Quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo trên địa bàn huyện hoài đức, thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PH NG TH CHUNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
T N GIÁO TR N Đ BÀN HU ỆN HOÀI Đ C,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PH NG TH CHUNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
T N GIÁO TR N Đ BÀN HU ỆN HOÀI Đ C,

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHO HỌC
PGS.TS. VŨ TRỌNG HÁCH

HÀ NỘI - NĂM 2016


T


Q

Q
Q

S
P S TS V T

T

6


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Chữ viết tắt

1

TT

ĩa
Ban chỉ o công tác tôn giáo

2

t Công giáo

3

MTTQ

M t tr n t

4

QLNN

Qu

5

UBND

Ủy ban nhân dân

6

ND

Hộ

ng nhân dân

7

CNXH

Ch

ĩ

8

T

qu c
c

Hội ch th

ội

MỤC LỤC
MỞ

ẦU ..........................................................................................................

ươ

1.

Ở

1
Ề

.............................................................................

8

......................................

8

11N
1 2 Nộ

ộ
ộ..........................................................................

13

17

ộ

ộ
.................. 31

ươ

2.

Ự
Ở

.... 40

21N

ộ
Nộ ................................

22T

40

ộ

ộ
..............................................................

23

ộ
..............................................................................

ươ

51

3.

Ể
...........................................

3.1 Quan

67

Q

32

ộ
Q

72
............... 72
ộ

Nộ .......................... 77

Ế

....................................................................................................

Ụ

89
.....................................................

92


Ở

1.

ế

T

ng, tôn giáo t

a ề

i nên t nó có giá tr “
liên quan v

”

t

Ầ

c coi là một bộ ph n c a quy n
quát, không th chia c t và ph

u 24 Hi

2013

thuộc, có

: “M

i có quy n

ng, tôn giáo, theo ho c không theo một tôn giáo nào, m i tôn
ẳ

c pháp lu ; N
;

c tôn tr ng và b o hộ quy n t

c xâm ph m t

ho c l i d

ng, tôn giáo

vi ph m pháp lu ”

Chi u theo tinh th n c a Hi n pháp, trong b i c nh n n kinh t
N

c cùng v i bộ máy công v c a mình có trách nhi m h tr
ng, t ch c tôn giáo phát tri n nh m gi

s

ng c kh

th c hi
ch

th

t dân tộ

c n u thi

T

gìn b n

u này sẽ không

ất nhân quy n, thi

i di n, thi

t t và th t c công v

a dân
c

N

c pháp quy n, và

s trong s ch c a bộ máy công quy n.
V

N

ộ
gian

ấ

ấ

ộ
–

ộ

ộ

Q NN

ấ

T

Nộ

ấ

ộ
ộ

T

ấ
Nộ

1


ộ

ỉ
ộ

T

b
ấ
ộ

ấ

ộ
ộ
;
ộ

ộ
ộ N

N

ộ

ộ

ộ

:

Q NN
ộ

ộ

ộ

N
ấ

n

ộ

ộ
T
ĩ
2

ộ


2
D

a
ấ

ộ

ấ

ế

ề

ấ

ấ

ộ

ấ

ấ
:

T

N

“
ủ
2001

ho

mc

N

ộng tôn giáo, xây d ng và hoàn thi n t

hoộng tôn giáo, t

ộng l i d

c bộ máy qu n lý các

N

o,

tuyên truy n chính tr

ng, pháp lu t c

T

cv

u ki n thu n l i v sinh ho

n các ho
ng l i c

n

N

trái v i

c.

T

“
(2001)
ộ

X

p

N

T

N

V

“

(2001) nghiên c
N

i s ng hi
c vào th i k

vào xu th

c bi

is

y m nh công nghi p hóa, hi

toàn c u hóa. T

chính sách tôn giáo c
T

m và vai trò c a tôn giáo Vi t

c
N

ấ
i hóa, ch

n một s vấ

c

ộng hội nh p
v ch

c.

N

“
2005

ủ
V

N

3


Tác gi Nguy

c L v i cu n “Tôn giáo –

củ Đ

c Vi t Nam hi n nay

Hà Nội

(2009) Nxb Chính tr - Qu c gia,

ng h p, phân tích nh ng nộ

sách c

N
T

nv

i v i vấ

N

Tấ

m chính sách
m, chính

tôn giáo.

“
2011

N

ộ

N

V

ộ

N

ộ

T

Q

V N

“

2014
ộ

TS Nguy n Qu c Tuấn, Nh n thức l i v
tôn giáo từ ó

các khái ni

nghiên cứu tôn giáo 2013

ỡng và
T p chí Nghiên

c u Tôn giáo.
TS Nguy n Qu c Tuấn, Ti p c n h
cách nhìn khác v

th ng v

tôn giáo 2014

th c th tôn giáo: m t
T p chí Nghiên c u tôn

giáo.
T

T

ộ

ĩ

“
2015

QLNN
Q NN

ộ
ộ

ỉ

Th.S Nguy n Thanh Tùng, Quy n t
Nam hi n nay 2016

P
ỡng, tôn giáo

T p chí Khoa h c Nội v .

N
ấ

Vĩ

ộ
4

Vi t :
Code


Durham and Brett Schrffs (2010), Law and Religion, tr.420 – 421; Heera
N w z 1996 “ng t
ng d
” Tw
cho Ph n : Các Lu t cá nhân, Các quy n c a Ph
(Justice for Women: Personal Law

W

U f
n và C i cách Lu t pháp
” R

w Rf

(Indira Jaising, biên t p, The Other India Press); Martha Craven Nusbaum

(2000), Ph n và S phát tri i: Cách ti p c n nh ng kh (Women and Human
Development: The Capabilities Approach) Cambridge Univ.Press) Martha
C.Nubaum; Robert N.Bellah (1964): Religious Evolution. T p chí American
Sociological Review.XXIX . Trích i trong Reader in
Comparative Religion, tr 37...vv
N
ấ

ộ

ộ

Q
Nộ

3
T
Nộ

ấ

ộ
trên

Nộ

Q

P
Nộ


5


X

ộ

ấ

Nộ

4

ư

:

ộ

q

tô

ộ

Nộ
P

:
Nộ ;

P

2004
5

ươ

n: d a trên ch

ươ

ĩ

a

ươ

ĩ

t bi n ch ng và ch ng

t l ch s .

h p, so sánh,
u:

ươ

ch s .

th ng k xã hội h
6

ĩa

ự

a

ĩa

ộ

ấ

Nộ T

ỉ

hoàn thi n

ộ
Nộ

ĩa

ự
hoàn thi n qu n lý

ộ
N

n
7

ế

a

6


Ngoài ph n m
3

u, k t lu n và tài li u tham kh o, nội dung c a lu n

:

-

1:

-

2: T

ộ
ộ
Nộ

-

3: Q
ộ

Nộ

7


C ươ
Ở

1.1.

1
Ề

ữ

a

ế

ề

1.1.1
T
ộ
T

u khái ni m khác, vi

ĩ”

“

ng rất ph c t p, một công vi
gi

tôn giáo tín

i nói: vi

ĩ

n c a tháp Babel. [ 47 ]
c quan

ác
.

T

R

ĩ

“

“R

ĩ

”

”

ộ

T
ĩ
N

S

z

1632 – 1677
Các nhà duy tâm th n h c d a
“Ti

nh”

gi i thích v

th gi

m i liên h c

iv

một l

i s siêu vi

mis

s

t c a th

trên thuy

“Thiên m nh” và thuy t
i, h quan ni m tôn giáo là

T

, v i Th n linh, v i cái tuy
H cho r ng th gi

gi

T
8

ấng siêu nhân t

i, v i
i,


sáng t o ra và an bài. N
1770 – 1831

“

T

”

ấ

[38]
L.Feuer Bach,
: “T
ộ
ộ

ấ

ộ

nhiên, L.F

ộ

ỉ

” [36, tr.21]. Tuy

ấ

ỉ

T

ấ
“

ộ

”

ấ

ộ
T

ấ T
ấ,

ộ

T

ộ
ủ

ộ

ấ

ủ

MacM

:T

cho

ấ
ộ

ấ
N

T

ộ N

ấ

ộ ấ

ấ

ấ

T
9


ộ
;

43, tr.58]
T

“

” P

: “Tấ

ỉ

ẳ

ộ
ỉ
” 10, tr.437]
M

N

P

ộ
ộ “T

ấ

L

”

ấ

ỉ

M

K

ĩ “T

V

ộ

ấ

ộ
c

ộ ” [44, tr.169].
Tóm

ĩ M

heo

–

“

ứ
ó
ỡ

ứ
ứ

ó . [38,

tr.5].
Ngoài khái ni

“T

”

“T

”

dùng thay th tôn giáo, một hình th c bi u hi n c a tôn giáo. Theo Bách khoa
(Wikipedia) thì
gi i thích th

ỡng là một ni m tin có h
gi

mang l i s

10

th ng mà con

bình yên cho b n thân


và m
T
cuộc s ng b n v

ng còn là th hi n giá tr c a cuộc s
c hi u là tôn giáo. Ch

Lênin

ng, tôn giáo là một lo i hình thái ý th

mộ

ĩ
ĩ

a
M -

c xã hội ph n ánh

o hi n th c khách quan. [2]
N

T

ti ng Pháp ho c t “

ĩ

f”

”

ng Anh chỉ có hàm ng ĩ

giáo, nói cách khác là ni m tin c a m
riêng c a mình khác v
N

at “

ni m tin tôn

c a mộ

ng

ng c a nh
ng là thuộ

c a các tôn giáo khác.
am

thuộc tôn

giáo
Ở

Á

này có nh

V t Nam s c thái v

m rất khác. Một m t tuy danh t

ng

ĩ

at

ỡng v n có nội dung

tôn giáo song không nhất thi t nó chỉ thuộc ni m tin c a mộ
T

c hi u rộ

thái, ni m tin khác nhau. Chính vì th
M u, th

Thành hoàng ho c th
”

i nhi u cấ
Vi t Nam chẳng h

cúng t

ng th

ất khó phân bi

ỉ là một ni

ng xã hội có một h

th

ng tâm linh phong phú, một

u và ph c t

ng còn b pha

tin c a tôn giáo nguyên th

a nh ng ni m

c bi t là saman giáo còn t n t

n ngày nay,

c gói trong khái ni m mê tín, d
gi
c a nh

ml

“

c và xã hội. Ngoài ra

trộn b i rất nhi u hình thái khác xen l n v i nh ng bi u hi n c

h n, nh

ộ và s c

ng c

t, g i

M t khác rất nhi u tôn giáo Vi t Nam, khác v i th

T

nb
u, l i hành x

mê tín d

11

ng không ít
i.


1.1.2
T

u 3, kho n 5 Pháp l

nh: “Ho t

ng tôn giáo là vi c truy n bá, th c hành giáo lý, giáo lu t, l
t chức củ

[42, tr.2]

Truy n bá giáo lý, giáo lu t (còn g i là truy
v s

i, c a lu t l

o) là vi c tuyên truy n

c a tôn giáo. Thông qua ho

tôn giáo c

ộng truy

o, ni m tin

c c ng c , lu t l

th c hi n.

i v i nh

, ho

và theo tôn giáo. Thông qua ho
Th c hành giáo lu t, l

ộng truy

o giúp h hi u, tin

ộng truy

phát tri n tín

nghi (còn g

o) là ho t

, nhà tu hành, ch c s c tôn giáo th

hi n vi c tuân th

c tin tôn giáo c a cá nhân tôn giáo hay cộ
Trong các ho
truy

nghi, qu n lý

o v i ho

h p trong ho

ộng này, vi

ộng c a tín

giáo lu t, th a mãn
.

nh ranh gi i gi a ho

ộ

ộng

hỉ

ộ

o có ho

th c hi n vi c truy
QLNN là

.

ng

ộng truy

o. Có th

o.

ộ

ộ

ấ

thông qua

ấ
ộ

N

– ộ
ộ

ấ

ộ

ộ Q
[25, tr.8]

Q NN

ộ

ĩ

ng: Q NN
l

c (L
nh c a pháp lu

ộ

n

T
ộng nh
12

ộ

c theo
u chỉ

ng d n các ho t


ộng tôn giáo c a t ch c, cá nhân tôn giáo di n ra phù h p v i pháp lu
c m c tiêu c th c a ch th qu n lý.[35, tr.195]
ẹp: Q NN

ộ
ấp hành pháp lu t và t

hi n pháp lu t c
u chỉnh các ho

tôn giáo di

ộng tôn giáo c a t ch c, cá nhân

nh c a pháp lu t. [35, tr.195].Th c ti n ho
ng, tôn giáo xuất hi n nhi u bi u hi n

c c ho c tiêu c
tín d

ch c th c

th ng hành pháp (Chính ph , Ủy ban

nhân dân các cấ

c, t

chính quy

t

các cấ

ộ khác nhau, tích

t ra nhu c u c n có s ki

i v i nh ng ho

ộng
ộng c a

ộng này. Thí d : hi

“ ol” “

”
“

ol”

ột khái ni m m

c bi t trong các cuộc kh
vấ

trong qu n tr
ol

c p trong nh

“

ng tôn giáo m

”

xã hội c a chính quy n. Một hi

khi hộ

ột sâu s c v i

ng, phong t c truy n th ng c a
ng, nh ng không thành h

th ng; Giáo lý xây d ng và truy
dân mộ

ng t i ni m tin c
o ra tính thiêng ki m ch

i. [8] N

y có th

m i, khác bi

u
ng tôn giáo m i

:

các tôn giáo truy n th ng, th m chí c
i dân; ho
ộng sinh ho

ây,

ĩ “Đ o l

t so v i nh

i

tính ác trong con

là m t hi

ợng tôn giáo

ỡng, phong tục truy n

th ng, hình thành b i nh ng cấ

ng, giáo lý không th ng nhất,

ng t i xây d ng ni m tin củ

m t cách mù quáng, xa r

i th c t

cu c s ng th c t
Hi
tín d

“
M

ol”

là một c m t

t thi t v “
chỉ nh

nhân qu siêu nhiên: một trong nh ng s
s ki

ng ni m tin trong một m i quan h
ki

ộng khác mà không có bất k
13

” M
ộng sẽ d

n các

quá trình v t lý nào liên k t


hai s ki
chiêm tinh h c,
m báo, phù phép. Mê tín mâu thu n v i
khoa h c t nhiên hay ph n khoa h c. [48, tr.19-22]
Mê tín d

, nh m nhí, không phù hợp

v i lẽ t nhiên (tin vào bói toán, ch a b nh bằng phù phép...) dẫn t i
u qu
h
xấ
ng v sức khoẻ, th i gian, tài s n, tính
m ng. Mê tín d

m nh

ng, bà c

bói quẻ, tin ngày lành tháng d , tin s m ng sang hèn, tin coi tay
tin cúng sao, cúng h n, tin th y bùa th y chú, tin

c
[1]
Nh ng hi

u cúng tai qua n

ng này là một trong nh

nhu c u qu

i v i ho

t

, xuấ

ộng tôn giáo

ng,
n khỏi

t ra

Vi t Nam nói chung,

th .
4 ặ

ể

ủ q

V
Thứ nhất, Qu

cv

QLNN v ho
ĩ

ộ
ch

:

c có th m quy n,

c trao quy n và các t

ch c, ch c s c,

c có th m quy n
ph , UBND các cấp và các Bộ
và cấp huy

c hi u là Chính

ộ, s , phòng, ngành cấp tỉnh

c Chính ph và UBND các cấp y quy n t

chấp hành pháp lu t v tôn giáo
c u sinh ho t. ho

c

u chỉnh các quan h phát sinh trong

c tôn giáo gi a các ch th g

các cá nhân hay t

tôn giáo mang tính quy n l

ch c th c thi và

c ti p gi i quy t các nhu

ộng tôn gi o c a t ch c, ch c s

tôn giáo trong

c ngoài.
Tính quy n l
nh c a pháp lu t v
iv
tác qu

c th hi n
i v i các ch

tính b t buộc th c hi n các
th pháp lu t v

c và cán bộ, công ch
m b o vi c th
14

tôn giáo

c th c hi n công

c hi n b ng các ngu n l c


:
chính, x lý hình s

–
ng và kỷ lu t, x
i v i các hành vi vi ph m pháp lu t t ng m

i v i các t

ch c, ch c s

i

ng khác thì tính quy n l

c th

hi

u

chỉnh các quan h gi a một

c có th m quy n, các

cá nhân hay t ch

c trao quy n (ch th qu n lý) và một bên

là các t ch c, ch c s

ng qu n lý) trong ho

QLNN v

nh l

gi
Cách th

ĩ

ph thuộc c

ng b qu

ộng c

ng qu n lý, buộ
quy n l

ĩ

u chỉnh c a qu

c ti n hành d

ng ch

c.

y, các t ch c, ch c s

hộ

N

x

tôn giáo là một bộ ph n c

c th a nh

ộng tôn giáo thoát ly kh i s

is
qu n lý c

qu n lý c

N

N

ng. M

iv

c nh

i ho

u trên, một
nh c a pháp

, ch c s

ng hành cúng nhân dân c

c trong công cuộc xây d ng và b o v t
Thứ hai, Qu

c. Ho t

ộ

ộ

lu

các vấ

N

a xã

u là bất h p pháp và b

nh c a pháp lu t. Th c hi n t

m t vai trò qu n lý c

ộ

c ghi nh n, c ng c b ng phá lu t và

m b ng các bi

N

t lên

ng qu n lý ph

c. Quy n l

cb

i vi ch th qu n lý.

c mang tính quy

ộng t ch

ộng

u chỉnh các quan h

c và các t ch

các m i quan h

lý hành
ộ.

qu c.

c v tôn giáo r

chính tr , kinh t - xã h i và an ninh tr

ng, phức t

n

tt

m này xuất phát t ngu n g c hình thành và vai trò c a tôn giáo
i s ng xã hộ
xã hộ

ĩ
n ho

ộng thuộc ch
15

c: kinh t , chính tr
a nhi


ct T
ng, Xây d ng, Giáo d
m ch, c

&

th ch

Nội v , Tài nguyên & môi
i ph
nh rành

m quy n, trách nhi m c a các cấp, các ngành

trong vi c th c hi n pháp lu t v
v i ho

:
t o.... Vì v

tôn giáo nói chung và nhi m v

ộ

y m i kh c ph

y trách nhi m ho c trùng l p ch
vấ

mv

Q NN

i

c tình tr ng
khi gi i quy t các

n tôn giáo.
Bên c

ột hình thái ý th c xã hội, một ph m trù

ng có quan h

th

c, truy n th ng c a dân tộ

ng là vấn d nh y c m, d

tuyên truy n, ch

N

c bi

b các th l

c. Do v y, vi c giáo d

ch l i d ng
c thuy t ph c nhân

o là vô cùng quan tr

trong nội bộ

gi

a nh

các th l

ng

t
ng phá c a

ch.

Thứ ba, Qu

cv

ợc th c hi n trong xu th toàn

c u hóa
Ho

ộng tôn giáo

th ng pháp lu
t

c ta ch u s
c mà còn ch u s

N

u chỉnh b ng c

c tham gia ký k t ho c th a nh

trong sáu tôn giáo l n thì hi n nay b

Th c hi

ng l

N

c rấ

ộng quan h

nh pháp lu t thì hi n nay t
quy n th c hi n các ho
tu hành, ch c s c ph

i ngo

c qu c

m này xuất phát là do

n tôn giáo là: Công giáo, Ph t giáo, Tin

o H i có ngu n g c và m i quan h

chung, ho

u chỉnh không chỉ b ng h

v

c ngoài.

ộc l p, t ch
n ho

ộ

i ngo i nhân dân nói

qu c t

vào các quy

ch

, nhà tu hành, ch c s c có

ộng quan h qu c t ; t ch

, nhà

ẳng, tôn tr ng l n nhau, tôn tr

quy n và công vi c nội bộ c a các qu c gia. M t kh
16

N

ộc l p, ch

phép các ch c s

c gi

tôn giáo c a Vi

N

u 38 Pháp l

ng h

c qu c t

ký k t ho c gia nh

N

ĩ V t Nam

nh c a Pháp l nh này thì

c qu c t

QLNN v

t dân t c và b
N

mà Cộng hòa xã hội ch

nh c

T

nh,

nh khác v

th c hi
Thứ

ot

ng t i gi gìn b n sắc dân t c, củng c
m quy n t

ỡng tôn giáo.

c pháp quy n, quy n l c nhà

c b gi i h

c xuất hi n trong xã hộột tác nhân ki n t o s phát tri n,

không cai tr
giáo mà t
cộ

i s ng tôn giáo c

, nhà tu hành và các t

ội và khuy n khích sinh ho

i giá tr c

ng, gi gìn và phát huy b n s
Thứ

i v i ho

gi

ch c tôn
kt

a dân tộc. [20, tr.39]
ng tôn giáo có s phân công, ph i hợp

trong t chức th c hi n
Tôn giáo là vấ

thuộ

ĩ

c tâm linh –

ng tôn giáo là một quy n quy
v i vấ

tôn giáo luôn là vấ

Q

i có tính ph

n t do tín
Q NN

nh y c m, ti m

i

nt

do tôn giáo.
Phân công ph i h p, ki m soát là nguyên t c trong t
c c a Vi
Q NN

i v i ho

N

D

c th

y, vi c

ộng tôn giáo c n có s phân công, ph i h p c a nhi
ho

1.2

i v i một vấ

ch c quy n l c

ộng qu

t hi u qu cao nhất.

ể a

ế

ế

ư
1.2.1
Nội dung qu
trong Pháp l

i v i ho
2004

17

ộ

c ghi nh n
c c th hóa t i Ngh nh


s 92/2012/N -CP ngày 08/11/2012 c a Chính ph

ng d n thi hành Pháp

l nh trên.
1.2.1.1.N i dung chung
- Xây d ng chi
ĩ

c, k ho ch dài h

ộc

v c tôn giáo;
- T ch c th

n quy ph m pháp lu
i v i ho
ộng tôn giáo;
c hi n chính sách, pháp lu i v i ho ộng tôn giáo;

- Tuyên truy n, ph bi n pháp lu

-Q

nh t

-Q

nh v vi c ph i h p gi

i v i ho

ộng tôn giáo;

ch c bộ máy qu n lý nhà n c;
c trong công tác

qu n lý;
- T ch c qu n lý công tác nghiên c

o, b

ng cán bộ công

- Ki m tra, thanh tra, gi i quy t khi u n i t cáo và x

lý vi ph m pháp

ch c;
lu t v ho

ộng tôn giáo.

Các nội dung trên n
l c, hi u qu

c th

c hi n t

công tác qu

t sẽ góp ph n nâng cao hi u

i v i ho

ộng tôn giáo c

c

a bàn t
1.2.1.2. N i dung cụ th
c v tôn giáo các cấ
pháp lu

u chỉnh ho

nh

ộ

và Ủy

ban nhân dân các cấp th c hi n qu

i v i một s

nội dung

c th sau:
- Qu n lý ho

ộ

ng;

- Qu n lý t ch c tôn giáo;
- Qu n lý vi c phong ch c, phong ph m, b
ộng, thuyên chuy n trong t ch c và ho
- Qu n lý v

nhi m, b u c , suy c ,
ộng tôn giáo;

i hội, hội ngh c a các t ch c tôn giáo;
18