Văn 8 - Tuần 8,9,10

TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tuần 8 Tiết 29 Ngày soạn: 10/ 10/ 2008
Văn bản :
Chiếc lá cuối cùng.
( O. Hen ri )
A. Mục tiêu.
- Giúp hs qua đoạn trích khám phá vài nét cơ bản nghệ thuật truyện ngắn của nhà văn Mĩ
O. Hen ri. Qua đó rung động trớc cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả với những nỗi
bất hạnh của ngời nghèo.
- Nhận biết đợc cách kết thúc truyện theo kiểu đảo ngợc tình huống hai lần, gây bất ngờ
và hứng thú cho ngời đọc.
- Giáo dục tình yêu thơng, sự đồng cảm giữa những ngời cùng cảnh ngộ.
B. Chuẩn bị.
- GV: Sgk, Sgv, giáo án, tài liệu
- HS: Trả lời câu hỏi sgk.
C. Tiến trình dạy học .
- Tổ chức.
- Kiểm tra: Phân tích những u điểm của nhân vật Đôn ki hô tê?
Nêu giá trị ND và NT của văn bản?
- Bài mới.
I. Giới thiệu chung.
- Gv yêu cầu hs đọc chú thích (*) sgk
và trả lời câu hỏi:
? Em cần ghi nhớ những thông tin về
tg ?
? Nêu xuất xứ văn bản?
1. Tác giả:
- O Hen- ri ( 1862- 1910 ).
- Là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn.
- Những tác phẩm của ông luôn toát lên tinh thần

nhân đạo cao cả, tình thơng yêu ngời nghèo khổ, rất
cảm động.
2.Tác phẩm:
Văn bản là đoạn trích phần cuối truyện ngắn " Chiếc
lá cuối cùng "
- Gv yêu cầu hs dựa vào phần tự đọc
ở nhà để nêu cách đọc văn bản?
- Gv đọc mẫu, gọi hs đọc (có nhận
xét ).
? Hãy giải thích các chú thích trong
văn bản ?
? Xác định nhân vật chính và tóm tắt
lại văn bản ?
? Hãy chia bố cục văn bản theo các
phần nội dung sau :
+ Giôn xi đợi cái chết.
+ Giôn xi vợt qua cái chết.
+ Bí mật của chiếc lá cuối cùng.
? Văn bản đợc viết theo phơng thức
II. Đọc - hiểu văn bản.
1. Đọc chú thích.
- Đọc to, rõ thể hiện đợc sự chán chờng, thất vọng
của Giôn xi khi thấy những chiếc lá rơi và nỗi vui
mừng, phấn khởi tràn đầy nghị lực của cô khi thấy
chiếc lá cuối cùng.
- Tóm tắt: Giôn xi ốm nặng, nằm đợi chiếc lá cuối
cùng của cây thờng xuân bên cửa sổ rụng và nghĩ lúc
đó cô cũng sẽ chết theo. Nhng qua một buổi sáng và
một đêm ma gió phũ phàng, chiếc lá cuối cùng vẫn
không rụng. Điều đó khiến Giôn thoát khỏi ý nghĩ về

cái chết và tự đấu tranh khỏi bệnh.Sau đó bạn gái đã
cho cô biết đó là bức tranh của cụ Bơ men vẽ trong
đêm ma gió và cụ đã chết.
2 Bố cục:
Từ đầu đến " kiểu Hà Lan "
Tiếp đến " vịnh Na- plơ"
Phần còn lại.
- Phơng thức tự sự xen miêu tả và biểu cảm.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
biểu đạt nào ?
- Hs chú ý vào phần 1 của văn bản để
tìm chi tiết trả lời câu hỏi :
? Trong đoạn trích em thấy Giôn xi
đang ở tình trạng ntn?
? Tình trạng ấy khiến cô hoạ sĩ trẻ có
tâm trạng gì?
? Giôn xi có suy nghĩ: khi chiếc lá
cuối cùng rụng thì cùng lúc đó cô sẽ
chết, nói lên điều gì?
? Tại sao tác giả lại viết: Khi trời
vừa hửng sáng thì Giôn xi con ngời
tàn nhẫn lại ra lệnh kéo mành lên ?
? Tìm những chi tiết miêu tả dáng vẻ,
giọng nói của Giôn xi khi nhìn tấm
mành ? Từ đó nêu nhận xét, hình
dung của em về Giôn xi ?
? Tìm lời nói của Giôn xi khi nhìn

thấy chiếc lá cuối cùng, qua đó cho
biết cô có tâm trạng gì ?
3. Phân tích
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn xi.
- Là cô gái trẻ, một hoạ sĩ trẻ cô đang bị sng phổi
nặng.
- Bệnh tật nghèo túng khiến cô chán nản, thẫn thờ.
=> Tâm trạng của ngời ít nghị lực.
- Suy nghĩ xuất hiện từ một cô gái yếu đuối, bệnh tật
ít nghị lực thật ngớ ngẩn và đáng thơng, chứng tỏ
Giôn đã chán sống lắm rồi.
- Nhìn xem chiếc lá thờng xuân cuối cùng bên cửa sổ
đã rụng cha.
- Dáng vẻ: cặp mắt mở to, thẫn thờ nhìn tấm mành.
- Giọng nói : thều thào.
- Một cô gái trong tình trạng sức khoẻ yếu ớt, gần
nh cạn kiệt sức sống.
- Lời nói : Đó là chiếc lá cuối cùng ... thì em sẽ chết .
-Tâm trạng chán nản, không tin vào sự sống của
mình, vô cùng tuyệt vọng, yếu đuối chờ đợi phút chia
tay với cuộc đời.
D. Củng cố H ớng dẫn.
? Kể tóm tắt đoạn trích?
- Về nhà học bài.
- Tiếp tục soạn để giờ sau học.
___________________________________________
Tuần 8 Tiết 30 Ngày soạn: 10/ 10/ 2008
Văn bản :
Chiếc lá cuối cùng.
( O. Hen ri )

A. Mục tiêu:
- Giúp hs qua đoạn trích khám phá vài nét cơ bản nghệ thuật truyện ngắn của nhà văn Mĩ
O. Hen ri. Qua đó rung động trớc cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả với những nỗi
bất hạnh của ngời nghèo.
- Nhận biết đợc cách kết thúc truyện theo kiểu đảo ngợc tình huống hai lần, gây bất ngờ
và hứng thú cho ngời đọc.
- Giáo dục tình yêu thơng, sự đồng cảm giữa những ngời cùng cảnh ngộ.
B. Chuẩn bị.
- GV: Sgk, Sgv, giáo án, tài liệu
- HS: Trả lời câu hỏi sgk.
C. Tiến trình dạy học .
- Tổ chức.
- Kiểm tra:? Hãy tóm tắt lại văn bản Chiếc lá cuối cùng ?
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
- Bài mới.
? Sau một đêm ma gió dữ dội, khi
kéo mành lên lúc trời hửng sáng ,
Giôn xi phát hiện ra điều gì ?
? Phát hiện đó đã tác động tới Giôn
xi nh thế nào ? Vì sao ?
Sau tác động đó Giôn xi có hành
động gì ?
? Hoạt động đó cho ta thấy sự thay
đổi gì ở cô ?

? Nguyên nhân cơ bản nào làm cho
Giôn khỏi bệnh?

? Theo em, vì sao một con ngời có
thể vợt lên cái chết chỉ vì chiếc lá
mỏng manh vẫn còn sống trên cây ?
? Từ đó rút ra bài học gì?
- Gv yêu cầu hs chú ý vào phần cuối
văn bản.
? Tình thơng yêu của Xiu đối với
Giôn xi đợc thể hiện ntn?
? Bơ men là một hoạ sĩ nghèo, mong
muốn vẽ đợc một kiệt tác nghệ thuật.
Vậy ở đây, cụ Bơ men đã vẽ chiếc lá
cuối cùng với mục đích gì ?
? Ngời hoạ sĩ già đã vẽ bức tranh
trong hoàn cảnh nào ?
? Hoàn thành bức tranh, cụ Bơ men
đã phải trả giá nh thế nào ?
? Tại sao bức tranh đó, Xiu lại cho là
một kiệt tác ?
- Hs thảo luận để tìm ra đáp án:
? Em có nhận xét gì về cách kết thúc
truyện của tác giả ? (Giôn xi tởng
không tránh khỏi cái chết lại sống, Bơ
men đang khoẻ lại chết; Giôn xi bị x-
3. Phân tích: ( tiếp)
a. Diễn biến tâm trạng của Giôn xi
- Chiếc lá thờng xuân vẫn còn đó.
- Tự thấy mình là con bé h. Vì cô đã cảm nhận đợc
trong chiếc lá mỏng manh, nhỏ nhoi ấy chứa đựng
một sức sống mãnh liệt, bền bỉ->Nhu cầu sống đã trở
lại với Giôn xi.

- Giôn xi xin cháo và sữa, đòi soi gơng, muốn ngồi
dậy.
- Nhu cầu sống đã trở lại với cô. Và cô đã có đủ nghị
lực để đấu tranh với bệnh tật giành lại sự sống cho
mình .Cô đã khoẻ lại đợc
TL: Giôn hoàn toàn qua khỏi cơn nguy hiểm cô đã
muốn sống và cô đã vui và cô đã sống.
+ Từ chiếc lá cuối cùng không rụng.
+ Từ tác dụng của thuốc.
+ Từ sự chăm sóc tận tình của Xiu.
=> Tâm trạng hồi sinh.
- Chiếc lá dù mỏng manh, nhỏ nhoi vẫn là một sự
sống , chính sức dẻo dai, bền bỉ đó đã kích thích
tình yêu sự sống của con ngời.
=> Con ngời tự chữa khỏi bệnh cho mình bằng nghị
lực, bằng tình yêu cuộc sống, bằng đấu tranh chiến
thắng bệnh tật.
b. Nhân vật Xiu- hay tấm lòng của một ngời bạn.
- Lo sợ khi nhìn vài chiếc lá thờng xuân ít ỏi còn
bám lại trên tờng.
- Lo sợ mình sẽ ra sao nếu Giôn chết.
- Sự động viên chăm sóc đối với ngời bệnh-> tâm
trạng lo lắng thấm đợm tình ngời của cô.
c. Cụ hoạ sĩ Bơ men với kiệt tác chiếc lá cuối
cùng.
- Mục đích vẽ tranh: cứu sống Giôn xi. Bức tranh vẽ
chiếc lá còn mãi trên cây có thể sẽ kéo dài sự sống
cho một tâm hồn yếu đuối đang đếm lá rụng chờ
chết.
- Hoàn cảnh vẽ : âm thầm, bí mật trong đêm ma gió

lạnh buốt ngoài trời.
- Bị viêm phổi nặng và đã chết vì bị sng phổi.

+ Sinh động, giống thật.
+ Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn
con ngời.
+ Đợc vẽ bởi một hoạ sĩ lao động nghệ thuật quên
mình.
- Sự kết thúc trên cơ sở hai sự kiện bất ngờ đối lập
tạo lên hiện tợng đảo ngợc tình huống hai lần gây
hứng thú cho ngời đọc.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ng phổi gắn cuộc sống với chiếc lá
cuối cùng, Bơ men vẽ chiếc lá cuối
cùng lại chết vì bệnh xng phổi )
? Qua tìm hiểu văn bản, em hiểu
những điều sâu sắc nào về tình cảm
con ngời và vai trò của nghệ thuật
chân chính ?
? Qua nghệ thuật kết thúc độc đáo
của truyện cùng nội dung sâu sắc,
cho em hiểu gì về tác giả O Hen ri ?
? Nghĩ và viết một cái kết truyện
khác cho truyện ngắn này?
4.Tổng kết.
- Tình yêu thơng cao cả giữa những con ngời nghèo
khổ.

- Nghệ thuật chân chính là nghệ thuật của tình yêu
thơng, vì sự sống của con ngời.
- Nhà văn có tài với những kết thúc truyện bất ngờ và
có tấm lòng yêu thơng, quý trọng ngời nghèo khổ.
III. Luyện tập.
- Hs viết và trình bày.
D. Củng cố H ớng dẫn.
? Em đã đọc những truyện nào của O Hen ri, hay của những nhà văn khác viết về lòng
nhân ái cao cả của con ngời ?
- Về nhà học bài .
- Tìm hiểu trớc bài " Chơng trình địa phơng, phần Tiếng Việt ". Yêu cầu mỗi hs tự su tầm
các từ ngữ đợc dùng ở địa phơng mình và địa phơng khác tơng ứng với các từ toàn dân đã
cho trong bảng sgk . Đồng thời su tầm thơ ca có sử dụng từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân
thích của địa phơng.
______________________________________
Tuần 8 Tiết 31 Ngày soạn: 11/ 10/ 2008
Tiếng việt:
Chơng trình địa phơng (phần Tiếng việt).
A. Mục tiêu.
- Giúp học sinh hiểu đợc từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích đợc dùng ở địa phơng
các em sinh sống.
- Bớc đầu so sánh các từ ngữ địa phơng với các từ ngữ tơng ứng trong ngôn ngữ toàn dân
để thấy rõ những từ ngữ nào trùng và không trùng với từ ngữ toàn dân.
- Giáo dục ý thức dùng từ địa phơng đúng hoàn cảnh giao tiếp.
B. Chuẩn bị.
- GV: Giáo án, chuẩn bị bảng phụ để tổng kết kết quả hs thu thập.
- HS: Su tầm các từ theo phân công từ bài trớc.
C. Tiến trình dạy học.
- Tổ chức.
- Kiểm tra: Thế nào là tình thái từ? Chức năng của nó?

Cách sử dụng tình thái từ?
- Bài mới.
I. Khái niệm từ ngữ địa phơng.
- Từ ngữ địa phơng vẫn có những điểm chung so với ngôn ngữ toàn dân về mặt từ vựng , ngữ
âm, ngữ pháp chỉ có một số khác biệt sau:
1. Sự khác biệt về ngữ âm.
- Thể hiện ở hệ thống phụ âm đầu- thanh điệu.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
VD. Bắc bộ: Lẫn các cặp phụ âm l/n, d/r/gi, s/x, ch/tr
Nam bộ:Lẫn các cặp phụ âm v/d, n/ng, c/t
2. Sự khác biệt về từ vựng.
- Từ ngữ địa phơng có những từ ngữ mà từ toàn dân khong có: Sầu riêng, măng cụt, mãng cầu
xiêm
- Từ ngữ địa phơng có những đvị tồn tại sông song với từ toàn dân: vô- vào, ba- bố.
=> Từ ngữ địa phơng là những từ thờng đợc dùng ở một vùng miền nào đó trên lãnh thổ VN.
II. Tìm các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt thân thích đợc dùng ở địa phơng em cò nghĩa tơng
đơng với các từ toàn dân.
- Gv yêu cầu hs kẻ bảng theo mẫu sgk.
III. Su tầm một số từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt thân thích đợc dùng ở địa phơng khác.
Nam Bộ
- Cha gọi là ba, tía.
- Mẹ- má.
- Anh cả- anh hai
Bắc Ninh Bắc Giang
- Cha- thầy.
- Mẹ u, bầm, bủ.
- Bác bá

IV. Su tầm một số thơ ca có sử dụng từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích của địa ph-
ơng em.
- Cây xanh thì lá cũng xanh
Cha mẹ hiền lành để đức cho con
- Sẩy cha ăn cơm với cá
Sẩy mẹ gặm lá đứng đờng
- Thật thà nh thể lái châu
Thơng nhau nh thể nàng dâu mẹ chồng
- Có cha có mẹ thì hơn
Không cha không mẹ nh đàn đứt dây
- Phúc đức tại mẫu
D. Củng cố H ớng dẫn.
- Gv nhận xét sự chuẩn bị, kết quả thảo luận của hs.
- Gv nhấn mạnh cách dùng các từ địa phơng trong các hoàn cảnh giao tiếp.
- Về nhà tiếp tục su tầm.
- Tìm hiểu trớc bài "Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm".
_____________________________________________________
Tuần 8 Tiết 32 Ngày soạn: 11/ 10/ 2008
Tập làm văn:
Lập dàn ý cho bài văn tự sự
kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
A. Mục tiêu.
- Giúp hs nhận diện đợc bố cục các phần Mb, Tb, Kb của một văn bản tự sự kết hợp với
miêu tả và biểu cảm.
- Biết cách tìm, lựa chọn và sắp xếp các ý trong bài văn ấy.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
- Giáo dục ý thức lập dàn ý trớc khi viết bài.

B. Chuẩn bị.
- GV: Sgk, Sgv, giáo án, tài liệu
- HS: Trả lời câu hỏi sgk.
C. Tiến trình dạy học .
- Tổ chức.
- Kiểm tra:- Hai câu văn sau đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào ?
" ánh trăng vằng vặc đã gội tràn trề xuống hai gơng mặt đầm đìa nớc mắt áp lên nhau và
hai mớ tóc ngắn dài trộn với nhau. Hơng hoa cau và hoa lí sáng và ấm đã xao xuyến lên bởi
những tiếng khóc dồn dập vỡ lở ở một góc vờn rì rì tiếng dế " ( Mợ Du - Nguyên Hồng ).
? Hãy nêu dàn ý của bài văn tự sự ?
- Bài mới:
- Hs đọc văn bản " Món quà sinh nhật ".
? Bài văn trên có thể chia làm ba phần, hãy
chỉ ra ba phần đó và nêu nội dung khái quát
của mỗi phần ?
- Hs thảo luận tìm các yếu tố sau:
? Truyện kể về việc gì ? Ngời kể chuyện ở
ngôi thứ mấy ?
? Thời điểm, địa điểm và hoàn cảnh xẩy ra
câu chuyện ?
? Chuyện xảy ra với ai ? Có những nhân vật
nào ? Ai là nhân vật chính ? Tính cách của
mỗi nhân vật ra sao ?
? Câu chuyện diễn ra ntn ( mở đầu, đỉnh
điểm, kết thúc, yếu tố bất ngờ ) ?
? Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đợc kết hợp
và thể hiện ở những chỗ nào trong văn bản?
Tác dụng ?
? Những nội dung trên đợc kể theo thứ tự
nào ?

I. Dàn ý của bài văn tự sự.
1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự.
a. Ví dụ
b. Nhận xét:
* Bố cục:
- Mb: Từ đầu đến " bao nhiêu thứ bày la liệt
trên bàn" (Kể và tả lại quang cảnh chung của
buổi sinh nhật) .
- Tb: Tiếp theo đến "Trinh vẫn lặng lẽ cời, chỉ
gật đầu không nói " ( Tập trung kể về món quá
sinh nhật độc đáo của bạn ) .
- Kb: Còn lại ( nêu cảm nghĩ của ngời bạn về
món quà sinh nhật ).
* Chi tiết cụ thể:
- Truyện kể về món quà sinh nhật.
- Ngôi kể : thứ nhất, xng " Tôi ".
- Thời gian, địa điểm: buổi sáng tại bữa tiệc
sinh nhật của " Tôi ".
- Buổi sinh nhật thật vui nhng bạn thân lại đến
muộn.
- Chuyện xảy ra với hai ngời bạn: Tôi và
Trinh.
- Nhân vật chính: Tôi và Trinh.
- Tính cách:
Tôi: nông nổi, nóng vội.
Trinh: hiền lành, chu đáo.
- Diễn biến : Tạo sự hiểu lầm, đa giá trị bình
thờng của món quà, sau đó đa ra giá trị thực
của món quà.
- Yếu tố miêu tả, biểu cảm : hs tìm, gv nhận

xét.
- Thứ tự kể : hiện tại nhớ về quá khứ, từ
quá khứ lại trở về hiện tại.
- Gv khẳng định, các nội dung trên chính là
dàn ý của một văn bản tự sự. ? Em hãy lựa
2. Dàn ý của một bài văn tự sự
- Gv cung cấp bảng phụ ghi dàn ý của một
bài văn tự sự nh sgk. sau đó gv nhấn mạnh
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa
TRƯờNG THCS An BìNH Ngữ văn 8
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
chọn và sắp xếp để tạo thành một dàn ý
hoàn chỉnh ?
? Dàn ý của bài văn tự sự gồm mấy phần?
Nội dung từng phần?
kiến thức đã nêu.
3. Ghi nhớ:
Hs đọc - Gv nhấn mạnh.
II Luyện tập.
Bài 1.
Gv yêu cầu hs trả lời các câu hỏi trong sgk để sắp xếp thành dàn ý.
MB: Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh của em bé bán diêm.
TB: - Lúc đầu do không bán đợc diêm nên em bé không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em tìm một
góc tờng ngồi tránh rét song em vẫn bị gió rét hành hạ.
- Sau đó , em bé đánh liều quẹt diêm để sởi ấm . Mỗi lần quẹt diêm , em đều thấy hiện lên
một viễn cảnh ấm áp và đẹp đẽ, nh: lò sởi, bàn ăn, ngỗng quay, cây thông Nô en, hình ảnh ngời
bà . Song khi que diêm tắt , em bé lại trở về với hiện tại tê cóng của chính mình.
- Yếu tố miêu tả và biểu cảm: Hs tự tìm.
KB: Kết cục em bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa. Còn mọi ngời qua đờng

không ai biết đợc điều kì diệu mà em đã trông thấy.
Bài 2: Hs đọc yêu cầu bài 2
a. Mở bài:
- Giới thiệu ngời bạn của mình là ai?Kỉ niệm khiến mình xúc động là lỉ niệm gì?
( Nêu một cách khái quát)
b. Thân bài;
- Tập chung kể về kỉ niệm xúc động ấy.
- Nó xảy ra ở đâu, lúc nào, vói ai?
- Chuyện xảy ra ntn? ( Mở đầu, diễn bién, kết thúc)
- Điều gì khiến em xúc động? Xúc động ntn?
c. Kết bài:
- Em có suy nghĩ gì về kỉ niệm đó?
D. Củng cố H ớng dẫn.
- Gv nhấn mạnh trọng tâm bài, nhận xét giờ học.
- Về nhà học bài, làm bài tập còn lại.
- Soạn bài " Hai cây phong ".
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Giáo viên: Phạm Thị Nghĩa