Một số kinh nghiệm dạy tích hợp bài 4 bảo vệ hòa bình ở môn giáo dục công dân lớp 9 trường THCS nga nhân

MỤC LỤC
TT
I.
1.
2.
3.
4.
II.
1.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
3.
3.1.
3.2.
3.3.
4.
III.
1.
2.

Nội dung
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng
Thuận lợi
Khó khăn
Nguyên nhân dẫn đến khó khăn, tồn tại
Kết quả khảo sát và nhận xét
Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề
Các nguyên tắc tích hợp
Tác dụng của dạy học tích hợp
Cách tổ chức thực hiện khi dạy bài 4: Bảo vệ hòa bình
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC

Trang
1
2
2
2
3
3
3
3
4
4
4
5

5
6
6
6
6
18
19
19
19
20
21

1


I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay, việc dạy học tích hợp liên môn đang được ngành giáo dục quan
tâm. Dạy học tích hợp được xây dựng trên cơ sở những quan điểm tích cực về
quá trình dạy và học. Vận dụng hợp lí quan điểm tích hợp sẽ giúp phát triển các
năng lực, giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên có ý
nghĩa hơn với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực
hiện riêng rẽ.
Chương trình SGK cũng đã được xây dựng dựa trên quan điểm: “Lấy
quan điểm tích hợp làm nguyên tắc chỉ đạo tổ chức nội dung chương trình biên
soạn sách giáo khoa và lựa chọn các phương pháp giảng dạy". Vì vậy việc dạy
học tích hợp liên môn là một trong những phương pháp giảng dạy mới đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục.
Đối với môn Giáo dục công dân, mục tiêu giáo dục và phát triển nhân
cách con người luôn được xác định là quan trọng nhất. Kiến thức bộ môn cũng

có liên quan đến kiến thức của nhiều môn học. Vì vậy, một trong những phương
pháp giảng dạy bộ môn hiệu quả đó là tích hợp liên môn trong quá trình dạy
học.
Bài “ Bảo vệ hòa bình” được giảng dạy trong chương trình GDCD lớp 9Bài 4 với mục tiêu giáo dục giúp học sinh hiểu thế nào là hòa bình và bảo vệ hòa
bình, vì sao cần phải bảo vệ hòa bình. Giá trị của hòa bình và tác hại của chiến
tranh. Hiểu được ý nghĩa của các hoạt động bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh
đang diễn ra ở Việt Nam và trên thế giới. Hiểu được các biểu hiện của sống hòa
bình trong sinh hoạt hằng ngày. Qua đó, học sinh xác định được những thái độ,
hành vi cần thiết để bảo vệ hòa bình. Hơn nữa còn giáo dục các em biết thể hiện
tình yêu hòa bình ở mọi nơi, mọi lúc. Có kỹ năng phân tích, đánh giá những
quan niệm, thái độ, cách ứng xử khác nhau liên quan đến vấn đề về hòa bình,
chiến tranh. Tích cực học tập và tham gia các hoạt động nhằm góp phần bảo vệ
hòa bình. Muốn đạt được mục tiêu của bài học cần sử dụng linh hoạt các phương
pháp dạy học trong đó phương pháp tích hợp kiến thức các bộ môn đóng vai trò
quan trọng. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm dạy tích hợp
bài 4: “Bảo vệ hòa bình” ở môn Giáo dục công dân lớp 9 trường THCS Nga
Nhân”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Việc dạy học theo hướng tích hợp các bộ môn cho Bài 4: Bảo vệ hòa
bình sẽ giúp các em tích cực chủ động trong quá trình học tập. Học sinh sẽ thích
thú, hào hứng nắm bài một cách hiệu quả, giờ học trở nên nhẹ nhàng, hấp dẫn.
Qua đó sẽ rèn được các kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng vận dụng kiến thức trong
học tập và trong thực tiễn, nâng cao khả năng tổng hợp phân tích đánh giá và
giải quyết vấn đề cho học sinh. Từ đó, các em biết xây dựng mối quan hệ bạn bè
thân thiện, hòa bình, nhân ái, vị tha, biết yêu hòa bình, ghét chiến tranh phi
nghĩa, trân trọng và học tập những việc làm yêu hòa bình trong cuộc sống.
2


Hơn nữa, tôi còn muốn thông qua bài học, giúp các em phát triển năng lực

phân tích, đánh giá quan niệm, thái độ, cách ứng xử khác nhau liên quan đến vấn
đề bảo vệ hòa bình, năng lực thuyết trình, vận dụng kiến thức liên môn để trả lời
câu hỏi trong bài học, năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.
Vấn đề dạy học tích hợp liên môn Giáo dục công dân với các môn học
khác để học sinh đạt được mục tiêu về kiến thức của bài học là: hiểu được thế
nào là hòa bình, bảo vệ hòa bình, giá trị của hòa bình và tác hại của chiến tranh.
Nêu được ý nghĩa của các hoạt động bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh đang
diễn ra ở Việt Nam và trên thế giới, các biểu hiện của sống hòa bình trong sinh
hoạt hằng ngày. Đồng thời, học sinh xác định được những thái độ, hành vi cần
thiết để cần phải bảo vệ hòa bình ở mọi nơi, mọi lúc.
3. Đối tượng nghiên cứu: (Tích hợp kiến thức Bảo vệ hòa bình cho HS
lớp 9B trường THCS Nga Nhân)
- Nghiên cứu mạch kiến thức tích hợp của các môn: Lịch sử, Ngữ văn,
Âm nhạc, Địa lí, Mỹ thuật, Sinh học, Hóa học, hiểu biết xã hội có thể sử dụng
trong bài dạy.
- Nghiên cứu và dạy học tích hợp để có kết luận đúng cho việc áp dụng
dạy học tích hợp liên môn trong bộ môn học giáo dục công dân nói riêng và
trong nhà trường nói chung.
- Nghiên cứu hứng thú học tập của học sinh khi được học giờ học tích hợp
liên môn.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện SKKN này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Đọc tài liệu có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu.
- Phương pháp thu thập thông tin qua đồng nghiệp, mạng Internet...
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
- Phương pháp thực nghiệm trên cơ sở dạy bài Bảo vệ hòa bình với học
sinh lớp 9B.
- Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm và một số phương pháp khác…
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động,
chương trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng. Tích
hợp có nghĩa là sự thống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp”.
Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác
nhau trong cùng một kế hoạch dạy học”.
Từ đó, ta hiểu rằng, dạy học tích hợp liên môn là dạy học những nội dung
kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học. "Tích hợp" là nói đến phương
pháp và mục tiêu của hoạt động dạy học, còn "liên môn" là đề cập tới nội dung
dạy học. Đã dạy học "tích hợp" thì chắc chắn phải dạy kiến thức "liên môn" và
3


ngược lại, để đảm bảo hiệu quả của dạy liên môn thì phải bằng cách hướng tới
mục tiêu tích hợp.
Tích hợp vấn đề hòa bình là một nội dung rất hay và ý nghĩa, nhất là đối
với dân tộc Việt Nam. Trong quá trình dựng nước và giữ nước lâu dài, chúng ta
đã đúc kết nên truyền thống yêu chuộng hòa bình và chăm lo giữ gìn hòa hiếu
với các nước láng giềng. Hòa bình của Việt Nam luôn gắn với độc lập, tự do.
Ngày nay, lại gắn liền với việc thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh. Hòa bình của Việt Nam liên kết với hòa bình của
khu vực và thế giới.
Việt Nam từng là một địa chỉ chiến tranh, ngày nay là một địa chỉ hòa bình.
Từ cuối những năm 1980, nắm vững xu thế hòa bình và phát triển của thế giới,
nhạy cảm trước thời cuộc và vận nước, Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định:
“Việt Nam muốn là bạn của tất cả các nước trong cộng đồng thế giới; phấn đấu
vì hòa bình, độc lập và phát triển”. Công cuộc đổi mới, cải cách và mở cửa được
phát động, chúng ta tích cực bình thường hóa quan hệ với các nước, phá bỏ bao
vây cấm vận, đề ra chủ trương xây dựng nền kinh tế mở, đẩy nhanh quá trình hội

nhập quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy liên kết khu vực và thế giới.
Nhiều môn học ít nhiều đề cập đến vấn đề hòa bình theo các cách khác
nhau. Nhiệm vụ của tôi là tìm ra những điểm tương thích ở các môn học để tạo
ra một bài tích hợp hợp lý, hiệu quả và thực tế.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm :
2.1. Thuận lợi:
- Những năm vừa qua, giáo viên được tham gia sinh hoạt trong “Trường
học kết nối” rất thuận lợi để mỗi người đổi mới dạy tích hợp liên môn.
- Giáo viên được tập huấn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra,
đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh do Sở giáo dục và đào tạo
Thanh Hóa tổ chức từ tháng 8 năm 2018.
- Sự phát triển của công nghệ thông tin với trang thiết bị dạy học khá
phong phú, sự hiểu biết của đội ngũ giáo viên trong nhà trường là cơ hội giúp
giáo viên chuẩn bị bài dạy hiệu quả, học sinh dễ tìm hiểu tài liệu và thu thập tư
liệu môn học qua hệ thống thông tin đại chúng, mạng Internet.
- Nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện, góp ý bài dạy để giáo viên tiến
hành dạy học thực nghiệm đạt kết quả tốt.
2.2. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trên thì việc dạy học tích hợp liên môn cũng
còn gặp phải nhiều trở ngại và khó khăn sau:
- Khi dạy tích hợp, giáo viên phải tìm hiểu sâu hơn những kiến thức thuộc
các môn học khác. Tâm lý chủ yếu vẫn quen dạy một môn/ tiết học nên khi dạy
theo chủ đề tích hợp liên môn, các giáo viên sẽ vất vả hơn, phải xem xét, rà soát
nội dung chương trình, sách giáo khoa hiện hành để loại bỏ những thông tin cũ,
lạc hậu, đồng thời bổ sung, cập nhật những thông tin mới, phù hợp.

4


- Để soạn một tiết dạy tích hợp đòi hỏi giáo viên phải giành thời gian đầu

tư nghiên cứu. Chính vì vậy, nhiều thầy cô ngại thay đổi nên chất lượng nhiều
giờ học chưa cao.
- Đa số giáo viên dạy môn Giáo dục công dân có trình độ đào tạo ban đầu
là Cao đẳng sư phạm Văn- Giáo dục công dân, Sử- Giáo dục công dân, trong đó
môn Giáo dục công dân là môn dạy thứ hai nên còn một số hạn chế.
- Sự tác động của đời sống, của các trang mạng xã hội như Facebook,
Zalo…khiến đạo đức của học sinh bị xuống cấp.
- Nhiều học sinh không yêu thích môn Giáo dục công dân, đặc biệt là học
sinh lớp 9. Các em chỉ chủ yếu tập trung học ba môn Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh
để thi vào cấp THPT, còn với môn Giáo dục công dân, các em chỉ xem đó là
môn phụ cho nên cách học còn hời hợt, mang tính đối phó.
2.3. Nguyên nhân dẫn đến khó khăn, tồn tại:
- Vốn hiểu biết về kiến thức các môn học, hiểu biết xã hội của mỗi giáo
viên còn hạn chế nên phần tích hợp có thể còn mờ nhạt, chưa hợp lý.
- Vì phải đảm nhận dạy nhiều lớp, nhiều môn, thêm cả công tác kiêm
nhiệm nên các thầy cô đôi khi chịu nhiều áp lực. Từ đó, sự đầu tư nghiên cứu
vấn đề còn chưa thấu đáo.
2.4. Kết quả khảo sát và nhận xét:
Tôi rất băn khăn, trăn trở khi nhìn thấy thực trạng trên, bản thân muốn
nghiên cứu vấn đề để thay đổi cách nhìn đối với môn Giáo dục công dân nên đã
tiến hành khảo sát học sinh ngay từ cuối năm học 2017-2018.
Bảng khảo sát tình hình học tập của lớp 8:
(Tháng 5 năm học 2017 - 2018)
Kết quả khảo sát
Lớp Số
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
HS

SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
8B
22
1
4.5
4
18.2
10
45.5
7
31.8
8A
23
1
4.3
3
13
11
47.8
8
34.9
Nhìn vào bảng khảo sát, ta thấy trình độ học lực, khả năng tiếp thu bài của
hai lớp là ngang nhau. Tuy nhiên kết quả khảo sát là quá thấp. Tỉ lệ học sinh giỏi

thấp, chỉ chiếm 4.4%. Tỉ lệ học sinh yếu chiếm 33.3% cả khối. Điều này thật
đáng báo động. Tâm lí ngại học môn GDCD khiến cho bản thân giáo viên dạy
GDCD phải trăn trở. Nếu giáo viên cứ giữ lối dạy học cũ, không có sự tích hợp
sẽ càng khiến cho học sinh chán học hơn. Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học
2018-2019, tôi đã tìm cách thay đổi phương pháp dạy học nhằm kích thích sự
hứng thú của học sinh đối với môn học này. Để đối chiếu kết quả học tập giữa
hai lớp, tôi tiến hành áp dụng dạy học tích hợp liên môn ở lớp 9B song song với
việc dạy học theo phương pháp truyền thống ở lớp 9A qua bài 4 Bảo vệ hòa
bình.
3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề:
5


3.1. Các nguyên tắc tích hợp:
Để thực hiện một tiết dạy tích hợp đạt hiệu quả cao, đầu tiên, tôi luôn
bám sát vào các nguyên tắc tích hợp sau:
- Đảm bảo tính mục tiêu: Giáo viên phải lựa chọn và liên kết các kiến
thức, kĩ năng hướng tới mục tiêu giáo dục của lớp học, đó là tạo nên con người
có khả năng hành động trên một nền tảng kiến thức, kĩ năng vững chắc.
- Đảm bảo tính khoa học: Các kiến thức phải khách quan, phù hợp, không
ôm đồm. Kiến thức tích hợp chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho nội dung chính.
- Đảm bảo tính khả thi: Người học có thể tiếp thu và vận dụng được kiến
thức, kĩ năng liên môn, người dạy có các điều kiện tổ chức, hướng dẫn việc học
tập.
3.2. Tác dụng của dạy học tích hợp:
- Đối với giáo viên: Dạy học tích hợp sẽ kích thích giáo viên tư duy và
không ngừng trau dồi kiến thức ở nhiều lĩnh vực, bộ môn khác nhau để có một
lượng kiến thức sâu, rộng đủ để đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của dạy
học hiện nay.
- Đối với học sinh: Học sinh hứng thú với những tiết học hơn, dễ hiểu và

hiểu sâu nội dung bài học. Các em sẽ có những chuyển biến rõ rệt trong khả
năng vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn.
3.3. Cách tổ chức thực hiện khi dạy bài 4: Bảo vệ hòa bình
* Bước 1: Xác định những môn học/ vấn đề cần tích hợp trong bài:
Trên cơ sở nghiên cứu mạch kiến thức tích hợp liên môn để dạy bài" Bảo
vệ hòa bình", tôi đã mạnh dạn đưa vào bài học các kiến thức liên môn sau:
- Môn Lịch sử: Giúp học sinh tái hiện lại kiến thức lịch sử về chiến tranh thế
giới thứ nhất, thứ hai, về cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ ở Việt
Nam. Từ đó thấy được sự tàn khốc, hủy diệt của chiến tranh và giá trị của một
nền hòa bình.
- Môn Ngữ văn: Văn bản “ Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” của nhà văn
Mác Két( Môn Ngữ văn 9) đã đưa ra nguy cơ về một cuộc chiến tranh thế giới
sẽ xảy ra, đó là một cuộc chiến tranh hạt nhân- cuộc chiến tranh hủy diệt. Từ đó
giúp học sinh thấy được sự cần thiết phải bảo vệ hòa bình của toàn thế giới.
- Môn Địa lí: Giúp học sinh nắm được vị trí địa lí một số khu vực hay xảy ra
chiến tranh, xung đột vũ trang. Từ đó hiểu, thông cảm và chia sẻ sâu sắc cho
cuộc sống bất ổn của người dân, đặc biệt là trẻ em các khu vực có chiến tranh.
- Môn Mĩ thuật: Bằng những kiến thức Mĩ thuật vẽ theo đề tài đã học trong
môn mỹ thuật, học sinh có thể vận dụng để thực hiện bài tập về chủ đề bảo vệ
hòa bình. Qua đó, HS có thể rèn luyện kỹ năng tổng hợp kiến thức bài học qua
vẽ sơ đồ tư duy, vẽ tranh cổ động về bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh.
- Tích hợp môn Âm nhạc: Học sinh cảm nhận được khát vọng hòa bình qua
bài hát Như hòn bi xanh hoặc Trái đất này là của chúng mình…. Từ đó thấy
được một trong những việc làm bảo vệ hòa bình là yêu thích và hát bài hát về
hòa bình.

6


- Tích hợp môn Hóa học: HS biết được chất độc hại (chất điôxin) mà Mĩ đã

ném xuống miền Nam Việt Nam. Hành động của chúng đã gây ra tội ác vô nhân
đạo nhất loài người, khiến 4,8 triệu người Việt Nam bị nhiễm chất độc da cam.
- Tích hợp vấn đề bảo vệ môi trường: Chiến tranh gây hậu quả hủy diệt, ô
nhiễm môi trường nặng nề.
- Tích hợp môn Sinh học: HS hiểu được sự biến đổi gen làm ảnh hưởng
nghiêm trọng đến nòi giống Việt Nam khi bị nhiễm chất độc màu da cam từ
chiến tranh.
- Tích hợp sách Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học
sinh lớp 9 - NXB giáo dục Việt Nam:
Truyện Cánh cửa hòa bình giúp ta hiểu được phong cách đối ngoại của Bác
trong việc tạo lập mối quan hệ hữu nghị, hòa bình với bạn bè bốn phương. Từ
đó, chúng ta biết tạo lập mối quan hệ thân thiết, chan hòa, cởi mở với mọi người
xung quanh.
- Tích hợp kiến thức về biển đảo:
+ Tuyên truyền Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 8 (Khóa
XI) về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm
nhìn đến năm 2045.
+ Giáo dục chủ quyền biển đảo.
* Bước 2: Tiến trình bài dạy:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
*Tích hợp môn Âm nhạc 6:
- GV đặt vấn đề: Em hãy kể tên một số bài hát nói về hòa bình mà em biết?
+ HS dựa vào kiến thức âm nhạc trả lời: Bài hát Như hòn bi xanh, Trái đất này
là của chúng mình….
- Em thích nhất bài hát nào? Hãy bắt cái để cả lớp chúng ta cùng hát một đoạn
trong bài hát em thích?
+ Cả lớp cùng hát 1 đoạn
GV giới thiệu: Các em ạ. Hòa bình là điều mong muốn của tất cả mọi
người, mọi dân tộc trên thế giới. Có hòa bình, con người sẽ có cơm ăn, áo mặc,
được đến trường, được tham gia các hoạt động, được làm chủ bản thân, có

quyền bầu cử, ứng cử. Vì vậy, bảo vệ hòa bình là trách nhiệm của tất cả chúng
ta. Để tìm hiểu về vấn đề này, cô trò ta sẽ cùng đến với bài Bảo vệ hòa bình
nhé!
Với việc sử dụng phương pháp tích hợp kiến thức âm nhạc để giới thiệu
bài, tôi đã mở ra cho học sinh việc chuẩn bị tìm hiểu bài Bảo vệ hòa bình”với
tâm thế hoàn toàn thoải mái và ý nghĩa.
Hoạt động 2: Thế nào là hòa bình và bảo vệ hòa bình?
*Tích hợp môn Lịch sử 8:
- GV bật slide 1: Hình ảnh về chiến tranh thế giới và phần ĐVĐ 1, 2 trong SGK
trang 12.

7


* Yêu cầu kiến thức: Học sinh nắm được thế nào là hòa bình và bảo vệ hòa bình
- Kỹ năng: Phân tích, nhận biết vấn đề.
- Thái độ: Yêu hòa bình, thấy được hậu quả của chiến tranh.
- Định hướng phát triển năng lực:
+ Năng lực tư duy
+ Năng lực giải quyết vấn đề
+ Năng lực đàm thoại.
- Phương pháp: Phương pháp phân tích số liệu, liên môn lịch sử, hiểu biết xã
hội.
Cụ thể như sau:
Sau khi HS quan sát hình ảnh và thông tin trong SGK, GV nêu câu hỏi :
- Dựa vào kiến thức lịch sử, em hãy cho biết: Chiến tranh thế giới thứ nhất và
chiến tranh thế giới thứ hai xảy ra vào năm nào ?
- Nêu số người chết trong chiến tranh? Tại sao con số này lại tăng lên 5 lần?
- Hậu quả mà trẻ em trên thế giới phải gánh chịu là gì? Nêu suy nghĩ của em về
những số liệu trên?

Từ phân tích trên, HS sẽ trả lời được: Chiến tranh gây ra hậu quả đau
thương, tàn khốc, li tán và nỗi bất hạnh chết chóc cho nhân loại, đặc biệt là cho
trẻ em.
Để nhấn mạnh hậu quả mà chiến tranh gây ra, GV tiếp tục sử dụng câu hỏi
tích hợp môn lịch sử.
- GV bật slide 2: Hình ảnh về 2 thành phố Hirosima, Nagasaki của Nhật bị quân
đội Mĩ ném bom nguyên tử.

8


- Em có nhận xét gì về hậu quả mà bom nguyên tử gây ra?
Dựa vào kiến thức lịch sử và hiểu biết của bản thân, HS chỉ ra: Mức độ nguy
hiểm của bom nguyên tử sẽ gây ra sức hủy diệt cực lớn cho nhân loại.
Sau đó GV hướng tới bài học: Thế nào là hòa bình?
HS trình bày:
Hòa bình là tình trạng không có chiến tranh, hay xung đột vũ trang. Là
mối quan hệ hiểu biết, tôn trọng, bình đẳng và hợp tác giữa các quốc gia dân
tộc, giữa con người với con người. Là khát vọng của toàn nhân loại.
Để HS có kiến thức về bảo vệ hòa bình, GV tiếp tục hướng dẫn HS quan
sát hình ảnh bom Mĩ hủy diệt bệnh viện Bạch Mai và thông tin phần ĐVĐ 3
trong SGK
- GV bật slide 3: Bom Mĩ hủy diệt Bệnh viện Bạch Mai

9


- GV hỏi: Vì sao đế quốc Mĩ lại ném bom vào các bệnh viện( như bệnh viện
Bạch Mai)?
- HS: Vì đó là nơi cứu người. Chúng muốn hủy diệt tận gốc sự sống của con

người Việt Nam.
- GV: Tội ác của chúng không chỉ dừng lại ở đó mà chúng còn cho máy bay rải
chất điôxin xuống Miền Nam Việt Nam. Các em hãy quan sát hình ảnh sau:
- GV bật slide 4: Máy bay Mĩ rải chất điôxin xuống miền Nam Việt Nam
*Tích hợp môn Hóa học (bài Hữu cơ); môn Sinh học (bài Đột biến gen và bài
Những bệnh tật của con người) lớp 9:

- GV: Hình ảnh máy bay Mĩ rải chất điôxin xuống miền Nam Việt Nam gợi cho
em suy nghĩ gì?
- HS quan sát và phát hiện vấn đề: Mức độ rải dày đặc, khủng khiếp, với diện
tích rộng lớn… Thể hiện sự độc ác, vô nhân đạo của đế quốc Mĩ.
Từ đó HS có thể thấy được tác hại của chất điôxin đối với con người qua
phần tích hợp môn Hóa học.
- GV bật slide 5: Nạn nhân chất độc da cam

10


GV cung cấp cho HS một số kiến thức về chất điôxin (chất độc màu da
cam): Là tên gọi của một nhóm hợp chất hữu cơ của Clo. Chúng có cấu trúc đặc
biệt, cả thảy có khoảng 80 loại khác nhau. Đây là loại thuốc độc hại nhất. Nó có
thể làm rụng lá cây, tăng tỉ lệ đột biến gen ở các vùng bị rải chất độc. Khi vào cơ
thể con người, nó tương đương với bệnh ung thư và HIV. Trong suốt cuộc chiến,
quân Mĩ đã rải xuống Việt Nam khoảng 80 triệu lít chất độc màu da cam.
GV: Hình ảnh trên chỉ là một trong số vô vàn những hình ảnh đau thương
mà nhân dân Việt Nam( cụ thể là những gia đình bị nhiễm chất độc màu da
cam) đến nay vẫn đang phải oằn mình chống chọi.
Đến đây, GV có thể cho HS tích hợp luôn với môi trường: Chất điôxin
không chỉ gây dị tật bẩm sinh cho biết bao thế hệ Việt Nam mà còn hủy hoại đến
môi trường sinh thái: Cây cỏ chết cháy, các loài động vật không sống nổi, con

người bị bệnh tật…
Từ hiểu biết này, GV hướng HS đến câu hỏi sau: Đó là chiến tranh phi
nghĩa mà đế quốc Mĩ gây ra cho Việt Nam. Vậy, em hãy phân biệt chiến tranh
chính nghĩa và phi nghĩa.
HS phân biệt dựa vào phân tích trên:
+ Cuộc chiến tranh của thực dân Pháp (1858 đến 1954) và đế quốc Mĩ
(1954 -1975) đối với Việt Nam là phi nghĩa vì đã đi xâm lược, đô hộ nước khác.
+ Việt Nam thực hiện cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ
là chính nghĩa nhằm chống xâm lược, bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Qua hoạt động này, HS sẽ phân biệt vấn đề thông qua tích hợp môn Lịch
sử, từ đó thể hiện thái độ đồng tình, ủng hộ với những dân tộc biết chống lại sự
xâm lược của nước khác; lên án, phê phán hành động xâm lược của các thế lực
thù địch.
Sau khi tìm hiểu về hậu quả của chiến tranh, GV chốt: Vậy, thế nào là bảo
vệ hòa bình?
HS rút ra được khái niệm:
Bảo vệ hòa bình: Là làm mọi việc để bảo vệ, gìn giữ cuộc sống xã hội
bình yên, là dùng thương lượng đàm phán để giải quyết mọi mâu thuẫn, xung
đột giữa các dân tộc, tôn giáo, quốc gia; không để xảy ra chiến tranh hay xung
đột vũ trang.
Hoạt động 3: Vì sao cần phải bảo vệ hòa bình?
Yêu cầu kiến thức: HS nêu được ý nghĩa của bảo vệ hòa bình, tình hình thế
giới hiện nay.
Kĩ năng: Biết giải thích vấn đề
Thái độ: Tôn trọng, tự hào về lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của
cha ông.
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực quan sát, tư duy, giải quyết vấn
đề và năng lực hợp tác.
Phương pháp: Phương pháp dạy học nhóm tích hợp liên môn địa lý, lịch sử.
Cách tiến hành:

11


Để HS hiểu thêm về sự đối lập giữa hòa bình và chiến tranh, GV tổ chức cho
học sinh thảo luận nhóm. Sau đó, GV trình chiếu bảng so sánh để các nhóm đối
chiếu, nhận xét.
- GV bật slide 6: Bảng so sánh

*Tiếp tục, GV tích hợp môn Địa lí 8 (bài Tây Nam Á):
Nội chiến ở Syria (một quốc gia ở Trung Đông thuộc Châu Á), sự can thiệp
của các quốc gia bên ngoài vào Syria như: Nga, Mĩ, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và
Ixaren... Xung đột nhiều bên ở Bán đảo Triều Tiên…đang ngày càng gia tăng.
- GV bật slide 6: Khu vực xảy ra nhiều cuộc xung đột vũ trang, nội chiến:

12


Sau đó, GV đặt câu hỏi: Theo em, vì sao chúng ta phải bảo vệ hòa bình?
HS lý giải vấn đề: Vì hòa bình đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc, bình
yên cho con người; còn chiến tranh chỉ đem lại đau thương, tang tóc…
Sau khi HS hiểu được ý nghĩa của bảo vệ hòa bình, GV chuyển sang phần
tìm biểu hiện của sống hòa bình
Hoạt động 4: Biểu hiện của sống hòa bình trong sinh hoạt hằng ngày
Yêu cầu kiến thức: HS nêu được những biểu hiện của việc sống hòa bình
trong sinh hoạt hằng ngày.
Kĩ năng: Nhận biết các biểu hiện tích cực và rèn luyện bản thân theo
những biểu hiện tích cực đó.
Thái độ: Định hướng phát triển năng lực: Năng lực quan sát, giải quyết vấn
đề và năng lực hợp tác.

Phương pháp: Phương pháp trò chơi, phương pháp dạy học nhóm tích hợp
liên môn lịch sử.
Cách tiến hành:
Để HS hiểu thêm về biểu hiện của lối sống hòa bình, GV tổ chức cho học
sinh chơi trò chơi tiếp sức.
- GV chia lớp làm hai nhóm lớn: Nhóm A và nhóm B
+ Nhóm A: Tìm những biểu hiện về sống hòa bình
+ Nhóm B: Tìm những biểu hiện về sống thiếu hòa bình
- GV phổ biến luật chơi: Sau khi thảo luận xong, hai đội lên viết tiếp sức ở trên
bảng. Mỗi HS chỉ được lên một lần, viết một biểu hiện. Viết xong chạy xuống
đưa phấn cho bạn ở phía dưới của nhóm mình.
Với trò chơi tiếp sức này, HS biết phân biệt những biểu hiện tốt và chưa
tốt về lối sống hòa bình hay thiếu hòa bình trong cuộc sống. Điều này giúp các
em có thêm kỹ năng sống, giúp hình thành nhân cách, trở thành con người tốt
cho gia đình và xã hội.
Hoạt động 5: Cách rèn luyện
Yêu cầu kiến thức: Thấy được trách nhiệm của bản thân đối với các hoạt
động bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh do nhà trường, địa phương tổ chức.
Kĩ năng: Nhận biết, liên hệ thực tế.
Thái độ: Có ý thức chăm chỉ học tập, lao động, sống nhân ái, trung thực,
giữ chữ tín, tích cực tham gia các hoạt động do nhà trường, địa phương tổ chức.
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực nhận biết, liên hệ thực tế.
Phương pháp: Quan sát tranh ảnh, phân tích
Cách tiến hành:
* GV tích hợp biển đảo: Tuyên truyền Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8
* GV cho HS tích hợp truyện Cánh cửa hòa bình trong sách “Bác Hồ và
những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh lớp 9”
- GV bật slide 7: Tranh vẽ Bác Hồ và Thủ tướng Ấn Độ Nê-ru bắt tay nhau.

13

- GV cho HS đọc truyện
GV gọi một HS đọc to câu chuyện: Cánh cửa hòa bình sau đó đặt câu
hỏi: Bác Hồ và Thủ tướng Ấn Độ Nê-ru có mối quan hệ như thế nào? Tại sao
Bác lại nói với Thủ tướng Ấn Độ “ Đây là cánh cửa hòa bình?
HS chú ý lắng nghe và trả lời câu hỏi: Đó là mối quan hệ thân mật, ân
cần, rất thiện chí qua lời nói, cử chỉ, hành động, tình cảm chân thật của các nhân
vật cấp cao. Đó là cánh cửa mở ra hòa bình, hữu nghị, hợp tác, sự cố gắng và
thiện chí của cả hai phía.
Phần tích hợp này rất quan trọng, vì đây là điểm mới mà Phòng giáo dục
và đào tạo Nga Sơn đã triển khai từ học kỳ II năm học 2017-2018 theo Công
văn của Sở Giáo dục và đào tạo Thanh Hóa. Khi tích hợp, HS rất thích thú khi
được nghe câu chuyện có thật về Bác. Trong cuộc gặp mặt, ngay cả chi tiết nhỏ
như một cái bắt tay, một lời nói cũng được Bác vận dụng rất hợp lý để hướng
người đối diện thấy được thiện chí của Việt Nam đối với vấn đề hòa bình. Cũng
chính vì thế HS thấy được những hành động cụ thể trong cuộc sống, lao động và
học tập nếu ta để ý cũng là những hành động bảo vệ hòa bình.
*Tích hợp môn Ngữ văn 9:
- Trong chương trình Ngữ văn 9, các em đã được học tác phẩm văn học nào nói
về hòa bình?
+ HS chỉ ra tác phẩm “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” của nhà văn
Mác-két
- GV bật slide 8: Ảnh chụp tác giả Máckét

14


- Nhà văn Mác két viết văn bản này nhằm mục đích gì?
+ Kêu gọi toàn thế giới hãy bảo vệ hòa bình, kiên quyết chống chiến tranh.

Sau đó, GV yêu cầu HS kể tên các hoạt động bảo vệ hòa bình, chống
chiến tranh trong cuộc sống như: Ký tên vì công lý giúp đỡ nạn nhân chất độc da
cam, biểu diễn văn nghệ, đi bộ, vẽ tranh…-> đều nhằm bảo vệ hòa bình, chống
chiến tranh.
Sau đó GV trình chiếu một số hình ảnh cụ thể:
- GV bật slide 9: Một số hình ảnh tham gia các hoạt động bảo vệ hòa bình

15


Để khẳng định vấn đề: Bảo vệ hòa bình là việc làm của tất cả công dân, GV
đặt câu hỏi:
Là học sinh, em cần làm gì để bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh?
HS liên hệ bản thân: Tham gia các hoạt động bảo vệ hòa bình, chống chiến
tranh do nhà trường, địa phương tổ chức. Yêu hòa bình, ghét chiến tranh phi
nghĩa.
GV chốt: Chúng ta- những chủ nhân tương lai của đất nước- phải hiểu
được giá trị của hòa bình. Đồng thời phải biết ơn, tự hào và tiếp nối truyền thống
của cha ông đã đổ biết bao xương máu mới giành được độc lập, tự do như ngày
hôm nay ( GV chuyển sang hoạt động 6)
Hoạt động 6: Luyện tập.
Yêu cầu kiến thức: Học sinh nắm được kiến thức bài học một cách hệ
thống. Ghi nhớ những kiến thức cơ bản. Vận dụng kiến thức cơ bản làm được
các bài tập theo các cấp độ : Nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp và vận dụng
cao.
Kĩ năng: Quan sát, nhận biết, phân tích vấn đề
Phương pháp: khảo sát qua phiếu học tập…
Cách tiến hành:
Bài tập 1: GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm, chọn những hành vi
thể hiện lòng yêu hòa bình trong cuộc sống hằng ngày, HS thảo luận theo nhóm.

Bài tập 2: Tích hợp Mĩ thuật
- GV chia 3 nhóm thảo luận bài tập sau:
Bài tập 3 SGK- Trang 16: Chọn một số hoạt động và giới thiệu trước lớp
về bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh.
GV hướng dẫn HS sinh thảo luận vấn đề. Có thể là :
+ Hoạt động giao lưu văn nghệ.
+ Ủng hộ trẻ em vùng bị chiến tranh
+ Đi bộ
+ Thi vẽ tranh về chủ đề hòa bình….
HS có thể chọn hoạt động Thi vẽ tranh về chủ đề hòa bình đã được tổ chức
trong buổi hoạt động ngoại khóa của trường THCS Nga Nhân trước đó.
- HS giới thiệu về mục đích, cách thức tiến hành, kết quả và cảm nghĩ về buổi
hoạt động ngoại khóa, sau đó giới thiệu một số tranh (Đã được tham gia dự thi
trong buổi ngoại khóa- Một số tranh tôi sẽ giới thiệu ở phần Phụ lục).
Bài tập 3: Cuối giờ học, GV cho HS làm bài vào phiếu học tập để khảo sát kết
quả tiếp thu bài học của các em.
Đề bài:
Câu 1(5 điểm): Chiến tranh gây ra hậu quả gì cho con người?
Câu 2 (5 điểm): Qua tiết học, em thấy mình cần làm gì để bảo vệ hòa bình?
- Học sinh làm bài vào phiếu học tập.
Sau đây là kết quả làm bài vào phiếu học tập của em Mai Như Hoa và em
Mai Linh Chi lớp 9B:

16


Đến đây GV có thể tổng kết nội dung bài học bằng cách tích hợp với môn
Mĩ thuật, yêu cầu các nhóm học sinh vẽ sơ đồ tư duy bài học. Hoạt động này
không những giúp cho việc nắm vững bài học được khắc sâu ngay tại lớp mà
còn tạo được sự hứng thú cho các em trong cách sử dụng năng khiếu hội họa của

mình để sáng tạo ra những sơ đồ tư duy mới lạ.
( Hình ảnh về sơ đồ tư duy được giới thiệu ở phần Phụ lục)
Hoạt động 7: Hướng dẫn học ở nhà
Yêu cầu:
- Học sinh tích cực học và nắm kiến thức tốt, rèn luyện được kỹ năng thực
hành để viết bài tuyên truyền về lòng yêu hòa bình trong cuộc sống. Có ý thức
thực hành rèn luyện sống nhân ái, vị tha, đoàn kết, yêu thương con người, biết
tham gia các hoạt động yêu hòa bình, chống chiến tranh phi nghĩa.
- Tiếp theo GV yêu cầu HS tiếp tục sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ, thành
ngữ nói về hòa bình.
Chuẩn bị bài 8: Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới.
* Như vậy tiến trình dạy bài học theo hướng tích hợp tôi đã thực hiện
theo 7 hoạt động trên. Trong mỗi hoạt động, tôi sử dụng các phương pháp khác
nhau theo đặc trưng của môn học, trong đó có phương pháp liên môn theo nhiều
hình thức đã mô tả để phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
Bài dạy được thực hiện vào ngày 5/10/2018 của năm học, vì vậy các số
liệu, tư liệu hình ảnh có liên quan đến nội dung bài học có sử dụng trong bài
được cập nhật từ trước cho đến thời điểm đó. Trong quá trình sử dụng dự án sau
này, tôi đã cập nhật tư liệu, hình ảnh một cách kịp thời, có tính thời sự cho phù
hợp với thực tế và đạt hiệu quả giáo dục.

17


4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục:
Qua quá trình dạy học, tôi thấy việc thực hiện dạy học tích hợp các môn
học không những giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn giúp các em phát
triển năng lực, kiến thức, kỹ năng, vận dụng sáng tạo kiến thức, làm cho việc
học tập trở nên ý nghĩa hơn đối với học sinh so với việc các môn học được thực
hiện riêng rẽ. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục giúp đào tạo

những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề phức tạp
của cuộc sống hiện đại.
Đó là phương pháp tối ưu để phát triển năng lực, phát huy được tính tích
cực của học sinh, góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học ở nhà
trường. Từ đó, giáo viên có thể trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ. Kết hợp các kiến thức liên môn trong môn giáo dục công dân làm
cho học sinh hứng thú khi học tập bộ môn. Từ khâu chuẩn bị bài ở nhà đến thái
độ chú ý nghe giảng và hăng say phát biểu, hào hứng với các bài tập được giao
đã hoàn toàn khác trước.
Đối với giáo viên, việc dạy học tích hợp góp phần không nhỏ trong việc
trau dồi chuyên môn nghiệp vụ. Đó là niềm vui và say mê khi tìm ra được một
phương pháp, một cách dạy để thấy học sinh sôi nổi hơn trong giờ học, để yêu
nghề hơn.
Sau khi dạy xong bài Bảo vệ hòa bình vào ngày 5/10/2018, tôi tiến hành
khảo sát kết quả học tập giữa lớp 9B (lớp dạy tích hợp) và lớp 9A (lớp không
dạy tích hợp).
Kết quả khảo sát sau bài học:
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Lớp Sĩ số
Ghi chú
SL
%
SL
%
SL
%
SL

%
Áp dụng
9B
22
4
18.2
9 40.9
8
36.4 1
4.5
dạy học
tích hợp
Không áp
9A
23
2
8.7
5 21.7
7
30.4 4 17.4
dụng
Đối chiếu với bảng khảo sát ở tháng 5 năm học 2017-2018 và kết quả
khảo sát giữa hai lớp vào ngày 5/10/2018, tôi thấy kết quả học tập có sự khác
nhau. Khả năng tiếp thu bài, tham gia vào các hoạt động trên lớp, làm bài tập
qua phiếu điều tra của lớp 9B cao hơn nhiều so với lớp 9A không dạy thực
nghiệm. Chẳng hạn: Tỉ lệ học sinh giỏi ở lớp 9B cao gấp 2 lần so với lớp 9A. Tỉ
lệ học sinh yếu chỉ còn 4.5% ở lớp 9B, trong khi đó ở lớp 9A vần còn 17.4%.
Từ kết quả khả quan trên, tôi nhận thấy việc tích hợp kiến thức liên môn vào
một môn học nào đó là việc làm hết sức cần thiết, tạo nên sự logic về mạch kiến
thức và sự gắn kết có hiệu quả giữa các môn học, để từ đó các em nhận thấy tất

cả các môn học đều có vai trò quan trọng như nhau. Muốn vậy, các em cần phải
học đều ở tất cả các môn học để trở thành một con người phát triển toàn diện,
tránh việc học lệch, học tủ.
18


III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Sau thời gian tìm hiểu, nghiên cứu về phương pháp dạy học tích hợp liên
môn, với nhiều ý kiến đóng góp của tổ chuyên môn, tôi đã rút ra được những
bài học kinh nghiệm sau đây để thành công trong một giờ dạy tích hợp:
- Trước hết, để thực hiện đúng một giờ dạy giáo viên phải am hiểu về lịch
sử, địa lí, văn hóa vùng miền, phong tục tập quán, ý thức hệ xã hội. Biết chọn
nội dung tích hợp phù hợp trong dạy học là yêu cầu giáo viên phải có.
- Giáo viên phải nắm vững lý luận dạy học từng bộ môn, từng thể loại.
Đây là cơ sở giúp người thầy lựa chọn kiến thức, phương pháp dạy học thích
hợp.
- Lắng nghe thông tin từ phía học sinh để phát huy tốt tính chủ động, sáng
tạo trong học tập của các em..
- Giáo viên luôn nhiệt tình, có tâm huyết, say mê với nghề nghiệp.
Theo tôi, vấn đề này có thể áp dụng một cách thuận lợi, dễ dàng. Bởi nó
cũng đã được tiến hành, thử nghiệm đúng quy trình, có sự quan tâm góp ý của
đồng nghiệp. Do đó, bước đầu tôi đánh giá là thành công. Trước hết nó tạo ra
được phong trào thi đua vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết một vấn đề,
tích hợp được nội dung kiến thức. Tiếp theo nó là cơ sở giúp học sinh học tập
tích cực, chủ động. Sáng kiến kinh nghiệm sẽ tạo ra cái nhìn mới, cách nghĩ mới
trong việc làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Kiến nghị:
Khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội,
đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn

học. Vì vậy tôi xin đề xuất:
- Nhà trường nên coi việc dạy học tích hợp là nhu cầu, động lực của mỗi
giáo viên, học sinh và cần có kiểm tra đánh giá. Đặc biệt điều tra độ hứng thú
học tập bộ môn của học sinh.
- Tổ chuyên môn cần có những buổi sinh hoạt tổ tại trường hoặc sinh hoạt
chuyên môn trực tuyến để thường xuyên giúp đỡ, trao đổi những kiến thức có
liên quan.
Với thời gian có hạn, kinh nghiệm còn nhiều hạn chế nên không tránh
khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến chân thành của
các đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
Thanh Hóa, ngày 04 tháng 4 năm 2019
TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác

Thịnh Thị Thanh

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Từ điển Tiếng Việt, từ điển Giáo dục học.
- Bài Một số vấn đề chung về dạy học theo chủ đề Tích hợp liên môn
(truonghocketnoi.edu.vn).
- Tranh ảnh, băng hình,tư liệu về chiến tranh.
- SGK môn Lịch sử 8,9, Địa lý 8,9; Âm nhạc 7; Sinh học; Hóa học.
- Tác phẩm Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của nhà văn Mác két.
- Sách “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh lớp 9”NXB giáo dục Việt Nam.

20


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH XẾP LOẠI
TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Thịnh Thị Thanh
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THCS Nga Nhân
Cấp đánh
giá xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá
xếp loại

TT

Tên đề tài SKKN

1.

Cách sưu tầm liên hệ thực tế ở
môn GDCD lớp 9

Tỉnh

C

2.

Cách chấm bài Tập làm văn lớp 7

Huyện

B

Huyện

B

2008-2009

Huyện

B

2015-2016

3.
4.

Tìm hiểu phương pháp đóng vai
ở môn GCD lớp 8
Vận dụng bản đồ tư duy nhằm
nâng cao chất lượng dạy học ngữ

văn 9 ở trường THCS Nga Trung

2005-2006
2006-2007

21