Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ 5 – 6 tuổi khi tham gia hoạt động chơi ngoài trời ở trường mầm non phùng giáo

MỤC LỤC
MỤC
I
1
2
3
4
II
1
2
2.1
2.2
2.3
3

3.1

3.2

3.3
3.4
4
4.1
4.2
4.3
III
1
2

NỘI DUNG
MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
NỘI DUNG
Cơ sở lý luận.
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
kinh nghiệm.
Thuận lợi.
Khó khăn.
Kết quả thực trạng.
Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động
cho trẻ 5 – 6 tuổi khi tham gia hoạt động chơi
ngoài trời ở trường mầm non Phùng Giáo.
Tạo bầu khơng khí thoải mái và chuẩn bị mơi
trường ngồi lớp học, các đồ dùng, đồ chơi,
nguyên vật liệu phong phú, đa dạng.
Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các nội dung của
hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ theo quan điểm
“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Luôn làm mới và tạo cho trẻ cảm giác thích thú
khi lựa chọn, xây dựng, tổ chức các nội dung trong
hoạt động chơi ngoài trời.
Phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Hiệu quả đạt được.
Đối với trẻ.
Đối với giáo viên.
Đối với phụ huynh.
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
Kết luận.

Kiến nghị.

TRANG
1
1
2
2
2
3
3
4
4
4
4
5

5

8

10
15
17
17
18
18
19
19
19

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
Như chúng ta đã biết chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mầm non.
Trong đó:“Hoạt động chơi ngồi trời là hoạt động nhằm tạo điều kiện cho trẻ
được tiếp xúc với bầu khơng khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe,
thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với mơi trường xung quanh, góp phần mở rộng
vốn hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên – xã hội, thõa mãn nhu cầu chơi và
hoạt động theo ý thích của trẻ” [1]. Mặt khác, mơi trường cho trẻ hoạt động
ngồi trời là một mơi trường hấp dẫn và lơi cuốn trẻ. Mơi trường đó rất tốt đối
với sức khỏe và việc học tập, vui chơi của trẻ. Chơi ngoài trời tạo cho trẻ nhiều
cơ hội vận động toàn thân, phát triển kỹ năng vận động thô như: đi, chạy, nhảy,
leo trèo, thăng bằng; phối hợp các giác quan và tiếp nhận cảm giác.
Thơng qua hoạt động chơi ngồi trời, trẻ có thể nắm bắt và vận dụng tất
cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên tác động đến trẻ thơng qua các trị chơi,
quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ, trong các tình huống và qua các câu hỏi
mà cô giáo đặt ra với trẻ như: Vì sao? Làm thế nào?...Từ đó giáo dục trẻ hình
thành các hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Ngoài ra
qua hoạt động chơi ngồi trời, trẻ được rèn luyện sức khỏe, trẻ có thể nhận thức
được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm
đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Trẻ sẽ được thỏa mãn nhu
cầu tìm hiểu, khám phá, tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và hứng thú với môi trường
tự nhiên, đồng thời giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong cuộc sống. Bên cạnh đó
khi trẻ tham gia hoạt động chơi ngồi trời, trẻ cịn được thay đổi trạng thái, giúp
trẻ hứng thú, hoạt động tích cực và chủ động trong các hoạt động tiếp theo trong
ngày của trẻ ở trường mà khơng bị nhàm chán.
Như vậy có thể khẳng định rằng hoạt động chơi ngoài trời rất quan trọng
đối với trẻ mầm non nói chung và với lứa tuổi trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nói riêng
bởi giai đoạn trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nó là giai đoạn cuối cùng của trẻ mẫu giáo
với những đặc trưng riêng về tâm – sinh lý lứa tuổi và với những yêu cầu cần

phải đạt được để chuẩn bị tâm thế trước khi bước vào lớp một. Ở giai đoạn trẻ 5
- 6 tuổi cịn xuất hiện tính độc lập cao, trẻ bắt đầu hình thành ý thức của bản
thân, trẻ biết thể hiện và nói lên điều trẻ mong muốn một cách rõ ràng.
Tuy nhiên qua thực tế, việc tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời hiện nay cịn
rất hạn chế. Nó chưa phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ khi trẻ tham
gia vào hoạt động. Bởi việc tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời phụ thuộc vào rất
nhiều yếu tố, những yếu tố này làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến q trình hoạt
động của trẻ như: Điều kiện trường, lớp, không gian, đồ dùng, đồ chơi cịn hạn
chế chưa kích thích được sự sáng tạo của trẻ trong quá trình tham gia hoạt động.
Giáo viên khi tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời, nội dung chơi còn hạn chế chưa
phong phú đa dạng, trẻ tham gia hoạt động cịn gị bó, phụ thuộc nhiều vào cô
giáo. Giáo viên chưa cho trẻ được tự do tham gia các hoạt động vì sợ ảnh hưởng
đến sức khỏe, ảnh hưởng đến an toàn cho trẻ trong thời gian trẻ ở trường. Nội
1


dung hoạt động ngồi trời cịn đơn điệu và nó mới chỉ dừng lại ở việc giáo viên
tổ chức cho trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng chứ trẻ ít được trải nghiệm thơng
qua các trị chơi, vì vậy phần lớn trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời trẻ cịn rụt
rè, chưa mạnh dạn nói lên những gì mình được nhìn thấy, chưa dám nói lên ý
tưởng của mình khi tham gia vào các hoạt động trải nghiệm…Tóm lại, trẻ chưa
thật sự chủ động tham gia các hoạt động trải nghiệm, điều này làm ảnh hưởng
lớn đến quá trình thích ứng với mơi trường bên ngồi và cuộc sống của trẻ.
Vậy là một giáo viên phụ trách lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi chúng ta phải làm
thế nào để có thể giúp trẻ tiếp cận và tiếp tục khám phá thiên nhiên, làm thế nào
để trẻ hiểu rằng xung quanh chúng còn rất nhiều điều mới lạ mà trẻ chưa khám
phá hết được. Làm thế nào để khi tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động chơi
ngồi trời trẻ sẽ phát huy được tính tích cực, chủ động để từ đó giúp trẻ khám
phá thiên nhiên, được tự mình trải nghiệm và trẻ tích lũy được nhiều kinh
nghiệm mà cuộc sống xung quanh trẻ mang lại.

Từ những lý do trên nên tôi đã trăn trở và chọn đề tài: “Một số biện pháp
phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ 5 – 6 tuổi khi tham gia hoạt động
chơi ngoài trời ở trường mầm non Phùng Giáo” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về tổ chức hoạt động chơi
ngoài trời cho trẻ 5-6 tuổi, lựa chọn các biện pháp phù hợp, nhằm phát huy tính
tích cực chủ động cho trẻ 5 – 6 tuổi khi tham gia hoạt động chơi ngoài trời ở
trường mầm non Phùng Giáo.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ 5 – 6 tuổi khi
tham gia hoạt động chơi ngoài trời ở trường mầm non Phùng Giáo.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết: Thu thập, phân tích,
tổng hợp các tài liệu lý luận qua các tài liệu, sách báo.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Khảo sát tình hình thực tế trên trẻ
Phương pháp thu thập thơng tin: Tìm hiểu qua thơng tin đại chúng, tập
san, tài liệu bồi dưỡng, đài báo ti vi, tài liệu có liên quan đến đề tài.
Phương pháp tác động tới học sinh: Các biện pháp đã tác động trên trẻ,
kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để từ đó lựa chọn các
biện pháp phù hợp.
Phương pháp thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: Lựa chọn các biện
pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được và so sánh kết
quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.

2


II. NỘI DUNG.
1. Cơ sở lý luận.
Theo điều 23 luật Giáo dục mầm non 2005 ban hành số 38/2005 QH11

ngày 14/6/2005 yêu cầu về nội dung và phương pháp giáo dục mầm non đã ghi:
“Phương pháp giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt
động vui chơi để giúp trẻ em phát triển tồn diện”[2].
Vì vậy: Giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp tục tìm ra những
phương pháp mới để giảng dạy, trong đó có nhu cầu về vui chơi cũng rất quan
trọng và được phân bổ như một hoạt động chính trong ngày của trẻ.
Mặt khác, tuổi mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những
bậc thang tiếp theo của cuộc đời. Lứa tuổi này rất quan trọng, vì có tốc độ phát
triển nhanh nhất so với tất cả các lứa tuổi khác. J.J.Rutxo (1712-1778) − nhà
giáo dục học người Pháp cho rằng: “Tri thức của trẻ mẫu giáo được hình thành
bằng cách tiếp xúc với đồ vật và qua hoạt động thực tiễn. Chính trong q trình
tiếp cận với thế giới xung quanh mà tri thức của trẻ được hình thành”.
M.Montexxori (1870-1952) - nhà giáo dục Ý cũng cho rằng: “Việc nhận biết thế
giới khách quan (về đặc điểm, tính chất) là rất quan trọng đối với trẻ trước tuổi
đi học. Chính những quan sát, tiếp xúc với thiên nhiên và xã hội có ý nghĩa vơ
cùng to lớn đối với sự phát triển năng lực, trí tuệ của con trẻ”.[3]
Bên cạnh các hoạt động học tập, thì hoạt động chơi ngồi trời là nhu cầu
khơng thể thiếu đối với trẻ mẫu giáo trong trường mầm non. Với trẻ mẫu giáo 56 tuổi, giáo viên tổ chức cho trẻ chơi và tham gia các hoạt động ngoài phạm vi
lớp học sẽ tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với khơng khí trong lành của thiên
nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với mơi trường xung
quanh, góp phần mở rộng, vốn hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội,
thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động theo ý thích của trẻ.
Ngồi ra, hoạt động chơi ngồi trời có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ
toàn diện về nhận thức tình cảm, ý chí cũng như các nét tính cách của năng lực
xã hội. Chính trong khi trẻ chơi trẻ làm quen với xã hội người lớn, là lúc trẻ
đang học hỏi cách ứng xử và giao tiếp trong xã hội người lớn, đồng thời cũng
chính ở đây trẻ biết chơi cùng bạn, đoàn kết biết chia sẻ với bạn, đơi khi trẻ cịn
biết hi sinh vì bạn để có lợi ích chung.
Như vậy hoạt động dạo chơi ngồi trời cũng là một hoạt động không thể
thiếu trong chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Thông qua hoạt động ngoài trời,

trẻ được tiếp xúc gần gũi với thiên nhiên, hít thở bầu khơng khí trong lành, được
khám phá. thỏa mãn trí tị mị của trẻ. Hoạt động chơi ngồi trời cũng góp một
phần quan trọng đối với cuộc sống của trẻ, giúp trẻ hòa nhập với thế giới người
lớn, đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển các q trình tâm lý và tính mục
đích, tính kỷ luật, tính đồng đội.
Vậy làm thế nào để tổ chức hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5 –
6 tuổi thực sự có hiệu quả, lơi cuốn và hấp dẫn trẻ để trẻ mạnh dạn, tự tin, phát
huy được tính tích cực, chủ động là một bài tốn khó đối với tơi và các giáo viên
3


dạy lớp 5 – 6 tuổi. Đây chính là vấn đề quan trọng đòi hỏi phải được quan tâm
và cải thiện.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Năm học 2018 - 2019, tôi được nhà trường phân công trực tiếp dạy lớp
mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Ngay từ đầu năm học, tôi đã đưa ra các chỉ tiêu phấn đấu
làm thế nào để chất lượng chăm sóc và giáo dục của lớp tơi đạt kết quả cao nhất.
Một trong những vấn đề tồn tại của lớp mà tơi quan tâm nhất đó là làm sao để có
thể phát huy được tính tính cực chủ động cho trẻ khi tham gia hoạt động chơi
ngoài trời.
Để thực hiện được điều đó tơi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp và
tơi thấy có một số thuận lợi cũng như khó khăn sau:
2.1. Thuận lợi:
Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, của tổ chuyên môn
thường xuyên quan tâm, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên. Tổ chức các
chuyên đề, thảo luận, trao đổi về việc tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ
trong đó có hoạt động chơi ngồi trời.
Trẻ đi học đúng độ tuổi nên thể chất và tâm lý của trẻ phát triển phù hợp
với yêu cầu lứa tuổi.
Trẻ trong lớp tôi đều đã học qua lớp mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ nên có

nề nếp học tập. Biết quan tâm, chia sẻ giúp đỡ cô giáo, bạn bè.
2.2 Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi, tơi cịn gặp nhiều khó khăn trong việc phát huy
tính tích cực, chủ động cho trẻ khi trẻ tham gia hoạt động chơi ngoài trời như:
- Môi trường cho trẻ hoạt động, các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu
chưa phong phú, đa dạng và chưa thu hút trẻ.
- Bản thân còn hạn chế trong chuyên môn, chưa linh hoạt, sáng tạo trong
tổ chức các nội dung của hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ theo quan điểm “Giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ. Bản
thân cũng chưa biết cách làm mới và tạo cho trẻ có được cảm giác thích thú khi
lựa chọn, xây dựng, tổ chức các nội dung trong hoạt động chơi ngồi trời.
- Cơng tác phối kết hợp với phụ huynh trong cơng tác chăm sóc, giáo dục
trẻ chưa tốt. Mặt khác, do điều kiện kinh tế còn eo hẹp, bố mẹ trẻ đi làm ăn xa,
trẻ ở nhà với ông bà, nên sự quan tâm, chăm sóc, dạy dỗ, đưa đón trẻ đến trường
cịn xao nhãng, nhiều trẻ khi đi học phải qua sông, qua suối, trời mưa ông bà để
trẻ nghỉ học ở nhà.
Chính điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng lớp tôi phụ trách.
2.3. Kết quả thực trạng.
Từ những nguyên nhân trên, tôi bắt đầu khảo sát chất lượng trên trẻ để
nắm rõ tình hình ngay từ đầu năm học.
Với tổng số 25 trẻ và chất lượng khảo sát khi cho trẻ tham gia
hoạt động chơi ngồi trời dựa vào một số tiêu chí trong nội dung tổ
chức cho trẻ mới chỉ đạt được kết quả như sau:

4


Nội dung khảo sát

Tổng

số trẻ

Kết quả khi chưa áp dụng
sáng kiến.
Đạt
Chưa đạt
Số
Số
%
%
trẻ
trẻ

Trẻ tích cực, chủ động tham gia hoạt
25
17
68
8
32
động quan sát có mục đích.
Trẻ mạnh dạn, tự tin và tích cực, chủ
25
15
60
10
40
động tham gia chơi trị chơi vận động.
Trẻ tích cực, chủ động tham gia các trò
25
14

56
11
44
chơi tự do.
Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động.
25
17
68
8
32
Qua khảo sát đầu năm với kết quả khảo sát trên cho thấy còn nhiều trẻ
chưa tích cực, chủ động khi tham gia các nội dung của hoạt động chơi ngoài trời
dẫn đến chất lượng hiệu quả khi tổ chức hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ chưa
cao.
Dựa vào vốn kiến thức đã học qua các lớp bồi dưỡng chuyên môn, qua
các lớp học chuyên đề, qua thảo luận tổ, nhóm và kinh nghiệm của bản thân khi
tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động chơi ngồi trời tơi đã suy nghĩ tìm ra một số
biện pháp sau:
3. Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ 5 – 6 tuổi khi
tham gia hoạt động chơi ngoài trời ở trường mầm non Phùng Giáo.
Hoạt động chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ
sinh hoạt hằng ngày của trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nói
riêng. Nó là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ rất hứng thú, hoạt động
này đem lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung
quanh. Vì vậy, để tổ chức tốt hoạt động chơi ngoài trời thõa mãn nhu cầu tìm
hiểu, nhu cầu khám phá, vui chơi của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, để phát huy được
tính tích cực, chủ động của trẻ khi trẻ tham gia hoạt động chơi ngồi trời. Sau
đây tơi xin trình bày một số biện pháp mà tôi đã áp dụng trong q trình tổ chức
cho trẻ ở lớp tơi như sau:
3.1. Tạo bầu khơng khí thoải mái và chuẩn bị mơi trường ngồi lớp

học, các đồ dùng, đồ chơi, ngun vật liệu phong phú, đa dạng.
Tạo bầu khơng khí thoải mái và chuẩn bị mơi trường ngồi lớp học, các
đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu phong phú, đa dạng để phục vụ cho hoạt động
chơi ngoài trời của trẻ là một việc làm hết sức quan trọng nhằm gây hứng thú,
kích thích trẻ tham gia vào hoạt động. Việc giáo viên tạo được bầu khơng khí
thoải mái, vui vẻ cho trẻ trước khi trẻ tham gia hoạt động sẽ tạo cho trẻ sự thoải
mái, tự tin vào bản thân, trẻ dám làm, dám nghĩ và dám nói lên những điều trẻ
quan sát phát hiện ra. Hay việc chuẩn bị được tốt, chu đáo các đồ dùng, đồ chơi,
nguyên vật liệu phong phú, đa dạng để phục vụ cho hoạt động chơi ngồi trời
của trẻ nó sẽ là phương tiện, là điều kiện kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt
5


động. Giúp thỏa mãn ở trẻ nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt
động cùng nhau của trẻ, mặt khác còn tạo cơ hội cho trẻ được chơi và hoạt động
theo sở thích, tích cực, độc lập, sáng tạo vận dụng những kỹ năng đó vào các
hoạt động khác, các tình huống trong quá trình hoạt động.
*Tạo bầu khơng khí thoải mái cho trẻ.
Đối với trẻ lớp tơi, sự động viên khích lệ, tạo bầu khơng khí thoải mái của
cô giáo trước khi tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời là một hoạt động gây hứng thú
rất lớn đối với trẻ. Bằng những thủ thuật khác nhau và tùy từng chủ đề, nội dung
trẻ chơi hoạt động ngồi trời mà tơi lựa chọn để tạo cho trẻ cảm giác thoải mái
và lơi cuốn sự tị mị của trẻ trước khi trẻ vào hoạt động.
Ví dụ: Ở chủ đề: “Thế giới động vật” khi tôi cho trẻ quan sát “Con gà”
trong nội dung tổ chức hoạt động quan sát có mục đích. Để tạo bầu khơng khí
thoải mái, trước khi trẻ bước vào hoạt động thì tơi cho trẻ hát múa theo bài:
“Đàn gà con” rồi mới cùng trẻ trò truyện về con Gà, cùng hướng trẻ vào hoạt
động quan sát. Từ các hoạt động tưởng như đơn giản nhưng đã làm cho trẻ hứng
thú và lôi cuốn trẻ vào hoạt động một cách nhẹ nhàng.
Hay ở chủ đề: “Thế giới thực vật”, trước khi tôi tổ chức cho trẻ tiến hành

xếp mẫu hình bơng hoa bằng những chiếc lá khơ thì tơi cùng trẻ đi nhặt những
chiếc lá khô ở sân trường kết hợp hỏi trẻ: “Đố các con biết cơ và các con đang
làm gì? (nhặt lá khơ ở sân trường). Tiếp theo, tơi nói cho trẻ biết ý định của việc
nhặt lá và tôi yêu cầu mỗi trẻ sẽ nhặt được cho tôi 5 chiếc lá khơ bỏ vào rổ của
mình. Tơi hỏi trẻ: Các con nhặt lá đủ chưa? (nhặt đủ rồi ạ), con nhặt được lá của
những cây gì?(cây sấu ạ...). Tơi cho trẻ lấy cho mình một tấm bìa và về chỗ ngồi
tơi tiến hành xếp mẫu hình bơng hoa bằng những chiếc lá khơ, kết hợp giải thích
cách xếp cho trẻ. Từ các trò chơi dẫn dắt trẻ cho đến các việc làm đơn giản tôi
kết hợp các câu hỏi gợi ý gần gũi, tôi đã tạo cho trẻ bầu không khí thoải mái
thân thiện trước khi bước vào hoạt động. Qua đó tơi thấy trẻ lớp tơi có sự thay
đổi về tâm lý trong hoạt động là trẻ tích cực, chủ động khơng những hoạt động
ngồi trời mà tất cả các hoạt động của trẻ ở trường.
Như vậy việc tạo bầu khơng khí thoải mái, vui vẻ trước khi bước vào hoạt
động quan sát, tôi thấy trẻ lớp tôi không bị gị bó, áp đặt, trẻ hứng thú hoạt động
và hoạt động một cách tích cực nhất, mang lại hiệu quả cao.
Ngồi ra, để tạo được bầu khơng khí thoải mái khi bước vào hoạt động,
tôi phải quan tâm đến từng trẻ, nắm bắt được đặc điểm sinh lý của lứa tuổi nói
chung và đặc điểm sinh lý của từng trẻ nói riêng, để từ đó tơi có các phương
pháp hướng dẫn nhằm thu hút sự hứng thú, phát huy được tính tích cực, chủ
động của trẻ trong các hoạt động và việc làm đầu tiên ngay từ đầu năm học đó là
tơi xem trẻ như một người bạn cùng chơi với mình trong lớp, thường xun
cùng trị chuyện với trẻ nhiều để trẻ tạo niềm tin, tin cậy ở nơi cơ giáo. Từ đó để
trẻ tự tin khi nói, trả lời các câu hỏi của cô theo sự hiểu biết của trẻ. Bên cạnh đó
tơi cũng nghiêm túc rèn luyện nề nếp, thói quen trong các hoạt động học và các
hoạt động chơi ngồi trời. Tơi ln là người bạn cùng chơi khi trẻ cần người
6


giúp đỡ và có những lúc tơi như một người hướng dẫn hỗ trợ trẻ khi trẻ cần. Từ
các việc làm trên mà dần hình thành ở trẻ các thói quen tự lập, tự phục vụ,

không trông chờ ỷ lại người khác khi thấy khó thì bỏ cuộc.
* Chuẩn bị mơi trường ngồi lớp học, các đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu
phong phú, đa dạng để phục vụ cho hoạt động chơi ngoài trời của trẻ.
Đối với trẻ mầm non mơi trường ngồi lớp học là yếu tố góp phần tích cực
trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục tồn diện trẻ đặc
biệt là với hoạt động chơi ngồi trời của trẻ. Chính vì vậy mà cảnh quan mơi
trường ngồi lớp học là vơ cùng cần thiết đối với quá trình giáo dục trẻ. Vì vậy
ngay từ đầu năm học song song với việc xây dựng môi trường học tập trong lớp
tôi đã cùng với tập thể giáo viên trong nhà trường xây dựng môi trường ngồi
lớp học với tiêu chí an tồn, đẹp và hấp dẫn trẻ để trẻ thỏa sức trải nghiệm,
khám phá và hoạt động chơi ngồi trời một cách tích cực.
Cụ thể: Tập thể cán bộ giáo viên trường mầm non Phùng Giáo đã tập
trung xây dựng môi trường giáo dục ngồi lớp với những u cầu về mơi trường
ngồi lớp học được nhà trường quản lý, nghiên cứu, tìm hiểu như khu vui chơi,
khu vận động, vườn cổ tích, khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu
quay, bập bênh, nhà bóng…); khu vực chơi “giao thơng”; khu vực chơi với đất,
cát, nước, đá, sỏi…; khu vực trồng rau (vườn rau của bé). Trồng cây và chăm
sóc cây cối, (vườn thiên nhiên của bé); khu trồng cỏ, trồng hoa, trồng cây cảnh.
Kết hợp với mơ hình các câu chuyện cổ tích để trẻ được tái hiện lại nội dung câu
chuyện, khắc sâu nội dung câu chuyện khi được chơi trong vườn cổ tích…
Ngồi ra, các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi ngồi trời ln được các cơ
giáo trong trường phân công nhau bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và
tạo sự hấp dẫn đối với trẻ.
Ngồi ra tơi cịn tham mưu với ban giám hiệu nhà trường cho vẽ những
khẩu hiệu, hình ảnh về giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường, hình ảnh hướng dẫn
khi tham gia giao thơng, hình ảnh các trị chơi dân gian,…tạo mơi trường học
tập tích cực cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Bên cạnh đó, muốn tổ chức tốt buổi chơi ngồi trời cho trẻ và để trẻ có thể
phát huy được tính tích cực, chủ động thì khâu chuẩn bị các đồ dùng, đồ chơi,
các nguyên vật liệu phong phú, đa dạng cũng rất là quan trọng.

Tơi ln có kế hoạch chuẩn bị trước khi cho trẻ hoạt động chơi ngồi trời.
Tận dụng các ngun vật liệu sẵn có ở trường, ở địa phương để cho trẻ được trải
nghiệm như: Lá cây rụng, cói khơ, rơm rạ, các loại hạt: Hạt ngơ, hạt na…các
loại vỏ: vỏ hến, vỏ ngao….
Ví dụ: Ở chủ đề: “Thế giới thực vật” tôi chuẩn bị nhiều hạt ngơ có màu sắc
khác nhau: hạt ngơ nếp, hạt ngơ tẻ, hạt ngơ màu tím…để trẻ xếp theo hình con
gà. Tùy từng bộ phận và sở thích của trẻ để trẻ xếp hình con gà với nhiều màu
sắc khác nhau sao cho phong phú.
Kết quả đạt được: Thơng qua việc tạo bầu khơng khí thoải mái và chuẩn bị
mơi trường ngồi lớp học, các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu phong phú, đa
7


dạng để phục vụ cho hoạt động chơi ngoài trời của trẻ thì trẻ lớp tơi được hoạt
động trong một môi trường luôn sạch đẹp, đồ chơi phong phú, đa dạng để trẻ
thoải mái hoạt động. Từ đó góp phần phát huy tính tích cực chủ dộng cho trẻ khi
hoạt động.
3.2. Linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các nội dung của hoạt động chơi
ngoài trời cho trẻ theo quan điểm: “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Việc linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các nội dung của hoạt động chơi
ngoài trời cho trẻ 5-6 tuổi theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” có
thể nói là việc làm cốt lõi để có thể phát huy được tính tích tích cực, chủ động ở
mỗi trẻ. Và để làm được điều đó thì giáo viên cần xác định rõ những mục tiêu
cần phải đạt được của hoạt động, từ đó thiết kế hoạt động nhằm thực hiện mục
tiêu đã đề ra.
Để xác định được mục tiêu của hoạt động chơi ngoài trời đối với trẻ 5-6
tuổi ở lớp tôi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, tôi căn cứ vào khả năng, nhu
cầu nhận biết, sở thích của trẻ và mục tiêu đưa ra phù hợp với khả năng kinh
nghiệm sống của trẻ. Khi đã xác định được mục tiêu giáo dục, tôi thiết kế hoạt
động phù hợp với khả năng hứng thú của trẻ, các hoạt động khơng q khó hoặc

q dễ mà phù hợp với độ tuổi của lớp. Tổ chức hoạt động chơi ngoài trời đa
dạng, phong phú theo nhiều hình thức khác nhau: tập thể, cá nhân, theo nhóm
nhỏ hay khi cơ đặt câu hỏi gợi mở để trẻ trả lời, khi thì trẻ tự tìm tịi, khám phá,
trải nghiệm, sau đó cơ thâu tóm, quy tụ. Đó là cách tốt nhất để trẻ khám phá thế
giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, lĩnh hội tri thức và tích lũy tri thức. Tơi
khơng cứng nhắc khi thực hiện các nội dung trong hoạt động chơi ngồi trời
(quan sát có mục đích, chơi vận động, chơi tự do) mà có thể thay đổi trật tự các
nội dung nhằm tránh sự nhàm chán cho trẻ mỗi khi hoạt động chơi ngồi trời.
Ví dụ: tổ chức theo trình tự của hoạt động chơi ngồi trời đối với trẻ 5-6
tuổi là quan sát có mục đích đến chơi chơi vận động rồi chơi tự do, nhưng có thể
thay đổi cho trẻ chơi tự do trước, sau đó chơi vận động rồi mới quan sát miễn
sao các nội dung phải mang tính chất động tĩnh kết hợp. Trong q trình tổ chức
hoạt động chơi ngồi trời cho trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, tôi luôn
chú ý đến vai trị của mình như: tơi chỉ đóng vai là người hướng dẫn, khuyến
khích, đặt câu hỏi gợi mở, hỗ trợ và tạo nhiều cơ hội nhất để trẻ được hoạt động,
được chia sẻ trình bày ý kiến của mình. Một vấn đề nữa mà tơi quan tâm đó là
việc đặt câu hỏi tốt của cơ giáo sẽ giúp trẻ có trí tuệ phát triển bình thường đạt
được thành công trong học tập. Câu hỏi đặt ra phù hợp sẽ kích thích sự tư duy,
hứng thú học tập của trẻ, kích thích trẻ khám phá, tìm tịi đồng thời mở cho trẻ
học cách học - hỏi, tập đặt câu hỏi. Có hai loại câu hỏi: câu hỏi đóng và câu hỏi
mở. Và tôi phải cân nhắc khi nào sử dụng câu hỏi đóng và khi nào thì sử dụng
câu hỏi mở.
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát “Vườn hoa cúc” thuộc chủ đề thế giới thực
vật. Tôi đưa ra hệ thống các câu hỏi như:
- Đây là cây hoa gì?
8


- Các con có nhận xét gì về cây hoa cúc nào?
- Hoa cúc trồng để làm gì?...

Tơi gợi mở để trẻ tự nhận xét các đặc điểm nổi bật của cây hoa cúc (thân,
cành, lá, hoa, nói được lợi ích của các loại hoa, cách chăm sóc để có nhiều hoa
đẹp…)., trẻ được trực tiếp nhìn, ngắm, sờ, ngửi vào cánh hoa và biết được cánh
hoa cúc nhỏ, dài, mềm như thế nào…

Hình ảnh cho trẻ quan sát vườn hoa cúc.
Tơi đặt ít câu hỏi nhưng câu hỏi phải khiến trẻ tư duy, suy nghĩ. Khi nêu
câu hỏi tôi luôn dành thời gian cho trẻ suy nghĩ. Chúng ta khơng nên vội đánh
giá mà nên động viên khuyến khích trẻ để nhận được câu trả lời tốt hơn từ trẻ.
Ví dụ: Khi cho trẻ đi thăm quan khu vườn trường. Qua quan sát, tôi tạo cơ
hội cho trẻ được quan sát và tri giác các loại cây, hoa, rau trong vườn trường.
Tiếp theo tôi đặt ra cho trẻ các nhiệm vụ và yêu cầu cho trẻ như trẻ phải nêu
được tên gọi, đặc điểm, sự giống và khác nhau của các cây, hoa… Sau khi giao
nhiệm vụ và bằng các câu hỏi giúp trẻ tư duy, suy nghĩ, tôi thấy các cháu chú ý
nhìn quan sát và sờ, ngửi.. sau đó trả lời các câu hỏi một cách tích cực và hứng
thú đạt kết quả cao.
Bên cạnh đó, tơi luôn tạo cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau,
ngồi hoạt động vui chơi tơi cịn dành khoảng không gian yên tĩnh để trẻ được
lắng nghe, suy nghĩ, phán đốn các tiếng động của mơi trường xung quanh như
tiếng chim hót, tiếng gió thổi, tiếng lá rụng, tiếng xe cộ chạy trên đường, tiếng
máy bay. Đối với một số trẻ nhút nhát, rụt rè ngoài tham gia hoạt động cùng cơ,
cùng các bạn thì khi tổ chức cho trẻ chơi trị chơi tơi ln là người động viên
viên khuyến khích trẻ, bao quát, giúp đỡ trẻ, tạo cơ hội để trẻ tự hoạt động độc
lập một mình, có thể tự khởi xướng được các trị chơi mà mình thích. Khi tổ
chức các trị chơi cho trẻ thì thường phát sinh những tình huống khơng theo ý
muốn và tùy vào tình huống mà tơi đưa ra cách giải quyết phù hợp nhất.
9


Ví dụ: Đối với những trị chơi có luật như trị chơi: Ơ tơ và chim sẻ. Khi

trẻ chơi đang rất là hứng thú. Tôi quy định trẻ làm chim, nhưng có trẻ đang làm
chim thì lại làm ơ tơ, tôi liền chuyển vô lăng cho trẻ và hướng dẫn trẻ lái ơ tơ.
Như vậy trị chơi mà trẻ đang hứng thú sẽ không bị gián đoạn và với cách làm
như vậy trẻ sẽ càng hứng khởi hơn và càng phát huy được tính tích cực, chủ
động.
Ngồi ra, khi cho trẻ hoạt động, tơi ln xác định vị trí của mình ngang
bằng với trẻ như ngồi trên sàn, ngồi thấp để dễ dàng tạo ra sự giao tiếp bằng mắt
với trẻ và tạo thuận lợi khi tham gia với trẻ để kết quả đạt được khi tổ chức hoạt
động chơi ngoài trời theo hướng lấy trẻ làm trung tâm phát huy được tối đa khả
năng, năng lực hoạt động, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khám phá, vui chơi của trẻ
từ đó trẻ tích cực tư duy, các giác quan của trẻ phát triển mạnh mẽ…
Kết quả đạt được: Như vậy, bằng sự linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các
nội dung của hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm” mà tôi đã áp dụng trên trẻ ở lớp, tôi thấy trẻ phát huy được tối đa
khả năng, năng lực hoạt động, đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu, khám phá, vui
chơi của trẻ. Trẻ tích cực tư duy, các giác quan của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ
mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp và hứng thú với môi trường tự nhiên. Một
số trẻ nhút nhát ở lớp đã có thể tự hoạt động một mình, tự khởi xướng được một
số trị chơi đơn giản mà trước đó trẻ chưa làm được.
3.3 Luôn làm mới và tạo cho trẻ cảm giác thích thú khi lựa chọn, xây
dựng, tổ chức các nội dung trong hoạt động chơi ngoài trời.
Biện pháp này nhằm tạo sự ngạc nhiên, sự thú vị, tạo cảm giác mới lạ,
tăng khả năng chú ý, hứng thú của trẻ khi trẻ hoạt động và tăng khả năng tự giải
quyết vấn đề khi trẻ gặp khó khăn, rèn luyện trí thơng minh, sự nhanh nhẹn,
mưu trí, dũng cảm… cho trẻ.
* Đối với hoạt động chơi ngồi trời thơng qua nội dung quan sát có mục
đích.
- Quan sát về sự vật hiện tượng:
Để có thể làm mới và tạo cảm giác thích thú cho trẻ khi lựa chọn, xây
dựng, tổ chức nội dung quan sát có mục đích về các sự vật, hiện tượng cho trẻ,

trước hết tôi tận dụng một lợi thế rất lớn đó là tơi lựa chọn những sự vật, hiện
tượng gần gũi ngay bên cạnh trẻ để trẻ được quan sát: Các loại rau trong vườn
rau, các loại cây, hoa trong vườn trường hay những đồ chơi ngoài sân trường….
(Tùy vào từng chủ đề mà tôi lựa chọn các sự vật hiện tượng cho phù hợp).
Sở dĩ tơi chọn như vậy vì xuất phát từ nhu cầu khám phá của trẻ và từ một
sự vật, hiện tượng ngay bên cạnh trẻ tưởng chừng như đơn giản nhưng với việc
biết cách tạo sự mới mẻ thì lại vơ cùng hấp dẫn trẻ, kích thích trẻ hứng thú hoạt
động. Để làm được điều đó thì việc đầu tiên đó là tơi sử dụng hệ thống câu hỏi
cho trẻ ngắn gọn, dễ hiểu, từ dễ đến khó và đặc biệt câu hỏi mà tơi đưa ra ln
có tính gợi mở để trẻ được trực tiếp tri giác sự vật hiện tượng đó từ đấy trẻ nhận
10


thức được các sự vật, hiện tượng dễ dàng. Cho trẻ được nói nhiều giúp trẻ phát
triển ngơn ngữ mạch lạc và khắc sâu kiến thức.
Ví dụ: Chủ đề: “Thế giới thực vật”. Tôi cho trẻ quan sát "cây sấu" ngay ở
trong vườn trường và đặt câu hỏi với trẻ:
Đây là cây gì? (Cây sấu ạ). Con có nhận xét gì về cây nào? Lá cây màu
gì?(màu xanh ạ). Khi sờ vào thân cây các con thấy như thế nào? (tôi cho trẻ sờ
thân cây để trẻ cảm nhận). Trồng cây để làm gì? (ăn quả và cho bóng mát ạ). Để
cây ln tươi tốt chúng ta phải làm gì?(chăm sóc và tưới cho cây), tơi kết hợp
giáo dục trẻ biết chăm sóc, bảo vệ cây khơng được ngắt lá, bẻ cành. Cứ như thế,
hàng ngày tôi thường xuyên cho trẻ được quan sát, trải nghiệm, tôi thấy khả
năng tri giác của trẻ chính xác hơn, óc quan sát tinh tế hơn. Vì trẻ được tận mắt
nhìn thấy cây cỏ hoa lá, các con vật và những công việc làm của con người. Trẻ
được nhìn, sờ tay, ăn nếm..... nói chung trẻ sẽ được đắm mình trong mơi trường
thiên nhiên và khám phá cuộc sống mới lạ.

Hình ảnh cơ đang tổ chức cho trẻ quan sát cây sấu.
Ví dụ: Ở chủ đề: “Nước một số hiện tượng thời tiết và mùa”. Tôi cho trẻ

khám phá về hiện tượng tự nhiên: “gió” thơng qua hệ thống các câu hỏi như:
“Con thấy ngồi trời hơm nay như thế nào?”( Có gió ạ). “Khi gió thổi con
cảm thấy như thế nào”(Mát ạ). “Tại sao biết là đang có gió?”(Gió làm cho lá cây
rụng, làm cho tóc con bay). Tơi cho trẻ lắng nghe gió thổi qua lá cây...
Cứ như vậy, tơi cho trẻ tiếp xúc nhiều với thiên nhiên gần gũi quanh trẻ sẽ
giúp trẻ có cảm nhận đa dạng và độc đáo về thiên nhiên, muốn tìm hiểu khám
phá. Thơng qua việc giáo dục hàng ngày trên lớp, mà trẻ lớp tôi biết giữ gìn mơi
trường, biết chăm sóc cây, biết khơng ngắt lá bẻ cành cây, bên cạnh đó trẻ cũng
được trải nghiệm thông qua các việc làm của trẻ ở trường.
Sau khi cho trẻ quan sát tơi thường nói lên những điều mà trẻ quan sát
được, sau đó tơi sử dụng các câu hỏi để kích thích tính tị mị ham hiểu biết của
trẻ. Hệ thống câu hỏi đặt ra cho buổi hoạt động tôi thường chuẩn bị chu đáo.
Câu hỏi đàm thoại rõ ràng, ngắn gọn, đúng ngữ pháp. Với hệ thống câu hỏi, tôi
thường chú ý tới mức độ nhận thức khác nhau của trẻ để trẻ nào trong lớp đều có
11


thể trả lời được. Chính điều này đã gây hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động tích
cực, chủ động trong thực hiện nhệm vụ được giao. Thông qua hoạt động này trẻ
lớp tôi không chỉ được rèn luyện thể lực, mà qua đó trẻ cịn được rèn luyện, phát
triển tư duy của trẻ giúp trẻ chủ động trong mọi hoạt động của mình.
Bên cạnh đó với những sự vật hiện tượng không thể trực tiếp cho trẻ quan
sát bằng vật thật như: Các con vật sống trong rừng (chủ đề thế giới động vật);
các danh lam thắng cảnh nổi bật của đất nước (chủ đề quê hương đất nước – Bác
Hồ), thì tơi thiết kế thành các mơ hình sống động ở ngồi trời để trẻ được quan
sát, tìm hiểu.
Ví dụ: Khi tơi cho trẻ quan sát một số con vật sống trong rừng: Con hươu,
con nai, con voi. Tơi thiết kế mơ hình các con vật này trong khu vườn cổ tích
của bé và tơi cho trẻ khám phá phát hiện xem hôm nay trong khu vườn cổ tích
có gì mới? Tơi làm như vậy để trẻ phát hiện ra trong vườn cổ tích hơm nay có

những con vật bằng mơ hình mà tơi đã thiết kế. Từ đấy tôi hướng trẻ quan sát
vào các đối tượng.
Mặt khác, tôi không ôm đồm cho trẻ quan sát nhiều sự vật mà quan sát
đối tượng nào thì có kế hoạch, có hệ thống rõ ràng giúp hình thành ở trẻ kiến
thức về đối tượng đó một cách hệ thống từ gần đến xa, từ bé đến lớn. Đặc biệt
cho trẻ quan sát về đối tượng theo chiều sâu.
Ví dụ: Khi tôi cho trẻ quan sát “Hoa loa kèn” thuộc chủ đề thế giới thực
vật. Tôi lựa chọn các thời điểm để trẻ quan sát: khi hoa chưa ra nụ, khi hoa có nụ
nhỏ, hoa có nụ to, hoa nở. Ở mỗi thời điểm tơi nhấn mạnh đặc điểm đó để lần
sau trẻ biết được sự khác biệt, sự thay đổi của hoa. Từ đó tơi giáo dục trẻ về q
trình phát triển của cây hoa loa kèn.

Hình ảnh cho trẻ quan sát cây hoa loa kèn khi hoa nở.
Ngoài việc tổ chức cho trẻ thực hiện hoạt động chơi ngoài trời theo kế
hoạch giáo dục ngày đã soạn, tơi cịn linh hoạt trong các tình huống để tận dụng
mọi cơ hội dạy trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng xảy ra bất thường giúp trẻ tìm
hiểu khám phá thế giới xung quanh một cách hiệu có quả.
12


Ví dụ: Khi đang cho trẻ quan sát vườn hoa, bỗng nhiên có một con bướm
bay qua. Tơi dừng cho trẻ quan sát vườn hoa lại và tận dụng cơ hội để hướng trẻ
quan sát con bướm, trò chuyện nhanh về tên gọi màu sắc đặc điểm, của con
bướm. Hoặc trẻ đang quan sát đu quay mà có chiếc máy bay bay qua, tơi hướng
trẻ quan sát máy bay, trị chuyện nhanh với trẻ về đặc điểm tiếng kêu. Khi trẻ
được tri giác trực tiếp, được quan sát lắng nghe các âm thanh tự nhiên của sự vật
hiện tượng sẽ giúp các giác quan, ngôn ngữ của trẻ được phát triển và trẻ lĩnh
hội kiến thức một cách chính xác hiệu quả.
- Thực hành làm một số thí nghiệm:
Đây cũng là một trong những nội dung khi cho trẻ chơi ngồi trời mà tơi

rất quan tâm và ln muốn làm mới để gây hứng thú cho trẻ. Để giúp trẻ hiểu rõ
hơn về sự vật và các hiện tượng tự nhiên tôi hay tổ chức cho trẻ thực hành một
số thí nghiệm để cho trẻ quan sát như: làm mưa, làm gió, làm bóng nắng, vật
chìm, vật nổi, sự nảy mầm phát triển của cây...
Khi làm thí nghiệm tơi cho trẻ quan sát đồng thời đặt ra những câu hỏi
gợi mở kích thích tính tị mị của trẻ giúp trẻ trẻ tập dự đốn điều gì sẽ xảy ra
tiếp theo.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát vật chìm, vật nổi.
+ Chuẩn bị:
Một vài đồ chơi nổi trong nước như bóng nhỏ, một chậu nước, một vài đồ
vật chìm trong nước như: đá sỏi
+ Thí nghiệm:
Đặt quả bóng vào chậu nước cho trẻ cùng quan sát, nhận xét đồ chơi nổi
trong nước. Đặt hòn sỏi vào chậu nước để cho trẻ cùng quan sát, nhận xét hiện
tượng gì xảy ra. Sau đó cho trẻ chơi với các vật chìm nổi, các hịn sỏi đều chìm
xuống đáy chậu rồi các con nhấc lên nhé. Quả bóng nổi, hịn sỏi chìm. Như vậy
trẻ hiểu được các vật nhẹ có trọng lượng nhỏ có hơi bên trong thì dễ nổi hơn…

Hình ảnh cho trẻ quan sát vật nổi, vật chìm.
Ví dụ: thí nghiệm thổi bong bóng.
13


+ Chuẩn bị:
Bát nước xà phòng, que ống để thổi.
+ Thí nghiệm:
Cho xà phịng vào nước rửa bát lấy nước quấy bọt đều. Sau đó tơi dùng
que thổi nhúng một đầu vào bát rồi thổi nhẹ tạo ra bong bóng xà phịng. Tơi cho
trẻ đốn xem điều gì sẽ xảy ra khi bong bóng tiếp xúc với cây, cỏ, nền sân. Trẻ
sẽ phát hiện ra bóng vỡ khi tiếp xúc….

* Đối với hoạt động dạo chơi ngồi trời thơng qua các trò chơi vận động.
Trò chơi vận động nhằm phát triển thể lực, rèn luyện sức khỏe cho trẻ. Nó
là một trong những hình thức hữu hiệu để giáo dục phát triển vận động cho trẻ
cho dù là trò chơi quen thuộc nhưng mỗi lần chơi mang lại cho trẻ những cảm
xúc mới mãnh liệt. Bởi chính khả năng sáng tạo to lớn của trẻ trong trò chơi và
dựa vào những yếu tố mới trong các trò chơi để trẻ khơng cịn rụt rè, nhút nhát
mà chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo khi chơi. Để phát huy được hết
điều đó thì trước tiên tơi bám vào nhu cầu và khả năng vận động của trẻ lớp
mình để biết được trẻ thích chơi những trị chơi gì và trẻ đã biết những trò chơi
vận động nào, khả năng vận động của trẻ ra sao để lựa chọn trò chơi cho phù
hợp. Với mỗi buổi chơi ngồi trời tơi lên kế hoạch khoảng 1-2 trò chơi.
Trong buổi hoạt động chơi ngồi trời đầu tiên (của tuần), trị chơi thứ nhất
nên chọn giống với trò chơi vận động trong giờ thể dục (trước đó), trị chơi thứ
hai tổ chức theo nguyện vọng của nhóm trẻ hay tất cả trẻ. Trong những buổi
chơi ngồi trời tiếp theo, tơi cho trẻ làm quen với trò chơi mới, đồng thời tổ chức
các trò chơi đã quen thuộc nhưng có biến đổi nhằm nâng cao yêu cầu luyện tập
cho trẻ. Lựa chọn nội dung chơi phù hợp với trẻ, với hoàn cảnh thực tế. Mỗi chủ
đề tơi lựa chọn các trị chơi phù hợp với nội dung chủ đề để giúp cho trẻ được
khắc sâu thêm kiến thức về chủ đề. Những trò chơi này tổ chức nơi khơng gian
rộng rãi, thống mát của sân trường nhằm giúp trẻ được vận động vừa sức, tạo
tâm thế thoải mái cho trẻ, đồng thời trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời buổi sáng
từ đó cơ thể trẻ được hấp thu vitamin D giúp xương trẻ cứng cáp, giúp cơ thể trẻ
phát triển cân đối hài hịa.
Ví dụ: Trị chơi bóng nắng.
Trị chơi này tơi tổ chức cho trẻ chơi tập thể với luật chơi và cách chơi
như sau:
+ Luật chơi:
Chạy theo bóng, chạm tay vào bóng trên tường coi như bắt được bóng.
+ Cách chơi:
Tơi lấy gương soi sao cho bóng nắng chiếu lên tường đối diện cách chỗ

trẻ đứng 3-4m. Tôi di chuyển gương để bóng của gương di chuyển theo rồi yêu
cầu trẻ chạy theo bắt bóng. Thỉnh thoảng tơi dừng lại cho trẻ bắt. Tơi khuyến
khích: Ơi bắt được rồi, các con giỏi quá!

14


Như vậy, để trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo khi chơi tôi
cần phải nắm rõ mục đích, luật chơi, cách chơi của từng trị chơi trước khi tổ
chức cho trẻ chơi.
* Đối với hoạt động chơi ngồi trời thơng qua nội dung hoạt động chơi tự
do.
Đây là một hình thức cho trẻ chơi theo ý thích nhưng dưới sự hướng lái,
bao quát của cô. Tôi chuẩn bị một số nhóm chơi như nhóm chơi với các vật liệu
thiên nhiên cát, sỏi, nước, cây, cỏ, hoa, lá, hột hạt…. nhóm chơi với các thiết bị
đồ chơi ngồi trời như cầu trượt, đu quay, bập bênh, nhà bóng… nhóm chơi với
các đồ chơi có mang theo: bóng, vịng,… Tôi giới thiệu các khu chơi và ý tưởng
chung, sau đó để trẻ tùy ý lựa chọn trị chơi, địa điểm chơi và cách chơi. Nếu trẻ
chưa lựa chọn được các trị chơi, tơi gợi ý để trẻ lựa chọn các trị chơi và về
nhóm chơi. Trẻ rất hứng thú khi được chơi trong bầu khơng khí thống mát, lại
được chơi với các đồ dùng, đồ chơi ngoài trời. Từ đó giáo dục trẻ chơi đồn kết
với bạn, chơi theo nhóm, giữ gìn đồ dùng đồ chơi ngồi trời. Khi cho trẻ chơi tự
do, trẻ không ở yên một chỗ mà có thể tản ra các nhóm và ngồi tầm kiểm sốt
của cơ. Vì vậy tơi ln chú ý bao quát trẻ để nhắc nhở trẻ không đi quá xa, tránh
những nơi nguy hiểm, quan sát và giải quyết kịp thời những xung đột của trẻ
trong quá trình chơi, sẵn sàng giúp đỡ trẻ khi cần và phải đảm bảo an tồn cho
trẻ.
Ví dụ: tơi cho trẻ chơi ở một nhóm chơi với cát, sỏi cịn nhóm khác chơi
với đu quay, cầu trượt. Tơi bố trí cho trẻ chơi ở các góc khơng q xa để có thể
bao qt được trẻ, đảm bảo an tồn cho trẻ ở nhóm chơi với cát, sỏi. Khi tơi cho

trẻ chơi thả vật chìm vật nổi vào chậu nước, tôi nhắc trẻ không được làm ướt
quần áo của mình, của bạn. Trẻ có thể xếp các hịn sỏi thành đường đi… Những
hơm thời tiết mưa q, nóng q lại khơng thể tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt
động chơi ngồi trời, tơi có thể cho trẻ chơi vận động bằng các trò chơi dân gian
nhẹ nhàng trong nhóm, hoặc có thể tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động
nghe, đọc sách, xem truyện tranh ở hiên của lớp hoặc vui chơi theo ý thích ở các
khu vực hoạt động trong lớp để bảo đảm sức khỏe cho trẻ.
Kết quả đạt được: Với điều kiện đồ dùng, đồ chơi và phương tiện phục vụ
cho hoạt động chơi ngoài trời đầy đủ. Và với sự làm mới, tạo cho trẻ cảm giác
thích thú khi lựa chọn, xây dựng, tổ chức các nội dung trong hoạt động chơi
ngoài trời phù hợp với tâm sinh lý của trẻ, tôi thấy trẻ lớp tôi rất hứng thú tham
gia vào hoạt động chơi ngoài trời. Trẻ rất tích cực, các kỹ năng của trẻ tiến bộ rất
nhiều so với đầu năm. Các cháu mạnh dạn, nhanh nhẹn lên rõ rệt. Đặc biệt trẻ
tích cực và chủ động trong mọi hoạt động tìm tịi, khám phá thế giới xung
quanh.
3.4. Phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Gia đình và nhà trường cần là người bạn đồng hành cùng chí hướng để
chăm sóc giáo dục trẻ, thơng qua việc phối kết hợp với phụ huynh thì phụ huynh
15


sẽ hiểu rõ hơn những hoạt động của trẻ ở lớp và có thể tham gia đánh giá sự phát
triển của trẻ.
Mặt khác, phụ huynh cũng đánh giá được cách giáo dục của mình có phù
hợp với nhà trường khơng. Và quan trọng hơn là phụ huynh có điều kiện tiếp
xúc với môi trường học tập, sinh hoạt của trẻ, có điều kiện gần gũi với các cơ
giáo. Từ đó tạo sợi dây liên kết giữa gia đình và nhà trường, giúp trẻ được sống
trong một môi trường giáo dục tốt.
Xuất phát từ nhu cầu, nguyện vọng, những khả năng nhận thức của trẻ
trong hoạt động chơi ngoài trời cũng như để thõa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ

thì chúng ta cần làm tốt công tác phối kết hợp với gia đình, bởi chính gia đình là
nơi trẻ được tìm hiểu và tiếp cận với mơi trường xung quanh một cách tích cực.
Vào đầu năm học, tơi có kế hoạch họp phụ huynh để thông báo về nội
dung chương trình hoạt động của trẻ ở trường. Thơng qua đó tôi phổ biến cho
cha mẹ trẻ những kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ, tầm quan trọng của hoạt
động ngồi trời tới sự phát triển nhân cách trẻ. Chính vì vậy phụ huynh đã tạo
điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động của gia đình, cung cấp cho trẻ
những tri thức về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Chủ đề: “Tết và mùa xuân”.
Tôi đã trao đổi với phụ huynh về nhà phụ huynh trò truyện với trẻ về ngày
tết, về cảnh vật xung quanh, khơng khí chuẩn bị tết của mọi người thông qua các
câu hỏi đơn giản mà gần gũi với trẻ như:
Con có thích tết khơng? ( có ạ).
Ngày tết con thích gì nhất?( Con được may áo mới....).
Ngày tết nhà con có hoa gì?( Hoa đào ạ).
Ngày tết nhà con có bánh gì?( Có bánh chưng ạ).
Qua đó giúp trẻ nhớ sâu những tri thức mới trẻ được trực tiếp quan sát.
Trẻ sẽ áp dụng trải nghiệm trong các giờ chơi.
Thông qua buổi họp phụ huynh tôi kêu gọi phụ huynh tham gia ủng hộ
lớp kể cả thời gian lẫn vật chất để làm một số việc như: Phụ huynh tham gia cải
tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ, tham gia làm đồ dùng đồ chơi, tìm kiếm các
học liệu từ thiên nhiên (hạt ngơ, hạt na, hạt bí ngơ, hạt thóc...). Các ngun vật
liệu phế thải (các chai nhựa, các vỏ lon bia, các nắp chai...) và các trị chơi dân
gian mang tính chất địa phương...
Ví dụ: Tơi cần sưu tầm một số trị chơi dân gian mang tính chất địa
phương để dạy trẻ. Hay tôi cần một số nguyên liệu phế thải để làm đồ chơi phục
vụ cho hoạt động ngoài trời, hay tôi cần một số phụ huynh giúp lớp lao động cải
tạo vườn thiên nhiên cùng nhà trường....... Các bậc phụ huynh tham gia ủng hộ
nhiệt tình, điều này đã tiếp thêm sức mạnh cho cơ trị chúng tơi có nhiều thời
gian ở trên lớp. Cũng chính từ sự ủng hộ của phụ huynh về các học liệu thiên

nhiên, học liệu phế thải, tôi đã kết hợp sự trợ giúp của một số phụ huynh khéo
tay cũng như các cô giáo khác trong trường để làm ra một số đồ dùng, đồ chơi
16


cho trẻ hoạt động và chơi ngồi trời. Qua đó trẻ có thể khám phá tìm hiểu thêm
về mơi trường xung quanh trẻ.
Thông qua bảng tuyên truyền những nội dung, kế hoạch lịch sinh hoạt dạy
học cho từng tháng, từng tuần, từng ngày cho phụ huynh nắm bắt được. Qua đó
phụ huynh biết về ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ
hàng ngày ở trường và yêu cầu phụ huynh cùng phối hợp với cô giáo trong việc
phát huy tính tích cực, chủ động trong hoạt động ngoài trời cho trẻ. Ngoài các
buổi họp phụ huynh, tơi cịn thường xun trao đổi với các bậc phụ huynh về
tình sức khỏe, các biểu hiện thay đổi của trẻ để các bậc phụ huynh được biết.
Ví dụ: Hàng ngày vào giờ trả trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh về tình
hình học tập, sức khỏe của trẻ trong ngày, đồng thời thông qua phụ huynh tôi
biết được tình hình của trẻ ở nhà để đảm bảo thơng tin hai chiều.
Ví dụ: Chủ đề: “Gia đình”.
Tơi trao đổi thống nhất với phụ huynh về một số biện pháp giúp trẻ hoạt
động tích cực chủ động như cùng trẻ trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi trong
thời gian ở nhà, cho trẻ được trực tiếp quan sát các sự vật hiện tượng xung
quanh, lắng nghe và trả lời các câu hỏi của trẻ. Bên cạnh đó còn vận động phụ
huynh ủng hộ cho một số nguyên vật liệu phế thải để cô và trẻ cùng trải nghiệm
thơng qua các giờ hoạt động ngồi trời.
Bên cạnh đó, việc tăng cường tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ
thông qua các buổi dạo chơi tham quan ở những địa điểm nổi bật ở địa phương
như: Tượng đài các anh hùng liệt sĩ của xã, đền Ông Lê Lâm, Đền Tép…được
xem là một hoạt động bổ ích với trẻ. Nó vừa mang tính giáo dục trẻ đạo nghĩa
uống nước nhớ nguồn và nó cịn vơ cùng thích thú với trẻ và có tác động rất lớn
đến sự tự tin, mạnh dạn của mỗi trẻ.

Thông qua buổi đi dạo chơi tham quan, trẻ cảm nhận được một không
gian mới mẻ, được tham gia tìm hiểu các hoạt động xã hội, các hoạt động tham
quan lý thú sẽ ln kích thích trí tị mị của trẻ, tạo tâm thế thoải mái giúp trẻ say
mê, hứng thú hơn trong các hoạt động. Chính vì điều đó mà tơi đã phối hợp cùng
phụ huynh và nhà trường để tổ chức cho trẻ được đi tham quan.
Ví dụ: Vào tháng 2/ 2019, tơi đã lên kế hoạch xin với nhà trường cho phép
lớp được phối hợp cùng với phụ huynh tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tham
quan và dâng hương tại đền Ông Lê Lâm ở ngay tại địa phương cách trường
3km. Phụ huynh hỗ trợ phương tiện và cùng với hai cô giáo chủ nhiệm tổ chức
cho trẻ tham quan đền và được dâng hương tại đền.
Có thể nói thơng qua buổi tham quan trẻ rất thích thú và trong một năm
học, tôi đã phối hợp được với phụ huynh tổ chức thành công cho trẻ 3 lần đi
tham quan, tìm hiểu về một số địa điểm nổi bật của địa phương. Qua những buổi
tham quan đã giúp trẻ ngày càng mạnh dạn, tự tin và tất cả trẻ gắn kết với nhau
hơn.
Ngồi ra giữa cơ giáo với phụ huynh cũng ngày càng thắt chặt mối quan
hệ khăng khít. Từ đó càng thuận lợi hơn trong việc khơng chỉ giúp trẻ phát huy
17


được tính tích cực chủ động khi chơi ngồi trời mà nó cịn giúp trẻ phát huy tính
tích cực, chủ động trong các hoạt động khác của trẻ. Trẻ cũng tự tin hơn và càng
về cuối năm các hoạt động đó của trẻ được thể hiện rõ nét hơn thơng qua các
hoạt động của trẻ ở trường.
4. Hiệu quả đạt được:
4.1. Đối với trẻ: Sau khi tiến hành các biện pháp trên kết quả khảo sát
cuối năm lớp tôi đã có sự chuyển biến rất rõ rệt. Cụ thể:
Kết quả khảo sát cuối năm sau khi đã áp dụng sáng kiến:
Kết quả trước khi Kết quả sau khi áp
áp dụng sáng kiến

dụng sáng kiến
Tổng
Chưa
Chưa
Nội dung khảo sát
Đạt
Đạt
số trẻ
đạt
đạt
Số % Số % Số
%
Số %
trẻ
trẻ
trẻ
trẻ
Trẻ tích cực, chủ động
tham gia hoạt động
25
17 68 8 32 25
100
0
0
quan sát có mục đích.
Trẻ mạnh dạn, tự tin và
tích cực, chủ động tham
25
15 60 10 40 24
100

0
0
gia chơi trị chơi vận
động.
Trẻ tích cực chủ động
tham gia các trò chơi tự
25
14 56 11 44 25
100
0
0
do.
Trẻ hứng thú tham gia
25
17 68 8 32 25
100
0
0
các hoạt động.
Qua bảng khảo sát cho thấy rằng, kết quả trên trẻ đã có chuyển biến rõ rệt.
Tất cả trẻ ở lớp đã rất tích cực tham gia hoạt động quan sát có mục đích. Trẻ
mạnh dạn, tự tin và cũng rất hứng thú, tích cực chơi các trị chơi vận động cũng
như lựa chọn các trị chơi tự do. Từ đó trẻ phát triển toàn diện.
4.2. Đối với giáo viên.
Qua việc áp dụng các biên pháp giúp trẻ phát huy được tính tích cực chủ
động khi trẻ than gia hoạt động chơi ngoài trời, bản thân tôi đã nắm rất vững các
phương pháp để tổ chức hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ.
Biết tạo mơi trường phù hợp để phát huy tính tích cực, chủ động khi tham
gia hoạt động ngồi trời.
Có sự sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động và xử lý các tình huống.

Nâng cao hiệu quả kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trong mọi hoạt động.
4.3. Đối với phụ huynh:
Phụ huynh đã hoàn yên tâm khi gửi con đến lớp, phụ huynh đã đóng góp
tinh thần cũng như vật chất giúp tôi thực hiện tốt việc phát triển toàn diện cho
18


trẻ. Tôi tin tưởng rằng, khi tiếp tục áp dụng các biện pháp này trong suốt quá
dạy học thì kết đạt được ở các năm học sẽ còn cao hơn nữa.

III. KẾT LUẬN
1. Kết luận:
Sau gần một năm nghiên cứu, tìm tịi và áp dụng thực hiện tại lớp do tơi
phụ trách thì đã đạt được một kết quả khá cao khi áp dụng trên trẻ một số biện
pháp giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động khi tham gia hoạt động chơi ngoài
trời tại trường mầm non Phùng Giáo, tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
Ngay từ đầu năm học, giáo viên cần nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của độ
tuổi nói chung và đặc thù tâm lý của từng trẻ nói riêng. Từ đó có phương pháp
phù hợp giúp trẻ đạt kết quả cao trong q trình hoạt động.
Ln tạo cho trẻ tâm lý thoải mái, gần gũi với trẻ. Từ đó sẽ giúp trẻ mạnh
dạn tự tin hơn trước khi bước vào hoạt động.
Thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với các đối tượng và tiếp xúc với môi
trường xung quanh trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Giáo viên cần phải linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức các nội dung của hoạt
động chơi ngoài trời cho trẻ theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần làm mới và tạo cho trẻ cảm giác thích thú khi
lựa chọn, xây dựng, tổ chức các nội dung trong hoạt động chơi ngoài trời.
Một việc nữa cũng rất là cần thiết để nâng cao chất lượng hoạt động chơi
ngoài trời cho trẻ để có thể phát huy tốt nhất và tồn diện tính tích cực, chủ động
cho trẻ đó là giáo viên cần phối kết hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh.

2. Kiến nghị.
Đề nghị phòng giáo dục và đào tạo tổ chức cho giáo viên được tham quan
và học tập các huyện bạn, để giáo viên được giao lưu, học hỏi kinh nghiệm.
Đề nghị với ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các ban ngành, đoàn
thể của xã hỗ trợ thêm một số đồ chơi ngoài trời, xây dựng bổ sung thêm khu
vườn cổ tích, khu vui chơi ngoài trời để trẻ được hoạt động phong phú hơn.
Trên đây là: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ 5
– 6 tuổi khi tham gia hoạt động ngoài trời ở trường mầm non Phùng Giáo” mà
tơi đã tích lũy được trong q trình chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ.
Những gì đạt được còn rất khiêm tốn và mới chỉ là nền tảng cho những năm tiếp
theo. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của Hội đồng khoa học trường
mầm non Phùng Giáo, Hội đồng khoa học cấp trên để tơi có được những kinh
nghiệm q báu trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ.
19


Tôi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

…………….………………………….
………………………………………..
………………………………………..
………………………………………..

Phùng Giáo, ngày tháng
năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Lê Thị Nhung

20