Luận văn thạc sỹ - Quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
---o0o---

LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN KIM SƠN TỈNH NINH BÌNH
PHẠM THỊ KIM NHUNG

Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã ngành: 60340102

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. PHẠM VĂN DŨNG

Hà Nội, 2019


MỤC LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
BẢNG:
Bảng 2.1. Dự toán thu ngân sách xã và thị trấn trên địa bàn
huyện Kim Sơn giai đoạn 2012 – 2017
Bảng 2.4. Tỷ lệ hoàn thành dự toán thu ngân sách xã và thị trấn trên
địa bàn huyện Kim Sơn giai đoạn 2012 – 2017
Bảng 2.5. Tỷ lệ thực hiện dự toán chi ngân sách xã và thị trấn trên
địa bàn huyện Kim Sơn giai đoạn 2012 – 2017
Bảng 2.6. Báo cáo quyết toán dự toán ngân sách xã và thị trấn trên địa bàn
huyện Kim Sơn giai đoạn 2012 – 2017

Bảng 2.7. Kết quả thanh tra ngân sách xã và thị trấn trên địa bàn
huyện Kim Sơn giai đoạn 2012 – 2017
HÌNH:
Hình 2.1. Sơ đồ bộ máy Phòng tài chính kế hoạch huyện Kim Sơn...................
Hình 2.2. Sơ đồ bộ máy KBNN huyện Kim Sơn


PHẦN MỞ ĐẦU
1

Tính cấp thiết của đề tài
Quản lý ngân sách nhà nước là nhiệm vụ quan trọng đối với các quốc
gia và địa phương. Ngân sách nhà nước (NSNN) có vai trò rất quan trọng
trong toàn bộ hoạt động thu, chi, đối nội và đối ngoại của Nhà nước, giúp
định hướng hình thành cơ cấu kinh tế mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh
và bền vững, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, đảm bảo an ninh quốc
phòng, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo của mỗi
quốc gia và địa phương.
Sự phân cấp quản lý ngân sách nhà nước phù hợp với sự phân cấp của
bộ máy chính quyền, tạo ra những đòn bẩy tích cực nhằm phát triển mọi lĩnh
vực kinh tế, văn hóa, xã hội... Xã là cấp chính quyền nhỏ nhất, gắn bó mật
thiết với người dân và là đại diện của người dân. Ngân sách xã đảm bảo hoạt động
của chính quyền cấp xã đồng thời là công cụ tài chính giúp chính quyền cấp xã thực
hiện chức năng nhiệm vụ được giao. Trong công cuộc xây dựng và phát triển nông
thôn mới hiện nay song song với việc đổi mới hoạt động của chính quyền cấp xã việc
quản lý ngân sách cấp xã cũng là một nhiệm vụ quan trọng góp phần xây dựng
NSNN lành mạnh và được quản lý thống nhất trên toàn bộ quốc gia, thúc đẩy sử
dụng vốn và tài sản nhà nước tiết kiệm, hiệu quả, tăng tích lũy để thực hiện công
nghiệp hóa và hiện đại hóa, góp phần đảm bảo các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và
đối ngoại. Tuy nhiên, quản lý ngân sách xã còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém như

tình trạng thất thu, nợ đọng thuế; chưa chủ động trong quản lý khai thác các nguồn
thu; lãng phí trong chi tiêu công nhất là thất thoát trong đầu tư xây dựng cơ bản; ngân
sách của xã chủ yếu là từ nguồn bổ sung từ ngân sách cấp trên; hiệu quả quản lý
NSX chưa đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương.
4


Ngân sách xã là một bộ phận cấu thành của NSNN và là công cụ đề chính
quyền cấp xã thực hiện các quyền hạn trong quản lý kinh tế - xã hội, quốc phòng
an ninh. Ngân sách xã là một cấp NSNN nên nó mang đầy đủ những đặc điểm
chung của NSNN. Các khoản thu, chi ngân sách được dự toánvà thực hiện trong
1 năm, theo một chu trình. Thu ngân sách bao gồm các 1 khoản thu của
NSNN phân cấp cho ngân sách xã và các khoản huy động đóng góp của các tổ
chức cá nhân trên nguyên tắc tự nguyện theo quy định của pháp luật do
HĐND xã quyết định. Chi ngân sách bao gồm chi đầu tư phát triển và chỉ
thường xuyên theo phân cấp quản lý nhà nước cho cấp xã. Tuy nhiên, thực tế
hiện nay cho thấy, quá trình quản lý ngân sách cấp xã vẫn còn những hạn chế
nhất định, chưa đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu Luật ngân sách nhà nước
hiện hành.
Đối với huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình: trong thời gian qua, quản lý
NSX cũng đã có những tiễn bộ và chuyển biến tích cực, công tác quản lý
được tăng cường và đi vào chiều sâu, đảm bảo đúng luật. Tăng cường công
tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng, thực hiện nghiêm túc các quy định
về đầu tư công. Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồnvốn đầu tư phát
triển, lồng ghép với chương trình xây dựng nông thôn mới và các chương
trình mục tiêu khác để đẩy nhanh xây dựng cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng.
Theo đó, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên.
Bên cạnh những thành tựu như đã nêu ở trên, quản lý NSX trên địa bàn
huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình còn có những hạn chế, yếu kém như: chưa có

giải pháp khắc phục triệt để tình trạng thất thu ngân sách; chưa bao quát hết
nguồn thu theo phân cấp trên địa bàn; chi ngân sách còn dàn trải, hiệu quả
chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đã đặt ra; tình trạng nợ đọng xây dựng cơ
bản lớn, kéo dài nhưng chưa có giải pháp quyết liệt mang tính khả thi để tạo
nguồn vốn sớm thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản.
5


Huyện Kim Sơn là huyện ven biển nằm ở cực nam của tỉnh Ninh Bình,
huyện có 25 xã và 2 thị trấn, là một huyện thuần khiết đồng bằng, quy mô
kinh tế nhỏ, tăng trưởng kinh tế còn thấp so với tiềm năng và lợi thế, thu
NSNN không cao nhưng phải đáp ứng nhu cầu chi ngày càng tăng. Thực tế đó
cho thấy, cần có những nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống để tìm ra
phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã
hội của huyện trong thời gian tới. Vì vậy, nghiên cứu vấn đề quản lý ngân
sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn là việc làm rất cần thiết và cấp bách.
Trước thực trạng đó, tôi chọn đề tài: “Quản lý ngân sách xã trên địa4
bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình” làm đề tài luận văn thạc sĩ, chuyên
ngành Quản trị kinh doanh.
2

Tổng quan tình hình nghiên cứu
Ngân sách nhà nước ở mỗi cấp với ý nghĩa là nội lực tài chính, là động lực
của sự phát triển, có vai trò cung cấp phương tiện vật chất cho sự tồn tại và hoạt
động của chính quyền, đồng thời là công cụ để chính quyền thực hiện quản lý toàn
diện mọi hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn, hướng vào chiến lược phát triển
chung của đất nước. Hiện nay, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về quản lý
ngân sách xã đã được đăng tải trên các tạp chí, sách và được công bố rộng rãi.
Trong số các công trình đã công bố, có thể kể đến những công trình tiêu biểu, cụ

thể như:

•

Nguyễn Thanh Dương (2001), Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tập
trung, quản lý các khoản thu ngân sách nhà nước và kiểm soát chi NSNN qua
kho bạc nhà nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, đề tài khoa học cấp
ngành. Đề tài đã nghiên cứu thực trạng quản lý NSNN qua Kho bạc; chỉ ra
những ưu điểm và hạn chế chủ yếu, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm
hoàn thiện cơ chế quản lý NSNN qua Kho bạc.
6


•

Đặng Văn Hiền (2004), Hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước quaKho bạc
trên địa bàn thành phố Hà Nội, luận văn thạc sỹ kinh tế, Luận văn đã nghiên
cứu thực trạng quản lý NSNN qua Kho bạc ở Hà Nội; chỉ ra những ưu điểm
và hạn chế chủ yếu gắn với những đặc điểm cụ thể của Hà Nội, đồng thời đề
xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý NSNN qua Kho bạc trên
địa bàn Hà Nội.

•

Nguyễn Hữu Hiệp (2005), Nâng cao hiệu quả phối hợp thu ngân sách nhà
nước giữa các cơ quan thuế- hải quan- kho bạc nhà nước. Đây là bài báo
được đăng trên tạp chí Quản lý ngân quỹ quốc gia số 33- 2005. Bài báo bàn
về sự cần thiết phải phối hợp giữa 3 cơ quan thuế, hải quan và kho bạc nhà
nước trong thu ngân sách nhà nước. Trên cơ sở đó, bài báo đề xuất các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp giữa 3 cơ quan này trong thời gian tới.

•

Nguyễn Ngọc Thao (2007), Phát huy vai trò của ngân sách nhà nước - góp
phần phát triển kinh tế Việt Nam, luận án tiễn sỹ. Luận án đã làm rõ vai trò
của ngân sách nhà nước trong phát triển kinh tế - xã hội, đề xuất đổi mới
trong việc gắn kết NSNN với đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, chuyển dịch cơ
cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

•

Nguyễn Quốc Chiến (2012), Quản lý chỉ vốn đầu tư xây đựng cơ bản thuộc
nguôn vốn ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Lâm Đồng”, Luận
văn thạc sĩ Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã
hệ thống hóa những vấn đề về lý luận; phân tích thực trạng của công tác quản
lý chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước ở
Lâm Đồng (từ việc quản lý nguồn vốn, mở tài khoản cấp phát thanh toán vốn
cho chủ đầu tư, nhận thủ tục, hồ sơ tài liệu, chứng từ thanh toán của chủ đầu
tư, kiểm tra, kiểm soát, chuyển tiền cho đơn vị thụ hưởng, đến kế toán, quyết
toán vốn đầu tư hàng năm và khi dự án, công trình hoàn thành được phê duyệt
quyết toán, tất toán tài khoản cấp phát thanh toán vốn của chủ đầu tư tại Kho
7


bạc Nhà nước). Từ đó, luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác quản lý chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản thuộc nguồn vốn ngân sách
nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Lâm Đồng trong thời gian tới.
•

Nguyễn Phùng Lưu (2014), Quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện

Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh: thực trạng và giải pháp, luận văn thạc sỹ Quản lý
kinh tế - Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã hệ
thống hóa lý luận về ngân sách nhà nước nói chung, trong đó có ngân sách nhà
nước cấp xã. Trên cơ sở đó, luận văn bàn về quản lý ngân sách nhà nước cấp
xã, cả quản lý thu và quản lý chi. Sử dụng khung lý thuyết đó, luận văn đã phân
tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện Thạch
Hà, tỉnh Hà Tĩnh; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân. Luận văn
cũng đã đưa ra các giải pháp nhằm quản lý tốt hơn ngân sách nhà nước cấp xã
trên địa bàn huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới.

•

Lê Thị Khuyên (2014), Quản lý ngân sách xã trên địa bàn trên địa bàn huyện
Tứ Kỳ tỉnh Hải Dương, Luận văn Thạc sỹ Quản lý Kinh tế. trường Đại học
Thương Mại Hà Nội. Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận quản lý ngân sách xã,
phân tích sự cần thiết khách quan phải đổi mới phương pháp quản lý ngân
sách xã, làm rõ thực trạng quản lý ngân sách xã trên địa và đề ra phương
hướng giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Tứ Kỳ
tỉnh Hải Dương trong thời gian tới.

•

Luận văn về Hoàn thiện công tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba
Vì, thành phố Hà Nội (2015). Luận văn đã chỉ ra tầm quan trọng của công tác
quản lý ngân sách xã, đánh giá trung thực thực trạng quản lý ngân sách xã trên
địa bàn huyện Ba Vì và đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện công
tác quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.

•

Nguyễn Hải Yến (2015), Quản lý tài chính cấp xã ở Hà Tĩnh, luận văn thạc sỹ
Quản lý kinh tế - Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Từ việc
8


hệ thống hóa lý luận về quản lý ngân sách nhà nước cấp xã, luận văn bàn về
quản lý ngân sách nhà nước cấp xã, cả quản lý thu và quản lý chi nhằm thực
hiện chức năng nhà nước ở cơ sở. Sử dụng khung lý thuyết đó, luận văn đã
phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn tỉnh Hà
Tĩnh; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân. Luận văn cũng đã đưa
ra các giải pháp nhằm quản lý tốt hơn ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn
tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới.
Những công trình nghiên cứu trên có giá trị lý luận và thực tiễn về công
tác quản lý ngân sách xã và nêu bật những lý luận cơ bản về quản lý ngân
sách xã, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp quan trọng cho việc
quản lý ngân sách xã.
Tuy nhiên, đến nay chưa có một công trình nào nghiên cứu về quản lý
ngân sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Vì vậy, luận
văn này tác giả sẽ đi sâu nghiên cứu trực tiếp và hệ thống về quản lý ngân
sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình với mong muốn góp
phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận và thực tiễn làm cơ sở cho
định hướng quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh
Bình trong những năm tiếp theo.
3

Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở tổng hợp phân tích làm rõ những vẫn đề lý luận và thực tiễn
về quản lý ngân sách xã, luận văn đánh giá thực trạng đề xuất phương hướng
và các giải pháp cơ bản hoàn thiện quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn

huyện Kim Son, tỉnh Ninh Bình trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

•

Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý ngân sách xã.

•

Khảo cứu kinh nghiệm quản lý ngân sách xã ở một số huyện và rút ra bài học
9


cho việc quản lý ngân sách xã trên địa bàn huyện Kim Sơn.
•

Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu, chi ngân sách xã trên địa bàn
huyện Kim Sơn, chỉ ra những mặt tích cực, hạn chế và nguyên nhân.

•

Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý ngân sách xã trên địa bàn
huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình trong những năm tới.

4

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu về các hoạt động quản lý NSX trên địa bàn
huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình; luận văn tiếp cận theo tinh thần của Luật

NSNN năm 2002, Luật ngân sách nhà nước năm 2015 và các văn bản pháp lý
liên quan đến quản lý NSNN có hiệu lực thi hành trong giai đoạn năm 2012 2017.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu, khảo sát về các hoạt động quản lý
NSNN cấp xã trên địa bàn huyện Kim Sơn.
4.3. Thời gian nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu quản lý thu, chi NSX trên địa bàn huyện Kim Sơn,
tỉnh Ninh Bình trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2017.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch
sử kết hợp với phương pháp nghiên cứu chuyên ngành kinh tế như: Phương
pháp thống kê, so sánh, phân tích - tổng hợp, đánh giá thông qua việc sử dụng
các bảng, biểu đồ để minh họa bằng số lượng các kết quả nghiên cứu để
hoànthành những mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu đề ra.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
6.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả nghiên cứu đạt được trong luận văn góp phần làm rõ hơn cơ sở
10


lý luận về quản lý NSNN cấp xã ở Việt Nam trong điều kiện thực hiện đổi
mới quản lý NSNN.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Các giải pháp và kiến nghị điều kiện thực hiện giải pháp của luận văn
trực tiếp góp phần hoàn thiện quản lý NSNN cấp xã trên địa bàn huyện Kim
Sơn, tỉnh Ninh Bình. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu luận văn cũng có ý
nghĩa tham khảo đối với thực tiễn quản lý NSNN cấp xã của các địa phương
khác ở nước ta có cùng điều kiện tương đồng với huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh
Bình.
7

Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo,
biểu đồ và phụ lục, nội dung chính của luận văn được kết cầu theo 3 chương:
Chương 1: Lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách cấp xã.
Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn
huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình.
Chương 3: Phương hướng phát triển của huyện và giải pháp hoàn thiện
quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.

11


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
CĐT
DT
KH
KT
NSNN
NSX
QL
QT
TC

Ý nghĩa
Chủ đầu tư
Dự toán
Kế hoạch
Kinh tế

Ngân sách Nhà nước
Ngân sách xã
Quản lý
Quyết toán
Tài chính

12


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ
1.1.
1.1.1.

Một số khái niệm cơ bản
Ngân sách Nhà nước
Ngân sách nhà nước (NSNN) là một phạm trù kinh tế lịch sử phản ánh
những mặt nhất định các quan hệ kinh tế thuộc lĩnh vực phân phối sản phẩm
xã hội trong điều kiện kinh tế hàng hóa tiền tệ và được sử dụng như một công
cụ thực hiện các chức năng của Nhà nước. Sự ra đời và tồn tại của NSNN gắn
liền với sản xuất hàng hóa, cũng như gắn liền với sự ra đời và tồn tại của Nhà
nước.
Khái niệm NSNN đã được nêu một cách khá đầy đủ trong Luật Ngân
sách Nhà nước (2015) như sau: “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản
thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian
nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.”(Quốc hội, 2015).
Với khái niệm đó, khi nói đến NSNN, người ta đề cập đến các đặc tính
cơ bản:
+ Tính pháp lý: Do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định để

đảm bảo chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.
+ Tính kinh tế: Là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước được dự
toán và thực hiện.
+ Tính niên độ: Thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định.

1.1.2.

Ngân sách Nhà nước cấp xã
- Phân cấp hệ thống ngân sách Nhà nước
Hệ thống ngân sách Nhà nước bao gồm: “Ngân sách trung ương và
ngân sách địa phương. Trong đó ngân sách địa phương gồm ngân sách của
các cấp chính quyền địa phương: Ngân sách tỉnh, ngân sách huyện, ngân
13


sách cấp xã”. (Quốc hội, 2015).
Ngân sách Nhà nước cấp xã (ngân sách xã) là một bộ phận của hệ thống
NSNN, là cấp cuối cùng trong phân cấp quản lý NSNN. Các khoản thu, chi
của ngân sách xã là những khoản thu, chi của NSNN giao cho UBND xã xây
dựng, tổ chức quản lý, HĐND xã quyết định và giám sát thực hiện theo nhiệm
vụ quyền hạn của Luật NSNN quy định (Quốc hội, 2015).
Ngân sách xã xét về bản chất là hệ thống các quan hệ kinh tế giữa nhà
nước với các chủ thể khác, phát sinh trong quá trình tạo lập, phân phối và sử
dụng quỹ tiền tệ của chính quyền nhà nước xã nhằm phục vụ cho việc thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền nhà nước cấp cơ sở.
- Nội dung nguồn thu của ngân sách xã
Theo qui định của Luật NSNN, các nội dung nguồn thu của ngân sách
xã bao gồm:
+ Các khoản thu ngân sách xã hưởng 100% là các khoản thu dành cho
xã sử dụng toàn bộ để chủ động về nguồn ngân sách bảo đảm các nhiệm vụ

chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển: Các khoản phí, lệ phí giao cho xã tổ
chức thu theo quy định; Thu từ các hoạt động sự nghiệp của xã, phần nộp vào
ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật; Thu từ quỹ đất công ích và
hoa lợi công sản khác do xã quản lý theo quy định của pháp luật; Tiền thu từ
xử phạt vi phạm hành chính, phạt, tịch thu khác theo quy định của pháp luật
do cấp xã thực hiện; Thu từ tài sản được xác lập quyền sở hữu của nhà nước
do các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc xã xử lý theo quy định của pháp luật,
sau khi trừ đi các chi phí theo quy định của pháp luật; Các khoản huy động
đóng góp từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân gồm: các khoản huy động đóng
góp theo quy định của pháp luật, các khoản đóng góp theo nguyên tắc tự
nguyện để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng do Hội đồng nhân dân xã quyết định
đưa vào ngân sách xã quản lý; Viện trợ không hoàn lại của các tổ chức quốc
14


tế, các tổ chức khác, các cá nhân ở nước ngoài trực tiếp cho ngân sách xã;
Thu kết dư ngân sách xã năm trước; Thu chuyển nguồn ngân sách cấp xã năm
trước chuyển sang; Các khoản thu khác của ngân sách xã theo quy định của
pháp luật.
+ Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) giữa ngân sách xã,
thị trấn với ngân sách cấp trên: Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp;
Thuế sử dụng đất nông nghiệp thu từ hộ gia đình; Lệ phí môn bài thu
từ cá nhân, hộ kinh doanh; Lệ phí trước bạ nhà, đất. Căn cứ vào khả
năng thực tế nguồn thu và nhiệm vụ chi của xã, Hội đồng nhân dân cấp
tỉnh quyết định tỷ lệ phần trăm (%) đến tối đa là 100% các khoản thu
này cho ngân sách xã.
Ngoài các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) trên, ngân sách
xã còn có thể được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phân cấp thêm nguồn thu từ
các khoản thu ngân sách địa phương được hưởng 100%, các khoản thu phân
chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.

+ Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã:Thu bổ sung cân
đối ngân sách là mức chênh lệch lớn hơn giữa dự toán chi cân đối theo phân
cấp và dự toán thu từ các nguồn thu được phân cấp cho ngân sách xã (các
khoản thu 100% và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm), được xác
định cho năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách. Các năm trong thời kỳ ổn định
ngân sách địa phương, căn cứ khả năng cân đối của ngân sách cấp huyện, Ủy
ban nhân dân cấp huyện trình Hội đồng nhân dân cấp huyện quyết định tăng
thêm số bổ sung cân đối ngân sách từ ngân sách cấp huyện cho ngân sách
xã so với năm đầu thời kỳ ổn định;Thu bổ sung có mục tiêu là các khoản
thu để thực hiện các chương trình, nhiệm vụ (như chương trình mục tiêu
quốc gia; chương trình mục tiêu của trung ương; chương trình, nhiệm vụ
của địa phương) hoặc chế độ, chính sách mới do cấp trên ban hành nhưng
15


có giao nhiệm vụ cho xã tổ chức thực hiện và dự toán năm đầu thời kỳ ổn
định ngân sách địa phương chưa bố trí.
- Nhiệm vụ chi của ngân sách xã
Theo qui định của Luật NSNN, ngân sách xã thực hiện các nhiệm vụ chi sau:
+ Chi đầu tư phát triển, gồm: Chi đầu tư xây dựng các công trình kết
cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từ nguồn vốn đầu tư trong cân đối ngân sách xã và
nguồn huy động đóng góp từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của
pháp luật
+ Các khoản chi thường xuyên, gồm các khoản chi thực hiện chế độ
chính sách và các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ cho các lĩnh vực, bao
gồm: Chi quốc phòng;Chi an ninh và trật tự an toàn xã hội; Chi sự nghiệp
giáo dục; Chi nhiệm vụ ứng dụng, chuyển giao công nghệ (không có nhiệm
vụ chi nghiên cứu khoa học và công nghệ); Chi sự nghiệp y tế; Chi hoạt động
văn hóa, thông tin; Chi hoạt động phát thanh, truyền thanh; Chi hoạt động thể
dục, thể thao; Chi hoạt động bảo vệ môi trường, bao gồm thu gom, xử lý rác

thải; Chi các hoạt động kinh tế; Chi hoạt động của các cơ quan quản lý nhà
nước, tổ chức chính trị và các tổ chức chính trị - xã hội; hỗ trợ hoạt động cho
các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp theo quy định của pháp luật ở cấp xã; Chi cho công tác xã hội do
xã quản lý và các khoản chi thường xuyên khác ở xã theo quy định của pháp
luật.
- Vai trò của ngân sách xã
Việc đổi mới cơ chế quản lý nền kinh tế từ cơ chế tập trung bao cấp
sang cơ chế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước làm thay đổi căn
bản vai trò của NSNN. Cũng như NSNN, ngân sách cấp xã là một cấp trong
hệ thống các cấp NSNN, cấp xã là tổ chức chính quyền cơ sở của bộ máy
quản lý Nhà nước có chức năng, nhiệm vụ thực hiện các mục tiêu của Nhà
16


nước cơ sở, Nhà nước do dân, vì dân, giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước
với nhân dân. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó chính quyền cấp xã phải có nguồn
tài chính đủ mạnh để góp phần thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế- xã hội tại
cơ sở.
Qua nội dung thu – chi của ngân sách xã, có thể thấy được vai trò cụ thể
của ngân sách xã như sau:
+ Ngân sách xã đảm bảo nguồn lực vật chất cho sự tồn tại và hoạt động
của bộ máy chính quyền Nhà nước cấp xã.Trải qua quá trình phát triển của xã
hội, Nhà nước ra đời từ khi xã hội có sự phân chia giai cấp. Nhà nước ra đời
đòi hỏi phải có nguồn lực vật chất nhất định để nuôi sống bộ máy và thực hiện
các chức năng kinh tế, xã hội do cộng đồng đối phó. Nguồn lực vật chất này
chỉ có thể được đảm bảo từ ngân sách Nhà nước. Ngân sách cấp xã là bộ phận
cấu thành nên Ngân sách Nhà nước, do vậy nguồn lực vật chất để nuôi sống
bộ máy chính quyền cấp cơ sở thì phần lớn phải do Ngân sách cấp cơ sở đảm
nhận, đó là ngân sách cấp xã. Để đảm bảo nguồn lực vật chất này cung cấp
cho toàn bộ các hoạt động kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng và đời sống của

mọi người được đảm bảo, ngân sách xã phải khai thác triệt để các nguồn thu
tại xã theo luật định. Đảm bảo thu đúng, thu đủ, kịp thời đáp ứng nhu cầu chi
tiêu cho các công việc thuộc chức năng nhiệm vụ theo quy định của Luật
Ngân sách Nhà nước như: Chi lương, sinh hoạt phí cho các công chức, các
khoản chi tiêu quản lý hành chính hay mua sắm trang thiết bị cho văn phòng
mới được thực hiện... Do vậy, không có các khoản chi này của Ngân sách xã
thì bộ máy chính quyền Nhà nước cơ sở không thể tồn tại và phát triển được.
+ Ngân sách xã là công cụ quan trọng để chính quyền xã quản lý toàn
diện các hoạt động kinh tế, văn hoá xã hội tại địa phương: Với tư cách là
chính quyền cấp cơ sở gắn liền với đời sống nhân dân và thực hiện quản lý
trực tiếp đối với nhân dân. Do vậy, chức năng và nhiệm vụ của ngân sách xã
17


phải thực hiện là luôn đảm bảo quyền và lợi ích của nhân dân trên địa bàn.
Trực tiếp liên hệ và giải quyết các công việc của dân trên mọi phương diện
theo chính sách chế độ của Nhà nước đặt ra... nhằm đáp ứng các nhu cầu,
nguyện vọng của nhân dân. Để giải quyết được các vấn đề trên hiệu quả chính
quyền xã phải có những công cụ đặc biệt thực hiện yêu cầu này, mà ngân sách
xã là một trong các công cụ đó. Thông qua hoạt động thu ngân sách xã mà các
nguồn thu được tạo lập tập trung vào quỹ ngân sách xã, đồng thời giúp chính
quyền cơ sở thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát, điều chỉnh các hoạt động sản
xuất kinh doanh dịch vụ và các hoạt động khác được pháp luật cho phép. Việc
kiểm soát thông qua ngân sách xã được thể hiện qua việc phân loại các ngành
nghề kinh doanh, các chủng loại hàng hoá... mà qua đó, chống các hoạt động
kinh tế phi pháp, trốn lậu thuế và các nghĩa vụ đóng góp khác.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế theo cơ chế thị trường bên cạnh
những mặt tích cực thì vẫn tồn tại những hạn chế, thông qua hoạt động thu –
chi ngân sách xã đã đóng vai trò quan trọng trong việc khắc phục hạn chế đó
bằng việc tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, cho các chủ thể kinh tế,

thông qua đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ngăn chặn sự độc quyền trong kinh
doanh. Bên cạnh đó với phương trâm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” của
ngân sách xã đã cùng nhân dân giải quyết tốt các vấn đề “Điện, đường,
trường, trạm”. Nhờ có chính sách điện khí hoá nông thôn, hiện nay hầu hết
các xã đều đã có điện thắp sáng đến từng thôn xóm, góp phần quan trọng cho
sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Bên cạnh đó, việc chi ngân sách xã cho hệ thống giao thông liên thôn,
liên xã được nâng cấp và xây dựng mới làm cho hệ thống giao thông được
thông suốt, thúc đẩy lưu chuyển hàng hoá, qua đó khai thác tiềm năng và lợi
thế của từng vùng thúc đẩy xoá bỏ phương thức sản xuất cũ, chuyển đổi cơ
cấu ngành nghề, phân công lại lao động trên địa bàn nông thôn, từng bước
18


thực hiện công nghiệp hoá, tạo điều kiện đưa khoa học kỹ thuật vào từng làng
xã giúp kinh tế nông thôn thoát khỏi tình trạng độc canh, độc cư, chuyển từ
nền kinh tế thuần nông sang nền kinh tế tổng hợp Nông – Công – Thương đáp
ứng nhu cầu của thị trường.
Chi ngân sách xã cho sự nghiệp giáo dục và sự nghiệp y tế đã góp phần
vào việc nâng cao dân trí, sức khoẻ người dân, đảm bảo nâng cao trình độ
nhân dân và sức khoẻ người dân, các xã không ngừng nâng cấp và xây dựng
mới các công trình cho giáo dục và y tế đảm bảo điều kiện thuận lợi cho việc
giảng dạy và khám chữa bệnh, giúp người dân yên tâm khi tham gia phát triển
sản xuất tại cơ sở.
Từ phân tích trên cho thấy: ngân sách xã là công cụ tài chính quan trọng
của Nhà nước trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đảng và Nhà
nước ở địa phương. Từng bước cải thiện bộ mặt nông thôn và rút ngắn sự
cách biệt giữa thành thị và nông thôn, khắc phục dần tình trạng bội chi xảy ra
ở hầu hết các xã của nước ta hiện nay, góp phần quan trọng thúc đẩy nền kinh
tế nước ta phát triển.

1.1.3.

Quản lý ngân sách Nhà nước cấp xã
- Khái niệm quản lý ngân sách xã
Quản lý ngân sách xã là hoạt động của chính quyền địa phương sử dụng
các phương pháp và công cụ chuyên ngành để xây dựng dự toán, chấp hành
dự toán, quyết toán và kiểm soát quá trình thu – chi ngân sách xã sao cho cân
đối giữa nhiệm vụ chi phù hợp với khả năng thu và đảm bảo nguồn lực tài
chính để Nhà nước thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Sự cần thiết của quản lý ngân sách xã
Xuất phát từ đặc điểm nổi bật của ngân sách xã vừa là một cấp ngân
sách trong hệ thống NSNN, vừa là một đơn vị dự toán, Ngân sách xã vừa thực
hiện nhiệm vụ thu – chi của một cấp ngân sách, vừa là đơn vị nhận bổ sung từ
19


ngân sách cấp trên mà không phải cấp bổ sung cho một cấp ngân sách nào
khác.
Với đặc thù là đơn vị hành chính cấp cơ sở có mối quan hệ trực tiếp với
dân, giải quyết mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, cho nên ngân sách
xã phải đảm bảo nguồn tài chính cho sự tồn tại, hoạt động của bộ máy chính
quyền xã, và là công cụ, phương tiện vật chất bảo đảm thực hiện nhiệm vụ
quản lý nhà nước của chính quyền cơ sở trong quản lý và điều hành phát
triển kinh tế xã hội ở địa phương, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội,
giải quyết toàn bộ các mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân tại địa
phương bằng pháp luật.
Việc thừa nhận ngân sách cấp xã là một cấp trong hệ thống các cấp
ngân sách Nhà nước từ năm 1997 đã đánh dấu sự trưởng thành của ngân sách
cấp xã. Việc quản lý ngân sách xã theo Luật NSNN là việc làm mới mẻ đối
với các đơn vị hành chính cấp cơ sở. Những Quyết định, văn bản, thông tư

hướng dẫn nhằm bổ sung, sửa đổi công việc quản lý ngân sách xã cho phù
hợp với thực tế, đưa các văn bản, thông tư đi vào cuộc sống hàng ngày tại địa
phương là việc làm thường xuyên, liên tục. Đứng trước sự phát triển ngày
càng đi lên của đất nước nhằm tiến tới sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại
hoá và từng bước hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn thì công tác quản lý
luôn tồn tại những hạn chế là điều khó tránh khỏi.
Trong khi đó, thực trạng công tác quản lý ngân sách xã của nước ta
những năm qua thì bên cạnh những thành tựu đã đạt được, cùng với sự đổi
mới về cơ chế chính sách tài chính nói chung, công tác quản lý ngân sách xã
nói riêng từng bước được củng cố và đạt được nhiều thành tựu quan trọng góp
phần to lớn vào công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới. Công tác
quản lý ngân sách xã còn tồn tại những hạn chế nhất định trong các nội dung
của quá trình quản lý ngân sách xã. Dự toán ngân sách xã vẫn chưa bao quát
20


hết các nguồn thu tại xã, cơ cấu chi vẫn chưa hợp lý và vẫn còn tình trạng
điều chỉnh đự toán được duyệt khi thực hiện. Thực hiện quản lý còn lỏng lẻo,
chi ngân sách xã chưa được quản lý chặt chẽ, chế độ định mức chi chưa thống
nhất nên quyết toán còn thiếu công khai, dân chủ, việc kiểm tra, kiểm soát,
hướng dẫn của cơ quan chức năng các cấp còn hạn chế.
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn ở trên, để đảm bảo cho sự
phát triển của đất nước trong điều kiện hiện nay, quá trình quản lý thu chi
ngân sách xã cần có những chính sách, công việc và những quy định cụ thể về
công tác quản lý NSNN nói chung và ngân sách xã nói riêng để ngân sách xã
luôn giữ vững vai trò của mình trong điều kiện hiện nay. Vì vậy, đặt ra một
yêu cầu cần thiết phải tăng cường củng cố công tác quản lý ngân sách xã cho
phù hợp với nhiệm vụ, tình hình mới hiện nay phù hợp với xu hướng phát
triển chung của đất nước.
Như vậy, ngân sách xã ra đời và phát triển là một quá trình lịch sử gắn

với chức năng nhiệm vụ của chính quyền cấp cơ sở. Với đặc điểm nổi bật vừa
là một cấp ngân sách vừa là một đơn vị dự toán và với vai trò quan trọng của
mình đòi hỏi phải có một cơ chế điều hành công tác quản lý tài chính nói
chung và công tác quản lý ngân sách xã nói riêng, nhằm đảm bảo cho ngân
sách xã thực sự là công cụ, phương tiện vật chất cho chính quyền cơ sở thực
hiện chức năng nhiệm vụ của mình.
1.2.
1.2.1.

Nội dung của quản lý ngân sách Nhà nước cấp xã
Quản lý lập dự toán ngân sách cấp xã
Lập dự toán ngân sách xã là quá trình phân tích đánh giá giữa khả năng và
nhu cầu các nguồn tài chính của ngân sách xã để từ đó xác lập các chỉ tiêu thu –
chi dự kiến có thể đạt được trong kỳ kế hoạch, xác lập các biện pháp chủ yếu về
kinh tế tài chính và hành chính để đảm bảo thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu thu –
chi.
21


- Yêu cầu lập dự toán ngân sách xã:
Lập dự toán ngân sách xã là khâu mở đầu cho một chu trình ngân sách
nên nó làm cơ sở, nền tảng cho các khâu tiếp theo, đặc biệt là khâu chấp hành
ngân sách cho nên khi lập dự toán phải đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Phải tính toán đầy đủ và chính xác các khoản thu theo đúng quy định
của Nhà nước.
+ Bố trí hợp lý các nhu cầu chi tiêu nhằm đảm bảo thực hiện tốt chức năng,
nhiệm vụ chính quyền cấp xã đồng thời góp phần xây dựng nông thôn phát triển.
+ Dự toán phải lập theo đúng mục lục ngân sách và mẫu biểu quy định
của Bộ tài chính.
+ Lập dự toán phải bám sát kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội tại xã.

- Căn cứ lập dự toán ngân sách xã:
+ Chế độ phân cấp về nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách xã.
+ Chế độ quy định về thu ngân sách
+ Chế độ, tiêu chuẩn định mức về chi ngân sách xã
+ Các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của xã
+ Số kiểm tra về dự toán ngân sách xã do UBND Huyện thông báo.
+ Tình hình thực hiện dự toán ngân sách xã năm hiện hành.
- Trình tự lập dự toán ngân sách xã:
+ Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch ngân sách xã năm trước và ước
thực hiện năm hiện hành.
+ Các Ban hoặc tổ chức thuộc UBND xã căn cứ vào chức năng, nhiệm
vụ được giao và chế độ, định mức, tiêu chuẩn chi, lập dự trù nhu cầu chi.
+ Ban tài chính xã phối hợp với đội thuế xã (nếu có) tính toán các
khoản thu NSNN trên địa bàn.
+ Ban tài chính xã tính toán, cân đối, lập dự toán thu, chi ngân sách xã
trình UBND xã báo cáo Chủ tịch và Phó chủ tịch HĐND xã để xem xét gửi
22


UBND Huyện và Phòng tài chính huyện.
Trách nhiệm quản lý chủ yếu trong giai đoạn lập dự toán ngân sách xã
thuộc về HĐND xã. HĐND xã sẽ kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ, hợp lý của
ban dự toán do UBND xã gửi đến, qua đó quyết định dự toán ngân sách xã và
phân bổ dự toán ngân sách xã; các chủ trương, biện pháp để triển khai thực
hiện ngân sách xã và điều chỉnh dự toán ngân sách xã theo quy định của pháp
luật.
Dự toán ngân sách xã sau khi được HĐND xã phê duyệt, sẽ được gửi
đến Kho bạc Nhà nước huyện để làm căn cứ cho các khoản thu chi ngân sách
xã sau này.
1.2.2.

Quản lý chấp hành dự toán ngân sách cấp xã
Chấp hành dự toán ngân sách xã là khâu tiếp theo khâu lập dự toán
ngân sách của một chu trình ngân sách, là quá trình sử dụng tổng hợp các biện
pháp kinh tế tài chính và hành chính nhằm biến các chỉ tiêu thu chi ghi trong
kế hoạch ngân sách năm trở thành hiện thực.
Để làm được điều đó cần tiến hành quản lý các khâu sau:
- Quản lý quá trình thu:
+ Ban tài chính xã có nhiệm vụ phối hợp với cơ quan thuế giám sát,
kiểm tra các nguồn thu ngân sách Nhà nước đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp
thời.
+ Trường hợp đối tượng phải nộp ngân sách có điều kiện nộp tiền trực tiếp
vào NSNN tại Kho bạc Nhà nước, thì căn cứ vào thông báo thu của cơ quan thu
hoặc Ban tài chính xã, đối tượng nộp ngân sách lập giấy nộp tiền và trích tài khoản
hoặc mang tiền mặt tới Kho bạc Nhà nước để nộp trực tiếp vào Ngân sách Nhà
nước.
+ Trường hợp đối tượng phải nộp ngân sách không có điều kiện nộp
tiền trực tiếp vào ngân sách Nhà nước tại KBNN, thì các khoản thu thuộc
23


nhiệm vụ thu của cơ quan nào thì cơ quan đó thu sau đó viết giấy nộp tiền
mang tới KBNN để nộp vào NSNN.
+ Nghiêm cấm thu không có biên lai, thu để ngoài sổ sách.
+ Trường hợp phải hoàn trả khoản thu ngân sách xã, KBNN xác nhận rõ
số tiền đã thu vào ngân sách xã để ban tài chính xã làm căn cứ thoái thu cho
đối tượng được hoàn trả.
+ Chứng từ thu phải được luân chuyển theo đúng quy định.
+ Đối với số thu bổ sung của ngân sách xã, Phòng tài chính huyện căn
cứ vào dự toán bổ sung đã giao cho từng xã, dự toán thu chi từng quý của xã

và khả năng cân đối ngân sách huyện, thông báo số bổ sung hàng quý cho xã
chủ động điều hành ngân sách. Để đảm bảo cho xã có nguồn chi, nhất là chi
cho bộ máy; Phòng tài chính huyện cấp số bổ sung cho xã theo định kỳ hàng
tháng.
- Quản lý quá trình chi.
+ Nguyên tắc chi:Việc thực hiện chi phải đảm bảo điều kiện: Đã được
ghi trong dự toán, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức quy định, được chủ tịch
UBND xã hoặc người được uỷ quyền chuẩn chi; Cấp phát ngân sách xã chỉ
dùng hình thức lệnh chi tiền. Trường hợp thanh toán bằng tiền mặt phải kèm
theo giấy đề nghị rút tiền mặt, Kho bạc Nhà nước kiểm tra, nếu đủ điều kiện
thì thực hiện thanh toán; Trong trường hợp thật cần thiết như: Tạm ứng công
tác phí, ứng tiền trước cho khách hàng, cho nhà thầu theo hợp đồng, chuẩn bị
hội nghị, tiếp khách, mua sắm nhỏ... được tạm ứng để chi khi có đủ chứng từ
hợp lệ, Ban tài chính xã phải lập bảng kê chứng từ chi và giấy đề nghị thanh
toán tạm ứng gửi Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch làm thủ tục chuyển tạm
ứng sang thực chi ngân sách; Các khoản thanh toán từ ngân sách xã qua Kho bạc
Nhà nước cho các đối tượng có tài khoản giao dịch ở Kho bạc Nhà nước hoặc ở
ngân hàng phải được thực hiện bằng hình thức chuyển khoản; Đối với các khoản
24


chi từ các nguồn thu được giữ lại tại xã, Ban tài chính xã phối hợp với Kho bạc
Nhà nước định kỳ làm thủ tục ghi thu – chi vào ngân sách xã khi làm thủ tục ghi
thu – ghi chi phải kèm theo bảng kê chứng từ thu và bảng kê chứng từ chi.
+ Đối với chi thường xuyên:Ưu tiên chi trả sinh hoạt phí, các khoản phụ
cấp cho cán bộ xã, không để nợ sinh hoạt phí và các khoản phụ cấp; Các khoản
chi thường xuyên khác phải căn cứ vào dự toán năm, tình hình cấp bách của
công việc, khả năng của ngân sách xã tại thời điểm chi để thực hiện chi cho
phù hợp.
+ Đối với chi đầu tư phát triển: Việc quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ

bản của ngân sách xã thực hiện theo quy định của nhà nước và phân cấp của
Tỉnh, việc cấp phát, thanh toán quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản của
ngân sách xã thực hiện theo quy định của Bộ tài chính; Đối với dự án đầu tư
bằng nguồn đóng góp theo nguyên tắc tự nguyện của nhân dân phải đảm bảo:
Mở sổ theo dõi và phản ánh kịp thời mọi khoản đóng góp bằng tiền, ngày
công lao động, hiện vật của nhân dân. Quá trình thi công, nghiệm thu và thanh
toán phải có sự giám sát của Ban giám sát dự án do nhân dân cử. Kết quả đầu
tư và quyết toán dự án phải được thông báo công khai cho nhân dân biết.
1.2.3.

Quản lý thanh, quyết toán dự toán ngân sách cấp xã
Quyết toán ngân sách xã là khâu cuối cùng của một chu trình ngân sách.
Đó là việc tổng kết lại quá trình thực hiện dự toán ngân sách năm, nhằm đánh
giá toàn bộ kết quả hoạt động của một năm ngân sách, từ đó rút ra những ưu,
nhược điểm và bài học kinh nghiệm cho những chu trình ngân sách tiếp theo.
Do đó, quản lý khâu quyết toán NS xã cần làm những công việc sau:
- Ban tài chính xã lập báo cáo quyết toán thu – chi ngân sách xã hàng
năm trình UBND xã xem xét để trình HĐND xã phê chuẩn, đồng thời gửi
Phòng tài chính huyện để tổng hợp. Thời gian gửi báo cáo quyết toán năm cho
Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định.
25