Tải bản đầy đủ (.pdf) (105 trang)

Quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan khu trung tâm km5 thành phố yên bái (luận văn thạc sĩ)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.84 MB, 105 trang )

GI

V

T

TRƢ N

X Y
ỌC

N TR C

N

----------------------------------

CAO T Ị D ỆU L N

QUẢN LÝ

ÔN

AN,

KHU TRUNG

U

V


TH

M5 T

SĨ QUẢ

N

N TR C, CẢN
N

P Ố YÊN BÁ

Ý Ô THỊ V

- 2019

QUAN

Ô G TRÌ H

G


GI

V

T


TRƢ N

X Y
ỌC

N TR C

G

N

----------------------------------

A THỊ IỆU I H
KHÓA 2017-2019

QUẢN LÝ

ÔN

AN,

N TR C, CẢN

KHU TRUNG TÂM KM5 T

N

QUAN


P Ố YÊN BÁ

Chuyên ngành: Quản lý đô thị và công trình
Mã số: 60.58.01.06
U

V

TH

SĨ QUẢ

GƢ I HƢ

G

Ý Ô THỊ V

Ô G TRÌ H

H A HỌ :

PGS.TS. KTS NGÔ THÁM

HỦ TỊ H H I Ồ G HẤM U
PGS.TS. ƢƠ G TÚ QUYÊ

N

- 2019


V

:


L

CẢM ƠN

ời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn giảng viên PGS.TS. KTS Ngô
Thám đã tận tình hƣớng dẫn, động viên và giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt
quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến

an giám hiệu,

an chủ

nhiệm khoa Sau đại học, các thầy cô trƣờng ại học iến Trúc Hà ội đã tạo
điều kiện thuận lợi để luận văn đƣợc hoàn thành đúng thời hạn cũng nhƣ cung
cấp những kinh nghiệm quý giá và những tài liệu trong suốt quá trình học tập
và thực hiện luận văn.
ể có kết quả nghiên cứu này tôi vô cùng biết ơn sự quan tâm, động viên
giúp đỡ của gia đình, bạn bè, đồng nghiệp để tôi hoàn thành tốt nhất luân văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
TÁC

Ả LUẬN VĂN


Cao Thị Diệu Linh


L

CAM OAN

Tôi xin cam đoan uận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học độc
lập của tôi. ác số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của uận văn là trung
thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Hà Nội, tháng 6 năm 2019
TÁC

Ả LUẬN VĂN

Cao Thị Diệu Linh


MỤC LỤC
ời cảm ơn
ời cam đoan
Mục lục
anh mục các chữ viết tắt
anh mục sơ đồ
anh mục hình vẽ
P ẦN MỞ ẦU .............................................................................................. 1
* Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1
* Mục đích nghiên cứu .................................................................................... 3
* ối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 3

* Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................. 3
* Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................... 4
*

hái niệm , thuật ngữ .................................................................................. 5

* Cấu trúc luận văn ......................................................................................... 6
C ƢƠN 1. ..................................................................................................... 8
T ỰC TR N CÔN TÁC QUẢN LÝ
TR C, CẢN

QUAN

U TRUN TÂM

ÔN
M5 T

AN,
N

N
P Ố YÊN

BÁI .................................................................................................................... 8
1.1.

iới thiệu chung ................................................................................. 8

1.1.1. Giới thiệu về Tỉnh Yên ái ................................................................. 8

1.1.2. ặc điểm thành phố Yên ái và không gian, kiến trúc, cảnh quan
khu trung tâm km5 ........................................................................................ 8
1.2. Thực trạng công tác quy hoạch xây dựng Khu trung tâm km5
thành phố Yên Bái. ........................................................................................ 12
1.2.1. Thực trạng công tác quy hoạch ......................................................... 12
1.2.2. Thực trạng công tác thiết kế đô thị ................................................... 13


1.3. Thực trạng quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan khu
trung tâm km5 thành phố Yên Bái. ............................................................. 15
1.3.1. Về không gian đô thị. ........................................................................ 15
1.3.2. Về kiến trúc đô thị:............................................................................ 17
1.3.3. Về cảnh quan đô thị: ......................................................................... 21
1.4 Thực trạng bộ máy quản lý .............................................................. 29
1.4.1. Về cơ chế chính sách và văn bản pháp lý ......................................... 29
1.4.2. Thực trạng bộ máy quản lý: ............................................................. 29
1.4.3. Năng lực quản lý ............................................................................... 32
1.5. Thực trạng sự tham gia của cộng đồng trong công tác quản lý .. 33
1.6. Các vấn đề cần nghiên cứu .............................................................. 34
C ƢƠN 2: .................................................................................................. 38
CƠ SỞ

OA ỌC TRON QUẢN LÝ

TR C, CẢN

QUAN

U TRUN TÂM


ÔN

AN,

N

M5 T

N

P Ố YÊN

BÁI. ................................................................................................................. 38
2. 1. Cơ sở pháp lý ................................................................................... 38
2.1.1 Văn bản quy phạm pháp luật.............................................................. 38
2.1.2 ác tiêu chuẩn, quy phạm .................................................................. 42
2.1.3 Văn bản pháp lý liên quan.................................................................. 43
2.1.4 ác đồ án quy hoạch .......................................................................... 43
2. 2. Cơ sở lý thuyết ................................................................................. 44
2.2.1 Lý luận hình ảnh đô thị của Kevin Lynch .......................................... 44
2.2.2. ội dung quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan. ........................... 46
2.2.3. Tiêu chí phân vùng quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị: .. 52
2.2.4. ác tiêu chí quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị............... 52
2.2.5. Sự tham gia của cộng đồng trong công tác quản lý không gian, kiến
trúc, cảnh quan ............................................................................................. 55


2.3. Các yếu tố tác động đến quản lý không gian, kiến trúc, cảnh
quan khu trung tâm km5 thành phố Yên Bái ............................................ 56
2.3.1. iều kiện tự nhiên ............................................................................. 56

2.3.1 Yếu tố quy hoạch ............................................................................... 57
2.3.2. Yếu tố quản lý ................................................................................... 57
2.3.3. Yếu tố kinh tế .................................................................................... 58
2.3.4 ác dự án tác động đến khu vực quy hoạch ...................................... 59
2.4.

inh nghiệm trong công tác quản lý không gian, kiến trúc,

cảnh quan ở Việt Nam và thế giới ............................................................... 60
2.4.1 inh nghiệm trên thế giới .................................................................. 60
2.4.2 inh nghiệm ở Việt am ................................................................... 65
C ƢƠN 3. ................................................................................................... 70
Ả P ÁP QUẢN LÝ
U TRUN TÂM

ÔN

M5 T

AN,
N

N TR C, CẢN

QUAN

P Ố YÊN BÁ ................................. 70

3.1. Quan điểm, mục tiêu và nguyên tắc quản lý ................................. 70
3.1.1. Quan điểm, mục tiêu: ........................................................................ 70

3.1.2. guyên tắc quản lý............................................................................ 71
3.2.

oàn thiện cơ chế chính sách .......................................................... 72

3.3.

iải pháp phân vùng quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan 73

3.4.

iải pháp Quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan .................. 76

3.4.1. Giải pháp quản lý không gian ........................................................... 76
3.4.2 Giải pháp quản lý kiến trúc ................................................................ 78
3.4.3. Giải pháp quản lý cảnh quan ............................................................. 82
3.5.

iải pháp về bộ máy quản lý .......................................................... 83

3.5.1. ề xuất cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ............................................ 83
3.5.2. ác biện pháp để nâng cao năng lực quản lý đô thị.......................... 83


3.5.3.Giải pháp thực hiện quy chế phối hợp giữa cá cơ quan quản lý nhà
nƣớc về quy hoạch, kiến trúc ...................................................................... 84
3.6.

iải pháp huy động sự tham gia của cộng đồng ........................... 86


3.6.1. ung cấp thông tin ............................................................................ 86
3.6.2. Tham gia quản lý, duy trì bảo dƣỡng ................................................ 87
3.6.3. Tham gia vào công tác kiểm tra giám sát và đánh giá ...................... 87
T LUẬN V
.

Ị ...................................................................... 88

T LUẬN .............................................. Error! Bookmark not defined.
.

T

NN

NN

L ỆU T AM

Ị ............................................ Error! Bookmark not defined.
ẢO


DAN

MỤC CÁC C Ữ V

Chữ viết tắt

Tên đầy đủ


TP

Thành phố

QL

Quốc lộ

Q

T

T TẮT

Quản lý đô thị

UBND

Uỷ ban nhân dân

UBTVQH

Uỷ ban thƣờng vụ quốc hội

TT-BXD

Thông tƣ- ộ xây dựng

-CP


ghị định- hính phủ

Q -BXD

Quyết định- ộ xây dựng

QCVN

Quy chuẩn Việt am

KTCQ

iến trúc cảnh quan

HTKT

Hạ tầng kỹ thuật

HTXH

Hạ tầng xã hội


DAN

MỤC SƠ Ồ

Số hiệu hình


Tên hình

Trang

Sơ đồ 1.1

Sơ đồ quản lý đô thị thành phố

30

Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý cảnh quan thành

84

Sơ đồ 3.1

phố Yên Bái


DAN

MỤC CÁC

ÌN

VẼ

Số hiệu hình

Tên hình


Trang

Hình 1.1

Vị trí thành phố Yên Bái trong Tỉnh

10

Hình 1.2

Không gian trung tâm km5 thành phố Yên Bái

11

Ranh giới quy hoạch khu trung tâm km5 thành

13

Hình 1.3

Hình 1.4

phố Yên Bái
Quy hoạch chi tiết khu trung tâm km5 thành phố

14

Yên Bái


Hình 1.5

Cây xanh trồng trên các trục đường

16

Hình 1.6

Trồng cây trên dải phân cách, đảo giao thông

16

Hình 1.7

Chăm sóc hoa khu vực km5 - thành phố Yên Bái

16

Nhà ở kết hợp kinh doanh - hình thức kiến trúc lộn

19

Hình 1.8

xộn

Hình 1.9

Trường THCS Quang Trung


20

Hình 1.10

Trường MN thực hành

20

Dừng đỗ xe bán hàng dưới lòng đường tại khu

21

Hình 1.11

trung tâm km5 thành phố Yên Bái

Hình 1.12

Đường Điện Biên

22

Hình 1.13

Đường Nguyễn Tất Thành

22

Hình 1.14


Đường Đinh Tiên Hoàng

23

Hình 1.15

Đường kè hồ thủy sản

23

Hình 1.16

Nắp đan trên vỉa hè - bố trí đường dây nổi

23

Hình 1.17

Trung tâm km5 thành phố Yên bái về đêm

24

Hình 1.18

Thùng rác công cộng chưa được chú trọng triệt để

25

Hình 1.19


Rác thải tập kết bừa bãi

25

Hình 1.20

Vườn hoa trung tâm km5

26


Hình 1.21

Cảnh quan hồ thủy lợi thành phố Yên Bái

26

Hình 1.22

Biển quảng cáo đặt tràn lan trên vỉa hè

27

Hình 1.23

Pano quảng cáo treo bừa bãi

27

Quảng cáo dán bừa bãi trên thân cột đèn-biển chỉ


27

Hình 1.24

dẫn cơ quan hư hỏng, xuống cấp, cỏ mọc tràn lan

Hình 1.25

Vỉa hè xuống cấp, tấm đan hỏng gây nguy hiểm

28

Hình 1.26

Lấn chiếm vỉa hè

29

Hình 1.27

Quán xá trên vỉa hè

29

Hình 2.1

Minh họa yếu tố lưu tuyến

44


Hình 2.2

Minh họa yếu tố mảng, khu vực

45

Hình 2.3

Minh họa yếu tố cạnh biên

45

Hình 2.4

Minh họa yếu tố nút

46

Hình 2.5

Minh họa yếu tố điểm nhấn

46

Cây xanh ở Singapore được quy hoạch ở khắp mọi

62

Hình 2.6


nơi

Hình 2.7

Kiến trúc cảnh quan thành phố Đà Nẵng

66

Hình 3.1

Khu vườn hoa, cây xanh, cảnh quan

74

Hình 3.2

Khu vực các công trình hành chính

74

Hình 3.3

Khu vực xây dựng mới

75

Hình 3.4

Khu vực quảng trường 19/8


75

Hình 3.5

Khu vực dân cư hiện hữu

76

Hình 3.6

Nguyên tắc thiết kế không gian xanh trong đô thị

77


1

P ẦN MỞ ẦU
* Lý do chọn đề tài
Quy hoạch chung thành phố Yên ái đã đƣợc U

tỉnh Yên ái phê

duyệt tại Quyết định số 399/Q -U ngày 23 tháng 4 năm 2012, trong Quyết
định nêu rõ vị trí, quy mô và định hƣớng phát triển khu trung tâm km5 của
thành phố Yên

ái thuộc địa phận phƣờng


ồng Tâm - thành phố Yên

ái.

Theo Quy hoạch chung thành phố, định hƣớng lấy đô thị hiện có làm hạt nhân
phát triển đô thị mở rộng ra các hƣớng:
Hƣớng ông theo đƣờng 37 áp sát thị trấn Yên ình nối thị trấn Yên ình
thành chuỗi không gian đô thị.
Hƣớng Tây phát triển về phía Tây khu vực xã Tuy ộc và am ƣờng, ga
đƣờng sắt chuyển ra xã Tuy ộc song song với sân bay hiện có.
Hƣớng ông am phát triển ra khu vực Văn Phú, Văn Tiến. Tại đây Tỉnh
dự định xây dựng khu công nghiệp phía am.
ô thị phát triển mạnh về phía hữu ngạn sông Hồng lấy sông Hồng làm
trục phát triển không gian của thành phố áp sát đƣờng cao tốc xuyên
hính Phủ, hƣớng này lấy khu vực xã Minh Tiến,

của

u âu, Hợp Minh, Giới

Phiên, Phúc ộc, ảo Hƣng và Minh Quân để xây dựng thành phố mới hữu
ngạn sông Hồng; di chuyển các cơ quan hành chính, chính trị của tỉnh vào các
khu đô thị mới tại xã Tân Thịnh.
quyết các tồn tại, hạn chế bất cập ở

hủ trƣơng này làm cơ sở cho việc giải
hu vực đô thị km5 hiện nay, tạo điều

kiện để bảo tồn, giữ gìn, tôn tạo lại hệ thống các di tích lịch sử quý báu của
thành phố Yên ái đồng thời là động lực cho phát triển đô thị thành phố Yên

ái trong tƣơng lai.
Trong đồ án quy hoạch chung thành phố Yên

ái cũng nêu rõ vị trí khu

trung tâm hành chính, chính trị, văn hóa đƣợc đặt tại km5, phƣờng ồng Tâm


2

- thành phố Yên ái. ao gồm các cơ quan của tỉnh nhƣ Tỉnh uỷ, U

tỉnh,

các sở ban ngành, nhà văn hoá, thƣ viện tỉnh, bảo tàng Yên ái ...Với địa hình
phong phú các công trình hiện có đƣợc hoàn thiện, các công trình mới đƣợc
nghiên cứu xây dựng hiện đại sẽ tạo đƣợc bộ mặt kiến trúc đẹp cho thành phố.
hằm xây dựng thành phố Yên ái trở thành một đô thị văn minh hiện
đại mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc vùng Tây

ắc, triển khai một cách

đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng đƣợc các yêu cầu trƣớc mắt, đảm bảo tính bền
vững lâu dài trong tƣơng lai và tiến tới đƣa Thành Phố Yên ái thành đô thị
loại 2 thì việc lập hoàn thiện quy hoạch chi tiết trung tâm thành phố Yên ái Tỉnh Yên
Yên

ái là hết sức cần thiết và cấp bách.

ái đã ra Quyết định số 84/Q -U


Quy hoạch trung tâm km5,
định số 1663/Q -U

gày 26/1/2007 U

về việc phê duyệt

gày 12/10/2010, U

tỉnh
iều chỉnh

tỉnh Yên bái ra Quyết

về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng

phƣờng ồng tâm, thành phố Yên bái, Tỉnh Yên bái.
Tuy nhiên trong quá trình hình thành và phát triển đô thị, thành phố Yên
ái nói chung cũng nhƣ hu trung tâm km5 thành phố Yên ái nói riêng cũng
bị tác động mạnh bởi xu hƣớng đô thị hoá. ộ mặt kiến trúc đô thị tuy đã đƣợc
cải thiện nhƣng vẫn còn lộn xộn, sắp đặt thiếu trật tự, thiếu sự hài hoà, không
gian cảnh quan đƣờng phố thiếu đặc trƣng. Hoạt động buôn bán, kinh doanh và
nhu cầu cuộc sống đã lấn át phần lớn không gian, kiến trúc, cảnh quan; Tổ hợp
kiến trúc, quảng trƣờng, hồ nƣớc, đƣờng phố, hè, đƣờng đi bộ, hệ thống biển
quảng cáo, … còn lộn xộn, thiếu trật tự.

iến trúc công trình, đặc biệt là các

công trình nhà dân còn pha tạp, chắp vá, thiếu chọn lọc, việc sử dụng vật liệu

hoàn thiện, màu sắc công trình tuỳ tiện; văn hoá thẩm mỹ đô thị bị xem nhẹ.
Trong sáng tác kiến trúc tồn tại xu hƣớng bắt chƣớc, áp đặt kiến trúc ngoại lai,
thiếu sự tôn trọng giá trị kiến trúc, nghệ thuật truyền thống...


3

Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, việc nghiên cứu đề tài “Quản lý
không gian, kiến trúc, cảnh quan khu trung tâm km5 thành phố Yên Bái”
là rất cần thiết, cấp bách và mang tính thực tiễn cao.
uận văn này quan tâm nghiên cứu công tác Quản lý không gian, kiến trúc,
cảnh quan Khu trung tâm km5 thành phố Yên

ái -

ây là vấn đề cần đƣợc

nghiên cứu để xây dựng và phát triển đô thị trở thành đô thị khang trang hiện đại
có trật tự và bản sắc.
* Mục đích nghiên cứu
ề xuất các giải pháp nhằm quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan
cho Khu trung tâm km5 thành phố Yên ái, Tỉnh Yên ái đảm bảo tính thống
nhất của không gian tổng thể đến không gian cụ thể các khu vực thuộc đô thị.
* ối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
-

ối tƣợng nghiên cứu: ông tác quản lý không gian, kiến trúc, cảnh

quan Khu trung tâm hành chính km5 thành phố Yên ái.
- Phạm vi nghiên cứu: hu đất nghiên cứu lập quy hoạch tại km5 thành

phố Yên bái, phạm vi 100ha quanh quảng trƣờng 19/8 theo các tuyến đƣờng (
Trục đƣờng Yên ninh đến Sở Giáo dục, Trục đƣờng
ngã ba đƣờng Trần Phú, Trục đƣờng

iện iên đến cây xăng

inh Tiên Hoàng đến ngân hàng nông

nghiệp và phát triển nông thôn, Trục đƣờng Trần Phú đến nhà khách số 2,
Trục đƣờng

guyễn Tất Thành đến hết biên giới khối liên cơ quan, trục

đƣờng guyễn Văn ừ) có ranh giới thuộc địa phận phƣờng ồng Tâm
- Quy mô: khoảng 100 ha.
* Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phƣơng pháp điều tra, khảo sát: Thu thập thông tin, lấy ý kiến từ cộng
đồng đảm bảo cho những ngƣời chịu ảnh hƣởng của dự án đƣợc tham gia vào


4

việc quyết định dự án.
- Phƣơng pháp thu thập thông tin số liệu, sách báo
- Phƣơng pháp kế thừa: kế thừa tài liệu, kết quả đã nghiên cứu;
- Phƣơng pháp chuyên gia: đúc rút kinh nghiệm, đề xuất giải pháp mới.
- Phƣơng pháp phân tích, đánh giá, tổng hợp: Phân chia đối tƣợng
nghiên cứu thành những bộ phận, những mặt, những yếu tố cấu thành giản
đơn hơn để nghiên cứu, phát hiện ra từng thuộc tính và bản chất của từng yếu
tố đó, và từ đó giúp chúng ta hiểu đƣợc đối tƣợng nghiên cứu một cách mạch

lạc hơn, hiểu đƣợc cái chung phức tạp từ những yếu tố bộ phận ấy sau đó tổng
hợp là quá trình ngƣợc với quá trình phân tích, nhƣng lại hỗ trợ cho quá trình
phân tích để tìm ra cái chung cái khái quát.
* Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học:

ghiên cứu và đề xuất các giải pháp về quản lý

không gian, kiến trúc, cảnh quan Khu trung tâm km5 thành phố Yên ái, Tỉnh
Yên Bái, góp phần hƣớng tới một thành phố văn minh hiện đại mang đậm bản
sắc văn hóa dân tộc vùng Tây ắc.
- Ý nghĩa thực tiễn: Hoàn chỉnh các giải pháp quản lý không gian, kiến
trúc, cảnh quan Khu trung tâm km5 thành phố Yên ái giúp cho chính quyền
địa phƣơng có thêm cơ sở khoa học để quản lý không gian, kiến trúc, cảnh
quan Khu trung tâm km5 thành phố Yên ái; góp phần xây dựng một khu đô
thị km5 thân thiện, hài hòa với thiên nhiên và môi trƣờng, không gian, kiến
trúc, cảnh quan mang đặc thù riêng cho khu vực, đem lại cho dân cƣ dân đô
thị cuộc sống tiện nghi và thoải mái, tạo ảnh hƣởng tích cực tới cuộc sống của
dân cƣ khu vực lân cận.


5

*

hái niệm , thuật ngữ
Cảnh quan: Tùy theo mỗi ngành có một cách quan niệm khác nhau về

cảnh quan. Theo các nhà kiến trúc, cảnh quan: Phong cảnh là một không gian
hạn chế, mở ra những điểm nhất định. ó là những thành phần thiên nhiên và

nhân tạo mang đến cho con ngƣời những cảm xúc và tâm trạng khác nhau.
òn cảnh quan là một tổ hợp phong cảnh có thể khác nhau, nhƣng tạo nên
một biểu tƣợng thống nhất về đặc điểm thiên nhiên chung của địa phƣơng.
- on ngƣời chịu tác động của môi trƣờng cảnh quan thông qua tất cả
các giác quan (chủ yếu là thị giác). Môi trƣờng này đƣợc hình thành do hệ quả
tác động tƣơng hỗ của các thành phần cảnh quan. Hệ thống mối quan hệ này
đã tạo nên nét đặc trƣng cho mỗi vùng với kiểu cảnh quan khác nhau. Tùy
theo cách phân loại mà ta có các loại cảnh quan nhƣ: ảnh quan đô thị, cảnh
quan nông thôn hay cảnh quan biển, cảnh quan núi, đồng bằng.
Kiến trúc cảnh quan: à hoạt động định hƣớng của con ngƣời tác động
vào môi trƣờng nhân tạo để làm cân bằng mối quan hệ qua lại giữa các yếu tố
thiên nhiên và nhân tạo, tạo nên sự tổng hòa giữa chúng. iến trúc, cảnh quan
là một môn khoa học tổng hợp, liên quan đến nhiều lĩnh vực chuyên ngành
khác nhau (quy hoạch không gian, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, kiến trúc công
trình, điêu khắc hội họa...) nhằm đáp ứng các yêu cầu về công năng, thẩm mỹ,
môi trƣờng của con ngƣời.
“Sự tham gia của cộng đồng” Theo Clanrence Shubert là quá trình trong
đó các nhóm dân cƣ của cộng đồng tác động vào quá trình quy hoạch, thực
hiện, quản lý sử dụng hoặc duy trì một dịch vụ, trang thiết bị hay phạm vi
hoạch động. ác hoạt động cá nhân không có tổ chức sẽ không đƣợc coi là sự
tham gia của cộng đồng.
- Sự tham gia của cộng đồng là một quá trình mà

hính phủ và cộng


6

đồng cùng nhận một số trách nhiệm cụ thể và tiến hành các hoạt động để cung
cấp các dịch vụ đô thị cho tất cả cộng đồng.

- Sự tham gia của cộng đồng là đảm bảo cho những ngƣời chịu ảnh
hƣởng của dự án đƣợc tham gia vào việc quyết định dự án.
- Sự tham gia của cộng đồng là tìm và huy động các nguồn lực của
cộng đồng, qua đó để tăng lợi ích cho cộng đồng dân cƣ giảm các chi phí,
tăng hiệu quả kinh tế và hiệu quả chính trị cho nhà nƣớc.
• Các khái niệm trong Luật Quy hoạch đô thị
- Khu đô thị mới là một khu vực trong đô thị, đƣợc đầu tƣ xây dựng
mới đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và nhà ở.
- Kiến trúc đô thị là tổ hợp các vật thể trong đô thị, bao gồm các công
trình kiến trúc, kỹ thuật, nghệ thuật, quảng cáo mà sự tồn tại, hình ảnh, kiểu
dáng của chúng chi phối hoặc ảnh hƣởng trực tiếp đến cảnh quan đô thị.
- Không gian đô thị là không gian bao gồm các vật thể kiến trúc đô thị,
cây xanh, mặt nƣớc trong đô thị có ảnh hƣởng trực tiếp đến cảnh quan đô thị.
- Cảnh quan đô thị là không gian cụ thể có nhiều hƣớng quan sát ở
trong đô thị nhƣ không gian trƣớc tổ hợp kiến trúc, quảng trƣờng, đƣờng phố,
hè, đƣờng đi bộ, công viên, thảm thực vật, vƣờn cây, vƣờn hoa, đồi, núi, gò
đất, đảo, cù lao, triền đất tự nhiên, dải đất ven bờ biển, mặt hồ, mặt sông,
kênh, rạch trong đô thị và không gian sử dụng chung thuộc đô thị.
* Cấu trúc luận văn
goài các phần Mở đầu,

ết luận và kiến nghị, Tài liệu tham khảo và

Phụ lục, nội dung chính của uận văn gồm ba chƣơng:
-

hƣơng 1: Thực trạng công tác quản lý không gian, kiến trúc, cảnh

quan Khu trung tâm km5 thành phố Yên ái.



7

- hƣơng 2: ơ sở khoa học trong quản lý không gian, kiến trúc, cảnh
quan khu trung tâm km5 thành phố Yên ái.
- hƣơng 3: Giải pháp quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan Khu
trung tâm km5 thành phố Yên ái.


8

PHẦ

I U G
C ƢƠN

T ỰC TR N
CẢN
1.1.

CÔN

1.

TÁC QUẢN LÝ

ÔN

QUAN KHU TRUNG TÂM KM5 T


AN,
N

N TR C,

P Ố YÊN BÁI

iới thiệu chung
1.1.1. Giới thiệu về Tỉnh Yên ái [30]
Yên ái là tỉnh miền núi nằm sâu trong nội địa, là 1 trong 13 tỉnh vùng

núi phía ắc, nằm giữa 2 vùng ông ắc và Tây ắc. Phía ắc giáp tỉnh ào
ai, phía

am giáp tỉnh Phú Thọ, phía

ông giáp 2 tỉnh Hà Giang, Tuyên

Quang và phía Tây giáp tỉnh Sơn a. Yên ái có 9 đơn vị hành chính (1 thành
phố, 1 thị xã và 7 huyện) với tổng số 180 xã, phƣờng, thị trấn (159 xã và 21
phƣờng, thị trấn); trong đó có 70 xã vùng cao và 62 xã đặc biệt khó khăn
đƣợc đầu tƣ theo các chƣơng trình phát triển kinh tế - xã hội của hà nƣớc, có
2 huyện vùng cao Trạm Tấu, Mù

ang

hải (đồng bào Mông chiếm trên

80%) nằm trong 61 huyện nghèo, đặc biệt khó khăn của cả nƣớc.. Yên ái là
đầu mối và trung độ của các tuyến giao thông đƣờng bộ, đƣờng sắt, đƣờng

thuỷ từ Hải Phòng, Hà

ội lên cửa khẩu ào

ai, là một lợi thế trong việc

giao lƣu với các tỉnh bạn, với các thị trƣờng lớn trong và ngoài nƣớc.
1.1.2. ặc điểm thành phố Yên ái và không gian, kiến trúc, cảnh quan
khu trung tâm km5 [30]
a. Đặc điểm thành phố Yên Bái:
Thành phố Yên

ái trong suốt chiều dài lịch sử đã trải qua nhiều lần

thay đổi về địa danh và địa giới hành chính. Thời các Vua Hùng, mảnh đất
này nằm trong bộ Tân Hƣng, thời phong kiến ắc thuộc nằm trong vùng đất
Tƣợng Quân, Giao
hâu

hỉ rồi Phong

hâu.

ến thế kỷ XI (thời nhà ý) thuộc

ăng. Thế kỷ XVI (đời ê Thành Tông) nằm trong lộ Quy Hoá thuộc


9


tỉnh Hƣng Hoá.

uối thế kỷ XVI là một làng nhỏ bé trong tổng

ách ẫm,

phủ Quy Hoá thuộc tỉnh Hƣng Hoá.
gày 15/4/1988, thực dân Pháp phân chia các địa bàn từ Thanh Hoá trở ra
ắc thành 14 quân khu. ịa bàn thành phố Yên ái ngày nay thuộc Quân khu
Yên Bái.
Sau một thời gian, toàn quyền

ông

ƣơng

ờ-la-nét-xăng đã ra

ghị

định bãi bỏ các quân khu để thiết lập các đạo quan binh hoàn toàn nằm trong
chế độ quân quản.

ƣới đạo quan binh là các tiểu quân khu.

gày 9/9/1891,

toàn quyền

ƣơng quy định đạo lỵ quan binh Yên


ái đặt tại xóm

ông

ồng Thị, xóm Gò

au tại làng Yên

ái, tổng

ách ẫm huyện Trấn Yên.

ứng đầu đạo quan binh là một viên trung tá.
gày 11/4/1900, toàn quyền

ông

ƣơng ra

ghị định thành lập tỉnh

Yên ái, tỉnh lỵ đƣợc đặt tại làng Yên ái thuộc tổng ách ẫm, huyện Trấn
Yên. Thị xã Yên ái đƣợc hình thành là trung tâm của tỉnh nằm ở chân đồn
Cao - khu vực quân sự của thực dân Pháp (phƣờng guyễn Phúc ngày nay) với
diện tích chƣa đầy 2km2.

ăm 1905, một số làng thuộc tổng ách ẫm đƣợc

đƣa vào thị xã. Thị xã Yên ái lúc đầu chỉ là một phố thuộc phủ Trấn Yên rồi

dần dần hình thành 4 khu phố nhỏ là phố Hội ình, Yên ạc, Yên Hoà, Yên
Thái (khu vực phƣờng Hồng Hà ngày nay).
Tháng 7/1954, hoà bình lập lại trên miền ắc, thị xã Yên ái đƣợc khôi
phục và mở rộng.

gày 7/4/1956 theo

ghị định số 72/TTg của Thủ tƣớng

hính phủ đã quyết định tái lập thị xã Yên ái. Thôn ò Vôi thuộc xã Minh
ảo và xóm nhà thờ thuộc xã am ƣờng đƣợc đƣa vào thị xã Yên ái.
gày 16/01/1979, do yêu cầu của nhiệm vụ chính trị, thị xã Yên ái cần đƣợc
mở rộng, Hội đồng ộ trƣởng đã có Quyết định số 15- P/H

T quyết định

sáp nhập các xã Tuy ộc,

ảo của huyện

Trấn Yên vào thị xã Yên ái.

am

ƣờng, Tân Thịnh và Minh


10

gày 06/6/1988, tại Quyết định số 101-H


T của Hội đồng ộ trƣởng

đã quyết định phát triển từ 4 phƣờng của thị xã Yên ái là phƣờng Hồng Hà,
guyễn Thái Học, Minh Tân, Yên Thịnh lên thành 7 phƣờng cụ thể nhƣ sau:
chia phƣờng Hồng Hà thành 2 phƣờng lấy tên là phƣờng Hồng Hà và phƣờng
guyễn Phúc; chia phƣờng

guyễn Thái Học ra thành 2 phƣờng lấy tên là

phƣờng guyễn Thái Học và phƣờng Yên inh; chia phƣờng Minh Tân thành
2 phƣờng là phƣờng Minh Tân và phƣờng ồng Tâm.
gày 11/01/2002, thị xã Yên
định số 05/2002/

ái đƣợc Thủ tƣớng

hính phủ ra

ghị

- P thành lập thành phố Yên ái trên cơ sở toàn bộ diện

tích và dân số của thị xã Yên ái.
Theo

ghị định số 87/2008/

- P/ngày 04/8/2008 của


hính phủ: về

việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Trấn Yên để mở rộng thành phố Yên
ái, hiện nay thành phố Yên ái có diện tích tự nhiên là: 10.815.45ha và 95.892
nhân khẩu với 17 đơn vị hành chính trực thuộc bao gồm 7 phƣờng và 10 xã.

Hình 1.1: Vị trí Thành phố Yên Bái trong Tỉnh [24]
Thành phố Yên ái là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ
thuật của tỉnh Yên

ái, lại nằm ở vị trí trên tuyến giao thông nối liền giữa


11

ông ắc và Tây ắc, giữa cửa khẩu Hải Phòng - Hà ội - Lào Cai. Chính vì
vậy, thành phố Yên

ái có điều kiện và vai trò hết sức quan trọng để phát

triển kinh tế - xã hội, có điều kiện thuận lợi giao lƣu với các tỉnh trong nƣớc
và với nƣớc bạn Trung Quốc.
b. Đặc điểm không gian, kiến trúc, cảnh quan khu trung tâm km5:
ây là khu vực có mật độ cao, tập trung nhiều cơ quan hành chính, trung
tâm thƣơng mại, trung tâm văn hóa của thành phố và tỉnh. ác khu phố mang
nét đặc trƣng của phố thƣơng mại truyền thống với các hoạt động buôn bán
sầm uất (cửa hiệu nhỏ, buôn bán trên vỉa hè,..). ấu trúc giao thông cũ, tỷ lệ
xe cơ giới ngày càng tăng, không gian đƣờng phố trở nên chật chội.

ặc biệt


là không gian vỉa hè không đƣợc quản lý tốt nên nhiều khu vực đã bị lấn
chiếm, chất lƣợng không gian đô thị nhiều nơi còn thấp. Sau hơn 10 năm triển
khai thực hiện theo quy hoạch chi tiết đã đƣợc U

Tỉnh Yên

ái phê

duyệt, khu trung tâm km5 thành phố Yên ái đến nay cơ bản đã hoàn thành
về hệ thống các công trình hạ tầng kĩ thuật, các cơ quan, công trình công cộng
cũng đã và đang đƣợc di chuyển, cải tạo để bám sát với các quy hoạch đã
đƣợc duyệt.

Hình 1.2. Không gian khu trung tâm km5 thành phố Yên Bái [30]


12

1.2. Thực trạng công tác quy hoạch xây dựng Khu trung tâm km5 thành
phố Yên Bái.
1.2.1. Thực trạng công tác quy hoạch
Thành phố Yên

ái đang dần từng bƣớc thực hiện nhiều nhiệm vụ

trọng tâm để hƣớng tới mục tiêu trở thành một thành phố giàu đẹp, văn minh,
hiện đại, xứng đáng với vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội,
khoa học, công nghệ, giao thƣơng của Tỉnh.
Xác định đƣợc vai trò quan trọng của quy hoạch xây dựng đối với việc

xây dựng và phát triển đô thị và khu dân cƣ nông thôn, U

tỉnh đã chỉ đạo

việc tổ chức lập, trình phê duyệt và phê duyệt nhiều đồ án quy hoạch xây dựng.
Quy hoạch chung xây dựng thành phố Yên ái đến năm 2030 đã đƣợc
U

tỉnh Yên

ái phê duyệt tại Quyết định số 399/Q -UBND ngày

23/4/2012 với quy mô diện tích là 14.382ha.
ể định hƣớng phát triển khu trung tâm km5 thành phố Yên ái đƣợc
triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng đƣợc các yêu cầu trƣớc mắt,
đảm bảo tính bền vững lâu dài trong tƣơng lai, việc nghiên cứu lập Quy hoạch
chi tiết khu trung tâm km5 là hết sức cần thiết, U

tỉnh Yên

ái đã tiến

hành lập, phê duyệt Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm km5, thành phố Yên
ái tại Quyết định số 84/Q -UBND ngày 26/1/2007;
Quyết định 1663/Q -UBNDngày 12/10/2010 về việc phê duyệt Quy
hoạch chi tiết phƣờng ồng Tâm, thành phố Yên ái, Tỉnh Yên ái.
Phạm vi: Khu đất nghiên cứu lập quy hoạch tại km5 thành phố Yên bái,
phạm vi 100ha quanh quảng trƣờng 19/8 theo các tuyến đƣờng ( Trục đƣờng
Yên ninh đến Sở Giáo dục, Trục đƣờng
đƣờng Trần Phú, Trục đƣờng


iện

iên đến cây xăng ngã ba

inh Tiên Hoàng đến ngân hàng nông nghiệp

và phát triển nông thôn, Trục đƣờng Trần Phú đến nhà khách số 2, Trục


13

đƣờng

guyễn Tất Thành đến hết biên giới khối liên cơ quan, trục đƣờng

guyễn Văn

ừ) có ranh giới thuộc địa phận phƣờng

ồng Tâm.

hu đất

đƣợc giới hạn cụ thể nhƣ sau:
+ Phía ắc: Giáp đồi cây lâm nghiệp
+ Phía am: Giáp khu dân cƣ phƣờng Yên inh.
+ Phía Tây: Giáp đƣờng Quang Trung (phƣờng Minh Tân)
+ Phía ông: Giáp khu dân cƣ phƣờng Yên Thịnh
+Quy mô: khoảng 100 ha.


Hình 1.3. Ranh giới quy hoạch khu trung tâm km5 thành phố Yên Bái
1.2.2. Thực trạng công tác thiết kế đô thị [30]
Thực tế bộ mặt đô thị của thành phố Yên ái trong những năm gần đây
tƣơng đối khang trang, sạch đẹp, đƣợc ngƣời dân địa phƣơng và các du khách
đánh giá cao, hệ thống giao thông, cấp thoát nƣớc, chiếu sáng, cây xanh, thu


×