Một số giải pháp gây hứng thú cho trẻ 4 5 tuổi tham gia vào hoạt động khám phá khoa học tại trường MN nga hải

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP
GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ 4 – 5 TUỔI THAM GIA
VÀO HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC TẠI
TRƯỜNG MẦM NON NGA HẢI

Người thực hiện: Mai Thị Hà
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Hải
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2019
1


MỤC LỤC
MỤC
1.
1.1
1.2
1.3
1.4
2.
2.1
2.2
2.3
2.3.1

2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.4
3.
3.1
3.2

NỘI DUNG
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận của SKKN
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức, nghiệp vụ của
bản thân, năng lực tổ chức các HĐ cho trẻ KPKH
Mua sắm sưu tầm ĐDĐC và các nguồn nguyên VL sẵn có
ở địa phương, nguyên liệu phế thải, nguyên VL từ thiên
nhiên để trẻ được trải nghiệm KP và thực hiện theo nội
dung các chủ đề
Tạo môi trường giáo dục hoạt động theo hướng mở để trẻ
khám phá
Đổi mới sáng tạo hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ

khám phá khoa học để thu hút sự chú ý của trẻ
Tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Sử dụng công nghệ thông tin trong hoạt động khám phá
Tuyên truyền phối kết hợp với phụ huynh để cho trẻ khám
phá
Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
Kết luật
Kiến nghị

1
1
1
2
2
2
2
3
5
5
7
8
13
13
16
17
17
19
19
19

0


1. MỞ ĐẦU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân,
có vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục con người. Mục tiêu của Giáo dục
mầm non là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con người phát triển toàn
diện.
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi thích khám phá tìm tòi, tò mò về sự vật hiện
tượng xuất phát từ những câu hỏi vì sao lại xảy ra? tại sao lại có? Phải chăng các
em đang thể hiện sự khát khao tìm hiểu về môi trường xung quanh chúng ta và
ham muốn được giao tiếp, được biết nó như thế nào, có thể nói môi trường xung
quanh trẻ vô cùng phong phú và đa dạng đòi hỏi ở trẻ khả năng tư duy trực quan
và tư duy ngôn ngữ sáng tạo. Thông qua hoạt động khám phá khoa học trẻ được
quan sát, tìm hiểu thông qua những đồ vật, sự vật có thật hay những sự thật gần
gũi ngoài thiên nhiên.
Đến với khám phá khoa học trẻ được phát huy và sử dụng hết các khả năng
các giác quan nhìn, ngắm, sờ, nếm, ngửi….Đó là yếu tố quan trọng góp phần
vào hoàn thiện các giác quan về cảm giác, tư duy, tâm lý, tri giác và ghi nhớ của
trẻ, không những vậy khám phá khoa học còn góp phần phát triển ở trẻ tình cảm,
đạo đức, thẩm mỹ, khả năng tích lũy tri thức và kinh nghiệm cuộc sống, làm cơ
sở lĩnh hội những nội dung giáo dục thông qua các hoạt động vui chơi, lao động,
học tập và các hoạt động khác.
Khám phá khoa học về thế giới xung quanh là hoạt động thực sự hấp dẫn
làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ, mở cho trẻ cánh cửa vào thế giới rộng
lớn hơn. Nó là một thế giới rộng lớn với sự vật hiện tượng vô cùng phong phú
và đa dạng với biết bao màu sắc và các đồ chơi đẹp luôn thôi thúc tâm hồn nhạy
cảm và đức tính hiếu động, tò mò của trẻ nú đũi hỏi ở trẻ khả năng tư duy trực

quan và tư duy ngụn ngữ sỏng tạo. Thông qua hoạt động khám phá khoa học trẻ
được quan sát, tìm hiểu qua những đồ vật, sự vật có thật hay những hiện tượng
gần gũi ngoài thiên nhiên.
Song thực tế hiện nay các hoạt động “Khám phá khoa học” cho trẻ còn rất
đơn điệu, khô khan giáo viên chưa đầu tư trí tuệ vào bài dạy, tiết học rập khuôn
cứng nhắc, trẻ chưa có hứng thú học tập, vì vậy việc sử dụng những biện pháp
gây hứng thú cho trẻ nhằm nâng cao chất lượng giờ học “Khám phá khoa học”
là rất cần thiết, nhất là trẻ mẫu giáo lứa tuổi mẫu giáo nhỡ.
Nhận thức tầm quan trọng của hoạt động khám phá khoa học đối với sự
phát triển toàn diện của trẻ tôi quyết định chọn đề tài: “Một số giải pháp gây
hứng thú cho trẻ 4 - 5 tuổi tham gia vào hoạt động khám phá khoa học” đạt
kết quả cao, ở trường mầm non Nga Hải, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
1


- Mục đích nhằm giúp trẻ tìm ra một số giải pháp gây hứng thú cho trẻ
trong hoạt động khám phá khoa học, giúp trẻ hứng thú và đạt kết quả cao trong
hoạt động khám phá
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
- Các cháu trong độ tuổi lớp mẫu giáo nhỡ: (4 - 5 tuổi Lớp B1) trường mầm
non Nga Hải.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Phương pháp nghiên cứu trên cơ sở lý thuyết
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
- Phương pháp Thống kê sử lý số liệu
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm.
- Phương pháp dùng lời
- Phương pháp quan sát
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Khám phá khoa học với trẻ là quá trình tích cực, tham gia hoạt động thăm
dò tìm hiểu thế giới tự nhiên [1]. Ở giai đoạn này giúp trẻ suy nghĩ nhiều hơn về
những gì chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích trẻ xem xét, phỏng đoán. Theo
cuốn tài liệu “Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non”
nhà xuất bản giáo dục do Trần Thị Ngọc Trâm – Lê Thu Hương – Lê Thị Ánh
Tuyết [2] (chủ biên).
Khoa học không chỉ là kiến thức mà còn là quá trình hay con đường tìm
hiểu khám phá thế giới vật chất [3], Ở lứa tuổi này trẻ thích tìm hiểu khám phá
từ những sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, bằng những câu hỏi tại sao ? Để làm
gì? Trẻ được trải nghiệm được khám phá qua cuộc sống, qua hoạt động học, trẻ
có thể nói được tên, tuổi, giới tính của bản thân, công việc của bố mẹ, địa chỉ số
điện thoại của gia đình và những người thân xung quanh mà trẻ biết.
Quan điểm của giáo dục học Singapo đã chỉ ra rằng: “Giáo dục không phải
là đổ đầy một cái bình mà là thắp sáng lên ngọn lửa”[4]. Điều đó có nghĩa là dạy
trẻ không có nghĩa là cứ nhồi nhét lượng kiến thức khối lượng kiến thức vô bờ
bến cho trẻ mà dạy trẻ cách học, cách tư duy, nuôi dưỡng lòng ham hiểu biết,
thích tìm tòi khám phá. Hay nói cách khác, giáo dục mầm non không nhằm cung
cấp một khối lượng kiến thức mà nhằm hình thành các chức năng tâm lý, các cơ
sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách sau này [5].
Theo quan điểm của rất nhiều nhà khoa học, cách tốt nhất để học khoa học
là phải làm khoa học. Đối với trẻ mầm non làm khoa học cũng chính là quá trình
khám phá nó. Đây là những hoạt động “ tìm kiếm để phát hiện ra cái mới, điều
bí ẩn” [6]. Trẻ em lứa tuổi mầm non có tính tò mò khám phá bẩm sinh. Đó là
2


mầm mống của việc tự khám phá, tự học. Nếu chúng không được nuôi dưỡng sẽ
bị mai một và biến mất hoàn toàn. Các hoạt động khoa học là con đường ngắn
nhất để giúp trẻ sử dụng các giác quan của cơ thể, vận dụng những hiểu biết của

bản thân để tìm hiểu sự vật, hiện tượng, đòi hỏi trẻ phải có cơ hội khám phá
khác nhau, khi đó việc phát triển kỹ năng, năng lực sẽ đóng vai trò chủ đạo [7].
Chính vì vậy việc tổ chức cho trẻ khám phá khoa học về môi trường xung
quanh là phương tiện không thể thiếu nhằm phát triển toàn diện cho trẻ ở trường
mầm non.
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM
a. Thuận lợi:
* Đối với trường:
Trường mầm non Nga Hải là trường chuẩn quốc gia mức độ I, có nhiều thành
tích cao trong phong trào thi đua dạy tốt, học tốt của huyện nhà. Cở sở vật chất
tương đối khang trang, sạch đẹp và thoáng mát, có 09 phòng học và có đầy đủ các
phòng chức năng, hàng năm được lãnh đạo địa phương quan tâm đầu tư xây dựng
thêm cơ sở vật chất để dần dần nâng cao chất lượng giáo dục và chăm sóc cho trẻ
tại địa phương. Đội ngũ quản lý nhà trường nhiệt tình năng động đã chỉ đạo dạy và
học nâng cao chất lượng, chỉ đạo các chuyên đề trọng tâm trong năm học...
* Đối với lớp:
- Lớp tôi huy động 28/28 cháu ra lớp theo độ tuổi đạt 100%
- Các cháu được phân đúng độ tuổi và được học chương trình theo đúng
theo quy định.
* Đối với giáo viên:
Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ
vững vàng trên chuẩn 89%. Vì vậy hầu hết giáo viên đều có kinh nghiệm, có
tinh thần đoàn kết, yêu nghề, mến trẻ, tìm tòi sáng tạo. Bản thân là giáo viên có
kinh nghiệm lâu năm nên rất hăng say nhiệt tình với công việc có tinh thần trách
nhiệm giúp đỡ bạn bè động nghiệp cùng tiến bộ. Tôi luôn phấn đấu trong mọi
lĩnh vực công tác hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
* Đối với phụ huynh:
Đa số các bậc phụ huynh đều làm nông nghiệp, một số ít làm nghề công
nhân và cán bộ công chức, viên chức trên địa bàn huyện Nga Sơn, nên họ đã

hiểu được mục đích ý nghĩa và tầm quan trọng cho con em mình đến học tại
trường mầm non Nga Hải, trẻ được chăm sóc nuôi dưỡng một cách khoa học, trẻ
ngoan ngoãn vì vậy phụ huynh đưa con em đi học đều đặn.
b. Khó khăn:
Đối với trẻ 40% -50% con nhà làm nông nghiệp và đi làm công ty, bố mẹ
thường về rất muộn, hoặc nhà thường có ông ( bà) ở nhà chăm sóc, bố mẹ đi làm
3


ăn xa, hoặc đi làm ăn xa theo mùa vụ, nên trẻ chưa hứng thú khi tham gia vào
các hoạt động khám phá trải nghiệm, trẻ cảm thấy mệt mỏi, gò bó, chưa tập
trung. Vì vậy cũng ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả giáo dục, nuôi dưỡng
chăm sóc giáo dục của lớp.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến con em mình đặc biệt phụ
huynh làm nông nghiệp, đi làm công ty, đưa con đi học chưa đều, đi sớm, đón
muộn bên cạnh đó vẫn còn một số phụ huynh có suy nghĩ và chỉ coi trọng đến
các hoạt động khác như: Làm quen với chữ cái, làm quen với toán chưa chú
trọng đến hoạt động này.
c. Kết quả thực trạng
Để có phương pháp, biện pháp dạy trẻ có những kiến thức sâu rộng, biết
được tầm quan trọng của thế giới xung quanh trẻ và kỹ năng, cách hoạt động tìm
hiểu các đối tượng, đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ để nắm được kết
quả cụ thể.Tôi tiến hành khảo sát trẻ trên nhiều hình thức: Trong các giờ hoạt
động, mọi lúc mọi nơi, đón trả trẻ…vv
Qua quan sát thực trạng kết quả đầu năm lớp tôi phụ trách về các hoạt
động tìm hiểu các đối tượng, khả năng quan sát, so sánh, nhận biết, phân loại
môi trường xung quanh… chất lượng ban đầu trên trẻ như sau:
Bảng kết quả thực trạng trên trẻ đầu năm học 2018 - 2019
Tổng
số

trẻ

Kết quả trên trẻ
Nội dung

Đạt
SL

Tỉ lệ

Chưa đạt
SL
Tỉ lệ

Trẻ có khả năng tìm tòi
10
35.7
18
64.3
khám phá đối tượng
Khả năng nhận biết gọi
tên, tính chất, đặc điểm rõ
15
53.6
13
46.4
nét của đối tượng làm quen
Biết so sánh một số đặc
35
điểm giống và khác nhau

12
43
16
57
của hai đối tượng
Phân nhóm, phân loại theo
10
35.7
18
64.3
dấu hiệu rõ nét
Suy luận, giải thích được
mối liên hệ đơn giản và
9
32.1
19
67.9
phụ thuộc của hiện tượng
sự việc xung quanh
(Bảng khảo sát khả năng nhận biết hoạt động “ Khám phá khoa học về môi
trường xung quanh” của trẻ đầu năm 2018)
Nhìn vào bảng thực trạng trên, chúng ta thấy kết quả thu được qua các hoạt
động khám phá của trẻ ở trong lớp là rất thấp. Điều này gây ảnh hưởng lớn
4


đến phát triển nhận thức ở trẻ nói chung. Từ thực trạng này đặt ra vấn đề cấp
thiết phải có biện pháp tổ chức cho trẻ “Khám phá khoa học về thế giới xung
quanh” phù hợp hơn nữa.
3. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:

1. Giải pháp tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức, nghiệp vụ của bản thân,
năng lực tổ chức các hoạt động cho trẻ khám phá khoa học.
Đối với giáo viên mầm non để đảm bảo cho việc thực hiện tốt nhiệm vụ
chăm sóc giáo dục trẻ đòi hỏi không chỉ là sự cần cù chịu khó mà còn phải luôn
tích cực tự học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ nắm vững kiến thức
kỹ năng chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả, tiếp cận được những yêu cầu mới
như: Nắm vững yêu cầu của giáo dục mầm non, ứng dụng công nghệ thông tin
phù hợp trong từng hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
Từ việc nắm vững yêu cầu giáo dục thì giáo viên sẽ có tư duy để bồi dưỡng
cho mình các kiến thức kỹ năng phù hợp hơn. Giáo viên mầm non cần phải tự
học tập bồi dưỡng nắm vững các yêu cầu kiến thức, phương pháp chăm sóc giáo
dục trẻ ở từng độ tuổi, phương pháp tổ chức các hoạt động phù hợp gây sự hứng
thú cho trẻ chuyển tải đến trẻ kiến thức kỹ năng hiệu quả nhất.
Với hoạt động khám phá khoa học tôi xác định mình cần tự bồi dưỡng
nhận thức cho bản thân về các nội dung bao gồm:
+ Cần nắm vững các hoạt động tổ chức cho trẻ khám phá khoa học.
+ Nắm vững các kiến thức kĩ năng của hoạt động cần đạt ở trẻ.
+ Nắm vững và vận dụng linh hoạt phương pháp hình thức tổ chức cho trẻ
khám phá khoa học ở mỗi hoạt động cụ thể đạt hiệu quả.
+ Nắm vững các yêu cầu về đồ dùng đồ chơi cần có để tổ chức hoạt động
khám phá khoa học cho trẻ.
+ Biết cách làm thế nào để tạo được điều kiện cho trẻ khám phá khoa học
một cách tốt nhất.
Đó là những yêu cầu đặt ra yêu cầu cho bản thân tôi cần tự bồi dưỡng để
có thể thực hiện hoạt động cho trẻ khám phá khoa học đạt hiệu quả.
Để việc tự bồi dưỡng đạt hiệu quả, tôi đã tích cực tìm tòi học hỏi thông
qua các loại sách hướng dẫn; thông qua các chuyên đề, thông qua việc tự tìm
hiểu qua mạng, qua đồng nghiệp để giải quyết các vấn đề cần tìm hiểu đặt ra.
Tôi đã đặt ra cho mình kế hoạch về các yêu cầu cần bồi dưỡng như:
Thứ nhất: Yêu cầu học tập nắm vững về kiến thức:

- Nắm vững nội dung yêu cầu về hoạt động khám phá khoa học ở độ tuổi 4
- 5 tuổi.
- Nắm vững kết quả mong đợi của độ tuổi về hoạt động khám phá khoa học
trong chương trình giáo dục mầm non.
5


Qua nghiên cứu tìm hiểu tôi đã hệ thống hóa yêu cầu về nội dung, kết quả
mong đợi của hoạt động khám phá khoa học ở lứa tuổi 4 - 5 tuổi như sau:
* Trẻ khám phá về các bộ phận cơ thể người: Chức năng các giác quan
và các bộ phận khác của cơ thể
* Trẻ khám phá khoa học về đồ vật:
- Về đồ dùng, đồ chơi: Đặc điểm công dụng, cách sử dụng đồ dùng,đồ
chơi.Một số mối liên hệ đơn giản giữa đặc điểm cấu tạo với cách sử dụng của đồ
dùng, đồ chơi quen thuộc
- Phương tiện giao thông: Đặc điểm công dụng của một số phương tiện
giao thông và phân loại theo 1 – 2 dấu hiệu
* Trẻ khám phá khoa học về động vật và thực vật:
- Đặc điểm bên ngoài của các con vật, cây, hoa quả gần gũi, ích lợi và tác
hại đối với con người
- So sánh sự khác nhau và giống nhau của 2 con vật, cây, hoa, quả. Phân
loại cây, hoa, quả, con vật theo 1 – 2 dấu hiệu
* Trẻ khám phá khoa học về một số hiện tượng tự nhiên:
- Thời tiết và mùa: Một số hiện tượng thời tiết theo mùa và hưởng của nó
đến sinh hoạt của con người
- Ngày và đêm, măt trời, mặt trăng: Sự khác nhau giữa ngày và đêm
- Nước: Các nguồn nước trong môi trường sống. Ích lợi của nước đối với
đời sống con người, con vật và cây. Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước và
cách bảo vệ nguồn nước
- Không khí, ánh sáng: Không khí các nguồn ánh sáng và sự cần thiết của

nó với cuộc sống con người con vật và cây
- Đất đá, cát, sỏi: Một vài đặc điểm, tính chất của đất, đá, cát, sỏi
Thứ 2: Yêu cầu nắm vững phương pháp giáo dục.
Đối tượng tôi đang nghiên cứu là trẻ mẫu giáo nhỡ, vì vậy cần nắm vững
phương pháp giáo dục trẻ mẫu giáo trong chương trình giáo dục mầm non hiện
hành: Tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm, tìm tòi khám phá môi trường xung
quanh dưới nhiều hình thức đa dạng, đáp ứng yêu cầu, hứng thú của trẻ theo
phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi”. Kích thích và tạo cơ hội cho trẻ
tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng tạo ở các khu vực hoạt động một cách
vui vẻ. Kết hợp giữa giáo dục trẻ trong nhóm bạn với giáo dục cá nhân, chú ý
đặc điểm riêng của từng trẻ để có phương pháp giáo dục phù hợp. Tổ chức hợp
lý các hình thức hoạt động cá nhân, theo nhóm nhỏ và cả lớp, phù hợp với độ
tuổi của nhóm lớp, với khả năng của từng trẻ, với nhu cầu hứng thú của trẻ
và với điều kiện thưc tế.

6


2. Mua sắm, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi và các nguồn nguyên vật liệu sẵn
có ở địa phương, nguyên liệu phế thải, nguyên vật liệu từ thiên nhiên để trẻ
được trải nghiệm khám phá và thực hiện theo nội dung các chủ đề:
Để tiến hành hoạt động này tôi đã đăng ký với nhà trường mua sắm đầy
đủ, đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho lớp.
Bên cạnh đó tôi nói lên vai trò quan trọng của hoạt động “ Khám phá khoa
học về môi trường xung quanh” này với phụ huynh các em từ đó khuyến khích
phụ huynh các em cùng tham gia đóng góp kinh phí để mua thêm tài liệu phục
vụ cho hoạt động có hiệu quả. Cùng với đó tôi phát động phụ huynh thu gom
những phế liệu, phế phẩm đã sử dụng hết từ gia đình mình như: Vỏ chai dầu ăn,
vỏ lọ com pho, hộp sữa chua…để tận dụng làm đồ dùng, đồ chơi cho các em
quan sát như: Bằng vỏ chai nước rửa bát tôi làm được cái phích, lọ compho làm

con voi, hộp sữa tôi làm con lợn, con công..hộp sữa chua dài tôi tạo ra được con
ong, con mèo, con chó... Những thứ đó đã thu hút được sự tham gia, khám phá
tìm tòi của các em, từ đó phát huy khả năng tìm tòi, khám phá bẩm sinh của trẻ.
Tôi nghĩ đây là một hình thức trải nghiệm, có tác động gây hứng thú và
khắc sâu kiến thức về thế giới xung quanh cho trẻ rất tốt. Giải pháp này tôi đã
tiến hành sau mỗi hoạt động khám phá cụ thể. Căn cứ vào nội dung mà trẻ đã
được tìm hiểu khám phá trên hoạt động có chủ định, tôi cho trẻ làm đồ dùng đồ
chơi về nội dung đó.

Hình ảnh: Cô và trẻ cùng làm đồ dùng đồ chơi từ phế liệu, phế phẩm
7


Có thể thấy rằng ở lứa tuổi mầm non, hoạt động vui chơi là hoạt động chủ
đạo, trẻ học mà chơi, chơi mà học. Vì vậy trong quá trình tri giác của trẻ tôi lựa
chọn vận dụng đưa vào hoạt động các trò chơi sáng tạo khoa học nhằm kích
thích thu hút trẻ ham muốn được tham gia hoạt động “ Khám phá khoa học về
môi trường xung quanh” với trẻ điều làm cho trẻ tập trung nhất là bất cứ hoạt
động nào cũng cần có đồ dùng trực quan và bảo đảm, phù hợp với bài dạy, với
chủ đề và đảm bảo an toàn, tính thẩm mỹ và tính giáo dục cao.
3. Tạo môi trường giáo dục hoạt động theo hướng mở để trẻ khám phá.
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi thích tìm hiểu, khám phá những gì xung
quanh trẻ. Người lớn cho rằng trẻ nghịch nước và thường hay la mắng trẻ.
Nhưng thực chất trẻ đang tìm hiểu xem mưa rơi như thế nào. Thật vậy trẻ mầm
non là lứa tuổi thích tìm hiểu và thích khám phá.
Chúng ta phải khẳng định rằng: trong giáo dục mầm non hiện nay, môi
trường giáo dục là điều kiện rất cần thiết cho các hoạt động vui chơi, học tập của
trẻ. Có thể nói, môi trường giáo dục quyết định sự thành công trong việc tổ chức
hoạt động cho trẻ của mỗi giáo viên và hiệu quả giáo dục trên trẻ.
Với hoạt động khám phá khoa học thì lại càng đòi hỏi về yêu cầu điều kiện

thực hiện nhiều hơn. Môi trường giáo dục tại trường lớp là một trong những điều
kiện quan trọng để thực hiện tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá khoa học.
Với điều kiện hiện có ở trường lớp tôi hiện nay chưa đáp ứng cho việc tổ
chức cho trẻ khám phá khoa học đạt hiệu quả. Vì vậy việc sáng tạo “Tạo môi
trường cho trẻ khám phá khoa học” là hết sức cần thiết.
Để tạo được môi trường phù hợp với hoạt động, tôi xác định trước hết
phải bám vào các nội dung, yêu cầu, kết quả mong đợi về hoạt động khám phá
khoa học đối với trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi như tôi đã nêu ở giải pháp 1. Căn cứ vào
các nội dung yêu cầu được phân bố phù hợp theo từng chủ đề, lồng ghép với
việc xây dựng môi trường theo chủ đề. Tôi đã quan tâm đặc biệt để xây dựng
môi trường tác động đến hoạt động khám phá khoa học ở mỗi chủ đề cụ thể. Bao
gồm môi trường trong lớp, môi trường ngoài lớp phù hợp với các chủ đề.
a) Tạo môi trường trong lớp
* Xây dựng môi trường trong lớp theo chủ đề
Xây dựng môi trường giáo dục theo hướng mở là một yêu cầu cần thiết mà
mỗi giáo viên đều phải thực hiện để tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ. Xây
dựng môi trường theo chủ đề trong lớp, bao gồm mảng chủ đề chính, các góc
theo quy định, bố trí các góc hợp lý, nội dung phản ánh của từng góc, đồ dùng
đồ chơi trong các góc…tất cả đều phải được hệ thống đầy đủ, mang mầu sắc
theo chủ đề cụ thể.
8


Với mục tiêu xây dựng môi trường trong lớp phục vụ cho hoạt động khám
phá khoa học, tôi xây dựng lồng ghép trong xây dựng môi trường giáo dục
chung. Nhưng để phục vụ riêng cho hoạt động khám phá khoa học, tôi đã quan
tâm xây dựng môi trường mở và đặc biệt là chuẩn bị môi trường cho trẻ được
trải nghiệm sau các hoạt động khám phá khoa học cụ thể. Sưu tầm và làm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động khám phá, tận dụng các nguyên vật liệu
sẵn có làm nguyên vật liệu cho trẻ thực nghiệm trải nghiệm để trẻ được làm, tạo

sự hứng thú và phát triển ở trẻ tư duy lô gích tính kiên nhẫn…
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật
- Xây dựng mảng chủ đề chính:
Trang trí bằng hình ảnh ……. làm toát lên chủ đề. Phía dưới chuẩn bị các
vật liệu để trẻ được trải nghiệm. Chẳng hạn, trong chủ đề thế giới thực vật,
nhánh tết và mùa xuân; sau khi cho trẻ khám phá khoa học - tìm hiểu khám phá
về các món ăn ngày tết, tôi chuẩn bị các loại giấy mầu, vật liệu để trẻ cắt dán các
loại quả, bánh, món ăn trẻ vừa tìm hiểu, trẻ trang trí trong giờ chơi.

Hình ảnh: Xây dựng mảng chủ đề lớn - chủ đề thế giới thực vật.
- Xây dựng các góc trong lớp: tôi cũng trang trí bằng hình ảnh các loại quả,
cây cối làm tiêu đề các góc, để toát lên chủ đề.
* Xây dựng góc khám phá khoa học: Đang nghiên cứu các giải pháp về
hoạt động cho trẻ khám phá khoa học. Vì vậy tôi quan tâm đến xây dựng góc
khám phá khoa học trong lớp. Tôi đã xây dựng đảm bảo quy tắc các góc mở
đảm bảo cho trẻ hoạt động khám phá đầy đủ đặc biệt tôi chú trọng góc khám phá
khoa học. Góc khám phá khoa học là nơi để trẻ trải nghiệm tìm tòi thực hành khi
9


trẻ tham gia hoạt động ở các góc trẻ được khám phá, tối trang trí theo nội dung
phù hợp với chủ đề với các hoạt động học
Nội dung của góc phù hợp với nội dung hoạt động tìm hiểu khám phá cụ
thể theo chủ đề. Thường xuyên thay đổi để tạo sự mới lạ thu hút sự chú ý của
trẻ. Đồ chơi tại góc cũng được thay đổi theo nội dung chủ đề, để thuận tiện cho
trẻ trải nghiệm các hoạt động giáo dục nói chung và các hoạt động khám phá
khoa học cụ thể ở chủ đề đó. Đồ chơi tại góc khám phá khoa học bao gồm các
hình ảnh, các dụng cụ học tập, thí nghiệm phù hợp với nội dung khám phá tìm
hiểu.
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật, nhánh tết và mùa xuân

Ở góc khám phá khoa học, tôi chuẩn bị các loại bánh mà trẻ vừa được tìm
hiểu trong giờ hoạt động có chủ đích; cho trẻ được cùng cô thực hiện làm các
loại bánh có trong ngày tết cổ truyền, nhận xét về những điều được trải nghiệm
về các loại bánh. Từ đó trẻ sẽ nhớ rất lâu và nhớ sâu về kiến thức.

Hình ảnh: Môi trường tại góc khám phá khoa học - Cô hướng dẫn trẻ trải
nghiệm với cách làm các loại bánh ngày tết.
- Tương tự, các chủ đề khác cũng vậy. Khi chuẩn bị sang một chủ đề mới,
tôi đều quan tâm lên kế hoạch về xây dựng môi trường giáo dục phù hợp với chủ
đề. Và đương nhiên tôi quan tâm đặc biệt đến xây dựng môi trường cho hoạt
động khám phá khoa học, để phục vụ cho hoạt động tổ chức các giải pháp của
sáng kiến kinh nghiệm đang nghiên cứu trong năm học.
10


b) Môi trường ngoài lớp:
Ngay từ đầu năm học, đầu mỗi chủ đề tôi hệ thống hóa các yêu cầu
môi trường cần phải đáp ứng để phục vụ cho hoạt động khám phá khoa học
của trẻ trong chủ đề đó.
Tận dụng sân, vườn trường, hiên lớp tạo nên góc cho trẻ thực nghiệm các
hoạt động như: Thực nghiệm sự phát triển của cây, tạo góc thí nghiệm vật chìm
nổi, chơi với nước, với cát…khám phá theo dõi sự thay
đổi của cây cối trong trường…
Chẳng hạn, Chủ đề thế giới thực vật:
- Ngay từ khi bước sang chủ đề, tôi đã phải chuẩn bị lựa chọn các loại cây
ở sân trường là cây gì sẽ cho trẻ tìm hiểu khám phá trong hoạt động học.
- Tại vườn thiên nhiên của trường tôi chuẩn bị trồng thêm vào các loại hoa,
loại cây cho trẻ sẽ tìm hiểu khám phá,chuẩn bị điều kiện cho trẻ thực hiện hoạt
động trải nghiệm khám phá trong chủ đề.
Ví dụ: Hiên chơi trải nghiệm cho trẻ, tôi chuẩn bị cốc đựng nước để trẻ

ươm mầm các loại củ. 1 tuần sau từ củ khoai đã mọc đã mọc lên mầm tôi cho trẻ
quan sát thành quả của trẻ đã làm ra. Giúp trẻ cùng tham gia trải nghiệm tìm
hiểu sự phát triển của cây từ củ.

Hình ảnh: Cho trẻ trải nghiệm khám phá khoa học - Tìm hiểu quá trình
phát triển của cây từ củ.
11


Ví dụ: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ tại vườn thiên nhiên của trường.
Cho trẻ chơi với nước, cát, đong đo nước…

Hình ảnh: Môi trường hoạt động ngoài lớp của trẻ tại vườn
thiên nhiên của trường - trẻ chơi với cát, nước.
Ngoài không gian thiên nhiên của lớp, trường tôi còn có “vườn rau xanh
của bé” vườn thiên nhiên, với đầy đủ các loại hoa, cây cảnh, vườn rau…Ở khu
vườn này trẻ có thể đi dạo, quan sát và khám phá thiên nhiên,trẻ được ngắt lá
vàng rơi, tưới vườn rau bắt sâu cho cây. Ngoài ra tôi thường tổ chức cho trẻ lớp
tôi nhặt lá, bắt sâu, nhổ cỏ cho cây trẻ được tận tay bỏ lá vào thùng rác được
phân loại rác nên trẻ rất hứng thú mỗi khi tham gia.

Hình ảnh: Cô và trẻ đang nhặt lá rụng và phân loại rác thải
12


Qua việc tạo môi trường cho trẻ khám phá khoa học mà tôi đã tổ chức
thực hiện, đã đem lại cho trẻ sự hứng thú cao trong hoạt động học tập nói chung
và hoạt động khám phá khoa học nói riêng. Từ sự hứng thú đó trẻ đã tiếp thu
được kiến thức kỹ năng dễ dàng trẻ nhớ lâu, nhớ sâu và có hệ thống
4. Đổi mới sáng tạo hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ Khám phá khoa

học để thu hút sự chú ý của trẻ.
Hoạt động học là hoạt động chính để giúp trẻ khám phá khoa học. Tổ
chức hoạt động có chủ định hiệu quả là hết sức cần thiết. Vì vậy giáo viên cần
có thủ thuật để tạo sự chú ý cho trẻ trong suốt quá trình tổ chức một hoạt động
học cụ thể cho trẻ. Cần phải gây ấn tượng cho trẻ vào hoạt động. Khi trẻ đã hứng
thú vào hoạt động thì trong suốt quá trình tổ chức hoạt động cũng cần phải duy
trì các hình thức để trẻ tham gia một cách tích cực nhất. Đây là một hoạt động
không phải dễ thực hiện. Vì vậy đòi hỏi giáo viên cần phải có tâm huyết, tư duy
để tìm tòi sáng tạo các hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ một cách hấp dẫn
nhất. Nhận thức sâu sắc đặc điểm “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học” tôi đã luôn
tư duy tìm ra các hình thức tổ chức cho trẻ thông qua các hoạt động vui chơi,
giao lưu; các hình thức giới thiệu mang tính kích thích tính tò mò của trẻ. Tất cả
các hình thức phù hợp với nội dung của từng hoạt động khám phá khoa học cụ
thể.
Ví dụ: Hoạt động tìm hiểu về một số loại hoa (chủ đề thực vật)
- Tôi tổ chức cho trẻ đi tham dự “Ngày hội của các loài hoa” tại vườn hoa
của trường, có các loại hoa cần tìm hiểu, cho trẻ được trò chuyện về các hoa cần
tìm hiểu. Mỗi cháu mặc trang phục về một loài hoa cần tìm hiểu trình diễn thời
trang để giới thiệu bài.
- Phần tìm hiểu giới thiệu các cháu mặc trang phục đóng vai loài hoa đó
giới thiệu về mình. Tôi dùng hệ thống câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp. Từ đó
trẻ nhận thức có hệ thống và sâu sắc về các loài hoa cần tìm hiểu.
Tương tự các chủ đề khác, hay nội dung của một hoạt động khám phá khoa
học cụ thể khác tôi đều chú ý sáng tạo các hình thức tổ chức hoạt động đa dạng
hấp dẫn trẻ.
Từ việc tiến hành các giải pháp sáng tạo hình thức tổ chức hoạt động cho
trẻ khám phá khoa học, tôi nhận thấy hiệu quả nhận thức của trẻ về môi trường
xung quanh tốt hơn rất nhiều so với khi tiến hành tổ chức cho trẻ hoạt động bằng
các hình thức đơn giản, cứng nhắc.
Ngoài việc sáng tạo hình thức tổ chức trong hoạt động cho trẻ khám phá

khoa học trong hoạt động học, thì việc kết hợp củng cố kiến thức bằng cách tìm
ra các hình thức kết hợp trong các hoạt động khác cũng rất cần thiết. Như kết
hợp trong hoạt động đón trẻ, trả trẻ, hoạt động góc…
5.Tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
13


* Trong hoạt động ngoài trời:
Khám phá khoa học cho trẻ không những chỉ phát triển trong giờ học mà
cô còn giúp trẻ khám phá môi trường ở mọi lúc, mọi nơi giờ đi chơi, đi dạo, hoạt
động ngoài trời và các hoạt động khác…Cô tạo cho trẻ thêm tự tin khi tham gia
vào hoạt động
Khi trẻ đi dạo trẻ được trực tiếp nhìn ngắm tận mắt về sự vật hiện tượng
trong thiên nhiên, được trò chuyện về con vật, cây cối, trong sân trường. Tôi
luôn hỏi kích thích tư duy hoạt động của trẻ như:Đây là cây gì ? Cây có đặc
điểm gì ? Trồng cây có tác dụng gì ? Cô luôn đặt ra câu hỏi ở mọi lúc mọi nơi để
trẻ được trải nghiệm được khám phá.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thực vật” Tôi cho trẻ quan sát cây hoa sứ cảnh.Vào mùa
hè khi hoa sứ nở trông rất đẹp và sau đó tôi cho trẻ đứng xung quanh cây hoa sứ.
Tôi đặt câu hỏi
- Đây là cây gì ? (cây hoa sứ)
- Cây hoa có đặc điểm gì? (lá, cành, hoa…)
- Hoa sứ được trồng ở đâu ? (ở trên chậu )
- Hoa sứ được trồng để làm gì (Để làm cảnh)
- Để có những bông hoa đẹp chúng mình phải làm gì ? (Chăm sóc, bảo vệ cây,
bắt sâu cho cây. Không đươc ngắt lá, ngắt hoa bẻ cành cây).
Sau mỗi câu hỏi cô gợi ý để trẻ trả lời. Đồng thời cô lồng ghép giáo trẻ
chăm sóc bảo vệ cây, biết được lợi ích của cây, không ngắt hoa, bẻ cành

Hình ảnh: Cô và trẻ quan sát cây hoa sứ ở vườn trường

14


* Trong hoạt động đón trả trẻ: Chủ đề bản thân - cho trẻ khám phá cơ thể
người; Tôi thường kể chuyện hoặc cho trẻ kể lại chuyện nói về chức năng của
các bộ phận cơ thể. Tạo tình huống cho trẻ trải nghiệm bằng các giác quan và
thảo luận những điều đã được trải nghiệm.
Ví dụ: Nhận xét về các bộ phận trên cơ thể bạn; so sánh các bộ phận cơ thể
của 2 bạn…
Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi “Ai thính tai hơn”, “Ai nói nhanh
hơn”.
* Trong hoạt động góc: Cho trẻ cùng làm đồ chơi với cô cắt, dán tranh
nhận biết về chứa năng của các giác quan.
Việc lồng ghép các hình thức để trẻ được trải nghiệm cũng rất tốt:
Ví dụ: Trò chơi củng cố:
Tổ chức các trò chơi củng cố, nâng cao kiến thức cho trẻ tôi luôn cho trẻ
chơi trò chơi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến khái quát kiến thức cho trẻ
Trò chơi được thực hiện nhóm, tổ lớp, cá nhân.
Ví dụ: Với đề tài làm quen với các loại quả: nhãn, dưa hấu, cam
Trò chơi củng cố đầu tiên có tên: “thử tài đoán vật”.
Cách chơi: Mời một trẻ lên sờ tay vào thùng nói lên đặc điểm riêng của
từng loại quả. Nhiệm vụ của trẻ ở 2 nhóm khi nghe thông tin thì chọn ngay quả
ở rổ ra đĩa mà nhóm cho là đúng. Khi trò chơi kết thúc kiểm tra nhóm nào có
nhiều kết quả đúng nhóm đó sẽ chiến thắng.
Trò chơi thứ 2 mang tính khái quát hơn tôi cho trẻ chơi trò chơi “ Thi xem
đội nào nhanh”.
Cách chơi: Tôi cho mỗi đội chọn một ô số ở màn hình, câu hỏi yêu cầu gì
thì cả đội cùng thảo luận và chọn ra các hình ảnh có liên quan đến yêu cầu của
câu hỏi.
Câu hỏi ô số 1: Hãy tìm những hình ảnh liên quan đến tác dụng của

quả chanh
Làm gia vị
Trị ho

Muối dưa

Quả
chanh

Gội đầu

Nấu cháo
Làm đồ uống
15


Câu hỏi số 2: Hãy sắp xếp các hình ảnh hợp vệ sinh trước khi ăn ?
Rửa tay
1
Gọt vỏ
3

Vỏ bỏ sọt rác
5

Rửa quả
2

Bé ăn

Cắt ra đĩa
4
...
6

Qua trò chơi trẻ liên hệ đến thực tế phải làm gì ? và làm như thế nào? Và để
hiểu hơn nắm bắt kiến thức sâu hơn tôi cho trẻ tự làm các món yêu thích ngay
trên các loại quả đó như: Trưng bầy mâm ngũ quả, Gọt quả xếp ra đĩa theo ý
thích của trẻ. Làm sinh tố, nước ép trái cây…
Qua bài học này trẻ nắm bắt được kiến thức trẻ sẽ rút ra những điều cần
thiết cho bản thân như muốn có quả ăn cần chăm sóc, không hái hoa, lá, được
biết lợi ích của quả đối với sức khỏe con người và có thái độ đúng đắn với thế
giới xung quanh trẻ.
Như vậy các tiết học lồng ghép nhiều hình thức như: Thử nghiệm, trò chơi,
thực hành trẻ rất hứng thú. Có lúc tiết học đã trôi qua mà trẻ vẫn còn hứng thú,
không muốn dừng lại, lượng kiến thức trẻ tiếp thu đồng bộ và đạt hiệu quả cao.
6. Sử dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động khám phá:
Hiện nay ở tất cả các trường học mầm non việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào giảng dạy đang được chú trọng và đẩy mạnh. Khi được tiếp cận
với máy tính, khai thác sử dụng các tính năng của máy như làm ảnh động, lồng
âm thanh, tạo các hiệu ứng powerpoint, chương trình vui học Kitsmak. Tôi thấy
rất nhiều ưu việt giúp cho giáo viên tiết kiệm được thời gian và kính phí làm đồ
dùng. Những hoạt động dạy với âm thanh sống động, màu sắc hấp dẫn, rất thu
hút sự chú ý của trẻ và khuyến khích trẻ tham gia hoạt động một cách tích cực,
hứng thú.
Ví dụ: Chủ đề “ Thế giới thực vật”: Quan sát một số loài rau. Khi dạy trẻ
một số loài rau trong chủ đề thế giới thực vật, tôi đã thiết kế trên powepoint hình
ảnh các loài rau như: Rau cải, bắp cải, củ xu hào, củ cải...Sau đó tôi cho trẻ nghe
xem cô yêu cầu tìm loại rau gì.
Ví dụ: Yêu cầu tìm lá tròn cuộn chặt lại thành hình tròn (Rau bắp cải), củ

to tròn (củ xu hào), lá to dài có màu xanh (rau cải).. Và kiểm tra những thông tin
16


của trẻ trên máy tính. Nếu đúng các hình ảnh đó xuất hiện và kèm theo đó là một
lời khen ngợi, nếu sai có thể yêu cầu trẻ tìm lại. Những loài rau xuất hiện làm trẻ
rất thích thú.
Hay như cho trẻ khám phá thiên nhiên tôi cho trẻ xem hình ảnh mưa, gió,
sấm chớp kèm theo là những âm thanh của hiện tượng đó trẻ rất thích thú.
7. Tuyền truyền và phối kết hợp với phụ huynh để cho trẻ khám phá:
Để chất lượng giáo dục nâng lên đại trà bản thân tôi luôn tìm ra những
biện pháp tối ưu để bồi dưỡng giúp đỡ trẻ yếu, những trẻ cá biệt.
Đối với trẻ yếu tôi có kế hoạch bồi dưỡng, hoạt động góc, mọi lúc mọi nơi
và thường xuyên trao đổi với phụ huynh bằng nhiều hình thức với các trẻ này tôi
thường xuyên quan tâm,chú ý hơn, thường xuyên động viên khuyến khích trẻ
nhất là trong các giờ học.
Ví dụ: với đề tài: “Tìm hiểu người thân trong gia đình”
Tôi trò truyện với trẻ: Trong gia đình con có những ai ? (Bố mẹ, ông bà..)
Bố mẹ con tên gì ? (Bố Quân, mẹ Trang)
Nhà con ở đâu? (Xóm Trung Tiến, xã Nga Hải…)
Tôi thường dành những câu hỏi dễ cho trẻ đế trẻ biết được tên gọi và các
đặc điểm chính của đối tượng
Đối những trẻ cá biệt tôi thường xuyên trò truyện, gần gũi đế tạo niềm cho
trẻ, động viên trẻ cùng làm với bạn. Những lời động viên kịp thời có tác dụng
khuyến khích trẻ hứng thú tham gia ở các giờ học sau.
Bên cạnh đó sự quan tâm của con cái phụ huynh đóng vai trò hết sức quan
trọng và chủ đạo bên cạnh cô giáo. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà nhà trường
luôn là nền móng vững chắc, nhằm chăm sóc và giáo dục có sự đồng nhất liên kết
hơn. Để làm tốt tôi lên kế hoạch giảng dạy theo từng chủ đề. Tôi phô tô trên giấy
A4 dán ở góc tuyên truyền với phụ huynh để phụ huynh dễ dàng nhìn thấy, nhìn

vào đó phụ huynh sẽ biết con mình hôm nay học những gì ?Vào lúc đón trả trẻ tôi
thường trao đổi tình hình học tập, mọi vấn đề cần thiết của trẻ trong ngày cho phụ
huynh được rỡ….Tôi còn trao đổi phương pháp, cách dạy và bài dạy cho trẻ học
thêm ở nhà và giao thêm nhiệm vụ cho phụ huynh cùng trẻ làm một đồ chơi hoặc
tìm kiếm, tự làm một đồ dùng, tự làm cho hoạt động tới … Sau một thời gian dài
phối hợp tôi thấy kiến thức của trẻ nâng lên rõ rệt, tiến bộ, chủ động hơn. Tôi thông
báo trở lại với phụ huynh họ rất vui vẻ và phối hợp chặt chẽ hơn.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN:
1. Đối với trẻ (chất lượng giáo dục): Trẻ đã mạnh dạn tự tin tham gia vào hoạt
động, trẻ có kiến thức kỹ năng cơ bản về KPKH thể hiện rõ qua bảng khảo sát.
17


* Kết quả nghiên cứu:
Qua quá trình thực hiện một số biện pháp trên, cùng với sự cộng tác của
phụ huynh, sự nỗ lực nhiệt tình của cô giáo đến nay chất lượng lớp tôi đạt kết
quả đáng kể. Điều đó được thể hiện rõ qua bảng khảo sát khả năng tìm tòi, nhận
biết, khám phá các hoạt động của trẻ cuối năm như sau:

Tổng
số
trẻ

35

Kết quả trên trẻ
Nội dung
Trẻ có khả năng tìm tòi
khám phá đối tượng
Khả năng nhận biết gọi

tên, tính chất, đặc điểm rõ
nét của đối tượng làm quen
Biết so sánh một số đặc
điểm giống và khác nhau
của hai đối tượng
Phân nhóm, phân loại theo
dấu hiệu rõ nét
Suy luận, giải thích được
mối liên hệ đơn giản và
phụ thuộc của hiện tượng
sự việc xung quanh

Đạt

Chưa đạt
SL
Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

22

78.6

6

21.4

25

89.3

3

10.7

24

85.7

4

14.3

20

71.4

8

28.6

23

82.1

5

17.9

Như vậy, nhìn vào bảng trên cho thấy số lượng trẻ có khả năng nhận biết
hoạt động “Khám phá khoa học về môi trường xung quanh” so với đầu năm tăng
lên đáng kể.
2. Đối với bản thân:
Đã hiểu sâu hơn về hoạt động KPKH đối với trẻ 4 – 5 tuổi có những
phương pháp rõ ràng khi tổ chức hoạt động KPKH cho trẻ
3. Đồng nghiệp:
Cùng trao đổi kinh nghiệm, nhiều giáo viên đã tìm tòi học hỏi đã áp dụng
các giải pháp vào hoạt động khám phá khoa học cho trẻ
4. Đối với nhà trường:
Qua bản sáng kiến đã được nhà trường đánh giá cao giúp nhà trường chỉ
đạo chất lượng được tốt hơn.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
18


3.1. Kết luận.
Qua việc nghiên cứu đề tài trên, tôi đã kết rút ra được kết luận sau:
“Khám phá khoa học” có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của
trẻ.Khám phá khoa học vừa giúp trẻ thỏa mãn được nhu cầu vui chơi khám phá,
tìm hiểu mọi sự vật hiện tượng nâng cao nhận thức phát triển các giác quan mà
còn mang lại tính tư duy sáng tạo ham học hỏi của trẻ.
Hiện nay đứng trước xu hướng phát triển của thời đại, nước ta đã và đang
trên con đường hội nhập, chúng ta phải giao lưu nhiều luồng văn hóa, tri thức
khác nhau. Vậy làm thế nào để chúng ta “Hòa nhập mà không hòa tan” để làm
được điều đó ngay từ bây giờ mỗi chúng ta nói chung và những người làm trong
ngành giáo dục nói riêng cần phải quan tâm dạy trẻ những bài học hay về đạo
đức lối sống, đức tính thật thà khiêm tốn và lòng yêu thương con người. Bên

cạnh đó cần chú trọng đến việc tổ chức cho trẻ tiếp cận với việc “Khám phá
khoa học về môi trường xung quanh”, bởi trẻ em ở lứa tuổi mầm non luôn có
tính tò mò, khám phá bẩm sinh. Nếu bản năng này không được nuôi dưỡng sẽ bị
mai một và mất đi. Các hoạt động khoa học chính là con đường ngắn nhất giúp
trẻ phát huy tất cả các giác quan của cơ thể. Từ đó làm cơ sở cho trẻ lĩnh hội
những hoạt động hằng ngày dễ dàng đạt hiệu quả cao hơn.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, được công tác dưới mái trường có bề dầy
thành tích, tôi luôn tự hào và hết mình với sự nghiệp trồng người và cũng là thực
hiện lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu “Vì lợi ích mười năm
trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người” Sau hơn 5 năm gắn bó với sự nghiệp
giáo dục, bản thân đã tích lũy được một số kinh nghiệm đó là:
Trước hết tôi phải hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển nhận thức
cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Nắm vững mục đích yêu cầu của hoạt động phát
triển nhận thức, tổ chức các hoạt động liên kết theo một chủ đề chính.
Tôi phải luôn chuẩn bị tạo môi trường phong phú để kích thích trẻ tham gia
vào các hoạt động tìm hiểu khám phá, phát triển nhận thức, hấp dẫn mới lạ, gây
hứng thú tạo cơ hội để trẻ tích cực chơi. ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ
chức các hoạt động cho trẻ.
Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp
vụ sư phạm, đổi mới hình thức tổ chức, nâng cao chất lượng giảng dạy cho trẻ
3.2. Kiến nghị: Không
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi giúp trẻ 4 -5 tuổi hứng thú “Khám
phá khoa học về môi trường xung quanh” tuy nhiên do kinh nghiệm, kiến thức
bản thân còn nhiều hạn chế nên bài viết còn thiếu sót rất mong được sự góp ý
19


của hội đồng khoa học trường,của phòng giáo dục và các bạn đồng nghiệp để đề
tài đạt hiệu quả cao hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

ĐƠN VỊ

Nga Hải, ngày 10 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác
Người viết

Phan Thị Tuấn

Mai Thị Hà

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Số
Trang

STT

Nội dung

Tác giả

1

- Tài liệu Hướng dẫn thực hiện
chương trình giáo dục mầm non
các độ tuổi 3 - 4 tuổi, 4 - 5 tuổi,

5 - 6 tuổi

2

- Tài liệu bồi dưỡng thường 223-234
Nhà xuất bản giáo dục
xuyên CBQL giáo viên mầm non
Việt Nam
năm học 2018 - 2019.

3

Tài liệu nghiên cứu về các vấn
đề trong khám phá khoa học

Sở Giáo dục và Đào tạo
Hà Nội năm 2006

4

3. Sách phương pháp tìm hiểu
môi trường xung quanh cho trẻ
mẫu giáo

Đinh Thị Nhung. NXB
Giáo dục Việt Nam

5

- Thông tư số 17/2009/TT –

BGDĐT

6

- Thông tư số 28/2016/TT –
BGDĐT

TS. Trần Thị Ngọc Trâm
TS. Lê Thu Hương
PGS.Lê Thị Ánh Tuyết

21


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
CẤP PHÒNG DG&ĐT, SỞ GD& ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI
TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Mai Thị Hà
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường mầm non Nga Hải

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá xếp
loại

TT

Tên đề tài sáng kiến

Cấp đánh
giá xếp loại

1

Nâng cao chất lượng tổ chức
trò chơi học tập đối với sự
phát triển trí tuệ cho trẻ mẫu
giáo

Phòng giáo
dục nga sơn

C

2006-2007

2

Một số kỹ năng làm quen với
chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi

Phòng giáo
dục nga sơn

B

2008-2009

3

Một số kỹ năng cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi làm quen với
toán

Phòng giáo
dục nga sơn

C

2009-2010

4

Một số biện pháp dạy trẻ 3-4
tuổi biết quan tâm chia sẻ với
người thân và bạn bè góp
phần hình thành nhân cách
trẻ

Phòng giáo
dục nga sơn

A

2012-2013

5

Một số biện pháp dạy trẻ 3-4
tuổi biết quan tâm chia sẻ với
người thân và bạn bè góp
phần hình thành nhân cách
trẻ

Sở giáo dục
và đào tạo
Thanh Hóa

C

2012-2013

6

Một số biện pháp đặt hệ
thống câu hỏi đàm thoại
trong hoạt động làm quen với
thơ cho trẻ 4-5 tuổi tại trường
MN Nga Hải

Phòng giáo
dục nga sơn

A

2015-2016

22