Giáo án Ngữ văn 12 tuần 17: Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

Giáo án Ngữ vă 12

THỰC HÀNH CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
I. Mục tiêu cần đạt :
+ Kiến thức : Giúp HS:Hệ thống hoá những lỗi thường gặp khi lập luận.Tự phát
hiện, phân tích và sửa chữa lỗi về lập luận trong bài văn nghị luận của chính mình.Có
ý thức thận trọng để tránh lỗi về lập luận trong các bài viết.
+ Kĩ năng : Tự nhận thức về các lỗi cá nhân thường gặp trong việc viết các văn bản
nghị luận và biết cách sửa chữa để nâng cao chất lượng bài văn nghị luận.
+ Thái độ : Xác định các lựa chọn phù hợp để nhận ra và chữa lỗi lập trong bài
văn nghị luận.
B. Chuẩn bị :
+GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học
+HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học
bài.
C.Phương tiện: SGK, SGV, Thiết kế bài học.
D. Phương pháp:
- Thảo luận theo nhóm.
- Phát huy khả năng làm việc độc lập của từng cá nhân, kết hợp với khả năng hợp
tác, giao tiếp của các thành viên trong nhóm và giữa các nhóm.
E. Tiến trình tổ chức:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
+ Đặt vấn đề : Trong quá trình viết văn nghị luận, chúng ta thường mắc nhiều lỗi
về cách nêu luận điểm, luận cứ và luận chứng. Bài học hôm nay chúng ta sẽ đi vào
tìm hiểu các lỗi thường gặp để tìm cách phân tích và sửa chữa khi viết văn nghị
luận.
+ Nội dung bài

Giáo án Ngữ vă 12

HOẠT ĐỘNG GV
GV hướng dẫn HS tìm
hiểu các lỗi liên quan
đến việc nêu luận
điểm.
Bài tập 1: Tìm hiểu
những đoạn văn trong
sgk và cho biết việc
nêu luận điểm mắc lỗi
là gì?

HOẠT ĐỘNG HS

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

- HS thảo luận và trả I. Lỗi liên quan đến việc nêu luận
lời:
điểm:
+ Luận điểm nêu ra
không rõ, trùng lặp ý:
“cảnh vật trong bài
thơ thu điếu của
Nguyễn Khuyến thật
là vắng vẻ”, “ngưng
đọng, im lìm”, “cảnh
sắc im ắng”

- GV cho HS thảo luận

theo nhóm sau đó + Luận điểm “Người
nhận xét.
làm trai thời xưa…để
+ Nhóm 1: đoạn văn a mở mày, mở mặt với
thiên hạ” dài dòng,
+ Nhóm 2: đoạn văn b không nêu được trọng
+ Nhóm 3: đoạn văn c tâm của luận điểm (ý
nghĩa của nợ công
danh theo quan niệm
của PNL là gì)

1. Bài tập 1: Lỗi nêu luận điểm
a. Việc nêu luận điểm chưa rõ
ràng, nội dung trùng lặp mà
không có sự nhấn mạnh hay phát
triển ý

b. Đoạn văn b: Luận điểm nêu ra
dài dòng, rườm rà, không rõ ràng,
không trình bày được đúng bản
chất của vấn đề.

+ Giữa luận điểm
“VHDG ra đời từ…
phát triển”, với luận
cứ tiếp theo “Nhắc
đến nó…cuộc sống”
rời rạc và không có c. Đoạn văn c: Luận điểm không
sự liên kết về nội rõ ràng, nhiều luận điểm nhưng
không luận điểm nào được triển

dung.
khai đầy đủ, chưa logic với luận
cứ nêu ra.


Giáo án Ngữ vă 12

Bài tập 2: GV hướng
dẫn HS chữa lại những
đoạn văn trên cho
- Đoạn văn a: nên
đúng.
thay từ “vắng vẻ”
- GV yêu cầu HS chữa bằng một tính từ khác
lại các đoạn văn sao để phù hợp với các
cho mỗi đoạn nêu rõ luận cứ
luận điểm
- Đoạn văn b: thay
- Sau khi HS đưa ra bằng
luận
điểm
cách chữa đoạn văn “Người làm trai thời
của mình, gv yêu cầu xưa luôn mang theo
một HS khác nhận xét, bên mình món nợ
sau đó GV kết luận.
công danh”
- Đoạn văn c: Luận
điểm cần sửa lại là
“VHDG là kho tàng
kinh nghiệm của cha

ông được đúc kết từ
xưa”
VL2: GV hướng dẫn
HS tìm hiểu lỗi liên
quan đến việc nêu luận
cứ.
- GV yêu cầu HS chỉ
ra lỗi nêu luận cứ ở
mỗi ví dụ và sửa lại
cho đúng.

2. Bài tập 2:

- Đoạn văn a: (GV đọc đoạn văn
mẫu đã sửa)

- Đoạn văn b: (GV đọc đoạn văn
mẫu đã sửa)
- Đoạn văn c: (GV đọc đoạn văn
mẫu đã sửa)
* HS đọc ghi nhớ về các lỗi nêu
luận điểm.

HS trao đổi, thảo luận II. Lỗi liên quan đến việc nêu
và trả lời.
luận cứ:
- Cần nêu rõ sự tương
đồng giữa hình tượng
thiên nhiên và cảm
xúc của nhà thơ-tâm

trạng riêng của Huy
Cận, nhưng trong đó
cũng hàm chứa tâm
trạng của cái tôi thơ
Mới.

1. Bài tập 1:
- Lỗi nêu luận cứ: dẫn thơ sai,
luận cứ đưa ra chưa chính xác,
mơ hồ.
(GV cho HS tham khảo đoạn văn
đã sửa đúng)

- GV cho HS thảo luận
theo nhóm và trả lời.
các thành viên tổ khác
tham gia nhận xét và - Sửa lại luận cứ:
sửa chửa bổ sung.
“Nắng …sâu chót
2. Bài tập 2:
vót”
- Lỗi nêu luận cứ: luận cứ đưa ra
- Luận cứ thiếu chính
thiếu chính xác, thiếu toàn diện.
xác: “Đất nước…
hoàn toàn” (sửa lỗi)


Giáo án Ngữ vă 12

- Thiếu toàn diện: chỉ
nêu dẫn chứng về Hai
Bà Trưng không phù
hợp với luận điểm
“trong lịch sử…cũng
có” (Bổ sung luận cứ)
- Sắp xếp luận cứ
theo trình tự hợp lý
- Luận cứ không phù
hợp với luận điểm.
“Ải chi Lăng…Bạch
Đằng” các địa danh
này không phải là 3. Bài tập 3:
- Lỗi luận cứ: lộn xộn, không theo
“tên tuổi”.
trình tự logic.
- Luận cứ không phù hợp với
luận điểm.
* HS đọc ghi nhớ về các lỗi nêu
luận cứ.
- GV hướng dẫn HS * HS thảo luận theo
tìm ra lỗi liên quan nhóm.
đến việc vận dụng - Bổ sung luận cứ
cách thức lập luận.
- Sắp xếp lại luận cứ
cho phù hợp.
- GV yêu cầu HS phân - Các luận cứ đều nói
tích lỗi về cách thức về cái đói và những
lập luận và sửa chữa nhân vật gắn với cái
lại cho đúng

đói nhưng LĐiểm nêu
ra lại là “Nam Cao
- GV yêu cầu HS phân viết về nông thôn”.
tích lỗi và sửa chữa Sửa lại: “NC viết
đoạn. Sau đó Gv nhận nhiều về miếng ăn và
cái đói”
xét.

III. Lỗi về cách thức lập luận:
1. Bài tập 1:
- Lỗi về cách thức lập luận: trình
bày luận cứ thiếu lôgic, lộn xộn.
Hệ thống luận cứ không đủ làm
sáng tỏ cho luận điểm chính.
2. Bài tập 2:
- Lỗi về cách thức lập luận: Luận
điểm không rõ ràng.
- Luận cứ thiếu toàn diện (chỉ tập
trung vào “cái đói”trong tác phẩm
viết về đề tài nông thôn và nông
dân của Nam Cao)

- LĐ không rõ ràng: 3. Bài tập 3:


Giáo án Ngữ vă 12

phần gợi mở, dẫn dắt
- GV yêu cầu HS tìm không giúp cho việc
lỗi của đoạn và chữa nêu bật luận đểm

lại cho đúng.GV nhận chính.
xét câu trả lời và điều - Luận cứ không phù
chỉnh bài của HS
hợp với phạm vi đề
- Qua các bài tập đã tài đã nêu ở câu trước
làm em rút ra kết luận “tinh tế…Đỗ Phủ
gì về những lỗi nên (Thu hứng)”

- Luận điểm không rõ ràng, luận
cứ không phù hợp với phạm vi đề
tài.
(GV cho HS tham khảo đoạn
văn).
* HS đọc ghi nhớ về các lỗi liên
quan đến cách thức lập luận.
IV. Tổng kết: (ghi nhớ)/sgk

tránh khi viết văn nghị - HS suy nghĩ trả lời.
luận?
Dặn dò:
- HS về nhà xem lại các lỗi ở bài viết số 3 và làm bài tập trong sách bài tập ngữ
văn 12.
- GV sẽ kiểm tra vở bài tập của một số HS trong giờ trả bài cũ tại lớp.
- Chuẩn bị bài mới: “Ai đã đặt tên cho dòng sông” (Hoàng Phủ Ngọc Tường).
F. Đánh giá - Rút kinh nghiệm;