Giáo dục đạo đức hồ chí minh cho sinh viên đại học thái nguyên hiện nay (tt)

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

LƯƠNG THỊ THÚY NGA

GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO SINH VIÊN
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN HIỆN NAY

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC
Mã số: 62 31 02 04

HÀ NỘI - 2019


Công trình được hoàn thành tại
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS,TS Nguyễn Thị Kim Dung
2. TS Đặng Văn Thái

Phản biện 1: ............................................................
...........................................................

Phản biện 2: ............................................................
...........................................................

Phản biện 3: ............................................................
...........................................................

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp học viện
họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

vào hồi ...... giờ........ ngày....... tháng....... năm 2019

Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia
và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho Đảng và dân tộc Việt Nam một di sản
tinh thần vô cùng to lớn và quý giá, đó là một hệ thống quan điểm toàn diện và
sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, trong đó có tư
tưởng về đạo đức. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức xuất phát từ truyền
thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa đạo đức của
nhân loại, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng đạo đức cách mạng của
chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn Việt Nam. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh với những chuẩn mực giá trị đúng đắn đã góp phần giữ vững ổn định
chính trị, xã hội, thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Bên cạnh tư tưởng về
đạo đức, Hồ Chí Minh còn là tấm gương mẫu mực về thực hành đạo đức cách
mạng. Tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh mãi mãi soi
đường cho các thế hệ người Việt Nam học tập và noi theo.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi xa nhưng tư tưởng và sự nghiệp của Người
còn mãi với thời gian, còn mãi với dân tộc Việt Nam và nhân loại tiến bộ trên
thế giới. Đối với dân tộc Việt Nam, tư tưởng, tấm gương đạo đức của Hồ Chí
Minh có giá trị to lớn trong tiến trình phát triển của đất nước. Trong thời kì đổi
mới, Đảng đã có những Chỉ thị, Nghị quyết về nghiên cứu học tập, làm theo tư
tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Việc nghiên cứu, học tập
tư tưởng, đạo đức của Người chính là trở về với truyền thống văn hoá quý báu,
trở về với những giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến việc giáo dục, rèn

luyện, bồi dưỡng thế hệ trẻ. Người luôn đánh giá cao vị trí, vai trò của thế hệ
trẻ đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Chính vì thế, trong “Di
chúc”, Người không quên căn dặn Đảng ta “bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho
đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Đối với thế hệ trẻ, lực
lượng thanh niên sinh viên đóng một vai trò rất quan trọng. Đó là lực lượng có
sức khỏe, có tri thức, có hoài bão, luôn khát khao vươn tới cái đẹp, dám nghĩ,
dám làm, là lực lượng tiếp sức cho thế hệ đi trước, dìu dắt thế hệ đi sau. Việc


2
giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên sinh viên để họ trở thành những
người vừa “hồng” vừa “chuyên”, kế thừa trung thành sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cấp thiết.
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển giáo dục, đào tạo của đất
nước, Đại học Thái Nguyên luôn coi trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện cho sinh viên, trong đó có giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh nhằm tạo ra
nguồn nhân lực có chất lượng cao, đáp ứng sự phát triển kinh tế, xã hội của
đất nước nói chung, của các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc nói riêng. Bên
cạnh những thành quả đạt được thì đạo đức sinh viên Đại học Thái Nguyên
còn bộc lộ những hạn chế như: sống thực dụng, coi trọng vật chất hơn tinh
thần, cá nhân chủ nghĩa, chỉ biết mình không quan tâm đến mọi người, ăn
chơi, đua đòi, sa vào các tệ nạn xã hội… Việc giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh
cũng còn nhiều bất cập, thể hiện qua chủ thể giáo dục, nội dung giáo dục, môi
trường giáo dục. Điều đó đã ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Thực tế đó đặt
ra yêu cầu cấp thiết cần phải nghiên cứu, đánh giá một cách đầy đủ và khách
quan thực trạng đạo đức và giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên, qua
đó tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay.
Xuất phát từ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên nói chung và sinh viên Đại học Thái Nguyên nói riêng, tác

giả chọn vấn đề: “Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học
Thái Nguyên hiện nay” làm đề tài Luận án Tiến sĩ Khoa học chính trị, chuyên
ngành Hồ Chí Minh học.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản của đạo đức Hồ Chí Minh và nội
dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Trên cơ sở đó vận dụng
vào đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học
Thái Nguyên, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay.


3
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án. Hệ thống
hóa, khái quát hóa nội dung đạo đức Hồ Chí Minh. Làm rõ nội dung giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Vận dụng nội dung giáo dục đạo đức Hồ
Chí Minh cho sinh viên vào đánh giá thực trạng và đề xuất yêu cầu, giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại
học Thái Nguyên hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên; Thực trạng, giải
pháp giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: luận án tập trung nghiên cứu nội dung giáo dục đạo đức
Hồ Chí Minh cho sinh viên nói chung và vận dụng vào giáo dục đạo đức Hồ
Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên nói riêng.
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu 07 trường đại học, thuộc Đại học
Thái Nguyên.

- Về thời gian: Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học
Thái Nguyên từ năm 2007 đến năm 2018.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh;
các quan điểm của Đảng về giáo dục đạo đức nói chung và giáo dục đạo đức
cho sinh viên nói riêng.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án tuân thủ phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong quá trình triển khai, luận án còn sử
dụng các nhóm phương pháp nghiên cứu khoa học liên ngành và chuyên
ngành như: Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận; Nhóm các phương
pháp nghiên cứu thực tiễn.


4
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
5.1. Ý nghĩa khoa học
Luận án góp phần làm rõ hơn đạo đức Hồ Chí Minh và nội dung giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên; cung cấp các cứ liệu, luận chứng để các
trường đại học nghiên cứu đề ra chủ trương và xây dựng kế hoạch trong công
tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên.
5.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án là tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, học tập đạo đức Hồ
Chí Minh trong các trường đại học ở nước ta; đề xuất các giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên ở Đại học Thái
Nguyên nói riêng và các trường đại học trong cả nước nói chung, để đẩy mạnh
công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên.
6. Những đóng góp mới của luận án
Nghiên cứu đạo đức Hồ Chí Minh cho thấy ý nghĩa, giá trị lý luận to lớn

của tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và đạo đức Hồ Chí Minh nói riêng đối
với xã hội. Chỉ ra khái niệm và nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên. Đánh giá thực trạng và đề xuất yêu cầu, giải pháp nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên
hiện nay.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận án gồm 4 chương, 10 tiết.


5
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

1.1.1. Nghiên cứu đạo đức Hồ Chí Minh
Đạo đức Hồ Chí Minh là một nội dung quan trọng trong tư tưởng, sự nghiệp
của Hồ Chí Minh, có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn. Vì vậy, đã có rất nhiều nhà
khoa học quan tâm tìm hiểu, đi sâu nghiên cứu về vấn đề này. Trong đó, phải kể
các công trình nghiên cứu của một số tác giả tiêu biểu như: Thành Duy, Nguyễn
Thế Thắng, Phạm Văn Khánh, Hoàng Trung, Song Thành, Lê Quí Đức, Đinh
Xuân Dũng, Bùi Đình Phong, Hoàng Anh, Hoàng Chí Bảo, Trần Văn Giàu, Vũ
Khiêu, Mạch Quang Thắng, Phạm Ngọc Anh, Văn Thị Thanh Mai... Bên cạnh đó,
còn có nhiều bài viết được đăng trên các tạp chí chuyên ngành bàn về đạo đức Hồ
Chí Minh. Trong các công trình nghiên cứu, các bài viết, các tác giả đã làm rõ nội
dung, giá trị, ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức và khẳng định Hồ Chí
Minh là tấm gương đạo đức mẫu mực.
1.1.2. Nghiên cứu giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên sinh viên
Liên quan đến vấn đề giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên - sinh
viên có một số đề tài khoa học cấp Bộ của Thái Bình Dương, Phạm Hồng

Chương, Trần Văn Hải; một số cuốn sách nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về
vai trò của thanh niên, nội dung giáo dục đạo đức cho thanh niên, sinh viên của
các tác giả Văn Tùng, Đoàn Nam Đàn, Nguyễn Thị Kim Dung, Doãn Thị Chín...;
một số luận án tiến sĩ của Trần Minh Đoàn, Lê Thị Vân Anh...; một số bài viết
đăng trên tạp chí chuyên ngành. Trong các công trình nghiên cứu về giáo dục đạo
đức Hồ Chí Minh cho thanh niên, sinh viên, các nhà nghiên cứu đều thống nhất
rằng Hồ Chí Minh rất quan tâm đến công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên,
sinh viên; ý nghĩa của việc giáo dục đạo đức cho thanh niên, sinh viên trong bối
cảnh hiện nay; nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên, sinh viên
còn có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng những phẩm chất cần giáo dục trung với
nước, hiếu với dân, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, yêu thương con
người… về cơ bản là thống nhất.


6
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐÃ ĐƯỢC NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ
LUẬN ÁN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

1.2.1. Những vấn đề đã được nghiên cứu
Về nghiên cứu đạo đức Hồ Chí Minh
Thứ nhất, các tác giả đã chỉ ra nguồn gốc hình thành tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh. Phân tích làm rõ tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với nội dung cơ bản thể
hiện ở các phương diện đó là vị trí, vai trò của đạo đức; chuẩn mực đạo đức cần
xây dựng; nguyên tắc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức theo Hồ Chí Minh. Thứ hai,
bên cạnh tư tưởng về đạo đức, các tác giả khẳng định Hồ Chí Minh là tấm
gương mẫu mực trong việc thực hành đạo đức cách mạng. Thứ ba, các tác giả
đã đề cập đến sức lan tỏa của đạo đức Hồ Chí Minh đến các tầng lớp nhân dân.
Về nghiên cứu giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên - sinh viên
Các tác giả đã tập trung làm rõ những vấn đề lý luận chung về tư tưởng đạo
đức, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và sự vận dụng trong giai đoạn hiện nay.

Chỉ ra Hồ Chí Minh đánh giá cao vai trò của thanh niên - sinh viên và rất quan
tâm đến công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh viên. Chỉ ra vai trò, ý
nghĩa, sự cần thiết và nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên sinh viên. Về nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho thanh niên - sinh
viên bao gồm giáo dục phẩm chất trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm,
chính, khiêm tốn, giản dị; thương yêu con người; tinh thần quốc tế trong sáng;
giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tùy từng đối tượng cụ thể của vấn
đề nghiên cứu, các tác giả đưa ra phương pháp giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh
phù hợp.
1.2.2. Những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục đi sâu nghiên cứu
Một là, phân tích làm rõ sự cần thiết giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên; chỉ ra nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên bao
gồm: giáo dục những phẩm chất đạo đức, giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh và phương pháp giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Hai là,
khảo sát, nêu lên những đặc điểm của sinh viên Đại học Thái Nguyên và đánh giá
thực trạng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên; chỉ
ra những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra. Ba là, nêu lên
những nhân tố ảnh hưởng và yêu cầu đặt ra trong giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay. Bốn là, đề xuất một số giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
Đại học Thái Nguyên hiện nay.


7
Chương 2
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO SINH VIÊN
- NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

2.1.1. Đạo đức
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, bao gồm một hệ thống những quy

tắc, chuẩn mực và thang giá trị được xã hội thừa nhận, có tác dụng chi phối, điều
chỉnh hành vi của con người trong quan hệ với người khác, với cộng đồng và
toàn xã hội cho phù hợp với lợi ích của con người và sự tiến bộ của xã hội.
2.1.2. Giáo dục đạo đức
Giáo dục đạo đức được hiểu là sự tác động một cách tích cực của chủ thể
đến đối tượng giáo dục để hình thành trong họ ý thức, tình cảm, niềm tin, lý
tưởng đạo đức và thông qua sự tác động này, đối tượng giáo dục tự biến đổi bản
thân mình, tự hoàn thiện những phẩm chất đạo đức, năng lực phù hợp yêu cầu
đề ra.
2.1.3. Đạo đức Hồ Chí Minh
Đạo đức Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện về đạo đức bao gồm
tư tưởng về đạo đức và tấm gương đạo đức. Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức
mới, đạo đức cách mạng, tiêu biểu cho tinh hoa, khí phách của dân tộc và lương
tâm của nhân loại.
2.1.4. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên là quá trình giáo dục thường
xuyên, tích cực nội dung tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
cho sinh viên thông qua các chủ thể giáo dục trong nhà trường, nhằm trang bị
cho sinh viên những tri thức, kỹ năng, thái độ, hành vi phù hợp với các giá trị
đạo đức của cộng đồng và xã hội; đồng thời thông qua quá trình này sinh viên
tự hoàn thiện bản thân, từng bước hình thành nhân cách con người mới xã hội
chủ nghĩa.
2.2. ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH

2.2.1. Bản chất, đặc điểm đạo đức Hồ Chí Minh
Bản chất đạo đức Hồ Chí Minh: là đạo đức mới, đạo đức cách mạng. Đó là
đạo đức vĩ đại, không phải vì lợi ích cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng, của
dân tộc, của loài người, vì sự nghiệp giải dân tộc, giải phóng giai cấp và giải
phóng con người.

8
Đặc điểm đạo đức Hồ Chí Minh:
Một là, đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức của một người yêu nước, một
chiến sĩ cộng sản mẫu mực, một con người suốt đời phấn đấu, hy sinh cho đất
nước được độc lập, nhân dân được hưởng tự do, hạnh phúc.
Hai là, đạo đức Hồ Chí Minh là sự kết tinh những giá trị truyền thống đạo
đức tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, của tinh hoa đạo đức nhân loại mà đỉnh cao là
đạo đức của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Ba là, đạo đức Hồ Chí Minh thể hiện tính thống nhất giữa tư tưởng Hồ Chí
Minh về đạo đức và thực tiễn đời sống đạo đức của Người.
Bốn là, đạo đức Hồ Chí Minh thể hiện tính toàn diện và bao quát
2.2.2. Nội dung cơ bản của đạo đức Hồ Chí Minh
2.2.2.1. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
Một là, quan niệm của Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của đạo đức
Hai là, những phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt Nam: Trung
với nước, hiếu với dân; Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; Yêu thương con
người, sống có tình nghĩa; Tinh thần quốc tế trong sáng
Ba là, những nguyên tắc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức mới: Nói đi đôi với
làm, nêu gương đạo đức; Xây đi đôi với chống; Tu dưỡng đạo đức suốt đời
2.2.2.2. Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Tấm gương trọn đời phấn đấu, hi sinh vì dân, vì nước; Tấm gương của ý chí
và nghị lực phi thường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đạt mục tiêu cách
mạng; Tấm gương tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân, hết lòng, hết
sức phục vụ nhân dân, lấy dân làm gốc, luôn nhân ái, vị tha, khoan dung, hết
mực vì con người; Tấm gương cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đời tư
trong sáng, nếp sống giản dị.
2.3. GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO SINH VIÊN

2.3.1. Sự cần thiết phải giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên

Thứ nhất, xuất phát từ vai trò, tầm quan trọng của đạo đức và đạo đức Hồ
Chí Minh
Thứ hai, xuất phát từ vị trí, vai trò của thanh niên sinh viên đối với sự phát
triển của đất nước
Thứ ba, xuất phát từ thực trạng đạo đức, lối sống của sinh viên hiện nay


9
2.3.2. Nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
2.3.2.1. Giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng, đạo đức
sinh viên
Một là, giáo dục cho sinh viên nhận thức được vai trò của đạo đức
Hồ Chí Minh yêu cầu sinh viên phải lấy đạo đức làm gốc, làm nền tảng. Có
đạo đức làm nền tảng, sinh viên mới hoàn thành được nhiệm vụ học tập, tu
dưỡng nhân cách để chuẩn bị cho tương lai, để tham gia vào công cuộc xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc.
Hai là, giáo dục cho sinh viên những phẩm chất đạo đức cơ bản
Giáo dục lòng yêu nước, thương dân: Theo Hồ Chí Minh, với sinh viên yêu
nước là việc gì có lợi cho Tổ quốc phải làm, “cái gì trái với quyền lợi của Tổ
quốc, chúng ta kiên quyết chống lại”. Hồ Chí Minh căn dặn thanh niên, sinh viên
phải yêu thương nhân dân, yêu thương con người.
Giáo dục phẩm chất “Cần, kiệm, liêm, chính”: Giáo dục phẩm chất Cần cho
sinh viên trước hết là giáo dục tinh thần chăm chỉ trong học tập và rèn luyện,
nhưng chăm chỉ phải gắn phải gắn với siêng năng. Kiệm đối với sinh viên là tiết
kiệm mọi mặt trong đó có thời gian, tiền bạc và sức lực. Liêm đối với sinh viên là
luôn có ý thức giữ gìn bảo vệ của công nơi mình học tập, luôn trong sáng, không
tham gì ngoài ham học hành, nâng cao trình độ... để hoàn thiện bản thân. Chính
đối với sinh viên là ngay thẳng, trung thực, thật thà.
Giáo dục phẩm chất “Đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ”: Đối với sinh
viên, trong quá trình học tập cần nêu cao tinh thần đoàn kết với bạn bè, giúp đỡ

nhau trong học tập, rèn luyện, giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó khăn, cùng
nhau phấn đấu để đạt mục tiêu trở thành người chủ tương lai vừa có đức, vừa có tài.
Giáo dục phẩm chất “Yêu lao động, có ý thức tổ chức kỷ luật”: Tinh thần
yêu lao động của sinh viên là phải được thể hiện trong quá trình học tập, đó là sự
chăm chỉ, say mê, tận tâm, tận lực, có tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo để trau dồi
kiến thức, kỹ năng tốt phục vụ cho quá trình lao động ngoài xã hội.
2.3.2.2. Giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết rất nhiều bài biểu dương những gương người tốt,
việc tốt trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, trong đấu tranh giành độc lập
dân tộc, trong hai cuộc kháng chiến chống xâm lược và troưởng Hồ Chí Minh,
sinh viên Đại học Thái Nguyên nhận thấy còn phải rèn luyện những phẩm chất
đạo đức phù hợp với sinh viên như: đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, nâng cao
ý thức tổ chức, kỉ luật.... Thông qua các phong trào thi đua gắn với học tập và rèn
luyện đã có “trên 80% sinh viên đăng ký các nội dung làm theo tấm gương đạo
đức của Hồ Chí Minh”. Những phương pháp sinh viên Đại học Thái Nguyên cho
là cần thiết để giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh gồm: kết hợp xây đi đôi với chống
(77.2%); kết hợp học đi đôi với hành, nêu gương người tốt, việc tốt (66.7%); tự
giáo dục, tự rèn luyện, tu dưỡng đạo đức suốt đời (83.3%); thông qua các phong
trào thi đua do Đoàn thanh niên, Hội sinh viên tổ chức (67.8%).
Để phát huy hiệu quả giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên, trong
những năm gần đây, Đại học Thái Nguyên đã chú trọng đến việc nâng cao chất


13
lượng và đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có giảng dạy môn học Tư
tưởng Hồ Chí Minh. Giảng viên Đại học Thái Nguyên đã ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học, ra hệ thống bài tập, câu hỏi về nhà và đưa lên hệ thống elearning để sinh viên rèn luyện kiến thức…
Tuy nhiên, giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh thông qua môn học Tư tưởng Hồ
Chí Minh ở Đại học Thái Nguyên còn có hạn chế. Ngoài ra một số trường biên
soạn bài giảng nhưng không thường xuyên, ít cập nhật, bổ sung kiến thức mới

liên quan đến những Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về công tác giáo dục đạo đức
Hồ Chí Minh. Giáo trình môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh cung cấp cho sinh
viên qua thư viện, nhưng số lượng còn ít. Giảng viên mới chỉ chú trọng khai thác
nội dung đạo đức ở chương này mà chưa khai thác triệt để nội dung đạo đức Hồ
Chí Minh từ những phần khác của môn học. Phương pháp giảng dạy môn học Tư
tưởng Hồ Chí Minh của các giảng viên trong Đại học Thái Nguyên chủ yếu là
phương pháp thuyết trình, hưa thiết kế thời lượng một cách thỏa đáng cho các
buổi ngoại khóa.
3.2.2. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên thông qua hoạt động
của các tổ chức Đảng và đoàn thể trong các trường Đại học Thái Nguyên
* Về phía Đảng ủy, Ban Giám hiệu
Đảng ủy và Ban giám hiệu các trường trong Đại học Thái Nguyên đã có
nhiều chủ trương nhằm cụ thể hóa đường lối của Đảng về công tác giáo dục đạo
đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Đặc biệt chú trọng tổ chức thực hiện các Chỉ thị
của Bộ Chính trị về học tập, làm theo tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, quá trình triển khai xây dựng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và
triển khai thực hiện các Chỉ thị của Bộ Chính trị ở một số trường còn chậm, chưa
cụ thể hóa nên hiệu quả chưa cao, tài liệu phục vụ học tập, nghiên cứu nội dung
chuyên đề phổ biến tới sinh viên chưa kịp thời. Kinh phí đầu tư cho việc tổ chức
các hoạt động nhằm giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên có hạn, do quy
mô sinh viên giảm.
* Về phía Đoàn thanh niên, Hội sinh viên
Tổ chức Đoàn, Hội các trường trong Đại học Thái Nguyên đã có nhiều sáng
tạo trong hình thức giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên. Để giáo dục những
phẩm chất đạo đức như cần, kiệm, liêm, chính cho sinh viên, Đoàn, Hội tích cực


14
triển khai qua phong trào “Đồng hành với sinh viên trong lập thân, lập nghiệp”.

Đoàn, Hội giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và lòng yêu thương
con người cho sinh viên thông qua các đợt sinh hoạt chính trị gắn với dịp kỉ niệm
các ngày lễ lớn, các sự kiện quan trọng của đất nước. Nhằm giáo dục tinh thần
đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, Đoàn Hội cũng tổ chức một số hoạt động giao lưu
văn hóa giữa sinh viên Việt Nam và sinh viên các nước bạn Lào, Campuchia, tổ
chức các nhóm, các câu lạc bộ giúp đỡ sinh viên. Nhằm giáo dục tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh cho sinh viên và nhân rộng phong trào sinh viên tiên tiến làm
theo lời Bác, nhiều hoạt động thiết thực được Đoàn, Hội sinh viên triển khai.
Tuy nhiên, tổ chức Đoàn Hội trong Đại học Thái Nguyên chưa phát huy hết
vai trò trường học xã hội chủ nghĩa của sinh viên. Nhiều cấp Đoàn, Hội chưa chủ
động đề ra kế hoạch tổ chức các hoạt động để hưởng ứng cuộc vận động học tập
và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh cho đoàn viên.
* Về phía các tổ chức khác
Phòng Công tác sinh viên trong Đại học Thái Nguyên giữ vai trò quan trọng
trong tổ chức các hoạt động khác nhau nhằm giáo dục chính trị tư tưởng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên như: tuần lễ sinh hoạt công dân đầu khóa, đầu năm,
báo cáo thời sự; học tập Nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà
nước, kết hợp với các tổ chức khác tuyên truyền, tổ chức thực hiện cuộc vận
động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, triển
khai các cuộc thi về an toàn giao thông, tìm hiểu Hiến pháp, pháp luật, định kỳ
đánh giá việc rèn luyện của sinh viên trên các mặt, xét trao học bổng khuyến
khích và có hình thức kỷ luật với sinh viên vi phạm quy định học tập, vi phạm
đạo đức, tệ nạn xã hội.... Tuy nhiên, trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên, Phòng Công tác sinh viên còn bộc lộ một số hạn chế.
Bên cạnh các tổ chức trên, Khoa chủ quản và Chi bộ sinh viên ở các trường
thuộc Đại học Thái Nguyên cũng là những tổ chức tham gia vào quá trình giáo
dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Tuy nhiên, vai trò các tổ chức này rất
mờ nhạt.
3.2.3. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh thông qua vai trò đội ngũ giảng
viên trong Đại học Thái Nguyên

Những năm gần đây, Đại học Thái Nguyên chú trọng đến công tác bồi
dưỡng, đào tạo cán bộ. Đa số cán bộ, giảng viên có lập trường tư tưởng, bản lĩnh
chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, tích cực học tập


15
và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh, là tấm gương sáng cho sinh viên noi theo. Đội
ngũ giáo viên giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng, Tư tưởng
Hồ Chí Minh… trong Đại học Thái Nguyên cũng có sự phát triển.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, đội ngũ giảng viên còn bộc lộ một
số khuyết điểm như: do ảnh hưởng của cơ chế thị trường, cùng với đời sống còn
nhiều khó khăn, chạy theo lối sống vật chất, thiếu tu dưỡng, rèn luyện, vi phạm
đạo đức nghề nghiệp, làm ảnh hưởng đến niềm tin của sinh viên; sự suy thoái về
phẩm chất chính trị, lối sống của một bộ phận giảng viên trong Đại học Thái
Nguyên như tham ô, lãng phí, hạch sách sinh viên... đã làm cho bản thân các thầy
cô không còn là tấm gương để sinh viên noi theo. Đội ngũ giảng viên trực tiếp
tham gia giảng dạy môn Tư tưởng Hồ Chí Minh đúng chuyên ngành còn thiếu,
nhiều giảng viên còn cho rằng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh là môn phụ , chưa
gương mẫu trong việc học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh.
3.2.4. Sự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của sinh viên Đại học Thái Nguyên
Thứ nhất, nhận thức của sinh viên về vai trò của đạo đức
Đại đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên nhận thấy đạo đức có vai trò quan
trọng trong đời sống xã hội. Đạo đức là cái gốc, là nền tảng của con người. Tu
dưỡng, rèn luyện đạo đức tốt, sinh viên mới hoàn thành được nhiệm vụ học tập,
hoàn thiện nhân cách để chuẩn bị cho tương lai của bản thân, góp phần vào công
cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, sinh viên tu dưỡng, rèn luyện những phẩm chất đạo đức cơ bản
- Lòng yêu nước, mục đích, lý tưởng sống và niềm tin chính trị của sinh viên:
Sinh viên Đại học Thái Nguyên có lòng yêu nước nồng nàn và ý thức tự tôn dân
tộc, luôn biết ơn những thế hệ đi trước, luôn có tư tưởng cống hiến cho đất nước.

Tuy nhiên, trước những biến đổi của xã hội, một bộ phận sinh viên Đại học Thái
Nguyên đã coi nhẹ, phủ nhận vai trò của truyền thống, lịch sử, văn hóa dân tộc.
Trong số đó, có sinh viên chưa nắm vững hoặc mơ hồ về những kiến thức cơ bản
của lịch sử, văn hóa.
Đại đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên có bản lĩnh chính trị vững vàng,
luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và công cuộc đổi mới đất nước. Bên
cạnh đó, vẫn còn một số sinh viên Đại học Thái Nguyên có biểu hiện thiếu tin
tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ xã hội chủ nghĩa, thờ ơ với các sự
kiện của đất nước và thế giới. Một số sinh viên bị lôi kéo tham gia, tin theo một
số đạo không hợp pháp.


16
Đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên là những người sống có hoài bão, lý
tưởng tốt đẹp, luôn kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội, luôn phấn đấu học tập, rèn luyện góp phần xây dựng đất nước. Hoài bão, lý
tưởng của sinh viên Đại học Thái Nguyên một phần được thể hiện qua việc xác
định mục đích học tập và rèn luyện. Tuy nhiên, còn có một bộ phận không nhỏ
sinh viên Đại học Thái Nguyên chưa xác định được mục đích, lý tưởng sống.
- Sinh viên rèn luyện phẩm chất đạo đức trong học tập và nghiên cứu
khoa học
Đại đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên xác định được mục đích học tập
đúng đắn. Phần lớn sinh viên Đại học Thái Nguyên có ý thức tham gia vào các
phong trào thi đua học tập, vươn lên với mục tiêu “rèn đức, luyện tài vì ngày mai
lập nghiệp”. Trong quá trình học tập, rèn luyện, sinh viên Đại học Thái Nguyên
thể hiện thái độ học tập tích cực. Sinh viên Đại học Thái Nguyên còn tham gia
nghiên cứu khoa học; rèn luyện bản thân qua việc thực hiện nề nếp, nội quy của
nhà trường, ý thức chấp hành pháp luật.
Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ sinh viên Đại học Thái Nguyên còn thụ
động, lười biếng, học theo cảm hứng, học đối phó… nên kết quả học tập và rèn

luyện còn thấp, thậm chí yếu, kém. Đây là thực trạng đáng lo ngại.
- Sinh viên rèn luyện đạo đức qua lối sống, sinh hoạt
Sinh viên Đại học Thái Nguyên phần lớn vẫn gìn giữ và phát huy được
truyền thống “tôn sư trọng đạo”, luôn thể hiện sự kính trọng, lễ phép với thầy
giáo, cô giáo. Trong các mối quan hệ giao tiếp, ứng xử, trong sinh hoạt, trong
việc tham gia các hoạt động xã hội, sinh viên Đại học Thái Nguyên thể hiện sự
cởi mở, chân thành, đoàn kết. Đại đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên tích cực
tham gia các hoạt động của Đoàn, Hội. Tuy nhiên, còn có một số sinh viên có
những biểu hiện như cư xử không đúng mực, thiếu tôn trọng với thầy cô giáo;
một bộ phận không nhỏ sinh viên có quan niệm về tình bạn, tình yêu chưa đúng
đắn; một bộ phận sinh viên ít tham gia, thậm chí không tham gia các hoạt động
Đoàn, Hội.
Trong lối sống, sinh hoạt của sinh viên Đại học Thái Nguyên, tình trạng sinh
viên sa vào tệ nạn xã hội có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Một bộ
phận không nhỏ sinh viên Đại học Thái Nguyên đã tiếp nhận những sản phẩm
không lành mạnh, du nhập từ bên ngoài như sách, báo, phim ảnh bạo lực, khiêu


17
dâm, đồi trụy, có nhiều sinh viên vùi mình trong thế giới ảo, dành quá nhiều thời
gian trên mạng xã hội mà lơ là việc học tập. Vì vậy, một số sinh viên vi phạm các
chuẩn mực đạo đức và sa vào các tệ nạn xã hội.
3.2.5. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế trong công tác giáo
dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên
3.2.5.1. Nguyên nhân của ưu điểm
Một là, Đảng, Nhà nước thời gian qua đã ban hành nhiều chủ trương, đường
lối, chính sách, nghị quyết đúng đắn để định hướng cho toàn bộ hoạt động giáo dục
nói chung và hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên nói riêng.
Hai là, Đảng ủy, Ban giám hiệu và các tổ chức đoàn thể trong Đại học Thái
Nguyên, đã nhận thấy sự cần thiết phải giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên.

Ba là, Đại học Thái Nguyên đã có nhiều đổi mới trong phương pháp giảng
dạy môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh. Đội ngũ giảng viên cơ bản có phẩm chất
tốt, có năng lực chuyên môn, gương mẫu trong đạo đức, lối sống cho sinh viên
học tập và noi theo.
Bốn là, đại đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên có lòng yêu nước, có động
cơ, mục đích học tập đúng đắn, có ý thức tu dưỡng, rèn luyện theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh.
3.2.5.2. Nguyên nhân của hạn chế
Một là, Đại học Thái Nguyên chưa chú trọng đúng mức tới công tác giáo
dục đạo đức nói chung và giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên.
Hai là, nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh
cho sinh viên Đại học Thái Nguyên còn mang tính chung chung, thiếu đồng bộ.
Ba là, sự tác động của toàn cầu hóa và mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường
làm cho xã hội nước ta có nhiều biến đổi.
Bốn là, sự thiếu ý thức trong tu dưỡng, rèn luyện của bản thân sinh viên, dẫn
đến sự xuống cấp về đạo đức của một bộ phận sinh viên.
3.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA

3.3.1. Mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao chất lượng nội dung giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên với những hạn chế, bất cập trong giảng
dạy môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh ở Đại học Thái Nguyên
Đối với sinh viên, học tập là hoạt động chủ yếu. Cho nên, giáo dục đạo đức
Hồ Chí Minh cho sinh viên thông qua các môn học là rất quan trọng. Trong đó,


18
môn Tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò nòng cốt. Trên thực tế, việc giảng dạy
môn Tư tưởng Hồ Chí Minh ở các trường trong Đại học Thái Nguyên còn có hạn
chế như chưa khai thác triệt để những nội dung đạo đức Hồ Chí Minh trong các
bài giảng, hình thức và phương pháp giảng dạy còn chưa phong phú và đa dạng,

chưa lôi cuốn được sinh viên; giảng dạy chưa gắn với các hoạt động ngoại khóa,
trải nghiệm.
3.3.2. Mâu thuẫn giữa sự cần thiết phải giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh
cho sinh viên với sự quan tâm chưa thỏa đáng của các tổ chức, đoàn thể
trong Đại học Thái Nguyên
Các tổ chức, đoàn thể các trường trong Đại học Thái Nguyên đóng vai trò rất
quan trọng trong công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Các hoạt
động của các tổ chức, đoàn thể chính là môi trường thực tiễn để sinh viên rèn
luyện phẩm chất đạo đức. Tuy nhiên, trên thực tế tại các trường trong Đại học
Thái Nguyên, các tổ chức, đoàn thể chưa thực sự quan tâm đến công tác giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên, chưa có sự phối kết hợp chặt chẽ với nhau.
3.3.3. Mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
Hồ Chí Minh cho sinh viên trong nhà trường với hạn chế của đội ngũ giảng
viên và thực tiễn đời sống xã hội
Đội ngũ giảng viên là chủ thể trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Tuy nhiên, đội ngũ này còn bộc lộ nhiều
khuyết điểm. Vấn đề đặt ra là Đại học Thái Nguyên cần thường xuyên đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ giảng viên nói chung và giảng viên dạy môn Tư tưởng Hồ Chí
Minh đủ cả về số lượng và chất lượng để đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Do sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, của xu thế toàn cầu hóa,
của công nghiệp hóa, hiện đại hóa làm cho thực tiễn xã hội đang có nhiều biến
đổi phức tạp, nhiều bất cập, hạn chế, thậm chí đi ngược lại với những giá trị,
chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh mà sinh viên được học trong nhà trường. Điều
này ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên Đại học Thái Nguyên.
3.3.4. Mâu thuẫn giữa mục tiêu hoàn thiện nhân cách cho thế hệ trẻ với
thực trạng đạo đức của sinh viên Đại học Thái Nguyên
Thông qua học tập, rèn luyện, nghiên cứu khoa học, hoạt động đoàn, hội, qua
lối sống, sinh hoạt cho thấy đa số sinh viên Đại học Thái Nguyên có ý thức vươn

19
lên, hoàn thiện mình. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một bộ phận không nhỏ sinh viên
Đại học Thái Nguyên thiếu ý thức tu dưỡng, rèn luyện. Điều đó thể hiện qua việc
sinh viên không xác định được mục đích, lý tưởng sống của bản thân, đi học đại
học chỉ để hài lòng bố mẹ, người thân, kết quả học tập yếu, kém, vi phạm nội quy,
quy định của nhà trường, sa vào các tệ nạn xã hội... Điều này thể hiện sự xuống
cấp về đạo đức của một bộ phận sinh viên Đại học Thái Nguyên.
Chương 4
YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH
CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN HIỆN NAY
4.1. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG VÀ YÊU CẦU ĐẶT RA TRONG GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

4.1.1. Những nhân tố tác động đến giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay
Thứ nhất, sự tác động của toàn cầu hóa
Thứ hai, sự tác động của cơ chế kinh tế thị trường
Thứ ba, sự tác động của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Thứ tư, sự tác động của truyền thống văn hóa dân tộc và đạo đức xã hội
hiện nay
4.1.2. Những yêu cầu đặt ra trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay
4.1.2.1. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên phải có sự quan
tâm của lãnh đạo Đảng, các tổ chức, đoàn thể trong Đại học Thái Nguyên
Hiệu quả công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học
Thái Nguyên phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết, cần có sự quan tâm thỏa
đáng của chủ thể giáo dục trong Đại học Thái Nguyên tới công tác này. Chủ thể
là Bộ giáo dục và đào tạo, Đảng ủy, Ban giám hiệu, Đoàn thanh niên, Hội sinh

viên, Phòng công tác sinh viên, Khoa chủ quản.
4.1.2.2. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa
nhà trường, gia đình và xã hội
Để nâng cao chất lượng giáo đạo đức đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục trong nhà trường với giáo dục gia đình


20
và xã hội. Sự kết hợp này sẽ tạo nên tính thống nhất trong tư tưởng, hành động
của hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Trong mối quan hệ
giữa ba chủ thể này, mỗi chủ thể giáo dục đều có vai trò, vị trí, chức năng riêng.
Vì vậy, Đại học Thái Nguyên không nên xem nhẹ, hay buông lỏng bất kỳ yếu tố
nào sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
sinh viên.
4.1.2.3. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh phải được tiến hành thường
xuyên, liên tục, lâu dài và có phương pháp phù hợp
Bên cạnh sự tự giáo dục, tự rèn luyện của bản thân sinh viên, việc giáo dục
đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên là một quá trình phải tiến hành thường
xuyên, liên tục, kiên trì, bền bỉ mới đem lại hiệu quả giáo dục. Trong công tác
giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh, nhà trường cần xác định mục tiêu, kế hoạch và
nội dung thực hiện trong nhiều giai đoạn ngắn hạn, trung hạn, dài hạn, đưa nội
dung giáo giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh trở thành mục tiêu của từng kì học,
năm học, khóa học. Tránh tư tưởng chủ quan, nóng vội, hình thức, không tiến
hành thường xuyên trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên. Phải có
phương pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng sinh viên.
4.1.2.4. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh phải gắn với xây dựng chuẩn đầu
ra của sinh viên
Để hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái
Nguyên đạt kết quả, yêu cầu về đạo đức phải trở thành một tiêu chí trong chuẩn
đầu ra. Cụ thể: xây dựng tiêu chí đánh giá phẩm chất đạo đức sinh viên cần đạt

được; đổi mới kiểm tra, đánh giá, giáo dục đạo đức cho sinh viên căn cứ vào
chuẩn đầu ra.
4.2. GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO
ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN HIỆN NAY

4.2.1. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái
Nguyên thông qua các môn học, trong đó môn Tư tưởng Hồ Chí Minh là
nòng cốt
4.2.1.1. Chú trọng khai thác nội dung đạo đức Hồ Chí Minh trong môn
học Tư tưởng Hồ Chí Minh
Trong môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh có nhiều nội dung, quan điểm, tư
tưởng khác nhau. Tuy nhiên, nội dung nào cũng chứa đựng những giá trị đạo


21
đức, xuất phát từ mục đích của Hồ Chí Minh là mang lại độc lập cho dân tộc, tự
do, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân; nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai
cấp và giải phóng xã hội. Vì vậy, giảng viên cần khai thác và giáo dục cho sinh
viên những khía cạnh đạo đức được thể hiện qua toàn bộ môn học Tư tưởng Hồ
Chí Minh.
4.2.1.2. Đổi mới phương pháp giảng dạy môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh,
nâng cao hiệu quả tiếp nhận tri thức về đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
Đổi mới các phương pháp giảng dạy trong giờ học theo hướng tạo tính chủ
động, độc lập, sáng tạo, tạo hứng thú cho sinh viên trong việc tiếp nhận tư
tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh: Đổi mới phương pháp thuyết trình truyền thống;
Lồng ghép những câu chuyện về đạo đức Hồ Chí Minh trong bài giảng; Đổi
mới phương pháp seminnar; Hướng dẫn sinh viên sử dụng tài liệu tham khảo;
Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và khai thác hình ảnh, tư liệu về
Chủ tịch Hồ Chí Minh; Đổi mới phương pháp ôn luyện, kiểm tra, thi kết thúc
học phần.

4.2.2. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái
Nguyên thông qua hoạt động Đoàn, Hội và các hoạt động ngoại khóa,
trải nghiệm
4.2.2.1. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh thông qua hoạt động Đoàn, Hội
Cần phát huy tốt vai trò chỉ đạo của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên Đại học
Thái Nguyên trong việc tổ chức và thu hút sinh viên vào các phong trào chính trị,
xã hội; chủ động đề ra các hoạt động và phong trào thi đua cho đoàn viên, sinh
viên; tiếp tục đổi mới và phát triển các phong trào tình nguyện vì cộng đồng.
Hoạt động của Đoàn thanh niên, Hội sinh viên trong Đại học Thái Nguyên phải
thực sự dân chủ.
4.2.2.2. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh thông qua các hoạt động ngoại
khóa, trải nghiệm
Đa dạng hóa các hoạt động ngoài khóa nhằm giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên như: thông qua hình thức tuyên truyền, tọa đàm, chiếu phim
tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh; qua hình thức tham quan; qua tổ chức ngày
hội đọc sách, triển lãm ảnh và hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh; qua hình thức
tổ chức thi kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thi Olympic Tư tưởng
Hồ Chí Minh.


22
4.2.3. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái
Nguyên thông qua tấm gương đạo đức
Tấm gương đạo đức để sinh viên học tập, noi theo trước hết là những cá
nhân, tập thể điển hình ngay trong lớp, trong trường. Bên cạnh những tấm gương
đạo đức trong nhà trường, việc nêu gương người tốt, việc tốt ngoài xã hội có vai
trò lớn trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên.
Trong những tấm gương để sinh viên học tập, không thể phủ nhận được tấm
gương đạo đức người thầy - giảng viên. Để giảng viên Đại học Thái Nguyên
xứng đáng là tấm gương học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên

noi theo, mỗi giảng viên cần làm tốt những yêu cầu sau: Phải luôn trau dồi và
nâng cao phẩm chất, năng lực của mình, điều đó là yêu cầu tự thân của mỗi nhà
giáo, vừa là yêu cầu cả xã hội đặt ra. Mỗi giảng viên phải trở thành tấm gương về
lòng yêu nước, yêu thương con người, đời sống khiêm tốn, giản dị, có ý chí và
nghị lực vươn lên.
4.2.4. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh phải kết hợp với giáo dục lý
tưởng cách mạng; giáo dục quan điểm, đường lối của Đảng; giáo dục chính
sách, pháp luật của Nhà nước cho sinh viên Đại học Thái Nguyên
Sinh viên Đại học Thái Nguyên chủ yếu đến từ các tỉnh trung du, miền núi
phía Bắc, nơi có điều kiện kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp, các thế lực thù
địch thường xuyên kích động, lôi kéo. Chính vì vậy, nhiều sinh viên chưa xác
định đúng đắn mục đích, lý tưởng sống, thiếu sự tin tưởng vào đường lối, chính
sách của Đảng, nhận thức pháp luật còn hạn chế nên dễ sa vào tệ nạn xã hội. Do
đó, để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên cần kết
hợp giáo dục lý tưởng cách mạng, giáo dục chủ trương, đường lối của Đảng và
giáo dục chính sách, pháp luật của Nhà nước. Sinh viên xác định được mục đích,
lý tưởng sống cao đẹp, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, hiểu và tuân
thủ theo pháp luật sẽ giúp họ thực hiện tốt các chuẩn mực đạo đức cơ bản.
4.2.5. Phát huy ý thức tự giác, tự giáo dục của sinh viên Đại học Thái
Nguyên theo đạo đức Hồ Chí Minh
Nâng cao chất lượng công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
Đại học Thái Nguyên cần phát huy tính tự giác, tự giáo dục của sinh viên gắn với
thực hiện nhiệm vụ học tập và rèn luyện.


23
Trong hoạt động học tập: Sinh viên có động cơ học tập đúng đắn; phải biết
tự xây dựng kế hoạch học tập và phải quyết tâm thực hiện kế hoạch đó một cách
nghiêm túc; phải xây dựng được phương pháp tự học hiệu quả.
Trong nhiệm vụ rèn luyện của sinh viên: Rèn luyện bản thân nhằm hoàn

thiện về phẩm chất đạo đức, nhân cách cũng là một nhiệm vụ rất quan trọng đối
với sinh viên. Nhiệm vụ đó trước là thực hiện nghiêm túc nội quy, quy định của
trường, của lớp. Đó là trách nhiệm và nghĩa vụ, nhưng đồng thời cũng thể hiện
thái độ đạo đức của sinh viên. Học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh phải
được thể hiện từ những việc rất nhỏ như: đi học đầy đủ, đúng giờ, nghiêm túc
trong học tập và thi cử, có thái độ tôn trọng thầy cô giáo…

KẾT LUẬN
Đạo đức Hồ Chí Minh ngày càng giữ vị trí, vai trò quan trọng trong công
cuộc xây dựng đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc Việt Nam, góp phần điều
chỉnh hành vi của mỗi con người Việt Nam theo hướng chân, thiện, mỹ. Sinh
viên là nguồn bổ sung lực lượng lao động có chất lượng, luôn chiếm vị trí trung
tâm trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực của Đảng và Nhà nước ta. Giáo
dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên là vấn đề ngày càng được quan tâm
trong điều kiện Đảng và Nhà nước ta tiếp tục triển khai việc “Học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Xuất phát từ giá trị to lớn của tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
và vị trí, vai trò quan trọng của sinh viên đối với sự phát triển đất nước, luận án
“Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay”,
đã làm rõ một số nội dung sau đây:
1. Luận án đã tổng quan tình hình nghiên cứu trên hai khía cạnh: Nghiên
cứu đạo đức Hồ Chí Minh và nghiên cứu giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho
thanh niên sinh viên. Trên cơ sở phân tích, tác giả rút ra những vấn đề đã được
nghiên cứu và những vấn đề luận án tiếp tục đi sâu nghiên cứu, giải quyết.
2. Trên cơ sở kế thừa thành tựu của các nhà nghiên cứu đi trước, tác giả đã
xây dựng được cơ sở lý luận vững chắc cho nghiên cứu của mình. Tác giả luận


24
án đã khái quát hóa, hệ thống hóa bản chất, đặc điểm và nội dung đạo đức Hồ

Chí Minh làm cơ sở vận dụng đưa ra nội dung giáo dục cho sinh viên. Luận án
tập trung đi sâu phân tích sự cần thiết và nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên, đồng thời, chỉ ra phương pháp giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên
3. Trên cơ sở kết quả khảo sát, nghiên cứu thực tế, thu thập tài liệu, báo
cáo liên quan đến đề tài, tác giả luận án đã phân tích, đánh giá thực trạng giáo
dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên. Luận án tập
trung đánh giá ưu điểm và hạn chế của hoạt động này thông qua bốn khía cạnh
là: giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên thông qua giảng dạy môn Tư
tưởng Hồ Chí Minh; thông qua hoạt động của các tổ chức, đoàn thể; thông qua
vai trò của đội ngũ giảng viên; thông qua ý thức tu dưỡng, rèn luyện của sinh
viên. Đồng thời, tác giả chỉ ra nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế được
đó. Qua đánh giá thực trạng, tác giả luận án đã bước đầu làm rõ những vấn đề
đặt ra, là những mâu thuẫn cần giải quyết trong công tác giáo dục đạo đức Hồ
Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên.
4. Để giải quyết những mâu thuẫn, hạn chế, bất cập trong giáo dục đạo đức
Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên, trên cơ sở dự báo những
nhân tố tác động, những yêu cầu cơ bản trong giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh
cho sinh viên Đại học Thái Nguyên, tác giả luận án đề xuất năm nhóm giải
pháp. Các giải pháp đề ra nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí
Minh cho sinh viên Đại học Thái Nguyên hiện nay đều có tính khả thi. Mỗi giải
pháp đều có một vị trí, vai trò nhất định và có sự tác động qua lại, hỗ trợ lẫn
nhau. Thực hiện tốt các giải pháp này, Đại học Thái Nguyên nâng cao nhận
thức và hành động theo đạo đức Hồ Chí Minh của sinh viên, góp phần đào tạo
ra lớp sinh viên vừa có “đức” vừa có “tài”, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế,
xã hội của khu vực trung du, miền núi phía Bắc và cả nước.


DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1. Lương Thị Thúy Nga (2016), “Đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân
tộc ta”, Tạp chí Dân tộc, (7), tr.35-37.
2. Lương Thị Thúy Nga (2017), “Mục tiêu và con đường cách mạng Việt
Nam trong tác phẩm Đường cách mệnh Cách mệnh”, Tạp chí Lý luận
Chính trị, (6), tr.33-35.
3. Lương Thị Thúy Nga (2017), “Nâng cao chất lượng giáo đạo đức Hồ
Chí Minh cho sinh viên Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Giáo dục Lý luận
Chính trị, (10), tr.12-17.
4. Lương Thị Thúy Nga (viết chung) (2017), “Xây dựng lối sống mới
trong thanh niên qua tác phẩm Đời sống mới của Chủ tịch Hồ Chí
Minh”, Kỷ yếu Hội thảo Quốc gia: 70 năm tác phẩm Đời sống mới
của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Giá trị lý luận và thực tiễn trong phong
trào xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội, tr.209-219.
5. Lương Thị Thúy Nga (2018), “Học tập và làm theo phong cách nêu
gương trong tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh”, Tạp chí Dân tộc, (9),
tr.7-9.