Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN KIM ANH

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG
TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN IA GRAI, TỈNH GIA LAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI - năm 2019


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN KIM ANH

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG
TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN IA GRAI, TỈNH GIA LAI

Ngành: CHÍNH SÁCH CÔNG
Mã số: 8340402

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. Nguyễn Minh Phú

HÀ NỘI, năm 2019


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân
tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Minh Phú –
Phó Viện trưởng – Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn
này trung thực và chưa từng được công bố dưới hình thức nào.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Đăk Lăk, ngày 20 tháng 02 năm 2019
Học viên

Trần Kim Anh


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm trân trọng nhất, tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám
đốc Học viện, các Thầy, cô giáo trong Học viện Khoa học xã hội, những
người đã dành thời gian quý báu để truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm giúp
tác giả nâng cao nhận thức và khả năng ứng dụng vào thực tiễn công việc. Xin
cảm ơn lãnh đạo Khoa Chính công đã tạo điều kiện cho tác giả trong thời gian
học tập, nghiên cứu và hoàn thành chương trình cao học.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến
Thầy giáo hướng dẫn luận văn của tác giả, TS. Nguyễn Minh Phú – Phó
Viện trưởng – Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên đã trực tiếp hướng
dẫn và giúp đỡ tác giả rất tận tình trong quá trình thực hiện và hoàn thành

Luận văn.
Xin chân thành cảm ơn Văn phòng HĐND & UBND huyện, Phòng Nội
vụ, Phòng Tài chính – Kế hoạch, Phòng Tư pháp, Phòng Kinh tế và Hạ tầng,
Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội đã tạo điều kiện cho tác giả thu
thập thông tin, số liệu thực tế trong quá trình làm Luận văn.
Xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến gia đình và bạn bè, quý lãnh
đạo, đồng nghiệp, đã khích lệ, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập,
nghiên cứu và thực hiện Luận văn này.
Học viên

Trần Kim Anh


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

HĐND

Hội đồng nhân dân

UBND

Uỷ ban nhân dân

TTHC

Thủ tục hành chính

CCHC

Cải cách hành chính

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

TN&TKQ

Tiếp nhận và trả kết quả


MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các bảng
Danh mục các hình, biểu đồ

MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .......................................... 4
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn................................................................... 5
3.1. Mục đích .......................................................................................................... 5
3.2. Nhiệm vụ của luận văn .................................................................................... 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ................................................ 6
4.1. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................... 6
4.2. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................. 6
5.1. Phương pháp luận ............................................................................................ 7

5.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 7
6. Những đóng góp về lý luận và thực tiễn của luận văn ....................................... 7
7. Kết cấu của luận văn .......................................................................................... 8
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH CÔNG VÀ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO
MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG ........................................................ 9
1.1. Những khái niệm cơ bản và phân loại thủ tục hành chính, chính sách cải
cách thủ tục hành chính .......................................................................................... 9
1.1.1. Khái niệm về chính sách .............................................................................. 9
1.1.2. Khái niệm về chính sách công ................................................................... 10
1.1.3. Khái niệm về thực hiện chính sách công ................................................... 11
1.1.4. Khái niệm thủ tục hành chính và thực hiện chính sách cải cách thủ tục
hành chính ............................................................................................................ 11
1.1.4.1. Thủ tục hành chính ..................................................................................11
1.1.4.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính ..............................................................11
1.1.4.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính .........................................................12
1.1.4.1.3. Vai trò của thủ tục hành chính .............................................................13
1.1.5. Phân loại các thủ tục hành chính ................................................................14
1.1.5.1. Phân loại theo đối tượng quản lý hành chính Nhà nước .........................14


1.1.5.2. Phân loại theo chức năng hoạt động của các cơ quan .............................15
1.1.5.3. Phân loại theo các loại hình công việc cụ thể mà các cơ quan Nhà nước
được giao trong quá trình hoạt động của mình ....................................................15
1.1.5.4. Phân loại thủ tục hành chính dựa trên quan hệ công tác .........................15
1.1.6. Chính sách cải cách thủ tục hành chính .....................................................16
1.1.6.1. Một số quan niệm về cải cách thủ tục hành chính ..................................16
1.1.6.2. Sự cần thiết phải thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính .......18
1.2. Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên
thông và các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực hiện chính sách cải cách thủ

tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông .................................................19
1.2.1. Khái niệm mô hình một cửa liên thông ......................................................20
1.2.2. Nguyên tắc thực hiện mô hình một cửa liên thông ....................................21
1.2.3. Phạm vi thực hiện mô hình một cửa liên thông .........................................24
1.2.4. Sự cần thiết phải thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình
một cửa liên thông ..................................................................................................24
1.2.5. Nội dung thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một
cửa liên thông ........................................................................................................26
1.2.5.1. Ban hành các văn bản chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính theo mô hình
một cửa liên thông ................................................................................................26
1.2.5.2. Tổ chức triển khai thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo
mô hình một cửa liên thông..................................................................................27
1.2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực hiện chính sách cải cách thủ tục
hành chính theo mô hình một cửa liên thông .......................................................28
1.2.6.1. Yếu tố thể chế hành chính .......................................................................28
1.2.6.2. Năng lực của công chức giải quyết thủ tục hành chính ở Bộ phận một
cửa liên thông .......................................................................................................29
1.2.6.3. Chế độ chính sách đối với công chức tại Bộ phận một cửa liên thông ...29
1.2.6.4. Điều kiện cơ sở vật chất tại Bộ phận một cửa liên thông .......................30
1.2.6.5. Năng lực công chức tại các phòng, ban chuyên môn và công chức tại Bộ
phận một cửa liên thông ....................................................................................... 31
1.2.6.6. Cơ chế giám sát, kiểm tra việc thực hiện công vụ tại Bộ phận một cửa
liên thông ..............................................................................................................31
1.2.6.7. Quan hệ phối hợp giữa Bộ phận một cửa liên thông với các đơn vị liên
quan ......................................................................................................................32
1.2.6.8. Công tác thông tin tuyên truyền .............................................................. 32
1.3. Bài học kinh nghiệm về thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính
của Bộ phận một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Pleiku, tỉnh Gia
Lai.........................................................................................................................33
1.3.1. Kinh nghiệm ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai ..........................................33

1.3.2. Một số bài học rút ra từ nghiên cứu kinh nghiệm CCTTHC ở thành phố
Pleiku, tỉnh Gia Lai ..............................................................................................35
Tiểu kết chương 1 ................................................................................... 37


Chương 2 THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO
MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI UBND HUYỆN IA GRAI, TỈNH
GIA LAI ................................................................................................... 38
2.1. Khái quát chung về đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Ia Grai,
tỉnh Gia Lai và thực trạng về các chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô
hình một cửa liên thông của huyện Ia Grai ..........................................................38
2.1.1. Khái quát chung về đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Ia Grai,
tỉnh Gia Lai...........................................................................................................38
2.1.2. Thực trạng về các chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình
một cửa liên thông của huyện Ia Grai ..................................................................40
2.2. Thực trạng thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình
một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai, từ năm 2011
đến hết năm 2017 .................................................................................................43
2.2.1. Thực trạng công tác ban hành các văn bản chỉ đạo cải cách thủ tục hành
chính theo mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai .......43
2.2.2. Thực trạng công tác triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo
mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai....44
2.2.2.1. Tổ chức Bộ phận một cửa liên thông theo mô hình một cửa liên thông tại
Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai............................................................................44
2.2.2.2. Quy trình thực hiện việc giải quyết thủ tục hành chính theo mô hình một
cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai...............................................47
2.3. Đánh giá chung về tình hình thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính
theo mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai .....................50
2.3.1. Những kết quả đạt được .............................................................................50
2.3.1.1. Về ban hành văn bản ...............................................................................51

2.3.1.2. Về tổ chức triển khai thực hiện mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban
nhân dân huyện Ia Grai ........................................................................................51
2.3.2. Đánh giá những mặt hạn chế......................................................................60
2.3.3. Nguyên nhân của những bất cập, hạn chế ..................................................61
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan ........................................................................61
2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan ............................................................................62
Tiểu kết chương 2 ................................................................................... 64
Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN
THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN IA GRAI ........................... 65
3.1. Phương hướng ...............................................................................................65
3.2. Giải pháp cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại
Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai............................................................................67
3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng và chính quyền địa
phương ..................................................................................................................67
3.2.2. Hoàn thiện thể chế quy định về tổ chức bộ máy và thủ tục, quy trình giải
quyết công việc tại Bộ phận một cửa liên thông ..................................................67


3.2.3. Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của Bộ
phận một cửa liên thông với các phòng, ban chuyên môn ...................................68
3.2.4. Nâng cao chất lượng công chức ở Bộ phận một cửa liên thông của Uỷ ban
nhân dân huyện Ia Grai. .......................................................................................69
3.2.5. Cải cách tiền lương và chế độ đãi ngộ cho công chức của Bộ phận một cửa
liên thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai .....................................................71
3.2.6. Hoàn thiện cơ chế kiểm tra, đánh giá, giám sát hoạt động tại Bộ phận một
cửa liên thông của Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai .............................................71
3.2.7. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến .............................................72
3.2.8. Đầu tư cơ sơ vất chất và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải
quyết TTHC tại Bộ phận phận một cửa liên thông của UBND huyện Ia Grai ..........73

3.3. Kiến nghị, đề xuất .........................................................................................74
3.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai .......................................................74
3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Ia Grai ....................................................76
Tiểu kết chương 3 ................................................................................... 78
KẾT LUẬN ............................................................................................. 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 81


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Danh sách trích ngang công chức làm việc tại Bộ phận một cửa liên
thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai .................................. 45
Bảng 2.2: Kết quả thống kê thực hiện thủ tục hành chính được tiếp nhận và
giải quyết tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo mô hình một cửa tại Uỷ
ban nhân dân huyện Ia Grai từ năm 2011 đến hết năm 2017 .......................... 55


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Quy trình, thủ tục thực hiện mô hình một cửa liên thông tại Uỷ ban
nhân dân huyện Ia Grai ................................................................................... 47
Sơ đồ 2.2: Mô phỏng quy trình tiếp nhận và trả hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận và
trả kết quả ........................................................................................................ 48
Biểu đồ 2.3: Biểu thị % kết quả giải quyết thủ tục hành chính của Bộ phận
tiếp nhận và trả kết quả theo mô hình một cửa tại UBND huyện Ia Grai....... 54


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cải cách thủ tục hành chính được xem như đòn bẩy để nâng cao hiệu

quả của công tác quản lý Nhà nước trong việc phát triển kinh tế - xã hội, phát
huy dân chủ và tiếng nói của người dân trong bộ máy công quyền, củng cố và
tăng cường tiềm lực về mọi mặt cho đất nước. Nhận thức được vấn đề này,
trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm chú trọng
đến công tác cải cách thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của
tổ chức, cá nhân, đây là khâu đột phá của công cuộc cải cách hành chính,
nhằm cải thiện mối quan hệ giữa Nhà nước với các chủ thể khác trong xã hội
tạo điều kiện để phát triển đất nước.
Quá trình thực hiện mô hình một cửa, sau đó là một cửa liên thông, đã
thu được những kết quả tích cực. Để có được những kết quả đó, các cơ quan,
chính quyền địa phương đã từng bước triển khai thực các văn bản đã được
Nhà nước ban hành như: Quyết định số: 136/2001/QĐ – TTg, ngày 17/9/2001
của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình tổng thể cải cách
hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 - 2010; Quyết định số: 181/2003/QĐTTg, ngày 04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế
thực hiện cơ chế một cửa tại cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương;
Quyết định số: 93/QĐ-TTg, ngày 22/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc
ban hành cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính
Nhà nước ở địa phương; Nghị quyết số: 30c/NQ-CP, ngày 8/11/2011 của
Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai
đoạn 2011 - 2020. Những quy định vừa nêu, đã góp phần tạo hành lang pháp
lý, đưa ra cách thức giải quyết công việc hiệu quả cho tổ chức, công dân, đáp
ứng tốt hơn nhu cầu của nhân dân về dịch vụ công.

1


Trên địa bàn tỉnh Gia Lai việc triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một
cửa liên thông được thực hiện trước thời điểm năm 2004. Ngày 05/7/2011, Uỷ
ban nhân dân tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số: 464/QĐ-UBND về ban
hành kế hoạch nâng cao chất lượng thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa

liên thông tại cơ quan hành chính tỉnh, huyện, xã giai đoạn 2011-2015 nhằm
thực hiện chuyên nghiệp, hiện đại, có hiệu quả thực chất, nâng cao chất lượng
cung cấp dịch vụ hành chính cho tổ chức và công dân. Thực hiện Nghị quyết
số: 30c/NQ-CP, ngày 08/11/2011 của Chính phủ, ngày 04/01/2012, Uỷ ban
nhân dân tỉnh Gia Lai tiếp tục ban hành Quyết định số: 04/QĐ-UBND về ban
hành Chương trình cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2011-2020 của
tỉnh Gia Lai, mục tiêu trọng tâm được xác định trong giai đoạn 2011-2020 là:
Cải cách thể chế; xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức, viên chức, trong đó chú trọng thực hiện cải cách chế độ, chính sách
nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ
có chất lượng và hiệu quả cao; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và
chất lượng dịch vụ công; ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin vào hoạt
động quản lý hành chính. Ngày 20/02/2012, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai
ban hành Nghị quyết số: 06-NQ-TU về đẩy mạnh cải cách hành chính và
phòng, chống tham nhũng, lãng phí, Nghị quyết đã xác định rõ mục tiêu là
tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành
chính tăng cường tính công khai, minh bạch gắn với công tác phản biện xã hội
trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách.
Xây dựng chương trình đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo, sức chiến đấu của
đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước từ tỉnh đến cơ sở; đào tạo, bồi
dưỡng lãnh đạo, quản lý cho chính quyền đô thị. Đẩy mạnh cải cách thủ tục
hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ do cơ quan hành chính, đơn vị sự

2


nghiệp hành chính, đơn vị sự nghiệp cung cấp, tăng cường ứng dụng công
nghệ thông tin và hoạt động quản lý Nhà nước.
Tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, mô hình một cửa liên thông đã
được triển khai từ năm 2009 đến nay, việc áp dụng mô hình này đã mang lại

những kết quả tích cực, quan hệ giữa chính quyền và nhân dân được cải thiện
đáng kể, hồ sơ của tổ chức, công dân được giải quyết kịp thời, nhanh chóng,
tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức. Đồng thời giảm hẳn các biểu hiện
tiêu cực của công chức. Cụ thể, quá trình giải quyết hồ sơ của tổ chức, cá
nhân được thực hiện nhanh chóng, rút ngắn thời gian, tăng số lượng hồ sơ
được xử lý trong cùng một thời điểm, hạn chế được tình trạng trễ hẹn hồ sơ
do quá tải; thuận tiện cho tổ chức, cá nhân trong việc tra cứu các thủ tục hành
chính cũng như theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ. Việc công khai, minh bạch
về quy trình giải quyết các thủ tục hành chính được thực hiện nghiêm túc;
giúp cho lãnh đạo kiểm soát được hoạt động của Bộ phận một cửa liên thông
và quá trình giải quyết thủ tục hành chính của đội ngũ công chức.
Tuy nhiên, trên thực tế việc thực hiện mô hình một cửa liên thông ở
nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, cụ thể như: Công tác triển khai còn chậm,
chưa mang tính đột phá, cơ sở vật chất và đội ngũ công chức vừa thiếu lại vừa
yếu, sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan còn chưa chặt chẽ, còn nhiều thủ
tục rườm rà, phải qua nhiều bước trung gian. Công tác tuyên truyền về cải
cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa, một cửa liên thông chưa được
tiến hành thường xuyên, kịp thời và thiếu chiều sâu; chưa tạo ra được những
chuyển biến căn bản trong nhận thức về trách nhiệm thực hiện công vụ cho
đội ngũ công chức và hiểu biết của người dân về mô hình một cửa liên thông.
Từ những thực trạng nêu trên, để góp phần giải quyết những tồn tại,
hạn chế trong quá trình cải cách thủ tục hành chính của Bộ phận một cửa liên
thông tại Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tác giả chọn đề tài “Thực hiện

3


chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại
Uỷ ban nhân dân huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai” để nghiên cứu làm luận văn
cao học chuyên ngành Chính sách công của mình.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính tại Bộ phận một
cửa liên thông đã được nghiên cứu từ rất lâu và đã có nhiều công trình nghiên
cứu, nhiều văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước ban hành quy định về
vấn đề này trên nhiều phương diện, nhiều góc độ khác nhau. Dưới đây, tác giả
xin nêu ra một số công trình tiêu biểu như sau:
- TS. Thang Văn Phúc, “Cải cách hành chính nhà nước, thực trạng,
nguyên nhân và giải pháp”, Nxb Chính trị Quốc gia, 2001.
- GS. TS. Bùi Thế Vĩnh, “Một số vấn đề cần quan tâm khi triển khai và
thực hiện cơ chế một cửa”, Thông tin khoa học hành chính, số 3/2005.
- TS. Nguyễn Ngọc Hiến, “Giải pháp cải cách hành chính ở Việt
Nam”, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2001.
Những công trình khoa học vừa nêu trên, chủ yếu đề cập đến những
vấn đề lý luận, như các khái niệm, đặc điểm, vai trò của thủ tục hành chính và
sự cần thiết phải cải cách hành chính; các giải pháp cải cách hành chính được
đề cập đến còn chung chung, chưa có công trình nào nghiên cứu một cách chi
tiết về cải cách thủ tục hành chính của Bộ phận một cửa liên thông tại Uỷ ban
nhân dân huyện Ia Grai.
Ngoài các công trình nghiên cứu nói trên, còn có nhiều Luận văn Thạc
sỹ cũng đã nghiên cứu về vấn đề này, như:
- Trần Văn Tấn “Cơ chế một cửa, một cửa liên thông (nghiên cứu từ
thực tiễn tỉnh Đồng Tháp)” Luận văn Thạc sỹ (2012).

4


- Vũ Thành Nam “Xây dựng mô hình thủ tục hành chính một cửa liên
thông trong lĩnh vực thu hút đầu tư từ thực tiễn tỉnh Bình Phước” Luận văn
Thạc sỹ (2006).
- Đỗ Ngọc Lan, “Quản lý chất lượng cải cách hành chính theo mô hình

một cửa liên thông tại UBND các quận, thành phố Hải Phòng” Luận văn
Thạc sỹ (2012).
- Nguyễn Việt Thùy Uyên “Mô hình một cửa liên thông xã - huyện
trong thực trạng cải cách thủ tục hành chính ở thành phố Cần Thơ” Luận văn
Thạc sỹ (2011).
- Trương Thị Ngọc Phương “Nâng cao chất lượng cải cách hành chính
theo mô hình một cửa đối với cấp xã tại tỉnh Phú Yên” Luận văn Thạc sỹ (2011).
Các công trình nêu trên đã đi sâu vào nghiên cứu việc thực hiện mô
hình một cửa, một cửa liên thông và làm rõ nội dung, thực trạng áp dụng mô
hình. Các tác giả cũng đã chỉ ra được một số phương hướng, giải pháp nhất
định nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực hiện mô hình cải cách thủ
tục hành chính tại Bộ phận một cửa. Tuy nhiên, các công trình này chỉ tập
trung nghiên cứu mô hình một cửa liên thông ở các cấp, các lĩnh vực, địa
phương khác nhau và chưa có đề tài nào nghiên cứu việc thực hiện chính sách
cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện
Ia Grai. Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực hiện chính sách cải cách thủ tục
hành chính theo mô hình một cửa thông tại UBND huyện Ia Grai trong giai
đoạn hiện nay là rất phù hợp và cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Trên cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa
liên thông và thực trạng thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính theo
mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai, thông qua luận văn tác

5


giả đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành
chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai một cách
hiệu quả hơn trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ của luận văn
- Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý về thực hiện
chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cải cách hành chính theo mô hình một
cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai, chỉ ra được những ưu điểm, hạn chế
và nguyên nhân của hạn chế trong thực hiện cải cách hành chính theo mô hình
một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện chính sách cải cách thủ tục
hành chính theo mô hình một cửa liên thông ngày càng hiện đại và có hiệu
quả hơn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu về thực hiện chính sách cải cách thủ tục
hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai, tỉnh
Gia Lai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu về thực hiện
chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại
UBND huyện Ia Grai.
- Phạm vi thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu việc thực hiện
chính sách cải cách thủ tục hành chính của Bộ phận một cửa liên thông tại Uỷ
ban nhân dân huyện Ia Grai từ năm 2011 đến hết năm 2017.
- Về không gian: Bộ phận một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

6


5.1. Phương pháp luận
Luận văn được thực hiện dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy

vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử và một số quan điểm, đường lối,
chủ trương của Đảng, Nhà nước về thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành
chính của Nhà nước.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Luận văn sử dụng các phương pháp phân tích và tổng hợp, trừu tượng
hoá, khái quát hoá, lôgíc - lịch sử, quy nạp - diễn dịch, kết hợp gắn lý luận với
thực tiễn để làm rõ các vấn đề của nội dung luận văn, làm cho luận văn có
tính lôgic, sát với thực tế và đi vào trọng tâm cần giải quyết của luận văn.
- Luận văn sử dụng chuyên ngành khoa học Chính sách công để nghiên
cứu về cách thức thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính tại Bộ phận
một cửa liên thông, đánh giá tính hiệu quả, hiệu lực và tìm ra những nguyên
nhân dẫn đến tồn tại, hạn chế từ khâu hoạch định cho đến thực thi chính sách
cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân
dân huyện Ia Grai.
6. Những đóng góp về lý luận và thực tiễn của luận văn
- Hệ thống hóa lại cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về cải cách thủ tục
hành chính theo mô hình một cửa liên thông.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần thực hiện tốt công tác
cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện
Ia Grai và có thể triển khai áp dụng rộng rãi tại các huyện khác thuộc tỉnh Gia
Lai.
- Góp phần bổ sung nguồn tư liệu thực tế đáng tin cậy cho các nhà
nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính và cho các cơ sở đào tạo trên địa
bàn tỉnh Gia Lai nói riêng và cho cả nước nói chung, đặc biệt là các tỉnh lân
cận tỉnh Gia Lai.

7


7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung của luận
văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về chính sách công và thực hiện
chính sách cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông.
Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một
cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp thực hiện chính sách cải cách thủ
tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện Ia Grai.

8


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH CÔNG
VÀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THÔNG
1.1. Những khái niệm cơ bản và phân loại thủ tục hành chính,
chính sách cải cách thủ tục hành chính:
1.1.1. Khái niệm về chính sách
Theo Từ điển Tiếng Anh (Oxford English Dictionary), “Chính sách” là
“một đường lối hành động được thông qua và theo đuổi bởi chính quyền,
đảng, nhà cai trị, chính khách,...”
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam “Chính sách là những chuẩn tắc cụ
thể để thực hiện đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong một
thời gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó. Bản chất, nội dung và
phương hướng của chính sách tùy thuộc vào tính chất của đường lối, nhiệm
vụ chính trị, kinh tế, văn hóa,...” [17 Tr.457].
Theo Từ điển tiếng Việt, “Chính sách là sách lược và kế hoạch cụ thể
nhằm đạt một số mục đích nhất định dựa vào đường lối chính trị chung và
thực tế mà Nhà nước đề ra”[25 Tr.157].

Theo Giáo trình hoạch định và phân tích chính sách công của Học viện
Hành chính do Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật xuất bản năm 2008 [19
Tr.14], khái niệm về chính sách: là những hành động ứng xử của chủ thể với
các hiện tượng tồn tại trong quá trình vận động phát triển nhằm đạt mục tiêu
nhất định.
Phân tích các khái niệm trên, ta có thể hiểu chính sách là tập hợp các
chủ trương và hành động về phương diện nào đó của Chính phủ, nó bao gồm

9


các mục tiêu mà Chính phủ muốn đạt được và cách làm để thực hiện các mục
tiêu đó. Những mục tiêu này bao gồm sự phát triển toàn diện trên các lĩnh vực
kinh tế – xã hội – văn hóa – môi trường.
1.1.2. Khái niệm về chính sách công
Chính sách công là toàn bộ các hoạt động của Nhà nước có ảnh hưởng
một cách trực tiếp hay gián tiếp đến cuộc sống của mọi người dân (B. Guy
Peter, 1990) [23, tr.19].
Chính sách công là những hành động, ứng xử của Nhà nước với các
vấn đề phát sinh trong cộng đồng, được thể hiện bằng nhiều hình thức khác
nhau, nhằm thúc đẩy xã hội phát triển (Nguyễn Hữu Hải, 2013) [235, tr.20].
Vậy có thể kết luận, chính sách công là một tập hợp các quyết định có
liên quan với nhau do Nhà nước ban hành, gồm các mục tiêu và giải pháp để
giải quyết một vấn đề công nhằm thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng
nhất định, và chính sách công có đầy đủ các đặc điểm, cụ thể như sau:
Một là, chính sách công bắt nguồn từ các quyết định do Nhà nước ban
hành và nội dung của các chính sách được thể hiện trong các văn bản quyết
định của Nhà nước.
Hai là, chính sách công bao gồm một tập hợp các quyết định được ban
hành qua một giai đoạn dài và kéo sang cả giai đoạn thực thi chính sách.

Chính sách công luôn không được thể hiện rõ ràng trong một quyết định đơn
lẻ, mà có xu hướng được xác định dưới dạng một chuỗi các quyết định gắn
liền với nhau, giúp chúng ta nhận thức được chính sách là gì.
Ba là, chính sách công hướng tới giải quyết vấn đề công và tác động
đến lợi ích của một hoặc nhiều nhóm dân số trong xã hội.
Bốn là, chính sách công bao gồm hai bộ phận cấu thành là mục tiêu và
giải pháp chính sách.

10


Năm là, mục tiêu của chính sách công là tạo ra những thay đổi và nhằm
đạt được các mục tiêu phát triển của đất nước hoặc địa phương.
Sáu là, các chính sách công luôn thay đổi theo thời gian, bởi những
quyết định sau có thể có những điều chỉnh so với các quyết định trước đó,
hoặc do có những thay đổi trong định hướng chính sách ban đầu; hoặc kinh
nghiệm về thực thi chính sách công được phản hồi vào quá trình ra quyết
định.
Bảy là, chính sách công được xem là đầu ra của quá trình quản lý Nhà
nước, là sản phẩm trí tuệ của đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nước và của xã
hội.
1.1.3. Khái niệm về thực hiện chính sách công
Từ các khái niệm như đã nêu ở trên, theo tác giả suy luận thì thực hiện
chính sách công là quá trình đưa chính sách công vào thực tiễn đời sống xã
hội thông qua việc ban hành các văn bản như: quyết định, kế hoạch, chương
trình, dự án,... để thực hiện chính sách công và tổ chức thực hiện chúng nhằm
đạt được mục đích của chính sách công đó.
Thực hiện chính sách là một khâu cấu thành chu trình chính sách, là
toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của chủ thể chính sách thành hiện thực với
các đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu nhất định. Thực hiện chính

sách là khâu đặc biệt quan trọng trong chu trình chính sách, có nhiệm vụ hiện
thực hóa chính sách, đưa chính sách vào đời sống.
1.1.4. Khái niệm thủ tục hành chính và thực hiện chính sách cải cách
thủ tục hành chính
1.1.4.1. Thủ tục hành chính
1.1.4.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Theo GS. TSKH Nguyễn Văn Thâm, Thủ tục hành chính là “Trình tự
về thời gian và không gian, các giai đoạn cần phải có để thực hiện mọi hình

11


thức hoạt động của các cơ quan quản lý hành chính Nhà nước, bao gồm trình
tự thành lập các công sở, trình tự bổ nhiệm, điều động viên chức; trình tự lập
quy, áp dụng các quy phạm để bảo đảm các quyền chủ thể và xử lý vi phạm;
trình tự tổ chức tác nghiệp hành chính” [ 15, tr.6].
Theo Nghị định số: 63/2010/NĐ-CP, ngày 08/6/2010 của Chính phủ,
thủ tục hành chính là “Trình tự, cách thức thực hiện, là các hồ sơ và yêu cầu,
điều kiện do cơ quan Nhà nước, người có thẩm quyền quy định cho các cơ
quan, tổ chức, cá nhân phải tuân theo khi giải quyết một công việc cụ thể” [5,
tr.2].
Thủ tục hành chính là một loại quy phạm pháp luật quy định về trình tự
thời gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy
Nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan hành chính Nhà
nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân.
Mục đích của việc ban hành thủ tục hành chính là để các cơ quan Nhà
nước có thể thực hiện mọi hình thức hoạt động cần thiết của mình trong đó
bao gồm cả trình tự thành lập các công sở, trình tự bổ nhiệm, bãi nhiệm, trình
tự lập quy, trình tự điều hành, tổ chức các hoạt động tác nghiệp hành chính.
Đó chính là các quy tắc phải tuân thủ theo trong quá trình ban hành các quyết

định hành chính của các cơ quan quản lý Nhà nước.
Thủ tục hành chính do các cơ quan Nhà nước ban hành để thực hiện
chức năng quản lý của nền hành chính Nhà nước và hoàn thành nhiệm vụ của
mình, đồng thời các cơ quan hành chính Nhà nước có trách nhiệm thực thi các
thủ tục đó.
1.1.4.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
Từ việc xây dựng và triển khai thực hiện các thủ tục hành chính, ta có
thể nhận thấy một số đặc điểm chung như sau:

12


Thứ nhất, thủ tục hành chính là tổng thể các hành động diễn ra theo
trình tự thời gian, thủ tục hành chính được thực hiện bởi những cơ quan và
công chức Nhà nước.
Thứ hai, thủ tục hành chính là thủ tục giải quyết công việc nội bộ Nhà
nước và công việc liên quan đến quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý của công
dân. Do vậy, đối tượng công việc cần thực hiện thường rất phức tạp.
Thứ ba, quản lý hành chính Nhà nước chủ yếu là hoạt động cho phép ra
mệnh lệnh có tính chất đơn phương và đòi hỏi thi hành kịp thời, nhằm giải
quyết nhanh chóng, có hiệu quả mọi công việc diễn ra hằng ngày trong đời
sống xã hội. Chính điều đó dẫn đến việc quy định thủ tục hành chính phải kết
hợp những khuôn mẫu ổn định tương đối và chặt chẽ với các biện pháp thích
ứng cho từng loại công việc và đối tượng để đảm bảo kịp thời giải quyết công
việc theo từng trường hợp cụ thể.
1.1.4.1.3. Vai trò của thủ tục hành chính
Thứ nhất, thủ tục hành chính đảm bảo cho các quy phạm, quy định
trong các quyết định hành chính được thi hành thuận lợi.
Thứ hai, thủ tục hành chính đảm bảo cho việc thi hành các quyết định
được thống nhất và có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các

hệ quả do việc thực hiện các quy định hành chính đó tạo ra.
Thứ ba, thủ tục hành chính khi được xây dựng và vận dụng một cách
hợp lý sẽ tạo khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý đã
được thông qua, đem lại hiệu quả thiết thực cho quản lý Nhà nước. Thủ tục
hành chính liên quan đến quyền lợi của công dân, do vậy khi được xây dựng
và vận dụng có hiệu quả vào đời sống sẽ có ý nghĩa thiết thực, giảm sự phiền
hà, củng cố được mối quan hệ giữa Nhà nước và người dân.

13


Thứ tư, thủ tục hành chính cũng là một bộ phận của pháp luật về hành
chính nên việc xây dựng và thực hiện tốt các thủ tục hành chính sẽ có ý nghĩa
rất lớn đối với quá trình xây dựng và triển khai pháp luật. Đặc biệt, trong giai
đoạn hiện nay khi nước ta tiếp tục công cuộc cải cách nền hành chính Nhà
nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì thủ
tục hành chính lại càng có vai trò quan trọng.
Nhìn một cách tổng quát, thủ tục hành chính có ý nghĩa như một chiếc cầu
nối quan trọng giữa các cơ quan Nhà nước với nhau và giữa các cơ quan Nhà
nước với các tổ chức và công dân. Nó làm bền chặt các mối quan hệ, làm cho Nhà
nước ta thực sự là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Nhưng nếu xây dựng thiếu
tính khoa học, áp dụng tùy tiện vào đời sống xã hội thì chính thủ tục hành chính sẽ
làm xa cách giữa nhân dân với Nhà nước và hậu quả của nó là làm niềm tin của
người dân với chính quyền bị giảm sút; đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay khi
nền hành chính đang chuyển từ hành chính “cai quản” sang hành chính phục
vụ, từ quản lý tập trung sang cơ chế thị trường.
1.1.5. Phân loại các thủ tục hành chính
Kinh nghiệm thực tế cho thấy muốn xây dựng và áp dụng thủ tục hành
chính một cách có hiệu quả thì cần phải phân loại chúng một cách khoa học.
1.1.5.1. Phân loại theo đối tượng quản lý hành chính Nhà nước

Theo cách phân loại này, các thủ tục hành chính được xác định cho
từng lĩnh vực quản lý Nhà nước và được phân chia theo cơ cấu chức năng của
bộ máy quản lý hiện hành như: thủ tục quản lý đất đai – môi trường, thủ tục
cấp phép xây dựng, thủ tục hoạt động đăng ký kinh doanh.
Lợi ích của việc phân chia này là giúp cho người quản lý xác định được
tính đặc thù của lĩnh vực mà mình phụ trách. Từ đó đưa ra các yêu cầu xây

14