xử lí tình huống XỬ LÝ CÁC HỘ DÂN LẤN CHIẾM ĐẤT CÔNG, XÂY DỰNG NHÀ Ở KHI CHƯA ĐƯỢC CẤP PHÉP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ TRẤN VŨ QUANG

PHẦN MỞ ĐẦU
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn tình huống
Quản lý và sử dụng đất đai có hiệu quả là nhiệm vụ cấp thiết của Đảng
và Nhà nước ta, bởi đất đai là vốn tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc
gia, là tư liệu sản xuất đặc biệt; đất đai chiếm một vị trí quan trọng trong môi
trường sống. Các cơ sở kinh tế- văn hóa- xã hội, mọi người dân đều nhờ đất
mà sinh sống.
Thị trấn Vũ Quang là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa- xã hội của
huyện Vũ Quang, có diện tích tự nhiên 3722,58 ha, dân số 1110 hộ, 3885
nhân khẩu, bao gồm 6 tổ dân phố. Sau hơn mười năm hình thành và phát
triển, từ chổ có điểm xuất phát thấp, đời sống nhân dân chủ yếu dựa vào sản
xuất nông nghiệp, nhưng được sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước và
các cấp chính quyền địa phương, đến nay bộ mặt thị trấn Vũ Quang có nhiều
thay đổi. Từ một xã nghèo nhất huyện Vũ Quang, kết cấu hạ tầng không được
đầu tư xây dựng; đến nay thị trấnVũ Quang đã có Trường học, Trạm y tế đạt
chuẩn Quốc gia; kinh tế có bước tăng trưởng khá, chính trị ổn định, trật tự an
toàn xã hội được giữ vững; lòng tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh
đạo của cấp ủy Đảng, điều hành của Nhà nước ở địa phương được củng cố.
Tuy nhiên, trong quá trình chuyển mình từ nông thôn sang đô thị, đứng
trước cơ hội phát triển, thị trấn Vũ Quang còn gặp nhiều khó khăn thách thức.
Công tác quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng, vệ sinh môi trường...,
tình trạng người vi phạm trật tự đô thị, chiếm dụng lòng lề đường làm nơi
kinh doanh buôn bán là những vấn đề mà hiện nay dư luận nhân dân đang rất
quan tâm. Đặc biệt trong công tác quản lý đô thị còn xảy ra nhiều vi phạm
như: việc xây dựng nhà ở khi chưa được cấp phép, lấn chiếm đất công, sử
dụng đất không đúng mục đích … gây khó khăn trong xử lý các vi phạm, gây
bức xúc trong nhân dân và tạo ra những dư luận xấu về công tác quản lý trật
tự đô thị và quản lý, sử dụng đất đai của thị trấn Vũ Quang.
Mặc dù, thời gian qua, công tác quản lý đô thị đã được Ủy ban nhân
dân thị trấn Vũ Quang đặc biệt chú trọng, quan tâm; thường xuyên tiến hành

công tác kiểm tra xử lý vi phạm, song trong công tác quản lý trật tự đô thị và
quản lý, sử dụng đất đai của chính quyền địa phương, việc xử lý vi phạm chưa
nghiêm, hiệu quả còn thấp; tình hình xây dựng nhà ở khi chưa được cấp phép,
lấn chiếm đất công còn xảy ra, chưa được xử lý một cách triệt để.

1


Tồn tại nêu trên có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu phải kể đến là
do công tác quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện của cấp uỷ Đảng, chính
quyền còn thiếu cương quyết và chưa thường xuyên liên tục; việc phát hiện,
xử lý vi phạm chưa kịp thời. Công tác tuyên tuyền giáo dục chưa thường
xuyên, sâu rộng, nên ý thức tự giác chấp hành của người dân, còn hạn chế.
Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận cán bộ, đảng viên
và người dân chưa cao, thiếu hiểu biết hoặc cố tình vi phạm, tái phạm, không
nghiêm chỉnh chấp hành các quyết định xử lý của cơ quan Nhà nước.
Việc nghiên cứu về vi phạm trật tự quản lý đô thị nói chung, quản lý, sử
dụng đất đai nói riêng trên địa bàn thị trấn Vũ Quang sẽ góp phần lập lại trật
tự kỷ cương, ngăn ngừa, phòng chống các vi phạm.
Từ những kinh nghiệm trong quá trình công tác, kết hợp với kiến thức đã
được học qua lớp bồi dưỡng quản lý Nhà nước chương trình chuyên viên Khóa
60 mở tại huyện Vũ Quang và xuất phát từ những yêu cầu về thực tiễn, tôi lựa
chọn tình huống “Xử lý các hộ dân vi phạm về lấn chiếm đất công, xây
dựng nhà ở khi chưa được cấp phép trên địa bàn thị trấn Vũ Quang” để
nghiên cứu và làm Tiểu luận cuối khoá, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả
công tác quản lý Nhà nước về đô thị trên địa bàn thị trấn Vũ Quang trong thời
gian tới.
Với thời lượng và kiến thức có hạn, mặc dù bản thân đã cố gắng nghiên
cứu, tìm tòi và học hỏi những vẫn còn nhiều thiếu sót, chưa đáp ứng được yêu
cầu Nhà trường đề ra. Kính mong nhận được sự đóng góp của quý thầy cô để

tiểu luận này được hoàn thiện hơn, cũng như để tôi có thể nâng cao hiểu biết
thực tế, đáp ứng yêu cầu nhiều hơn trong công việc của mình.
Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trường Chính trị Trần Phú Hà
Tĩnh, các thầy cô đã truyền đạt, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng và tạo điều kiện
cho tôi hoàn thành chương trình bồi dưỡng Quản lý Nhà nước ngạch chuyên
viên Khóa 60 tại huyện Vũ Quang. Những học viên như chúng tôi xin hứa sẽ
vận dụng những kiến thức đã được trang bị vào quá trình công tác một cách
khoa học, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương để thực hiện
tốt công tác chuyên môn được giao.
Xin trân trọng cảm ơn.
2. Kết cấu của tiểu luận
Ngoài phần mở đầu, mục lục, tiểu luận được kết cấu thành các mục gồm:
I. Mô tả tình huống
II. Cơ sở lý luận để giải quyết tình huống.
2


III. Phân tích nguyên nhân và hậu quả của tình huống.
IV. Xác định mục tiêu xử lý tình huống.
V. Xây dựng, phân tích, lựa chọn phương án xử lý tình huống.
VI. Kế hoạch triển khai thực hiện phương án tối ưu.
VII. Kết luận và kiến nghị.

3


PHẦN NỘI DUNG
I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Thực hiện kế hoạch số 22/KH-UBND ngày 13 tháng 7 năm 2015 của
Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang về việc giải quyết và xử lý các trường

hợp vi phạm, lấn chiếm đất công, xây dựng nhà không phép, lấn chiếm lòng
lề đường, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn thị
trấn Vũ Quang; từ ngày 10 tháng 9 đến ngày 25 tháng 9 năm 2015, tổ công
tác theo quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 15/10 /2014 do đồng chí Trưởng
công an thị trấn làm tổ trưởng, cán bộ địa chính làm tổ phó, thành viên là
trưởng các ngành thuộc Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang phối hợp với các
tổ trưởng tổ dân phố tổ chức họp tổ dân phố, họp các chi đoàn, chi hội tuyên
truyền, vận động đến cán bộ, đảng viên và các tâng lớp nhân dân chấp hành
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, không
lấn chiếm đất công, xây dựng các công trình vi phạm pháp luật, không vi
phạm Luật giao thông đường bộ, tự ý tháo dỡ công trình vi phạm kết cấu hạ
tầng giao thông đường bộ.
Song song với quá trình tuyên truyền, vận động, tổ công tác đã tiến
hành rà soát, kiểm tra tình hình vi phạm lấn chiếm đất công, lấn chiếm lòng lề
đường, hành lang giao thông trên địa bàn thị trấn Vũ Quang. Kết quả đến
ngày 25/9/2015 đã phát hiện được 40 trường hợp trên 6 tổ dân phố và tiến
hành lập biên bản nhắc nhở, đề nghị các hộ dừng ngay hành vi vi phạm, đồng
thời tự giác tháo dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm trước ngày
10/10/2015 và lập danh sách báo cáo về Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang.
Từ ngày 16/10 đến ngày 30/10/2015, thực hiện theo kế hoạch của Ủy
ban nhân dân thị trấn Vũ Quang, căn cứ vào biên bản nhắc nhở đối với 40 hộ
vi phạm, tổ công tác đã đến tận hộ gia đình kiểm tra lại và lập biên bản xử
phạt hành chính đối với những hộ không chấp hành.
Qua kiểm tra, có 25 hộ vi phạm nghiêm chỉnh chấp hành, tự giác tháo
dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm; 15 hộ không chấp hành.
Căn cứ Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính Phủ
về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai, tổ công tác lập biên bản xử phạt
hành chính đối với 15 hộ không chấp hành với số tiền 15 triệu đồng.
Sau khi bị xử phạt hành chính, 13 hộ tự giác chấp hành tháo dỡ công
trình vi phạm. Có 02 hộ tuy chấp hành việc xử phạt hành chính nhưng không

4


chịu tháo dỡ công trình và có đơn kiến nghị, phản ánh gửi tới Ủy ban nhân
dân thị trấn Vũ Quang. Cụ thể đó là hộ:
1. Bà Phạm Thị A, sinh năm 1955 , hộ khẩu thường trú tại tổ dân phố 4,
thị trấn Vũ Quang, gia đình có 04 người cùng sống trong hộ, gồm bà A, 2 con
trai, 1 con gái đã hết tuổi ăn học.
Công trình vi phạm: Ki ốt bán hàng gắn liền nơi ở xây tạm, diện tích
75m tại tổ dân phố 4.
2

2. Hộ ông Phạm Thanh C, hộ khẩu thường trú tại tổ dân phố 1, thị trấn
Vũ Quang. Gia đình có 4 người cùng sinh sống trong hộ, gồm 2 vợ chồng và
2 con đang học tại Trường THCS Phan Đình Phùng, thị trấn Vũ Quang.
Công trình vi phạm: Ki ốt bán hàng xây tạm, diện tích 55m2.
Nội dung đơn kiến nghị của 02 hộ gia đình bà A và ông C chủ yếu trình
bày hoàn cảnh gia đình khó khăn, mong muốn được Ủy ban nhân dân thị trấn
Vũ Quang cho thuê đất đó để làm ăn sinh sống.
Ngày 10/11/2015, Ủy ban nhân dân thị trấn đã tổ chức hội nghị giải
quyết đơn thư kiến nghị của 02 hộ vi phạm. Xét thấy hộ gia đình đang có nhà
ở ổn định, đất đai sản xuất tuy không nhiều nhưng đang còn, con cái đang
trong độ tuổi lao động nên Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang yêu cầu hộ gia
đình phải tháo dỡ công trình vi phạm, hoàn trả lại đất thuộc Ủy ban nhân dân
thị trấn quản lý .
Sau khi Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang có thông báo kết luận về
việc giải quyết đơn thư của 2 hộ; hộ ông C đã tự giác tháo dỡ công trình vi
phạm, còn hộ bà A vẫn nhất quyết không tự giác tháo dỡ và di chuyển người,
tài sản ra khỏi công trình vi phạm.
Trước tình hình trên, một mặt Ủy ban nhân dân thị trấn ban hành thông

báo yêu cầu gia đình tháo dỡ công trình vi phạm, mặt khác đề nghị tổ tuyên
truyền vận động do đồng chí đồng chí Chủ tịch Mặt trận tổ quốc làm tổ
trưởng, các đồng chí trưởng các đoàn thể làm thành viên đến tận hộ bà A để
tuyên truyền, vận động gia đình hiểu rõ chủ trương, chính sách của Nhà nước,
chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, tháo dỡ công trình, di chuyển toàn bộ tài
sản ra khỏi khu vực vi phạm, hoàn trả lại đất cho Nhà nước quản lý. Nhưng
hộ bà B vẫn không đồng ý.
Do hộ bà A không đồng ý tháo dỡ công trình vi phạm, Ủy ban nhân dân
thị trấn đã có văn bản xin ý kiến của Ủy ban nhân dân huyện Vũ Quang về
việc đồng ý cho Ủy ban nhân dân ra quyết định cưỡng chế và xây dựng kế
hoạch cuỡng chế. Hộ bà A có công trình vi phạm là ki ốt bán hàng gắn liền
5


nơi ở xây tạm nên Ủy ban nhân dân huyện Vũ Quang cho phép Ủy ban nhân
dân thị trấn Vũ Quang thực hiện kế hoạch cưỡng chế .
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA TÌNH HUỐNG
1. Phần lý luận chung của tình huống
Công tác quản lý đô thị, quản lý và sử dụng đất đai hiện nay là một vấn
đề hết sức nhạy cảm và phức tạp. Hàng năm các vụ việc lấn chiếm đất đai, lấn
chiếm hành lang an toàn giao thông để kinh doanh buôn bán ngày càng nhiều
và đã được chững minh trong phần mô tả tình huống.
Tình huống này đặt ra cho Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang cần
phải xem xét để có hướng giải quyết đúng đắn, kịp thời những hành vi vi
phạm nhằm lập lại trật tự kỷ cương của nhà nước, nghiêm minh của pháp luật.
Qua đó nâng cao trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, chính quyền, cán bộ
và nhân dân trong công tác quản lý đô thị; cần tăng cường thường xuyên, liên
tục công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức văn minh đô
thị cho mọi người dân.
Đối với những người có hành vi vi phạm thì thi hành các biện pháp xử

lý nghiêm minh, đúng pháp luật, đảm bảo phòng, chống và ngăn ngừa các
hành vi vi phạm tương tự, tái phạm hay cản trở, chống người thi hành công
vụ; cương quyết không để xảy ra tình trạng lấn chiếm đất công, lấn chiếm
hành lang an toàn giao thông trên địa bàn.
2. Quan điểm của Đảng
Tại Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa XI, số 19-NQ/TW, ngày 31 tháng 10 năm 2012 về tiếp tục đổi mới chính
sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi
mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công
nghiệp theo hướng hiện đại, quan điểm chỉ đạo nêu rõ:
- Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và
thống nhất quản lý. Quyền sử dụng đất là một loại tài sản và hàng hoá đặc
biệt, nhưng không phải là quyền sở hữu, được xác định cụ thể phù hợp với
từng loại đất, từng đối tượng và hình thức giao đất, cho thuê đất. Nhà nước
thực hiện quyền của chủ sở hữu thông qua việc quyết định quy hoạch, kế
hoạch sử dụng đất; cho phép chuyển mục đích sử dụng và quy định thời hạn
sử dụng đất; quyết định giá đất; quyết định chính sách điều tiết phần giá trị
tăng thêm từ đất không phải do người sử dụng đất tạo ra; trao quyền sử dụng
đất và thu hồi đất để sử dụng vào các mục đích quốc phòng, an ninh, phục vụ

6


lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và các dự án phát triển kinh tế, xã hội theo
quy định của pháp luật.
- Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận
quyền sử dụng đất để sử dụng ổn định lâu dài hoặc có thời hạn và có các
quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho,
thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và được bồi thường khi Nhà nước
thu hồi đất, tuỳ theo từng loại đất và nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của

pháp luật. Người sử dụng đất có nghĩa vụ phải đăng ký quyền sử dụng đất, sử
dụng đất đúng mục đích, tuân thủ quy hoạch, trả lại đất khi Nhà nước có
quyết định thu hồi đất, chấp hành pháp luật về đất đai.
- Đất đai được phân bổ hợp lý, sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và có
hiệu quả cao; bảo đảm lợi ích trước mắt và lâu dài, bảo vệ môi trường sinh
thái, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; nâng cao chất lượng và
bảo vệ đất canh tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.
- Chính sách, pháp luật về đất đai phải góp phần ổn định chính trị - xã
hội, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, hội nhập
quốc tế; huy động tốt nhất nguồn lực từ đất để phát triển đất nước; bảo đảm
hài hoà lợi ích của Nhà nước, của người sử dụng đất. Sử dụng có hiệu quả các
công cụ về giá, thuế trong quản lý đất đai nhằm khắc phục tình trạng lãng phí,
tham nhũng, khiếu kiện.
- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai; đẩy mạnh cải
cách hành chính, bảo đảm công khai, minh bạch trong quản lý đất đai. Phát
triển đa dạng các loại hình dịch vụ về đất đai. Xây dựng hệ thống quản lý đất
đai tiên tiến, ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, hạ tầng thông tin
đất đai hiện đại.
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, phát huy
vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và toàn dân trong thực
hiện chính sách, pháp luật về đất đai. Bảo đảm sự quản lý thống nhất của Nhà
nước cấp Trung ương về đất đai, đồng thời phân cấp phù hợp cho địa phương,
có chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm chính sách, pháp luật về đất đai.
Kiên quyết lập lại trật tự trong quản lý, sử dụng đất đai.
Để giải quyết dứt điểm tình trạng lấn chiếm đất công, xây dựng nhà khi
chưa được cấp phép trên địa bàn thị trấn Vũ Quang phải thấm nhuần quan
điểm và chủ trương của Đảng về giải quyết tranh chấp đất đai, tôn trọng
quyền khiếu nại, khiếu kiện của nhân dân và giải quyết tranh chấp một cách
khách quan, chính xác và đúng với pháp luật của nhà nước đã đưa ra.

7


Tính nghiêm minh của kỷ luật Đảng đã giúp cho cán bộ, đảng viên nâng
cao ý thức, trách nhiệm, phẩm chất đạo đức, thực hiện tốt các nhiệm vụ được
Đảng phân công.
3. Các văn bản Nhà nước liên quan đến tình huống
- Luật tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/ 2015;
- Luật Đất đai số 45/2013/QH13 của Quốc Hội ngày 29/11/2013;
- Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính Phủ quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai;
- Luật tiếp công dân số 42/2013/QH13 của Quốc Hội ngày 25/11/2013;
- Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính Phủ về xử
phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai;
- Nghị định số 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và
đường sắt;
- Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh và trật tự an toàn xã
hội;
- Thông tư số 16/2010/TT-BTNMT ngày 26/8/2010 của Bộ Tài nguyên
và Môi trường quy định trình tự, thủ tục cưỡng chế thi hành quyết định xử
phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
III. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ CỦA TÌNH
HUỐNG
1. Phân tích tình huống
Nội dung quản lý Nhà nước về đô thị nói chung, trong đó có quản lý về
trật tự đô thị và quản lý, sử dụng đất đai là một trong những vấn đề then chốt
trong quá trình thực hiện đề án phát triển đô thị thị trấn Vũ Quang giai đoạn
2015- 2020, tầm nhìn đến năm 2025.

Việc các hộ dân lấn chiếm đất công, lấn chiếm lòng lề đường, lấn
chiếm hành lang an toàn giao thông đường bộ để kinh doanh buôn bán, ngoài
các nguyên nhân thuộc về ý thức chủ quan của các hộ gia đình, cá nhân cố
tình vi phạm vì động cơ, mục đích nhất định, thì phải kể đến một phần lỗi
thuộc về phía cơ quan Nhà nước và cán bộ chuyên môn.
Công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị và sử dụng đất đai của thị
trấn Vũ Quang trong thời gian qua đôi lúc còn buông lỏng, chưa thường
8


xuyên liên tục; thiếu sự vào cuộc mạnh mẽ của các ngành, đoàn thể, đặc biệt
là cán bộ phụ trách quản lý đô thị, xây dựng, đất đai thị trấn chưa bám sát các
tổ dân phố; khi phát hiện có vi phạm xảy ra thì chưa có biện pháp mạnh, dứt
điểm để xử lý nghiêm, triệt để, cho nên hiệu quả xử lý vi phạm thấp, tình
trạng người dân chấp hành pháp luật không được đảm bảo. Nhiều vụ việc lấn
chiếm đất công, xây dựng nhà khi chưa được cấp phép xảy ra nhiều năm,
chính quyền đã giải quyết nhưng giải quyết không dứt điểm nên chưa tạo
được lòng tin của nhân dân đối với chính quyền.
Bên cạnh đó, việc xử lý vi phạm trật tự đô thị, và quản lý, sử dụng đất
đai trên địa bàn thị trấn được Ủy ban nhân dân thị trấn đồng loạt ra quân trong
một thời gian nhất định; công tác tuyên truyền vận động chưa tập trung vào
chiều sâu, bằng nhiều hình thức đa dạng tới các khu dân cư, mọi tầng lớp
nhân dân và các hộ vi phạm; chưa nghiên cứu, tìm hiểu rõ nguồn gốc, bản
chất của vi phạm nên chưa làm thay đổi được nhận thức của nhân dân. Chính
vì vậy quá trình xử lý vi phạm, các đối tượng vi phạm, không hợp tác với
chính quyền địa phương trong thi hành nhiệm vụ (Không chấp hành thông
báo về việc yêu cầu gia đình tháo dỡ công trình vi phạm của Ủy ban nhân dân
thị trấn Vũ Quang).
Tuy nhiên, bên cạnh một số tồn tại như đã nêu trên, cấp ủy đảng, chính
quyền thị trấn Vũ Quang trong quá trình giải quyết vụ việc đã đạt được những

kết quả nhất định. Từ khi tổ chức đợt “ra quân” mạnh xử lý vi phạm về lấn
chiếm đất công, lấn chiếm lòng lề đường, hành lang an toàn giao thông đường
bộ trên địa bàn thị trấn Vũ Quang không phát sinh trường hợp vi phạm mới
nào; thông qua công tác tuyên truyền vận động mà nhiều người dân đã có
những nhận thức nhất định về ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, trong
tổng số 53 trường hợp vi phạm trên địa bàn hiện chỉ còn 01hộ chưa chấp hành
việc tháo dỡ công trình vi phạm.
Quá trình ra quân xử lý vi phạm, Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang
đều tổ chức thực hiện theo đúng kế hoạch và quy định của pháp luật; việc
thiết lập hồ sơ xử lý hộ Bà B vi phạm là đúng đối tượng, đúng pháp luật; việc
tiếp nhận, giải quyết đơn thư kiến nghị, khiếu nại của công dân đảm bảo đúng
quy định, tôn trọng quyền khiếu nại, tố cáo của công dân.
2. Nguyên nhân của tình huống
a/ Nguyên nhân khách quan:
Do trong quá trình chuyển mình từ nông thôn sang đô thị, quá trình đô
thị hóa dẫn đến đất đai ngày càng bị thu hẹp, tỷ lệ lao động có việc làm không
ổn định ngày càng cao. Tổ dân phố 4 là trung tâm hành chính của thị trấn Vũ
9


Quang, có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với các tổ dân phố khác để các hộ
dân kinh doanh, buôn bán, nhất là khu vực gần đường tỉnh lộ 5.
Có nhiều vụ việc lấn chiếm đất công chính quyền giải quyết không dứt
điểm, kéo dài nhiều năm, chưa tạo được lòng tin của nhân dân đối với chính
quyền.
b/ Nguyên nhân chủ quan:
Công tác quản lý quy hoạch, hoạt động kiểm tra, giám sát việc sử dụng
đất đai theo quy hoạch thiếu chặt chẽ. Phát hiện các vụ việc chậm, không phát
hiện kịp thời các hộ vi phạm để giải quyết dứt điểm.
Người dân chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng và giá trị vật chất lẫn

giá trị tinh thần của cảnh quan đô thị, mà chỉ vì lợi ích nhỏ của cá nhân đã làm
ảnh hưởng đến lợi ích chung của cả cộng đồng.
Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận cán bộ, đảng viên và
người dân chưa cao, cố tình vi phạm, tái phạm; trong khi đó việc xử lý vi
phạm của chính quyền địa phương lại thiếu cương quyết.
Công tác quản lý Nhà nước về trật tự đô thị nói chung, trật tự xây dựng
và quản lý, sử dụng đất đai nói riêng trên địa thị trấn Vũ Quang đôi lúc còn
buông lỏng quản lý; công tác quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện chưa
cương quyết và thường xuyên, liên tục; cán bộ thực hiện quản lý đô thị, đất
đai còn thiếu kính nghiệm, chưa bám sát địa bàn; việc xử lý vi phạm chưa
nghiêm, chưa kịp thời.
Công tác tuyên truyền pháp luật về trật tự xây dựng đô thị và quản lý,
sử dụng đất đai trên địa bàn chưa thực sự sâu sát đến mọi người dân.
3. Hậu quả của tình huống
Thời gian để xử lý dứt điểm đối với hộ vi phạm dài, không đảm bảo
đúng tiến độ như kế hoạch của Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang đã đề ra,
mặt khác làm ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị,
văn hóa - xã hội khác của các cấp ủy Đảng và chính quyền ở địa phương.
Cấp ủy Đảng và chính quyền sẽ phải dành nhiều thời gian, công sức và
tiền của để tổ chức các cuộc họp, buổi làm việc giải quyết đơn thư, tuyên
truyền vận động hộ vi phạm chấp hành quyết định của cơ quan Nhà nước và
người có thẩm quyền, thậm chí phải tổ chức cưỡng chế tháo dỡ công trình vi
phạm theo quy định của pháp luật nếu hộ dân đó cố tình không tự giác chấp
hành.

10


Làm giảm lòng tin của nhân dân đối với công tác quản lý, điều hành
của cơ quan nhà nước; uy tín của chính quyền bị giảm sút; không tạo được

tính kỷ cương trong xã hội, tính nghiêm minh của pháp luật, thậm chí tạo dư
luận không tốt trong quần chúng nhân dân, dẫn đến thực hiện không nghiêm
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, trở
thành tiền lệ xấu cho các vi phạm khác sau này.
Gây mất ổn định trật tự xã hội. Những hành vi vi phạm sẽ làm xấu đi
hình ảnh mỹ quan đô thị cũng như quy hoạch tổng thể, đồng bộ của thị trấn
Vũ Quang.
IV. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
Giải quyết tình huống xử lý các hộ dân lấn chiếm đất công, xây dựng
nhà khi chưa được cấp phép trên địa bàn thị trấn Vũ Quang nhằm:
- Đảm bảo pháp chế Xã hội chủ nghĩa trong công tác quản lý đô thị, xử
lý vi phạm quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn thị trấn Vũ Quang. Đây là
mục tiêu cơ bản nhất, bao trùm nhất để Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang
xử lý dứt điểm hộ dân vi phạm. Thực tế mục tiêu này đòi hỏi cơ quan Nhà
nước, cán bộ thi hành nhiệm vụ và mọi công dân nghiêm chỉnh chấp hành các
quy định của Nhà nước về quản lý và sử dụng đất đai, cũng như xử lý nghiêm
đối với những hành vi vi phạm.
- Xử lý dứt điểm, triệt để hành vi vi phạm, buộc hoàn trả lại mặt bằng
quỹ đất công cho Ủy ban nhân dân thị trấn quản lý. Tạo được tính công bằng
trong xã hội, qua đó chấm dứt việc các hộ có đơn thư kiến nghị, khiếu nại
vượt cấp gây mất ổn định trật tự xã hội.
- Đảm bảo tính khả thi của các quyết định hành chính của cơ quan Nhà
nước và người có thẩm quyền; đảm bảo hiệu lực thực tế của các quyết định xử
lý hành chính đối với hộ vi phạm.
- Sớm ổn định tình hình và củng cố niềm tin trong nhân dân đối với cơ
quan và cán bộ Nhà nước; mặt khác củng cố và nâng cao ý thức chấp hành
pháp luật trong nhân dân, không để tái diễn các vi phạm.
- Rút ra bài học kinh nghiệm trong công tác quản lý trật tự đô thị và
quản lý, sử dụng đất đai, đồng thời tăng cường hơn nữa trách nhiệm và vai trò
lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác quản lý, kiểm

tra và xử lý vi phạm.

11


V. XÂY DỰNG, PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN XỬ
LÝ TÌNH HUỐNG
1. Xây dựng, phân tích phương án
Xác định đây là tình huống phức tạp, nhạy cảm, để giải quyết dứt điểm
các vi phạm đòi hỏi cán bộ thi hành nhiệm vụ phân tích, lựa chọn phương án
giải quyết hợp tình, hợp lý, đạt được mục tiêu đặt ra với phương châm giữ
được kỷ cương phép nước, đồng thời không làm ảnh hưởng đến lợi ích xã hội
và các hộ dân. Căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế hộ gia đình nói trên,
tôi đề xuất đưa ra các phương án giải quyết như sau:
a/ Phương án 1: Cưỡng chế thi hành các quyết định áp dụng biện pháp
khắc phục hậu quả, buộc tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng, di chuyển
người, tài sản ra khỏi khu vực vi phạm để trả lại đất cho Ủy ban nhân dân thị
trấn Vũ Quang quản lý.
* Ưu điểm của phương án:
- Thực hiện được ngay việc tháo dỡ công trình vi phạm, thu hồi toàn bộ
diện tích đất bị hộ lấn chiếm giao Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang quản lý.
- Thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật và pháp chế Xã hội chủ
nghĩa.
- Được số đông người dân đồng tình ủng hộ, nhất là những hộ đã tự
giác chấp hành tháo dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm trước đó.
- Đây là phương án bảo vệ được kỷ cương phép nước, xử lý kiên quyết
đối với những ai cố ý vi phạm pháp luật.
* Nhược điểm của phương án:
- Việc tổ chức cưỡng chế cần huy động nhiều lực lượng, phương tiện,
tốn kém tiền của, gây xôn xao dư luận trong nhân dân.

- Hộ bị cưỡng chế có thể sẽ có những phản ứng tiêu cực, gây hậu quả
khó lường.
- Việc cưỡng chế sẽ làm ảnh hưởng đến đời sống và thiệt hại về vật chất
của hộ gia đình.
b/ Phương án 2: Đình chỉ việc xử lý vi phạm đối với hộ gia đình; cho
phép hộ tiếp tục sử dụng, sinh sống, đồng thời xem xét, cho phép hộ làm thủ
tục hợp thức hóa để được giao đất ở tại chổ và nộp tiền sử dụng đất theo quy
định.
* Ưu điểm của phương án:
12


- Các cơ quan chức năng của Nhà nước không phải mất thời gian, công
sức, tốn kém tiền của để giải quyết vụ việc.
- Hộ sẵn sàng chấp nhận phương án này, đồng thời chấm dứt tình trạng
đơn thư khiếu kiện gửi tới cơ quan Nhà nước các cấp có thẩm quyền.
* Nhược điểm của phương án:
- Vô hình dung Nhà nước “bất lực” trước việc xử lý, tiếp tay cho các vi
phạm và sẽ làm tiền lệ xấu cho các vi phạm khác sau này, việc xử lý sẽ càng
khó khăn, phức tạp hơn.
- Không thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật và pháp chế Xã hội
chủ nghĩa.
- Không được số đông nhân dân đồng tình ủng hộ, đặc biệt là các hộ đã
tự giác chấp hành việc tháo dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm. Do đó
sẽ nảy sinh việc một bộ phận nhân dân có đơn thưkhiếu nại, tố cáo việc làm
của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (cho rằng Nhà nước tiếp tay, bao che
cho các vi phạm), tạo dư luận xấu trong nhân dân đối với chính quyền.
c/ Phương án 3: Các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể thị trấn Vũ
Quang tiếp tục cùng vào cuộc, tuyên truyền vận động hộ bà A chấp hành các
quyết định của UBND, tháo dỡ công trình vi phạm.

* Ưu điểm của phương án:
- Xử lý dứt điểm được các vi phạm, thu lại toàn bộ mặt bằng giao Ủy
ban nhân dân thị trấn quản lý để triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị,
văn hoá - xã hội của địa phương.
- Đảm bảo được tính nghiêm minh và tính nhân đạo của pháp luật, pháp
chế xã hội chủ nghĩa.
- Được nhân dân đồng tình ủng hộ, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng
và Nhà nước.
* Nhược điểm của phương án:
- Việc giải quyết vụ việc sẽ phải kéo dài, mất nhiều thời gian, nếu gia
đình tiếp tục không đồng ý phải tìm phương án giải quyết khác.
2. Lựa chọn phương án tối ưu
Trong quản lý nhà nước, việc xác định các phương án xử lý những tình
huống diễn ra trong thực tế cho thấy phương án nào cũng có những ưu- nhược
điểm của nó. Nguyên tắc của việc lựa chọn phương án tối ưu để giải quyết các
tình huống về Quản lý nhà nước là dựa trên cơ sở phương án nào có nhiều ưu
13


điểm, đạt được mục tiêu khi xử lý hơn, đặc biệt là mục tiêu cơ bản có tính cốt
yếu.
Qua 3 phương ám trên tôi thấy phương án nào cũng có những điểm ưu
- nhược nhất định, tuy nhiên phương án thứ nhất là có tính khả thi, nhiều ưu
điểm và phù hợp với tình hình thực tế hơn cả. Vì Đảng ủy, Ủy ban nhân dân,
Ủy ban Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể thị trấn Vũ Quang đã trực tiếp đến tận
hộ để tuyên truyền vận động gia đình hiểu rõ chủ trương, chính sách của Nhà
nước, chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật, tháo dỡ công trình, di chuyển toàn
bộ tài sản ra khỏi khu vực vi phạm, hoàn trả lại đất cho Nhà nước quản lý; tại
buổi giải quyết đơn thư kiến nghị của gia đình, Ủy ban nhân dân thị trấn cũng
đã nói rõ quan điểm của cơ quan nhà nước đối với gia đình, yêu cầu gia đình

tháo dỡ công trình vi phạm nhưng gia đình vẫn không chấp hành.
VI. LẬP KẾ HOẠCH THỰC HIỆN PHƯƠNG ÁN LỰA CHỌN
Để tiến hành giải quyết tình huống theo phương án đã lựa chọn như
phân tích ở trên, Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang cần lập kế hoạch và tiến
hành thực hiện theo các bước cụ thể như sau:
Bước 1: Cán bộ chuyên trách địa chính và tổ công tác quản lý đô thị
tiến hành kiểm tra hiện trạng, căn cứ bản đồ địa chính của Ủy ban nhân dân
thị trấn Vũ Quang lập biên bản vi phạm. Xin ý kiến chỉ đạo của thường trực
Ủy ban nhân dân để giải quyết hành vi vi phạm hộ bà B.
Bước 2: Họp Ủy ban nhân dân, giao tổ công tác lập biên bản xử phạt
hành chính, đồng thời ban hành thông báo yêu cầu hộ gia đình tự tháo dỡ
công trình vi phạm trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày thông báo. Trong thời
gian này, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể tiếp tục tuyên truyền vận động hộ
gia đình nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, chính sách của đảng, pháp luật
của nhà nước, tự giác tháo dỡ công trình vi phạm.
Bước 3: Họp Ủy ban nhân dân giải quyết đơn thư kiến nghị của hộ gia
đình. Sau khi giải quyết đơn thư, Ủy ban nhân dân tiếp tục ban hành thông
báo lần 2, yêu cầu gia đình tự tháo dỡ công trình trong thời hạn 15 ngày.
Bước 4: Hết thời hạn thông báo lần 2, gia đình vẫn không chấp hành.
Ủy ban nhân dân thị trấn Vũ Quang xin ý kiến của Ủy ban nhân dân huyện Vũ
Quang về việc đồng ý cho Ủy ban nhân dân ra quyết định cưỡng chế và xây
dựng kế hoạch cuỡng chế. Sau khi có văn bản đồng ý của Ủy ban nhân dân
huyện Vũ Quang, Ủy ban nhân dân thị trấn ra quyết định cưỡng chế. Quyết
định cưỡng chế được gửi tới cá nhân, hộ gia đình bị cưỡng chế và các tổ chức,
cá nhân có liên quan.

14


Dưới sự chỉ đạo của Thường trực Ủy ban nhân dân thị trấn, cán bộ địa

chính và tổ công tác quản lý trật tự đô thị tiến hành rà soát, kiểm tra lại một
lần nữa bổ sung (nếu có) hồ sơ xử lý vi phạm đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp
lý, đúng đối tượng, tính chất và mức độ hành vi vi phạm, xây dựng phương án
cưỡng chế.
Bước 5: Họp Ủy ban nhân dân lấy ý kiến góp ý của các thành viên về
phương án cưỡng chế. Thành phần họp mời đại diện lãnh đạo Viện Kiểm sát
nhân dân huyện; Phòng Tài nguyên- Môi trường huyện; phòng Tư pháp
huyện; phòng Kinh tế- Hạ tầng huyện; Thường trực Đảng ủy-Hội đồng nhân
dân- Ủy ban nhân dân- Ủy ban mặt trận tổ quốc thị trấn, trưởng, phó các
ngành, đoàn thể thị trấn.
Bước 6: Từ các ý kiến góp ý của các thành viên, cán bộ địa chính và tổ
công tác quản lý trật tự đô thị hoàn thiện phương án cưỡng chế, họp Ủy ban
nhân dân phân công nhiệm vụ các thành viên theo phương án cưỡng chế.
Bước 7: Triển khai phương án cưỡng chế, tháo dỡ các công trình vi
phạm để thu hồi lại toàn bộ mặt bằng quỹ đất của hộ bà B chiếm dụng giao
Ủy ban nhân dân thị trấn quản lý. Gia đình bà B phải chịu trách nhiệm về toàn
bộ chi phí phá dỡ và chi phí tổ chức cưỡng chế.
Bước 8: Họp tổng kết, rút kinh nghiệm giải quyết tình huống, báo cáo
kết quả về Thường trực Đảng ủy và Ủy ban nhân dân huyện Vũ Quang.
VII. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Qua việc xử lý các hộ dân vi phạm về lấn chiếm đất công, xây dựng nhà
khi chưa được cấp phép, lấn chiếm lòng lề đường, lấn chiếm hành lang an toàn
giao thông đường bộ trên địa bàn thị trấn Vũ Quang cho thấy vẫn còn nhiều bất
cấp, công tác tuyên truyền chưa có chiều sâu, còn buông lỏng trong quản lý dẫn
đến nhiều hộ dân vi phạm.
Để đáp ứng kịp thời với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu
đến năm 2020 thị trấn Vũ Quang đạt đô thị loại V, công tác quản lý Nhà nước
về đô thị, quản lý, sử dụng đất đai, trong đó có việc xử lý các vi phạm trên địa
bàn thị trấn Vũ Quang trong thời gian tới chắc chắn sẽ còn rất nhiều khó

khăn, thách thức.
Do đó, thực hiện có hiệu quả hơn công tác quản lý đô thị cũng như việc
xử lý vi phạm về lấn chiếm đất công, lấn chiếm lòng lề đường, hành lang an
toàn giao thông đường bộ đòi hỏi phải giải quyết nhiều vấn đề có liên quan và
phải có những giải pháp mang tính đồng bộ, toàn diện và có tính khả thi.
15


Trong đó việc nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước về xử lý vi phạm quản lý,
sử dụng đất đai; quản lý, sử dụng hành lang an toàn giao thông có thể coi là
một trong những nhóm giải pháp có ý nghĩa quan trọng. Hiệu quả của nhiệm
vụ công tác này thế nào là phụ thuộc trước hết vào hiệu lực quản lý Nhà nước
về công tác quản lý đô thị.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý và xử lý vi phạm, việc lấn chiếm
đất công, lấn chiếm lòng lề đường, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông
đường bộ phải được giải quyết dứt điểm, kịp thời, đúng pháp luật, mặt khác
phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và công dân đòi hỏi cơ quan, cán
bộ có thẩm quyền phải nhìn nhận vấn đề một cách khách quan.
2. Kiến nghị
- Thực hiện quản lý Nhà nước ở địa phương theo đúng quy định của
pháp luật và sự chỉ đạo, điều hành của cấp trên.
- Xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nhiệm vụ theo đúng kế
hoạch đề ra; xem các nội dung quản lý Nhà nước về đô thị, trật tự xây dựng
và quản lý, sử dụng đất đai là nhiệm vụ then chốt để phát triển kinh tế, chính
trị, văn hóa - xã hội của địa phương.
- Tăng cường hơn nữa công tác quản lý đô thị, trật tự xây dựng và quản
lý, sử dụng đất đai; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm, dứt điểm mọi hành vi
vi phạm, kết hợp thường xuyên tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao hiểu
biết và ý thức chấp hành pháp luật của mọi tầng lớp nhân dân.
- Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý về mọi

chủ trương, chính sách và tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nghiêm
theo pháp luật. Công tác kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân cấn chú
trọng vào những lĩnh vực này dể có những quyết định đúng đắn, tăng cường
kỷ luật, kỷ cương xã hội.

16


17