Một số biện pháp vận dụng hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào dạy các bài đạo đức lớp 1, góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh

SỞ GIÁO DỤC MỤC
VÀ ĐÀO
LỤCTẠO THANH HOÁ

PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HOÁ
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Nội dung

Trang
1. Mở đầu
2
1.1. Lí do chọn đề tài
2
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2

SÁNG
KIẾN
KINH
NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
4
2.3.1.Nghiên cứu kĩ tài liệu, xác định đúng bài đạo đức có thể vận
4
10
dụng vào các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
2.3.2. Triển khai các bước cơ bản để thực hiện trải nghiệm sáng
4
11
tạo.
MỘT
SỐ BIỆN
PHÁP
VẬN
DỤNG
2.3.3. Vận
dụng các
hình thức
tổ chức
hoạtHOẠT
động trảiĐỘNG
nghiệm TRẢI

sáng
5
12
tạo vào SÁNG
từng bài TẠO
học cụVÀO
thể. DẠY CÁC BÀI ĐẠO ĐỨC LỚP 1,
NGHIỆM
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
13
13GÓP PHẦN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC,
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
PHẨM
14 3. Kết luận, kiến
nghị CHẤT CHO HỌC SINH
13
15 3.1. Kết luận.
14
16 3.2. Kiến nghị.
14
17 Tài liệu tham khảo.
15
Danh mục các đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến kinh nghiệm
16
18
đã được công nhận.

Người thực hiện: Phạm Thùy Dương
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường TH Đông Hải 1

SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Tiếng Việt

THANH HOÁ NĂM 2019
1


1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
Đất nước ta đang dần tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa, để phát triển
mọi mặt. Với xu thế hội nhập và phát triển đòi hỏi con người phải vừa có đức
vừa có tài. Trong nhà trường, các môn học vừa giúp người học lĩnh hội kiến thức
và trau dồi đạo đức, phát triển nhân cách, nhưng riêng đối với môn Đạo đức là
môn học hết sức cần thiết đối với lứa tuổi học sinh tiểu học. Vì đạo đức là “Cái
gốc” của con người. Môn Đạo đức góp phần làm cho học sinh có nhân cách phát
triển toàn diện như: Hình thành và phát triển năng lực phẩm chất ngay tuổi còn
nhỏ.
Từ năm học 2014 – 2015, giáo dục tiểu học bắt đầu đánh giá học sinh theo
thông tư 30/2014/BGDĐT và đến tháng 11/2016, thông tư 22/2016/BGDĐT về
sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học. Theo đó,
mục tiêu đánh giá của học sinh tiểu học ngoài việc quan tâm về kiến thức, kỹ
năng môn học, hoạt động giáo dục còn tập trung vào đánh giá năng lực và phẩm
chất của mỗi học sinh, đảm bảo theo tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
và đào tạo đã nêu trong Nghị quyết số 29-NQ/TW. Để thực hiện được mục tiêu
này, bản thân tôi đã tự điều chỉnh, đổi mới phương pháp tổ chức dạy học môn đạo
đức thông qua các hoạt động trải nghiệm. Đó cũng là lý do tôi chọn đề tài: “Một
số biện pháp vận dụng hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào dạy các bài đạo đức
lớp 1, góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nhằm tìm ra các biện pháp tốt nhất để vận dụng các hoạt động trải
nghiệm vào dạy các bài đạo đức lớp 1, góp phần giúp học sinh hình thành, phát

triển năng lực phẩm chất một cách tự nhiên nhất.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu là vai trò, vị trí, tầm quan trọng của các hoạt động
trải nghiệm sáng tạo để qua đó vận dụng vào bài dạy đạo đức lớp 1, góp phần
hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp đọc sách và tài liệu.
- Phương pháp trò chuyện.
- Phương pháp động não.
- Phương pháp thăm dò.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục. Trong đó, dưới sự
hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia
trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà
trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát
triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo
của cá nhân mình.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm định hướng, tạo điều kiện cho học
sinh quan sát, suy nghĩ và tham gia các hoạt động thực tiễn, qua đó tổ chức
2


khuyến khích, động viên và tạo điều kiện cho các em tích cực nghiên cứu, tìm ra
những giải pháp mới, sáng tạo những cái mới trên cơ sở kiến thức đã học trong
nhà trường và những gì đã trải qua trong thực tiễn cuộc sống, từ đó hình thành ý
thức, phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được tổ chức dưới nhiều hình thức khác
nhau như hoạt động câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác,

tham quan dã ngoại, các hội thi, hoạt động giao lưu, hoạt động nhân đạo, hoạt
động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, sinh hoạt tập thể, lao động công ích,
sân khấu hóa (kịch, thơ, hát, múa rối, tiểu phẩm, kịch tham gia,...), thể dục thể
thao, tổ chức các ngày hội,... Mỗi hình thức hoạt động trên đều mang ý nghĩa
giáo dục nhất định. Giúp học sinh phát triển năng lực phẩm chất một cách tự
nhiên nhất.
Nhà trường tiểu học là nơi đặt những viên gạch đầu tiên trong việc xây
dựng nhân cách toàn diện cho học sinh. Năng lực, phẩm chất của học sinh được
thể hiện qua các hành vi đạo đức, qua thái độ học tập, sinh hoạt, qua ứng xử
trong môi trường học tập, sinh hoạt, giao tiếp hằng ngày với bạn bè cùng lớp,
cùng trường, cùng chung sống trong cộng đồng, thầy cô và người lớn tuổi. Giáo
dục đạo đức cho thế hệ mới - Những Chủ nhân tương lai của đất nước của nền
khoa học công nghệ hiện đại ngày càng có vị trí quan trọng trong mục tiêu giáo
dục toàn diện. Cùng với gia đình, xã hội, nhà trường đã tổ chức rất nhiều các
hoạt động trải nghiệm sáng tạo để chăm lo giáo dục đạo đức, hình thành nhân
cách cho học sinh. Là giáo viên chủ nhiệm lớp 1, nắm được mục tiêu giáo dục
của nhà trường, tinh thần đổi mới căn bản toàn diện của Nghị quyết số 29NQ/TW, tôi hướng học sinh đến những hoạt động trải nghiệm sáng tạo thực tế ở
ngay những bài học đạo đức. Trong bài viết này, tôi trình bày một số hình thức
tổ chức cho học sinh lớp 1 học đạo đức thông qua các hoạt động trải nghiệm.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1 Thuận lợi:
- Phòng giáo dục, nhà trường quan tâm xây dựng kế hoạch cho học sinh
tham gia các hoạt động trải nghiệm ngay từ đầu năm học.
- Các em học sinh chăm ngoan, hăng hái, thích khám phá những điều mới
lạ, thích được tham gia trải nghiệm những điều đã học vào thực tế cuộc sống.
- Đa số phụ huynh quan tâm ủng hộ các hoạt động trải nghiệm của trường
và của lớp.
2.2.2 Khó khăn:
- Kinh phí: Một số các hoạt động trải nghiệm sáng tạo như: tổ chức cuộc
thi, hội; Tổ chức hoạt động sân khấu tương tác; hoạt động tham quan dã ngoại…

cũng cần một khoản kinh phí nhất định như trang phục, đồ dùng, dụng cụ, nước
uống, thuê xe… Tuy nhiên, kinh phí dành cho hoạt động học tập trải nghiệm ở
lớp hiện nay khá eo hẹp, chủ yếu dựa vào tiền quỹ lớp.
- Giáo viên rất nhiệt tình tham gia tổ chức các hoạt động trải nghiệm tuy
nhiên còn thiếu kinh nghiệm thực tế khi tổ chức.
- Một số em học sinh tác phong sinh hoạt chưa nhanh nhẹn, khi sinh hoạt
tập thể thường thụ động, chỉ hoạt động dưới sự điều khiển của giáo viên chủ
nhiệm là chủ yếu, chưa biết đưa ra các gợi ý hoặc đề xuất cho hoạt động tập thể.
3


- Một số phụ huynh là công nhân làm việc cả ngày hoặc đến 19 giờ nên ít
có thời gian quan tâm đến các hoạt động của con.
2.2.3 Khảo sát phân loại học sinh:
Đầu tháng 9, tôi đã khảo sát và phân loại học sinh như sau:
Phân loại đối tượng
HS rụt rè
HS yêu thích
HS tự giác
HS biết tự tổ
không tham
Tổng số
tham gia các
tham gia các
chức các hoạt
gia các hoạt
Học sinh
hoạt động trải hoạt động trải
động trải
động trải

nghiệm sáng
nghiệm sáng
nghiệm sáng
nghiệm sáng
tạo
tạo
tạo
tạo
35
7 (20%)
10 (28,5%)
11 (31,5%)
7 (20%)
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Nghiên cứu kĩ tài liệu, xác định đúng bài đạo đức có thể vận
dụng vào các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Chương trình môn Đạo đức lớp 1 gồm có 14 bài, mỗi tuần học 2 tiết. Nội
dung từng bài cụ thể:
Bài 1: Em là học sinh lớp Một.
Bài 2: Gọn gàng sạch sẽ.
Bài 3: Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập.
Bài 4: Gia đình em.
Bài 5: Lễ phép với anh chị nhường nhịn em nhỏ.
Bài 6: Nghiêm trang khi chào cờ.
Bài 7: Đi học đều và đúng giờ.
Bài 8: Trật tự trong trường học.
Bài 9: Lễ phép vâng lời thầy giáo cô giáo.
Bài 10: Em và các bạn.
Bài 11: Đi bộ đúng quy định.
Bài 12: Cảm ơn và xin lỗi.

Bài 13: Chào hỏi và tạm biệt.
Bài 14: Bảo vệ hoa và cây nơi công cộng.
Nội dung môn Đạo đức lớp 1 gồm nhiều vấn đề vừa mang tính chất khái
quát vừa mang tính chất cụ thể có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp hay liên hệ
đến việc hình thành phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh tiểu học. Từ đó
tôi tìm những hoạt động trải nghiệm phù hợp để áp dụng giúp các em nắm bắt
kiến thức một cách tự nhiên và dễ hiểu nhất.
2.3.2. Triển khai các bước cơ bản để thực hiện trải nghiệm sáng tạo.
Ngay từ đầu năm học, ngoài việc hướng dẫn học sinh xây dựng nội quy
của lớp, của trường, các kỹ năng cơ bản: tổ chức, làm việc nhóm... Tôi đã giới
thiệu, hướng dẫn cho học sinh hiểu về mục đích, các hình thức, cách tổ chức
hoạt động trải nghiệm sáng tạo vào học môn đạo đức. Thông qua đó, học sinh cả
lớp biết lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung; nắm được các bước
cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi tham gia hoạt động trải
nghiệm sáng tạo.

4


Hoạt động trải nghiệm sáng tạo về cơ bản mang tính chất của hoạt động
tập thể trên tinh thần tự chủ nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng
của mỗi cá nhân trong tập thể. Thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo hình
thành những năng lực, kỹ năng sống, phẩm chất tốt đẹp của học sinh. Chính vì
thế, để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tôi thường hỗ trợ các em thực
hiện đầy đủ các bước cơ bản sau:
Bước 1. Xây dựng ý tưởng;
Bước 2. Xây dựng kế hoạch;
Bước 3. Công tác chuẩn bị thực hiện;
Bước 4. Tổ chức thực hiện;
Bước 5. Đánh giá kết quả thực hiện.

Việc các em được tham gia đầy đủ vào từng bước sẽ giúp hình thành và
rèn luyện các phẩm chất năng lực cần thiết: năng lực tổ chức, năng lực giao tiếp,
tự giải quyết vấn đề…
2.3.3. Vận dụng các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
vào từng bài học cụ thể.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo dạy trong môn đạo đức được tổ chức dưới
nhiều hình thức khác nhau như hoạt động tổ chức sự kiện, tổ chức hội thi, cuộc
thi, tổ chức trò chơi, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, hoạt động chiến
dịch, hoạt động nhân đạo, hoạt động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, sinh
hoạt tập thể, lao động công ích… Mỗi hình thức hoạt động trên đều mang ý
nghĩa giáo dục nhất định. Dưới đây là một số hình thức tổ chức hoạt động trải
nghiệm đã được tôi áp dụng:
2.3.3.1.Hình thức tổ chức sự kiện.
Tổ chức sự kiện trong lớp, trong nhà trường là một hoạt động tạo cơ hội
cho học sinh được thể hiện những ý tưởng, khả năng sáng tạo của mình, thể hiện
năng lực tổ chức hoạt động, thực hiện và kiểm tra giám sát hoạt động. Các sự
kiện có thể vận dụng vào bài học đạo đức như: Lễ khai giảng (vận dụng vào dạy
bài 1: em là học sinh lớp 1), lễ kỉ niệm Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, (vận dụng
vào dạy bài 4: Gia đình em).
Khi vận dụng trải nghiệm tổ chức sự kiện vào dạy bài 1: Em là học sinh
lớp 1 tôi làm như sau. Tôi sẽ dạy trước 1 tiết đạo đức: Em là học sinh lớp 1 trước
ngày khai giảng (vì thường sau khai giảng mới bắt đầu học tuần 1). Qua tiết học
này tôi giúp học sinh cảm thấy vui và tự hào khi là học sinh lớp 1, biết yêu quý
trường lớp. Tôi hướng học sinh vận dụng những điều đã học vào hoạt động trải
nghiệm sáng tạo của lễ khai giảng năm học mới. Để thực hiện được hoạt động
này tôi yêu cầu các em thực hiện theo 5 bước như sau:
Bước 1. Giúp học sinh xây dựng ý tưởng
Ví dụ: Kết thúc tiết 1 đạo đức Em là học sinh lớp 1, tôi có thể gợi ý bằng
nhiều cách để học sinh xây dựng ý tưởng như sau:
Theo các em, tháng 9 này trường ta có ngày lễ nào lớn nhất? (5/9 ngày

khai giảng năm học mới, ngày toàn dân đưa trẻ đến trường). Vậy các em có suy
nghĩ gì về ngày đó? Học sinh sẽ trả lời nhiều ý khác nhau. Trên cơ sở đó, tôi sẽ
hướng cho học sinh thực hiện một hoạt động có ý nghĩa để chào mừng ngày
Khai giảng năm học mới 5/9.
5


Bước 2. Học sinh phải định hình những công việc cần làm là gì? Tổ chức ở
đâu? Những ai thực hiện? Cần có sự giúp đỡ của ai ở trong hoặc ngoài nhà
trường? Cần những gì về cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng... Lúc này, vai trò của
cán bộ lớp được phát huy. Các em vừa là người thu thập và xử lý thông tin, phân
tích tình hình và tổ chức lớp để bàn bạc đi đến thống nhất nội dung công việc
cần làm.
Ở bước này, tôi để học sinh tự thảo luận. Tùy theo, các em có thể thảo
luận trình tự về nội dung, hình thức, công tác chuẩn bị, thời gian, địa điểm, đối
tượng tham gia... Như vậy, ngay từ hoạt động này, các em được bộc lộ nhiều khả
năng: Ngôn ngữ, giao tiếp, phân tích, phán đoán, lắng nghe, cách trình bày... Đó
là cái đích mà tôi đang rất cần ở các em. Vì thế, phát huy vài trò của học sinh từ
bước 2 là quan trọng để các em làm tốt các bước tiếp theo.
Bước 3. Trong quá trình học sinh thực hiện bước này, tôi theo dõi, giúp đỡ
học sinh việc chuẩn bị thực sự phải an toàn về mọi mặt: Sức khỏe, tác phong, lời
nói, ăn mặc, đồ dùng, dụng cụ... phục vụ cho hoạt động. Đặc biệt tôi sẽ tập huấn,
hướng dẫn cho các em các kĩ năng nền cần thiết: phỏng vấn hoặc dự đoán tình
huống nảy sinh khi thực hiện, cách giải quyết...
Bước 4. Học sinh tiến hành thực hiện công việc. Trong quá trình các em
thực hiện, tôi luôn giúp đỡ và theo dõi, quan tâm đến những tình huống nảy sinh
và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp tôi có thể đánh
giá đúng những phẩm chất năng lực của các em.
Bước 5. Đây là bước cuối cùng của hoạt động, học sinh tự đánh giá lại
quá trình hoạt động. Học sinh tự trình bày sau đó ban cán bộ lớp tổng hợp lại các

ý kiến.
Nội dung đánh giá phải được tổng hợp lại từ việc xây dựng ý tưởng đến
tất cả các bước tổ chức thực hiện; kết quả công việc và ý nghĩa của nó; những
bài học kinh nghiệm về mọi mặt; những sáng kiến mới nào có thể áp dụng trên
lớp học hoặc hoạt động ngoài lớp học tiếp theo... Thông qua đây, giúp học sinh
sẽ có khả năng tư duy sâu hơn; việc giao tiếp được mạnh dạn, tự tin; ý thức trách
nhiệm của các em được bộc lộ.
Thông qua hoạt động tổ chức sự kiện học sinh được rèn luyện tính tỉ mỉ,
chi tiết, đầu óc tổ chức, tính năng động, nhanh nhẹn, kiên nhẫn, có khả năng
thiết lập mối quan hệ tốt, có khả năng làm việc theo nhóm, có sức khỏe và niềm
đam mê. Qua đó, phát triển năng lực tự quản, hợp tác, tự học và giải quyết vấn
đề. Phát triển phẩm chất tự tin, trách nhiệm, yêu thương.
2.3.3.2. Hình thức sân khấu tương tác.
Sân khấu tương tác là một hình thức nghệ thuật tương tác dựa trên hoạt
động diễn kịch, trong đó vở kịch chỉ có phần mở đầu đưa ra tình huống, phần
còn lại được sáng tạo bởi những người tham gia. Phần trình diễn chính là một
cuộc chia sẻ, thảo luận giữa những người thực hiện và khán giả, trong đó đề cao
tính tương tác hay sự tham gia của khán giả. Mục đích của hoạt động này là
nhằm tăng cường nhận thức, thúc đẩy để học sinh đưa ra quan điểm, suy nghĩ và
cách xử lí tình huống thực tế gặp phải trong bất kì nội dung nào của cuộc sống.
Thông qua sân khấu tương tác, sự tham gia của học sinh được tăng cường và
thúc đẩy, tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện những năng lực như: năng lực phát
6


hiện vấn đề, năng lực phân tích vấn đề, năng lực ra quyết định và giải quyết vấn
đề, khả năng sáng tạo khi giải quyết tình huống và khả năng ứng phó với những
thay đổi của cuộc sống… Tôi áp dụng hoạt động này vào dạy bài: Bài 4 gia đình
em, vở kịch: “Chuyện của bạn long”. Bài 7: Đi học đều và đúng giờ, đóng vai
tình huống “Trước giờ đi học”. Để dạy hoạt động này, từ tiết học trước, tôi đã

nêu gợi ý để học sinh xây dựng ý tưởng và thực hiện theo 4 bước:
Bước 1. Xây dựng ý tưởng;
Bước 2. Xây dựng kế hoạch;
Bước 3. Công tác chuẩn bị thực hiện;
Bước 4. Tổ chức thực hiện;
Bước 5. Đánh giá kết quả thực hiện.

(Bài 7:Trải nghiệm Tình huống “Trước giờ đi học")
Các em có một tuần để chuẩn bị ý tư tưởng và xây dựng kế hoạch. Ví dụ
tiểu phẩm “chuyện của Long” ở bài 4, tôi nêu nội dung tiểu phẩm, các nhân vật,
học sinh sẽ tự thảo luận, phân công đóng vai, chuẩn bị đồ hóa trang (nếu cần
thiết) theo nội dung để thực hiện. Hay dựa tình huống “Trước giờ đi học” hãy
xây dựng tiểu phẩm về hành động của bạn học sinh ngủ muộn được mẹ gọi dậy
đi học. Qua đó, học sinh có thể đưa ra nhiều quan điểm, nhiều cách đề xứ lý tình
huống cụ thể.
Qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo này giúp học sinh hình thành và phát
triển năng lực: tự giải quyết vấn đề. Phát triển phẩm chất: thật thà, ngay thẳng,
trách nhiệm, đoàn kết, nhân ái.
2.3.3.3. Hình thức hoạt động chiến dịch.
Hoạt động chiến dịch là hình thức tổ chức không chỉ tác động đến học
sinh mà tới cả các thành viên cộng đồng. Nhờ các hoạt động này, học sinh có cơ
hội khẳng định mình trong cộng đồng. Qua đó, hình thành và phát triển ý thức
“mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Việc học sinh tham gia các hoạt động
chiến dịch nhằm tăng cường sự hiểu biết và sự quan tâm của học sinh đối với
các vấn đề xã hội như vấn đề môi trường, an toàn giao thông, an toàn xã hội.

7


Bài 14: Bảo vệ cây và hoa nơi công cộng, chiến dịch “Chăm sóc hoa

trong vườn trường”
Mỗi chiến dịch tôi thường gắn một chủ đề để định hướng cho các hoạt
động như: Chiến dịch chăm sóc hoa trong vườn trường; Chiến dịch ngày tết
trồng cây… Để thực hiện hoạt động chiến dịch được tốt cần xây dựng kế hoạch
để triển khai chiến dịch cụ thể, học sinh phải được trang bị trước một số kiến
thức, kĩ năng cần thiết để tham gia vào chiến dịch. Tôi áp dụng hoạt động này
vào dạy bài 11: đi bộ đúng nơi quy định, với chiến dịch: “An toàn khi tham gia
giao thông” và bài 14: Bảo vệ hoa và cây nơi công cộng với chiến dịch “Chăm
sóc hoa trong vườn trường”. Ví dụ khi dạy bài 11: Đi bộ đúng nơi quy định, sau
khi học sinh đã nắm được mục tiêu: Nêu được một số quy định đối với người đi
bộ phù hợp với điều kiện giao thông địa phương; Nêu được lợi ích của việc đi
bộ đúng quy định; Thực hiện đi bộ đúng quy định và nhắc nhở bạn bè cụng thực
hiện. Tôi nhận thấy tất cả học sinh của lớp khi đến trường đều được bố mẹ đèo
bằng xe máy, việc tự đi bộ đến trường với các em là không có. Vì vậy tôi lồng
ghép vào bài chiến dịnh: mũ bảo hiểm khi ngồi sau xe máy, chiến dịch này sẽ
được các em thực hiện xuyên suốt trong tất cả các lần tham gia giao thông ngồi
sau xe máy của học sinh.

Chiến dịch: An toàn khi tham gia giao thông- luôn đội mũ bảo hiểm khi ngồi
sau xe máy.

8


Khi dạy bài 6: Nghiêm trang khi chào cờ, sau khi học sinh đã nắm được:
Khi chào cờ cần phải bỏ mũ nón, đứng nghiêm mắt nhìn Quốc kì.Thực hiện
nghiêm trang khi chào cờ đầu tuần. tôi hướng học sinh thực hiện chiến dịch:
Thực hiện nghiêm trang khi chào cờ ở tất cả các buổi chào cờ. Từ việc nghiêm
trang chào cờ, mắt nhìn cờ tổ quốc, tai lắng nghe bài hát Quốc ca, học sinh sẽ tự
hào mình là người Việt Nam, biết tôn kính Quốc kì và yêu quý Tổ quốc Việt

Nam. Từ đó giúp học sinh hình thành và phát triển kĩ năng: biết được cờ Tổ
quốc; phân biệt được tư thế chào cờ đúng với tư thế sai, biết nghiêm trang trong
các giờ chào cờ đầu tuần.

Chiến dịch: Nghiêm trang khi chào cờ
Tôi áp dụng hoạt động này giúp học sinh có ý thức hành động vì cộng
đồng; tập dượt cho học sinh tham gia giải quyết những vấn đề xã hội; phát triển
ở học sinh năng lực: hợp tác, thu thập thông tin, ra quyết định, có ý thức chăm
sóc, bảo vệ cây xanh, có trách nhiệm bảo vệ mội trường sống. Có ý thức khi
tham gia giao thông để tự bảo vệ mình và không gây nguy hiểm cho người khác.
Có ý thức khi chào cờ đầu tuần.
2.3.3.4. Hình thức tổ chức trò chơi.
Trò chơi là một loại hình hoạt động giải trí, thư giãn; là món ăn tinh thần
bổ ích và không thể thiếu được trong cuộc sống con người nói chung, đối với
học sinh nói riêng. Trò chơi là hình thức tổ chức các hoạt động vui chơi với nội
dung kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, có tác dụng giáo dục “chơi mà
học, học mà chơi”.
Trò chơi có thể được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau của hoạt
động trải nghiệm sáng tạo như khởi động, dẫn nhập vào nội dung học tập, cung
cấp và tiếp nhận tri thức; đánh giá kết quả, rèn luyện các kĩ năng và củng cố
những tri thức đã được tiếp nhận… Trò chơi giúp phát huy tính sáng tạo, hấp
dẫn và gây hứng thú cho học sinh; giúp học sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp
chuyển tải nhiều tri thức của nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo được bầu không khí
thân thiện; tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn. Trong dạy học môn Đạo đức ở
lớp 1, có thể vận dụng nhiều trò chơi khác nhau như: đố vui, ghép đôi, tặng hoa,
phóng viên... Tôi áp dụng hoạt động trải nghiệm này vào dạy bài 1: Em là học
sinh lớp 1 với trò chơi “Vòng tròn giới thiệu tên”. Bài 4: Gia đình em, trò chơi
9

“Đổi nhà”. Bài 10: Em và các bạn, trò chơi “Tặng hoa”. Bài 12: Đi bộ đúng quy
định, trò chơi “đèn xanh, đèn đỏ”. Bài 13: Chào hỏi và tạm biệt, trò chơi “Vòng
tròn chào hỏi”

(Bài 1, trải nghiệm trò chơi “Vòng tròn giới thiệu tên”)
Qua hoạt động trải nghiệm này giúp học sinh phát triển năng lực: hợp tác,
tự giải quyết vấn đề. Phát triển phẩm chất tự tin, đoàn kết, yêu thương.
2.3.3.5. Hình thức tổ chức hội thi cuộc thi.
Hội thi/cuộc thi là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp dẫn,
lôi cuốn học sinh và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và
định hướng giá trị cho tuổi trẻ. Hội thi mang tính chất thi đua giữa các cá nhân,
nhóm hoặc tập thể luôn hoạt động tích cực để vươn lên đạt được mục tiêu mong
muốn thông qua việc tìm ra người/đội thắng cuộc. Chính vì vậy, tổ chức hội thi
cho học sinh là một yêu cầu quan trọng, cần thiết của nhà trường, của giáo viên
trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Sau khi học xong bài: Em là học sinh lớp 1; bài 2: Gọn gàng sạch sẽ; bài
3: giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập; bài 7: Đi học đều và đúng giờ; bài 9: Lễ
phép, vâng lời thầy giáo, cô giáo. Tôi tổ chức cho học sinh cả lớp tham cuộc thi
biểu diễn thời trang theo chủ đề: “Em yêu trường”. Để thực hiện được hoạt động
này tôi yêu cầu học sinh thực hiện theo 5 bước sau:
Bước 1. Giúp học sinh xây dựng ý tưởng
Ví dụ: Kết thúc tiết 1 bài 9: Lễ phép vâng lời thầy giáo, cô giáo, tôi hệ
thống lại cho học sinh những kiến thức của bài 1, bài 2, bài 3, bài 7, những bài
học này có nội dung liên quan đến trường học. Tôi đưa ra nhưng câu hỏi gợi ý
như: Để thể hiện tình yêu với trường lớp ta phải làm như thế nào? Học sinh có
thể trả lời: Em yêu trường em sẽ vâng lời thầy cô giáo; Em yêu trường em sẽ đi
học đúng giờ; em yêu trường em sẽ giữ gìn đồ dùng học tập; em yêu trường em
không vứt rác bừa bãi; Em yêu trường em sẽ chăm sóc hoa… Dựa trên nhưng
câu trả lời của học sinh tôi chia lớp thành 7 nhóm, mỗi nhóm 5 học sinh. Tôi
10

hướng mỗi nhóm làm 1 bộ đồ thời trang tham gia cuộc thi biểu diễn thời trang
với chủ đề “Em yêu trường”. Các con có 1 tuần để chuẩn bị
Bước 2. Học sinh phải định hình những công việc cần làm là gì? Cần có
sự giúp đỡ của bố mẹ như thế nào? Cần những gì về cơ sở vật chất, thiết bị, đồ
dùng... Lúc này, vai trò của trưởng nhóm được phát huy. Các em vừa là người
thu thập và xử lý thông tin, phân tích tình hình và tổ chức nhóm bàn bạc, trao
đổi với phụ huynh đi đến thống nhất nội dung công việc cần làm.
Ở bước này, tôi để học sinh tự thảo luận. Tùy theo, các em có thể thảo
luận trình tự về nội dung, hình thức, công tác chuẩn bị, cách nói với phụ huynh
để phụ huynh hỗ trợ giúp đỡ (Ở hoạt động này cần rất nhiều sự giúp đỡ từ phía
phụ huynh học sinh), phân công công việc cho các thành viên trong nhóm... Như
vậy, ngay từ hoạt động này, các em được bộc lộ nhiều khả năng: Ngôn ngữ, giao
tiếp, phân tích, lắng nghe, cách trình bày.
Bước 3. Công tác chuẩn bị: Trong quá trình học sinh thực hiện bước này,
tôi theo dõi, giúp đỡ học sinh cùng phụ huynh chuẩn bị đầu đủ đồ dùng, chất
liệu đề làm các bộ đồ thời trang theo ý tưởng của học sinh.
Bước 4. Học sinh tiến hành thực hiện công việc: Trong quá trình các em
và phụ huynh thực hiện, tôi luôn giúp đỡ và theo dõi, quan tâm đến những tình
huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp
tôi có thể đánh giá đúng những phẩm chất năng lực của các em.
Bước 5. Đây là bước cuối cùng của hoạt động, học sinh giữa các tổ thi
trình diễn, thuyết minh ý tưởng trang phục của nhóm mình để tìm ra đội thắng
cuộc. Ở bước này các em sẽ bộc tộ được năng lực tự tin, năng lực ngôn ngữ.
Một số hình ảnh của các nhóm tham gia cuộc thi biểu diễn thời trang chủ
đề “Em yêu trường”

(Bộ sưu tập: Em yêu đồ dùng học tập
11

( Bộ sưu tập: Em chăm sóc cây và hoa, bảo vệ môi trường)

12


(Bộ sưu tập: Trái cây và vitamin)
Qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo này, dưới sự giúp đỡ của cô giáo và
phụ huynh tôi thấy học sinh phát huy được khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng
tuyệt vời ở các con, phát triển năng lực tự chủ, năng giải quyết vấn đề.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong năm học 2018-2019, tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động trải
nghiệm, đảm bảo được mục tiêu hình thành và phát triển năng lực môn học đạo
đức lớp 1. Kết quả là:
Tháng 9/2018:
Phân loại đối tượng
Hs rụt rè
HS yêu thích
HS tự giác
HS biết tự tổ
không tham
Tổng số
tham gia các
tham gia các
chức các hoạt
gia các hoạt
Học sinh
hoạt động trải hoạt động trải
động trải

động trải
nghiệm sáng
nghiệm sáng
nghiệm sáng
nghiệm sáng
tạo
tạo
tạo
tạo
35
7 (20 %)
10(28,5%)
11 ( 31,5%)
7( 20 %)
Tháng 4/2019:
Phân loại đối tượng
Hs rụt rè
Tổng số
HS yêu thích
HS tự giác
HS biết tự tổ
không tham
Học sinh lớp tham gia các
tham gia các chức các hoạt
gia các hoạt
1C
hoạt động trải hoạt động trải
động trải
động trải
nghiệm

nghiệm.
nghiệm
nghiệm
35
33 ( 94,2 %)
33 ( 94,2 %)
18 (51,4 %)
0 ( 0 %)
Có thể khẳng định, qua một năm, đưa hoạt động trải nghiệm vào dạy ở
môn đạo đức là hết sức phù hợp với xu thế phát triển chung của xã hội hướng tới
một nền giáo dục tiên tiến, hiện đại, thầy và trò đều được: thực học, thực hành
và thực nghiệm.
3. Kết luận, kiến nghị
13


3. 1. Kết luận.
Thực hiện tốt hoạt động trải nghiệm sáng tạo cũng chính là thực hiện tốt
Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo góp phần
thực hiện tốt mục tiêu: “Phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng
lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho
học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng,
truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực
hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học...”.
Có thể nhận thấy, hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, dưới sự
hướng dẫn và tổ chức của giáo viên, từng cá nhân học sinh được trực tiếp hoạt
động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội. Qua đó phát triển tình cảm,
đạo đức, phẩm chất, nhân cách, các năng lực và tích lũy kinh nghiệm riêng cũng
như phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân. Điều đó cũng khẳng định vai trò
chủ đạo của giáo viên đối với hoạt động trải nghiệm sáng tạo; tính tham gia trực

tiếp, chủ động tích cực của học sinh; phạm vi các chủ đề hay nội dung hoạt động
và kết quả đầu ra là năng lực thực tiễn, phẩm chất và tiềm năng sáng tạo; hoạt
động trải nghiệm sáng tạo là phương thức cơ bản của sự hình thành và phát triển
nhân cách con người.
3.2. Kiến nghị.
Đối với giáo viên: Cần nghiên cứu các hoạt động trải nghiệm sáng tạo,
tăng cường thiết kế, triển khai các họat động dạy học cả trong và ngoài nhà
trường theo hướng tối đa hóa cơ hội trải nghiệm thực tiến cho học sinh, gắn dạy
học với thực tiễn cuộc sống hàng ngày, với văn hóa, hoạt động sản xuất kinh
doanh tại địa phương.
Đối với nhà trường: Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền nhận
thức cho phụ huynh hiểu ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện hoạt động
trải nghiệm sáng tạo trong trường tiểu học. Tăng cường phối hợp với gia đình,
phụ huynh và cộng đồng để khai thác các hoạt động trải nghiệm, bởi hoạt động
trải nghiệm thường triển khai với quy mô lớn, nội dung hình thức linh hoạt, đa
dạng và tốn kém về kinh phí nên cần thiết phải có sự tham gia phối hợp của
nhiều người.
Đối với Phòng giáo dục: Tổ chức tập huấn, hỗ trợ kĩ thuật cho cán bộ
quản lý, giáo viên, các nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động
trải nghiệm cho học sinh./.
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngày 05 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết

Phạm Thùy Dương

14

Tài Liệu tham khảo
1. Vở bài tập đạo đức lớp 1, nhà xuất bản giáo dục, xuất bản năm 2017.
2. Sách giáo viên đạo đức lớp 1, nhà xuất bản giáo dục năm 2002.
3. Tạp chí Giáo dục Tiểu học số 15 năm 2016
4. Tạp chí Giáo dục Tiểu học số 17 năm 2017.
5. Tài liệu Hội nghị tập huấn đổi mới hoạt động trường Tiểu học, sở GD&ĐT
Thanh Hóa, tháng 8 năm 2016.
6. Thông tư 22, của Bộ GD&ĐT ngày 22 tháng 8 năm 2016.

15


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Phạm Thùy Dương
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên

TT

Tên đề tài SKKN

1.

Phương phát giúp học sinh

2.

lớp 4 viết đúng, viết đẹp.
Giúp học sinh yêu thích học

3.

phân môn Lịch sử lớp 4
Vận dụng một số hoạt động

Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
giá xếp loại
xếp loại
(Phòng, Sở,
(A, B,
Tỉnh...)
hoặc C)
PGD
B

Năm học
đánh giá xếp
loại
2012 - 2013

SGD - ĐT
tỉnh Thanh
Hóa

C

2014 -2015

PGD

B

2017 – 2018

trải nghiệm sáng tạo vào dạy
các bài đạo đức lớp 5, góp
phần hình thành, phát triển
năng lực và phẩm chất cho
học sinh.
----------------------------------------------------

16