Giáo án vật li lớp 9 tuần 4

Tuần 4
Tiết 7

ngày 15/8/2018
Bài 7 : SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO CHIỀU DÀI DÂY DẪN

I. Mục tiêu
1.Về kiến thức:
- Nêu được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây
dẫn.
- Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong những yếu tố (chiều dài,
tiết diện, vật liệu làm dây dẫn)
- Suy luận và tiến hành thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào
chiều dài.
- Nêu được điện trở của dây dẫn có cùng tiết diện và được làm cùng vật liệu thì tỉ lệ
thuận với chiều dài.

2.Về kĩ năng: Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn
3.Về thái độ : Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm
II.Chuẩn bị
1. Giáo viên:
GV : 3 đoạn dây có chiều dài khác nhau,tiết diện khác nhau và chất liệu khác nhau.
Mỗi nhóm học sinh
+ 3 dây dẫn có cùng tiết diện và cùng làm bằng một loại chất liệu, có chiều dài l, 2l, 3l.
+ 1 ampe kế và 1 vôn kế
+ 1 nguồn điện 3V
+ 1 công tắc và 8 dây nối
2. Học sinh: Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 7
III. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ : Kết hợp bài mới

2. Bài mới
Đặt vấn đề : Dây dẫn là một bộ phận quan trọng trong mạch điện. Điện trở của nó có
phụ thuộc vào các yếu tố của dây dẫn như thế nào hay không ? Hôm nay ta xét điện trở nó
phụ thuộc vào chiều dài thế nào?
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 : Tìm hiểu về
công dụng của dây dẫn và
các loại dây dẫn thường
được sử dụng
- Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi
:
+ Dây dẫn trong mạch điện có
công dụng gì ?

- Cá nhân trả lời câu hỏi :
+ Dây dẫn trong mạch điện
dùng cho dòng điện chạy
qua.

1

I. Xác định sự phụ thuộc
của điện trở dây dẫn vào
một trong những yếu tố
khác nhau
- Phụ thuộc vào chiều dài,
chất liệu làm day dẫn và
tiết diện của dây.

+ Quan sát các dây dẫn h.7.1,
các dây dẫn có thể khác nhau ở
những yếu tố nào ?
+ Để biết điện trở có phụ thuộc
chiều dài dây dẫn ta xét các dây
dẫn có các yếu tố thế nào ?

+ Các dây dẫn có thể khác
nhau ở : Chiều dài, tiết
diện, chất làm dây dẫn.
Học sinh nêu ví dụ
+ Để biết điện trở có phụ
thuộc chiều dài dây dẫn
ta xét các dây dẫn có
cùng tiét diện, cùng một
chất tạo nên, khác nhau
chiều dài

Hoạt động 2: Tìm hiểu diện trở
của dây dẫn phụ thuộc vào
chiều dài dây dẫn
GV yêu cầu HS hãy nêu dự kiến
cách làm TN (nhóm) ?
- Lấy 3 dây dẫn thế nào ?
+ Thảo luận nhóm, đại diện
l
l
l

(nên dùng các dây dài , 2 , 3
trả lời:
dễ so sánh)
- Lấy một loại dây dẫn có
chiều dài khác nhau.
- Lấy 3 dây dẫn cùng S,
cùng loại, có chiều dài l , 2
l , 3l .
- Xác định điện trở chúng dùng - Mắc vào hiệu điện thế U,
vôn kế và ampe kế bằng cách
đo hiệu điện thế và I, xác
U
nào ?
định : R =
+ C1 : (Cá nhân)
- Gọi điện trở dây dài l là R1 =
R. Dự đoán dây dài 2 l gồm 2
dây l nối tiếp thì R2 = ?
- Tương tự dây 3 l gồm 3 dây l
nối tiếp thì R3 = ?
Hoạt động 3 : Xác định sự phụ
thuộc của điện trở vào chiều
dài dây dẫn.
+ Nhóm :
- Mắc mạch điện như hình vẽ.

+ K
_A

I

+ Cá nhân làm C1:
- Dây dài 2 l có R2 = R1 +
R1 = 2R
- Dây dài 2 l có R2 = R1 +
R1 + R1 = 3R

II. Sự phụ thuộc của điện
trở vào chiều dài dây dẫn
1.Dự đoán cách làm :

2. Thí nghiệm kiểm tra.
Mô tả thí nghiệm.

+ Các nhóm mắc mạch điện
theo sơ đồ h.vẽ.

+ _
+V _

- Đóng K, đọc U và I vào

+ Đo U, I ghi vào bảng kẽ

2

3. Kết luận :


bảng ?

- Làm tương tự với 2 dây l nối
tiếp ?
- Làm tương tự với 3 dây l nối
tiếp ?
+ Nhận xét kết quả.
+ GV khái quát và nêu kết luận.

như bảng 1 SGK.
+ Làm tương tự với 2 dây l
nối tiếp.
+ Làm tương tự với 3 dây l
nối tiếp.
+ Nêu nhận xét : Điện
trở của dây dẫn tỉ lệ
thuận với chiều dài của
dây.

Điện trở của các dây dẫn
có cùng tiết diện và được
làm từ cùng một loại vật
liệu thì tỉ lệ thuận với
chiều dài của mỗi dây.

3/.Củng cố-Luyện tập:
Qua bài học này chúng ta cần nắm những kiến thức gì?
-> Điện trở phụ thuộc vào chiều dài của dây dẫn. điện trở dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài
của dây.
- HS phát biểu ghi nhớ.
Vận dung:
C2 (cá nhân) : Trả lời C2 ?

Gợi ý:
+ So sánh điện trở dây dẫn ngắn và dây dài ?
+ Vận dụng định luật Ôm so sánh I qua đèn trong hai trường hợp ?
Chốt C2:
+ Dây ngắn có R1, dây dài có l2 > l1.
=> R1 < R2 ( do điện trở tỉ lệ thuận với chiều dài )
=> I1 > I2. ( do I tỉ lệ nghịch với điện trở )
Do đó đèn khi dùng dây dài sáng yếu hơn.
Nhận xét cho điểm học sinh làm tốt
C3 (cá nhân) : Trả lời C3 ?
+ Tóm tắt bài toán ?
+ Tính R1 vận dụng ?
+ Tính l 1 vận dụng ?
Chốt C3:
C3 (cá nhân) : Trả lời C3 :
+ Tóm tắt : U = 6V
l 1  R1  I1= 0,3A
Tính l 1 = ?
l 2 = 4m  R2 = 2 
U
6

= 20(  )
I 1 0,3
R1 l1
R
  l 1= 1 l 2 = 40(m) Nhận xét cho điểm học sinh làm tốt
+ Ta có :
R2 l 2
R2

+ Tính R1 =

4/.Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Đọc phần có thể em chưa biết.
- Làm bài tập trong sách bài tập.7.1 đến 7.4

3


- Học thuộc bài và và phần ghi nhớ
- Chuẩn bị bài 8 “ Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn ’’
5. Rút kinh nghiệm – Bổ sung
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
--------------------Tuần 4
ngày 15/8/2018
Tiết 8
Bài 8: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN
I. Mục tiêu
1.Về kiến thức:
- Suy luận được rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ một loại vật liệu thì
điện trở tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
2.Về kĩ năng:
- Bố trí và cách tiến hành TN.
- Vận dụng giải BT.
- Nêu được điện trở tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
3.Về thái độ: Ý thức tham gia thí nghiệm, hợp tác trong học tập.

II.Chuẩn bị
1. Giáo viên:
- Cho mỗi nhóm : 2 dây dẫn hợp kim cùng loại khác tiết diện
- 1 nguồn 6V
- 1 công tắc
- 1 ampe kế GHĐ 1,5A, ĐCNN 0,1A
- 1 vôn kế GHĐ 1)V, ĐCNN 0,1V
- 7 đoạn dây nối 30cm
- 2 chốt kẹp nối dây dẫn
2. Học sinh:
- Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 8
III. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ :
- Nêu kết luận về sự phụ thuộc điện trở dây dẫn vào chiều dài dây dẫn ?
2. Dạy bài mới
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Hoạt động 1: Nêu dự đoán về
sự phụ thuộc của điện trở vào
tiết diện
GV yêu cầu trả lời câu hỏi :

Nội dung
I. Dự đoán sự phụ thuộc
của điện trở vào tiết diện
dây dẫn.

- HS hoạt động cá nhân trả

lời:
+ Dây dài l R1 = R. Dùng 2 dây + Hai dây mắc song song

4

K

+ _
l
R2


dài l cùng chất mắc song song nên :
h.vẽ. Tính R2 = ?
+ Dùng 3 dây dài l cùng chất
mắc song song. Tính R3 = ?
+ Nếu các dây trong mỗi sơ đồ
chập sát nhau coi như một dây
và coi như có tiết diện tương
ứng S; 2S; 3S.
- GV yêu cầu học sinh hoạt
động nhóm trả lời câu C2
+ Hãy dự đoán mối quan hệ
giữa điện trở của các dây dẫn
với tiết diện của mỗi dây ?

R2 =

R
.

2

+ Ba dây mắc
song nên :
R3 =

K

R
3

+ _
l
R3

- Thảo luận, đại diện trả lời
+ Điện trở dây dẫn tỉ lệ
nghịch với tiết diện của dây.
R

S

1
2
+ Suy ra hai dây dẫn cùng chiều + Suy ra : R  S
2
1
dài cùng vật liệu thì liên hệ giữa
S1 , S2 với điện trở tương ứng R 1
và R2 của chúng thế nào ?

Hoạt động 2 : Thí nghiệm kiểm
tra dự đoán.
GV yêu cầu các nhóm thí
nghiêm :
+ Mắc mạch điện theo sơ đồ
h.vẽ.
+ Đóng K đo U1, I1 và ghi
kết quả vào B1
+ Thay dây có S2. Đo U2, I2, ghi
kết quả vào B1.
+ Tính R1 và R2 dùng R =
ghi kết quả vào B1.

U
I

II. Thí nghiệm kiểm tra:
1. Thí nghiệm:
Các nhóm :
+ Mắc mạch điện.
Bảng 1:(B1)
+ Thực hiện đo U, I và tính
R hai trường hợp, ghi kết
quả vào B1.

K
A

+ _

S1, R1
V

2. Nhận xét

S 2 d 22

và so 3. Kết luận :
S1 d12
Điện trở của các dây
R1
sánh với tỉ số :
Đối
dẫn
có cùng chiều dài và
R2

+ Tính tỉ số :

S 2 d 22

+ Tính tỉ số :
và so chiếu dự đoán rút ra kết
S1 d12
luận. Đại diện nhóm báo
R1
cáo.
sánh với tỉ số :
Đối chiếu
R2

dự đoán rút ra kết luận ?

được làm từ cùng một loại
vật liệu thì tỉ lệ nghịch với
tiết diện của dây.
R1 S 2

R2 S1

3/.Củng cố-Luyện tập:
Qua bài học này chúng ta nắm được những kiến thức gì?
-> Điện trở của dây dẫn ngoài phụ thuộc vào chiều dài của dây còn phụ thuộc vào tiết diện
của dây, điện trở tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây dẫn.

5


- GV Gọi HS phát biểu ghi nhớ.
Vận dụng:
- GV hướng dẫn HS làm câu C3
+ Hai dây đồng cùng l , dây 1 có
S1 = 2mm2, dây 2 có S2 = 6mm2. So sánh điện trở hai dây ?
Chốt C3 (cá nhân) : Trả lời:
S2
= 3  S2 = 3S1. R tỉ lệ nghịch với S nên : R1 = 3R2.
S1
C4 ) Hai dây nhôm, dây 1 có S1 = 0,5mm2, R1 = 5,5  . Dây 2 có S2 = 2,5mm2 thì R2 = ?

+ Ta có

C4 (cá nhân) :
Trả lời :
+ R tỉ lệ nghịch S nên :

R2 S1

R1 S 2

 R2 =

S1
R1 = 1,1(  )
S2

4/. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Học thuộc bài và phần ghi nhớ
- Làm bài tập trong sách bài tập 8.1 đến 8.4 SBT
- Đọc phần có thể em chưa biết
- Chuẩn bị bài 9 “ Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn ’’
5. Rút kinh nghiệm-Bổ sung:
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..

6