Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương việt nam chi nhánh ninh thuận

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

HUỲNH HẠNH DIỆU HUY

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG
VIỆT NAM – CHI NHÁNH NINH THUẬN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

HUỲNH HẠNH DIỆU HUY

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG
VIỆT NAM – CHI NHÁNH NINH THUẬN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Đình Hạc

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018


TÓM TẮT
Hệ thống ngân hàng giữ vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế.
Ngân hàng thường được coi là hệ tuần hoàn vốn của nền kinh tế từng quốc gia và toàn
cầu. Tuy nhiên, hoạt động ngân hàng luôn gắn liền với những rủi ro tiềm ẩn. Điển hình
như sự suy thoái nền kinh tế năm 2009 đến nay phần lớn là do sự phá sản của các ngân
hàng trên phạm vi toàn thế giới. Tình trạng phá sản này là kết quả của cuộc khủng
hoảng thị trường cho vay thế chấp “dưới chuẩn” của thị trường tài chính Mỹ. Sau khi
phân tích tình hình này, các chuyên gia kinh tế chỉ ra rằng việc cấp tín dụng dễ dàng và
quản trị rủi ro tín dụng lỏng lẻo đã gây ra hậu quả nặng nề trong lĩnh vực ngân hàng và
từ đó ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu. Điều này cho thấy vai trò quan trọng hàng đầu
của việc dự báo và quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động tài chính ngân hàng. Một
ngân hàng hoạt động kinh doanh hiệu quả, có năng lực tài chính mạnh và có hệ thống
quản lý rủi ro đồng bộ, hiệu quả và chuyên nghiệp sẽ đảm bảo cho sự tăng trưởng tín
dụng an toàn và bền vững. Vì vậy, việc quản trị rủi ro tín dụng đã trở thành vấn đề cấp
thiết cho các ngân hàng nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi
nhánh Ninh Thuận nói riêng trong hoạt động cho vay. Xuất phát từ yêu cầu nêu trên,
tác giả đã nghiên cứu đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thƣơng Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận”.
Luận văn phân tích một cách toàn diện lý thuyết về rủi ro tín dụng và quản trị rủi
ro tín dụng. Ngoài ra, luận văn cũng phân tích kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của
một số nước trên thế giới và rút ra kinh nghiệm cho các ngân hàng thương mại nói
chung và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận nói
riêng.
Luận văn phân tích thực trạng rủi ro tín dụng và thực trạng quản trị rủi ro tín dụng

tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015
– 2017. Trong đó, luận văn tập trung vào việc sử dụng các phiên bản của Hiệp ước
Basel trong công tác quản trị rủi ro tín dụng. Từ đó, tổng kết được những hạn chế, đưa
ra các nguyên nhân cần khắc phục và đề xuất giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân


hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận cũng như đưa ra những
khuyến nghị cần thiết.
Với những kết quả nghiên cứu trên , tác giả hy vọng có thể khắc phục được những
hạn chế , hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụngtại Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận trong thời gian tới.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là: HUỲNH HẠNH DIỆU HUY
Ngày sinh: 18/02/1991
Nơi sinh: Bình Thuận
Hiện công tác tại: Phòng Khách hàng– Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương
Việt Nam – Chi nhánh Ninh Thuận.
Là học viên cao học khóa XVII của Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí
Minh.
Cam đoan đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại
thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận”
Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Đình Hạc
Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại
học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là
trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội
dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong
luận văn.

Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi
Ninh Thuận, ngày

tháng

năm 2018

Học viên

Huỳnh Hạnh Diệu Huy


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới đến Trường Đa ̣i
học Ngân hàng TP .HCM, Phòng đào tạo sau đại học, các Thầy Cô giáo đã trực tiếp
giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng,
đặc biệt là TS. Lê Đình Hạc đã trực tiếp hướng dẫn , dìu dắt, giúp đỡ tôi với những chỉ
dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luâ ̣n văn "Quản trị
rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh
Ninh Thuận".
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đế n Ban Giám đốc, các Anh/chị lãnh đạo phòng và các
Anh/chị đồng nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương

Việt Nam –

Chi nhánh Ninh Thuận nói riêng và Ngân hàng Thương ma ̣i Cổ phầ n Ngoa ̣i thương
Viê ̣t Nam nói chung đã giúp đỡ, hỗ trơ ̣ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu và thông tin
của luận văn.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất
cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn.

Do thời gian có hạn, khả năng tiếp cận những nguồn tài liệu khoa học còn hạn chế
và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn còn nhiều thiếu sót, rất
mong nhận được ý kiến góp ý của Quý Thầy Cô và các ba ̣n ho ̣c viên.
Tôi xin chân thành cảm ơn.


MỤC LỤC
TÓM TẮT
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
PHÂN MỞ ĐẦU .............................................................................................................. i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................................... viii
DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................. ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ................................................................................................. ix
DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................................ x
DANH MỤC SƠ ĐỒ ...................................................................................................... x
CHƢƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG ................. 1
1.1 Rủi ro tín dụng ........................................................................................................... 1
1.1.1 Khái niệm rủi ro....................................................................................................... 1
1.1.2 Phân loại rủi ro ........................................................................................................ 1
1.1.3 Khái niệm rủi ro tín dụng ........................................................................................ 3
1.1.4 Các loại rủi ro tín dụng ............................................................................................ 4
1.1.5 Nguyên nhân của rủi ro tín dụng ............................................................................. 5
1.1.5.1 Nguyên nhân từ phía khách hàng ....................................................................... 5
1.1.5.2 Nguyên nhân từ phía ngân hàng ......................................................................... 6
1.1.5.3 Nguyên nhân từ môi trường bên ngoài ............................................................... 7
1.1.6 Tiêu chí đánh giá rủi ro tín dụng ............................................................................. 8
1.2 Quản trị rủi ro tín dụng tại các NHTM ...................................................................... 9
1.2.1 Khái niệm ................................................................................................................ 9
1.2.2 Sự cần thiết phải quản trị rủi ro tín dụng của NHTM ........................................... 10

1.2.3 Nguyên tắc của Basel về quản trị rủi ro tín dụng .................................................. 11
1.2.4 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng ........................................................................... 13
1.2.4.1 Nhận diện rủi ro tín dụng .................................................................................. 14
1.2.4.2 Đo lường rủi ro tín dụng ................................................................................... 14
1.2.4.3 Xây dựng chính sách tín dụng thích hợp........................................................... 19


1.2.4.4 Thiết lập quy trình cấp tín dụng ........................................................................ 21
1.2.4.5 Tổ chức bộ máy quản trị rủi ro tín dụng ........................................................... 22
1.2.4.6 Kiểm soát rủi ro tín dụng .................................................................................. 24
1.2.4.7 Điều chỉnh sau giám sát .................................................................................... 25
1.2.4.8 Xử lý rủi ro tín dụng .......................................................................................... 25
1.3 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng trên thế giới .................................................. 27
1.3.1 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng nước ngoài.............. 27
1.3.1.1 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của Trung Quốc .................................... 27
1.3.1.2 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của Mỹ ................................................... 27
1.3.1.3 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của Thái Lan ......................................... 28
1.3.1.4 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của Nhật Bản ......................................... 30
1.3.2 Bài học kinh nghiệm đối với các NHTM ở Việt Nam .......................................... 30
KẾT LUẬN CHƢƠNG I ............................................................................................. 32
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM –
CHI NHÁNH NINH THUẬN ..................................................................................... 33
2.1 Quá trình hình thành và phát triển của Vietcombank – chi nhánh Ninh Thuận ...... 33
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Vietcombank ........................................... 33
2.1.2 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý ........................................................................ 34
2.1.3 Quá trình hành thành và phát triển của Vietcombank – chi nhánh Ninh Thuận ... 35
2.2 Thực trạng hoạt động tín dụng tại Vietcombank – chi nhánh Ninh Thuận ............. 36
2.2.1 Các sản phẩm tín dụng .......................................................................................... 36
2.2.2 Kết quả hoạt động tín dụng ................................................................................... 37

2.2.2.1 Cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn .............................................................................. 37
2.2.2.2 Cơ cấu tín dụng theo đối tượng cho vay ............................................................ 39
2.2.2.3 Chỉ tiêu định lượng về tăng trưởng – thu nhập.................................................. 40
2.2.3Thực trạng rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Vietcombank – chi nhánh Ninh
Thuận .............................................................................................................................. 41


2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam –
chi nhánh Ninh Thuận .................................................................................................... 42
2.3.1 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng ........................................................................... 42
2.3.1.1 Nhận diện rủi ro ................................................................................................ 42
2.3.1.2 Về đánh giá xếp loại và đo lường rủi ro tín dụng ............................................. 46
2.3.1.3 Thiết lập chính sách tín dụng ............................................................................ 47
2.3.1.4 Thiết lập quy trình cấp tín dụng ........................................................................ 48
2.3.1.5 Tổ chức thực hiện .............................................................................................. 49
2.3.1.6 Về kiểm soát rủi ro tín dụng .............................................................................. 49
2.3.1.7 Xử lý rủi ro ........................................................................................................ 50
2.3.2 Những kết quả đạt được ........................................................................................ 51
2.3.3 Một số hạn chế trong quản trị rủi ro tín dụng ........................................................ 52
2.3.4 Nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
TMCP Ngoại Thương Việt Nam – Chi nhánh Ninh Thuận ........................................... 55
2.3.4.1 Nguyên nhân từ phía ngân hàng ....................................................................... 55
2.3.4.2 Nguyên nhân từ phía khách hàng ..................................................................... 57
2.3.4.3 Nguyên nhân từ môi trường kinh doanh ........................................................... 57
KẾT LUẬN CHƢƠNG II............................................................................................ 59
CHƢƠNG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH NINH
THUẬN ......................................................................................................................... 60
3.1 Định hướng phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
đến năm 2020 ................................................................................................................. 60

3.1.1 Định hướng phát triển của Vietcombank .............................................................. 60
3.1.2 Định hướng về công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận .................................................................... 60
3.2 Giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần
Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận ......................................................... 62
3.2.1 Về công tác dự báo và nhận diện rủi ro ................................................................. 62


3.2.2 Xây dựng chính sách khách hàng trong hoạt động tín dụng ................................. 63
3.2.3 Nâng cao chất lượng công tác thẩm định và phân tích tín dụng ........................... 63
3.2.4 Phát hiện, theo dõi và xử lý nợ có vấn đề ............................................................. 65
3.2.5 Tuân thủ chính sách tín dụng, quy định, quy trình của Vietcombank .................. 66
3.2.6 Kết hợp thực hiện bảo hiểm tín dụng .................................................................... 67
3.2.7 Xây dựng chương trình hội ý bán hàng đầu ngày ................................................. 68
3.3 Một số kiến nghị: ..................................................................................................... 69
3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước: .............................................................................. 69
3.3.2 Đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ............................................ 70
3.3.4 Kiến nghị khác: ..................................................................................................... 75
KẾT LUẬN CHƢƠNG III .......................................................................................... 77
KẾT LUẬN TOÀN BÀI .............................................................................................. 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 80


i

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết và ý nghĩa thực tiến, khoa học của đề tài:
Hoạt động tín dụng đã và đang là một trong những hoạt động kinh doanh chính
đem lại nguồn thu chủ yếu cho các NHTM. Tuy nhiên, cùng với việc đem lại thu nhập
đáng kể cho ngân hàng thì lĩnh vực tín dụng cũng là lĩnh vực có rủi ro lớn nhất. Hậu

quả của rủi ro tín dụng đối với ngân hàng thường rất nặng nề: làm tăng thêm chi phí
của ngân hàng, thu nhập lãi bị chậm hoặc mất đi cùng với sự thất thoát vốn vay, làm
xấu đi tình hình tài chính và cuối cùng làm tổn hại đến uy tín và vị thế của ngân hàng.
Rủi ro tín dụng luôn song hành với hoạt động tín dụng, không thể loại bỏ hoàn toàn
rủi ro tín dụng mà chỉ có thể áp dụng các biện pháp để phòng ngừa hoặc giảm thiểu
thiệt hại tối đa khi rủi ro xảy ra. Đứng trên quan điểm quản lý toàn bộ hoạt động ngân
hàng nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng, một tỷ lệ tổn thất dự kiến đối với hoạt
động tín dụng phải luôn được xác định trong chiến lược hoạt động chung. Khi ngân
hàng kinh doanh với một mức tổn thất thấp hơn hoặc bằng mức tỷ lệ tổn thất dự kiến
thì đó là sự thành công trong lĩnh vực quản lý rủi ro. Ngân hàng phải bằng nhiều biện
pháp tác động đến hoạt động tín dụng để hạn chế tối đa rủi ro tín dụng nhằm góp phần
đạt tới mục tiêu hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả trong tăng trưởng.
Thực tiễn hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương
Việt Nam thời gian qua cũng cho thấy rủi ro tín dụng của toàn hệ thống chưa được
kiểm soát một cách hiệu quả và đang có xu hướng ngày một gia tăng. Chính vì vậy,
yêu cầu cấp bách đặt ra là rủi ro tín dụng phải được quản lý, kiểm soát một cách bài
bản và có hiệu quả, đảm bảo tín dụng hoạt động trong phạm vi rủi ro chấp nhận được,
hỗ trợ việc phân bổ vốn hiệu quả hơn trong hoạt động tín dụng, giảm thiểu các thiệt hại
phát sinh từ rủi ro tín dụng và tăng thêm lợi nhuận kinh doanh của ngân hàng. Góp
phần nâng cao uy tín và tạo ra lợi thế của ngân hàng trong cạnh tranh.
Một ngân hàng hoạt động kinh doanh có hiệu quả, có năng lực tài chính mạnh và
quản lý được rủi ro trong giới hạn cho phép sẽ tạo được niềm tin của khách hàng và
nâng cao được vị thế, uy tín đối với các tổ chức kinh tế, tổ chức tín dụng trong và ngoài
nước. Đây là điều vô cùng quan trọng giúp ngân hàng đạt được mục tiêu tăng trưởng


ii

và phát triển bền vững cũng như thực hiện thành công các hoạt động hợp tác, liên
doanh liên kết trong xu thế hội nhập. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín

dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Ninh Thuận” để
làm đề tài nghiên cứu.
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan:


Các công trình nghiên cứu trƣớc đây: Các công trình nghiên cứu có giá trị tham
khảo như sau:
 Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Bùi Diệu Anh “Quản trị danh mục cho vay
tại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam” bảo vệ tại Đại Học Ngân
hàng TP.HCM, năm 2012. Luận án bao gồm 3 nội dung chính: (1) Lý luận cơ
bản về quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thương mại, (2) Thực trạng
quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam, (3)
Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng
TMCP Việt Nam. Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, phương
pháp thống kê, phương pháp toán học trong việc đề xuất áp dụng 2 mô hình
phân phối tổn thất của danh mục cho vay. Đề xuất đóng góp của công trình
nghiên cứu: (1) Đề xuất xây dựng mô hình đo lường rủi ro danh mục ứng dụng
vào các ngân hàng thương mại, (2) Đề xuất ứng dụng các công cụ kỹ thuật hiện
đại như hoán đổi rủi ro, chứng khoán hóa nợ trong việc điều chỉnh danh mục
phù hợp. Đề tài nghiên cứu với quy mô rộng trên hầu hết tất cả các ngân hàng
thương mại.
 Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Nguyễn Hữu Thủy“Những giải pháp chủ yếu
hạn chế rủi ro tín dụng ngân hàng thương mại nước ta trong giai đoạn hiện
nay” bảo vệ tại Đại học Kinh tế quốc dân, năm 1996. Nghiên cứu đã đề cập đến
đặc điểm của quá trình hình thành và hoạt động của hệ thống NHTM nước ta
còn quá non trẻ. Điều kiện về vốn nghèo nàn, công nghệ ngân hàng lạc hậu, sản
phẩm đơn điệu. Đội ngũ cán bộ ngân hàng còn thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến
thức về một ngân hàng trong nền kinh tế thị trường. Việc mở rộng quy mô tín
dụng vượt quá khả năng quản trị, điều hành,…Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất

iii

những giải pháp nhằm hạn chế và ngăn ngừa rủi ro tín dụng. Trong đó, tập trung
phân tích các trọng tâm bao gồm việc đào tạo cán bộ, sắp xếp bộ máy, mạng
lưới, kiểm tra kiểm soát cũng như việc đa dạng hóa sản phẩm và phát triển sản
phẩm mới. Luận án sử dụng các phương pháp lý thuyết hệ thống duy vật biện
chứng, duy vật lịch sử, phân tích hoạt động kinh tế, toán học, thống kê, điều tra
chọn mẫu.
 Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Lê Thị Huyền Diệu“Luận cứ khoa học về xác
định mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại hệ thống Ngân hàng thương mại Việt
Nam” bảo vệ tại Học viện Ngân hàng, năm 2010. Luận án bao gồm 3 nội dung
chính: (1) Mô hình quản lý rủi ro tín dụng và điều kiện áp dụng, (2) Thực trạng
mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại hệ thống NHTM Việt Nam, (3) Xác định mô
hình quản lý rủi ro tín dụng trong điều kiện cụ thể của hệ thống NHTM Việt
Nam. Luận án sử dụng phương pháp chuyên gia, phương pháp so sánh, phương
pháp tổng hợp phân tích. Đề xuất đóng góp của công trình nghiên cứu: (1) Luận
án hệ thống hóa rõ nét nội dung cơ bản của quản trị rủi ro tín dụng, trên cơ sở đó
đưa ra các mô hình quản lý rủi ro và điều kiện áp dụng, (2) Hệ thống nội dung
quản lý rủi ro tín dụng ở các bước cơ bản: nhận biết rủi ro, đo lường rủi ro, quản
lý rủi ro, kiểm soát rủi ro và xử lý nợ, (3) Luận án cũng nghiên cứu thực trạng
rủi ro tín dụng của hệ thống NHTM Việt Nam trước năm 2000 và sau năm 2000.


Các bài báo, tạp chí có giá trị tham khảo:
 Tác giả Nguyễn Đào Tố đã có bài viết về “Xây dựng mô hình quản trị rủi ro tín
dụng từ những ứng dụng nguyên tắc Basel về quản lý nợ xấu” trên Tạp chí công
nghệ Ngân hàng, Vietcombank Quảng Ngãi – số 5 tháng 3/2008. Bài viết đã
nghiên cứu về: (1) Những tín hiệu mới trong mô hình quản trị rủi ro tín dụng
của các Ngân hàng Việt Nam, (2) Nguyên tắc Basel về quản lý nợ xấu – Những

định hướng trong xây dựng mô hình quản lý rủi ro tín dụng hiện đại, (3) Những
ứng dụng của nguyên tắc Basel về quản lý nợ xấu trong xây dựng mô hình quản
trị rủi ro tín dụng tại Việt Nam.


iv

 TS. Trầm Thị Xuân Hương đã có bài nghiên cứu về “Ứng dụng xếp hạng tín
dụng nội bộ theo yêu cầu Basel trong quản trị rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng
thương mại VN” đăng trênTạp chí Phát triển kinh tế - Số 222 Tháng 4/2009. Bài
nghiên cứu đã đưa ra từng mức hạng của khách hàng và quy định cụ thể về cấp
tín dụng, giám sát cho vay cũng như phân loại nợ, trích lập dự phòng đối với
từng mức hạng này. Bài nghiên cứu cũng đưa ra một số vấn đề cần quan tâm khi
xây dựng và ứng dụng XHTN tại các NHTM, từ đó đề ra một số giải pháp về
phía NHTM, Nhà nước và Doanh nghiệp.
 ThS. Trần Thị Phương Thảo và ThS. Ngô Sỹ Nam đã có bài viết về “Quản trị
rủi ro tín dụng ngân hàng theo thông lệ quốc tế” trên Tạp chí Thị trường tài
chính tiền tệ Số 19 (460) – Tháng 10/2016, trang 36 – 38. Bài viết đã đề xuất
việc vận dụng lý thuyết về quản trị rủi ro của Arthur Williams vào hoạt động
của các cơ quan giám sát cũng như NHTM nhằm nâng cao hiệu quả quản trị
trong điều kiện tại Việt Nam còn hạn chế nhiều về các nguồn lực thông tin, năng
lực bản thân ngân hàng và phù hợp với quan điểm rủi ro tín dụng là không thể
loại bỏ hoàn toàn.
3. Mục đích, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:


Mục tiêu tổng quát: Qua nghiên cứu những vấn đề lý thuyết về rủi ro tín dụng và

quản trị rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại, từ đó thực hiện phân tích, đánh
giá hệ thống quản trị rủi ro tín dụng đang được triển khai xây dựng và áp dụng tại Ngân

hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam nói chung và thực tế tại Chi nhánh Ninh Thuận
nói riêng nhằm tìm ra và đề xuất một số giải pháp hiệu quả trong việc áp dụng và nâng
cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng tại Vietcombank – Chi Nhánh Ninh Thuận.


Mục tiêu cụ thể:
+ Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại

nhằm góp phần làm rõ các nội dung cơ bản về lý luận quản trị rủi ro tín dụng của ngân
hàng thương mại.
+ Phân tích thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Vietcombank – Chi
nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017.


v

+ Đánh giá điểm mạnh và hạn chế những thực trạng trong hoạt động quản trị rủi ro
tín dụng tại Vietcombank – Chi nhánh Ninh Thuận.
+ Tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các giải pháp cho việc quản trị rủi ro tín dụng,
nhằm giúp ngân hàng hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng.
4. Câu hỏi nghiên cứu:
Để đạt được mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn tập trung giải quyết các
câu hỏi sau đây:


Có những cơ sở lý luận chủ yếu nào về quản trị RRTD của NHTM? Sự cần thiết

phải quản trị rủi ro tín dụng?


Thực trạng về quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại

thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017 như thế nào?


Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản trị rủi ro tín dụng tại

ngân hàng này là gì?


Có những giải pháp và kiến nghị gì để hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân

hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận?
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:


Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn: Hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại

Vietcombank – Chi nhánh Ninh Thuận.


Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: Quản trị rủi ro tín dụng tại Vietcombank trên địa bàn Ninh

Thuận.
+ Thời gian nghiên cứu: số liệu thu thập từ năm 2015 – 2017.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để thực hiện được các mục tiêu và nội dung nghiên cứu đặt ra, đề tài sử dụng các
phương pháp nghiên cứu như sau:


Phương pháp tổng hợp sử dụng nhằm kế thừa những lý luận về quản trị rủi ro tín

dụng đang được áp dụng, từ đó hình thành cơ sở lý luận cho luận văn.


Phương pháp thống kê sử dụng để thu thập số liệu về tình hình hoạt động kinh

doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận cũng


vi

như thực trạng về quản trị rủi ro tín dụng qua các năm (số tuyệt đối, số tương đối, xu
hướng phát triển qua thời gian,…). Ngoài ra, nó còn được sử dụng để đánh giá chất
lượng rủi ro tín dụng của các NHTM Việt Nam thông qua phân tích mô hình quản trị
rủi ro ở một số nước phát triển đặc biệt là các chuẩn mực Basel I và Basel II trong quản
trị rủi ro tín dụng,…


Phương pháp diễn dịch và quy nạp: đề tài sử dụng phương pháp diễn dịch để phân

tích thực trạng và đưa ra những kết luận về quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận. Bên cạnh phương pháp diễn
dịch, từ quan sát thực trạng rủi ro tín dụng của ngân hàng, đề tài đã sử dụng phương
pháp quy nạp để tổng quát hóa thành những điểm chung nhất, đặc trưng nhất trong trị
rủi ro tín dụng của ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận
trong giai đoạn 2015 – 2017.
7. Cơ sở lý luận và dữ liệu nghiên cứu:


Đối với các thông tin, dữ liệu trình bày trong Chương 1 Cơ sở lý luận, tác giả sử

dụng những dữ liệu, thông tin thu thập trong các sách, tài liệu, tạp chí, luận án. Trong
số này có các dữ liệu sơ cấp và dữ liệu thứ cấp. Điều này sẽ được tác giả chú thích cụ
thể khi trích dẫn.


Đối với các số liệu phản ánh quá trình thành lập, tình hình hoạt động kinh doanh,

thực trạng rủi ro tín dụng tại Chương 2, luận văn sử dụng số liệu nội bộ hàng năm của
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận.


Ngoài ra tác giả còn thu thập dữ liệu trên các website đáng tin cậy. Tất cả các

nguồn này đều được liệt kê đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo.
8. Những đóng góp mới của luận văn:


Luận văn đánh giá và chỉ rõ những mặt được và chưa được trong quản trị rủi ro tín

dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận qua các
năm, đặc biệt là việc quản trị rủi ro tín dụng theo Hiệp ước Basel II. Từ đó, đưa ra giải
pháp phù hợp với điều kiện của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh
Ninh Thuận, nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng
này


vii



Điểm mới xét về mặt không gian: Luận văn thực hiện nghiên cứu quản trị rủi ro tín

dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam– chi nhánh Ninh Thuận. Các công
trình nghiên cứu trước đây chưa đi vào nghiên cứu đối tượng nghiên cứu này.


Điểm mới xét về mặt thời gian: luận văn nghiên cứu quản trị rủi ro tín dụng giai

đoạn 2015 – 2017.
9. Nội dung và kết quả nghiên cứu:


Luận văn phân tích một cách toàn diện lý thuyết về rủi ro tín dụng và quản trị rủi

ro tín dụng. Ngoài ra, luận văn cũng phân tích kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng trên
thế giới và rút ra kinh nghiệm cho các ngân hàng thương mại nói chung và Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam nói riêng.


Phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần

Ngoại Thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015-2017. Đánh giá ưu
điểm, hạn chế, phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong quản trị rủi ro tín dụng
tại Ngân hàng này.


Đề xuất giải pháp để hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại

Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam – chi nhánh Ninh Thuận và đưa ra những kiến nghị
cần thiết.


viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
NHTM

Ngân hàng thương mại

XHTN

Xếp hạng tín nhiệm

TMCP

Thương mại cổ phần

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

RRTD

Rủi ro tín dụng

CIC

Hệ thống thông tin tín dụng (Credit Information Center)

HĐQT

Hội đồng quản trị

CBTD

Cán bộ tín dụng

TSBĐ

Tài sản bảm đảm

TCTD

Tổ chức tín dụng

Vietcombank

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

Vietcombank Ninh
Thuận,

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh

Vietcombank – chi

Ninh Thuận

nhánh Ninh Thuận
SMEs

Doanh nghiệp vừa và nhỏ

CBKH

Cán bộ khách hàng

NIM

Hệ số chênh lệch lãi ròng (Net interest Margin)

PD

Xác suất vỡ nợ (Probability at Default)

GHTD

Giới hạn tín dụng

QHKH

Quan hệ khách hàng

DPRR

Dự phòng rủi ro

LGD
EL

Tỷ trọng % số dư rủi ro ngân hàng sẽ bị tổn thất khi khách
hàng không trả được nợ
Tổn thất dự kiến


ix

VAR

Phương sai

GTCG

Giấy tờ có giá

PDTD

Phê duyệt tín dụng

EAD

Số dư nợ vay của khách hàng/ngành hàng khi xảy ra vỡ nợ

DANH MỤC HÌNH VẼ
STT

Hình vẽ

Tên hình vẽ

1

Hình 2.1

Mô hình quản trị của Vietcombank

Trang 34

2

Hình 2.2

Cơ cấu bộ máy quản lý của Vietcombank

Trang 35

3

Hình 2.3

Quy trình tín dụng tại Vietcombank Ninh Thuận

Trang 49

4

Hình 3.1

Trang

Chiến lược và định hướng của Vietcombank đến năm
Trang 60

2020

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
STT
1
2

Biểu đồ

Tên biểu đồ
Cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn tại Vietcombank –
Biểu đồ 2.1
chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017
Cơ cấu tín dụng theo đối tượng tại Vietcombank
Biểu đồ 2.2
– chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017

Trang
Trang 39
Trang 40


x

DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT

Bảng

1

Bảng 2.1

2

Bảng 2.2

3

Bảng 2.3

4

Bảng 2.4

Tên bảng số liệu
Sự tăng trưởng dư nợ tín dụng của Vietcombank –
chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017
Cơ cấu tín dụng theo đối tượng cho vay tại
Vietcombank – chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn
2015 – 2017
Các chỉ tiêu định lượng về tăng trưởng – thu nhập
của Vietcombank – chi nhánh Ninh Thuận giai
đoạn 2015 – 2017

Các chỉ tiêu định lượng về rủi ro tại Vietcombank
– chi nhánh Ninh Thuận giai đoạn 2015 – 2017

Trang
Trang 38
Trang 39

Trang 40
Trang 41

DANH MỤC SƠ ĐỒ
STT
1
2

Biểu đồ
Sơ đồ1.1
Sơ đồ1.2

Tên biểu đồ
Mô hình quản trị rủi ro tín dụng tập trung
Mô hình quản trị rủi ro tín dụng phân tán

Trang
Trang 23
Trang 23


1

CHƢƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
1.1 Rủi ro tín dụng
1.1.1 Khái niệm rủi ro
Theo nhiều tác giả trong cuốn Dictionnaire d'assurance (Francias – Vietnamien),
Hà Nội 1994 định nghĩa: “Rủi ro là một sự cố không chắc chắn xảy ra hoặc ngày giờ
xảy ra không chắc chắn. Để chống lại điều đó, người ta có thể yêu cầu bảo hiểm”.
Theo tác giả Allan Willett trong sách “The Economic theory of risk and surance”Philadelphia University of Pensylvania press, USA 1951: “Rủi ro là sự bất trắc cụ thể
liên quan đến việc xuất hiện một biến cố không mong đợi”.
Theo Nguyễn Kim Anh (2010) thì “Rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng
là những tổn thất xảy ra ngoài ý muốn và ảnh hưởng xấu đến hoạt động kinh doanh
ngân hàng”.
Các định nghĩa trên dù ít nhiều khác nhau song có thể thấy rằng nó cùng thống
nhất một nội dung coi rủi ro là sự bất trắc không mong đợi, gây ra thiệt hại, có thể đo
lường được và tùy theo loại rủi ro khác nhau mà có các cách đo lường khác nhau.
Như vậy, trong hoạt động kinh tế nói chung và trong hoạt động ngân hàng nói
riêng thì vấn đề rủi ro là không thể tránh khỏi. Vì thế, rủi ro là không loại bỏ được mà
chỉ có thể phát hiện kịp thời để có những biện pháp chủ động xử lý. Trong sự cạnh
tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, rủi ro cần được nhận biết và dự đoán trước để
đưa ra các giải pháp phòng ngừa chống đỡ tác hại của nó.
1.1.2 Phân loại rủi ro
Rủi ro tồn tại trong hoạt động kinh doanh dưới các hình thức khác nhau. Do đặc
điểm đặc thù của hoạt động Ngân hàng làm cho hoạt động này có độ rủi ro lớn hơn.
Bùi Diệu Anh cho rằng rủi ro trong hoạt động NHTM có thể được phân theo các tiêu
chí sau đây:
 Phân loại theo tính chất rủi ro bao gồm:
 Rủi ro tài chính là những rủi ro gây ra tổn thất về mặt tài chính cho ngân hàng,
ngân hàng có thể đo lường được giá trị mất mát từ những tổn thất này, chẳng
hạn rủi ro tín dụng, rủi ro lãi suất,…

2

 Rủi ro phi tài chính là những rủi ro gây ra thiệt hại cho ngân hàng nhưng khó đo
lường được tổn thất từ đó, chẳng hạn rủi ro pháp lý, rủi ro danh tiếng.
 Phân loại theo nguồn gốc xuất hiện của rủi ro có các loại rủi ro sau đây:
 Rủi ro tín dụng là loại rủi ro xuất hiện trong các giao dịch giữa ngân hàng và đối
tác của ngân hàng, trong đó chủ yếu là giao dịch tín dụng giữa ngân hàng và
người vay.
 Rủi ro lãi suất là loại rủi ro xuất phát từ sự biến động bất lợi của lãi suất thị
trường tác động lên cấu trúc giữa tài sản nợ và tài sản có tại ngân hàng. Rủi ro
lãi suất xuất hiện ở tất cả những hoạt động có liên quan đến thu nhập từ lãi và
chi phí lãi của ngân hàng.
 Rủi ro tỷ giá hối đoái là loại rủi ro xuất phát từ sự biến động bất lợi của tỷ giá
hối đoái của đồng bản tệ và ngoại tệ tác động lên trạng thái ngoại hối của ngân
hàng. Rủi ro ngoại hối xuất hiện trong tất cả các hoạt động làm phát sinh việc
mua bán ngoại tệ của ngân hàng.
 Rủi ro thanh khoản là loại rủi ro phát sinh khi ngân hàng không có khả năng đáp
ứng các nhu cầu rút tiền, vay tiền của khách hàng hoặc đáp ứng được nhưng với
một chi phí bỏ ra tốn kém từ đó dẫn đến giảm lợi nhuận của ngân hàng. Rủi ro
thanh khoản có thể là hậu quả của các loại rủi ro tín dụng, lãi suất, hối đoái nêu
trên.
 Phân loại theo quan điểm của ủy ban Basel gồm có các loại:
 Rủi ro thị trường, bao gồm các loại cụ thể như rủi ro lãi suất (Interest Rate
Risk), rủi ro ngoại hối (Foreign Currency Risk), rủi ro vốn (Equity Risk), rủi ro
quyền chọn (Option Risk), rủi ro hàng hóa (Commodity Risk). Rủi ro thị trường
được hiểu là khả năng tổn thất xảy ra trong và ngoài bảng cân đối kế toán
(Balance Sheet) của ngân hàng phát sinh từ các biến động giá trên thị trường.
Rủi ro thị trường là cộng gộp của các loại rủi ro bộ phận đã nêu trên.
 Rủi ro tín dụng (Credit Risk) là khả năng xảy ra tổn thất khi có sự vi phạm từ
phía đối tác của ngân hàng. Theo quan điểm của Ủy ban Basel thì rủi ro tín dụng

3

có thể hiểu là rủi ro đối tác (Counterparty Risk) xuất hiện khi có sự vi phạm các
thỏa thuận giữa ngân hàng và đối tác trong giao dịch của họ.
 Rủi ro hoạt động/tác nghiệp (Operational Risk) được hiểu là khả năng xảy ra tổn
thất do các nguyên nhân nội bộ (quy trình, hệ thống, vận hành,…) và nguyên
nhân khách quan bên ngoài (như gian lận chẳng hạn). (Bùi Diệu Anh, 2013)
1.1.3 Khái niệm rủi ro tín dụng
Rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng là một vấn đề đang được các
NHTM hết sức quan tâm. Có nhiều khái niệm về rủi ro tín dụng như sau:
Theo hai nhà kinh tế A. Saunder & H. Lange (1999) thì rủi ro tín dụng được định
nghĩa là “khoản lỗ tiềm tàng khi ngân hàng cấp tín dụng cho một khách hàng, nghĩa là
khả năng các nguồn thu nhập dự tính mang lại từ khoản cho vay của ngân hàng không
thể được thực hiện đầy đủ về cả số lượng và thời gian”.
Rủi ro tín dụng là loại rủi ro xảy ra khi người vay không thanh toán được nợ theo
thỏa thuận hợp đồng dẫn đến sai hẹn trong nghĩa vụ trả nợ. Cùng với rủi ro lãi suất, rủi
ro tín dụng là một trong những rủi ro chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của ngân
hàng. (Thomas P. Fitch, 1997) Dictionary of banking systerms, Barron’s Edutional
Series, Inc, 1997.
Rủi ro tín dụng được Ủy ban Basel định nghĩa là những rủi ro có nguyên nhân từ
sự không chắc chắn về khả năng hoặc độ sẵn sàng của một đối tác thực thi các nghĩa vụ
trong hợp đồng. Nếu hoạt động kinh doanh của bên vay suôn sẻ, bên vay sẽ hoàn thành
các nghĩa vụ đối với TCTD, nhưng ngược lại, những khó khăn trong hoạt động kinh
doanh sẽ làm giảm khả năng chi trả của bên vay, do đó bên vay có thể không thực hiện
đúng cam kết của mình.
Tại Điều 3, Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 của Ngân hàng Nhà
nước Việt Nam cũng nêu rõ: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng (sau đây gọi
tắt là rủi ro) là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh

ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực
hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”.


4

Như vậy, với nhiều cách định nghĩa khác nhau, đa dạng, có thể rút ra nội dung cơ
bản về rủi ro tín dụng như sau:
 Rủi ro tín dụng là rủi ro do bên được cấp tín dụng, bên có nghĩa vụ hoặc đối tác
không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa
vụ của mình theo cam kết.
 Rủi ro tín dụng sẽ dẫn đến tổn thất tài chính, tức là làm giảm thu nhập ròng và
giảm giá trị thị trường của vốn. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến
thua lỗ, hoặc ở mức độ cao hơn có thể dẫn đến phá sản.
1.1.4 Các loại rủi ro tín dụng
Cơ cấu thành phần của rủi ro tín dụng bao gồm (i) Rủi ro giao dịch (Transaction
risk) và (ii) Rủi ro danh mục (Portfolio risk). (Hồ Diệu, 2002)
 Rủi ro giao dịch có 3 thành phần là:
 Rủi ro lựa chọn: Là loại rủi ro liên quan đến quá trình thẩm định, phân tích tín
dụng của ngân hàng khi lựa chọn phương án vay vốn có hiệu quả để ra quyết
định cho vay.
 Rủi ro bảo đảm: Là rủi ro xuất phát từ các tiêu chuẩn bảo đảm cho giao dịch
giữa ngân hàng và khách hàng được diễn ra một cách suôn sẻ và an toàn cho
ngân hàng như: các quy định hoặc tiêu chuẩn về tài sản bảo đảm, điều khoản
trong hợp đồng, chủ thể bảo đảm,…
 Rủi ro nghiệp vụ: Là rủi ro liên quan đến các thao tác trong quá trình thực hiện
các khoản tín dụng.
 Rủi ro danh mục: là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là
do những hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của ngân hàng, được phân ra
hai loại là rủi ro nội tại (Intrinsic risk) và rủi ro tập trung (Concentration risk).

 Rủi ro nội tại: Là rủi ro xuất phát từ các yếu tố, các đặc điểm riêng mang tính
riêng biệt bên trong của mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành, lĩnh vực kinh tế. Vì gắn
liền với chủ thể/đối tượng được cấp tín dụng nên rủi ro nội tại là yếu tố không
thể triệt tiêu được.


5

 Rủi ro tập trung: Là loại rủi ro xuất phát từ việc cho vay quá nhiều đối với một
số khách hàng, một số ngành kinh tế hẹp, một số loại hình cho vay hoặc một
khu vực địa lý, đi ngược với nguyên tắc đa dạng hóa để phân tán rủi ro. Chính
sự xuất hiện của rủi ro nội tại và đặc tính không thể triệt tiêu của rủi ro nội tại
nên việc đa dạng hóa để hạn chế và kiểm soát rủi ro tập trung là vấn đề cần thiết
đối với các ngân hàng trong quá trình cấp tín dụng.
1.1.5 Nguyên nhân của rủi ro tín dụng
Về cơ bản, tín dụng luôn hàm chứa trong nó sự bất cân xứng về thông tin. Nguyên
nhân gây ra rủi ro tín dụng vì thế có thể đến từ nhiều bên: sự thiếu cẩn trọng của ngân
hàng trong việc đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng; bối cảnh cạnh tranh trên thị
trường thúc đẩy các ngân hàng chấp nhận đẩy mạnh các khoản cho vay có độ rủi ro
nhiều hơn. Ngoài ra, đối với các khách hàng tốt, khả năng trả nợ cũng có thể suy giảm
và gây ra các tổn thất tín dụng do các nguyên nhân chủ quan và khách quan xảy ra bất
thường và khó dự báo trước. Tín dụng là cơ sở của đầu tư và tăng trưởng kinh tế nên
các chính phủ luôn tìm cách duy trì một môi trường ổn định và dễ dự báo để các chủ
thể kinh tế hoạt động, hoạt động tín dụng được diễn ra suôn sẻ và tích cực. Tuy nhiên,
tín dụng luôn có rủi ro tín dụng đi kèm do những bất cập tồn tại trong hệ thống kinh tế.
Khái quát lại, rủi ro tín dụng có thể khái quát từ 3 nguyên nhân chính sau đây:
1.1.5.1 Nguyên nhân từ phía khách hàng
 Sử dụng vốn sai mục đích: phát sinh từ việc khách hàng cố ý sử dụng vốn vay
được từ ngân hàng sai mục đích, không nằm trong phương án mà ngân hàng đã
xét duyệt, vì thế không đảm bảo được việc hoàn trả nợ, gây ra tổn thất lớn cho

ngân hàng.
 Khả năng kinh doanh kém: Nếu ban lãnh đạo chưa đủ kinh nghiệm quản lý điều
hành trong lĩnh vực kinh doanh mà khách hàng tham gia, thì đây sẽ là tiềm ẩn
một rủi ro khá lớn dẫn tới kinh doanh thua lỗ, từ đó không trả được nợ vay cho
ngân hàng. Vì vậy, khi dự án vay vốn gặp khó khăn, khả năng trả nợ của khách
hàng gặp vấn đề, rủi ro tín dụng là điều không thể tránh khỏi.