Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm Non Đại Mạch- Đông Anh- Hà Nội theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm_2

Tài liu lun vn s phm 1 of 63.

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON

======

BÙI THỊ HUYÊN

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CHO TRẺ 5-6 TUỔI
TẠI TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH- ĐÔNG ANH- HÀ NỘI
THEO QUAN ĐIỂM “GIÁO DỤC LẤY TRẺ
LÀM TRUNG TÂM”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Giáo dục Mầm non

HÀ NỘI - 2019
Footer Page 1 of 63.


Tài liu lun vn s phm 2 of 63.

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON

======

BÙI THỊ HUYÊN

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CHO TRẺ 5-6 TUỔI

TẠI TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH- ĐÔNG ANH- HÀ NỘI
THEO QUAN ĐIỂM “GIÁO DỤC LẤY TRẺ
LÀM TRUNG TÂM”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Giáo dục Mầm non
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

Th.S Vũ Long Giang

HÀ NỘI - 2019

Footer Page 2 of 63.


Tài liu lun vn s phm 3 of 63.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan tất cả khóa luận tốt nghiệp của tôi là sản phẩm nghiên
cứu của tôi tự nghiên cứu không trùng lặp với bất cứ một bài nghiên cứu khoa
học nào khác. Nếu sai thì tôi xin chịu hoàn toàn mọi trách nhiệm!
Hà Nội, tháng 5, năm 2019.
Sinh viên

Bùi Thị Huyên

Footer Page 3 of 63.


Tài liu lun vn s phm 4 of 63.

DANH MỤC VIẾT TẮT

Footer Page 4 of 63.

- NXB:

Nhà xuất bản

- ĐHQGHN:

Đại học Quốc gia Hà Nội

- SPHN:

Sƣ phạm Hà Nội

- SL:

Số lƣợng

- %:

Tỷ lệ phần trăm

- LTLTT:

Lấy trẻ làm trung tâm

Tài liu lun vn s phm 5 of 63.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài. ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu. .................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu. ................................................................................... 3
4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu. ............................................................. 4
5. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 4
6. Giả thuyết khoa học. ..................................................................................... 5
7. Cấu trúc khóa luận. ....................................................................................... 5
NỘI DUNG ....................................................................................................... 7
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH THEO QUAN
ĐIỂM GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM........................................ 7
1.1. Tổng quan những nghiên cứu liên quan đến tổ chức hoạt động tạo hình
cho trẻ 5- 6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. ..................... 7
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về tạo hình. .................................................. 7
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
........................................................................................................................... 8
1.1.3. Nghiên cứu về tổ chức hoạt động tạo hình theo quan điểm giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm. .............................................................................................. 9
1.2. Hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi. .......................................................... 9
1.2.1. Khái niệm hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi. ...................................... 9
1.2.2. Đặc điểm hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi....................................... 10
1.2.3. Nội dung của hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi. ............................... 13
1.3. Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. .............................................. 28
1.3.1. Khái niệm quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. .......................... 28

Footer Page 5 of 63.

Tài liu lun vn s phm 6 of 63.

1.3.2. Đặc trƣng của việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. .............................. 29
1.3.3. Ƣu điểm của việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. ................................ 30
1.4. Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm. ............................................................................................ 31
Kết luận chƣơng 1. .......................................................................................... 33
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH – ĐÔNG
ANH – HÀ NỘI THEO QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC “LẤY TRẺ LÀM
TRUNG TÂM”. .............................................................................................. 34
2.1. Thực trạng của tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại trƣờng
mầm non Đại Mạch. ........................................................................................ 34
2.1.1. Trang thiết bị trong tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại
trƣờng Mầm non Đại Mạch. ............................................................................ 34
2.1.2. Nội dung của hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại trƣờng Mầm non
Đại Mạch. ........................................................................................................ 34
2.1.3. Phƣơng pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại trƣờng
mầm non Đại Mạch. ........................................................................................ 39
2.2. Thực trạng về việc vận dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
vào tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại Trƣờng Mầm non Đại
Mạch. ............................................................................................................... 39
Kết luận chƣơng 2: .......................................................................................... 42
CHƢƠNG 3: XÂY DỰNG QUY TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO
HÌNH CHO TRẺ 5-6 TUỔI TRONG TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH
THEO QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM. ............ 43
3.1. Cơ sở để xây dựng quy trình. ................................................................... 43
3.2. Quy trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi trong trƣờng Mầm

non Đại Mạch theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. ...................... 44

Footer Page 6 of 63.


Tài liu lun vn s phm 7 of 63.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 54
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 55
PHỤ LỤC

Footer Page 7 of 63.


Tài liu lun vn s phm 8 of 63.

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài.
Hiện nay phƣơng pháp giáo dục LTLTT đang rất phổ biến và đã đƣợc
thực hiện rất hiệu quả tại nhiều trƣờng mầm non. Giáo dục LTLTT là việc các
nhà giáo dục không chỉ truyền đạt cho trẻ một lƣợng kiến thức một cách thụ
động và sắp xếp từ trƣớc, mà các nhà giáo dục sẽ tạo điều kiện cho trẻ có cơ
hội sáng tạo, tƣ duy và để cho mọi trẻ chủ động hơn trong việc học của mình,
trẻ tự chiếm lĩnh kiến thức và kinh nghiệm trong khi học. Để đạt đƣợc điều
này thì các nhà giáo dục (giáo viên) cần phải tìm hiểu và nắm rõ đƣợc sự
hứng thú, các nhu cầu, trình độ, kĩ năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó
giáo viên cần đƣa ra nội dung phƣơng pháp và cách thức tiến hành với từng
nhóm trẻ và từng cá nhân trẻ sao cho phù hợp. Việc giáo dục LTLTT sẽ giúp
thế mạnh của mỗi trẻ đều đƣợc hiểu, đánh giá chính xác và đƣợc phát huy,
đây là cơ hội tốt nhất để trẻ thành công. Bằng phƣơng pháp LTLTT, trẻ sẽ

tích cực, chủ động tham gia các hoạt động, làm việc theo nhóm để đƣợc trải
nghiệm, trao đổi, chia sẻ và trình bày ý kiến của mình về vấn đề đang cần giải
quyết; biết suy nghĩ và vận dụng những điều mình đã học vào thực tế cuộc
sống, giải quyết các tình huống mà trẻ gặp phải…
Nhận thức đƣợc điều này giáo dục mầm non đã không ngừng nâng cao
và tích cực sử dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình
giáo dục, ngành giáo dục mầm non đã áp dụng những biện pháp giáo dục tiên
tiến và không ngừng thay đổi nhằm tạo ra những thành tựu to lớn trong công
cuộc đào tạo nguồn nhân lực tri thức, phát triển những nhân tài cho xã hội và
đất nƣớc những năm tháng đầu đời.
Giáo dục mầm non hiện nay đang thực hiện chƣơng trình giáo dục mầm
non mới, giáo dục trên 5 lĩnh vực cơ bản nhằm phát triển toàn diện cho trẻ em
về mọi mặt đó là: lĩnh vực phát triển thể chất, lĩnh vực phát triển nhận thức,
lĩnh vực phát triển thẩm mĩ, lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội.
Trong 5 lĩnh vực trên thì lĩnh vực phát triển thẩm mĩ là một nội dung
chiếm vị trí quan trọng trong chƣơng trình giáo dục mầm non. Và trong đó
hoạt động tạo hình là một hoạt động nhận thức khá là đặc biệt, nó đƣợc coi là
1
Footer Page 8 of 63.


Tài liu lun vn s phm 9 of 63.

con đƣờng giáo dục thẩm mĩ hiệu quả nhất. Là một bộ môn khó nhƣng nó
luôn luôn hấp dẫn đối với trẻ, giúp trẻ phản ánh đƣợc mọi thứ xung quanh,
cuộc sống của con ngƣời một cách phong phú và đa dạng thông qua ngòi bút
tạo hình. Đặc biệt hơn nữa thông qua hoạt động tạo hình trẻ tự do sáng tạo và
thể hiện tƣ duy logic của chính bản thân mình. Ngoài việc hoạt động tạo hình
nó giúp phát triển về lĩnh vực thẩm mĩ thì nó còn có ý nghĩa tích cực trong
việc chuẩn bị cho trẻ có các kĩ năng học tập để bƣớc vào lớp 1 sắp tới nhƣ: tƣ

thế ngồi học, các kỹ năng cầm bút, cách sử dụng màu sắc,...trẻ đƣợc làm quen
với nền nếp thói quen học tập, làm quen với đồ dùng học tập (bút, giấy, màu,
bảng…)
Nhƣ vậy, hoạt động tạo hình là một phƣơng tiện thích hợp và là ngôn
ngữ phong phú đa dạng giúp trẻ không chỉ tiếp cận thế giới xung quanh mà
còn phản ánh thế giới xung quanh thông qua nhận thức, cách nhìn nhận và thể
hiện tình cảm của trẻ nhƣ: yêu, ghét, mơ ƣớc…
Thực tế ở các trƣờng mầm non hiện nay thì việc tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ theo nội dung chƣơng trình mẫu giáo 5-6 tuổi cũng đã đƣợc chú
trọng hơn song bên cạnh đó vẫn còn nhiều những tồn tại, những hạn chế cần
đƣợc khắc phục, sửa chữa và quan tâm nhiều hơn. Giáo viên còn lúng túng và
gặp khó khăn trong việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ trong chƣơng trình
Giáo dục Mầm Non mới. Chất lƣợng của các giờ hoạt động tạo hình còn thấp,
bởi các giờ học còn mang tính chất khuôn mẫu và áp đặt, thiếu đi sự mềm mại
và sáng tạo, kĩ năng dạy cho trẻ còn chƣa đƣợc giáo viên quan tâm, đầu tƣ
nhiều. Giáo viên cũng chƣa hƣớng cho trẻ tự mình sáng tạo nhiều mà chủ yếu
phụ thuộc vào sự chỉ dẫn của cô, trẻ chƣa phát huy đƣợc tƣ duy logic của
mình, khiến cho trẻ trở nên thụ động hơn. Mặt khác, do các nguyên vật liệu
đồ dùng phục vụ cho hoạt động tạo hình giá thành còn khá cao cho nên việc
đầu tƣ vào hoạt động tạo hình của trẻ ở trƣờng chƣa đƣợc đầu tƣ đúng mức.
Việc sử dụng phƣơng pháp LTLTT rất phù hợp để tổ chức hoạt động
tạo hình, ở đó trẻ sẽ tự mình thỏa thích sáng tạo và làm nên đƣợc những gì trẻ
muốn, phát huy đƣợc tính tích cực, chủ động, mạnh dạn, tự tin, tƣ duy, sáng
tạo.... Từ đây trẻ có thể tự khám phá, trải nghiệm và sáng tạo mọi thứ xung
quanh mà trẻ đã biết giúp trẻ nhớ lâu hơn, nhận thức đƣợc mọi thứ thế giới
2
Footer Page 9 of 63.


Tài liu lun vn s phm 10 of 63.

xung quanh một cách hồn nhiên nhất và trẻ đƣợc thể hiện điều mà trẻ cảm
nhận. Khi áp dụng phƣơng pháp này vào việc tổ chức hoạt động tạo hình ở
trƣờng mầm non giáo viên chỉ đóng vai trò hƣớng trẻ để trẻ tự làm theo tƣ
duy sáng tạo của mình, từ đó khả năng của mỗi trẻ sẽ đƣợc phát huy tốt nhất.
Để làm đƣợc việc này, các cô cần phải biết đƣợc hứng thú, khả năng nhu cầu
của từng trẻ, đề từ đó xây dựng đƣợc các hoạt động phù hợp với từng đối
tƣợng và từng nhóm trẻ. Trong quá trình thực hiện tổ chức, mỗi giáo viên cần
áp dụng linh hoạt phƣơng pháp giảng dạy, các cô không chỉ truyền thụ mà
còn tạo cơ hội để trẻ tự thể hiện sáng tạo, tự khám phá. Vì vậy việc áp dụng
quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào trƣờng mầm non nói chung và
vào việc tổ chức các hoạt động tạo hình nói riêng là vô cùng cần thiết và phù
hợp để đào tạo các mầm non của đất nƣớc ta.
Trƣờng mầm non Đại Mạch là một trƣờng đã đƣợc công nhận là trƣờng
mầm non đạt chuẩn chất lƣợng giáo dục và đào tạo, các cán bộ giáo viên và
quản lí nhà trƣờng đều hƣớng việc giáo dục và chăm sóc trẻ sao cho tốt nhất.
Thông qua việc nghiên cứu và đã tiến hành thực tập tại trƣờng cộng với tầm
quan trọng của việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi theo quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm. Vì vậy đề tài “Tổ chức hoạt động tạo hình cho
trẻ 5-6 tuổi tại trƣờng Mầm Non Đại Mạch- Đông Anh- Hà Nội theo quan
điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” đƣợc lựa chọn để nghiên cứu.
Hi vọng, kết quả của việc nghiên cứu sẽ góp phần không nhỏ vào nâng
cao hiệu quả giáo dục của ngành mầm non.
2. Mục đích nghiên cứu.
Qua đề tài “Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi tại trƣờng
Mầm Non Đại Mạch- Đông Anh- Hà Nội theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm” nhằm đề ra các biện pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động tạo
hình hiện nay tại các trƣờng mầm non.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Nghiên cứu cơ sở lí luận của hoạt động tạo hình về phƣơng pháp giáo

dục LTLTT.
3
Footer Page 10 of 63.


Tài liu lun vn s phm 11 of 63.

Nghiên cứu thực trạng của phƣơng pháp lấy trẻ làm trung tâm nhằm phát
triển hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi.
Xây dựng quy trình dạy học tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi
tại trƣờng Mầm Non Đại Mạch- Đông Anh- Hà Nội theo phƣơng pháp lấy trẻ
làm trung tâm.
4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu.
Đối tƣợng: Mối liên hệ giữa tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi
trƣờng mầm non Đại Mạch theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
Khách thể: Quá trình việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi
trƣờng Mầm Non Đại Mạch – Đông Anh – Hà Nội
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài giới hạn nghiên cứu việc tổ chức hoạt động
tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi. Việc thực hiện đề tài tổ chức hoạt động tạo hình cho
trẻ 5-6 tuổi theo quan điểm giáo dục LTLTT đƣợc tiến hành tại trƣờng Mầm
Non Đại Mạch- Đông Anh- Hà Nội.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu.
5.1. Quan điểm nghiên cứu.
Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm: Trẻ là chủ thể của tri thức vì
vậy khi hoạt động giáo viên nên hƣớng vào trẻ, tạo mọi điều kiện cho trẻ để
trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất.
Quan điểm giáo dục tích hợp: Là việc giáo viên kết hợp các môn học với
nhau khi thực hiện để thể hiện bản chất của đối tƣợng.
Quan điểm duy vật biện chứng: Những mối liên hệ và sự phát triển của
đối tƣợng trong giáo dục.

Quan điểm lịch sử: Là quan điểm dựa vào đặc điểm tâm sinh lí và khả
năng nhận thức của trẻ để tiến hành hoạt động.

4
Footer Page 11 of 63.


Tài liu lun vn s phm 12 of 63.

5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu lí luận.
Tìm hiểu, đọc, phân tích, tổng hợp khái quát hóa về cơ sở phƣơng pháp
luận, những tài liệu về giáo dục học, tâm lí học và các công trình nghiên cứu
thực tiễn đã công bố: Montessori, Piaget…nhằm làm rõ hơn về các cơ sở có
liên quan đến đề tài đang nghiên cứu.
5.3. Phƣơng pháp quan sát.
Quan sát các hoạt động học tập của trẻ ở trƣờng mầm non. Đặc biệt quan
sát trẻ trong các giờ tổ chức hoạt động tạo hình. Đồng thời thu thập thông tin
từ các đối tƣợng có liên quan tới đề tài, nhằm xác định đƣợc thực trạng của trẻ
đang gặp phải, góp phần xây dựng cơ sở thực tiễn cho đề tài nghiên cứu và bổ
sung thông tin cho các phƣơng pháp khác.
5.4. Phƣơng pháp điều tra.
Dùng một hệ thống các câu hỏi đã đƣợc xây dựng từ trƣớc cho các giáo
viên của Trƣờng Mầm non Đại Mạch để tìm hiểu các thông tin về nhận thức
và cách thức tổ chức tạo hình cho trẻ tại trƣờng.
5.5. Phƣơng pháp phỏng vấn.
Trao đổi trực tiếp với giáo viên về những thông tin liên quan đến khả
năng sáng tạo và tƣởng tƣợng của trẻ về các hoạt động trong giờ tạo hình.
Trò chuyện trực tiếp với trẻ để nắm bắt đƣợc các kinh nghiệm mà trẻ có
và thái độ của trẻ học bộ môn tạo hình hiện nay.
6. Giả thuyết khoa học.

Nếu xây dựng đƣợc đƣợc quy trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6
tuổi trƣờng mầm non Đại Mạch theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm thì sẽ góp phần nâng cao đƣợc chất lƣợng đào tạo tại trƣờng mầm non và
nâng cao chất lƣợng của việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ, giúp trẻ hình
thành khả năng tạo hình tốt hơn.
7. Cấu trúc khóa luận.
Ngoài phần mở đầu và kết luận thì nội dung chính của khóa luận tốt
nghiệp bao gồm các chƣơng sau:
5
Footer Page 12 of 63.


Tài liu lun vn s phm 13 of 63.

Chƣơng 1: Cơ sở lí luận của tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6
tuổi tại Trƣờng Mầm non Đại Mạch theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
Chƣơng 2: Thực trạng về việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6
tuổi tại Trƣờng Mầm non Đại Mạch theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
Chƣơng 3: Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6
tuổi tại Trƣờng Mầm non Đại Mạch theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.

6
Footer Page 13 of 63.


Tài liu lun vn s phm 14 of 63.

NỘI DUNG
CHƢƠNG 1:
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CHO
TRẺ 5-6 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON ĐẠI MẠCH THEO QUAN
ĐIỂM GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM.
1.1. Tổng quan những nghiên cứu liên quan đến tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ 5- 6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về tạo hình.
Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ sao cho đạt đƣợc hiệu quả tối ƣu và
tốt nhất là một điều mà các bậc phụ huynh cũng nhƣ các nhà trƣờng mầm non
đang rất quan tâm và chú ý tới. Do vậy đã có rất nhiều nghiên cứu để làm cải
thiện và đƣa ra những cách thức tốt nhất cho ngành mầm non nói chung và
cho các trẻ em nói riêng:
Tác giả Nguyễn Quốc Toản đã đƣa ra giáo trình “ Phƣơng pháp nặn
cho trẻ mầm non” đã nghiên cứu về cả đặc điểm và phƣơng pháp nặn cho trẻ
mầm non.
Giáo trình “Phƣơng pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non”
(NXB Đại học Sƣ phạm 2010) của tác giả Nguyễn Quốc Toản. Cuốn giáo
trình này đã giới thiệu khái quát về trẻ em và khả năng tạo hình của chúng.
Trẻ sinh ra nhƣ thế nào? Chúng hình thành và phát triển ra sao? Liệu sự hình
thành và phát triển thể chất, nhận thức và tình cảm của trẻ có hài hòa với sự
hình thành phát triển tạo hình.
Giáo trình “Phƣơng pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non”
của tác giả Lê Thanh Thủy đƣợc biên soạn theo chƣơng trình đào tạo và đang
đƣợc thực hiện ở các trƣờng Sƣ Phạm đặc biệt là ở các Khoa Giáo Dục Mầm
Non. Với nội dung chủ yếu của giáo trình là: đặc điểm hình thành phát triển
hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non, vai trò hoạt động tạo hình đối với việc
phát triển toàn diện, mục đích, nhiệm vụ và nội dung cơ bản của hoạt động
tạo hình cho trẻ mầm non, các phƣơng pháp và hình thức tổ chức hoạt động
tạo hình cho trẻ mầm non, một số yêu cầu về lập kế hoạch tổ chức và đánh

7
Footer Page 14 of 63.


Tài liu lun vn s phm 15 of 63.

giáo hoạt động tạo hình trong trƣờng mầm non, tổ chức hoạt động vẽ, nặn,
xếp dán tranh trong trƣờng mầm non và tổ chức cho trẻ làm quen với các tác
phẩm nghệ thuật tạo hình.
Giáo trình của Nguyễn Thị Thanh Giang về “Phƣơng pháp tổ chức
hoạt động tạo hình” đã nêu nên vấn đề quan trọng đó là vai trò của hoạt động
tạo hình đối với trẻ mầm non và những đặc điểm tạo hình của trẻ phát triển
theo từng giai đoạn.
Giáo trình “Tạo hình và phƣơng pháp hƣớng dẫn tạo hình cho trẻ em –
làm đồ chơi – Quyển 1,2” của tác giả Đặng Nhật Hồng đã nói đến việc hƣớng
dẫn trẻ tạo hình và các cách làm đồ chơi cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ có
khả năng tạo hình tốt và nhằm phát triển thẩm mĩ cho trẻ.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hiện nay đang rất phổ biến ở
ngoài và trong nƣớc, đang đƣợc các trƣờng học vận dụng vào việc giảng dạy
và đã có rất nhiều nhà nghiên cứu đã nghiên cứu về những vấn đề có liên
quan đến việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Có những bài báo, tạp chí giáo
dục đã viết về việc “Tiếp cận lí thuyết kiến tạo trong dạy học”, thuyết kiến tạo
đó đã viết về: Bản thân mỗi ngƣời học không phải là một cái “thùng rỗng” để
ngƣời dạy cho đầy kiến thức và kinh nghiệm vào đó mà là chủ thể hoạt động
dựa trên cơ sở vận dụng những kiến thức hoặc kinh nghiệm mà có từ trƣớc đó
để giải quyết một tình huống mới nảy sinh và sự sắp xếp kiến thức mới vào hệ
thống kiến thức đã có từ trƣớc và chỉ khi nào ngƣời học tạo đƣợc mối liên hệ
hữu cơ giữa kiến thức mới và cũ , sắp xếp vào hệ thống kiến thức đã có thì lúc

đó kiến thức mới sẽ có hiệu quả ứng dụng và không bị lãng quên”. Lí thuyết
kiến tạo đã nói về ngƣời học là chủ thể của hoạt động nhận thức, ngƣời học
phải tự ý thức đƣợc nhu cầu và việc học của mình từ đó rút ra đƣợc kiến thức
và kinh nghiệm cho bản thân mình mà không theo khuôn khổ và hình mẫu
ngƣời khác đặt cho mình. Nhƣ ông J.Piaget một ngƣời Thụy Sĩ đã nghiên cứu
về lý thuyết phát triển nhận thức của trẻ em và chia làm 4 giai đoạn phát triển
nhận thức. Đối với ông thì trẻ em là một chủ thể hoạt động, sống động, chủ
8
Footer Page 15 of 63.


Tài liu lun vn s phm 16 of 63.

động trƣớc môi trƣờng sống. Một chủ thể khao khát tìm tòi và khám phá thế
giới xung quanh. Chính vì vậy mà nên để trẻ tự khám phá tìm tòi sẽ tốt hơn là
có sự chỉ dẫn của ngƣời lớn.
1.1.3. Nghiên cứu về tổ chức hoạt động tạo hình theo quan điểm giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm.
Đã có rất nhiều tác giả nghiên cứu về tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ
và cũng đã rất nhiều nhà nghiên cứu đã đƣa ra những dự án những quan điểm
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, nhƣng chƣa có nghiên cứu nào về tổ chức hoạt
động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
1.2. Hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi.
1.2.1. Khái niệm hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi.
Theo quan điểm tạo hình của Nguyễn Quốc Toản thì hoạt động tạo
hình có khái niệm:
“Hoạt động tạo hình gắn liền với hoạt động của con ngƣời. Ngay từ
khi chƣa có ngôn ngữ họ đã sử dụng hình vẽ nhƣ một phƣơng tiện để giao tiếp
và truyền lại các kinh nghiệm sản xuất. Điều đó chứng tỏ hoạt động tạo hình
là một trong những nhu cầu rất cần thiết của đời sống con ngƣời.

Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động của con ngƣời để tạo
ra các sản phẩm có hình thể và màu sắc đẹp, đem lại khoái cảm thẩm mỹ cho
ngƣời xem – nhận ra cái đẹp và cảm xúc trƣớc cái đẹp. Ví dụ: bức tranh, pho
tƣợng hoặc mọi thứ dùng trong cuộc sống thƣờng ngày, nhƣ nhà cửa, công
viên, vải vóc, quần áo, ấm, bát, lọ hoa, giƣờng tủ, giày dép, xe cộ,…
Hoạt động tạo hình là môn học ở các trƣờng mẫu giáo,nhà trẻ. Ở các
trƣờng phổ thông, các trƣờng chuyên nghiệp gọi là Mỹ thuật.
Hoạt động tạo hình ở mẫu giáo gồm có:
Vẽ mẫu (vẽ theo mẫu – nhìn mẫu có thực để vẽ nhƣ quả, lọ (bình),
bông hoa, cây, các con vật,…)
Vẽ đề tài (vẽ tranh về đề tài cho trƣớc nhƣ vẽ ngôi trƣờng, vẽ con
vật,…)
9
Footer Page 16 of 63.


Tài liu lun vn s phm 17 of 63.

Vẽ trang trí (trang trí cái khăn, cái bát,..)
Tập nặn (nặn quả cây, con vật quen thuộc,..)
Cắt, xé dán giấy (ngôi nhà, bông hoa,…)
Xếp hình (xếp các hình có sẵn thành đề tài)
Xem tranh,…(xem tranh truyện, tranh sinh hoạt,…)”
Hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non 5-6 tuổi là một chƣơng trình giáo
dục Mầm non phù hợp với đặc điểm tâm, sinh lý và sự phát triển nhận thức
của trẻ lứa tuổi 5-6. Việc vận dụng chƣơng trình tạo hình vào trẻ ở lứa tuổi
này giúp trẻ tiếp xúc với những màu sắc, sản phẩm và những nghệ thuật thẩm
mĩ của thế giới xung quanh trẻ. Vận dụng hoạt động tạo hình vào cho trẻ 5-6
tuổi còn giúp trẻ phát triển khả năng tạo hình và kĩ năng sáng tạo, kéo léo.
Chính vì thế mà việc tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình đã đƣợc xếp vào lĩnh

vực phát triển thẩm mĩ cho trẻ.
Hoạt động tạo hình trong chƣơng trình giáo dục Mầm non cho trẻ 5-6
tuổi là một hoạt động vô cùng đặc biệt và quan trọng nó giúp cho trẻ phát
triển thẩm mĩ cũng nhƣ phát triển khả năng khéo léo và tinh tế ở trẻ, làm cho
trẻ phát triển một cách toàn diện nhất từ khi còn bé.
1.2.2. Đặc điểm hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi.
Theo “Phƣơng pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non” của
Nguyễn Quốc Toản thì đặc điểm hoạt động tạo hình của trẻ:
Qua 4 năm ở trƣờng mẫu giáo, các em lứa tuổi này đã quen với nền
nếp sinh hoạt, học tập:
Trẻ em đã nắm đƣợc các kỹ năng tạo hình và hoạt động hứng thú, có
kết quả khả quan;
Các sản phẩm các em tạo ra hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng về hình
thức và màu sắc;
Thể hiện đƣợc sự cảm thụ, hiểu biết xung quanh.
Về quan sát nhận biết:
10
Footer Page 17 of 63.


Tài liu lun vn s phm 18 of 63.

Trẻ em 5-6 tuổi đã quan sát có chủ định hơn- quan sát có nhận xét để
hiểu biết về đối tƣợng. Ví dụ:
+ Biết so sánh để nhận biết sự khác nhau của đối tƣợng về:
Hình dáng, kích thƣớc và màu sắc;
Nhận biết thêm một số đồ vật, hoa quả và các con vật;
+ Biết một số thể loại tạo hình và đặt tên cho sản phẩm của mình nhƣ:
tranh tĩnh vật, tranh chân dung, tranh phong cảnh,…
+ Gọi tên đƣợc màu ở hộp sáp màu, chì màu, bút dạ,…

Về sử dụng phương tiện tạo hình:
Trẻ em 5-6 tuổi đã cầm bút, sáp, màu,… gọn, nhẹ nhàng, thoải mái
hơn.
Điều khiển các khớp ngón tay, cổ tay linh hoạt, do đó khi vẽ, nặn, xé,
dán, xếp hình dễ dàng.
Về vẽ nét, vẽ hình:
Trẻ em 5-6 tuổi vẽ nét theo ý muốn, định hƣớng đƣợc dài- ngắn, caothấp- vừa với bố cục ở phần giấy cho phép, không vƣợt qua ranh giới chung.
Nét vẽ tự nhiên không bị gò bó về kỹ thuật, mà đƣa nét theo sự thích
thú. Vì thế nét vẽ đã hạn chế đƣợc đậm, nhạt đều đều, thô cứng, đã có chỗ
đậm chỗ nhạt, chỗ lửng ( ngắt quãng), biểu cảm hơn.
Hình vẽ đã rõ đặc điểm đối tƣợng , những hình ảnh phục vụ cho nội
dung xuất hiện ngày càng nhiều tạo cho bài vẽ rõ đề tài ,phong phú và vui
mắt.
Tuy nhiên hình vẽ ,bài vẽ của của một số trẻ ở lứa tuổi này có những
điểm cần chú ý . Ví dụ :
+ Vẽ hình nhỏ và đều làm cho bài vẽ vụn ;
+ Vẽ hình nhiều bài vẽ trở nên rối ;
+ Sắp xếp hình vẽ nhƣ kể, liệt kê, ít che khuất, thƣờng là dàn theo hàng
ngang ,không có trên – dƣới.
11
Footer Page 18 of 63.


Tài liu lun vn s phm 19 of 63.

Về vẽ màu :
Vẽ màu tƣơi sáng ,đã chú ý đến độ đậm nhạt của màu và vẽ màu gọn
trong hình .
Tuy nhiên vẫn còn những hạn chế sau :
+ Khi vẽ màu sáp thƣờng di nhiều lần làm cho nền lì, bóng lên, khó

đẹp ;
+ Còn yếu về vẽ màu bột và màu nƣớc. Lý do vì nhiều nơi không có
chất liệu này ( vừa đắt vừa khó sử dụng).
Về xếp hình :
Trẻ 5-6 tuổi xếp đƣợc hình theo ý thích.
Hình xếp thành đề tài rõ nội dung nhƣ: gia đình, lễ hội, vui chơi, các
con vật.
Về vẽ dán :
Trẻ 5-6 tuổi xé đƣợc hình đã rõ đặc điểm.
Xé thêm các bộ phận, chi tiết hợp với đối tƣợng.
Sắp xếp hình vẽ theo đề tài. Tuy nhiên, kĩ thuật xé dán vẫn còn chƣa
mạnh dạn, còn dụt dè nên nét hình xé giấy gẫy vụn, thiếu nét xơm để diễn
hình.
Về tập nặn :
Trẻ 5-6 tuổi có thể nặn đƣợc quả cây, các con vật quen thuộc, dáng
ngƣời rõ đặc điểm qua các bộ phận chính.
Nặn đƣợc các chi tiết phù hợp với đối tƣợng, nhƣ: cuống, lá khi nặn
quả; tai, mắt, khăn, mũ khi nặn ngƣời,…
Tạo đƣợc dáng: đi, chạy, vẫy chào,…
Sắp xếp hình nặn thành đề tài theo gợi ý của giáo viên hoặc theo ý
thích, nhƣ: đấu vật, chọi gà, chọi trâu, lễ hội, bơi thuyền,…

12
Footer Page 19 of 63.


Tài liu lun vn s phm 20 of 63.

Trên đây là đặc diểm và khả năng hoạt động tạo hình của trẻ em ở độ
tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên, không phải là chuẩn mực, chính xác với tất cả. Bởi

vì:
- Đặc điểm và khả năng tạo hình của trẻ em rất đa dạng, phong phú thể
hiện ở các dạng sau:
Trẻ nhút nhát, Tạo sản phẩm chậm, theo khuôn mẫu, cần có sự giúp đỡ
của giáo viên.
Trẻ hoạt động khó khăn, thiếu tự tin phải mất nhiều thời gian mới có
sản phẩm, và thƣờng là nhỏ.
- Hứng thú với các loại họat động tạo hình không đồng đều, thƣờng yếu
ở xé dán và vẽ.
- Ở những địa phƣơng, trƣờng đƣợc sự quan tâm của cán bộ quản lí về
bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệm vụ cho giáo viên, cung cấp điều kiện thiết bị
cho dạy và học thì hoạt động tạo hình của trẻ em đi vào nền nếp, kết quả khá
rõ ràng. Ngƣợc lại, địa phƣơng, trƣờng nào chƣa chuẩn bị chu đáo thì dạy và
học tạo hình mới dừng lại ở mức sao chép nhƣ mẫu, không gây hứng thú học
tập và phát triển tƣởng tƣợng sáng tạo cho trẻ.
Điều đó nói lên:
Trẻ rất thích thú với hoạt động tạo hình và hoạt động có kết quả, vì
hoạt động tạo hình vừa là chơi vừa là học – trẻ nhận thức thế giới qua các
hoạt động tạo hình.
Hoạt động tạo hình của trẻ có kết quả hay không phụ thuộc vào sự
quan tâm của ngƣời lớn – cán bộ quản lí và giáo viên, đồng thời cần cung cấp
các phƣơng tiện: bút, màu vẽ, giấy, đất nặn,…tạo điều kiện cho trẻ hoạt động.
Vai trò tổ chức hƣớng dẫn của giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng
đến giáo dục và tạo ra sản phẩm tạo hình của trẻ.
1.2.3. Nội dung của hoạt động tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi.
Theo giáo trình “ Phƣơng pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm
non” của TS.Lê Thanh Thủy nội dung hoạt động tạo hình:
13
Footer Page 20 of 63.

Tài liu lun vn s phm 21 of 63.

“Hoạt động tạo hình chính là một hình thức hoạt động nhận thức đặc
biệt mang tính hình tƣợng. Bởi vậy, nội dung của chƣơng trình tạo hình có thể
đƣợc xem nhƣ hệ thống những nhiệm vụ giáo dục và phát triển cụ thể nhằm
hình thành ở trẻ khả năng nhận thức thẩm mĩ, khả năng phản ánh thế giới
xung quanh, thâm nhập vào thế giới xung quanh thông qua hoạt động tạo
hình.
Việc thực hiện những nội dung giáo dục và phát triển trên cần thông
qua các nội dung miêu tả bap gồm các sự vật, hiện tƣợng trong tự nhiên, con
ngƣời và các sự kiện trong xã hội và các mối quan hệ đa dạng giữa những đối
tƣợng đó. Các nội dung miêu tả phải đƣợc lựa chọn và sắp xếp theo hệ thống,
Phù hợp với yêu cầu về nội dung giáo dục và phát triển qua từng độ tuổi
của trẻ.
Nội dung giáo dục và phát triển của chương trình hoạt động tạo hình
Nội dung giáo dục và phát triển của hoạt động tạo hình tập trung vào
việc hình thành, bồi dƣỡng ở trẻ những khía cạnh tâm lí sau:
• Các năng lực chuyên biệt cho hoạt động tạo hình:
Khả năng nhận biết, phân biệt, đánh giá bằng thị giác các hình dạng,
tƣơng quan tỷ lệ về kích thức của các chi tiết ở đối tƣợng miêu tả, khả năng
định hƣớng không gian, các cảm xúc thẩm mĩ nhƣ cảm xúc về màu sắc, tính
nhịp điệu, thế cân bằng, vẻ hài hòa, cân dối,…
• Các kiến thức chuyên biệt cho hoạt động tạo hình:
Những hiểu biết sơ đẳng về kiến thức tạo hình cơ bản ( hiểu biết về
đƣờng nét, hình dạng, màu sắc, bố cục…nhƣ những phƣơng tiện tạo hình cơ
bản); hiểu biết về các chất liệu, vật liệu tạo hình và khả năng truyền cảm của
chúng,…
• Các kĩ năng chuyên biệt cho hoạt động tạo hình:
Khả năng điều chỉnh hoạt động giữa mắt và tay, khả năng vận động của

tay đủ đảm bảo cho việc thực hiện các hành động đồ họa ở các mức độ phức
tạp nhất định; nắm vững một số kĩ thuật sử dụng các loại công cụ , vật liệu tạo
hình.
14
Footer Page 21 of 63.


Tài liu lun vn s phm 22 of 63.

Ngoài những khía cạnh chuyên biệt trên, nội dung của hoạt động tạo
hình còn định hƣớng vào việc hình thành ở trẻ các phẩm chất nhân cacshcaafn
thiết nhƣ: sự hiểu biết phong phú về thế giới xung quanh, các xu hƣớng, hứng
thú, động cơ hoạt động, những ham thích các nhân, lòng say mê lao động, ý
chí và các phẩm chất khác.
Để hình thành và phát triển khả năng nhận thức thẩm mĩ và hoạt động
thực tiễn cho trẻ, ngƣời ta phân các nội dung giáo dục và phát triển của tạo
hình thành bốn nhóm:
Nhóm 1: Các kiến thức, kỹ năng, năng lực thể hiện vật mẫu đơn giản (
một hoặc một nhóm vật mẫu).
Nhóm 2: Các kiến thức, kĩ năng, năng lực truyền đạt nội dung mạch lạc
(chủ đề, cốt truyện,…)
Nhóm 3: Các kiến thức, kĩ năng, năng lực trang trí.
Nhóm 4: Các kiến thức và kĩ năng mang tính kĩ thuật.
Việc tiếp thu các kiến thức , rèn luyện năng lực, kĩ năng theo các nội
dung giáo dục và phát triển của hoạt động tạo hình sẽ từng bƣớc tạo cho trẻ
khả năng hòa nhập vào thế giới xung quanh, tìm hiểu, khám phá thế giới đó.
Cách phân loại trên sẽ giúp giáo viên mầm non dễ dàng tự xây dựng chƣơng
trình, kế hoạch cho hoạt động cho trẻ và dễ dàng đánh giá toàn diện sự tiến bộ
của trẻ trong hoạt động.
Nhóm nội dung 1:Các kiến thức, các kĩ năng, năng lực thể hiện sự vật

đơn giản.
Trẻ mẫu giáo chƣa thể nắm vững các phƣơng pháp miêu tả hiện thực.
Chúng thƣờng gặp rất nhiều khó khăn khi giải quyết các nhiệm vụ tạo hình do
cô giáo giao cho hoặc do tự trẻ đặt ra. Ví dụ nhƣ truyền đạt tỷ lệ tƣơng đối
chính xác, sắp xếp cấu trúc hay xử lý màu sắc,…
Mặc dù trẻ mẫu giáo còn nhỏ và đối với chúng chỉ nên đƣa ra những
nhiệm vụ tạo hình tƣơng đối đơn giản, song chúng ta cần suy tính tới sự phát
triển nhận thức, nhân cách của trẻ mà quan tâm tới việc hƣớng cho trẻ lĩnh hội
dần dần các phƣơng pháp phản ánh hiện thực vừa sinh động vừa gần gữi với
15
Footer Page 22 of 63.


Tài liu lun vn s phm 23 of 63.

sự thật, không méo mó, lệch lạc để từ đó giúp trẻ nhận thức, hiểu một cách
đúng đắn về thế giới xung quanh.
Nội dung của phần chƣơng trình trên bao gồm những việc hình thành
và bồi dƣỡng cho trẻ những kiến thức, những kĩ năng, năng lực sau:
Thể hiện hình dạng (hình thù của vật mẫu).
Thể hiện kích thƣớc (của các vật mẫu và các bộ phận của chúng).
Thể hiện cấu trúc.
Thể hiện màu sắc.
Về sự thể hiện hình dạng:
Một tính chất cơ bản trƣớc hết cho phép ta xác định sự giống nhau giữa
hình ảnh thật của vật với hình ảnh đã đƣợc miêu tả đó là hình dạng.
Khả năng truyền đạt hình dạng chỉ có thể hình thành và phát triển dần
dần ở trẻ trong một quá trình. Sự thể hiện hình thù của sự vật một cách chính
xác đòi hỏi khó dần theo từng lứa tuổi của trẻ.
Trƣớc hết ở lứa tuổi mẫu giáo bé cần cho trẻ tập cho trẻ miêu tả những

vật mẫu có hình dạng gần với hình tròn, hình vuông sau đó là hình tam giác.
Ở thời kì sau (tuổi mẫu giáo nhỡ) trong quá trình tạo hình ngƣời ta bắt
đầu yêu cầu trẻ phân biệt giữa hình tròn với hình ô van, giữa hình vuông và
hình chữ nhật và sử dụng khả năng thể hiện sự khác biệt của các hình dạng đó
mà mở rộng dần phạm vi các đối tƣợng miêu tả. Sang tuổi mẫu giáo lớn, trẻ
cần tập thể hiện các hình ảnh sinh động, gần gũi với vẻ đa dạng của các vật
thật.
Để giúp trẻ cảm nhận, phân biệt hình dạng và thể hiện hình dáng của
các vật mẫu, cần phát triển các thao tác tạo hình, đồng thời là khả năng tri
giác bằng mắt. Trẻ đƣợc bồi dƣỡng khả năng điều khiển bằng mắt các thao tác
của mình càng tốt bao nhiêu thì càng có khả năng truyền đạt hình dáng của
các vật mẫu chính xác bấy nhiêu.
Nội dung miêu tả nhằm giúp trẻ thể hiện hình dạng cần thay đổi theo
sự phát triển của trẻ: ở thời kì đầu cho trẻ thể hiện những vật mẫu có hình thù
16
Footer Page 23 of 63.


Tài liu lun vn s phm 24 of 63.

gần với các hình khối hình học nhƣ: khối tròn (hình cầu), khối lập phƣơng,
khối hộp.
Ở cuối mẫu giáo nhỡ và mẫu giáo lớn, có thẻ cho trẻ miêu tả các vật
mẫu có dạng hình khối lăng trụ:
Các đối tƣợng miêu tả ban đầu cần có cấu trúc đơn giản: gồm một bộ
phận chính và một vài chi tiết nhỏ, tiếp đó mới tới những vật mẫu có bộ phận
với nhiều hình dạng khác nhau.
Đối với tuổi mẫu giáo lớn cần cho trẻ tập phát triển và thể hiện nét
khác biệt, độc đáo trong hình dáng của vật mẫu.
Qua từng giai đoạn phát triển, trẻ phải từng bƣớc tập truyền đạt hình

thù qua các phƣơng pháp tạo hình khác nhau (vẽ, nặn, cắt, xé dan, chắp
ghép,…hẹo hơn, rộng hơn, ngắn hơn, dài hơn,…)
Về sự thể hiện kích thƣớc của các vật mẫu và các bộ phận của chúng:
Một trong những phƣơng tiện quan trọng của tả thực, đó là sự truyền
đạt các mối quan hệ về kích thƣớc giữa các bộ phận, các chi tiết trong cấu trúc
của mọi vật. Mối tƣơng quan hợp lí về kích thƣớc các thành phần của toàn bộ
hình sẽ cho ngƣời xem nhanh chóng hiểu rõ nội dung của hình vẽ.
Trẻ tập phân biệt, thể hiện tỉ lệ kích thƣớc ngay từ lớp bé và thậm chí
trƣớc đó.
Ở lớp mẫu giáo bé cần lựa chọn nội dung miêu tả để trẻ tập thể hiện sự
khác nhau về kích thƣớc giữa các chi tiết có hình thù giống nhau. Ví dụ, các
bộ phận của “cái tháp”, “con lật đật”,…
Ở các lớp mẫu giáo nhỡ, mẫu giáo lớn mức độ của khả năng phân biệt
và miêu tả đòi hỏi phức tạp hơn: Trẻ phải thể hiện đƣợc quan hệ, tỷ lệ kích
thƣớc của các bộ phận có hình thù, màu sắc khác nhau trong một vật mẫu để
sau này trẻ sẽ tập thể hiện sự tƣơng quan về kích thƣớc của các hình ảnh trong
bức tranh theo chủ đề.
Để giải quyết đƣợc các nhiệm vụ này cần có những nội dung miêu tả
đƣợc lựa chọn giúp trẻ rè luyện vận động đôi tay, đồng thời phát triển khả
năng ƣớc lƣợng bằng mắt, khả năng điều khiển bằng mắt các thao tác của tay.
17
Footer Page 24 of 63.


Tài liu lun vn s phm 25 of 63.

Các lƣu ý rằng, việt phân biệt và thể hiện hai vật mẫu có kích thƣớc
khác nhau (theo quan hệ to – nhỏ) trong một bài vẽ đối với trẻ không phải là
việc khó khăn lắm, song sự luyện tập vấn đề này cần rất đƣợc chú ý, bởi nó sẽ
là nền tảng của sự truyền đạt tỷ lệ kích thƣớc có mức cao hơn, phức tạp hơn,

thể hiện các bậc kích thƣớc khó hơn: Ví dụ, quan hệ to- nhỏ- nhỏ hơn
nữa,…việc này đòi hỏi các vận động rất chính xác và sự kiểm tra điều khiển
rất tinh của mắt đối với các vận động tạo hình của tay.
Ở lớp mẫu giáo lớn trẻ cần tập ƣớc lƣợng bằng mắt và xác định xem
một vật này lớn hơn vật kia bao nhiêu lần.
Giáo viên cần biết lựa chọn các chủ đề miêu tả phù hợp để tổ chức cho
trẻ tri giác, nắm bắt các quan hệ kích thƣớc và hình thành dần dần các kĩ năng
thể hiện các quan hệ này.
Về sự thể hiện cấu trúc:
Ngay từ lớp mẫu giáo bé trong chƣơng trình hoạt động tạo hình ngƣời
ta đã đặt ra nhiệm vụ dạy trẻ tập phân biệt các bộ phận trong cấu trúc của một
vật mẫu và trẻ hiện chúng qua bài vẽ, tranh cắt dán, hình nặn.
Các bộ phận trong một vật mẫu có thể giống nhau và khác nhau về
kích thƣớc, hình dáng, đồng thời chúng có thể đƣợc sắp xếp ở nhiều vị trí
khác nhau về không gian.
Trẻ nhỏ cần tập xác định và thể hiện các quan hệ không gian hợp lí
giữa các chi tiết trong cấu trúc để làm rõ nội dung vật mẫu.
Thời kì đầu, khi trẻ còn ở giai đoạn sơ đồ của thời kì tạo hình, cần lựa
chọn những nội dung miêu tả là những đối tƣợng tƣơng đối đơn giản cả về
hình dạng tổng thể cũng nhƣ hình thù của từng bộ phận, các vật mẫu phải đơn
giản cả về cấu trúc cũng nhƣ màu sắc. Nên chọn những vật mẫu với các bộ
phận, chi tiết trong cấu trúc có hình thù giống nhau.
Những vật mẫu đầu tiên đƣợc lựa chọn cho trẻ miêu tả phải giúp trẻ dễ
dàng định hƣớng trong không gian, xác định rõ nét các cách sắp xếp của cáu
trúc: cân đối, đối xứng (cân xứng hai bên một trục hay sắp xếp xung quanh
một tâm,…)
18
Footer Page 25 of 63.