CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số: ………………………………..
1. Tên sáng kiến “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý chuyên môn nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong trường Tiểu học”
2. Lĩnh vực áp dụng Trong công tác quản lý chuyên môn cấp Tiểu học.
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
3.1.Tình trạng giải pháp đã biết
Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng giúp cho trẻ phát triển thành những con
người toàn diện để các em có định hướng tốt cho tương lai mai sau của mình.
Chính vì thế, nhà trường xem hoạt động dạy và học là hoạt động trong tâm. Để
đưa chất lượng giáo dục của nhà trường phát triển vững chắc, là cán bộ quản lý
phụ trách chuyên môn, bản thân tôi luôn xác định đúng tầm quan trọng của công
tác giảng dạy là phải luôn nghiên cứu, tìm tòi, đổi mới sáng tạo trong dạy và học
nhằm khơi dậy cho học sinh niềm say mê, tư duy sáng tạo trong học tập, để các
em có điều kiện phát huy khả năng của mình. Với suy nghĩ đó, tôi tập trung lãnh
chỉ đạo các nhiệm vụ trong tâm sau:
- Triển khai đầy đủ kịp thời và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các văn bản
hướng dẫn chỉ đạo của ngành của các cấp có liên quan đến công tác chuyên môn
để toàn thể giáo viên quán triệt;
- Có định hướng chất lượng giáo dục của đơn vị trong năm học để từ đó
xây dựng kế hoạch cụ thể năm, tháng, tuần dựa vào tình hình thực tế của đơn vị
đồng thời lấy ý kiến thống nhất và tiến hành thực hiện;
- Mạnh mẽ cải tiến đổi mới sinh hoạt chuyên môn đảm bảo theo qui định ,
biến cuộc họp thành một buổi bàn bạc tranh luận trao đổi về chuyên môn để đi
đến thống nhất, trong sinh hoạt có sơ kết rút kinh nghiệm những việc làm được
và chưa được chi tiết, cụ thể;
- Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát đúng theo kế hoạch với nhiều hình
thức phù hợp tình hình thực tế của đơn vị, tập trung đầu tư cho hoạt động dạy và
học vì chính chất lượng giáo dục sẽ quyết định sự thành công của nhà trường.
- Tạo điều kiện thuận lợi để bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên
với nhiều hình thức phong phú sáng tạo, từ đó giúp họ không ngừng phấn đấu tự
học hỏi để nâng cao tay nghề.
Trong quá trình thực hiện, hoạt động chuyên môn của nhà trường hàng
năm có nhiều chuyển biến tích cực nhưng chưa ngang bằng với một số trường
bạn. Đúc kết lại vẫn có những ưu điểm và hạn chế như sau:
Ưu điểm
- Đội ngũ giáo viên thực hiện nghiêm túc qui chế, qui định về chuyên
môn, có tinh thần trách nhiệm trong nhiệm vụ được phân công, luôn học hỏi tìm
ra các biện pháp để nâng cao chất lượng giảng dạy;
- Phong trào thi đua “ hai tốt” của nhà trường từng bước phát triển là động
lực để mỗi cá nhân không ngừng phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân
công;
- Tập thể sư phạm đoàn kết thống nhất làm việc với tinh thần tinh
thần trách nhiệm cao, từng thời điểm có rút kinh nghiệm để khắc phục những
hạn chế kịp thời.
Hạn chế
- Hoạt động chuyên môn có nề nếp nhưng chưa thật sự đổi mới, trong sinh
hoạt còn mang tính hành chánh, chưa tập trung cao vào công tác chuyên môn,
chưa khai thác triệt để những hạn chế cũng như chưa phát huy tối đa các nhân tố
tích cực để xây dựng tập thể vững mạnh;
- Đội ngũ giáo viên năng lực chưa đồng đều, chưa thật sự cầu tiến còn
ngại khó, trong giảng dạy còn khuôn khổ, chưa mạnh dạn đổi mới, sáng tạo
trong dạy và học để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho nhà
trường;
- Một số ít giáo viên lớn tuổi còn hạn chế về năng lực chuyên môn, chưa
tích cực học hỏi đồng nghiệp, chưa nhạy bén trong việc nắm bắt những yêu cầu
đổi mới dẫn đến việc vận dụng đổi mới phương pháp dạy học cũng như ứng
dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy còn hạn chế;
2
Chính vì những lí do trên, tôi mạnh dạn chọn đề tài :“ Đổi mới, sáng tạo
trong quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
trong trường Tiểu học”. Có thực hiện đổi mới, sáng tạo trong quản lý mới góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đó cũng là cơ sở và là nền tảng vững
chắc để hoạt động chuyên môn nhà trường phát triển trong những năm tiếp theo.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
3.2.1. Mục đích của giải pháp
Đổi mới, sáng tạo trong quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện trong trường Tiểu học đó là trách nhiệm của cán bộ quản lí và
là mục tiêu trọng tâm của nhà trường. Nếu chúng ta thật sự đầu tư cho công tác
chuyên môn đúng mức, đúng thực chất, thì hiệu quả đào tạo của nhà trường sẽ
đạt kết quả như mong muốn. Thực hiện đề tài này là sự nỗ lực phấn đấu của cá
nhân tôi bằng những việc làm cụ thể, sâu sát và thiết thực giúp cho tập thể giáo
viên thấy được nhiệm vụ chính của mình. Từ đó, họ phải làm sao và làm thế nào
để đưa chất lượng giáo dục của nhà trường phát triển ngang bằng với các trường
bạn, góp phần vào việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của
ngành nói chung của trường Tiểu học nói riêng.
3.2.2. Nội dung của giải pháp
a) Tính mới của giải pháp
- Để quản lý công tác chuyên môn của nhà trường đạt hiệu quả, trước hết
phải mạnh mẽ đổi mới cách làm, cách quản lí, nói đi đôi với làm là tấm gương
trước đồng nghiệp, trước tập thể;
- Luôn sáng tạo tìm mọi biện pháp giúp đỡ giáo viên trong quá trình giảng
dạy, tập trung vào việc tư vấn, giúp đỡ, chia sẻ tạo điều kiện cho tất cả giáo viên
phát huy hết năng lực sáng tạo của mình, giúp cho họ thấy được mỗi ngày đến
trường là một bước tiến trong giảng dạy từ đó họ có sự cầu tiến vươn lên hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao;
- Tập trung lãnh chỉ đạo chặt chẽ có hiệu quả hoạt động chuyên môn trong
nhà trường đúng theo các văn bản hướng dẫn chỉ đạo của ngành nhất là việc
nhận xét, đánh giá học sinh theo Thông tư 30 kết hợp Thông tư 22 theo từng kì
3
và cuối năm học, Công bằng dân chủ công khai trong việc xét khen thưởng học
sinh để tạo uy tín niềm tin với cha mẹ học sinh;
- Đổi mới, sáng tạo trong sinh hoạt chuyên môn nội dung phải phong phú
với hình thức thảo luận trao đổi đi đến thống nhất. Trong sinh hoạt phải dân chủ
công khai để giáo viên có điều kiện trau dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm tích
lũy cho mình vốn kiến thức sẵn có để phục vụ trong giảng dạy;
- Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát (không báo trước) để giáo viên đầu
tư nghiên cứu bài dạy trước khi đến lớp. Chú trọng công tác tuyên dương, nêu
gương điển hình đối với các cá nhân hoặc tập thể tổ thực hiện tốt, có hiệu quả về
công tác chuyên môn;
- Phát huy có hiệu quả các phong trào thi đua đặc biệt là phong trào thi
đua “sáng tạo trong dạy và học” để khơi dậy sự nỗ lực phấn đấu của mỗi cá
nhân. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn bằng nhiều hình thức phong phú, thiết
thực để giáo viên có dịp trao đổi chia sẻ những khó khăn gặp phải trong giảng dạỵ;
b) Sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ
- Quản lý chặt chẽ hoạt động chuyên môn của nhà trường trên cơ sở hợp
tác tư vấn giúp đỡ tạo điều kiện để đội ngũ giáo viên tập trung nghiên cứu thể
hiện khả năng của mình đổi mới sáng trong giảng dạy;
- Từng thời điểm tôi khai thác triệt để những hạn chế và phát huy tối đa
các mặt mạnh của từng cá nhân, động viên khích lệ sự cố gắng của mọi thành viên,
trên cơ sở đó tìm biện pháp phù hợp để tư vấn giúp đỡ từng giáo viên tiến bộ;
- Tạo môi trường làm việc thân thiện, gần gũi với giáo viên, là cầu nối
vững chắc và là chỗ dựa tinh thần khi giáo viên gặp khó khăn trong nhiệm vụ
được phân công;
- Luôn quan tâm tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, năng lực sở trường của đội
ngũ giáo viên để phối hợp với lãnh đạo nhà trường phân công nhiệm vụ cho phù hợp;
- Quan tâm đến công tác bồi dưỡng năng lực quản lý cho đội ngũ tổ
trưởng, vì tổ trưởng là cánh tay đắc lực hỗ trợ tốt cho cán bộ quản lý trong hoạt
động chuyên môn của nhà trường;
- Trong quá trình tổ chức, điều hành hoạt động chuyên môn, người quản
4
lý phải nhạy bén, linh hoạt sáng tạo, kịp thời nắm bắt những yêu cầu đổi mới về
chuyên môn để triển khai, chỉ đạo đến toàn thể giáo viên quán triệt thực hiện;
- Luôn xây dựng tập thể sư phạm thành một khối đoàn kết thống nhất
làm việc với tinh thần tinh thần cộng đồng trách nhiệm. Từ đó, mỗi cá nhân
có ý thức tự phấn đấu vươn lên, không ngừng học tập để nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ và rèn luyện đạo đức tác phong sư phạm luôn thể
hiện trước học sinh “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo”.
c) Cách thực hiện
Qua kinh nghiệm nhiều năm làm công tác quản lý chuyên môn cũng như
nhận được sự đóng góp chân tình quý báu của bạn bè đồng nghiệp trong và
ngoài đơn vị, trước tình hình thực tế của đơn vị, bản thân tôi đã chắt lọc, vận
dụng và thực thi những giải pháp sau:
- Giải pháp kỹ thuật: Đầu năm học, nắm bắt được tình hình thực tế của
đơn vị, tôi tiến hành xây dựng và đưa hoạt động chuyên môn của nhà trường thật
sự đi vào nề nếp có khoa học, nhưng phải đảm bảo tính chính xác và mang lại
hiệu quả. Từ đó, giúp cho giáo viên tự phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ của
mình thông qua việc thực hiện đúng qui chế và qui định về chuyên môn, động
viên giáo viên nghiên cứu tìm tòi, thể hiện sự đổi mới sáng tạo của mình trong
tiết dạy, làm sao để mỗi giờ học là một bước tiến trong giảng dạy, từ đó nâng cao
chất lượng giảng dạy của lớp mình phụ trách;
- Giải pháp quản lý: Chỉ đạo các tổ chuyên môn phải xây dựng hoạt động
của tổ mình cho xác thực trong năm học dựa trên kế hoạch chung của trường,
nội dung đảm bảo: cụ thể chi tiết năm, tháng, tuần thể hiện rõ từng móc thời
gian với nội dung công việc thực hiện, có đánh giá rút kinh nghiệm kịp thời.
Lồng vào đó là việc phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh năng khiếu để
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Triển khai kịp thời đầy đủ các văn bản
chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn của các cấp có liên quan đến bậc học để giáo
viên quán triệt, chỉ đạo và kiểm tra sâu sát trong thực hiện qui chế và qui định về
chuyên môn làm nền tảng để đánh giá rút kinh nghiệm trong năm học;
5
- Giải pháp tác nghiệp: Để phát huy được khả năng của mỗi giáo viên
trong năm học, tôi chọn các môn học mà đa số giáo viên còn ngại khó hoặc các
môn còn lúng túng về đổi mới phương pháp dạy học dẫn đến tiết dạy đạt hiệu
quả chưa cao. Tôi tiến hành xây dựng và tổ chức thao giảng toàn trường để giáo
viên chia sẻ kinh nghiệm. Tổ chức các chuyên đề thiết thực về chuyên môn theo
từng thời điểm để giáo viên trau đổi, chia sẻ. Mặt khác, tôi còn phối hợp chặt
chẽ với Công đoàn cơ sở phát động và tổ chức phong trào thi đua “hai tốt” nhân
kỉ niệm các ngày lễ lớn trong năm, đặc biệt là ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 để
tuyên dương, khen thưởng, nhân rộng các cá nhân điển hình nhằm khơi dậy sự
nỗ lực phấn đấu để họ thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ;
- Giải pháp ứng dụng tiến bộ kỹ thuật: Là giáo viên trực tiếp đứng lớp, thì
việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là không thể thiếu được
đồng thời đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay. Tôi phân tích kỹ cho từng
giáo viên hiểu nhằm phát huy tính chịu khó, sáng tạo của họ trong giảng dạy.
Động viên giáo viên tích cực thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp dạy học,
phương pháp “bàn tay nặn bột” và các kỹ thuật dạy học mới như kỹ thuật khăn
trải bàn, mảnh ghép,… . Hướng dẫn giáo viên chọn cách hữu hiệu nhất để bồi
dưỡng học sinh năng khiếu và phụ đạo học sinh yếu đạt hiệu quả góp phần nâng
cao giáo dục toàn diện cho nhà trường;
Từ các giải pháp trên, tôi đã vận dụng để thực hiện quản lý công tác chuyên
môn của đơn vị như sau:
- Quản lý việc thực hiện chương trình
+ Thực hiện chương trình được xem là pháp lệnh trong trong hoạt động
chuyên môn của đơn vị, quản lí và điều khiển việc thực hiện chương trình đồng
bộ, chính xác đúng theo qui định của ngành, của các cấp lãnh đạo để từ đó xây
dựng và triển khai kịp thời đến toàn thể giáo viên quán triệt thực hiện nhiệm vụ
giảng dạy của mình;
+ Chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn thường xuyên kiểm tra tiến độ thực
hiện chương trình của từng giáo viên trong tổ để có chấn chỉnh kịp thời, thông
qua các tiết dự giờ, thao giảng, qua các buổi họp chuyên môn hàng tháng, báo
6
cáo để tôi nắm tình hình. Ngoài ra, tôi còn kiểm tra việc thực hiện chương trình
của từng giáo viên qua các lần kiểm tra đột xuất, toàn diện, chuyên đề kết hợp
kiểm tra thêm việc soạn giảng của viên hàng ngày lên lớp;
+ Xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ với nhiều nội dung và nhiều hình
thức (kiểm tra đột xuất nhiều hơn báo trước) lồng vào đó kiểm tra việc thực hiện
chương trình giảng dạy của từng giáo viên (xem tập học sinh) nhằm ngăn chặn
tình trạng dạy cắt xén chương trình hoặc dạy dồn bài tuỳ tiện;
+ Hàng tháng, tổ chức họp chuyên môn chung toàn trường, tôi đánh giá
thật kĩ tình hình thực hiện chương trình tháng trước của từng giáo viên theo từng
khối nhằm giúp giáo viên điều chỉnh kịp thời đúng qui định cũng như theo sự
thống nhất chung của toàn trường.
- Quản lý việc soạn giảng của giáo viên
+ Thành công của tiết dạy khi lên lớp là việc đầu tư bài soạn, một giáo án
hoàn chỉnh thì nội dung phải thể hiện đầy đủ các mảng như: kiến thức, kĩ năng,
thái độ, các nội dung lồng ghép theo qui định kể cả sự chuẩn bị đồ dùng dạy
học, các hoạt động dạy học diễn ra và thời gian phân bố cho từng hoạt động phải
phù hợp. Mỗi hoạt động có chuẩn bị phương pháp và hình thức tổ chức phù hợp
với đối tượng học sinh, mảng kiến thức dành cho cả lớp, kiến thức dành cho học
sinh khá giỏi, nếu trong kế hoạch bài dạy thể hiện đầy đủ các điều kiện trên thì
tiết dạy sẽ mang lại hiệu quả cao. Để việc soạn giáo án của giáo viên được
nghiêm túc có chất lượng, ngay từ đầu năm học, tôi đã có kế hoạch kiểm tra, rút
kinh nghiệm tư vấn cụ thể từng giáo viên, từ đó mỗi cá nhân có thể soạn mới
hoặc bổ sung vào giáo án cũ cho phù hợp;
+ Phân công tổ trưởng chuyên môn kiểm tra giáo án của giáo viên hàng
tháng và báo cáo kịp thời khi giáo viên gặp khó khăn hoặc không thực hiện theo
yêu cầu qui định;
+ Ngoài ra, tôi còn kiểm tra giáo án của giáo viên qua các tiết dự giờ thăm
lớp, kiểm tra đột xuất khi có sự báo cáo của tổ trưởng chuyên môn về giáo viên
đó chưa soạn giảng nghiêm túc, và tôi còn kiểm tra theo kế hoạch 4 lần/năm, đó
cũng là một trong những điều kiện để xét thi đua cuối năm;
7
+ Từng thời điểm kiểm tra có ghi nhận cụ thể những ưu điểm, hạn chế
trong nhận xét đánh giá công tác chuyên môn của trường, tuyên dương phê bình
công khai mang tính xây dựng, giúp đỡ. Các giáo án soạn tốt sẽ được tuyên dương
nhân rộng trong toàn trường để giáo viên học tập kinh nghiệm.
- Kiểm tra giáo viên qua các tiết dự giờ
+ Đây là một việc làm thường xuyên để quyết định chất giảng dạy của
mỗi giáo viên trong năm học. Để giúp giáo viên tự điều chỉnh mình trong giảng
dạy, qua mỗi tiết dạy tôi sẵn sàng tư vấn giúp đỡ chi tiết từng hoạt động trong
tiết dạy để giáo viên rút kinh nghiệm. Tiết dạy đạt hiệu quả cao thì học sinh sẽ
lĩnh hội được kiến thức, có kĩ năng đúng, thái độ đúng sẽ hình thành nhân cách
toàn diện trong các em. Thông qua các tiết dạy, tôi sẽ nắm được năng lực của
từng giáo viên để kịp thời bồi dưỡng chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng đội
ngũ, đồng thời cũng nắm được chất lượng học tập của học sinh. Để nâng cao
chất lượng dạy và học, chúng tôi xây dựng kế hoạch từng tháng thể hiện rõ kiểm
tra giáo viên toàn diện hoặc chuyên đề. Ngoài ra, chúng tôi tăng cường dự giờ
những giáo viên mới ra trường, giáo viên còn hạn chế về năng lực chuyên môn
để tư vấn giúp đỡ nhằm nâng cao tay nghề;
+ Trong dự giờ giáo viên, chúng tôi quan tâm đến việc nhận xét đánh giá
học sinh theo Thông tư 22 trên lớp, hỗ trợ khi giáo viên còn lúng túng nhất là
việc giúp đỡ học sinh còn hạn chế trong tiết học. Sau mỗi lần dự giờ, có bài
khảo sát chất lượng học sinh để nắm tình hình. Qua kết quả dự giờ và khảo sát
chất lượng, chúng tôi trao đổi, đóng góp ngay để giáo viên điều chỉnh kịp
thời;
+ Trong những lần họp chuyên môn tập trung, chúng tôi rút kinh nghiệm
chung các tiết dạy của giáo viên chú trọng đến nội dung kiến thức truyền thụ,
các dạng bài phân hoá, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học đặc biệt là việc
nhận xét đánh giá học sinh trên lớp, trong tập. Chỉ ra những mặt hạn chế chung
mà giáo viên thường mắc phải trong quá trình lên lớp để giáo viện chấn chỉnh
ngay. Đồng thời tuyên dương nhân rộng các tiết dạy hay, hiệu quả cao để giáo viên
toàn trường học tập kinh nghiệm;
8
+ Đối với các tiết dạy khó hoặc các tiết mà giáo viên thấy còn lúng túng
về phương pháp lẫn hình thức thì tôi đề nghị các khối tổ chức thao giảng theo
“nghiên cứu bài học” để nghe được nhiều ý kiến chia sẻ, chúng tôi tham dự để
trao đổi thống nhất chung cho cả khối thực hiện.
- Quản lý việc thực hiện hồ sơ sổ sách chuyên môn theo qui định
+ Hồ sơ, sổ sách không còn là nỗi lo của giáo viên như trước đây nhưng
đó cũng là cơ sở để chúng tôi kiểm tra đánh giá giáo viên trong thực hiện nhiệm
vụ qua từng thời điểm trong năm học. Để giáo viên phát huy hết vai trò trách
nhiệm của mình, mỗi giáo viên phải có sổ nhật ký để theo dõi những hạn chế
hoặc sự tiến bộ của học sinh, từ đó làm cơ sở cho việc xét khen thưởng cuối năm;
+ Chúng tôi quản lí thật nghiêm túc việc thực hiện hồ sơ sổ sách đúng qui
chế và qui định theo sự chỉ đạo của Bộ phận chuyên môn Phòng Giáo dục và
Đào tạo và các văn bản hướng dẫn chỉ đạo về chuyên môn của Ngành. Ở trường
chúng tôi có thành lập tổ tư vấn thành viên là tổ trưởng chuyên môn để hỗ trợ
giáo viên về thực hiện nhận xét học sinh theo Thông tư 30 kết hợp Thông tư 22,
từng lúc có rút kinh nghiệm và báo cáo về chúng tôi khi giáo viên gặp khó khăn.
Chúng tôi tổ chức kiểm tra 100% giáo viên 4 lần/năm để xem việc nhận xét học
sinh. Ngoài ra chúng tôi còn kiểm tra việc nhận xét học sinh kết hợp với kiểm
tra tiết dạy của giáo viên trên lớp để đối chiếu. Trong thời gian kiểm tra, chúng
tôi có ghi nhận cụ thể những thiếu xót hoặc những nội dung chưa đúng yêu cầu,
sau đó rút kinh nghiệm chung trong lần họp chuyên môn;
+ Sổ dự giờ cũng là một nội dung giúp giáo viên nâng cao tay nghề qua
học hỏi trao đổi kinh nghiệm về chuyên môn của đồng nghiệp, chỉ đạo giáo viên
thực hiện phiếu quan sát đánh giá người học ghi nhận cụ thể những biểu hiện
của học sinh trong quá trình diễn ra tiết học để chia sẻ kinh nghiệm. Từ đó, đúc
kết lại những cái hay thực hiện có hiệu quả mà vận dụng cho phù hợp với lớp
mình, bản thân mình.
- Quản lý công tác chủ nhiệm của giáo viên
9
Trong trường Tiểu học, công tác chủ nhiệm của giáo viên là một vấn đề
quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Để
quản lý công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả, tôi thực hiện các biện pháp như sau:
+ Hàng năm, chúng tôi tổ chức bồi dưỡng công tác chủ nhiệm bằng nhiều
hình thức như: giao lưu giáo viên chủ nhiệm giỏi có nhiều kinh nghiệm trong
việc giáo dục học sinh đạt và vượt các chỉ tiêu đã đề ra được tập thể, cha mẹ học
sinh tín nhiệm. Mặt khác, trong đợt bồi dưỡng chuyên môn giữa kì 1, nhà trường
tổ chức các chuyên đề thiết thực có liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp (giáo
dục đạo đức học sinh chưa ngoan; xây dựng nền nếp tốt trong học tập,...) để họ
chia sẻ kinh nghiệm;
+ Hàng năm nhà trường tổ chức cho giáo viên đăng ký và cuối năm tổ
chức bình bầu công khai, dân chủ để công nhận giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp
trường, bồi dưỡng để dự thi cấp huyện. Nêu gương điển hình các giáo viên làm
công tác chủ nhiệm giỏi, nêu gương các lớp học có nền nếp học tập tốt, tham gia
đầy đủ và có hiệu quả các phong trào do nhà trường phát động;
+ Kiểm tra đánh giá công tác chủ nhiệm của giáo viên kết hợp với dự giờ
thăm lớp xem đánh giá học sinh đối chiếu với các bài kiểm tra định kỳ trong
năm để xem kết quả đúng thực chất hay không. Hàng tháng, đánh giá thật kĩ
công tác chủ nhiệm của giáo viên trong mỗi lần họp chuyên môn tập trung. Phân
tích hướng dẫn, tạo môi trường gần gũi thân thiện để giáo viên chủ nhiệm phối
hợp tốt với giáo viên dạy môn, với các đoàn thể trong nhà trường cùng giáo dục
học sinh đạt hiệu quả.
- Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn
Chất lượng của nhà trường được nâng lên chính là hoạt động của các tổ
chuyên môn. Tổ chuyên môn hoạt động có hiệu quả là điều kiện thuận lợi để giáo
viên trao đổi học hỏi kinh nghiệm. Thông qua tổ trưởng chuyên môn người cán
bộ quản lý sẽ nắm sát tình hình chuyên môn của nhà trường để có sự điều chỉnh
kịp thời. Để các tổ chuyên môn làm việc có nề nếp, sinh hoạt có chất lượng
chúng tôi có những biện pháp quản lý như sau:
10
+ Đầu năm, tôi qui định cụ thể sinh hoạt chuyên môn phải theo hướng đổi
mới, thời gian sinh hoạt tổ đúng theo qui định 2 tuần/lần (lần 2 có thể kết hợp
thao giảng) và họp đột xuất khi có yêu cầu, thời gian họp phải đảm bảo từ 3 giờ
trở lên. Trong họp tránh làm việc hành chánh, nội dung cần bàn sâu về chuyên
môn như: thảo luận đưa ra phương pháp, hình thức tổ chức dạy học các môn học
khó; dạng bài khó; thảo luận việc ra đề kiểm tra; trao đổi, phân tích bàn về biện
pháp phụ đạo học sinh yếu; bồi dưỡng học sinh năng khiếu; những khó khăn gặp
phải trong giảng dạy để cùng tháo gỡ;
+ Hàng tháng tôi xây dựng và cụ thể hoá kế hoạch chuyên môn, triển khai
trong lần họp chuyên môn tập trung, yêu cầu tổ trưởng xây dựng kế hoạch hoạt
động của tổ sao cho phù hợp, nội dung phải thiết thực, sát với tình hình thực tế
của tổ. Để đánh giá đúng thực chất hoạt động chuyên môn của tổ, chúng tôi vừa
theo dõi, vừa tham gia dự họp cùng tổ và đề nghị các tổ chuyên môn phải thực
hiện dân chủ hóa trong sinh hoạt tổ, tạo mọi điều kiện cho từng thành viên cùng
tham gia vào những công việc chung, tích cực đóng góp xây dựng tập thể vững mạnh.
- Quản lý công tác bồi dưỡng học năng khiếu, phụ đạo học sinh yếu
Bồi dưỡng học năng khiếu, phụ đạo học sinh yếu cũng là một trong những
nhiệm vụ trọng tâm về công tác chuyên môn. Trình độ học tập của học sinh
không đồng đều, có nhiều đối tượng, học sinh năng khiếu chiếm tỉ lệ ít, bên cạnh
đó, vẫn còn nhiều học sinh yếu, chậm tiến, đây là vấn đề mà nhà trường quan
tâm. Để công tác phụ đạo, bồi dưỡng học năng khiếu của nhà trường hoạt động
có hiệu quả, chúng tôi thực hiện các biện pháp sau:
+ Đầu năm, khoảng vài tuần đầu, giao cho giáo viên chủ nhiệm chịu trách
nhiệm chọn lọc học sinh yếu để đưa vào kế hoạch phụ đạo và phát hiện học sinh
có năng khiếu lập danh sách theo từng lớp, từng khối để nhà trường phân công
giáo viên bồi dưỡng;
+ Xây dựng kế hoạch phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh năng khiếu
triển khai trong các tổ chuyên môn, trên cơ sở đó tùy theo tình hình thực tế của
tổ mà các tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch hàng tháng có lồng ghép nội
dung phụ đạo, bồi dưỡng cho phù hợp với tổ mình;
11
+ Chúng tôi xếp thời khóa biểu phân công giáo viên chủ nhiệm dạy phụ
đạo 2 tiết/ tuần tập trung vào những kiến thức mà các em bị hỏng (không dạy đại
trà), bồi dưỡng 2 tiết/ tuần cho từng phân môn do giáo viên chuyên giảng dạy.
Phân công giáo viên chủ nhiệm hỗ trợ trong việc nhắc nhở học sinh tham gia bồi
dưỡng. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi thường xuyên nhắc nhở kiểm tra,
yêu cầu giáo viên phụ đạo cũng như bồi dưỡng từng môn báo về cho chúng tôi
quá trình học tập cũng như sự tiến bộ của các em hàng tháng;
+ Trong mỗi lần họp chuyên môn tập trung, chúng tôi đánh giá tình hình
thực hiện công tác phụ đạo bồi dưỡng của giáo viên trên cơ sở báo cáo của tổ
trưởng kết hợp với chất lượng của học sinh được chúng tôi ghi nhận qua các tiết
dự giờ thăm lớp hoặc kết quả đạt được sau các hội thi, các lần kiểm tra định kì.
Yêu cầu các tổ chuyên môn xem nội dung này cũng là vấn đề trọng tâm, cần
thảo luận phân tích trong mỗi lần sinh hoạt tổ, tìm biện pháp tốt nhất để thực hiện có
hiệu quả;
+ Sau mỗi lần kiểm tra, chúng tôi tổng hợp theo dõi mức độ học tập của
học sinh. Qua các lần kiểm tra định kỳ, phải chú trọng đến học sinh điểm dưới 5
hoặc có điểm 4,5, chúng tôi trao đổi trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm và tổ
chuyên môn, đưa ra nhiều biện pháp giúp giáo viên phụ đạo thêm cho các em:
kết hợp với cha mẹ học sinh, tăng cường thời gian phụ đạo, trong quá trình lên
lớp giáo viên chú ý quan tâm giúp đỡ các em nhiều hơn.
- Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
Để nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên thì việc bồi dưỡng
chuyên môn là vấn đề rất cần thiết. Chúng tôi tổ chức các hình thức sau:
+ Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn tập trung trong tuần nghỉ giữa kì 1 của
năm học chủ yếu các nội dung trọng tâm như: Soạn đề kiểm tra định kỳ theo
từng khối lớp để giáo viên cùng chia sẻ, từ đó làm nền tảng để tất cả giáo viên
chủ nhiệm và giáo viên dạy các môn bằng điểm số ai cũng đều thực hiện ra được
đề kiểm tra cho lớp mình, môn mình phụ trách. Chúng tôi tổ chức duyệt đề kiểm
tra định kỳ để đánh gia năng lực ra đề kiểm tra của từng giáo viên. Tôi chỉ ra
những hạn chế nhất là các mức độ nhằm giúp giáo viên điều chỉnh cho phù hợp.
12
Từ đó, họ không còn băng khoăng trong việc ra đề kiểm tra định kì theo Thông
tư 22;
+ Háng tháng, tôi yêu cầu các tổ trưởng chuyên môn báo việc dự giờ thao
giảng ở tổ hoặc liên tổ 2-3, 4-5 để đồng nghiệp trao đổi kinh nghiệm nhất là
trong quá trình giảng dạy giáo viên còn lúng túng về các bài khó dạy (phương
pháp, hình thức tổ chức, nội dung truyền thụ, dạy phân hóa,…) chúng tôi tiến
hành xây dựng và tổ chức thao giảng toàn trường cho hội đồng chia sẻ kinh
nghiệm. Bên cạnh đó, chúng tôi còn tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên dạy
môn chuyên học hỏi kinh nghiêm qua dự giờ của đồng nghiệp liên trường, cụm
chuyên môn, phòng Giáo dục tổ chức;
+ Bồi dưỡng chuyên môn không chỉ dừng lại ở đó, mà cần phải nắm vững
các văn bản chỉ đạo về chuyên môn. Chúng tôi nghiên cứu kĩ các văn bản hướng
dẫn, chỉ đạo chuyên môn, tổ chức triển khai kịp thời đến giáo viên, yêu cầu các
tổ trưởng thường xuyên sinh hoạt để giáo viên nắm vững và thực hiện. Trong
quá trình thực hiện chúng tôi sẵn sàng giải đáp thắc mắc khi giáo viên có nhu
cầu, truy cập mạng, sưu tầm tài liệu, sách, báo có liên quan đến công tác giảng
dạy để giới thiệu cho giáo viên tìm đọc, cập nhật thêm kiến thức làm tư liệu cho
công tác giảng dạy của mình.
3.3. Khả năng áp dụng
Qua nghiên cứu thực hiện, tôi đã vận dụng giải pháp trên vào thực tế để
quản lý chỉ đạo công tác chuyên môn của trường đạt hiệu quả, chất lượng dạy và
học được nâng lên đặc biệt là hoạt động chuyên môn nhà trường đã đi vào nề
nếp là nền tảng vững chắc để đội ngũ cán bộ giáo viên phát huy. Tôi đã nhân
rộng các giải pháp này cho cán bộ quản lý của trường tôi vận dụng thực hiện.
Giải pháp này không chỉ áp dụng cho riêng trường tôi mà có thể áp dụng cho tất
cả cán bộ quản lý chuyên môn trong các trường Tiểu học. Tùy theo điều kiện
thực tế của từng trường mà có thể điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp để trong
quản lý chỉ đạo công tác chuyên môn đạt hiệu quả cao.
3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được
Qua gần 2 năm thực hiện đổi mới quản lý công tác chuyên môn, tôi nhận
13
thấy hoạt động chuyên môn của nhà trường đã tiến bộ thật sự, đem lại cho nhà
trường những kết quả đáng kể đó là:
- Bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm hơn trong quản lý chuyên môn, đổi
mới cách làm, sáng tạo hơn trong xử lý công việc, giáo viên an tâm có thời gian
đầu tư nghiên cứu trong giảng dạy từ đó chất lượng hàng năm đều vượt chỉ tiêu giao;
- Xây dựng tốt nền nếp sinh hoạt các tổ chuyên môn, nội dung phong phú,
có chất lượng từ đó năng lực giảng dạy của đội ngũ giáo viên được nâng lên,
giáo viên có tinh thần trách nhiệm trong công tác, có ý thức tự học tự bồi dưỡng
để nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề;
- Chất lượng học sinh đạt được hàng năm rất khả quan, học sinh tích cực
tham gia các hội thi do các cấp tổ chức ngày càng nâng lên về số lượng và chất lượng;
- Nhà trường tạo thành một khối thống nhất, tất cả các thành viên có tinh
trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh, thể hiện tinh
thần đồng đội hỗ trợ lẫn nhau, giúp đỡ nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Kết quả đạt được cụ thể như sau:
Năm học 2016-2017
Về học sinh:
- Tổng số học sinh 304 em;
- Hoàn thành chương trình lớp học: 304-100%;
- Học sinh được khen thưởng cuối năm đạt 160-50,8%.
- Học sinh tham gia các hội thi:
+ Tin học trẻ cấp huyện đạt 1 giải nhì;
+ Viết chữ đẹp cấp huyên đạt 2 giải ba;
+ Hội thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng cấp huyện đạt 4 giải, cấp tỉnh
đạt 1 giải nhì;
Về giáo viên:
- Giáo viên dạy giỏi cấp trường đạt 16/19- 76,2%;
- Giáo viên dạy giỏi cấp huyện đạt 7/19 GV; đạt giải nhì toàn đoàn;
- Giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường đạt 10/11-90,9%;
- Lao động tiên tiến (CBGV-NV) 27/27-100%;
14
- Chiến sĩ thi đua cơ sở 4/27-14,8%;
- Bằng khen UBND tỉnh 4/27-14,8%;
Năm học 2017-2018
Về giáo viên:
- Giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp huyện đạt 5/7 (giáo viên dự thi)
- Trường đăng ký danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc (dự kiến đạt).
Từ những kết quả đạt được, tôi đã áp dụng giải pháp trên để quản lý và
chỉ đạo hoạt động chuyên môn của đơn vị đạt hiệu quả. Qua từng thời điểm, tôi
khai thác triệt để những hạn chế và phát huy tối đa các mặt mạnh của các nhân
tố trong nhà trường tạo ra sức mạnh tổng hợp góp phần thành công vào việc đổi
mới công tác quản lý chuyên môn. Tôi nghĩ rằng sự thành công của mình không
chỉ dừng lại đó mà cần phải luôn sáng tạo, tìm tòi tạo ra những giải pháp mới
hay hơn nữa để đưa chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường nâng cao hơn
góp phần vào việc thực hiện “Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đáp
ứng được nhu cầu trong tình hình mới hiện nay” ./.
Mỏ Cày Nam, ngày
tháng 01 năm 2018
15
PHỤ LỤC
TT
1
2
3
3.1
3.2
3.2.
1
3.2.
2
3.3
3.4
NỘI DUNG
Tên sáng kiến
Lĩnh vực áp dụng
Mô tả bản chất của sáng kiến
Tình trạng giải pháp đã biết
Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
TRANG
1
1
1
1
3
Mục đích của giải pháp
3
Nội dung của giải pháp
3
Khả năng áp dụng
Hiệu quả, lợi ích thu được
14
14
16