Dạy học tíc hợp thông qua tổ chức trò chơi trong môn vật lí gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 8 ở trường THCS nga liên

MỤC LỤC
Đề
mục
A.
1.
2.
3.

Nội dung

Trang

Mở
đầu………………………………………........................
Lí
do
chọn
đề
tài
………………………….............................

Mục
đích
nghiên
cứu
của
tài………............................
Đối
tượng
nghiên

đề
cứu

……………………..........................

B.

Phương
pháp
nghiên
cứu………………….........................
Điểm
mới
của
SKKN.......................................................
Nội
dung:

I)

Cơ

II)

Thực

4.
5.

1.

2.
3.
3.1.
3.2.
3.3.
3.4
4.
C.
1.

…………………………………...........................

lí

luận.

Trạng

của

vấn

đề:

………………...............................

Thuận
lợi…………………………………….............................
Khó
khăn

……………………………………...........................

Giải
pháp
đã
tổ
chức
thực
hiện………..............................
Tìm hiểu nguyên tắc và các bước xây
dựng ND tích hợp
Công
tác
chuẩn
bị……………………..................................
Thực hành tổ chức trò chơi trng ND tích
hợp…….
Minh
họa
cách
tổ
chức
trò
chơi…..................................
Hiệu
quả
của
sáng
kiến
kinh

nghiệm..............................
Kết
luận
và
kiến
nghị…………..........................................
Kết
luận…………………………………..................................
.

2.

sở

………………………………............................

kiến

………….……..1
………….……..1
………………..1
………….……..1
……….………..2
………………..2
……….………..3
………….……..3
………….……..3
……….………..3
………….……..3
………………..5

………….……..5
……….………..5
……….……….6
………….……..7
………….
……..12
………….
……..14
………….
……..14
………….


nghị……………………………….....................................

……..14

A. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Ngày nay do yêu cầu ngày càng cao của xã hội, nhằm nâng cao chất lượng
của học sinh phổ thông, để rút ngắn khoảng cách giữa nền giáo dục nước ta với
nền giáo dục của các nước trong khu vực và trên thế giới. Bộ giáo dục đã thực
hiện đổi mới phương pháp dạy học cho tất cả các cấp học. Đây là một chủ trương đúng đắn của ngành, hứa hẹn đạt hiệu quả cao. Đổi mới phương pháp dạy
học cho tất cả các cấp học nhằm đạt được những mục tiêu mà nó hướng tới.
Trong đó dạy học tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đang được
quan tâm. Thực hiện tích hợp trong dạy học sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho
việc góp phần hình thành và phát triển các năng lực hành động, năng lực giải
quyết vấn đề cho học sinh. Trong thực tế ở các trường học hiện nay, việc dạy
học theo hướng tích hợp ở môn Vật lí chưa thực sự được quan tâm, đa số giáo
viên ngại liên kết, tích hợp với những nội dung liên quan từ bài học trước hoặc

các bài học của môn học khác.
Là một giáo viên dạy môn Vật lí ở trường THCS, một môn học mà rất
nhiều học sinh ngại học và có nhiều học sinh cho rằng môn học này khô khan,
tôi luôn trăn trở làm thế nào để việc dạy học tích hợp đạt chất lượng và hiệu quả
cao nhất. Để một giờ học Vật lí đạt hiệu quả cao, phát huy tối đa khả năng lĩnh
hội của học sinh, người thầy phải tìm ra phương pháp dạy học phù hợp với từng
giờ dạy, thu hút học sinh vào giờ dạy…. Để đạt được mục tiêu này không gì hơn
là phải đổi mới phương pháp dạy học, bản thân tôi nhận thấy cần phải đổi mới
2


thường xuyên phương pháp tổ chức các hoạt động dạy học. Từ thực nghiệm tôi
rút ra rằng cũng là dạy học tích hợp nhưng tích hợp như thế nào để học sinh có
hứng thú học tập, tiếp thu nhẹ nhàng hiệu quả. Do đó việc dạy học tích hợp
thông qua tổ chức trò chơi trong môn Vật lí mới gây hứng thú học tập cho học
sinh trong giờ học Vật lí. Chính những lí do trên thôi thúc tôi chọn đề tài "Dạy
học tích hợp thông qua tổ chức trò chơi trong môn Vật lí gây hứng thú học
tập cho học sinh lớp 8 ở trường THCS” làm sáng kiến kinh nghiệm cho mình.
2. Mục đích nghiên cứu:
- Thực hiện tích hợp trong dạy học sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho việc
góp phần hình thành và phát triển các năng lực hành động, năng lực giải quyết
vấn đề cho học sinh.
- Áp dụng việc “dạy học tích hợp thông qua tổ chức trò chơi trong môn
Vật lí” có tác dụng giải trí, loại trừ mệt mỏi, căng thẳng, tạo hứng thú học tập
cho học sinh, nâng cao chất lượng học tập bộ môn Vật lí, để từ đó các em có thể
nắm vững kiến thức một cách nhẹ nhàng hiệu quả, có ý thức tìm hiểu tất cả kiến
thức tự nhiên, xã hội ở nhiều môn học thông qua dạy học tích hợp.
- Tăng cường được khả năng chú ý của học sinh, thu hút được sự tích cực
của học sinh cùng tham gia xây dựng, chuẩn bị và là thành viên trong các đội
chơi (hoặc là cổ động viên nhiệt tình) .

- Là cơ hội để học sinh thể hiện khả năng tiếp thu, vận dụng kiến thức, rèn
luyện khả năng tư duy, nhanh nhẹn của học sinh.
- Là một phương pháp dạy học đạt hiệu quả cao về việc truyền tải nội dung
kiến thức, củng cố hoặc vận dụng kiến thức vào cuộc sống và sản xuất.

3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 8 trường THCS Nga Liên năm học 2018-2019 trong dạy
học tích hợp thông qua tổ chức trò chơi trong môn Vật lí.
4. Phương pháp nghiên cứu:
+ Dựa vào thực tế giảng dạy, dự giờ, trao đổi kinh nghiệm với đồng
nghiệp.
+ Dựa vào kinh nghiệm thực tế, các hoạt động thực tiễn, từ đó phân tích,
tổng hợp để lựa chọn phương pháp dạy học.
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng một số phương pháp sau :
- Phương pháp điều tra giáo dục.
- Phương pháp quan sát sư phạm
- Phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh.
- Phương pháp mô tả.
- Phương pháp Vật lí.
+ Tích hợp kiến thức các môn học: Tích hợp theo từng phần học có liên
quan trong bài học.
5. Điểm mới của SKKN:

3


Thay cho việc tích hợp các môn học một cách dàn trải thì tổ chức trò chơi
kích thích sự tìm tòi của các em thông qua các môn học để nhận thức tốt hơn các
vấn đề thực tiễn.

B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận:
Thực hiện nghị quyết 40/ 2000/ QH 10- Định hướng “ Đổi mới giáo dục
phổ thông là đổi mới một cách đồng bộ, đổi mới nội dung chương trình gắn liền
với đổi mới phương pháp dạy học ”.
Căn cứ vào công văn Số: 3790/BGDĐT-GDTrH V/v tổ chức cuộc thi Vận
dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn và cuộc thi Dạy
học theo chủ đề tích hợp.
Với những căn cứ trên tôi thấy rằng dạy học tích hợp thông qua tổ chức các
trò chơi có thể được xem là các kỹ thuật hay các hoạt động dạy học mới rất phù
hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh, không chỉ gây hứng thú cho người học mà còn
cho cả lẫn người dạy khi mà đã sử dụng thành thạo các trò chơi. Ngoài ra chúng
còn có khả năng nâng cao được chất lượng dạy học. Trong các trò chơi này,
không ít khi bất ngờ xuất hiện năng khiếu nào đó ở học sinh. Ở đó tất cả đều
bình đẳng, vừa sức và phù hợp với cả lớp, thậm chí cả học sinh yếu kém. Hơn
thế nữa, nhiều khi một học sinh ít chuẩn bị vẫn có thể dẫn điểm trong trò chơi.
Ở đây sự nhanh trí, thông minh quan trọng hơn nhiều so với sự hiểu biết về sự
vật, đối tượng. Cảm giác bình đẳng, bầu không khí hồ hởi, hấp dẫn, cảm giác
vừa sức của trò chơi - tất cả các yếu tố đó tạo cho các em khả năng vượt qua tâm
lý ngại ngùng thường cản trở việc sử dụng linh hoạt thí nghiệm, diễn đạt, điều
này có ảnh hưởng rất tốt đến kết quả dạy học. Vì vậy, muốn đạt được mục đích
4


dạy học tích hợp thì cần làm cho môn Vật lí trở thành môn yêu thích của học
sinh bằng cách tổ chức trò chơi khi tích hợp các môn học.
II. Thực trạng của vấn đề:
1) Thuận lợi:
Đại đa số học sinh của trường THCS Nga Liên có ý thức ham mê học bộ
môn Vật lí. Với số lượng giáo viên của tổ chuyên môn có tới 2 giáo viên bộ môn

Vật lí, có những giáo viên giảng dạy nhiều năm có kinh nghiệm dạy học bộ
môn rất thuận lợi trong việc xây dựng bài dạy đổi mới phương pháp. Ở đây quan
điểm đổi mới phương pháp dạy học của môn Vật lí rất rõ ràng cụ thể. Điều này
rất thuận lợi cho tôi học hỏi đúc rút kinh nghiệm cho chuyên môn nghề nghiệp.
Thực trạng, đã qua nhiều năm thay sách giáo khoa.Việc đổi mới phương
pháp dạy học đã có nhiều kết quả rất khả quan, học sinh từ học thụ động đã
chuyển sang tự động lĩnh hội kiến thức. Trong các giờ học các em đã say mê tìm
tòi lĩnh hội kiến thức.
2) Khó khăn:
+ Đối với giáo viên:
- Giáo viên phải tìm hiểu sâu hơn những kiến thức thuộc các môn học khác.
- Vấn đề tâm lý chủ yếu vẫn quen dạy theo chủ đề đơn môn nên khi dạy
theo chủ đề tích hợp, liên môn, các giáo viên sẽ vất vả hơn, phải xem xét, rà
soát nội dung chương trình, sách giáo khoa (SGK) hiện hành để loại bỏ những
thông tin cũ, lạc hậu, đồng thời bổ sung, cập nhật những thông tin mới, phù hợp.
Nội dung của phương pháp dạy tích hợp, liên môn cũng yêu cầu GV cấu trúc,
sắp xếp lại nội dung dạy học trong chương trình hiện hành theo định hướng phát
triển năng lực học sinh nên không tránh khỏi việc giáo viên có cảm giác ngại
thay đổi.
- Điều kiện cơ sở vật chất (thiết bị thông tin ,truyền thông) phục vụ cho
việc dạy học trong nhà trường còn nhiều hạn chế nhất là các trường ở nông
thôn.
+ Đối với học sinh:
- Dạy tích hợp là cả một quá trình từ tiểu học đến THCS nên giai đoạn đầu
này, đặc biệt là thế hệ học sinh hiện tại đang quen với lối mòn cũ nên khi đổi
mới học sinh thấy lạ lẫm và khó bắt kịp.
- Do xu thế chọn ngành nghề theo thực tế xã hội nước ta hiện nay và việc
quy định các môn thi trong các kì thi tuyển sinh nên đa số các học sinh và phụ
huynh kém mặn mà (coi nhẹ) với các môn không thi, ít thi (môn phụ).
- Vật lí là môn học có phần khó hiểu, trừu tượng, “ngại” học nên trong việc

tiếp thu kiến thức của học sinh còn hạn chế. Đối tượng học sinh yếu còn nhiều,
các em chưa nắm chắc kiến thức, học tập một cách thụ động, chờ đợi kết quả
của bạn mình đưa ra, nhiều em rất ngại thực hành, sợ sai, một số em chưa vận
dụng được kiến thức, thậm chí không ghi chép bài ở trên lớp cũng như không

5


làm bài tập ở nhà, các em chưa có phương pháp học tập phù hợp. Thực tế này
cho thấy đối tượng học sinh này chưa yêu thích môn học.
- Thêm vào đó, phần lớn học sinh trường THCS Nga Liên theo đạo thiên
chúa nên việc học tập của các em bị ảnh hưởng do việc chi phối các hoạt động ở
nhà thờ. Gia đình các em còn chưa thật sự quan tâm đến việc học của con em
mình.
Kết quả khảo sát học sinh lớp 8 năm học 2017-2018 về việc học sinh tiếp
thu kiến thức mới, vận dụng làm bài tập, giải thích các hiện tượng trên thực tế và
vận dụng kiến thức liên môn các môn học như sau:
Câu hỏi kiểm tra: (Kiểm tra qua bài học “ Sự nổi”)
Câu 1: Hàng năm có rất nhiều du khách tới thăm Biển Chết (nằm giữa Ixra-ren và Gioóc-đa-ni). Biển mang tên này, vì nước ở đây rất mặn, khiến các
sinh vật biển không thể sinh sống được.Người ta đến thăm Biển Chết không phải
chỉ vì phong cảnh mà còn vì một điều kì lạ là mọi người đều có thể nổi trên mặt
biển dù không biết bơi. Em hãy giải thích tại sao.
Câu 2: Tại sao quả bóng cao su nếu ta thổi thì quả bóng không bay, nhưng
khi bơm khí hê li hoặc khí Hidro vào thì quả bóng bay?
Câu 3: Tại sao khi nấu canh, ta đổ dầu vào nước thì dầu nổi trên nước?
Câu 4: Lấy ví dụ về một hiện tượng trong thực tế liên quan đến sự nổi? Từ
đó nêu một vài biện pháp góp phấn bảo vệ môi trường?
Lớp

Giỏi

Sỹ
số SL %

Khá

8A

37

2

5.4

6

8B

35

1

2.9

5

SL

%
16.
2

14.
3

TB

Yếu

SL

%

SL

11

29.7

12

13

37.1

11

%
32.
5
31.
4

kém
SL

%

6

16.2

5

14.3

Từ những khó khăn trên tôi rút ra rằng cũng là dạy học tích hợp nhưng tích
hợp như thế nào để học sinh có hứng thú học tập, tiếp thu nhẹ nhàng hiệu quả.
Trên thực tế giờ dạy tôi thấy học sinh rất thích thú và kiến thức dần dần được
các em nắm bắt thông qua đó một cách nhẹ nhàng, hiệu quả.
Dưới đây tôi xin trình bày một số trò chơi và cách tổ chức trò chơi trong
dạy học tích hợp môn Vật lí đã mang lại hiệu quả cao trong dạy học.
3. Giải pháp đã tổ chức thực hiện:
3.1. Tìm hiểu nguyên tắc và các bước xây dựng nội dung tích hợp :
3.1.1. Tìm hiểu nguyên tắc xây dựng nội dung tích hợp:
Trên quan điểm dạy học tích hợp thuộc về nội dung dạy học, không phải là
phương pháp dạy học. Chúng tôi xác định các nguyên tắc dạy học như sau:
- Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu giáo dục phổ thông, đảm bảo mục tiêu
giáo dục môn học, đặc biệt đảm bảo chuẩn kiến thức và kĩ năng của môn học.
6

- Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học.
- Nguyên tắc đảm bảo tính nội dung: Không làm tăng tải nội dung chương
trình, không tích hợp ngược. Nội dung trong bài học, yêu cầu học sinh khai thác,
vận dụng kiến thức để tích hợp phải liên quan chặt chẽ với nhau.
- Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi: Nội dung tích hợp trong bài học phải
gắn với thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú, say mê
học tập cho học sinh...Đồng thời phù hợp với năng lực của học sinh, với điều
kiện khách quan của từng trường, địa phương.
Với việc tìm hiểu nguyên tắc xây dựng nội dung tích hợp đã giúp tôi nắm
vững và tìm ra phương pháp tích hợp ngắn gọn, chính xác, khoa học đem lại
hiệu quả dạy học cao.
3.1.2. Tìm hiểu các bước xây dựng nội dung tích hợp:
Để xây dựng được nội dung tích hợp, đảm bảo đúng nguyên tắc, thì điều
quan trọng và cần thiết đầu tiên là tìm hiểu kĩ các bước xây dựng nội dung tích
hợp:
Bước 1: Xác định nội dung tích hợp: Nghiên cứu nội dung bài học, tìm địa
chỉ trong bài để tích hợp. Đồng thời phân tích nội dung của vấn đề cần tích hợp.
Bước 2: Xác định mục đích tích hợp: Đảm bảo đúng mục tiêu trong chuẩn
kiến thức và kĩ năng của môn học. Nội dung tích hợp phù hợp, mang tính cấp
thiết của vấn đề cần nghiên cứu, phù hợp với điều kiện địa phương, nhà trường
và liên quan đến môn học.
Bước 3: Tìm các nội dung tích hợp: Lựa chọn nội dung gắn với thực tiễn
đời sống và phù hợp với năng lực của học sinh, đồng thời đảm bảo chuẩn kiến
thức và kĩ năng của môn học.
Bước 4: Xác định mức độ tích hợp: Nội dung đạt được? thời lượng bao
nhiêu? Có phù hợp với hoàn cảnh nhà trường, địa phương, năng lực của học
sinh...
Bước 5: Tổ chức dạy học theo nội dung tích hợp đã xác định. Dự giờ, rút
kinh nghiệm, có thể điều chỉnh nội dung sau khi thực nghiệm.
3.2. Công tác chuẩn bị tổ chức trò chơi:

3.2.1) Để hình thành các trò chơi trong các bài giảng tôi tích hợp đã chuẩn
bị các câu hỏi, thí nghiệm, bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập, nội dung
kiến thức các môn học khác để làm trò chơi.
- Về cách tổ chức trò chơi tôi có thể áp dụng các trò chơi trên truyền hình
hoặc các trò chơi dân gian.
- Chuẩn bị các dụng cụ thí nghiệm, cắt thẻ, bìa ... phục vụ cho trò chơi.
- Chuẩn bị ô chữ, hình vẽ ( có thể được thiết kế trên PowerPoint)
3.2.2) Thực hiện tổ chức trò chơi ở một số tiết học.
3.2. 3) Ứng dụng trò chơi vào chương trình Vật lí 6, 7, 9.
7


3.2. 4) Quy trình tổ chức thực hiện:
- Giáo viên căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu của bài học, căn cứ vào điều kiện
cụ thể của trường, lớp học để chọn trò chơi phù hợp.
- Giáo viên dự kiến trước kế hoạch tổ chức trò chơi, thời điểm tích hợp,
quy mô tổ chức ( theo nhóm - đôi hay lớp). Phân chia khu vực cho mỗi đội, dự
kiến người chơi. Những dụng cụ cần thiết phải chuẩn bị phục vụ cho trò chơi.
Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh thông qua trò chơi.
- Giáo viên phổ biến, giải thích quy tắc chơi, thể lệ cuộc chơi để học sinh
nắm được và phân công học sinh chuẩn bị những dụng cụ cần thiết phục vụ trò
chơi.
- Trong khi học sinh chơi, giáo viên quan sát, kịp thời động viên khuyến
khích những học sinh có tinh thần thái độ chơi tốt, cũng như kịp thời nhắc nhở
uốn nắn những em còn sai phạm.
- Giáo viên nhận xét, đánh giá sau khi chơi: khen thưởng những cá nhân,
đội khá nhất.
3.3: Thực hành tổ chức trò chơi trong nội dung tích hợp:
3.3.1: Một số trò chơi được sử dụng trong nội dung tích hợp như sau:
STT

Môn

1

Toán

2

Sinh học

3

Giáo dục
công dân

5
6

7
8

Nội dung tích hợp
Các công thức Vât lí
Sự sống của các loài sinh
vật trước sự ô nhiễm môi
trường…
Tinh thần đoàn kết, lòng
yêu nước , ý thức bảo vệ
môi trường….

Ô nhiễm môi trường, sử
dụng năng lượng tiết kiệm,
dư lượng thuốc trừ sâu…
Ô nhiễm môi trường, bảo
vệ môi trường, lãnh thổ và
chủ quyền biển đảo…
Tác động của lực, quán
tính, đàn hồi, ma sát, tổng
hợp lực, sự nổi….

Tên trò chơi
Ai nhanh nhất, Thợ
xây tường….
Đi tìm bí mật bức
tranh, Em đi trồng
rừng, …
Hùng biện, họa sĩ
nhí…

Ghi chú

Đi tìm bí mật bức
Hóa học
tranh, ong tìm
chữ…
Đi tìm bí mật bức
Địa lí
tranh, vươn khơi
bảo vệ chủ quyền.
Đi tìm bí mật bức

tranh, Dập bóng
Thể dục
tiếp sức, thảy vòng
cổ chai, kéo co…
Mỹ thuật Một số danh họa nổi tiếng Em là họa sĩ nhí.
Vẽ theo trí
của Việt Nam.
tưởng tượng
của các em
8


Từ vựng tiếng anh
9

Tiếng
anh

Từ điển sống.

về
truyên
truyền bảo
vệ
môi
trường…
Tìm các từ
liên
quan
đến

môn
học.

3.4. Minh hoạ cách tổ chức trò chơi:
Trong đề tài này tôi xin được trình bày một số trò chơi: “Dạy học tích
hợp thông qua tổ chức trò chơi- Vật lí 8” cụ thể:
Tên trò chơi: “ Đi tìm bí mật bức tranh”
Mục đích của trò chơi: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng vận dụng kiến thức
các môn học để giải quyết các hiện tượng thực tiễn, rèn cho học sinh có ý thức
tốt về bảo vệ môi trường .
Thời điểm sử dụng: Tổ chức trò chơi trong hoạt động : “Vận dụng- củng
cố”
Chuẩn bị: Các câu hỏi, các bức tranh liên quan đến các môn học: Toán, Địa
lý, Hóa học, Thể dục....
Cánh tiến hành: Sau khi kết thúc nội dung bài học, Giáo viên tích hợp liên
môn các môn học dưới hình thức trò chơi.
- Giáo viên giới thiệu tên trò chơi “ Đi tìm bí mật bức tranh”
- Giáo viên phổ biến cách chơi: Lớp chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm 1 bạn
chơi. (Các bạn trong nhóm tư vấn, cổ vũ cho đội mình).
- Cách chơi:
+ Giáo viên phổ biến cách chơi, đọc câu hỏi trò chơi và trình chiếu trên
máy tính.
+ Mỗi đội được quyền chọn ô câu hỏi và trả lời. Nếu trả lời sai các đội khác
được dành quyền trả lời.
+ Đội nào tìm ra bí mật bức tranh nhanh nhất sẽ là đội thắng cuộc.
Thời gian chơi:8 phút
Tác dụng của trò chơi: Qua trò chơi giúp các em khắc sâu được kiến thức,
biết vận dụng kiến thức môn học như: Toán, Hóa, Địa lí, Thể dục, GDCD... để
giải quyết các vấn đề thực tiễn, đặc biệt là vấn đề bảo vệ môi trường.
Ví dụ trò chơi được tổ chức trong phần tích hợp bài “ Sự nổi” như sau:

GV: chuẩn bị tranh và các câu hỏi: Bí mật của các bức tranh sau đây là
gì: Học sinh của mỗi đội bấm chọn 1 ô số để biết gợi ý về bức tranh. Sau mỗi
một gợi ý thì một mảnh ghép của bức tranh hiện ra. Mỗi câu trả lời đúng
được 2 điểm. Nếu đội nào tìm được bí mật bức tranh trước khi các mảnh

9


ghép mở ra thì được 10 điểm, tìm được bí mật bức tranh sau khi kết thúc mỗi
gợi thì điểm lần lượt là 8,6,4,2
• Tích hợp môn Địa lí: Câu hỏi tương ứng của 4 ô số:
1

2

3

4

Gợi ý 1: Bức tranh nói về vùng biển nằm trên biên giới giữa bờ Tây Israel
và thung lũng Jordan.
Gợi ý 2: Biển dài 76 km, chỗ rộng nhất tới 18 km và chỗ sâu nhất là 400 m.
Bề mặt biển Chết nằm ở 417,5 m (1.369 ft) dưới mực nước biển.
Gợi ý 3: Nồng độ muối ở Biển là 38% mặn hơn gấp 9,6 lần so cao hơn
nhiều so với biển bình thường.
Gợi ý 4: Trọng lượng riêng của nước biển ở đây cao hơn so với trọng
lượng riêng của người nên ta có thể nằm trên biển đọc báo mà không lo bị chìm
xuống.

10

Đáp án: “Biển chết”.
• Tích hợp môn Hóa- Sinh: Câu hỏi tương ứng của 4 ô số:
1

2

3

4

Gợi ý 1: Là chất lỏng có thể nổi trên mặt nước.
Gợi ý 2: Rất độc hại đối với cơ thể phần lớn các sinh vật, khiến cá chết hay
nhiễm độc hàng loạt. Làm ô nhiễm chất hữu cơ trong nước biển, làm mất đi
nguồn thức ăn, cuối cùng sẽ kìm hãm khả năng sinh sôi của các sinh vật biển.
Có hại cho các loài động vật có vú, bò sát, lưỡng cư và chim sống gần
hoặc trong trong đại dương. Chúng có thể bị nhiễm độc do tiếp xúc, nuốt phải;
bị ngạt thở, hỏng lớp lông/da giữ nhiệt, hoặc tổn thương hệ thống sinh sản và
thay đổi hành vi. Các loài này có thể bị giảm số lượng cá thể hoặc tuyệt diệt.
Gợi ý 3: Có trọng lượng riêng nhỏ hơn trọng lượng riêng của nước .
Gợi ý 4: Là sự cố xảy ra trong quá trình khai thác, chế biến, vận chuyển
dầu mỏ và sản phẩm từ dầu, (chẳng hạn như rò rỉ ống dẫn, tai nạn tàu thuỷ, sự cố
tại giàn khoan,… ) dẫn đến tình trạng dầu thoát ra ngoài gây ô nhiễm môi
trường, ảnh hưởng xấu đến sinh thái và thiệt hại đến các hoạt động kinh tế.

11


Đáp án: “Dầu loang” ( Tràn dầu)

Ô nhiễm biển do tràn dầu trong thời gian dài sẽ làm suy giảm lượng cá thể
sinh vật, gây thiệt hại cho ngành khai thác và nuôi trồng thủy sản. Dầu gây ô
nhiễm môi trường nước làm cá chết hàng loạt do thiếu oxy hòa tan. Dầu bám
vào đất, kè đá, các bờ đảo làm mất mỹ quan, gây mùi khó chịu dẫn đến doanh
thu của ngành du lịch cũng bị thiệt hại nặng nề.
Trọng lượng riêng của dầu nhỏ hơn so với trọng lượng riêng của nước và
nước biền nên dầu nổi lên trên.
• Tích hợp môn Hóa học: Giải nghĩa bức tranh: Tại sao khinh khí cầu
có thể bay lên được? Tại sao quả bóng cao su nếu ta thổi thì quả bóng không
bay, nhưng khi bơm khí hê li hoặc khí Hidro vào thì quả bóng bay?

Đáp án: Khinh khí cầu bay lên được là do khí bên trong được đốt nóng nhẹ
hơn và có thêm lực đẩy Acsimet của không khí bên ngoài nên bay lên được. Còn
12


quả bóng bay khi bơm khí Heeli hoặc khí Hidro thì bay lên được là do hai khí đó
nhẹ hơn không khí bình thường.
• Tích hợp môn Thể dục: Câu hỏi tương ứng của 4 ô số:

1

2

3

4

Gợi ý 1: Tai nạn thường xảy ra vào mùa hè, nắng, nóng.
Gợi ý 2: Do ngạt thở lâu dẫn đến tử vong.

Gợi ý 3: Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tan nạn đó: không biết bơi, chơi ở
những khu vực nguy hiểm như: có ao hồ, sông, suối, chơi ở những hố nước các
công trình xây dựng, bể, giếng nước có thành quá thấp, không có nắp đậy, tập
bơi ở những nơi không có biển báo an toàn tập bơi quá nhiều khi sức khỏe
không đảm bảo, đi ra đường khi ngập nước bị sa chân xuống hố sâu,….
Gợi ý 4: Muốn tránh được tai nạn này thì cần phải có ý thức tổ chức kỉ luật
cao, nên đến những cơ sở dạy bơi để được học bài bản...

13


Đáp án: “ Đuối nước”
Nga Liên là một trong những xã vùng ven biển của huyện Nga Sơn, có hệ
thống ao, đầm dày đặc. Tình trạng học sinh lên đê chơi, rồi rủ nhau tắm biển,
tắm ao rất nhiều, đã xảy ra không ít các trường hợp đuối nước thương tâm
Trò chơi “ Hùng biện”và “ Họa sĩ nhí”
Mục đích của trò chơi: Rèn cho học sinh có ý thức tốt về bảo vệ môi
trường.
Thời điểm sử dụng: Tổ chức trò chơi trong hoạt động: “Vận dụng- củng
cố”
Chuẩn bị: Các câu hỏi , nội dung vẽ tranh hoặc hùng biện.
Cánh tiến hành: Sau khi kết thúc nội dung bài học, giáo viên tích hợp liên
môn GDCD dưới hình thức trò chơi, giao bài về nhà.
- Giáo viên giới thiệu tên trò chơi “ Hùng biện” và “ Họa sĩ nhí”
- Giáo viên phổ biến cách chơi: Lớp chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm 1 bạn
chơi. (Các bạn trong nhóm tư vấn, cổ vũ cho đội mình).
- Cách chơi:
+ Giáo viên phổ biến cách chơi, đọc câu hỏi trò chơi và trình chiếu trên
máy tính.
+ Mỗi đội cử một bạn trả lời câu hỏi bằng hình thức viết bài Hùng biện

hoặc vẽ tranh.
+ Đội nào có bài hùng biện hay, có ý nghĩa, phù hợp với nội dung bài học
và truyền tải được tính giáo dục BVMT là đội thắng cuộc .
Thời gian chơi: làm ở nhà.
Tác dụng của trò chơi: Qua trò chơi giúp các em khắc sâu được kiến thức
về sự nổi, tuyên truyền đến mọi người có ý thức về bảo vệ môi trường.
Ví dụ trò chơi được tổ chức trong phần tích hợp bài “ Sự nổi” như sau:
GV: chuẩn bị câu hỏi: Bằng những hiểu biết của mình, em hãy viết một
bài (hoặc vẽ tranh) tuyên truyền về tình trạng đuối nước do tắm ao, hồ, sông,
suối và tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay?
14


4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
Từ việc đổi mới phương pháp dạy học tích hợp thông thường bằng tổ chức
trò chơi như trên tôi đã thu được nhiều kết quả : Chất lượng dạy và học tăng
lên, đặc biệt niềm vui lớn nhất của thầy cô giáo đó là từ việc “ ngại ” học, Vật lí
“khô khan”, học sinh đã yêu thích môn học hơn và luôn chờ đợi đến tiết học Vật
lí. Các em đã có thể biết vận dụng liên môn các môn học để giải quết các vấn đề
thực tiễn một cách có hiệu quả. Đặc biệt các em có ý thức tốt hơn trong vấn đề
bảo vệ môi trường.
Kết quả sau một năm tôi áp dụng kinh nghiệm này và khi kiểm tra kiến
thức của các em lớp 8 năm học 2018-2019 tôi đã thu được kết quả như sau:
Câu hỏi kiểm tra: (Kiểm tra qua bài học “ Sự nổi”)
Câu 1: Hàng năm có rất nhiều du khách tới thăm Biển Chết (nằm giữa Ixra-ren và Gioóc-đa-ni). Biển mang tên này, vì nước ở đây rất mặn, khiến các
sinh vật biển không thể sinh sống được.Người ta đến thăm Biển Chết không phải
chỉ vì phong cảnh mà còn vì một điều kì lạ là mọi người đều có thể nổi trên mặt
biển dù không biết bơi. Em hãy giải thích tại sao.
Câu 2: Tại sao quả bóng cao su nếu ta thổi thì quả bóng không bay, nhưng

khi bơm khí hê li hoặc khí Hidro vào thì quả bóng bay?
Câu 3: Tại sao khi nấu canh, ta đổ dầu vào nước thì dầu nổi trên nước?
Câu 4: Lấy ví dụ về một hiện tượng trong thực tế liên quan đến sự nổi? Từ
đó nêu một vài biện pháp góp phấn bảo vệ môi trường?
Giỏi

Khá

TB

Khối

Sỹ
số

SL

%

SL

%

SL

8A

37

7

18.9

12

32.4

17

8C

35

8

22.9

8

22.9

18

Yếu
%
45.
9
51.
4

kém

SL

%

SL

%

1

2.8

0

0

1

2.8

0

0

Tôi tin rằng kết quả của năm học tiếp theo sẽ cao hơn nữa. Nói như thế để
chứng tỏ rằng việc đổi mới phương pháp “Dạy học tích hợp thông qua tổ chức
trò chơi trong môn Vật lí gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 8 trường
THCS” trong tiết dạy Vật lí là rất quan trọng, nó mang lại rất nhiều lợi ích cho

giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học. Phương pháp tổ chức trò chơi
trong dạy học tích hợp không chỉ có thể vận dụng đối với chương trình Vật lí
lớp 8 mà còn có thể vận dụng các môn, khối khác. Những kinh nghiệm này đã
được kiểm nghiệm ở trường THCS Nga Liên. Bản thân tôi thấy rất hiệu quả qua
thời gian tôi công tác.

15


Tranh của em Nguyễn Văn Phú- HS lớp 8A- Trường THCS Nga Liên
Tuyên truyền đến các bạn học sinh hãy cẩn thận khi chơi gần ao hồ.

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Đối với giáo viên “Dạy học tích hợp thông qua tổ chức trò chơi trong
môn Vật lí gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 8 trường THCS” trong tiết
dạy Vật lí là rất quan trọng, nó mang lại rất nhiều lợi ích cho giáo viên và học
sinh trong quá trình dạy học.
Từ kết quả nghiên cứu trên tôi đã rút ra những bài học kinh nghiệm sau:
- Giúp giáo viên không ngừng tìm tòi, sáng tạo những phương pháp đổi
mới dạy học phù hợp với đối tượng học sinh, từ đó nhằm nâng cao trình độ
chuyên môn và nghiệp vụ của người giáo viên.
16


- Thực hiện tích hợp trong dạy học sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho việc
góp phần hình thành và phát triển các năng lực hành động, năng lực giải quyết
vấn đề cho học sinh.
- Áp dụng việc “dạy học tích hợp thông qua tổ chức trò chơi trong môn
Vật lí” có tác dụng giải trí, loại trừ mệt mỏi, căng thẳng, tạo hứng thú học tập

cho học sinh, nâng cao chất lượng học tập bộ môn Vật Lí, để từ đó các em có thể
nắm vững kiến thức một cách nhẹ nhàng hiệu quả, có ý thức tìm hiểu tất cả kiến
thức tự nhiên, xã hội ở nhiều môn học thông qua dạy học tích hợp.Vì vậy giáo
viên giảng dạy môn Vật lí cần không ngừng học hỏi, sáng tạo để tìm ra những
phương pháp giảng dạy phù hợp nhất với từng đối tượng học sinh.
2. Một số kiến nghị:
- Để có thể thực hiện tốt việc tổ chức trò chơi trong dạy học tích hợp thì đề
nghị với nhà trường bổ sung đồ dùng dạy học và máy chiếu.
- Đối với bản thân tôi kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên
trong đề tài này có khiếm khuyết gì mong các đồng chí đồng nghiệp góp ý để
tôi tiếp tục nghiên cứu, bổ sung để đề tài có thể đạt được kết quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 10 tháng 04 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Người viết :

Lê Thị Hiền

TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Sách giáo khoa Vật Lí 8.
2. Sách giáo viên Vật Lí 8.
3. Sách bài tập Vật Lí 8.
4. Tài liệu trên mạng Internet.
5. Tài liệu SKKN của bản thân viết năm 2009- 2010 “ Tổ chức trò chơi trong
các tiết học vật lí lớp 6”

17


CÁC ĐỀ TÀI SKKN ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP
CÔNG NHẬN TRONG CÁC NĂM VỪA QUA:
STT
1
2

Tên đề tài
Tổ chức trò chơi trong tiết học Vật
lí lớp 6 trường THCS Nga Liên
Giáo dục bảo vệ môi trường cho
học sinh thông qua buổi ngoại khóa
về ô nhiễm tiếng ồn

Năm công
nhận

Xếp loại
cấp huyện
cấp tỉnh

2009-2010

A

2011-2012

B

B

18


3

4

Gây hứng thú học tập cho học sinh
trường THCS Nga Liên bằng cách
tạo tình huống có vần đề
Hướng dẫn học sinh lớp 9 trường
THCS Nga Liên giải bài tập điện
học bằng cách lập sơ đồ phân tích
ngược

2012-2013

A

C

2015-2016

A

B

19