SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VỀ CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT
TÍCH CỰC Ở TRƯỜNG TRUNG CƠ SỞ
1
MỤC LỤC
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài 3
II. Mục đích nghiên cứu.. 4
III. Đối tượng nghiên cứu.. 4
IV. Nhiệm vụ nghiên cứu.. 4
V. Kế hoạch nghiên cứu- phạm vi nghiên cứu.. 5
VI. Phương pháp nghiên cứu.. 5
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở khoa học. 5
1.1. Cơ sở lí luận: 5
1.2.Cơ sở thực tiễn : 6
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.. 6
2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện nay 6
2.2 Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong các
trường THCS hiện nay.. 7
2.3. Thực trạng việc chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các
biện
pháp
giáo
dục
kỷ
luật
tích
cực
ở
trường
THCS…………………………….. 8
III. Đề xuất các biện pháp quản lý, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. 9
Biện pháp 1: 9
Biện pháp 2: . 10
Biện pháp 3: . 12
Biện pháp 4: 21
Biện pháp 5: 22
Biện pháp 6: 22
IV. KẾT QUẢ... 25
2
1. Phạm vi áp dụng. 25
2. Kết quả. 25
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận.. 26
1. Ý nghĩa của SKKN đối với cơng việc quản lí nhà trường. 26
2. Những bài học kinh nghiệm. 28
3. Hướng tiếp tục nghiên cứu và đề xuất. 29
II. Khuyến nghị 29
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
THCS
GV
H/S
GD
KLTC
GVCN
BGH
BCH
TW
CMHS
Trung học cơ sở
Giáo viên
Học sinh
Giáo dục
Kỷ luật tích cực
Giáo viên chủ nhiệm
Ban giám hiệu
Ban chấp hành
Trung ương
Cha mẹ học sinh
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
3
Trong nhà trường THCS cơng tác chủ nhiệm có vai trị vơ cùng quan trọng
trong việc xây dựng và duy trì nề nếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
tồn diện cho học sinh. Đồng thời cơng tác chủ nhiệm cịn có ý nghĩa rất lớn
trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện nhân cách của học sinh (HS). Cơng
tác này địi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm của mỗi giáo viên (GV).
Không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để
quản lý lớp học của mình, thậm chí cịn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống
sư phạm. Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của cơng tác giáo dục, xã hội
nói chung và các thầy cơ giáo nói riêng khơng khỏi băn khoăn về một số
phương pháp quản lí lớp học trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí cịn gây
tổn hại lâu dài và nặng nề về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế,
đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực thực sự là mong mỏi và thu hút được sự quan tâm của xã hội và đặc biệt là
các thầy cô giáo đang đứng trực tiếp đứng lớp.
Giáo dục kỷ luật tích cực(KLTC) là giáo dục dựa trên ngun tắc vì lợi ích tốt
nhất của học sinh, khơng làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh,
tạo điều kiện tốt nhất để học sinh tự giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn
luyện. Cùng với phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm và phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục
kỷ luật tích cực sẽ tạo điều kiện để học sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc,
được mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động
viên, khiến trẻ tự tin và yêu thích học tập, yêu trường lớp, từ đó các em có ý
thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và tự sửa chữa khuyết điểm, được phát
triển tồn diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành cơng dân tốt cho tương lai,
chính vì vậy giáo dục kỷ luật tích cực đang được các nhà trường quan tâm, chỉ
đạo đổi mới thực hiện trong các hoạt động dạy và học đặc biệt trong công tác
chủ nhiệm lớp.
Để đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực , Ban giám hiệu nhà trường cần chủ động trong tất cả các khâu của quá
4
trình quản lí, từ việc lập kế hoạch thực hiện sự đổi mới, bồi dưỡng năng lực và
kỹ năng sống cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức các nội dung triển khai,
chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh giá theo hướng đổi mới, đảm bảo sự thành
công đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực nói riêng và giáo dục tồn diện cho học sinh nói chung
Thực tiễn nhiều năm giảng dạy và tham gia cơng tác quản lí nhà trường, tôi
nhận thấy muốn nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh, trước tiên
cần có nhiều biện pháp để thay đổi nếp nghĩ, cách làm, lòng nhiệt tình, sự tâm
huyết của đội ngũ giáo viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp. Bởi
vậy tôi đã dành thời gian nghiên cứu hoạt động công tác quản lí nhằm phát huy
hơn nữa thế mạnh, hạn chế những nhược điểm của giáo viên trong trường nói
chung và đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm nói riêng, nâng cao hiệu quả của công
tác giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn
diện của nhà trường.
Sau một thời gian tìm hiểu nghiên cứu và áp dụng vào thực tế, tôi đã đúc rút
được một số kinh nghiệm về “Nâng cao hiệu quả quản lý về chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn đề xuất các biện pháp quản lí,
chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ
luật tích cực ở trường THCS, nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học
sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Những biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.
IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu lí luận của việc quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm
lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.
5
- Thực trạng quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.
- Đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS, nhằm nâng cao
kết quả giáo dục toàn diện của nhà trường.
V. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU –PHẠM VI NGHIÊN CỨU
5.1. Kế hoạch nghiên cứu :
- Năm học : 2014 – 2015 thảo luận, nghiên cứu lý thuyết ,khảo sát hoàn thành
các biểu mẫu điều tra ,xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm.
- Năm học : 2015- 2016 tiến hành điều tra ,sử lý số liệu và áp dụng vào thực tế
- Năn học : 2017 – 2017 điều chỉnh lại và hoàn thành tháng 4/2017.
5.2. Phạm vi nghiên cứu: Trường THCS X.
SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
TT
NĂM HỌC
1
2017– 2018
SỐ VỤ VI PHẠM CỦA
HS
16
SỐ HS BỊ KỶ LUẬT
18
KẾT QUẢ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM:
NĂM HỌC
SL
TỐT
SL %
KHÁ
SL
%
2017 – 2018
268 200 74,63 57
KẾT QUẢ XẾP LOẠI HỌC LỰC:
NĂM HỌC SL
2017 – 2018
GIỎI
SL %
KHÁ
SL %
TB
SL
21,27 11
TB
SL %
%
YẾU
SL %
4,1
0
YẾU
SL %
268 55 20,51 125 46,64 80 29,85 8
2,98
0
KÉM
SL %
0
0
VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
6
1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: nghiên cứu các tài liệu liên quan đến quản
lí giáo dục( Điều lệ trường THCS và trường PT có nhiều cấp học. Luật giáo dục
2005, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS, các giáo trình quản lý giáo dục..)
nhằm xây dựng cơ sở lí luận của đề tài.
2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, thu thập các số liệu nhằm nhận
định khách quan thực trạng chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS.
3. Phương pháp toán học thống kê.
PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1.1. Cơ sở lí luận:
Theo luật giáo dục năm 2005 được sửa đổi bổ sung năm 2009 tại điểm 1 của
điều 27 nêu rõ : “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển
toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát
triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con
người Việt nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân;
chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham
gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Để thực hiện mục tiêu của cấp học đáp ứng
yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo theo tinh thần nghị
quyết TWII của BCH TW Đảng Khóa VIII và thực hiện có hiệu quả phong trào
thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trường THCS
đã tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học
sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện của nhà trường.
1.2.Cơ sở thực tiễn :
Thực tế cho thấy những năm gần đây, đội ngũ giáo viên các cấp học phổ thơng
nói chung và cấp THCS nói riêng đã quan tâm đến vấn đề dạy chữ đi đôi với
dạy người, các thầy cô giáo luôn giữ vững và phát huy được truyền thống tốt
đẹp của nhà giáo, coi trọng yếu tố giáo dục “ Lấy nhân cách để dạy nhân cách”
7
xứng đáng với niềm tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Song đâu
đó trong xã hội vẫn có một số giáo viên có thói quen giáo dục HS bằng cách
trừng phạt thân thể: tát HS , bắt HS đi quanh sân đeo bảng kê tội trước ngực,
dán băng keo vào miệng, tự vả vào miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong
lớp, bắt HS quỳ gối, ngậm giẻ và hoặc dùng địn roi….Cịn có GV trừng phạt
về tinh thần bằng cách xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của HS như : La mắng, xa
lánh…
Có nhiều GV tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những HS cá biệt, khó bảo, nên
đã sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu
cực, phản giáo dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến
tinh thần của HS. HS phát triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên
chai lì với địn roi, hung tợn và hiếu thắng.
Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo trường THCS chúng tôi đã tiến hành chỉ đạo
đổi mới phương pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho
học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện nay
Các biện pháp kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc
nhở, phê bình, thơng báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thơi học có
thời hạn… được các trường thực hiện nghiêm túc và công khai, đảm bảo công
bằng cho học sinh trong việc khen thưởng và kỷ luật.
Tuy nhiên, các biện pháp kỷ luật này cịn khá 'khơ cứng' đối với một số học sinh
có biểu hiện chậm tiến về đạo đức. Khơng ít giáo viên hiện nay vẫn quan niệm
khi học sinh mắc lỗi thì chỉ có cách giáo dục duy nhất, hiệu quả nhất là trừng
phạt. Điều này do hai nguyên nhân: giáo viên chưa hiểu được tâm lý lứa tuổi
học sinh “trong xã hội mở” hiện nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ.
8
Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, q, úp mặt vào tường...)
và trừng phạt về tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm cho xấu
hổ...) . Đó là những biện pháp đã, đang diễn ra khá phổ biến. Điều đó gây ra
những hệ quả nghiêm trọng, làm các em mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ luật,
căm ghét trường học, để lại những 'vết sẹo' trong tâm hồn, khiến các em ln có
thái độ thù địch thậm chí có những biểu hiện vô lễ với các thầy cô giáo.
Cách xử phạt hiện nay của giáo viên đa phần chưa thuyết phục được học sinh.
Bởi nó xuất phát từ cách suy nghĩ áp đặt, đơi khi hơi bảo thủ, khơng đặt mình
vào hồn cảnh của người phạm lỗi, đó chưa kể những biện pháp xử lý q nặng,
có tính chất xúc phạm, khiến người bị phạt bị tổn thương, không tâm phục, tạo
ra tâm lý chống đối, càng phạt thì càng vi phạm ….
2.2 Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong
các trường THCS hiện nay
Kỉ luật tích cực là một biện pháp giáo dục hoàn toàn khác với lối giáo dục
truyền thống theo kiểu 'trừng phạt'. Kỷ luật tích cực là động viên, khuyến khích,
hỗ trợ, ni dưỡng lịng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách tự giác, nâng
cao năng lực và lịng tin của học sinh vào giáo viên.
Hình thức giáo dục bằng kỷ luật tích cực đã được các nhà trường quan tâm chỉ
đạo thay thế bằng các hình thức kỷ luật trừng phạt, song thói quen sử dụng
trừng phạt đã in sâu trong nếp nghĩ cách làm của GV, mặt khác, giáo viên luôn
chịu áp lực từ nhiều phía như yêu cầu về chất lượng dạy và học, đánh giá thi
đua của nhà trường, những khúc mắc trong quan hệ thầy - trị, đồng nghiệp hay
những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày... tức giận, căng thẳng có thể làm
GV có những hành vi nóng giận nhất thời và gây hậu quả tai hại, khơng phải ai
cũng có khả năng kiềm chế những phút nóng giận, căng thẳng như thế.
Cơng tác quản lí, chỉ đạo đổi mới cơng tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực đã được các nhà trường triển khai trong thời gian 3
năm học gần đây song cũng chưa thật sự có hiệu quả, chưa có những biện pháp
9
quản lí cụ thể để thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đội ngũ giáo viên và có những
tác động tích cực đến học sinh.
Chính vì vậy, kỷ luật trừng phạt học sinh vẫn xảy ra đâu đó trong một số trường
học và xã hội rât quan tâm mong chờ vào các hình thức kỷ luật tích cực trong
học đường để xây dựng môi trường học đường thực sự trở thành môi trường
thân thiện.
2.3. Thực trạng việc chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THCS X.
Nhà trường đã quan tâm chú trọng đổi mới, trước tiên từ đội ngũ giáo
viên, đã chú trọng tập huấn nâng cao trình độ nhận thức cho đội ngũ giáo viên
làm cơng tác chủ nhiệm lớp.
Tổ chức hội thảo về các phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên chủ nhiệm lớp được học hỏi và được trang
bị các phương pháp mới từ đó chủ động xây dựng kế hoạch, áp dụng các giải
pháp mới trong cống tác tác quản lý lớp của mình.
Tuy nhiên nhiều gia đình học sinh do điều kiện kinh tế khó khăn, bố mẹ đi làm
ăn xa, để con cái tự ở một mình hoặc gửi người thân, vì thế các em thiếu sự
quan tâm giáo dục từ gia đình, dẫn đến các em có biểu hiện chậm tiến về học
tập và rèn luyện đạo đức. Học sinh nhà trường đặc tính nhút nhát e rè khi tham
gia hoạt động của trường lớp, ngại chia sẻ với GV, hành động tự phát dẫn đến
các em mắc khuyết điểm,
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường đa phần là nhiệt tình trách nhiệm, tích
cực áp dụng các phương pháp mới trong quản lí lớp học, nhưng cũng có một số
giáo viên, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng sống còn hạn chế, bế tắc, bất lực với học
sinh chưa ngoan, thường xử lý theo lối truyền thống chủ yếu là trừng phạt học
sinh từ đó làm cho mối quan hệ ứng xử giữa thầy và trò chưa được thân thiện,
chưa thu được hiệu quả giáo dục.
BGH nhà trường đã quan tâm chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, song cũng chưa có kế hoạch, nội dung
10
đổi mới cụ thể, chưa có nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức, năng lực, tinh
thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt chưa có những động
viên, khen thưởng kịp thời, dẫn đến hiệu quả đổi mới cơng tác chủ nhiệm lớp
cịn nhiều hạn chế bất cập. Chính vì lẽ đó tơi lựa chọn đề tài “Nâng cao hiệu
quả quản lý về công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực ở trường THCS” nhằm nâng cao hiệu quả quản lí giáo dục đạo đức
cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh nhà trường.
III. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO
DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế của nhà
trường.
1.Mục tiêu:
Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong việc tổ
chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất những
hoạt động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.
Giúp GV và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành,
thời gian và phương thức thực hiện .
2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
Bước 1:Trang bị cho cán bộ giáo viên nhà trường những kiến thức cơ bản
về đổi mới phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực.
Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp, khổi trưởng các khối 6,7,8,9,
nghiên cứu đặc điểm của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch cho từng khối,
lớp.
Thảo luận, đóng góp ý kiến, xây dựng kế hoạch, thống nhất thực hiện kế
hoạch đề ra.
11
Tập huấn cho giáo viên, cán bộ chỉ đạo, chuẩn bị điều kiện để thực hiện
kế hoạch.
Bước 2: Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm ( có thể chỉ đạo ở một lớp của
một khối)
Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong
tồn trường.
Trong q trình chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần phải bám
sát kế hoạch đã xây dựng, cần phải giám sát xem trong quá trình thực hiện, GV
và học sinh có cần hỗ trợ gì khơng để kịp thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả của
sự đổi mới, phát hiện những bất cập cần có sự ghi chép lại để có thể điều chỉnh
kế hoạch trong những năm tiếp theo.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng
nhất, vì nó giúp nhà quản lí tổ chức nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được
theo kế hoạch đã đã đặt ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến
thành công hoặc tồn tại hạn chế.
12
Biện pháp 2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức
trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường về vấn đề đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
1. Mục tiêu
Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp giáo dục và Đào tạo, Thấy rõ được những hậu quả từ việc sử dụng các
hình thức trừng phạt học sinh và lợi ích từ các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực, từ đó thay đổi quan điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục kỷ luật tích
cực.
2. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội thảo, tập huấn để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử
dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham
khảo cho giáo viên. Xây dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực từ đó GV chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách làm
và chuẩn bị cho mình một tâm thế tự tin để thay đổi .
Tổ chức hội nghị tập huấn đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực, thơng qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã truyền
tải đến đội ngũ giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều lệ
trường THCS” “Chuẩn nghề nghiệp GV Trung học cơ sở” và các văn bản hướng
dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách
nhiệm của mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng
cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường
Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm trong trường nắm rõ sự cần thiết phải
đổi mới công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
Cụ thể là:
* Cần chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:
13
Biện pháp kỷ luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo lực
khiến cho học sinh bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần.
Trừng phạt thân thể ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của
các em, tạo ra khoảng cách giữa các em và giáo viên, các em chủ động xa
lánh thậm chí thù hận giáo viên, từ đó kết quả học tập và rèn luyện của các
em sút kém, có nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học, bỏ nhà đi lang
thang, vi phạm pháp luật từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng phạt
thân thể trẻ em không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh,
gia đình và xã hội mà nó cịn khơng phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của
người giáo viên và vi phạm các văn bản pháp lý quốc gia và quốc tế về
quyền trẻ em, vì thế nó cần được thay thế bằng biện pháp kỷ luật tích cực.
* Lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối với
học sinh, giáo viên, nhà trường và cộng đồng
+ Đối với học sinh: HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi
người quan tâm, tôn trọng lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên khiến trẻ
tự tin và u thích học tập, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa
chữa khuyết điểm, biết u thương, tơn trọng người khác, được phát triển tồn
diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành cơng dân tốt cho tương lai.
+ Đối với giáo viên: Giảm được áp lực quản lí lớp học, xây dựng được mối
quan hệ thân thiện giữa thầy và trò, được học sinh tin tưởng yêu quý và tôn
trọng, hạn chế được sai lầm, không vi phạm kỷ luật. Nâng cao được hiệu xuất
quản lí lớp học từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục
+ Đối với gia đình: Yên tâm tin tưởng nhà trường và giáo viên, phối hợp tốt với
nhà trường để giáo dục con cái.
+Đối với nhà trường: Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện và an
toàn, tạo được niềm tin với xã hội. Đào tạo được những công dân tốt, giầu khả
năng phục vụ và cống hiến cho gia đình, xã hội trong tương lai.
+ Đối với cộng đồng: Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, bạo hành, bạo lực.
14
Ngoài việc nâng cao nhận thức làm thay đổi nếp nghĩ cách làm của giáo viên
BGH nhà trường cần khích lệ động viên, xây dựng những cơ chế thi đua khen
thưởng với GV thực hiện tốt các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, làm tốt
cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng cho GV, để mỗi giáo viên ln có suy nghĩ
sâu sắc về nghề dạy học, u nghề, mến trẻ, cái tâm phải bao trùm khắp tâm
hồn. Hiểu và nắm bắt tâm lý của học sinh ở mọi lứa tuổi và bản thân phải tìm
được niềm vui trong công việc. Đồng thời, giáo viên phải tự đặt mình ngang
hàng với học sinh để cùng chơi, cùng học, cùng hiểu để tìm cách giáo dục học
sinh thấu tình đạt lý. Khi học sinh mắc lỗi, thầy cô giáo phải là người bạn,
người anh, người chị, người mẹ, người cha - chỉ cho các em nhận ra lỗi của
mình để tự điều chỉnh.
Hiện nay, giáo viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía như yêu cầu về chất lượng
dạy và học, những khúc mắc trong quan hệ thầy - trị, đồng nghiệp hay những
khó khăn trong cuộc sống hằng ngày... Ai cũng hiểu tức giận, căng thẳng có thể
làm chúng ta có những hành vi nóng giận nhất thời và gây hậu quả tai hại. Để
hạn chế tình trạng căng thẳng trên, giáo viên nên tự rèn luyện bản thân với chế
độ ăn uống, ngủ nghỉ phù hợp, hạn chế hút thuốc hoặc dùng chất kích thích. Các
thầy cơ có thể giảm căng thẳng bằng việc trau dồi kỹ năng hài hước, kỹ năng
kìm chế cảm xúc , rèn luyện tinh thần lạc quan trước mọi tình huống …
Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực .
1.Mục tiêu:Trang bị cho giáo viên những phương pháp mới về công tác chủ
nhiệm bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên vận dụng vào
cơng tác quản lí lớp của mình
2. Nội dung và cách thực hiện : Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt tình,
trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và hướng dẫn giáo viên sử dụng một số
phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cụ thể như:
15
* Thay đổi cách cư xử trong lớp học:Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động
viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu nhằm thúc đẩy HS có thái độ và hành
vi đúng.
GV cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo dục
phù hợp. GV khơng nên cầu tồn, đặt q nhiều kì vọng vào HS, khơng nên u
cầu q cao ở học trò. GV cần ghi nhận những cố gắng và kết quả mà các em
đạt được về mọi mặt học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn thể mĩ của
trường. Đồng thời khuyến khích các em phát huy thế mạnh của mình, kích thích
sự tích cực của mỗi cá nhân trong lớp học. GV cần tuyên dương HS có tiến bộ
trong mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp thời của GV sẽ có sức mạnh cổ vũ sự
tự ý thức của HS.
GV nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm được
hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi sự
tích cực chủ động ở các em. Hãy để HS cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô
dành cho chúng.
Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong cũng như cách cư xử của GV trên lớp sẽ
có tác động khơng nhỏ đến nhận thức và tình cảm của học trị. GV sẽ khơng
thuyết phục được HS nghe theo sự chỉ dạy của mình nếu như bản thân khơng
chuẩn mực và thiếu đi sự chân thành. Cho nên, mỗi GV phải là một tấm gương
sáng về nhân cách để HS noi theo.
* Quan tâm đến những khó khăn của HS:Mỗi HS đến trường với những hoàn
cảnh và điều kiện khác nhau cả về vật chất lẫn tinh thần ( sức khỏe, nhận thức,
tâm lí…). Những điều kiện đó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và rèn
luyện đạo đức của các em trên lớp. Vì vậy, quan tâm đến những khó khăn của
HS là việc làm vơ cùng cần thiết.
GV nên tìm hiểu kĩ về hồn cảnh của từng học sinh và đặc biệt chú ý đến những
HS có hồn cảnh khó khăn và thiếu thốn tình cảm do cha hoặc mẹ mất sớm, cha
mẹ li hôn, gia đình bất hịa, cha mẹ thiếu sự quan tâm… Những HS có hồn
cảnh này thường dễ có thái độ sống buông thả, bất cần; vi phạm nội quy lớp
16
học. GV lúc này khơng chỉ đóng vai trị là người thầy mà còn là người bạn gần
gũi, thân thiện, được HS tin tưởng tâm sự, sẻ chia những khó khăn, vướng mắc
của mình. GV cần lắng nghe và gợi ý, định hướng cho HS giải quyết những khó
khăn của mình
* Tăng cường sự tham gia của HS trong việc xây dựng nội quy:Nội quy là
những điều quy định để bảo đảm trật tự và kỉ luật của lớp học. Nội quy lớp học
được xây dựng trên cơ sở ý kiến của tập thể lớp, cha mẹ học sinh. HS là người
tự đề ra nội quy và thực hiện theo nội quy đó. Điều này có ý nghĩa tác động vào
tinh thần tự giác của HS, tình thần tơn trọng kỉ luật tập thể mà chính các em đề
ra.
* Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể lớp:Một tập thể lớp tốt là một tập thể
đoàn kết, thân ái, thân thiện, cởi mở, tôn trọng nhau. Để xây dựng tập thể đó GV
cần tăng cường tổ chức các hoạt động nhóm, tổ chức trị chơi hoặc hướng dẫn
HS tự tổ chức trò chơi trong các giờ sinh hoạt lớp. Thiết nghĩ những giờ sinh
hoạt vui chơi như vậy sẽ giúp HS mạnh dạn hơn, tăng cường sự gắn bó đoàn kết
trong lớp học.
GV chia lớp thành 4 tổ, mỗi tổ sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổ chức trò chơi trong giờ
sinh hoạt của từng tuần. Có phần thưởng dành cho các nhóm. Mỗi tháng hoặc
vào những dịp đặc biệt như: 20/10, 20/11… GV có thể thiết kế trị chơi (có thể
mơ phỏng hoặc dựa vào những trị chơi truyền hình như: Đường lên đỉnh
Olimpia, Rung chng vàng, Đuổi hình bắt chữ, Trò chơi âm nhạc hoặc các trò
chơi dân gian…) bằng giáo án Power Point với những hình ảnh và âm thanh
sinh động, hấp dẫn .Biện pháp này sẽ kích thích được sự chủ động, tinh thần
tham gia vào hoạt động tập thể của các em.
Mục tiêu của giáo dục là phát triển con người một cách toàn diện, chú trọng
giáo dục, tác động, uốn nắn hành vi hơn là trừng phạt, răn đe. Trong một số
trường hợp HS cá biệt, vi phạm nội quy trường lớp, các biện pháp giáo dục ý
thức kỉ luật HS tỏ ra bất lực thì các hình thức kỉ luật bằng hình phạt mới được
đưa vào để giáo dục. Như vậy, hình phạt chỉ là biện pháp sau cùng nhằm mục
17
đích điều chỉnh những sai phạm của người học. Biện pháp kỉ luật bằng hình
phạt phải vì lợi ích của HS, không gây tổn hại đến thể xác và tinh thần của các
em, để sau mỗi lần bị phạt các em sẽ giác ngộ hơn về đạo đức, lối sống, từ đó
chủ động rèn luyện và phấn đấu.
* Những hình phạt tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng như sau:
+ . Lao động tích cực:- Vệ sinh trường lớp:
Đối tượng bị phạt lao động là những HS xả rác bừa bãi, viết bậy hoặc vấy bẩn
lên tường lớp học, làm hư hại cơ sở vật chất của trường. HS bị phạt sẽ vệ sinh
trường lớp, tự khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của các em gây ra. Biện
pháp giáo dục bằng hình thức kỉ luật lao động này sẽ giúp HS biết trân trọng
mơi trường sạch đẹp mình đang có, giúp HS ý thức rằng việc giữ gìn cảnh quan
trường lớp khơng phải chỉ là công việc của những lao công mà là trách nhiệm
của mỗi HS với ngơi trường của mình và đây cũng là một trong những hoạt
động vì cộng đồng rất có ý nghĩa.
- Trồng ,chăm sóc cây xanh:HS cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bong
mát, cây thuốc nam…) hoặc chăm sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của
trường. Hành động này sẽ bồi dưỡng tình u và thái độ thân thiện với mơi
trường. Hơn nữa, HS sẽ ngày càng biết quý trọng lao động và giá trị của lao
động.
Đây là biện pháp kỉ luật tích cực song hiệu quả. HS có thể trồng những cây cảnh
nhỏ, nếu phát triển tốt HS trồng vào những chậu cảnh và đặt trên bàn của GV
thay cho những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay. Hoặc đặt
những chậu cảnh đó tại góc lớp cạnh bục giảng hay đặt cạnh cửa sổ tạo không
gian trong lành, thoáng mát, giảm bớt sự căng thẳng trong lớp học.
Để động viên HS tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan cho lớp
học, ngồi sự khích lệ, khen ngợi của GV chủ nhiệm, nhà trường cần tuyên
dương trong giờ sinh hoạt dưới cờ những lớp học có khơng gian sạch sẽ, dễ chịu
và có thẩm mĩ…
18
Biện pháp giáo dục kỉ luật bằng hình thức trồng cây có ý nghĩa rất lớn,
giúp HS thêm yêu và gắn bó, biết giữ gìn và bảo vệ ngơi trường và lớp học của
mình.
- Giúp đỡ những gia đình HS nghèo vượt khó (trong trường, lớp)
GV tập hợp danh sách những HS vi phạm nội quy như: đánh bài, chơi cờ
caro, trốn tiết, chơi điện tử…huy động những HS này đi lao động giúp đỡ
những gia đình HS trong trường hoặc lớp có hồn cảnh khó khăn mà vươn lên
trong học tập. Hành động thiết thực này giúp HS hiểu và thơng cảm hơn với
hồn cảnh sống của bạn mình, thấy ở bạn mình một tấm gương về nghị lực
vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, hướng HS đến nhận thức thái độ sống, học tập
chưa đúng đắn của mình. Trong những giờ lao động, GV có điều kiện gần gũi
và khéo léo tác động vào nhận thức và tình cảm của HS để các em tự điều chỉnh
hành vi của mình theo chiều hướng tích cực.
Khó khăn khi thực hiện biện pháp này là cần rất nhiều thời gian, rất khó
xác định lao động những gì để giúp đỡ những gia đình HS khó khăn. Nếu như
phân cơng lao động khơng hợp lí sẽ lãng phí thời gian mà không mang lại hiệu
quả. Mặt khác, sẽ là bất lợi nếu gia đình HS được giúp đỡ ở địa bàn cách xa
trường học.
Để khắc phục những khó khăn này, GV cần liên hệ trước với gia đình HS
đó, ngỏ ý giúp đỡ và hỏi thăm trước những công việc mà gia đình đó cần chia
sẻ. GV phân cơng lao động và lựa chọn những gia đình HS ở khơng q xa địa
bàn trường học. Kết quả mà GV hướng tới từ biện pháp giáo dục này là bồi
dưỡng tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách và sự tự ý thức ở HS.
- Đọc sách:
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của nhân loại. Sách cung cấp cho chúng ta vô
vàn kiến thức về mọi lĩnh vực của đời sống tự nhiên và xã hội. Sách khơng chỉ
nâng cao tầm hiểu biết mà cịn bồi dưỡng và hoàn thiện nhân cách cho người
đọc. Cho nên việc đọc sách là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nhận
thức được những ích lợi của việc đọc sách, GV đưa ra hình thức kỉ luật HS: Đến
19
thư viện của trường tìm đọc một cuốn sách mà GV giới thiệu. Trong thời gian 1
tuần HS phải đọc và chia sẻ những điều mà mình đã đọc và học được ở cuốn
sách đó trong giờ sinh hoạt lớp.
Mục đích của biện pháp này là giúp HS hiểu được vai trò, tầm quan trọng của
sách, ý nghĩa của việc đọc sách, kích thích ở HS khả năng tự đọc, tự học, hình
thành ở HS thói quen đọc sách và tra cứu tài liệu. Việc giới thiệu hững điều
mình đọc được với các bạn trong lớp sẽ rèn luyện thêm cho HS một số kĩ năng
giao tiếp, giúp HS mạnh dạn, tự tin trình bày trước tập thể những suy nghĩ của
mình. Nếu HS giới thiệu tốt có thể gây được sự tò mò, hứng thú của một số HS
khác trong lớp, kích thích những HS đến với thư viện nhiều hơn.
Khi đọc sách HS sẽ bắt gặp khơng ít những bài học về cuộc đời, về tình yêu
thương, sự bao dung, lòng vị tha cao thượng, những tấm gương về nghị lực
vươn lên trong cuộc sống. Và chắc chắn sẽ khơng có HS nào dửng dưng, vơ
cảm trước nghĩa cử cao đẹp trong đời, thờ ở trước nỗi đau của người khác, hay
không hề phẫn nộ trước những việc làm xấu xa, vô nhân đạo. Khi biết phân biệt
yêu - ghét, tốt – xấu, hay – dở, HS tự ý thức điều chỉnh hành vi của mình, có
trách nhiệm hơn với việc học tập và cuộc sống của mình. Thiết nghĩ, đọc sách là
biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực có hiệu quả lâu dài.
Có khó khăn khi thực hiện biện pháp này. Đó là khả năng tự đọc, nhận thức của
mỗi HS khác nhau. Những HS vi phạm phần lớn lười học, không thuộc bài,
không soạn bài, thường xun bị điểm kém…có học lực trung bình, yếu kém.
GV không thể bao quát hết được những cuốn sách có trong thư viện trường để
hướng dẫn và kiểm chứng kết quả đọc của các em. Thêm nữa, không phải HS
nào cũng gạt bỏ được sự tự ti để trước lớp giới thiệu một cách trơi chảy về cuốn
sách mình đã đọc.
Giải pháp hạn chế khó khăn để biện pháp giáo dục trở nên hiệu quả hơn là GV
không cầu toàn về kết quả đọc sách của HS, cần lựa chọn những cuốn sách tiêu
biểu, có dung lượng vừa phải, hoặc GV sẽ lựa chọn chủ đề có nội dung giáo dục
tương ứng với điều HS vi phạm:
20
Để đạt được hiệu quả giáo dục từ biện pháp kỉ luật này, GV hướng dẫn HS cách
đọc, thường xuyên động viên, khích lệ HS, khơng u cầu q cao về kết quả tự
đọc của các em, ghi nhận những điều HS đã làm được và khen thưởng những
HS tích cực đọc và trình bày khá tốt trước lớp. GV có thể yêu cầu 1,2,3 HS
cùng đọc một cuốn sách, cùng giới thiệu về một đối tượng. GV lắng nghe, so
sánh và uốn nắn lại. Nhờ biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực này làm cho hiểu
biết của HS thêm phong phú bên cạnh những kiến thức được truyền dạy trên
lớp. Việc HS chia sẻ trước lớp về cuốn sách nào đó cũng là một hoạt động rất
thiết thực, lành mạnh và có tính giáo dục cao trong giờ sinh hoạt lớp.
- Tham gia các hoạt động vì cộng đồng : Hoạt động vì cộng đồng là hoạt động
đầy ý nghĩa có ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng và xã hội qua đó hình thành
cho học sinh những kỹ năng mới những trải nghiệm mới. GV đưa ra hình thức
kỷ luật có thể là vẽ một bức tranh về một chủ đề : an tàn giao thông ,bảo vệ môi
trường và tài nguyên thiên nhiên ….
GV đưa khung thời gian hoàn thành 1 tuần .Học sinh sẽ phải thuyết trình về bức
tranh và những thơng điệp gửi tới mọi người . Sau đó GV nhận xét q trình cố
gắng hoàn thành của học sinh và qua bức tranh cũng giáo dục cho các hiểu
trong xã hội hiện tại có rất nhiều hoạt động cần tới sự chung tay giúp đỡ của
cộng đồng.
Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo thường xuyên các hoạt động thực tiễn đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
1.Mục tiêu
Tổ chức các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp một
cách thường xuyên sẽ giúp cho BGH nhà trường thực hiện thành công sự
đổi mới, phát huy được ưu điểm, đồng thời nắm bắt được những tồn tại
hạn kịp thời điều chỉnh
2.Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội nghị chuyên đề giáo viên chủ nhiệm giỏi, thơng qua đó cách
làm hay, sáng tạo, hiệu quả sẽ được giáo viên nhà trường đúc rút thành
21
kinh nghiệm và chia sẻ với đồng nghiệp, những tình huống khó được cùng
nhau thảo luận để tìm hướng giải quyết tối ưu nhất.
Đổi mới cách giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần theo chuyên đề hàng
tuần
VD: Tuần 1; Chuyên đề nâng tính chuyên cần học tập cho học sinh
Tuần 2: Chuyên đề nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật cho học sinh
Tuần 3; Chuyên đề rèn kỹ năng sống cho học sinh
Tuần 4; Lắng nghe học sinh nói, chia sẻ và cảm nhận
Lồng ghép trong các hội nghị chuyên đề, BGH đưa những hình ảnh, những
tin tức thời sự trong và ngoài nhà trường để GV cùng trải nghiệm, suy
nghĩ về tác hại hay lợi ích của nó, từ đó có sự tác động đến việc thay đổi
nếp nghĩ, cách làm của giáo viên.
Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề thường xuyên, GV đưa ra những
tình huống thực tế của lớp mình để hội nghị thảo luận bàn cách tháo gỡ,
phương pháp này giúp giáo viên học tập lẫn nhau, phát huy tốt hiệu quả
giáo dục, đặc biệt đối với các giáo viên chủ nhiệm trẻ, tuổi đời, tuổi nghề
chưa nhiều.
- Chỉ đạo những giờ sinh hoạt điểm, tổ chức bằng các biện pháp giáo dục kỷ
luật tích cực, tạo sự giao lưu giữa thầy và trị trong trường, sau đó đức rút kinh
nghiệm và triển khai thực hiện đại trà.
- Tổ chức các cuộc thi đồng đội nhân các ngày lễ lớn mà đối tượng là cả thầy và
trò các lớp cùng tham gia, tạo sự đồng điệu gắn kết, thân thiện giữa thầy và trò.
Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
1. Mục tiêu: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm
lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vừa có tác dụng điều chỉnh vừa
có ý nghĩa thúc đẩy đối với chính q trình đổi mới.
22
2. Nội dung và cách thực hiện: Lãnh đạo nhà trường thường xuyên phân công
tham gia, theo dõi và điều chỉnh các hoạt động đổi mới nói trên thơng qua vai
trò của Tổ trưởng, khối trưởng chủ nhiệm, đặc biệt thông qua việc tăng cường
hoạt động của kiểm tra đánh giá giáo viên nhà trường.
Công tác kiểm tra việc đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực cần được đổi mới theo hướng coi trọng chức năng phát
hiện để phòng ngừa, điều chỉnh, tư vấn cho giáo viên hơn là chỉ tập trung truy
tìm sai sót.
Nhà trường nên kết hợp giữa đánh giá của cá nhân với đánh giá kết quả thi đua
của học sinh để xác định những vấn đề chung cần giải quyết trong tình hình
thực hiện đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp. Thay lối kiểm tra hành chính thủ
tục, bằng coi trọng kiểm tra hoạt động giáo dục trên lớp của GV và HS.
Đổi mới công tác đánh giá thi đua GVCN và lớp học trên cơ sở chú trọng những
tiêu chí, những quy định của nhà trường trong việc tham gia thực hiện đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp của mỗi bộ phận, cá nhân.
Cải tiến công tác thi đua trong nhà trường trên cơ sở đánh giá đúng và có chế độ
khuyến khích, động viên kịp thời các hoạt động đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
23
Biện pháp 6: Tăng cường xây dựng hệ điều kiện cho quá trình đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
1. Mục tiêu: Đảm bảo được điều kiện tốt nhất, phối hợp mọi nguồn lực thực
hiện thành công sự đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực
2. Nội dung và cách thực hiện
2.1. Đa dạng hố, tích cực hố hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm tại
nhà trường
Giáo viên chủ nhiệm là người hiện thực hố các phương pháp giáo dục trong
cơng tác chủ nhiệm, đồng thời cũng là lực lượng quyết định sự thành bại của
quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp. Bởi vậy, chúng tôi đã đẩy mạnh
các hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm ngay tại nhà trường. Cách làm có
hiệu quả nhất là thơng qua các hội nghị bồi dưỡng chuyên đề, các buổi hội thảo,
tọa đàm, các buổi giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, nhất là hoạt động
thực hành các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi mới trong giờ lên lớp hàng
ngày, trong các giờ sinh hoạt lớp, là vấn đề cần được quan tâm tổ chức thường
xuyên. Hiệu quả của các hoạt động thực hành đổi mới phương pháp giáo dục cụ
thể ấy là góp phần thiết thực vào việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ và nghiệp vụ
sư phạm của đội ngũ giáo viên, làm thay đổi căn bản về nếp nghĩ ,cách làm của
giáo viên, như vậy quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực sẽ được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và
có chất lượng hơn.
Đổi mới hình thức giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, tránh nặng về
hình thức, nhận xét đánh giá, giao nhiệm vụ...Cần tổ chức hội nghị giáo viên
chủ nhiệm là nơi là GV chủ nhiệm chủ động chia sẻ những cảm nhận, những
suy nghĩ, những tình huống khó, những cách làm hay, học tập lẫn nhau và chủ
động thay đổi các biện pháp quản lí lớp của mình.
24
Đổi mới hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp, không biến giờ sinh hoạt lớp
thành giờ kiểm điểm học sinh, hay tổ chức thu tiền của giáo viên, mà nên tăng
cường sự tham gia của học sinh trong các hoạt động, lắng nghe học sinh nói và
giúp học sinh giải quyết mọi vấn đề một cách tối ưu nhất.
Tăng cường công tác viết, Cải tiến - sáng kiến kinh nghiệm trong quản lí
lớp học của giáo viên chủ nhiệm lớp, hướng dẫn và gợi ý các đề tài cần nghiên
cứu, các bài viết có chất lượng để giáo viên tham khảo; đồng thời có sự đánh giá
và nhận xét tỉ mỉ.
Dự giờ sinh hoạt lớp và phân tích sư phạm theo hướng đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp, nhằm thúc đẩy phát triển năng lực sư phạm, trong đó
lưu ý dự giờ sinh hoạt đột xuất để giúp cho giáo viên tự tin hơn trong xử lí tình
huống sư phạm, phân tích sư phạm và đánh giá vì sự phát triển của nhà giáo.
Tổ chức cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng hè do Sở tổ chức. Tổ chức học
tập, nghiên cứu các tài liệu lí luận nghiệp vụ tại tổ, trường. Tăng cường nghiên
cứu, trao đổi, thảo luận trong nhóm, trong khối, tổ chun mơn và vận dụng giải
quyết từng vấn đề theo yêu cầu đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp.
2.2. Phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài nhà trường:
Quản lí q trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường được
tiến hành song song với việc tổ chức tốt hoạt động dạy học và các hoạt động
giáo dục khác, vì vậy nhà trường cần tạo ra mối quan hệ kết hợp khăng khít,
chặt chẽ, giữa GV chủ nhiệm lớp với GV bộ môn, với Công Đoàn, Đoàn thanh
niên, hội cha mẹ học sinh, đội bảo vệ ,xây dựng được môi trường giáo dục lành
mạnh, cùng chăm lo đôn đốc, tổ chức học sinh học tập và rèn luyện tại nhà
trường cũng như tại gia đình.
Thơng qua các cuộc họp CMHS, nhà trường đã truyên truyền về đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để
họ hiểu và phối hợp tốt với nhà trường trong việc giáo dục. Biết kiểm tra, đôn
25