Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình

UBND HUYỆN KRÔNG ANA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Tên đề tài:

Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi
tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình
Lĩnh vực: Phát triển thẩm mỹ
Họ và tên tác giả: H Dinh Byă
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trường Mầm non Sơn Ca

Dray Sáp, tháng 03 năm 2019


MỤC LỤC
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU...................................................................................1
I. Đặt vấn đề..........................................................................................................1
II. Mục đích nghiên cứu:.......................................................................................2
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..............................................................2
I. Cơ sở lí luận.......................................................................................................2
II. Thực trạng.........................................................................................................4
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.............................................6
IV. Tính mới của giải pháp..................................................................................16
V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm.....................................................................17
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.........................................................19
I. Kết luận:...........................................................................................................19
II. Kiến nghị........................................................................................................20
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................22

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề.
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi
gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em
là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của mỗi gia đình. Trẻ em không phải
là người lớn thu nhỏ lại, mà nó cũng có những đặc điểm riêng biệt vầ cấu tạo sinh
lý, do đó trẻ em cũng cần có những biện pháp chăm sóc thích hợp. Có người đã cho
rằng: Trẻ em là một trang giấy trắng và ai muốn vẽ gì vào đó thì vẽ. Đó chính là
một quan điểm thật sai lầm, vì thực tế khoa học đã chứng minh trẻ em cũng có
những nhận thức riêng bên trong của mình, nhưng đòi hỏi trẻ phải tích cực tham
gia vào hoạt động thì từ đó tâm lý của trẻ mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài. Trẻ
mẫu giáo “chơi mà học, học bằng chơi”. Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học
hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các
khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Đối với việc giáo dục và phát
triển nhân cách cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai
trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển trẻ nhỏ về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo
đức, trí tuệ, thể lực và lao động. hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập
mang tính nghệ thuật, giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế
giới thông qua các hình tượng nghệ thuật, trong các hình thức hoạt động mang
tính nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nằm trong chương trình chăm sóc
giáo dục mầm non, nhằm cung cấp kiến thức sơ đẳng về tạo hình cho trẻ thông
qua đó phát triển khả năng quan sát tri giác, phân biệt, khả năng phân tích tổng
hợp các thao tác tư duy trực quan. Góp phần giáo dục toàn diện về các mặt cho
trẻ như: “Đức – Trí – Lao – Thể - Mỹ”.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, ở đó trẻ
sử dụng ngôn ngữ đặc trưng riêng của nó: màu sắc, hình khối, đường nét, bố cục
để phản ánh, miêu tả, từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh
thế giới thông qua các hình tượng nghệ thuật. Nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và
thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung

quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động
xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều
kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em và hình
thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã
hội biết tích cực, sáng tạo.
Từ những lí do trên và hiểu được tầm quan trọng đó, là một giáo viên mầm
non tôi luôn tìm tòi những biện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp trẻ hoạt
động tích cực trong lĩnh vực này. Tôi tìm tòi, học hỏi từ những chị em đồng
nghiệp đi trước, qua sách báo, qua mạng tôi đã chọn đề tài nhằm giúp trẻ phát
triển thẩm mỹ một cách tốt nhất và làm đề tài nghiên cứu cho mình.
Chính vì vậy tôi đã chọn đối tượng nghiên cứu
1


Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động tạo
hình.
Phạm vi nghiên cứu
Tại lớp lá 1. Trường MN Sơn Ca. Năm học 2018 - 2019
II. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp trẻ học tốt và tham gia tích cực vào hoạt động tạo hình ở trường
mầm non, giúp trẻ làm được các kỹ năng: vẽ, tô màu, xé dán, cắt dán, nặn...
Giúp trẻ rèn luyện kỹ năng khéo léo của đôi bàn tay để tạo ra những sản phẩm
mà trẻ thích. Và đặc biệt hơn nữa trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp qua sản
phẩm của mình từ đó giúp trẻ biết yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Mỗi
sản phẩm của trẻ tạo ra mang một nội dung và tên gọi khác nhau, trẻ nói lên
được nội dung và ý nghĩa bức tranh mình tạo ra qua đó giúp trẻ phát triển ngôn
ngữ trong giao tiếp.
- Sau khi áp dụng đề tài tôi nắm vững phương pháp giảng dạy, biết lồng
ghép, tích hợp hoạt động tạo hình với các hoạt động khác một cách linh hoạt,
sáng tạo, biết rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ. Ngoài ra tôi còn học hỏi thêm

những đồng nghiệp đi trước, qua sách báo để nâng cao kiến thức và dạy trẻ đạt
kết quả cao hơn.
- Nhằm giúp các bậc phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của
môn học tạo hình, thống nhất phương pháp dạy trẻ và ủng hộ nguyên vật liệu
để phục vụ cho môn tạo hình, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ một
cách tốt nhất.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là nấc thang đầu tiên của chặng đường giáo dục nhân cách con người. Chính vì
giáo dục mầm non đóng vai trò hết sức quan trọng, người giáo viên mầm non có
vai trò trọng trách vô cùng lớn lao trong việc đào tạo giáo dục những chủ nhân
tương lai của đất nước.
Giáo viên mầm non chịu trách nhiệm chăm sóc- giáo dục trẻ từ 0 – 6
tuổi. đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con
người. nếu không làm tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ trong những năm này thì
việc giáo dục lại hết sức khó khăn và phức tạp. Vì vậy Nghị quyết TW 2 khóa
VIII của Đảng cộng sản Việt Nam khẳng định “Định hướng chiến lược giáo
dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đề ra mục tiêu
giáo dục mầm non phải trang bị cho trẻ những gì tốt nhất cả về mặt vật chất
và tinh thần một cách toàn diện”.
Như chúng ta đã biết, ngay từ nhỏ trẻ đã có phản xạ với cái đẹp bằng những
biểu hiện như: hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc lòe
loẹt nổi bật, trẻ bắt đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù ngộ
2


nghĩnh và đa dạng, tuy nhiên chúng chưa thể nhận biết, phát hiện ra cái đẹp của
những tác phẩm ấy. Điều đó có thể nói rằng, trẻ luôn có những xúc cảm rất đặc
biệt với những sự vật hình tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng

mạnh đối với trẻ thôi thúc trẻ muốn khám phá và muốn sáng tạo ra cái đẹp. Tuy
nhiên đối với trẻ nhỏ, sự kiên trì và khả năng chú ý của chúng chưa được tốt nên
cũng dễ dẫn đến sự nhàm chán và không hào hứng với công việc được giao
trong một thời gian ngắn, và chính người lớn chúng ta cũng không thể nào ép
buộc trẻ hoàn thành nhiệm vụ được, xuất phát từ những đặc điểm đó để hướng
dẫn trẻ đi vào một hoạt động tạo hình, tôi không yêu cầu trẻ thực hiện ngay. Vì
như thế sẽ làm cho một giờ hoạt động khô khan và không đạt ở trẻ sự hứng thú
tích cực, mà đặc biệt với sự áp dụng chương trình giáo dục mầm non mới nó đòi
hỏi một giờ hoạt động phải nhẹ nhàng và chủ động trên trẻ nhiều hơn trong đó
người giáo viên chỉ là người định hướng cho trẻ.
Khi tạo ra sản phẩm tạo hình trẻ tham gia một cách tích cực kết hợp giữa
tính tích cực của trí tuệ và thể lực. Đó là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử
dụng dụng cụ và các phương tiện tạo hình, trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo
thông qua các hoạt động đó phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng
về đến linh hoạt.
Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có tầm quan trọng trong việc
giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, giáo dục trẻ biết khai thác, khám phá thiên nhiên cuộc
sống con người, cảnh vật... biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái xấu...vì vậy trẻ
cần được hướng dẫn tạo hình ngay từ nhỏ, giáo viên cần bồi dưỡng khả năng của
trẻ, tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác, tìm tòi, khám phá thế giới xung
quanh, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khă năng tư duy sáng tạo cho trẻ, để tạo
được thẩm mỹ trong các hoạt động tạo hình, giáo viên cần tăng cường cho trẻ
luyện tập các kỹ năng mang tính nghệ thuật, hình thành các kỹ sảo tạo đường nét
liên tục, uyển chuyển, tập cho trẻ biết tự điều chỉnh hình dạng, cách tô màu, tạo
vẻ sinh động, đa dạng về hình ảnh, màu sắc của các hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong
mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai có sẵn những tài năng bên
mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ đó
những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ nhỏ
việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ,

mà học của trẻ ở đây thông qua “học mà chơi, chơi bằng học”. Chính vì vậy để
giờ học tạo hình được hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giáo viên nên sử dụng thủ thuật vào
bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và cần được tiến hành
đồng thời vào việc tích lũy có hệ thống những biểu tượng tạo hình. Những biểu
tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và phong phú phát huy được
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Cô giáo cần đưa các nội dung tích hợp
lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một cách lô gíc sinh động, có như vậy
giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ mới nắm được các kỹ năng kiến thức
của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ thực hiện giáo viên cần phải luôn động
viên, khuyến khích trẻ. Ngoài ra giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với
3


thiên nhiên sống động xung quanh, đó là cách thức làm giàu cảm xúc cho trẻ
nhanh chóng và hấp dẫn. Cô nên tạo cho trẻ có thói quen quan sát thiên nhiên
xung quanh, con người và những hiện tượng gần gũi, thông qua môn làm quen
với môi trường xung quanh trẻ được tri giác ảnh như: xem các tranh ảnh về
phong cảnh đất nước, rừng và biển, cảnh sinh hoạt của con người..., các tác
phẩm nghệ thuật, quan sát ngắm nhìn các loại cây, hoa, được sờ nếm các loại
quả, vuốt ve âu yếm các con vật, so sánh tìm tòi những đặc điểm giống và khác
nhau của các loại cây, hoa, quả...
Hoạt động tạo hình phải được tổ chức bằng cách kết hợp linh hoạt nhuần
nhuyễn giữa trực quan đàm thoại, trò chơi, giáo viên sử dụng lời nói ân cần,
nhẹ nhàng tươi vui, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình,
tuyên truyền trao đổi nội dung hoạt động tạo hình cho các bậc phụ huynh để
kết hợp giữa các gia đình và nhà trường để bồi dưỡng kỹ năng hoạt động tạo
hình cho trẻ.
Như vậy khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả
năng tri giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng
vận động, sự khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình

khiến cho trẻ thích thú. Khi hoàn thành những tác phẩm, sản phẩm tạo hình
trẻ tiếp thu được những tri thức mới khiến cho trẻ có khả năng lĩnh hội tích
cực hơn những tri thức về màu sắc, hình dạng, đường nét, bố cục, tỷ lệ, không
gian...nhằm tạo cho trẻ có nhiều biểu tượng đa dạng, phong phú về thế giới
xung quanh.
Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn góp một phần nhỏ bé của
mình vào việc “Giúp trẻ 5 – 6 tuổi tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình”
II. Thực trạng vấn đề
Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu và Phòng giáo dục, tạo điều kiện
tối đa về cơ sở vật chất cũng như đồ dùng học tập của các cháu.
Cơ sở vật chất nhà trường tương đối đầy đủ, cảnh quan nhà trường thoáng mát.
Lớp có đầy đủ bàn ghế cho các cháu, đồ dùng dụng cụ phục vụ cho môn
học đầy đủ. Lớp rộng rãi, sạch sẽ, thoáng mát.
Bản thân giáo viên có trình độ chuyên môn, nắm vững kỹ năng dạy tạo
hình. Bản thân tôi được giao nhiệm vụ là giáo viên chủ nhiệm lớp. Tôi thường
xuyên học hỏi, trao đổi với chị em đồng nghiệp để trao dồi thêm kiến thức để áp
dụng vào giờ dạy của mình được tốt hơn.
83% các cháu trong lớp làm được các kỹ năng tạo hình. Các cháu nhanh
nhẹn thích tham gia các hoạt động tạo hình. Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi
cũng còn những khó khăn
Về cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ riêng cho hoạt động tạo hình còn
hạn chế, như các tác phẩm nghệ thuật đẹp còn chưa có. Chính vì vậy các cháu
không được làm quen tiếp xúc nên rất hạn chế đến quá trình nhận thức của trẻ.
4


Trang thiết bị, đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa hấp dẫn trẻ
Giáo viên một số kỹ năng tạo hình còn hạn chế, một số tranh mẫu chưa lôi
cuốn, hấp dẫn trẻ. Tiết dạy còn cứng nhắc ít sáng tạo, lồng ghép với các hoạt
động khác, dẫn đến kết quả đạt chưa cao.

Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, nhiều cháu còn nhút
nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình.
64% số trẻ yếu về kỹ năng vẽ, nhiều bài vẽ chưa đạt yêu cầu, sự sáng tạo
và thể hiện bố cục bức tranh còn yếu, chưa biết phối hợp các mảng màu, khả
năng nhận xét tranh của trẻ kém.
Một số trẻ còn mải chơi, chưa hứng thú tập trung chú ý trong giờ học vẽ.
Còn một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tạo hình của trẻ,
chưa tạo điều kiện cho trẻ được phát huy khả năng sáng tạo cá nhân. Còn cho
rằng việc đến trường chỉ là chơi chứ chưa cần học
Hoạt động tạo hình là hoạt động luôn hướng trẻ tới cái đẹp, trẻ luôn hứng
thú tham gia các hoạt động tạo hình. Do đó tôi đã sưu tầm nhiều tác phẩm nghệ
thuật đẹp, sáng tạo cho trẻ quan sát trên màn hình và trẻ có thể thực hiện mọi lúc
mọi nơi: hoạt động góc, hoạt động ngoài trời... Trẻ có thể sáng tạo theo ý thích
của mình để trẻ tự tin hơn, mạnh dạn hơn khi đứng lên thuyết trình về bức tranh
của mình.
Qua việc khảo sát ban đầu tôi khảo sát được thì đa số các cháu còn yếu về
kỹ năng tạo hình, các cháu chưa chú ý và chưa phát huy hết khả năng của mình,
chỉ có một số ít các cháu là có thể thể hiện được bức tranh của mình. Chính vì
vậy tôi muốn tìm ra biện pháp nào đó để có thể nâng cao chất lượng hoạt động
tạo hình của trẻ mẫu giáo lớn
Nguyên nhân dẫn đến trẻ chưa tạo ra được sản phẩm:
- Trẻ đang còn ham chơi chưa chú tâm vào học, chưa hứng thú tham gia
vào hoạt động.
- Còn nhiều phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến con cái, ít trao đổi về
tình hình học tập của con cái mình với giáo viên chủ nhiệm vì họ nghĩ tuổi này
còn nhỏ chưa cần phải học. Phụ huynh chưa phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ
nhiệm. Một số gia đình không cho con đi học lớp mầm, lớp chồi dẫn đến cháu
còn nhút nhát, chưa hòa đồng với cô, với bạn, chưa biết làm kỹ năng tạo hình.
- Ở trên trường thời gian học rất ngắn cô không thể hướng dẫn, quan tâm
nhiều đến những cháu học yếu, dẫn đến kết quả đạt chưa cao.

- Kết quả tham gia các hoạt động trong lớp một cách tích cực còn hạn chế,
chưa hứng thú vào môi trường trong lớp. Cụ thể thực trạng khi chưa vận dụng
biện pháp mới tôi đã thống kê bằng bảng khảo sát sau:
Những kỹ năng hình thành

Trước khi chưa có
5

Tỷ lệ


trên trẻ

biện pháp thực hiện

Trẻ hứng thú tham gia hoạt động tạo
hình

15/36

42%

Trẻ tạo được sản phẩm theo yêu cầu
của cô

12/36

33%

Trẻ có kỹ năng khi tham gia hoạt động

tạo hình.

13/36

36%

14/36

39%

Trẻ đặt tên được sản phẩm của mình

Bảng 1: Những kỹ năng hình thành trên trẻ
- Trẻ chưa tích cực tham gia vào các hoạt động tạo hình
- Trẻ vẽ chưa đúng theo yêu cầu của cô, trẻ tô màu còn lem ra ngoài, chưa
biết phối hợp màu sắc...
- Trẻ còn nhút nhát, rụt rè chưa thể hiện hết khả năng của mình, chưa biết
đặt tên cho sản phẩm của mình.
- Về giáo viên chưa gây hứng thú lôi cuốn trẻ vào hoạt động tạo hình.
- Chưa chú trọng đến sự sáng tạo của trẻ, còn gò ép trẻ, bắt trẻ phải làm
theo yêu cầu của cô
- Các bức tranh mẫu cho các cháu quan sát, đàm thoại chưa thật sự đẹp và
hấp dẫn trẻ
- Đứng trước thực trạng đó tôi đã suy nghĩ, xây dựng và áp dụng. Một số
biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình ở trường mầm non
Sơn Ca, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt động cá nhân một
cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ sung và củng cố phong phú, giúp trẻ
phát hiện ra nhiều điều mới lạ để góp phần nhỏ bé vào sự phát triển toàn diện
nhân cách của trẻ.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

Để thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp, giáo viên cần có sự cố gắng và
nỗ lực trong chuyên môn. Luôn dành thời gian cho trẻ và khuyến khích trẻ hoạt
động tốt hơn đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin,
không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học.
Tạo hình là một phương tiện hiệu quả, nó ảnh hưởng to lớn đến sự phát
triển ngôn ngữ, cảm xúc và thẩm mỹ của trẻ, từ những hình tượng liên tưởng
6


trong bài vẽ, nặn, cắt, xé dán trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính xác và
phong phú của từng sản phẩm. Qua vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và trong
tác phẩm nghệ thuật thể hiện trong tạo hình sẽ giáo dục trẻ tình yêu Tổ quốc,
yêu con người, hành vi, thái độ của trẻ đối với các hiện tượng, đời sống xung
quanh…
Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp học tập trong giờ học trên lớp.
- Nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ
vào nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự
hướng dẫn khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể
hiện cảm xúc, trí tưởng tượng cho hoạt đông nghệ thuật.
- Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: Xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu
nhút nhát, cháu nam xen cháu nữ. Chia tổ, đặt tên cho tổ “tổ hoa sen, hoa cúc,
hoa hướng dương” và bầu ra tổ trưởng để tổ trưởng giúp cô quán xuyến, nhắc
nhở thành viên của mình. Tôi luôn động viên trẻ trong tiết học, uốn nắn tác
phong ngồi học cho trẻ, trẻ ngồi đúng tư thế, không nói chuyện, không nói leo,
nói phải xin phép cô, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu,…Với những biện pháp trên
trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập.
Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi và sử dụng nguyên vật
liệu tạo hình để phát huy tính tích cực, khả năng sáng tạo của trẻ.
- Tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh
để từng bước cung cấp các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám

phá bằng cách huy động sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lí khác
nhau để lĩnh hội các khía cạnh khác nhau của sự vật.
- Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát, nghe, hỏi, tiếp xúc và
miêu tả) và tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình về đối tượng.
- Tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày (giờ đón trẻ, giờ trả trẻ) cho
trẻ tiếp xúc như: chơi với các đồ vật, tri giác tranh ảnh nghệ thuật.
- Đồng thời thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được chơi với lá cây nên
tôi tận dụng luôn các lá cây đó giúp trẻ sáng tạo thể hiện các sản phẩm tạo hình
để làm giàu vốn kinh nghiệm cho trẻ và kết hợp rèn luyện các kỹ năng về tạo
hình cho trẻ.
- Trong quá trình cung cấp biểu tượng về đối tượng tạo hình tôi chỉ cho trẻ
thấy được những nét đặc trưng nổi bật, những cái đẹp lý thú gần gũi trẻ. Đồng
thời giúp trẻ phân tích, so sánh tổng hợp tìm ra những đặc điểm riêng, chung của
những đồ vật cùng nhóm, cùng loại. Từ đó giúp trẻ tìm ra phương thức thể hiện
trong những tình huống khác nhau.
Ví dụ: Vẽ “Vườn hoa” có bông cao, bông thấp, bông cánh tròn, bông cánh
nhọn, bông màu vàng, bông màu đỏ… Nếu trẻ đã được ngắm vườn hoa trong
thực tế thì khi tạo hình trẻ sẽ biết sử dụng phối hợp các kỹ năng vẽ nét cong, nét
7


cong tròn khép kín, nét xiên, nét thẳng và tô màu để vẽ vườn hoa sinh động và
đẹp hơn.
- Với môi trường trong lớp: Các mảng chính trong lớp như mảng chủ đề,
các tiêu đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường sưu tầm, thiết kế các
hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần
gũi với trẻ.
Ví dụ: Mảng chủ đề thường ở vị trí chính để trẻ dễ nhìn dễ thấy. Nội dung
của mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề: Như chủ đề trường
Mầm non: Có hình ảnh ngôi trường, đu quay, cầu trượt…có cô giáo cùng bé đi

dạo…
- Các góc hoạt động như: Góc gia đình tôi đặt tên là “ Gia đình của bé”
trong đó có hình ảnh Mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế
biến. Hay góc xây dựng tôi lấy tên “Kỹ sư xây dựng” có hình ảnh các bé đang
chuyển các vật liệu xây dựng, đang làm các bác thợ xây dựng từ các hình ảnh
ngộ nghĩnh ở phía trên mảng tường. Còn phía mảng tường tôi thường dán các túi
mở làm bằng nhựa trong để trẻ trưng bày sản phẩm do chính tay trẻ làm gài vào
làm tranh trang trí cho góc đó.
- Để gây hứng thú cho trẻ trong góc tạo hình thì tuỳ theo từng chủ đề tiến
hành mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù
hợp và phong phú về chủng loại. Ví dụ: Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo tạp chí sáp
màu, màu nước, đất nặn, vải vụn, len sợi, rơm rạ, lá cây, cỏ hạt dưa, vỏ trứng…
Ở đây nguyên vật liệu thì giáo viên luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử
dụng khi vào hoạt động.
- Nơi trưng bày sản phẩm của trẻ, tôi bố trí mỗi trẻ có một ô để trẻ được
trẻ tự tay cầm sản phẩm cài vào ô của mình. Ở đây trẻ được quan sát toàn bộ
sản phẩm của mình và của bạn, trẻ có thể tự so sánh, nhận xét và học thêm được
ý tưởng của những bạn có sản phẩm đẹp, sáng tạo. Từ kết quả đó sẽ kích thích
lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ.
- Khi thực hiện hoạt động tạo hình, nguyên vật liệu không thể thiếu được.
Vậy để hoạt động tạo hình có hiệu quả, việc sử dụng nguyên vật liệu tạo hình là
vô cùng quan trọng. Nguyên vật liệu là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm.
Có thể trẻ tự kiếm như lá cây, phế liệu hư, vỏ hộp, thùng catong, quần áo cũ,
bông, vải vụn… Chúng có thể được sản xuất như: giấy, hồ dán, kéo, …
Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình để lựa chọn để khuyến khích khả năng
sáng tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình phải thể hiện qua màu sắc như: tô, cắt, dán,
vẽ, nặn, …
- Để đảm bảo khi sử dụng nguyên vật liệu tạo hình tôi cần cân nhắc những
điểm sau:
+ An toàn (không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại,…)

+ Rẻ tiền (những nguyên vật liệu mua ở địa phương)
8


+ Dễ kiếm: Ví dụ: vỏ ốc, sò, hạt na, bưởi, len, …)
+ Dễ bảo quản hay cất giữ
+ Dễ cầm: (phù hợp với tầm tay của trẻ)
+ Dễ cung cấp kinh nghiệm bao gồm cả giác quan.
+ Dễ sửa chữa
- Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên vật liệu
- Luôn quan sát sự tưởng tượng và sử dụng trí nhớ linh hoạt
Vì từng đồ dùng, đồ chơi còn nhiều hạn chế tôi luôn huy động trẻ tìm
kiếm nguyên vật liệu, phế thải có sẵn ở địa phương. Ví dụ: Bằng những hạt gạo,
hạt đỗ, lá cây, vỏ hến, giấy vụn, … tôi có thể tạo ra nhiều con vật nghộ nghĩnh,
sinh động, những bức vẽ, các đề tài khác nhau.
Biện pháp 3: Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ lấy trẻ làm trung tâm.
- Trong mọi giờ học nói chung cũng như trong giờ học tạo hình nói riêng
hãy để trẻ tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ
cần được động viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết
của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)
+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)
+ Cái hoàn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)
- Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình
khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo đặc tính
riêng của mình. Chẳng hạn sau chuyến đi thăm quan “vườn hoa trong trường”
một nhóm trẻ được khuyến khích hoạt động tạo hình, một trẻ vẽ trường vườn
hoa, 5 trẻ khác nặn những bông hoa, trẻ thì xé dán hoa... Mỗi trẻ tự lựa chọn
bằng cách được phản ánh bằng xé dán, vẽ, nặn và các hình thức khác nhau để
thực hiện cái có ý nghĩa đối với cá nhân trẻ.

- Cô nên hỏi các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh
nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm
dò, tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và
có thể làm. Ví dụ: “Hãy cho cô biết vì sao”, “Vì sao con lại biết”, “con có suy
nghĩ gì”, “con làm như thế nào”, “ Hay có cách nào khác để”,…
- Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và
càng ít sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện.
Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ
của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn
ghi nhớ, bắt chước. Nếu có trường hợp yêu cầu làm mẫu, phải gợi ý chứ đừng
nên làm ngay. Bắt đầu xé từ đâu, xé hình gì, xé như thế nào,… Tạo tình huống
để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để đất mềm ra chúng ta làm như thế nào?”. Trong khi
làm mẫu tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm cho trẻ phát triển khả năng so
9


sánh, phân tích, suy nghĩ về nhiệm vụ. Động viên kích thích trẻ tự tìm, tự sáng
tạo trong khi thể hiện.
Giải pháp 4: Cách thức tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ.
- Thiết lập tiết học một cách nhẹ nhàng, linh hoạt
+ Với trẻ, học mà chơi, chơi bằng học sẽ tạo cho các em sự thích thú trong
học tập, do đó, thiết lập được tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt sẽ góp phần không
nhỏ trong sự thành công.
+ Đối với tiết mẫu: Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng không
thiếu được, bởi lẽ nó có vai trò là nền tảng, là môi trường bồi dưỡng ở trẻ óc
quan sát, khả năng phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình thái, khả
năng cảm thụ tính thẩm mỹ và nét độc đáo của các sự vật, hiện tượng xung
quanh. Vì vậy việc làm của cô phải chính xác, hình mẫu phải đảm bảo cần cho
trẻ tìm hiểu và phân tích các đặc điểm cơ bản của hình mẫu, vừa làm vừa giải
thích rõ ràng, kết hợp giữa lời nói và động tác. Tuy nhiên tránh việc làm mẫu

quá lâu sẽ gây sự nhàm chán, làm mất hứng ở trẻ.
Ví dụ: Trong đề tài “Vẽ con gà trống”. Cô treo 2 -3 tranh lên cho trẻ xem
con gà trống có các tư thế khác nhau. Sau đó cô cất tranh để lại một tranh làm
mẫu. Cô mời một trẻ thực hiện vẽ mẫu, vừa vẽ cô vừa phân tích đầu gà là hình
tròn, đuôi là nét cong,… Sau đó cô tiến hành cho trẻ vẽ và cô vẫn để mẫu cho
trẻ quan sát cho đến hết tiết học
+ Đối với tiết đề tài: Đây là hình thức tạo hình mang tính tự do ít phụ
thuộc vào mẫu. Ở hình thức này cô trao đổi với trẻ về nội dung đề tài, giúp trẻ
phát triển trí nhớ hình tượng. Dạy trẻ biết lựa chọn đối tượng thể hiện phù hợp
với đề tài đã cho để tạo sản phẩm theo ấn tượng của trẻ; củng cố những kiến
thức kĩ năng đã học. Dạy trẻ những phương thức tạo hình riêng biệt để tạo ra
một đề tài có kết cấu chặt chẽ mạch lạc. Thông qua đó nó sẽ phát trển về năng
lực thể hiện màu sắc đường nét. Hình thức này thể hiện ở ý tưởng của trẻ là chủ
yếu, vì thế tôi chỉ là người gợi ý và định hướng cho trẻ, khuyến khích trẻ nói lên
ý tưởng của mình là chính.
Ví dụ: Với đề tài “Vẽ hoa mùa xuân”. Cô sẽ lần lượt đưa từng tranh cho
trẻ quan sát, phân tích, đàm thoại (tên gọi, màu sắc, đường nét,..). Sau đó cất hết
tranh và hỏi ý tưởng gợi ý trẻ vẽ sáng tạo.
+ Đối với tiết ý thích: Dưới hình thức hoạt động này, trẻ được chủ động
tích cực, tự lựa chọn và thể hiện nội dung miêu tả ( đề tài cụ thể ) mà mình thích
theo dự định tạo hình của cá nhân. Đối với trẻ nhỏ, đôi lúc sự định hình chưa
được rõ ràng mơ hồ và dễ mất đi nhanh chóng. Hiểu được những hạn chế đó trên
trẻ, tôi luôn có những phương pháp để định hướng các đề tài tự chọn trong phạm
vi những kinh nghiệm, những xúc cảm, tình cảm mà trẻ đã được trải nghiệm. Từ
đó phát huy những khả năng thế mạnh ở trẻ một cách tự nhiên.

10


Ví dụ: Với đề tài “Xé dán đàn cá” Tôi chỉ khơi gợi những ý tưởng của

trẻ như cách xé dán đàn cá, cách chọn giấy làm màu nước cho cá bơi. Sau đó
trẻ xé dán.
+ Để lôi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần
phải tìm tòi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngôn
ngữ của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn. Điều đó
muốn nói đến khả năng ứng xử của người giáo viên cũng như ngôn ngữ và
phong cách đứng lớp thật tự tin, dí dõm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ
vào hoạt động. Đặc biệt, người giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo
ra những tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế
đòi hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra những hình mẫu đẹp mắt và mang tính
nghệ thuật cao. Trong một tiết hoạt động tạo hình tôi cũng có thể tích hợp lồng
ghép các bài hát hay những bài thơ, câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ để làm cho
giờ hoạt động diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.
- Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình
+ Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ môn tạo hình đạt hiệu quả cao,
người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp với
từng tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động
chung, giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái,
không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức
của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ
Ví dụ: Trong giờ dạy trẻ xé dán thuyền trên biển. Khi vào giới thiệu bài,
giáo viên cho trẻ xem một số hình ảnh các loại tàu, thuyền đang lưu thông trên
biển qua màn hình ti vi, sau đó thông báo sắp tới có một chương trình thi làm
tranh về biển, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp tham dự (Giáo viên đọc
nội dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ. Tiếp đó giáo viên đặt
các câu hỏi để trẻ nói lên lời nhận xét của mình về các hình ảnh mà trẻ vừa được
quan sát trên màn hình như: Các con thấy biển như thế nào? Trên biển có
phương tiện giao thông nào ? Để xé dán được thuyền trên biển thì làm những gì?
Sau khi gợi ý để trẻ nói lên nhận xét của mình, giáo viên cho trẻ quan sát một số

bức tranh xé dán thuyền trên biển do giáo viên chuẩn bị rồi mới tiến hành cho
trẻ thực hiện các hoạt động tiếp theo
+ Khi thực hiện đề tài với các phương pháp giáo dục không được áp đặt,
gò bó, mà cần phải tạo điều kiện cho trẻ để có nhiều sáng tạo khi tiếp nhận bài
mới. Giáo viên cần có nhiều hoạt động gợi mở linh hoạt để trẻ cảm nhận nhẹ
nhàng. Vì vậy hoạt động tạo hình ở các hoạt động chung phải thật sự là nguồn
cảm hứng của trẻ.
Ví dụ: Với đề tài “Vẽ vườn cây” Cô tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài
trời ngắm cây xung quanh sân trường để trẻ có cảm hứng thể hiện sản phẩm
của mình.
11


+ Vào những ngày có lễ hội, tôi luôn lồng ghép vào trong các tiết dạy.
Như vậy giúp trẻ ấn tượng về những ngày lễ đó.
- Tích hợp dạy tạo hình thông qua hoạt động góc
+ Bên cạnh việc tích hợp dạy tạo hình qua môn học khác, giáo viên có
thể rèn kỹ năng tạo hình của trẻ thông qua giờ hoạt động góc. Qua hoạt động
góc giúp trẻ được củng cố và làm quen kiến thức mới làm tăng thêm vốn kiến
thức, kỹ năng hơn trong giờ hoạt động chung. Ví dụ: Với chủ đề: “Thế giới
động vật” ở góc tạo hình trẻ nặn một số con vật (gà, mèo, trâu, voi…) bày ở
giá hoặc tranh một số con vật bằng các thể loại như vẽ, xé dán, tô màu…để
cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi lôi cuốn sự thu hút hứng thú
tạo ra những sản phẩm đó:
Ví dụ: Đây là con gì? Con nặn như thế nào?
Đây là bức tranh gì? Tranh làm bằng gì?
+ Khi thực hiện các đề tài “ Nặn con vật, vẽ con gà…” trẻ đã có vốn kiến
thức hiểu biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn.
Hoặc ví dụ: Với chủ đề: “Thế giới thực vật” đề tài “Các loài hoa” tôi chuẩn bị
một số tranh vẽ, xé, chấm màu về các loại hoa làm tranh cung cấp kiến thức

cùng với các nguyên vật liệu phù hợp với tranh tôi cung cấp cho trẻ… Khi trẻ
vào góc chơi tôi gây hứng thú tạo tình huống cho trẻ bằng cách:
+ Đố trẻ cô có bức tranh gì?
+ Các bông hoa được làm như thế nào?
Sau đó cho trẻ kể về bức tranh đó cuối cùng cô khái quát về một số đặc
điểm chung cơ bản của một số loại hoa đó và chất liệu cô đã sử dụng để làm.
Với những nhóm trẻ chưa thể hiện được cô có thể hướng dẫn trẻ một cách tỉ mỉ
hơn về cách (Vẽ, xé, chấm màu…) hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ về bức
tranh đó kết hợp với lời động viên khuyến khích giúp trẻ có tâm thế hơn.
Như vậy với đề tài về “Hoa” khi giáo viên tiến hành cho trẻ thực hiện theo
nhiều hình thức khác nhau sẽ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, không gò bó, chán
nản giúp trẻ sẽ tích cực hoạt động sâu hơn trong góc chơi từ đó đối tượng cô
định cung cấp hoặc củng cố cho trẻ sẽ dần dần được hình thành trong tâm trí của
trẻ. Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển khả năng, kỹ năng về tạo hình. Không những chỉ
có góc tạo hình mới phát huy khả năng tạo hình của trẻ mà ở các góc chơi khác
giáo viên cũng có thể rèn luyện kỹ năng về tạo hình cho trẻ. Cụ thể:
+ Góc học tập:
Trong góc học tập luôn có nội dung cung cấp cho trẻ cung cấp về toán và
môi trường xung quanh thông qua các môn học đó giáo viên thiết kế lựa chọn
các trò chơi, nội dung để củng cố cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng
ghép rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ.
12


Ví dụ: Với nội dung toán: “Tô màu theo yêu cầu của cô” thì giáo viên kết hợp
rèn luyện cho trẻ kỹ năng cầm bút và kỹ năng tô màu.
Ví dụ: Với nội dung môi trường xung quanh: Cô cho trẻ được cắt dán tranh ảnh,
đồ dùng, con vật theo chủ đề tiến hành, cô kết hợp rèn luyện kỹ năng cầm kéo,
cắt và phết hồ cho trẻ.
+ Góc xem sách: Là một góc yên tĩnh nhất, khi vào góc xem sách trẻ

được xem các loại sách, tô vẽ, làm tranh chuyện, kể chuyện sáng tạo cùng cô kể
về các đồ dùng có liên quan tới chủ đề đang thực hiện thì giáo viên củng có thể
nhẹ nhàng đưa kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình rèn thêm cho trẻ.
Ví dụ: Cô hướng dẫn trẻ tô tranh truyện, hướng dẫn cách tô màu cho bức tranh
thêm đẹp, vẽ tranh về các nhân vật trong câu truyện…
Như vậy ở trong mỗi góc chơi, nhóm chơi chỉ có một nhóm trẻ hoặc một
cá nhân tham gia hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn trẻ
cá biệt yếu kém hoặc củng cố kỹ năng cho trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn về
khả năng tạo hình.
- Tích hợp dạy tạo hình thông qua các môn học khác và dạy trẻ mọi lúc
mọi nơi
Tích hợp là phương pháp đòi hỏi ở giáo viên sự sáng tạo linh hoạt và khéo
léo khi vận dụng, qua tích hợp kiến thức tạo hình đến với trẻ rất nhẹ nhàng
không gò ép mà lại hiệu quả. Song quá trình vận dụng tích hợp, cần lựa chọn nội
dung phù hợp, logic, tránh quá trình hoạt động trở nên rời rạc, chắp vá.
+ Môn làm quen với toán: tôi tận dụng vở bé làm quen với biểu tượng
toán để rèn trẻ kĩ năng tạo hình. Ví dụ: Cho trẻ trang trí hình vuông và hình chữ
nhật trong vở bé làm quen với các biểu tượng toán,…
+ Môn văn học: Ví dụ sau khi học xong bài thơ “cây dừa” cho trẻ vẽ cây
dừa.
+ Môn làm quen với môi trường xung quanh: Ví dụ cho trẻ vẽ các con
vật, các loại quả hay các phương tiện giao thông, và người thân trong gia đình,
….
Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh khi đi dạo chơi trẻ được
ngắm nhìn vật thật, đựơc sờ nắm, khi cho trẻ họat động ngoài trời cô có thể phát
phấn để trẻ có thể vẽ lên nền.
Ví dụ: trẻ dùng phấn để in cánh hoa, lá hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ
thích.
Khi hoạt động ngoài trời tôi yêu cầu trẻ lượm lá khô, cành khô để làm vật
liệu cho trẻ hoạt động tạo hình.

+ Giờ sinh hoạt chiều: Ví dụ: Tôi cho trẻ kể về những con vật mà trẻ thích
và cho trẻ vẽ những con vật đó.
+ Ở các hoạt động góc: Góc học tập trẻ có thể chơi dạy vẽ, nặn, xé, dán.
13


+ Góc nghệ thuật: Ví dụ: Một nhóm trẻ có thể tạo nên một bức tranh xé
dán “ Ngôi nhà của bé”.
Bên cạnh dạy tạo hình ở lớp tôi thường gợi ý cho trẻ tạo hình ở nhà bằng
cách trao đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ, hướng dẫn trẻ thực
hiện một vài bài tập ở nhà như vẽ tranh theo đề tài, nặn theo mẫu, vẽ theo ý
thích, hay xé dán một hình ảnh nào đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen
ở lớp.
Biện pháp 5: Dạy tạo hình qua hướng dẫn trẻ làm đồ chơi
- Như chúng ta đã biết hoạt động làm đồ dùng đồ chơi với trẻ là dạng hoạt
động tạo hình đặc biệt. Trong sản phẩm nó chứa đựng tâm hồn, cảm hứng, ngôn
ngữ riêng để biểu đạt tình cảm của người sáng tạo ra. Vì vậy tôi đã tận dụng các
học liệu có sẵn để dạy trẻ làm đồ chơi.
Ví dụ: Dạy trẻ làm đồ chơi bằng các loại lá cây.
- Trong giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ nhặt các loại lá ở sân trường,
cô chuẩn bị một ít lá xanh các loại để vào giờ hoạt động tạo hình hoặc hoạt động
góc hướng cho trẻ làm.
Ví dụ: Chủ đề bản thân cho trẻ làm nhà tạo mẫu làm ra các trang phục ngộ
nghĩnh bằng lá cây (chủ yếu là lá vàng và lá khô). Dạy trẻ tự xé hoặc sắp xếp
những chiếc lá thành bộ sưu tập thời trang giành cho trẻ.
Chủ đề phương tiện giao thông: dạy trẻ làm những chiếc tàu, thuyền buồm…
Chủ đề thế giới động vật: Dạy trẻ lấy cái bồng bèo tây làm con gà, cái đuôi là lá
bèo, chân gà là 2 cái tăm cắm vào hay cái bồng dài làm con chó. Lá chuối làm
con mèo. Lá dừa làm chong chóng, con châu chấu, bẹ bắp ngô lá chuối khô làm
búp bê…

- Hay tận dụng giấy gói quà sinh nhật và những hạt sỏi hoặc cắt xốp ra
cho trẻ gói kẹo (sản phẩm này trẻ vừa làm đồ chơi ở góc bán hàng, vừa làm đồ
dùng học toán: so sánh kẹo to kẹo nhỏ, so sánh số lượng nhiều – ít, phân biệt
kẹo màu xanh – màu đỏ – màu vàng, phân biệt về hình dạng, kích thước …).
- Hay vỏ hạt dưa, giấy màu vụn, vỏ trấu, cọng rơm cho trẻ cùng trang trí
hình ảnh cùng cô làm chủ đề.
- Tận dụng giấy báo cũ, giấy in phô tô…cho trẻ vo giấy, mỗi trẻ một ít xếp
chồng lên nhau có sự giúp đỡ của cô (dùng hồ gắn kết giấy vo lại để tạo thành
hòn non bộ trang trí ở góc tạo hình rất đẹp).
- Tận dụng giấy thừa, các tờ lịch cũ cô giúp trẻ đóng thành các quyển
sách, sau đó cho trẻ sưu tầm tranh ảnh cắt hoặc xé dán vào, mỗi trẻ cảm nhận cái
đẹp riêng về quyển sách mình được cô hướng dẫn làm, từ đó có cảm hứng sáng
tạo ra những câu chuyện kể cho cô và các bạn nghe. Cách làm này có tác dụng
rất tích cực trong quán trình hình thành tình cảm thẩm mỹ và phát triển ngôn
ngữ độc thoại của trẻ mẫu giáo.
14


Biện pháp 6: Kết hợp tuyên truyền, phối hợp với gia đình học sinh để
bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và có năng khiếu tạo hình.
- Trẻ rất dễ nhớ và cũng rất mau quên. Để cho trẻ khắc sâu những gì đã
học được ở trường, lớp. Tôi kết hợp với cha mẹ các cháu khi có điều kiện như
họp cha mẹ trẻ đầu năm, giờ đón trả trẻ, ... để hiểu được tính cách trẻ và để
luyện thêm cho trẻ khi ở nhà.
- Trao đổi, hướng dẫn phụ huynh cách rèn cho trẻ tại nhà và giải thích cho
phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển
và hình thành nhân cách cho trẻ.
- Vận động các bậc phụ huynh, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có
để trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình.
- Tạo góc trưng bày sản phẩm của trẻ ở trong lớp, ngoài cửa lớp để phụ

huynh nắm được tình hình học tập của con em mình và có những biện pháp phối
kết hợp cùng giáo viên đạt hiệu quả cao.
- Khuyến khích và yêu cầu các phụ huynh thay phiên nhau dự các hoạt
động của trẻ để họ thấy được các con đi học ở trường mẫu giáo không chỉ được
chăm sóc giáo dục chu đáo mà còn được tiếp thu những kiến thức kỹ năng, kỹ
xảo qua từng chủ đề, đề tài của từng môn học nhất là hoạt động tạo hình.
- Ngoài việc giảng dạy trên tiết học, tôi còn thường xuyên chia đối tượng
giỏi, khá, trung bình, yếu để tập luyện ở mọi lúc, mọi nơi.
Ví dụ 1: Những trẻ yếu tôi thường hướng dẫn cho trẻ xem tranh và gợi ý
cho trẻ vẽ những bức tranh từ đơn giản đến phức tạp.
Ví dụ 2: Đối với trẻ nhút nhát, tôi thường phối hợp với gia đình động viên
trẻ vẽ về những bức tranh mà trẻ yêu thích để tặng ông bà, cha mẹ.
Những trẻ khá, giỏi tôi gợi ý, yêu cầu cao hơn để trẻ phát huy khả năng sáng tạo.
Ví dụ: Trẻ đang vẽ ngôi nhà gợi hỏi “Con sẽ vẽ ngôi nhà ở đâu?” Nhà ở
thành phố hay thôn quê, miền núi, trên bầu trời có gì?
Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở lớp, tôi thấy điều quan trọng đầu
tiên đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ,
sáng tạo và có thủ thuật lên lớp. Say mê không chưa đủ mà đòi hỏi môn tạo hình
phải phát huy hết khả năng của mình để dẫn dắt gợi mở.
- Làm đồ dùng kết hợp tham mưu bổ xung ý kiến nâng cao cơ sở vật chất
phục vụ cho hoạt động của trẻ.
- Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ
chơi, tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
- Đưa môn học tạo hình, lồng ghép vào các hoạt động và các môn học khác.
- Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên lấy trẻ làm trung
tâm, “Cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đầy màu sắc của tạo hình”.
15


- Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải là người kiên trì

không nóng vội trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt
tình, sự yêu nghề của mình với vốn kiến thức đã được học đem đến cho trẻ
những gì cần thiết nhất, giúp trẻ tiến bộ ngoài ra còn phải tích luỹ kinh nghiệm
học hỏi đồng nhiệp, tham khảo tài liệu, tất cả sẽ đem lại thành công cho mình.
Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi, động viên khích lệ trẻ tích
cực tham gia vào các hoạt động.
- Để trẻ học tốt môn tạo hình thì trước hết cô giáo phải thực sự là người
bạn lớn của trẻ, luôn kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên giúp đỡ trẻ
khi trẻ còn lúng túng. Cô luôn tham gia đầy đủ các buổi thao giảng của ngành,
của trường tổ chức.
- Quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện
pháp bồi dưỡng phù hợp.
- Ngoài chuyên môn vững cô còn phải thực hiện sự hoà nhập với thế giới
của trẻ thơ. Cô hiểu và cùng trẻ thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và
đạt hiệu quả cao trong giờ học.
IV. Tính mới của giải pháp
Với những biện pháp cũ, phương pháp dạy học không thay đổi, cô giáo áp
đặt các hình thức hoạt động, trẻ chỉ thụ động, nhàm chán, làm cho trẻ càng ngày
càng ít hứng thú, không tích cực tham gia vào hoạt động.
Còn với những biện pháp mới, giáo viên tìm hiểu, nắm rõ tâm tư nguyện
vọng của từng trẻ, cho trẻ hoạt động một cách tích cực, chú trọng thay đổi hình
thức để tăng tính kích thích, sáng tạo, hứng thú cho trẻ với nhiều hình thức,
thông qua giờ khám phá khoa học, làm quen với văn học, hoạt động góc, phối
hợp với gia đình và cộng đồng trong giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Mang
lại hiệu quả thiết thực, giúp trẻ hứng thú với hoạt động, trẻ được phát huy tính
tích cực, chủ động của bản thân và mang lại kết quả trên trẻ cao hơn.
Thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giáo viên đã hướng
dẫn trẻ làm đồ dùng tự tạo từ các nguyên vật liệu có sẵn xung quanh trẻ để tạo ra
những sản phẩm phục vụ trong việc dạy và học, qua đó giúp trẻ phát triển tính
sáng tạo.

Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi
tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường, vận động các bậc phụ huynh,
hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có để trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình.
Đưa môn học tạo hình, lồng ghép vào các hoạt động và các môn học khác như
lồng ghép vào các trò chơi hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, môn làm quen văn
hoc, làm quen với toán, khám phá khoa học...cho trẻ tạo ra các sản phẩm thông qua
các môn học vừa phát triển kỹ năng tạo hình, phát triển kỹ năng sáng tạo của trẻ.
Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên lấy trẻ làm trung
tâm, “Cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đầy màu sắc của tạo hình”.
16


Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải là người kiên trì
không nóng vội trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt
tình, sự yêu nghề của mình với vốn kiến thức đã được học đem đến cho trẻ
những gì cần thiết nhất, giúp trẻ tiến bộ ngoài ra còn phải tích luỹ kinh nghiệm
học hỏi đồng nhiệp, tham khảo tài liệu, tất cả sẽ đem lại thành công cho mình.
Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi, động viên khích lệ trẻ tích
cực tham gia vào các hoạt động.
Để trẻ học tốt môn tạo hình thì trước hết cô giáo phải thực sự là người bạn
lớn của trẻ, luôn kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên giúp đỡ trẻ khi
trẻ còn lúng túng. Cô luôn tham gia đầy đủ các buổi thao giảng của ngành, của
trường tổ chức.
Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ được mở rộng vốn hiểu biết của
mình, phát triển khả năng tri giác, hình thành khả năng tư duy phát triển cảm
xúc, tình cảm, nhân cách, tính kiên trì, nhất là phát triển về thẩm mỹ - nghệ
thuật.
Trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình muốn giới thiệu về hoạt động đó, qua đó làm
tăng thêm vốn từ và ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, giúp trẻ có thói quen tự giác làm
việc, ngoài ra còn tạo tiền đề cho trẻ trước khi bước vào cấp học phổ thông.

V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm
Như đã trình bày ở mặt hạn chế, do giới hạn của phạm vi nghiên cứu,
những giải pháp đề tài mới chỉ được áp dụng tại lớp Lá 1 trường mầm non Sơn
Ca, chưa có điều kiện khảo nghiệm, áp dụng rộng rãi ở nhiều đối tượng. Chính
vì vậy để mang lại hiệu quả cao nhất trong việc giúp trẻ 5 tuổi tích cực tham gia
vào hoạt động tạo hình, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chăm
sóc giáo dục cho trẻ mầm non. Cần phải triển khai đồng bộ, thường xuyên tất cả
các giải pháp nêu trên.
Qua một thời gian tôi sử dụng các biện pháp trên áp dụng cho các cháu ở lớp
lá 1, tôi thấy có sự chuyển biến một cách rõ rệt và kết quả có sự chênh lệch giữa tỉ
lệ trước khi thực hiện đề tài và sau khi thực hiện đề tài như sau:
Kết quả thu được sau khi khảo nghiệm 36 trẻ như sau:

Những kỹ năng
hình thành
trên trẻ

Trẻ hứng thú
tham gia hoạt

Trước khi
thực hiện
Tháng
9/2016

15/36

Sau khi thực
hiện
Tỷ lệ

Tháng 9/2018

42%

35/36

17

Tỷ
lệ

Tỷ lệ %
tăng so với
trước khi
áp dụng
biện pháp

97%

55%


động tạo hình
Trẻ tạo được sản
phẩm theo yêu
cầu của cô

12/36

33%

32/36

89%

56%

Trẻ có kỹ năng
khi tham gia
hoạt động tạo
hình.

13/36

36%

33/36

92%

56%

Trẻ đặt tên được
sản phẩm của
mình

14/36

39%

33/36

92%

53%

Bảng 2: Bảng so sánh kết quả trẻ đạt được sau khi thực hiện các biện pháp
Như vậy kết quả được nâng lên rõ rệt so với số lượng điều tra trước và kết
quả thu được khả quan. Hầu hết số trẻ trong lớp đã nắm chắc kỹ năng cơ bản về
môn tạo hình
Tôi đã chọn ra những cháu có năng khiếu để bồi dưỡng thêm và kết hợp
với phụ huynh có hướng bồi dưỡng năng khiếu của trẻ.
Một số cháu tuy chưa học qua mẫu giáo nhỡ nhưng cũng đã theo kịp các
bạn trong lớp và thậm chí có khả năng tạo hình tốt hơn một số bạn đi trước.
Góc tạo hình đã có nhiều tranh của nhiều cháu và các sản phẩm bằng đất
nặn làm cho phụ huynh phấn khởi và yên tâm hơn. Vì thế mà phụ huynh đã có
những cách nhìn nhận tốt hơn về năng lực của con em mình. Từ đó, có những
đóng góp tích cực đối với các hoạt động của lớp, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi giúp
đỡ và phối hợp với giáo viên chủ nhiệm để giúp trẻ ngày càng tiến bộ hơn.
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận:
Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở lớp, tôi đã rút ra cho mình những
bài học bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi cho trẻ hoạt động tạo hình.
- Điều đầu tiên là tạo cho trẻ một nề nếp khi tham gia vào các hoạt động
nói chung, hoạt động tạo hình nói riêng, quan trọng hơn nữa là chuẩn bị vốn tri
thức cho trẻ.
- Cần cho trẻ hoạt động trong môi trường nghệ thuật phong phú.
- Giáo viên phải có khả năng tìm tòi, sáng tạo ra những cái mới để tạo ra
những sản phẩm đẹp mắt mang tính thẩm mĩ cao và phù hợp với nhận thức của

trẻ, qua đó thu hút sự chú ý của trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo.
18


- Làm đồ dùng kết hợp tham mưu bổ xung ý kiến nâng cao cơ sở vật chất
phục vụ cho hoạt động của trẻ, tạo môi trường tốt cho trẻ được hoạt động.
- Giáo viên lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ
dùng, đồ chơi, tuyên truyền kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.
- Luôn tìm tòi học hỏi qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại
chúng, qua chị em đồng nghiệp.
- Luôn tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên đề thông qua dự giờ đồng
nghiệp và việc tiếp thu chuyên đề do nhà trường tổ chức.
- Đưa môn học tạo hình, lồng ghép vào các hoạt động và các môn học khác.
- Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên lấy trẻ làm
trung tâm, cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ.
- Quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện
pháp bồi dưỡng phù hợp.
- Ngoài chuyên môn vững cô còn phải gần gũi, thân thiện, hiểu và cùng trẻ
thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt hiệu quả cao trong giờ học.
Từ việc áp dụng các biện pháp trên vào giảng dạy đạt kết quả tôi rút ra một số
bài học kinh nghiệm sau:
- Xây dựng môi trường hoạt động tạo hình phong phú phù hợp với đặc
điểm thực tế của lớp để phát huy tính tích cực, khả năng sáng tạo của trẻ.
- Tích lũy vốn kinh nghiệm về tạo hình cho trẻ
- Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ lấy trẻ làm trung tâm.
- Sử dụng nguyên vật liệu tạo hình. Sưu tầm, làm đồ chơi sáng tạo cho trẻ
hoạt động từ một số nguyên liệu sẵn có trong thiên nhiên để dạy trẻ.
- Tích hợp dạy tạo hình thông qua các môn học khác
- Tích hợp dạy tạo hình thông qua hoạt động góc là biện pháp rèn kỹ năng
tạo hình rất hiệu quả, chú ý rèn luyện kỹ năng cho trẻ, cần tiến hành từ dễ đến

khó, từ đơn giản đến phức tạp.
- Hướng dẫn trẻ học tạo hình mọi lúc, mọi nơi là cách dạy trẻ hoạt động
tạo hình rất nhẹ nhàng, trẻ được học mà như không học.
- Bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và có năng khiếu tạo hình
- Xây dựng nề nếp học tập trong giờ học trên lớp.
- Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường để có sự giáo dục đồng bộ.
II. Kiến nghị
Để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình, tôi xin kiến nghị
một số vấn đề sâu đây:
- Tổ chức thêm chuyên đề hoạt động tạo hình cụ thể theo từng thể loại và
19


hoạt động trọng tâm của từng tiết dạy theo chương trình mầm non mới để giáo
viên xác định được khi lên tiết dạy hoạt động tạo hình.
- Tạo điều kiện cho giáo viên được dự giờ đồng nghiệp, giao lưu một số
trường khác và tạo điều kiện cho giáo viên trường mầm non đi thăm quan, học
tập những đơn vị mầm non điển hình về chất lượng để giáo viên học tập kinh
nghiệm của họ, để trao đổi kinh nghiệm giảng dạy phục vụ cho bản thân để giáo
viên kịp thời cập nhập với sự thay đổi của thời đại.
Trên đây là “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuôi tích cực tham gia vào
hoạt động tạo hình” mà bản thân tôi tự đúc rút ra. Tuy nhiên vẫn không tránh
khỏi sự thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo để sáng kiến
của tôi được hoàn thành tốt hơn.
Dray sáp, ngày 10 tháng 03 năm 2019.
Người viết

H Dinh Byă

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
20


CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Stt

Tên tài liệu

Tác giả

1

Tâm lý học mầm non, NXB ĐHSP

NXB ĐHSP

2

Giáo dục mầm non, NXB ĐHSP

NXB ĐHSP

3

Sách Phương pháp tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ mầm non

Nguyễn Quốc Toản
(NXBGD- 2007)

21


4

Sách bồi dưỡng thường xuyên cho GVMN
chu kì II

5

Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động
chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo, Viện
chiến lược và chương trình GD, NXBGD
năm 2006.

6

Qua các trang mạng internet

7

Tài liệu bồi dưỡng hè cho cán bộ quản lý và (nhà xuất bản Giáo dục
giáo viên mầm non năm học 2016 – 2017 Việt Nam)
của Bộ GD&ĐT

22

(NXBGD)