Giáo án Lịch sử 9 bài 14: Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

Phần hai: LỊCH SỬ VIỆT NAM 1919 ĐẾN NAY
CHƯƠNG I: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919 – 1930

Bài 14 :
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
I. Mục tiêu bài học. Qua bài học sinh nắm được:
1. Kiến thức:
- Nắm được nguyên nhân và những chính sách khai thác thuộc địa của thực dân
Pháp ở Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
- Biết được những nét chính về chính sách chính trị, văn hóa, giáo dục của thực
dân Pháp.
- Sự chuyển biến về kinh tế, xã hội Việt Nam dưới tác động của cuộc khai thác
thuộc địa lần thứ hai.
2. Kỹ năng:
Giúp học sinh rèn kỹ năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
3. Thái độ:
Giáo dục học sinh lòng căm thù đế quốc với những chính sách bóc lột thâm độc
của Pháp.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: Tìm hiểu các tài liệu tham khảo.
2. Học sinh: Học bài cũ + Sưu tầm tài liệu chính sách cai trị của Pháp đối với
VN.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
1. Ổn định tổ chức: (1’)
9A1:
9A2:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Cho biết những nét chính về tình hình thế giới từ sau 1945 đến nay?
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài mới:
Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác

thuộc địa lần thứ hai đối với VN, chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của
Pháp ở Việt Nam đã làm cho kinh tế, xã hội Việt Nam có nhiều thay đổi…
* Dạy và học bài mới:


Hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cần đạt
I. Chương trình khai thác lần hai
? Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ của thực dân Pháp.
nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam diễn
ra vào thời gian nào?
? Tại sao Pháp tiến hành khai thác thuộc - Nguyên nhân:
địa lần thứ hai.
+ Sau chiến tranh thế giới thứ nhất,
- Kinh tế kiệt quệ.
Pháp bị chiến tranh tàn phá nặng nề,
- Bù đắp chiến tranh.
nền kinh tế kiệt quệ -> Khai thác
GV: dùng bản đồ 27
thuộc địa để bù đắp những thiệt hại
H/s quan sát.
do chiến tranh gây ra.
? Dựa vào lược đồ trình bày chương trình
khai thác Việt Nam lần thứ hai của thực
dân Pháp.
- Các chính sách:
? Về nông nghiệp thực dân Pháp đã làm + Nông nghiệp: đầu tư vào đồn điền
gì.
cao su, khai mỏ, tăng diện tích trồng

- H/s đọc dòng chữ nhở – sgk.
cao su của cả nước.
? Tại sao chúng đầu tư vào đồn điền cao
su và khai mỏ ? Lấy dẫn chứng.
- Là nguồn nguyên liệu mà các nước cần
rất nhiều sau chiến tranh.
+ Công nghiệp: Chú trọng khai mỏ,
? Về công nghiệp Pháp mở thêm cơ sở mở thêm nhiều cơ sở mới.
nào.
- Nhà máy sợi Hải phòng, Nam Định …
+ Thương nghiệp: Pháp độc quyền,
đánh thuế nặng với hàng hoá nhập
? Để độc quyền ngoại thương Pháp đã khẩu.
làm gì.
- Đánh thuế nặng đối với hàng hóa nước
ngoài để hàng hóa của Pháp độc chiếm thị + Giao thông vận tải đầu tư và phát
trường.
triển thêm, đường sắt được nối liền
? Pháp đã đầu tư gì cho giao thông vận tải nhiều đoạn.
? ? Tại sao Pháp lại đầu tư mạnh cho
GTVT?
- Việc khai thác thuộc địa được thuận lợi + Ngân hàng Đông Dương: Pháp chỉ
hơn chứ không phải nhằm mục đích phát huy.
triển kinh tế.


-> Hạn chế phát triển công nghiệp,
tăng cường thủ đoạn bóc lột vơ vét.
? Nhận xét của em về chương trình khai
thác thuộc địa lần hai của Pháp.

? So sánh chính sách khai thác thuộc địa
lần thứ nhất với lần thứ hai của thực dân II. Các chính sách chính trị, văn
Pháp?
hoá, giáo dục.
- H/s thảo luận 3 phút.
- Đại diện nhóm trình bày kết quả.
- Chính trị: Chính sách chia để trị,
thâu tóm mọi quyền hành, cấm đoán
mọi quyền tự do dân chủ, thẳng tay
? Pháp đã thi hành ở Việt Nam những thủ đàn áp khủng bố...
đoạn chính trị như thế nào?
? Mục đích của thủ đoạn đó là gì.
- Văn hoá giáo dục: Khuyến khích
- Phục vụ cho công cuộc khai thác bóc lột các hoạt động mê tín dị đoan, tệ nạn
và củng cố bộ máy thống trị.
xã hội, hạn chế mở trường học.
? Về văn hoá giáo dục Pháp có thủ đoạn
gì ?
? Mục đích của các hành động này là gì?
- Lừa bịp, mị dân và làm cho nhân dân ta -> Những chính sách thâm độc, xảo
không còn tập trung vào việc đấu tranh quyệt.
giải phóng dân tộc.
? Sách báo tuyên truyền với nội dung gì.
III. Xã hội Việt Nam phân hoá.
- Nhảm nhí, lừa bịp, không lành mạnh.
? Nhận xét của em về chính sách chính trị
văn hoá giáo dục của Pháp.
- Địa chủ phong kiến: Ngày càng câu
? Tại sao sau chiến tranh thế giới thứ nhất kết chặt chẽ và làm tay sai cho Pháp,
xã hội Việt Nam phân hoá.

áp bức bóc lột nhân dân. Một bộ phận
- Do chính sách khai thác bóc lột của nhỏ có tinh thần yêu nước.
Pháp.
? Giai cấp địa chủ phong kiến có những - Giai cấp tư sản: Ra đời sau chiến
thay đổi như thế nào ?
tranh, phân hóa thành hai bộ phận:
- Chúng chia nhau chiếm đoạt ruộng đất Tư sản mại bản làm tay sai cho Pháp,
nông dân.
tư sản dân tộc ít nhiều có tinh thần
dân tộc, dân chủ chống đế quốc


? Cho biết những thay đổi của giai cấp tư phong kiến.
sản ?
- Kinh doanh riêng trở thành nhà tư sản - Tiểu tư sản thành thị: tăng nhanh về
như Bạch Thái Bưởi.
số lượng, đời sống bấp bênh, bị chèn
ép, họ có tinh thần hăng hái cách
mạng và là một lực lượng của cách
? Giai cấp tiểu tư sản được phân hoá như mạng.
thế nào.
- Nông dân: chiếm 90% dân số, họ bị
thực dân, phong kiến áp bức. Họ bị
bần cùng hóa, đây là lực lượng đông
? Đời sống của giai cấp nông dân lúc này đảo và hăng hái của cách mạng.
ra sao?
- Họ bị đàn áp, tô thuế nặng nề, đi phu, đi
lính.
Chủ tịch HCM khẳng định vai trò của
nhân dân trong đấu tranh:

- Giai cấp công nhân: ngày càng phát
“ Dễ trăm lần dân không cũng chịu.
triển, bị áp bức bóc lột, có quan hệ
Khó vạn lần dân liệu cũng xong”
gắn bó với nông dân, có truyền thống
? Giai cấp công nhân ra đời vào thời gian yêu nước...
nào ? Đặc điểm của giai cấp công nhân.
=> Công nhân là giai cấp nắm quyền
- Tập trung ở các khu công nghiệp, các lãnh đạo CM.
hầm mỏ và đồn điền.
? Cho biết khả năng CM của các giai cấp
trong xã hội Việt Nam.
? Tại sao công nhân lại là giai cấp nắm
quyền lãnh đạo cách mạng VN?
- Giai cấp tiên tiến nhất.
- Họ có tinh thần đoàn kết và khả năng
giác ngộ cách mạng cao...
4. Củng cố – dặn dò: (2’)
? Dựa vào lược đồ hình 27 – tr56 trình bày chương trình khai thác Việt Nam
lần thứ hai của thực dân Pháp tập trung vào những nguồn lợi nào.
* Dặn dò:
- Học thuộc bài, trả lời câu hỏi sgk.
- Làm bài tập 2 - tr58


- Chuẩn bị bài 15 – tr59: Phong trào cách mạng Việt Nam sau chiến tranh thế
giới thứ nhất.