Tham luận : Bàn luận cề sử dụng CNTT trong dạy học (Năm học 2006 - 2007)

Bµi luËn bµn vÒ viÖc d¹y häc b»ng c«ng nghÖ th«ng tin
I- Trao đổi về lựa chọn phương pháp dạy học
Nói đến phương pháp dạy học là nói đến một bộ phận quan trọng
trong cấu trúc của quá trình dạy học, là một phạm trù của lý luận dạy
học. Phương pháp dạy học truyền thống là những cách thức dạy học
quen thuộc được truyền từ lâu đời và được bảo tồn, duy trì qua nhiều
thế hệ. Về cơ bản, phương pháp dạy học này lấy hoạt động của
người thầy là trung tâm.
Theo Frire - nhà xã hội học, nhà giáo dục học nổi tiếng người
Braxin đã gọi phương pháp dạy học này là "Hệ thống ban phát kiến
thức", là quá trình chuyển tải thông tin từ đầu thầy sang đầu trò. Thực
hiện lối dạy này, giáo viên là người thuyết trình, diễn giảng, là "kho tri
thức" sống, học sinh là người nghe, nhớ, ghi chép và suy nghĩ theo.
Với phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên là chủ thể, là
tâm điểm, học sinh là khách thể, là quỹ đạo. Giáo án dạy theo
phương pháp này được thiết kế kiểu đường thẳng theo hướng từ trên
xuống.
Do đặc điểm hàn lâm của kiến thức nên nội dung bài dạy theo
phương pháp truyền thống có tính hệ thống, tính logic cao.
Song do quá đề cao người dạy nên nhược điểm của phương
pháp dạy học truyền thống là học sinh thụ động tiếp thu kiến thức, giờ
dạy dễ đơn điệu, buồn tẻ, kiến thức thiên về lý luận, ít chú ý đến kỹ
năng thực hành của người học; do đó kỹ năng hành dụng vào đời
sống thực tế bị hạn chế.
Phương pháp dạy học công nghệ thông tin và đồ dung dạy học
hiện đại xuất hiện ở các nước phương Tây (ở Mỹ, ở Pháp...) từ đầu
thế kỷ XX và được phát triển mạnh từ nửa sau của thế kỷ, có ảnh
hưởng sâu rộng tới các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Th©n Ngäc Khanh Trêng THCS DÜnh Tr×
1
Bµi luËn bµn vÒ viÖc d¹y häc b»ng c«ng nghÖ th«ng tin

Đó là cách thức dạy học theo lối phát huy tính tích cực, chủ động
của học sinh. Vì thế thường gọi phương pháp này là phương pháp
dạy học tích cực; ở đó, giáo viên là người giữ vài trò hướng dẫn, gợi
ý, tổ chức, giúp cho người học tự tìm kiếm, khám phá những tri thức
mới theo kiểu tranh luận, hội thảo theo nhóm. Người thầy có vai trò là
trọng tài, cố vấn điều khiển tiến trình giờ dạy.
Phương pháp này rất đáng chú ý đến đối tượng học sinh, coi
trọng việc nâng cao quyền năng cho người học. Giáo viên là người
nêu tình huống, kích thích hứng thú, suy nghĩ và phân xử các ý kiến
đối lập của học sinh; từ đó hệ thống hoá các vấn đề, tổng kết bài
giảng, khắc sâu những tri thức cần nắm vững.
Giáo án dạy học theo phương pháp tích cực được thiết kế kiểu
chiều ngang theo hai hướng song hành giữa hoạt động dạy của thầy
và học của trò. Ưu điểm của phương pháp dạy học tích cực rất chú
trọng kỹ năng thực hành, vận dụng giải quyết các vấn đề thực tiễn, coi
trọng rèn luyện và tự học.
Đặc điểm của dạy học theo phương pháp này là giảm bớt thuyết
trình, diễn giải; tăng cường dẫn dắt, điều khiển, tổ chức, xử lý tình
huống song nếu không tập trung cao, học sinh sẽ không hệ thống và
logic được nội dung và kiến thức của bài.
Yêu cầu của phương pháp dạy học tích cực Giáo viên cần có các
phương tiện dạy học (giáo cụ, trực quan….), học sinh chuẩn bị bài kỹ
ở nhà trước khi đến lớp và phải mạnh dạn, tự tin bộc lộ ý kiến, quan
điểm. Giáo viên phải chuẩn bị kỹ bài giảng, thiết kế giờ dạy, lường
trước các tình huống để chủ động tổ chức giờ dạy có sự phối hợp
nhịp nhàng giữa hoạt động của thầy và hoạt động của trò.
Cũng bởi phương pháp dạy học tích cực tuy có nhiều ưu điểm
nhưng cũng có những yêu cầu cao như vậy, nên thực trạng công tác
dạy học trong các nhà trường ở các cấp, các bậc học hiện nay còn
Th©n Ngäc Khanh Trêng THCS DÜnh Tr×

2
Bài luận bàn về việc dạy học bằng công nghệ thông tin
khụng ớt giỏo viờn dy hc vn rt lc hu ch theo li din ging n
iu, khụng i mi, khụng chỳ ý n ngi hc.
Nguyờn nhõn ca tỡnh trng ny l do: c s vt cht, phng
tin dy v hc cỏc n v cũn rt thiu thn, do hc sinh cha
chm chỳ bi ging, s ụng cha chun b bi trc khi n lp, do
bn thõn ngi giỏo viờn thiu nng ng, hc hi, chm i mi, do
cỏc nh trng quan tõm cha tho ỏng n vic ci tin phng
phỏp dy hc.
khc phc tỡnh trng ny, cn cú s phi hp ng b: tng
cng c s vt cht, i mi v tng thờm cỏc trang thit b phc v
dy v hc hin i trong cỏc nh trng, chun hoỏ i ng giỏo
viờn, tng cng hot ng tớch cc ca ch th hc sinh, y mnh
hn na cụng tỏc xó hi hoỏ giỏo dc.
Mi phng phỏp dy hc truyn thng hay hin i cng u cú
nhng c im, u th v nhc im riờng. Khụng cú phng
thuc no cú th cha c bỏch bnh, khụng cú phng phỏp dy
hc no l chỡa khoỏ vn nng. Vic nghiờn cu k tng bi dy, tng
c im b mụn v i tng ngi hc cú s phi kt hp a
dng cỏc phng phỏp dy hc l vic cn lm ngay ca mi giỏo
viờn nõng cao cht lng Giỏo dc, ỏp ng yờu cu phỏt trin
ca s nghip cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc trong giai
on hin nay.
Ngay sau khi hai B trng Giỏo dc - o to v Bu chớnh -
Vin thụng ký kt tha thun hp tỏc phỏt trin mng giỏo dc quc
gia kt ni Internet n tt c cỏc trng i hc, cao ng, trung
hc ph thụng v cỏc s giỏo dc v o to trờn phm vi ton quc.
Phũng Giỏo Dc Lng giang ó a cụng ngh thụng tin vo dy
thớ im ti trng THCS Hng Sn. n u nm hc 2006-2007

Thân Ngọc Khanh Trờng THCS Dĩnh Trì
3
Bµi luËn bµn vÒ viÖc d¹y häc b»ng c«ng nghÖ th«ng tin
Phòng Giáo Dục Lạng Giang đã vận dụng và thực hiện đưa công
nghệ thông tin vào dạy học ở các trường phổ thông toàn trong Huyện.
II- Công nghệ Thông tin và thiết bị dạy học hiện đại với
đổi mới phương pháp dạy học.
Trao đổi kinh nghiệm giảng dạy: Vận dụng Công nghệ Thông tin
và các thiết bị dạy học hiện đại để đổi mới phương pháp dạy học ở
trường phổ thông, trường THCS Dĩnh Trì đã vận dụng công nghệ
thông tin và thiết bị dạy học hiện đại vào việc giảng dạy. Sự bùng nổ
của Công nghệ thông tin nói riêng và Khoa học công nghệ nói chung
đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển của tất cả các ngành trong
đời sống xã hội. Trong bối cảnh đó, nếu muốn nền giáo dục phổ thông
đáp ứng được đòi hỏi cấp thiết của công cuộc công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, nếu muốn việc dạy học theo kịp cuộc sống, chúng
ta nhất thiết phải cải cách phương pháp dạy học theo hướng vận
dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại phát huy
mạnh mẽ tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành và hứng thú học tập
của học sinh để nâng cao chất lượng đào tạo.
Vận dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại để
đổi mới phương pháp dạy học đối với tất cả các môn học ở trường,
qua thực tế của trường THCS Dĩnh Trì, đã chứng minh đều có tác
dụng nâng cao chất lượng đào tạo rõ rệt.
1- Quan điểm chỉ đạo:
Trước hết mọi giáo viên phải biết Tin học. Năm học 2006-2007 chỉ
mới kêu gọi và tích cực vận động. Đầu năm 2006-2007, một mặt
phòng giáo dục và nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất và thời
gian cho tất cả giáo viên, cán bộ công nhân viên trong trường có thể
học Tin học hiệu quả; Mặt khác, nhà trường nêu yêu cầu mọi người

phải ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác và giảng dạy và làm
việc tại trường.
Th©n Ngäc Khanh Trêng THCS DÜnh Tr×
4
Bµi luËn bµn vÒ viÖc d¹y häc b»ng c«ng nghÖ th«ng tin
* Cụ thể, mỗi tuần trường để hẳn một chiều thứ Tư cho giáo viên,
cán bộ giáo viên học Tin học miễn phí. Chỉ trừ những ai đã sử dụng
thành thạo máy vi tính, còn tất cả mọi người đều phải học Tin học.
* Kết quả đến giữa năm học 2006 - 2007 hầu như đã xóa được
hiện tượng mù Tin học trong nhà trường. Sang học kì mới này, yêu
cầu của trường THCS Dĩnh Trì càng nâng cao hơn.
* Đó là tất cả giáo viên, cán bộ giáo viên đều phải dùng Tin học
trong công tác của mình. Cụ thể: Bộ phận văn phòng, Ban Giám Hiệu
phải dùng Tin học trong việc quản lý nhân sự, quản lý tài chính, hồ
sơ, sổ sách... Giáo viên phải dùng Tin học để làm đề kiểm tra, đề thi,
lập bảng điểm, và cao hơn nữa là phải dùng máy vi tính và các phần
mềm cần thiết để thiết kế giờ dạy (soạn giáo án điện tử) và thực hiện
giờ dạy trên lớp với sự hỗ trợ tối đa của các thiết bị hiện đại như,
camera, máy tính, ti vi, đầu máy, đầu ghi...
Cuối năm học này, khi yêu cầu đối với giáo viên phải biết soạn
giáo án điện tử và trình diễn giờ dạy một cách hiện đại thì tất cả cán
bộ giáo viên trong nhà trường đã lập và đưa vào sử dụng thành thạo
giáo án điện tử của giáo viên các bộ môn... Danh mục các bài giảng
được cập nhật thường xuyên, được dán tại phòng giáo viên và văn
phòng cho mọi người dễ dàng theo dõi, để dự giờ học hỏi kinh
nghiệm để hoàn thiện bài soạn của mình về cả nội dung lẫn hình
thức.
2- Tổ chức huấn luyện:
Nhà trường đã tổ chức huấn luyện cho mọi người cách sử dụng
các thiết bị hiện đại, sử dụng phần mềm Power Point và một số phần

mềm khác theo đặc trưng của từng bộ môn. Hình thức huấn luyện
khá linh động, tùy nội dung hoàn cảnh mà thay đổi, có lúc huấn luyện
cho đông đảo tập thể giáo viên, có lúc phải tách ra, huấn luyện từng
tổ bộ môn, có lúc lại tổ chức kèm cặp riêng cho một số ít người. Tùy
Th©n Ngäc Khanh Trêng THCS DÜnh Tr×
5