Kiến trúc nhà ở xã hội tại hà nội theo hướng kiến trúc xanh (luận văn thạc sĩ)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.64 MB, 100 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
-----------------------------------
VÕ HOÀI BẮC
KIẾN TRÚC NHÀ Ở XÃ HỘI TẠI HÀ NỘI THEO
HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KIẾN TRÚC
Hà Nội – 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
-----------------------------------
VÕ HOÀI BẮC
KHÓA: 2017-2019
KIẾN TRÚC NHÀ Ở XÃ HỘI TẠI HÀ NỘI THEO
HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH
Chuyên ngành: Kiến trúc
Mã số: 60.58.01.02
LUẬN VĂN THẠC SĨ KIẾN TRÚC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS.NGÔ THÁM
XÁC NHẬN
CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
Hà Nội – 2019
i
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các Thầy Cô giáo đã tận tình chỉ
bảo, dạy dỗ và cung cấp cho tác giả những kiến thức cần thiết và bổ ích trong suốt
quá trình học tập tại trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
Đặc biệt, tác giả xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS. Ngô Thám –
người thầy đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình hoàn thành
luận văn tốt nghiệp. Tôi tin rằng chính sự giúp đỡ và hướng dẫn của thầy đã giúp tôi
hoàn thành công trình nghiên cứu này.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo cơ quan, đồng nghiệp nơi tôi đã và
đang công tác cùng các anh chị em kiến trúc sư đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều
kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu luận văn.
Tác giả cũng muốn cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên và ủng hộ tôi trong
suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Dù đã có nhiều cố gắng, xong luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn
chế. Kính mong nhận được sự góp ý và chỉ dẫn từ các Thầy, Cô giáo và bạn đọc.
Xin trân trọng cảm ơn.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Võ Hoài Bắc
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ này là công trình nghiên cứu khoa học độc
lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực và
có nguồn gốc rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Võ Hoài Bắc
iii
MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt
Danh mục các bảng, biểu
Danh mục các hình vẽ, đồ thị
PHẦN MỞ ĐẦU
* Lý do chọn đề tài……………………………………………………………………....1
* Mục tiêu nghiên cứu…………………………………………………………………2
*Nhiệm vụ của đề tài…………………………………………………………………..2
* Đối tượng và phạm vi nghiên cứu……………………………………………………...3
* Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………………….3
* Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài……………………………………………….3
* Khái niệm……………………………………………………………………………..4
* Cấu trúc luận văn…………………………………………………………………….5
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG KIẾN TRÚC NHÀ Ở XÃ HỘI TRÊN THẾ
GIỚI VÀ VIỆT NAM THEO HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH…………………..8
1.1.Thực trạng xây dựng nhà ở xã hội trên thế giới và Việt Nam…………………….8
1.1.1.Châu Âu……………………………………………………………………….…..8
1.1.2. Châu Á……………………………………………………………………….....12
1.1.3. Việt Nam………………………………………………………………………...17
1.2. Thực trạng xây dựng nhà ở xã hội ở Hà Nội……………………………….20
1.2.1. Đánh giá chất lượng và môi trường sống một số khu NOXH tại Hà Nội ….............20
1.2.2. Thực trạng phát triển các dự án NOXH ở Hà Nội..........................................25
1.3. Thực trạng kiến trúc xanh trên thế giới và Việt Nam……………………..26
1.3.1. Thực trạng kiến trúc xanh trên thế giới……………………………………...26
iv
1.3.2. Thực trạng kiến trúc xanh tại Việt Nam……………………………………..27
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC CHO KIẾN TRÚC NHÀ Ở XÃ HỘI THEO
HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH…………………………………………………...33
2.1. Cơ sở pháp lý…………………………………………………………………33
2.2.Cơ sở lý thuyết về Quy hoạch –Kiến trúc…...………………………………34
2.3. Cơ sở lý luận………………………………………………………………….35
2.3.1. Lý luận về Kiến trúc xanh…………………………………………………...35
2.3.2. Hệ thống tiêu chí Kiến trúc xanh…………………………………………....37
2.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới kiến trúc NOXH theo hướng kiến trúc xanh….43
2.4.1. Yếu tố tự nhiên………………………………………………………………43
2.4.2. Vật liệu xây dựng……………………………………………………………47
2.4.3. Quy hoạch tổng mặt bằng…………………………………………………...48
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP KIẾN TRÚC NHÀ Ở XÃ HỘI TẠI HÀ NỘI THEO
HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH…………………………………………………...50
3.1. Quan điểm,mục tiêu………………………………………………………….50
3.1.1. Quan điểm…………………………………………………………………...50
3.1.2. Mục tiêu……………………………………………………………………..51
3.2. Giải pháp quy hoạch…………………………………………………............52
3.2.1. Lựa chọn khu đất xây dựng và quy mô khu ở ……………………………..52
3.2.2. Quy hoạch tổng mặt bằng khu ở…………………………………………….53
3.2.3. Tổ chức kiến trúc cảnh quan khu ở………………………………………….60
3.3. Giải pháp kiến trúc ………………………………………………………….62
3.3.1. Giải pháp mặt bằng công trình và mặt bằng căn hộ…………………………62
3.3.2. Giải pháp sử dụng vật liệu ………………………………………………….72
3.3.3. Giải pháp tiết kiệm năng lượng……………………………………………...75
3.3.4. Giải pháp cây xanh ,mặt nước……………………………………………….76
3.3.5. Giải pháp kiến trúc mặt đứng ……………………………………………….77
3.4. Ví dụ nghiên cứu …………………………………………………………….80
3.4.1. Giới thiệu công trình nghiên cứu....................................................................80
v
3.4.2. Giải pháp Quy hoạch - Kiến trúc theo hướng kiến trúc xanh.........................81
KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
Kết luận................................................................... ................................................86
Kiến nghị................................................................... ..............................................87
TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Tên đầy đủ
NOXH
Nhà ở xã hội
KTX
Kiến trúc xanh
BXMT
Bức xạ mặt trời
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Sốhiệu
bảng,biểu
Tên bảng, biểu
Bảng 1.1
Một số giải pháp tổ chức mặt bằng NOXH tại Trung Quốc
Bảng 2.1
Các mục đích thực hành kiến trúc bền vững /xanh
Bảng 2.2
Các tiêu chí Kiến trúc xanh Việt Nam
Bảng 2.3
Bức xạ mặt trời trực tiếp trên mặt ngang tại Hà Nội
Bảng 3.1
Đánh giá mức độ cần thiết của các công trình hạ tầng xã hội theo
quy mô NOXH
Bảng 3.2
Mật độ xây dựng tối đa của chung cư theo diện tích và chiều cao
công trình
Bảng 3.3
Vai trò, nguyên tắc bố trí các yếu tố cảnh quan
Bảng 3.4
Đề xuất cơ cấu diện tích phòng và quy mô căn hộ(m2)
Bảng 3.5
Một số giải pháp tiết kiệm năng lượng áp dụng cho NOXH
Biểu 2.1
Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa Hà Nội theo tháng
Biểu 2.2
Biểu đồ mặt trời Hà Nội
Biểu 2.3
Hoa gió mùa lạnh và nóng tại Hà Nội
vii
DANH MỤC HÌNH MINH HỌA
Số hiệu hình
Tên hình
Hình 1.1
Một số NOXH mới được xây dựng tại Mỹ
Hình 1.2
NOXH Via Verde - New York, Mỹ -2012
Hình 1.3
NOXHCornebarrieu - phối cảnh, mặt bằng, mặt đứng
Hình 1.4
NOXHCarabanchel
Hình 1.5
NOXHTulou với thiết kế xanh lấy ý tưởng từ mẫu nhà truyền thống
có từ 300 năm trước tại Trung Quốc
Hình 1.6
NOXH East Core Hikifune (2009) gồm nhiều căn hộ có gác xép
Hình 1.7
Một số khu NOXH tiêu biểu ở Singapore
Hình 1.8
Khu nhà ở Pinnacle @ Duxton
Hình 1.9
Tiểu khu nhà ở Kim Liên - mặt bằng tầng điển hình
Hình 1.10
Khu tập thể Thanh Xuân Bắc - mặt bằng tầng điển hình, mặt cắt
Hình 1.11
Một số khu NOXH ở Việt Nam hiện nay
Hình 1.12
NOXH Ecohome 1 - Bắc Từ Liêm
Hình 1.13
NOXH Tây Mỗ -Từ Liêm
Hình 1.14
NOXH NO5 Đặng Xá II -Gia Lâm
Hình 1.15a
Phối cảnh tòa NO2-NO3 dự án Ecohome 3
Hình 1.15b
Mặt bằng tổng thế tòa NO2-NO3 dự án Ecohome 3
Hình 1.16
Dự án Tháp Vietinbank - Hà Nội
Hình 1.17
Đại học FPT
Hình 1.18
Dự án the EverRich 2
Hình 1.19
Chung cư The Estella
Hình 2.1
Mối liên hệ kiến trúc bền vững
Hình 2.2
Sử dụng tài nguyên gió và năng lượng mặt trời
Hình 2.3
Nhà quốc hội mang nét kiến trúc truyền thống vơi hiện đại
Hình 2.4
Tiêu chí đánh giá công trình xanh LEED
Hình 2.5
Vị trí địa lý Hà Nội
viii
Hình 3.1
Các dạng mô hình NOXH
Hình 3.2
Các loại hình nhà chung cư
Hình 3.3
So sánh ảnh hưởng của hướng gió đến phòng trong trường hợp gió
thổi vuông góc và chéo 45°
Hình 3.4
Hướng nhà thuận lợi
Hình 3.5
Khoảng cách tối thiểu giữa các tòa nhà
Hình 3.6
Bố cục theo kiểu dãy
Hình 3.7
Bố cục theo kiểu nhóm nhà với nhà chữ U và chữ L
Hình 3.8
Sơ đồ kết hợp giao thông cơ giới và giao thông đi bộ
Hình 3.9
Sơ đồ công năng trong NOXH
Hình 3.10
Ví dụ minh họa tầng 1 có tầng lửng tăng cường chỗ để xe
Hình 3.11
Một số giải pháp thông gió và hạn chế BXMT cho tầng ở
Hình 3.12
Bố trí cửa sổ và ngăn chia phòng đảm bảo thông gió tự nhiên
Hình 3.13
Thiết kế mặt bằng căn hộ cơ bản
Hình 3.14
Mặt cắt minh họa
Hình 3.15
Thiết kế mặt bằng căn hộ có gác xép
Hình 3.16
Mặt cắt minh họa căn hộ ghép 2 tầng
Hình 3.17
Mặt cắt minh họa căn hộ ghép 3 tầng
Hình 3.18
Thiết kế mặt bằng căn hộ ghép 2 tầng
Hình 3.19
Giải pháp mặt bằng căn hộ thông minh
Hình 3.20
Ưu điểm gạch bê tông nhẹ so với gạch thường
Hình 3.21
Giải pháp lắp ghép tường bê tông nhẹ
Hình 3.22
Cây trồng ở sảnh, hành lang và không gian công cộng
Hình 3.23
Trồng cây trên mặt đứng
Hình 3.24
Trồng cây trên mái bằng phương pháp đơn giản
Hình 3.25
Các giải pháp che nắng
Hình 3.26
Vùng che nắng tại Hà Nội và một số kết cấu che nắng phù hợp
Hình 3.27
Lam che nắng trường Phan Chu Trinh - KTS Võ Trọng Nghĩa
ix
Hình 3.28
Vị trí khu đất giả định nghiên cứu
Hình 3.29
Nghiên cứu về hướng nắng và gió trong khu đất
Hình 3.30
Tổng mặt bằng
Hình 3.31
Ý tưởng căn hộ ghép 3 tầng
Hình 3.32
Mặt bằng tầng điển hình
Hình 3.33
Mặt bằng tầng có gác xép
Hình 3.34
Mặt cắt công trình và minh họa phương án ghép tầng
Hình 3.35
Minh họa nội thất căn hộ ghép tầng
1
PHẦN MỞ ĐẦU
*.Lý do lựa chọn đề tài
Trong nhiều năm qua, tình hình xây dựng ở các đô thị phát triển mạnh mẽ theo đà
tăng trưởng kinh tế. Nhu cầu nhà ở của người dân đô thị là rất lớn,kéo theo sự cạn
kiệt của tài nguyên,môi trường sinh thái bị phá vỡ,diện tích cây xanh ngày càng bị
thu hẹp.Con người đang phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng như ô nhiễm
môi trường,cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên,sự nóng lên của trái đất, năng lượng bị
khủng hoảng, biến đổi khí hậu ngày càng hiện hữu,các hiện tượng thời tiết xấu xuất
hiện với cường độ ngày càng lớn và thường xuyên hơn…Một trong những nguyên
nhân chính dẫn đến tình trạng này là do đầu tư xây dựng tràn lan,thiếu quan tâm đến
môi trường thiên nhiên.
Trong những năm gần đây tại Hà Nội,các dự án xây dựng,đặc biệt là các dự án nhà
ở chung cư cao tầng được triển khai ồ ạt. Do phát triển theo nhu cầu thị trường,thiếu
chiến lược dài hạn đã dẫn tới hiện tượng quỹ sàn nhà ở dư thừa nhưng việc có được
một không gian ở theo ý muốn của đại đa số người dân thì rất khó khăn.Những
chung cư có điều kiện sống tiện nghi,đảm bảo và có không gian cây xanh thì thường
có giá trị rất cao.Trong khi đó với những NOXH có giá trị rẻ hơn thường bị cắt
giảm những tiện nghi cần thiết,mật độ xây dựng cao và hầu như không có những
không gian xanh để nghỉ ngơi thư giản,điều kiện sinh hoạt thấp.Không gian sống
trong những NOXH này thường ảnh hưởng tới sức khẻo,tâm lý và sự phát triển của
người dân đặc biệt là đường hô hấp.Nhiều nghiên cứu cho thấy,khi môi trường bị ô
nhiễm thì sức khỏe của con người bị suy giảm,các bộ phận chức năng của con người
cũng bị suy giảm,gây bệnh tật và giảm tuổi thọ.Việc xuất hiện ngày càng nhiều dự
án NOXH như vậy còn là mối đe dọa nghiêm trọng tới môi trường thiên nhiên ngày
càng bị ô nhiễm .
Có thể kể ra một số khu NOXH ở Hà Nội như khu tái định cư Nam trung Yên,khu
tái định cư Trung Hòa –Nhân Chính,Khu Đại Thanh –Xa la,Khu đô thị Việt
Hưng,Khu đô thị Linh Đàm….Môi trường trong hết các khu NOXH này hầu như bị
ô nhiễm nghiêm trọng.Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm,bao gồm
2
nguyên nhân đặc thù của loại hình NOXH và nguyên nhân phát sinh trong quá trình
sinh hoạt của người dân.Việc tăng mật độ dân cư trong một diện tích và sự cắt giảm
chi phí đầu tư,hạ tầng kỹ thuật của khu vực bị quá tải,hạ tầng thiếu thốn,một số loại
hình dịch vụ phát sinh ngoài quy hoạch càng làm khu vực xung quanh các công
trình them ô nhiễm.Bên cạnh đó,chất lượng công trình của loại hình NOXH không
đảm bảo cũng là vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người
dân trong công trình.Có thể thấy cơ sở vật chất của các “NOXH “ngày càng xuống
cấp và ô nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng rất nhiều tới môi trường sống của người
dân.
Qua những vấn đề nêu trên ta có thể thấy phát triển NOXH là hướng đi đúng đắn
của Hà Nội, tuy nhiên sự phát triển ồ ạt và chú trọng vào giá thành đã khiến cho hầu
hết NOXH hiện nay chưa tạo lập một môi trường sinh sống tốt cho con người. Do
đó, việc nghiên cứu ứng dụng các giải pháp Kiến trúc xanh vào NOXH là điều hết
sức cần thiết, góp phần bảo vệ môi trường, tạo sự phát triển cân bằng cho hệ sinh
thái đô thị và một môi trường phát triển bền vững.Chính vì vậy,đề tài “Kiến trúc
NOXH tại Hà Nội theo hướng Kiến trúc xanh" mang ý nghĩa cấp thiết để giả quyết
những vấn đề tồn đọng trên và nghiên cứu các giải pháp trong việc tổ chức không
gian NOXH phù hợp với các điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và đặc biệt chú trọng
đến yếu tố phát triển bền vững trong điều kiện cơ sở hạ tầng đô thị của Hà Nội.
*Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất giải pháp trong thiết kế kiến trúc cho NOXH tại Hà Nội theo hướng Kiến
trúc xanh nhằm:
- Nâng cao chất lượng môi trường sống.
- Tiết kiệm năng lượng, phù hợp với điều kiện khí hậu Hà Nội.
- Đảm bảo chi phí xây dựng, quản lý, vận hành thấp và tiết kiệm tối đa diện tích
theo đúng tiêu chí của NOXH.
*Nhiệm vụ của đề tài
Phân tích đánh giá hiện trạng NOXH tại Hà Nội.
3
Làm rõ ảnh hưởng tiêu cực liên quan đến sức khỏe,tinh thần đối với cư dân sống
trong những khu “NOXH”và những hệ lụy đến môi trường,khí hậu.
Đưa ra những biện pháp khắc phục từng vấn đề còn tồn tại,từ đó đưa ra hướng giải
quyết tổng thể.
*Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
-Nhà ở Xã hội nhiều tầng.
Phạm vi nghiên cứu:
-Phạm vi nghiên cứu của đề tài là “NOXH” nhiều tầng tại Hà Nội đến năm 2030.
*Phương pháp nghiên cứu
-Phương pháp nghiên cứu chuyên gia.
- Điều tra khảo sát chụp ảnh thực địa, nghiên cứu về đặc điểm NOXH và điều kiện
sống của người dân tại các khu NOXH đã xây dựng tại Hà Nội.
- Thu thập tài liệu từ các cơ quan trung ương, địa phương và trên các phương tiện
thông tin đại chúng kết hợp phương pháp nhận thức về vấn đề quy hoạch, kiến trúc
các khu NOXH.
- Thống kê, phân tích tổng hợp và đưa ra đề xuất.
*Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Xuất phát từ thực tiễn,có thể thấy nhu cầu của người dân đối với những công trình
có không gian sử dụng phù hợp,môi trường cảnh quan tốt với giá thành hợp lý luôn
là nhu cầu cần thiết thực cấp bách.Nhu cầu này sẽ không ngừng tăng lên cùng với
sự phát triển kinh tế và cải thiện nhận thức xã hội,đặc biệt ở phân khúc cho người
có thu nhập thấp đến trung bình chiếm tỉ lệ lớn nhất trong cộng đồng dân cư đô
thị.Bên cạnh đó,môi trường ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng,sự nóng lên của trái
đất,biến đổi khí hậu,…đặt ra cho chúng ta những thách thức mới trong việc phát
triển xây dựng.
Chính vì vậy,việc nghiên cứu các biện pháp quy hoạch,tổ chức không gian,ứng
dụng vật liệu theo hướng kiến trúc xanh dành cho các “NOXH” ở Hà nội mang ý
nghĩa khoa học và thực tiễn lớn.
4
*.Khái niệm
- Nhà ở xã hội:
Nhà ở xã hội là một loại hình nhà ở thuộc sở hữu của cơ quan nhà nước (có
thể trung ương hoặc địa phương) hoặc các loại hình nhà được sở hữu và quản lý
bởi nhà nước, các tổ chức phi lợi nhuận được xây dựng với mục đích cung cấp nhà
ở giá rẻ cho một số đối tượng được ưu tiên trong xã hội như công chức của nhà
nước chưa có nhà ở ổn định, người có thu nhập thấp... và được cho thuê hoặc cho ở
với giá rẻ so với giá thị trường.. [34].
Ở Việt Nam, theo Nghị định số 188/2013 Chính phủ ban hành tháng 11/2013
định nghĩa Nhà ở xã hội là nhà ở do Nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân thuộc các
thành phần kinh tế đầu tư xây dựng cho các đối tượng có thu nhập thấp thuê và
mua, thuộc một trong các nhóm đối tượng sau: (1) Người có công với cách mạng;
(2) Cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan hành chính, sự nghiệp, cơ quan
Đảng và đoàn thể hưởng lương từ ngân sách nhà nước; (3) Sỹ quan, quân nhân
chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân hưởng lương từ ngân sách nhà
nước; (4) Công nhân, người lao động thuộc các thành phần kinh tế làm việc tại các
KCN, cụm công nghiệp vừa và nhỏ, khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghiệp
của tất cả các ngành, nghề; (5) Người có thu nhập thấp và người thuộc diện hộ gia
đình nghèo tại khu vực đô thị; (6) Đối tượng bảo trợ xã hội theo quy định của pháp
luật về chính sách trợ giúp các đối tượng bảo trợ xã hội, người cao tuổi độc thân, cô
đơn không nơi nương tựa; (7) Các đối tượng trả lại nhà ở công vụ khi hết tiêu chuẩn
thuê nhà ở công vụ; (8) Người thu nhập thấp trong các cơ quan hành chính sự
nghiệp; (9) Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện tái định cư mà chưa được bố trí đất ở
hoặc nhà ở tái định cư [5].
-Khu ở: là một khu vực xây dựng đô thị có chức năng chính là phục vụ nhu cầu ở và
sinh hoạt hàng ngày của người dân đô thị, không phân biệt quy mô.
-Đơn vị ở: là khu chức năng bao gồm các nhóm nhà ở; các công trình dịch vụ cấp
đơn vị ở như trường mầm non, trường tiểu học, trường trung học cơ sở; trạm y tế,
chợ, trung tâm thể dục thể thao (TDTT), điểm sinh hoạt văn hóa và các trung tâm
5
dịch vụ cấp đơn vị ở khác phục vụ cho nhu cầu thường xuyên của cộng đồng dân cư
trong đơn vị ở...; vườn hoa, sân chơi trong đơn vị ở; đất đường giao thông nội bộ
(bao gồm đường từ cấp phân khu vực đến đường nhóm nhà ở) và bãi đỗ xe phục vụ
trong đơn vị ở... Các công trình dịch vụ cấp đơn vị ở (cấp I) và vườn hoa sân chơi
trong đơn vị ở có bán kính phục vụ ≤500m. Quy mô dân số tối đa của đơn vị ở là
20.000 người, quy mô dân số tối thiểu của đơn vị ở là 4.000 người (đối với các đô
thị miền núi là 2.800 người). Đường giao thông chính đô thị không được chia cắt
đơn vị ở. Tùy theo quy mô và nhu cầu quản lý để bố trí trung tâm hành chính cấp
phường. Đất trung tâm hành chính cấp phường được tính vào đất đơn vị ở. Tùy theo
giải pháp quy hoạch, trong các đơn vị ở có thể bố trí đan xen một số công trình
ngoài các khu chức năng thành phần của đơn vị ở nêu trên, nhưng đất xây dựng các
công trình này không thuộc đất đơn vị ở.
-Kiến trúc xanh được hiểu là kiến trúc với sự góp phần của sinh thái, bảo tồn, bền
vững và cộng sinh môi trường. Mục tiêu chính của kiến trúc xanh vẫn là xoay quanh
vấn đề giảm các xung đột chính giữa môi trường xây dựng nhân tạo với sức khỏe
con người và môi trường thiên nhiên với nguyên tắc xuyên suốt là những gì kiến
trúc lấy của thiên nhiên, phải cố gắng trả lại nhiều nhất cho thiên nhiên.
- Nhà ở xã hội theo hướng Kiến trúc xanh:
Kiến trúc xanh đã trở thành xu thế tất yếu, dần phổ biến trong mọi loại công
trình. KTS Võ Trọng Nghĩa chia sẻ quan điểm :“Bây giờ người ta không còn dùng
từ kiến trúc xanh theo nghĩa thời trang nữa mà đó là yêu cầu của thực tế...Mọi người
hay kêu ca về việc không có tiền để làm kiến trúc xanh nhưng thực tế chúng ta có
thể làm được một số việc mà không cần đến tiền hay kỹ thuật phức tạp. Tức là có
nhiều cách để làm kiến trúc xanh”. Rõ ràng có thể áp dụng KTX vào nhiều thể loại
công trình mà không tốn nhiều chi phí, nhằm đạt được mục đích tối ưu [9].
Từ khi ra đời cho đến nay, mô hình NOXH đã có những thay đổi chức năng
của nó, không chỉ giải quyết nhu cầu ở cho người có thu nhập thấp mà còn nâng cao
chất lượng cuộc sống của họ. Kết quả là sự ra đời của mô hình NOXH theo hướng
Kiến trúc xanh, trong đó các giải pháp về kiến trúc xanh được áp dụng vào thiết kế
6
NOXH, nhằm cải thiện điều kiện sống, đạt tiêu chuẩn về môi trường, không gian
kiến trúc cảnh quan, mà vẫn đảm bảo yếu tố kinh tế trong xây dựng và vận hành.
* Cấu trúc luận văn
Luận văn bao gồm các phần như sau:
A. Phần mở đầu
B. Phần nội dung: Gồm 3 chương
- Chương 1: Thực trạng kiến trúc NOXH trên Thế giới và Việt Nam theo hướng
Kiến trúc xanh.
- Chương 2: Cơ sở khoa học cho Kiến trúc NOXH theo hướng Kiến trúc xanh
- Chương 3: Giải pháp Kiến trúc NOXH tại Hà Nội theo hướng Kiến trúc xanh
C. Kết luận và những kiến nghị:
Tổng hợp và rút ra kết luận về các nội dung, kết quả nghiên cứu và kiến nghị các
giải pháp chọn lọc.
7
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý
Mục
Nhiệm
Đối
Ý nghĩa
Cấu
Các
do
đích
vụ đề
tượng và
khoa
trúc
khái
chọn
nghiên
tài
phạm vi
học và
đề
niệm
đề
cứu
nghiên
thực
tài
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG
Thực trạng xây dựng
Thực trạng xây dựng
Thực trạng kiến
nhà ở xã hội trên Thế
nhà ở Hà Nội
trúc xanh trên Thế
giới và Việt Nam
giới và Việt Nam
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC
Các cơ sở
Các cơ
Các yếu tố ảnh
pháp lý
sở lý
hưởng tới NOXH
luận
theo hướng KTX
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP
Quan điểm,mục
Giải pháp
Giải pháp kiến
tiêu
quy hoạch
trúc
PHẦN KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
8
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG KIẾN TRÚC NOXH TRÊN THẾ GIỚI VÀ
VIỆT NAM THEO HƯỚNG KIẾN TRÚC XANH
1.1. Thực trạng xây dựng NOXH trên thế giới.
1.1.1. Châu Âu-Mỹ.
a) Mỹ.
Tại Mỹ, Chính phủ liên bang bắt đầu các chương trình hỗ trợ phát triển NOXH từ
những năm đầu thế kỷ 20, trong đó nổi bật là chính sách thuế và chính sách trợ cấp
cho người thuê nhà. NOXH có thiết kế đa dạng, hướng đến nhu cầu ở của nhiều
nhóm người khác nhau như: sinh viên, người độc thân, gia đình đơn thân, gia đình
nhiều thế hệ.
Về kiến trúc NOXH tại Mỹ chú trọng tự do ở mặt bằng và mặt đứng, với các không
gian được tính toán chi tiết, hợp lý nhằm tối đa không gian sử dụng [35]. Các khu
nhà cao tầng ngoài chức năng ở còn kết hợp văn phòng, dịch vụ (hình 1.1).
1.1a. Khu NOXH Rene Cazenave - San Francisco (2013)
Đặc điểm: - Mặt bằng kiểu hành lang giữa truyền thống, có khoảng mở lưu thông
gió
- Các không gian chính đều tiếp xúc với thiên nhiên
- Mặt đứng lồi lõm sinh động
1.1b. Tổ hợp nhà 5 tầng Kennedy Homes - Florida (2013)
9
Đặc điểm: - Mặt bằng tự do, chia thành từng cụm căn hộ
- Thiết kế mở, thông thoáng, có nhiều không gian công cộng.
- Mặt đứng đơn giản, sinh động
1.1c. Tổ hợp nhà ở 474 Natoma - San Francisco
Đặc điểm: - Mặt bằng kiểu hành lang giữa, đảm bảo thông thoáng
- Có không gian công cộng sinh hoạt cộng đồng
- Mặt đứng trẻ trung, sinh động
Hình 1.1.Một số NOXH mới được xây dựng tại Mỹ [35]
* NOXH Via Verde - New York, Mỹ -2012 (Hình 1.2)
Nằm trên diện tích 294.000 m2, bao gồm 222 căn hộ, Via Verde đánh dấu một thế
hệ mới về xây dựng NOXHtại Mỹ, thiết lập một môi trường sống tiện nghi, bền
vững. Những điểm nổi bật trong thiết kế:
- Mặt bằng trải dài, các căn hộ thông thoáng, sử dụng ánh sáng và thông gió tự
nhiên, tăng tuần hoàn của không khí trong lành, tiết kiệm năng lượng (hình 1.2c).
- Toàn bộ mái được bao phủ bởi tấm quang điện cung cấp năng lượng mặt trời, vừa
mang tính thẩm mỹ vừa đem lại hiệu quả năng lượng cao (hình 1.2b).
10
- Thiết kế thúc đẩy lối sống lành mạnh, khuyến khích các hoạt động thể chất với hệ
thống cầu thang mở, đường dạo và các khu vui chơi, trồng cây xanh ở sân trong và
trên mái
Hình 1.2a. tòa nhà Via Verde
Hình 1.2b. Hệ thống Pin mặt trời trên mái
Hình 1.2c. Mặt bằng và mặt cắt công trình
Hình 1.2.NOXH Via Verde - New York, Mỹ -2012[35]
b) Pháp.
* NOXH Cornebarrieu - Lyon - 2011 (hình 1.3)
NOXH được thiết kế 3 tầng, gồm 20 căn hộ nằm trong khu dân cư mới của xã
Cornebarrieu. Điểm đặc biệt là khu nhà sử dụng những bức tường đá vôi rộng
40cm. Những khối đá hoạt động như hệ thống điều hoà không khí tự nhiên, hấp thụ
giải phóng nhiệt thừa và độ ẩm. Vật liệu đá có thể sử dụng trong những công trình
ngân sách eo hẹp, yêu cầu tiết kiệm năng lượng. Hệ cửa đi và khung cửa sổ chớp
chạy xuyên suốt khu nhà tạo sự thông gió tự nhiên, thông thoáng từ mặt này sang
mặt khác. Các phòng ngủ nằm ở hướng Bắc để tận dụng gió mát vào mùa hè, cầu
thang nằm trong khoảng không gian mở dẫn vào căn hộ hoặc các logia. Rèm che lấy
khu sân tạo ra bước đệm không khí với khí hậu bên ngoài[20].
c) Tây Ban Nha.
11
* NOXH Carabanchel – Madrid - 2007 (hình 1.4)
Công trình NOXH này nằm tại quận Carabanchel của thành phố Madrid được
thiết kế bởi Văn phòng Kiến trúc sư Quốc tế tại London. Ngoại thất công trình được
bao phủ bởi các tấm ván bằng tre giúp điều hòa vi khi hậu cho toàn công trình: giữ
nhiệt vào mùa đông và làm khoảng đệm cách li ánh sáng mặt trời gay gắt của Tây
Ban Nha vào mùa hè. Công trình cũng bao gồm một kết cấu rỗng “Air tree” được
làm từ các vật liệu và đồ tại chế như tấm năng lượng mặt trời, cây leo, quạt, vòi
phun nước…mang lại cho cư dân sống trong công trình bóng mát và không khí
sạch.
Hình 1.3. NOXHCornebarrieu - phối cảnh, mặt bằng, mặt đứng[20]
12
Hình 1.4. NOXHCarabanchel [21]
1.1.2. Châu Á.
a) Trung Quốc.
Tại Trung Quốc, NOXH chủ yếu có mặt bằng dạng đơn nguyên, bố cục chặt
chẽ, tiết kiệm giao thông và không gian công cộng (bảng 1.1). Mặt bằng căn hộ liên
hoàn giữa phòng khách và ăn, ưu tiên phòng khách và phòng ngủ chính giáp với
mặt thoáng ngoài nhà (bảng 1.2)[8].
Bảng 1.1.Một số giải pháp tổ chức mặt bằng NOXH tại Trung Quốc[8].
Mặt
bằng
nhà
Đặc
- Mặt bằng dạng đơn nguyên, nhà có - Mặt bằng dạng đơn nguyên,
điểm
từ 7-11 tầng, mỗi tầng 4 căn hộ;
nhà có từ 12-18 tầng, mỗi tầng 4
- Diện tích trung bình căn hộ: 66,9m2
căn hộ;
- Diện tích trung bình căn hộ:
56,8m2
13
Mặt
bằng
nhà
Đặc
- Mặt bằng dạng đơn nguyên, nhà có - Mặt bằng dạng tháp, nhà cao
điểm
từ 12-18 tầng, mỗi tầng 5 căn hộ;
trên 18 tầng, mỗi tầng 8 căn hộ;
- Diện tích trung bình căn hộ: 75,6m2
- Diện tích trung bình căn hộ:
62,6m2
Bảng 1.2.Một số mẫu thiết kế căn hộ tại NOXH Trung Quốc[8].
Mặt
bằn
g
căn
hộ
Đặc
-
Căn hộ 1 phòng
điể
Diện tích: 54 - 57ｍ²
-
Căn hộ 1 phòng
- Diện tích: 48 - 54ｍ²
- Căn hộ 2 phòng
- Diện tích: 78 - 79ｍ²
m
Mặt
bằn
g
căn
hộ
Đặc
-
Căn hộ 2 phòng
-Căn hộ 2 phòng
-Căn hộ 3 phòng
điể
-
Diện tích: 75 – 76
- Diện tích: 77 - 78ｍ2
-Diện tích: 90- 91ｍ
m
2
14
* NOXH Tulou – Quảng Châu - 2007 (hình 1.5)
Các KTS Trung Quốc đã thiết kế một khu nhà 220 căn hộ cho người thu nhập thấp
dựa trên mẫu nhà truyền thống có từ 300 năm trước ở phía Nam Trung Quốc. Ý
tưởng chủ đạo là tạo nên một ngôi nhà chung, nơi các gia đình sống và sinh hoạt
như một cộng đồng .Công trình được xây dựng bởi những bức tường dày cách
nhiệt, đồng thời thêm vào ban công các hệ thông lưới gỗ như lớp bảo vệ bên ngoài
để chống ánh nắng mặt trời trực tiếp. Sân trong rộng cung cấp ánh sáng và thông
gió tự nhiên.
b) Nhật Bản.
Tại Nhật Bản, nhà ở cho người thu nhập thấp đều được xây cao tầng tại các vùng
ven đô thị. Các thiết kế của người Nhật luôn thể hiện sự hiện đại bên ngoài và tính
truyền thống, tối ưu bên trong từng căn hộ: Hệ thống vách ngăn nhẹ, nội thất đơn
giản, gọn gàng tiết kiệm diện tích tối đa. Bên cạnh đó Nhật Bản luôn là một trong
những nước đi đầu trong việc đưa khoa học kĩ thuật vào công trình, nhằm mục tiêu
phát triển bền vững và tiết kiệm chi phí vận hành, sử dụng. Hình 1.6 giới thiệu
NOXH East Core Hikifune, một trong những thiết kế điển hình của chung cư cao
tầng tại Nhật.
