Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học toán lớp 5 ở trường tiểu học hải châu

MỤC LỤC
Tên

1. MỞ ĐẦU

2. NỘI DUNG

3. KẾT LUẬN
KIẾN NGHỊ

1. MỞ ĐẦU
0

Nội dung

Trang

1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp
dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết
vấn đề
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

1-2
3
3
3
3 -6
6 -8
9- 15
15-16
16-17
17
18


1.1 Lí do chọn đề tài
Chúng ta đang sống những năm đầu của thế kỷ 21 thế kỷ của nền văn minh
trí tuệ, tri thức và kỹ năng của con người đã và đang quyết định năng suất lao
động và tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của một đất nước . Giáo dục đóng vai
trò quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia bởi “ Giáo dục và đào tạo là
chìa khoá để mở cửa tiến vào tương lai”. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước đòi hỏi giáo dục phải đào tạo nên những con người phát triển toàn
diện, nắm bắt được khoa học và công nghệ tiến tiến của thời đại, năng động tự
chủ, sáng tạo, giàu lòng nhân ái. “Trong đổi mới về giáo dục và đào tạo thì đổi
mới phương pháp dạy học có vị trí đặc biệt quan trọng vì hoạt động dạy học là
hoạt động chủ yếu của nhà trường và xét cho đến cùng thì khoa học giáo dục là
khoa học về phương pháp, sáng tạo về khoa học giáo dục thực chất là sáng tạo
về phương pháp giáo dục, trong đó có phương pháp dạy học...” ( trích thư của
Trần Hồng Quân- nguyên Bộ trưởng Bộ GD- ĐT gửi Giáo viên Tiểu học toàn
quốc tham gia hội thảo “ Đổi mới phương pháp dạy học Tiểu học tổ chức tại Hà
Nội tháng 4- 1995).

Ở trường Tiểu học mỗi môn học đều góp phần vào việc hình thành và phát
triển nhân cách của học sinh, trong đó môn Toán chiếm một vị trí quan trọng,
môn chiếm lượng thời gian tương đối nhiều.
Đổi mới phương pháp dạy học Toán lớp 5 là bộ phận của quá trình đổi mới
giáo dục Toán học ở Tiểu học; nhằm chuẩn bị cho các em những tri thức, kỹ
năng Toán học cơ bản, cần thiết cho việc tiếp tục học lên cấp trên; tiếp cận được
những xu thế tiến bộ của giáo dục Toán học trong khu vực và trên thế giới. Bởi
môn Toán luôn gắn bó với những tiến bộ khoa học, công nghệ và đời sống cộng
đồng. Đồng thời môn Toán nó gắn bó chặt chẽ với các môn học khác. Môn Toán
lớp 5 được ví như bản lề chuyển từ cấp Tiểu học lên cấp Trung học cơ sở, nó có
vai trò quan trọng đối với học sinh: Thứ nhất giúp các em có đủ khả năng để
vượt cấp, thứ hai tạo thế để các em tiếp thu kiến thức Toán học ở Trung học cơ
sở .Do đặc điểm tâm lý của học sinh Tiểu học và tính chất ban đầu của bậc Tiểu
học, phương pháp dạy học Tiểu học gắn bó chặt chẽ với nội dung, thiết bị dạy
học, với cách đánh giá và nội dung đánh giá kết quả dạy học, hơn thế nữa ở Tiểu
học phương pháp dạy học thường được coi là một trong những tiêu chuẩn đánh
giá bản chất giảng dạy của giáo viên . Vì vậy đổi mới phương pháp dạy học nói
chung, phương pháp dạy Toán nói riêng cần phải khẩn trương và triệt để.
Phương pháp dạy học mới theo hướng tiếp cận vào học sinh, coi học sinh là chủ
1


thể của quá trình học tập, là quá trình tổ chức các hoạt động để học sinh “Tự
tìm hiểu, phân tích xử lý tình huống, giải quyết vấn đề, tự khám phá cái chưa
biết tự tìm ra kiến thức chân lý”.Thầy (cô) không áp đặt, không đưa ra kết luận
sẵn có để bắt học sinh bị động tiếp thu mà chỉ là người định hướng, đạo diễn cho
học sinh tự chuyển tri thức vào trong đầu mình thông qua việc tổ chức hoạt động
học tập của học sinh. Mối quan hệ của thầy và trò giờ đây là “ Mối quan hệ giữa
người tổ chức, điều khiển, chỉ đaọ và người tự tổ chức, tự điều khiển, hoạt động
nhận thức”. Với cách dạy mới giáo viên không phải làm việc nhiều, không phải

nói nhiều nhưng lại xử lý nhiều tình huống sư phạm phức tạp hơn so với cách
dạy cũ . Song trên thực tế phần đông giáo viên Tiểu học chưa sử dụng được các
phương pháp dạy học Toán nói chung dạy Toán lớp 5 nói riêng đạt được hiệu
quả, chưa tổ chức được dạy học Toán theo hướng tiếp cận hướng vào học sinh
đạt được kết quả như mong muốn . Tìm hiểu nguyên nhân hạn chế kết quả dạy
học Toán ta thấy có những hạn chế sau:
- Do sự thiếu đồng bộ về trình độ đào tạo nên việc đổi mới phương pháp
dạy học mỗi người thực hiện khác nhau do trình độ của mình .
- Việc xác định các loại tiết dạy học Toán nói chung, Toán 5 nói riêng, yêu
cầu của mỗi loại tiết dạy cần phải thực hiện như thế nào, kết quả phải đạt ra sao
đến việc nghiên cứu sọan - giảng đến việc thực hiện( giờ dạy) của giáo viên
chưa được đầu tư thời gian thích đáng.
- Điều căn bản nữa là thiếu động lực học tập từ phía học sinh ...
- Khắc phục tình trạng trong này không thể không nói đến việc đổi mới
phương pháp dạy học mà ở đó vai trò tổ chức chỉ đạo của người phó hiệu trưởng
không thể thiếu được.
Trường Tiểu học xã Hải Châu là một trong những trường đã đẩy mạnh việc
thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và đã thu được những kết quả tốt đẹp,
có thể đúc rút ra để phổ biến cho các trường Tiểu học khác tham khảo, học
tập.Vì những lý do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài “ Chỉ đạo việc đổi mới
phương pháp dạy học Toán lớp 5 ở trường tiểu học Hải Châu”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Đề tài nghiên cứu các biện pháp chỉ đạo việc đổi mới phương pháp dạy học
Toán lớp 5 nhằm mục đích góp phần nâng cao chất lượng dạy học Tiểu học đáp
ứng yêu cầu mới của giáo dục - Đào tạo.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.

2

- Các biện pháp chỉ đạo việc cải tiến phương pháp dạy học môn Toán lớp 5
theo tiếp cận hướng vào học sinh
- Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên, học sinh khối lớp 5 trường Tiểu
học xã Hải Châu .
1.4 .Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài đã sử dụng những
phương pháp sau.
* Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết:Nghiên cứu các văn bản,
chỉ thị, các tài liệu có liên quan đến việc cải tiến phương pháp dạy học.
* Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Điều tra bằng phiếu, phỏng vấn trực tiếp, quan sát, thống kê...
2.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1.Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thứ nhất :Chỉ đạo là một bộ phận quan trọng trong hoạt động quản lý
chuyên môn của nhà quản lý trường học (Quy chế chuyên môn, hoạt động dạy
và học). Nó tạo ra nền tảng vững chắc về mặt sư phạm (Nền nếp, kỷ cương, tinh
thần đoàn kết, dân chủ và hợp tác...). Làm cơ sở vững chắc cho việc nâng cao
chất lượng dạy và học. Trong chỉ đạo giám sát cần có sự động viên khích lệ, tạo
điều kiện để cá nhân phát huy năng lực cá nhân thì hiệu quả công việc sẽ đạt
cao.Ngược lại, nếu nhà quản lý xem nhẹ khâu chỉ đạo sẽ dẫn đến tình trạng mất
trật tự, kỷ cương, thiếu hoạt động đồng bộ, thiếu tính chính xác ... chắc chắn kết
quả sẽ thấp.
Thứ hai: Đổi mới phương pháp dạy được hiểu là: Đưa các phương pháp
dạy học mới vào nhà trường trên cơ sở phát huy mặt tích cực của các phương
pháp truyền thống để nâng cao chất lượng dạy học, nâng cao hiệu quả giáo dục.
Có nghĩa là kế thừa các phương pháp truyền thống, cải tiến các phương pháp
dạy học hiện có và đưa các phương pháp dạy học mới vào nhà trường.
Đổi mới phương pháp dạy học phải thiết thực góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục Tiểu học, tạo điều kiện để cá thể hoá dạy học, khuyến khích dạy học
phát hiện ra nội dung mới của bài học. Làm được như vậy sẽ phát triển được

năng lực sở trường của từng học sinh, rèn luyện học sinh trở thành người chủ
động, sáng tạo.

3


Đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học được thực hiện đồng bộ với việc
đổi mới mục tiêu nội dung giáo dục đổi mới đào tạo bồi dưỡng giáo viên; Đổi
mới cơ sở vật chất thiết bị, đổi mới chỉ đạo và đánh giá giáo dục Tiểu học.
Để đảm bảo sự thành công của đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học
cần lựa chọn những giải pháp có tính khả thi cao.
- Đổi mới nhận thức, trong đó cần trân trọng khả năng chủ động sáng tạo
của giáo viên và học sinh Tiểu học.
- Đổi mới các hình thức dạy học, nên khuyến khích dạy học cá nhân, dạy
học theo nhóm, theo lớp, dạy học ở hiện trường, tăng cường trò chơi học tập.
- Đổi mới cách trang trí, sắp xếp phòng học để tạo ra môi trường học tập
thích hợp.
- Đổi mới phương tiện dạy học, khuyến khích các loại phiếu học tập, đồ
dùng học tập, phương tiện kỹ thuật
- Đổi mới cách đánh giá giáo viên và học sinh .
Thứ ba: Do tính đặc thù của Toán học, môn Toán ở trường Tiểu học nói
chung, và môn Toán lớp 5 nói riêng có thể đóng góp phần quan trọng trong các
vấn đề đặt ra là cần bắt kịp xu thế đổi mới phương pháp dạy học, nhằm hình
thành và phát triển nhân cách học sinh. Chúng ta biết rằng kiến thức Toán học
được hình thành chủ yếu thông qua con đường trừu tượng hoá và được phát triển
theo quy luật của phép biện chứng duy vật, nhưng việc sắp xếp và trình bày
chúng lại mang tính hình thức triệt để, dựa trên các quy luật lôgíc, hình thức. Vì
vậy mà trong quá trình tìm tòi những phương thức dạy học sáng tạo cũng cần
thấy vai trò của lôgíc hình thức với tư cách là một phương pháp nội tại của Toán
học, cũng là phương pháp tìm tòi những kết quả mới để tiến từ cái đã biết đến

cái chưa biết. Mỗi mức độ trước là tiền đề của mức độ sau: Có thể hiểu biết của
học sinh có tư duy sáng tạo, khi học tự khám phá, tự tìm tòi ra cách chứng minh
mà họ chưa biết. Phân biệt các mức độ tư duy là cần thiết, tránh mắc phải cái
nhìn phiến diện, đơn giản hoá trong quá trình tìm tòi, vận dụng các hình thức và
phương pháp dạy học theo hướng phát triển tư duy của học sinh.Để thực hiện có
hiệu quả việc chỉ đạo cải tiến phương pháp dạy học Toán Tiểu học ( nói chung)
Toán lớp 5 (nói riêng) trước hết cần phải nghiên cứu và vận dụng hợp lý các lý
thuyết đã có.
Thứ tư: về vị trí ,nội dung và yêu cầu của môn Toán lớp 5.
* Môn Toán ở lớp 5 mỗi tuần có 5 tiết, cả năm có 165 tiết trong đó có 154
tiết lên lớp và 11 tiết kiểm tra, số tiết này được phân bố vào các chương như sau.
4


+ Chương I :Số tự nhiên gồm 10 tiết và 1 tiết kiểm tra
Chương này gồm các chủ đề chính sau:
- Ôn tập về số tự nhiên
- Ôn tập về bốn phép tính trên số tự nhiên
- Dấu hiệu chia hết cho 2,5,3,9
+ Chương II: Phân số, các phép tính về phân số : có 23 tiết và 2 tiết kiểm
tra : gồm chủ đề chính sau
- Ôn tập về phân số
- Rút gọn phân số, quy đồng mẫu số các phân số, so sánh các phân số
- Cộng trừ, nhân, chia, phân số
+ Chương III: Số thập phân- Các phép tính về số thập phân.
Chương này gồm có 46 tiết và 3 tiết kiểm tra bao gồm các chủ đề chính
sau:
- Số thập phân, viết các số đo độ dài, khối lượng, diện tích dưới dạng số
thập phân, bảng đơn vị đo diện tích
- Cộng trừ các số thập phân

-Nhân chia số thập phân, tỷ số phần trăm
+ Chương IV : Hình học: chu vi , diện tích, thể tích một số hình gồm 27
tiết, 2 tiết kiểm tra có các nội dung chính sau
- Các hình phẳng : Hình tam giác, hình thang, tính diện tích các hình đó,
hình tròn, tính chu vi và diện tích hình tròn, đọc biểu đồ hình quạt.
- Các hình khối: hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ tính diện tích
xung quanh, diện tích toàn phần, thể tích các hình đó.
+ Chương V: Số đo thời gian - Toán chuyển động đều.
Có 14 tiết và 1 tiết kiểm tra. Gồm các chủ đề chính sau:
- Bảng đơn vị đo thời gian.
- Cộng, trừ, nhân, chia số đo thời gian.
- Vận tốc- quảng đường- thời gian.
+ Chương VI : Ôn tập cuối năm ( cả 2 tiết máy tính bỏ túi )
Gồm 32 tiết và 2 tiết kiểm tra có các nội dung sau:
+ Ôn tập về phân số, số thập phân ; máy tính bỏ túi.
+ Ôn tập về các phép tính với số tự nhiên phân số, số thập phân.
+ Ôn tập về đo lường, tính chu vi, diện tích thể tích các hình.
+ Ôn tập về giải Toán.

5


* Với những chủ đề này môn Toán ở lớp 5 có vị trí đặc biệt quan trọng,
thực hiện hệ thống hoá, khái quát hoá các kiến thức thuộc chủ đề, củng cố kỹ
năng giải Toán, trình bày bài giải các bài Toán đơn Toán hợp .
2. 2: Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến.
* Đặc điểm tình hình của trường Tiểu học Hải Châu.
Trường Tiểu học Hải Châu có 856 học sinh với 29 lớp học từ lớp 1 đến lớp
5 có 43 cán bộ giáo viên . Từ khi thành lập đến nay trường luôn đạt danh hiệu
tiên tiến cấp huyện, cấp tỉnh. Năm 2006 nhà trường được đón nhận bằng công

nhận trường đạt danh hiệu chuẩn Quốc gia mức độ I và được công nhận lại năm
2013.
- Về cơ sở vật chất.
Để đảm bảo tốt chất lượng giáo dục toàn diện nhà trường đã làm tốt công
tác xã hội hoá giáo dục, huy động các nguồn lực xây dựng được 24 phòng học
cao tầng, 4 phòng học cấp 4, có phòng thư viện, phòng thiết bị dạy học,phòng
máy tính, nhà kho...trong phòng học được trang bị đầy đủ, điện, quạt, tủ...phục
vụ cho việc dạy học. Bàn ghế được trang bị đầy đủ đúng quy cách. Nói chung
quy mô trường lớp đảm bảo đúng quy định của trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc
gia .
- Về đội ngũ giáo viên.
Tập thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên có tinh thần đoàn kết, thống nhất
và trách nhiệm cao, luôn bồi dưỡng nâng cao trình độ. Trường có tổng số 43 cán
bộ giáo viên, công nhân viên. Trong đó: Cán bộ quản lý: 3 đồng chí . Giáo viên
dạy: 37 đồng chí .( có 2 giáo viên dạy Nhạc, 2 giáo viên dạy Mỹ thuật, 1 giáo
viên dạy Thể dục, 2 giáo viên ngoại ngữ, 1 giáo viên tin học).Cán bộ hành
chính: 1 đồng chí. Thư viện 1 đồng chí, công tác đội 1 đồng chí.
Trình độ chuyên môn: 36 đồng chí đạt trình độ trên chuẩn (CĐ + ĐH). Còn
7 đ/c có trình độ 12 + 2 ( Đã học xong đại học nhưng chưa được chuyển bằng).
Phần lớn phụ huynh học sinh là nông dân ngư dân, dân làm thương nghiệp
nên chưa thật sự có điều kiện quan tâm, đầu tư cho con em, nên chất lượng học
sinh không đồng đều, chất lượng mũi nhọn luôn đạt tốp giữa của huyện các
phong trào thể dục, thể thao, năng khiếu ...cũng đạt kết quả tốt.
*Thực trạng dạy học môn Toán lớp 5 ỏ trường tiểu học Hải Châu.
Giáo viên dạy lớp 5 qua các năm học: Đội ngũ giáo viên dạy lớp 5 hàng năm
đều được chọn đó là những giáo viên có trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ, là
6


giáo viên giỏi, nhiệt tình và có kinh nghiệm. Qua thực tế dự giờ, tham khảo ý

kiến giáo viên dạy lớp 5 .
Cụ thể như sau: Chất lượng của giáo viên mỗi năm có sự đổi mới và phát
triển rõ rệt . Trong giảng dạy đã cố gắng vận dụng các phương pháp dạy học hợp
lý, linh hoạt trong các hình thức tổ chức lớp học, chú ý đến mọi đối tượng học
sinh, thường xuyên cải tiến phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả, chất
lượng, góp phần phát triển năng lực học tập phát triển của học sinh, luôn quan
tâm động viên và khích lệ học sinh học tập: Giáo viên dạy lớp 5 như sau
Năm học
Số lượng
Danh hiệu (giáo viên giỏi )
Quốc gia
Tỉnh
Huyện
Trường
2013-2014
06
0
01
1
6
2014-2015
06
0
0
0
6
2015-2016
06
0
0

1
6
* Bên cạnh những ưu điểm trên vẫn còn những tồn tại sau.
- Vẫn còn hiện tượng giáo viên giảng giải, thuyết trình, làm mẫu, hỏi học
sinh. Hoạt động chủ yếu của học sinh là nghe giảng, xem làm mẫu và làm theo
mẫu đã có sẵn.
- Giáo viên còn phụ thuộc vào tài liệu có sẵn, học sinh thường bị phụ thuộc
vào giáo viên, nhiều học sinh chỉ biết nghe theo, nói theo sự áp đặt của giáo
viên.
- Khả năng linh hoạt, sáng tạo của cả giáo viên lẫn học sinh đều bị hạn chế.
- Hiện tượng dạy học đồng loạt, bình quân rất phổ biến, giáo viên yêu cầu
mọi học sinh cùng học như nhau, cùng làm một số bài tập thực hành như sau,
chưa tạo điều kiện khuyến khích học sinh phát triển năng lực cá nhân.Việc xác
định nhiệm vụ yêu cầu trong từng loại tiết dạy chưa rõ ràng (Hình thành kiến
thức mới, tiết luyện tập, tiết ôn tập, tiết tực hành ...)
- Chưa thường xuyên sử dụng đồ dùng và kỹ năng sử dụng đồ dùng dạy
học còn nhiều hạn chế, có khi còn vụng về, lúng túng chưa phát huy được tác
dụng của đồ dùng học tập .
- Học sinh lúng túng khi chuyển đổi các đơn vị.
.Về phía học sinh:
Chất lượng môn Toán ( 2 năm học )
Năm học lớp
Giáo viên CN
Sĩ số
Học lực

7


2014

-2015

5A
5B
5C
5D
5E
5G

Lê Thị Mai
Đậu Thị Oanh
Lê Thị Lan
Lê Thị Thơ
Lê Văn Cường
Dương Ngọc Phượng

32
32
32
33
30
33

Điểm
9-10
8
2
7
6
7

3

Điểm
7-8
12
14
13
13
12
10

Điểm
5-6
12
16
12
14
11
20

Điểm
<5

5A Nguyễn Thị Mai
31
4
14
7
5
5B Lê Thị Lan

31
15
8
4
3
20155C Đinh Thị Hồng
31
10
9
9
2
2016
5D Lê Thị Thơ
33
18
12
2
1
(Kỳ I)
5E Lê Thị Mai
29
21
7
1
0
5G Lê Văn Cường
31
15
10
5

1
Nhìn chung chất lượng môn Toán đạt cao, song không đồng đều, đi vào cụ thể
loại bài Toán giải có lời văn thì chất lượng chưa cao, hầu như rập khuôn .
Trường Tiểu học Hải Châu là một trong những trường có chất lượng giáo dục
cao của huyện, có đội ngũ cán bộ quản lý cũng như giáo viên có trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ vững vàng có tập thể học sinh ngoan, chăm học, điều kiện để
phát triển rất dồi dào, những năm qua chất lượng giáo dục nói chung, chất lượng
môn Toán nói riêng đạt tương đối cao. Song trong thế mạnh đó vẫn còn tồn tại
những vấn đề ( như nêu trên ) đòi hỏi khắc phục kịp thời để đưa chất lượng dạy học cao hơn nữa.
Xuất phát từ thực tế dạy và học, công tác chỉ đạo của quản lý trường học và
qua nghiên cứu, học tập cơ sở lý luận của quản lý và chuyên môn bản thân tôi
mạnh dạn đề xuất một số biện pháp về chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy Toán
lớp 5 như sau .
2.3.Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và tìm hiểu thực trạng, đề tài đã hệ thống
hoá và đề xuất các giải pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học môn Toán
lớp 5 theo tiếp cận hướng vào học sinh như sau.
Giải pháp 1: Tăng cường công tác giáo dục tư tưởng - chính trị trong nhà
trường:
- Đối với giáo viên:
8


Ngay từ đầu năm học tổ chức cho giáo viên học tập các nghị quyết, chỉ thị
thông tư về chiến lược, giải pháp, mục tiêu giáo dục đào tạo của bậc học làm
cho tất cả giáo viên nắm vững nội dung, nhận thức đúng đắn về vai trò, hiệu quả
của đổi mới phương pháp dạy học .
Mời chuyên gia về nói chuyện chuyên đề về đổi mới phương pháp. Mua tài
liệu tập san, tạp chí giáo dục,chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo
viên tự nghiên cứu tự học tập, tự nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

Xác định cho mỗi giáo viên hiểu rõ nhiệm vụ, quyền hạn trách nhiệm của
mình cũng như yêu cầu của giáo dục và xã hội tính cấp thiết phải đổi mới dạy
học.
Xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết , gắn bó giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
- Đối với học sinh:
Điều đầu tiên là phải xác định cho các em động cơ học tập đúng đắn; xác
định đúng phương pháp học, có thói quen tự học, tự tìm tòi khám phá, sáng tạo
trong học tập.
Tổ chức tốt các hình thức dạy học nhằm thu hút học sinh (dạy học cá nhân,
theo nhóm . Dạy học ngoài giờ, theo chủ đề, trò chơi học tập ).
Phát động phong trào thi đua học tập tốt trong lớp, khối lớp, trường . Giúp
đỡ nhau cùng học tập " Đôi bạn cùng tiến".
Tổ chức câu lạc bộ em yêu Toán học.
Xây dựng môi trường học tập tốt cuốn hút tất cả các em.
- Đối với phụ huynh học sinh:
Bằng các hình thức tuyên truyền, vận động: Thông qua hội nghị phụ huynh
học sinh qua cán bộ thôn, hội cha mẹ học sinh... làm cho mọi người hiểu rõ được
trách nhiệm giáo dục con em, cùng nhà trường, xã hội đóng góp mọi nguồn lực
xây dựng trường lớp, đồng thời hiểu rõ tính hiệu quả cũng như yêu cầu của đổi
mới phương pháp để từ đó tạo điều kiện cho con em đủ đồ dùng học tập ( có thể
mua, tự làm ..) .Kết hợp đạt hiệu quả cao giáo dục tay ba: Gia đình- Nhà trường
- Xã hội.
Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học :
Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học nói chung (Dạy Toán lớp 5 nói
riêng) phải là một phần quan trọng trong kế hoạch tổng thể của Hiệu trưởng
cũng như kế hoạch chỉ đạo chuyên môn của phó Hiệu trưởng phải cụ thể rõ
ràng.
* Đầu năm học thành lập ban chỉ đạo gồm:
9

- Trưởng ban: Hiệu trưởng
- Phó ban: Phó Hiệu trưởng (chịu trách nhiệm chính)
- Uỷ viên : Các khối trưởng và giáo viên giỏi tỉnh, huyện ( 2đ/C)
Nếu cần thiết có thể mời chuyên gia, chuyên viên cấp trên chỉ đạo
+ Phân loại giáo viên, chọn giáo viên dạy lớp 5.
+ Xây dựng kế hoạch thống nhất từ cá nhân ( giáo viên) đến ban giám
hiệu thể hiện qua các bước:
Bước1: Bồi dưỡng đội ngũ
Bước2: Thực nghiệm sư phạm
Bước 3: Tổng kết thực nghiệm sư phạm
Giải pháp 3: Tăng cường chỉ đạo cụ thể đối với đổi mới phương pháp dạy
học:
3.1. Bồi dưỡng cho giáo viên về mặt lý thuyết :
a. Làm cho giáo viên hiểu thế nào là cải tiến phương pháp dạy học
- Đổi mới phương pháp dạy học là một bộ phận của quá trình đổi mới đồng
bộ và toàn diện của giáo dục Tiểu học .
- Đổi mới PPDH Tiểu học là kế thừa các ưu điểm của phương pháp dạy
học truyền thống kết hợp với những thành công của đổi mới PPDH Tiểu học trên
thế giới :
b. Nắm rõ những hình thức tổ chức dạy học mới :
b1. Dạy học cá nhân
b2. Dạy học theo nhóm
b3. Dạy học theo lớp
b4. Tổ chức vui chơi có nội dung Toán học.
c. Chú ý chung về soạn bài lên lớp cho tiết dạy học Toán ở Tiểu học.
c.1. Phân biệt các loại tiết dạy học trong môn Toán.
Quá trình dạy học Toán được chia thành các đơn vị cơ bản, đó là các tiết
dạy Toán thường gặp sau:
- Tiết hình thành kiến thức mới.

- Tiết luyện tập.
- Tiết luyện tập tổng hợp.
- Tiết ôn tập.
- Tiết kiểm tra.
- Tiết ngoại khoá.
10


Cần phải cho giáo viên nắm chắc yêu cầu, đặc trưng của từng loại tiết học
để soạn giảng đạt kết quả cao.
c.2. Những việc làm cụ thể khi thiết kế bài dạy.
Thiết kế bài dạy là công việc chuẩn bị cho lên lớp, chuẩn bị thiết kế tốt
mới hy vọng đạt kết quả cao khi lên lớp. Cần hiểu soạn bài không phải là chép
lại SGK, nó phải thể hiện sinh động mối quan hệ giữa mục tiêu, nội dung và
phương pháp cùng với nghệ thuật trình bày, diễn đạt của mỗi giáo viên. Cần phải
đạt được những yêu cầu chủ yếu sau:
- Xác định đúng mục tiêu tiết dạy.
- Nắm chắc nội dung kiến thức ( Đọc, giải hết các bài tập) .
- Xác định vị trí của tiết dạy thông qua việc tìm câu trả lời cho câu hỏi .
Để tiếp thu kiến thức của tiết học này học sinh cần biết những kiến thức nào ?
Sau tiết này cần mấy tiết với kiến thức liên quan.
- Xác định trình độ học sinh của lớp thông qua thực tế dạy học. Sau tiết
học học sinh phải biết , hiểu vận dụng được kiến thức nào? yêu cầu về kỹ năng
vận dụng ở mức độ nào.
* Dự kiến các hoạt động dạy học thích hợp.
Đây là công việc cần đến những sáng tạo của giáo viên . Xuất phát từ một
ý cụ thể của mục tiêu, suy nghĩ lựa chọn hoạt động dạy học nhằm đạt được ý cụ
thể của mục tiêu, suy nghĩ lựa chọn hoạt động dạy học nhằm đạt được ý cụ thể
đó . Các hoạt động cần được thiết kế, tạo dựng liên tiếp có mốc liên hệ lôgíc
chặt chẽ theo chỉ định sắp đặt sẵn được diễn ra một cách hài hoà giữa giáo viên

và học sinh trong một tiết học, phù hợp với nội dung, đối tượng và phương tiện
dạy học và cần chú ý đến việc chuẩn bị đồ dùng dạy học để tổ chức các hoạt
động dạy học Toán trong tiết đó.
* Xác định công việc giao cho học sinh làm sau tiết đó: Giao việc làm vào
các tiết học buổi 2 nhằm tập cho học sinh thói quen tự hoạt động, tự học để hoàn
thiện mục tiêu đề ra. Giáo viên cần phân loại, xác định các bài tập sẽ luyện giải
ở lớp buổi sáng, các bài tập sẽ giải buổi chiều. Có thể hướng dẫn, gợi ý về
phương pháp tìm lời giải.
Nội dung giao việc về nhà cho học sinh có khi là công việc, bài tập chuẩn bị
phương tiện cho tiết học sau.
* Viết bài soạn ( Thiết kế ) theo bố cục:
I. Mục tiêu.
II. Đồ dùng dạy học.
11


III. Các hoạt động dạy học.
d. Khâu lên lớp:
+ Tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động với các yêu cầu sau
- Mỗi hoạt động được thực hiện đúng
- Hệ thống hoá các hoạt động được thực hiện theo đúng tiến trình.
- Sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý.
+ Theo dõi đánh giá kịp thời điều chỉnh các hoạt động của lớp, nhóm của
từng học sinh.
Giáo viên chỉ làm nhiện vụ tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của học sinh,
giúp cho học sinh tự phát hiện vấn đề, tự giải quyết vấn đề, tự rút ra kết luận .
Hoạt động chủ yếu của giáo viên trên lớp là làm "Trọng tài" làm người định
hướng, làm việc với cá nhân học sinh hoặc nhóm nhỏ học sinh.Giáo viên nên tổ
chức cho học sinh phối hợp hợp lý giữa làm việc cá nhân với học sinh theo
nhóm và học theo lớp, phối hợp hài hoà giữa các phương pháp thảo luận, điều

tra, phương pháp tự thể hiện tài năng . Khuyến khích và tôn trọng sự chủ động,
sáng tạo của học sinh . Giúp học sinh tự tin vào sự cố gắng của bản thân.
e. Đánh giá kết quả học tập của học sinh:
Đánh giá kết quả học tập trong từng tiết học có thể thực hiện ở những thời
điểm thích hợp nhất, không nhất thiết chỉ có ở phần "Kiểm tra bài cũ" có thể
thực hiện ở tất cả các hoạt động học tập của học sinh ( khi học bài mới, luyện
tập ở lớp, chơi trò chơi học tập...)
- Nên thay đổi người đánh giá học sinh: Có lúc là giáo viên có lúc là bạn
học, có lúc là chính học sinh.
- Nên thay đổi cách đánh giá : Có lúc cho điểm ( đối với các bài kiểm tra
định kì), lúc thông báo số lượng bài làm đúng hoặc sai, có lúc là nhận xét, động
viên..
- Nên tạo ra nhiều hình thức đánh giá, đánh giá khi học sinh trả lời câu hỏi,
chữa bài. Khi học cá nhân, khi đổi chéo bài của bạn đánh giá bằng kiểm tra
ngắn, bằng trắc nghiệm, khi tổ chức trò chơi học tập.
- Trong các hoạt động đánh giá, giáo viên luôn luôn phải bao quát để động
viên kịp thời, không bỏ sót cố gắng nhỏ của học sinh, khuyên khích học sinh cố
gắng và sáng tạo trong học tập.
. Thiết kế giáo án mẫu ( Xem phụ lục )
3.2. Chỉ đạo điểm về dạy Toán 5
+ Chọn đối tượng:
12


Chọn giáo viên có năng lực, nhiệt tình, mạnh dạn trong đổi mới dạy học,
thiết kế bài dạy, dạy mẫu, sau giờ dạy, tổ chức rút kinh nghiệm phát hiện ra
những yếu tố mới, những thành công theo cải tiến phương pháp, đồng thời cũng
tìm ra những nhược điểm để tìm cách khắc phục.
3.3. Chỉ đạo diện và đại trà.
a. Chỉ đạo diện: Mỗi tổ chọn cử giáo viên dạy . Cả tổ cùng nhau thiết kế

bài dạy và dạy thao giảng trong toàn trường cùng với giáo viên của các tổ khác (
cùng dạy và dự ). Sau mỗi tiết có đánh giá rút kinh nghiệm và phổ biến để giáo
viên toàn trường áp dụng.
b. Chỉ đạo đại trà:
Phát động phong trào dạy học theo hướng đổi mới tất cả giáo viên toàn
trường đều được dạy, giám hiệu lên lịch công khai để giáo viên toàn trường bố
trí thời gian đến dự giờ.
* Tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời: Tiến hành từ tổ, khối đến toàn trường.
Giải pháp 4. Nâng cao hiệu quả của hoạt động tổ chuyên môn.
- Nâng cao hiệu quả của các buổi sinh hoạt chuyên môn bằng nhiều hình
thức : trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, tự bồi dưỡng, tham khảo tài liệu tự tìm ra
phương pháp dạy, đề xuất cách dạy bài khó...
- Tổ chức hội thảo, thiết kế bài dạy mẫu.
- Quy định chặt chẽ quy chế chuyên môn: soạn bài trước ngày lên lớp 3
ngày ; đầu tư nghiên cứu soạn , giảng đạt kết quả tốt .
- Phân công giáo viên có kinh nghiệm, có năng lực, kèm cặp giáo viên mới
ra trường, giáo viên trình độ chuyên môn yếu bằng nhiều hình thức: dự giờ, dạy
mẫu..
- Tổ chức thi giải Toán, thi làm đồ dùng dạy học.Thi giáo viên giỏi cấp
trường bao gồm 2 vòng ( Giải toán và thực hành tiết dạy)
- Các tổ chức thường xuyên kiểm tra chéo thiết kế bài dạy, giờ dạy đánh giá,
rút kinh nghiệm nghiêm túc.
Giải pháp 5: Giao chỉ tiêu tới từng giáo viên, gắn trách nhiệm của họ với
công việc được giao:
- Quán triệt chủ trương, thống nhất quan điểm, mục đích, nguyên tắc, cách
làm và xây dựng quyết tâm thực hiện.
- Xây dựng quy ước giao chỉ tiêu.
- Điều tra khảo sát chất lượng và điều kiện dạy học của giáo viên và học
sinh.
13

- Xây dựng các định mức chỉ tiêu.
Căn cứ vào chất lượng khảo sát đầu nằm, tập trung vào các vấn đề.Đảm bảo
duy trì sĩ số học sinh, chất lượng văn hoá, đạo đức và các hoạt động khác.
- Tổ chức giao nhận chỉ tiêu một cách trang trọng có đầy đủ các thành phần
: BGH, giáo viên, đại diện phụ huynh học sinh tham gia, có sự chứng kiến của
các tổ chức đoàn thể trong trường, địa phương cùng tham gia ký nhận và quyết
tâm thực hiện.
- Giám sát và nghiệm thu kết quả: Cùng với BGH các tổ chức đoàn thể giám
sát việc thực hiện của giáo viên học sinh thường xuyên để uốn nắn kịp thời
những lệch lạc, thiếu sót, đồng thời phát huy thành tích.
Tổ chức hội đồng nghiệm thu đánh giá công khai, công bằng theo định kì
vào cuối năm có khen thưởng động viên khuyến khích kịp thời cá nhân, tập thể
đạt thành tích xuất sắc vượt chỉ tiêu.
Giải pháp 6: Làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục nhằm tăng cường cơ sở
vật chất, thiết bị dạy học, động viên khuyến khích giáo viên làm đồ dùng dạy
học.
Tham mưu tốt với UBND xã tổ chức tốt đại hội giáo dục, họp phụ huynh
học sinh 3lần/ năm, thực hiện tốt việc ghi sổ liên lạc phát huy vai trò của ban
liên lạc hội cha mẹ học sinh khuyến khích mọi người chăm lo xây dựng môi
trường học tập Toán, trước hết là môi trường lớp học ( Sử dụng góc dạy học
Toán của lớp học vừa đủ theo quy định ...) mua sắm thiết bị đồ dùng dạy học
đáp ứng đủ cho cải tiến phương pháp dạy học...
Hỗ trợ thêm kinh phí để giáo viên phấn khởi, hăng hái làm đồ dùng dạy học
( ngoài những thứ đã có ).
Giải pháp 7: Tạo mọi điều kiện để giáo viên nâng cao trình độ chuyên
môn.
Để đáp ứng với yêu cầu của giáo dục - Đào tạo đòi hỏi cán bộ giáo viên
luôn luôn phải tự học, học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của

mình (Vì vậy BGH cần phải hướng sự hoạt động của các tổ chức đoàn thể trong
trường vào mục tiêu chung là đổi mới phương pháp dạy học, làm đòn xeo thúc
đẩy hoạt động chuyên môn : Đặc biệt là tổ chức công đoàn:
Thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên bằng cách:
- Tạo điều kiện để cho giáo viên học hỏi đồng nhiệp ở trường và trường
bạn đặc biệt là các trường dạy chương trình VNEN.
- Tạo điều kiện để cho giáo viên đi học các lớp trên chuẩn
14


- Tổ chức tốt các hoạt động chuyên đề và phương pháp dạy học.
- Mời chuyên gia đầu ngành về phương pháp dạy học bồi dưỡng cho giáo
viên.
- Tổ chức tốt phong trào áp dụng và viết sáng kiến trong năm học.
2.4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong những năm qua luôn được phân công chỉ đao chuyên môn khối 4+5
bằng những giải pháp đã đúc rút tôi đã chỉ đạo khối 5 của trường tiểu học Hải
Châu không ngừng đổi mới phương pháp dạy học để đạt được kết quả cao nhất,
giáo viên nắm vững kiến thức,hiểu rõ sách giáo khoa- mục tiêu của từng tiết dạy
đảm bảo đầy đủ kiến thức,kĩ năng, thái độ và hiệu quả của một tiết dạy toán.
Dạy học đảm bảo đầy đủ, chính xác, hệ thống, nổi bật trọng tâm kiến thức,phù
hợp, linh hoạt trong phương pháp dạy học .Học sinh tự tin,biết hợp tác, hoạt
động học tập tích cực, đúng khả năng.Tất cả các tiết học đều hoàn thành mục
tiêu tiết học, học sinh đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng và vận dụng được.
Kết quả cụ thể:
+ Giáo viên khối 5 trong nhiều năm qua luôn đạt các danh hiệu giáo viên
giỏi trường, giáo viên giỏi huyện, giáo viên giỏi cấp Tỉnh, có rất nhiều đồng chí
đã nhiều lần đạt giáo viên giỏi huyện và sau nhiều năm thì lần đầu tiên nhà
trường nói chung và khối 5 nói riêng đã có giáo viên giỏi cấp tỉnh.
+ Năm học 2015-2016: Có 22 đồng chí giáo viên giỏi cấp trường trong đó

06 đồng chí GV khối 5. Có 02 đồng chí giáo viên giỏi cấp huyện trong đó có 01
giáo viên khối 5.
+ Kết quả kiểm tra của phòng giáo dục tháng 12/2015:03 đồng chí khối 5
được dự giờ đều xếp loại giỏi trong đó có 02 tiết Toán và 01 tiết Tập làm văn.
+Kết quả kiểm tra định kì lần III năm học 2015-2016 của khối 5

Năm học

15

lớp

Giáo viên CN

Sĩ
số

Học lực
Điểm
9-10

Điểm
7-8

Điểm
5-6

Điểm
dưới 5

2015-2016
(Kỳ I)

5A
5B
5C
5D
5E
5G

Nguyễn Thị Mai
Lê Thị Lan
Đinh Thị Hồng
Lê Thị Thơ
Lê Thị Mai
Lê Văn Cường

31
31
31
33
29
31

10
14
14
17
18

21

10
8
12
10
9
7

8
7
4
6
2
3

2
1
0
0
0
0

Nhìn chung két quả môn Toán là rất cao so với toàn trường đặc biệt là tỉ lệ
học sinh đạt điểm khá giỏi đã tăng lên rõ rệt so với cuối học kì I.
+ Cùng với các câu lạc bộ khác trong nhà trường, câu lạc bộ Toán Ngô Bảo
Châu lớp 5 đã và đang hoạt động rất tích cực và hiệu quả.Học sinh say mê tự
chủ khám phá tìm tòi các dạng toán, các bài toán mà các em yêu thích.Sau nhiều
lần tổ chức giao lưu cấp trường câu lạc bộ đã có một hành trang kha khá chuẩn
bị và sẵn sàng cho cuộc giao lưu câu lạc bộ mà phòng giáo dục tổ chức vào

trung tuần tháng 4 tới đây.
3. KẾT LUẬN,KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
* SKKN đã làm sáng tỏ được cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu, đã tiếp
cận được với những vấn đề lý luận về quản lý giáo dục về đổi mới phương pháp
dạy học, đã trình bày được thực trạng dạy học và chỉ đạo đổi mới phương pháp
dạy học Toán lớp 5 ở trường tiểu học Hải Châu . Đồng thời trên cơ sở lý luận và
đề xuất bảy biện pháp chỉ đạo cải tiến phương pháp dạy học, được sự nhiệt tình
ủng hộ của hiệu trưởng, giáo viên và học sinh trường Tiểu học Hải Châu đặc biệt
là giáo viên và học sinh lớp 5.
Để nhanh chóng thực hiện thành công đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu
nói chung và phương pháp dạy học môn Toán nói riêng cần phải có kế hoạch
thực hiện từng bước kiên trì đòi hỏi sự nổ lực phấn đấu liên tục, không được
bằng lòng với những gì đã đạt được vì giáo dục luôn luôn phải đổi mới theo kịp
thời đại.
3.2 . Kiến nghị:
Để việc thực hiện đổi mới Giáo dục nói chung, đổi mới phương pháp dạy
học nói riêng trong đó có môn Toán, đạt hiệu quả thiết thực, tôi xin có mấy kiến
nghị sau:
16


.

. Với phòng giáo dục:
- Thường xuyên quan tâm đến việc chỉ đạo cải tiến phương pháp dạy học
một cách kịp thời và đồng bộ .
- Tổ chức thực hiện áp dụng sáng kiến kinh nghiệm về cải tiến phương pháp
dạy học.
- Chỉ đạo thống nhất việc thanh tra - đánh giá trường Tiểu học.

. Với nhà trường:
+ Tổ chức và thực hiện tốt các chuyên đề cải tiến PPDH.
+ Luôn đổi mới ở tất cả các môn học .
+ Đề xuất những bài dạy khó để tìm ra phương pháp dạy.
+ Thường xuyên rút kinh nghiệm trong khâu chỉ đạo cải tiến phương pháp
dạy học .
Xác nhận của thủ trưởng cơ quan

Thanh Hóa ngày 25 tháng 3 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình không sao chép của
người khác.
Người viết

Nguyễn Thị Thanh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Kỳ: Thiết kế bài học theo phương pháp tích cực .
Trường CBQLGD .
2. PTS. Nguyễn Thị Hiền: Chỉ đạo cải tiến phương pháp dạy học ở tiểu
học. bài giảng tại trường CBQLGD .
3. Chỉ thị nhiệm vụ năm học 2015 - 2016 của Bộ giáo dục và Đào tạo.Sở
giáo dục đào tạo.
4. Sách giáo khoa, sách giáo viên môn Toán tiểu học, tài liệu chuẩn kiến
thức kĩ năng môn Toán, tạp chí toán tuổi thơ, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên
giáo viên tiểu học.
17


18