Kinh nghiệm sử dụng câu chuyện đạo đức để nâng cao hứng thú học tập môn giáo dục công dân ở bậc THCS tại trường THCS thị trấn cành nàng, huyện bá thướ

SỞ GIÁO DỤC VÀMỤC
ĐÀOLỤC
TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÁ THƯỚC
1. Mở đầu…………………………………………………………………...…....1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

KINH NGHIỆM SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN ĐẠO ĐỨC
ĐỂ NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO
DỤC CÔNG DÂN BẬC THCS TẠI TRƯỜNG THCS
THỊ TRẤN CÀNH NÀNG, HUYỆN BÁ THƯỚC

Người thực hiện: Hoàng Văn Tú
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS thị trấn Cành Nàng
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Giáo dục công dân

Thanh Hóa, năm 2019.


- Lí do chọn đề tài1…………………………………………………………..…..1
- Mục đích nghiên cứu2……………………………………………………….…2
- Đối tượng nghiên cứu3……………………………………………...…………2
- Phương pháp nghiên cứu4……………………………………………………...2
2.Nội dung sáng kiến kinh nghiệm………………………………………..……..2
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm5………………………..………....2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm6…………...…3
2.3. Các SKKN hoặc giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề7…………..…..4
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với HĐGD, với bản thân, đồng nghiệp và

nhà trường8………………………………………..……………………………17
3. Kết luận, kiến nghị………………………………………..…………………19
Tài liệu tham khảo; Phụ lục…………………………………….………………20

MỤC LỤC
Mục lục
Nội dung
Mục lục
1. Mở đầu
1.1 Lí do chọn đề tài
1.2 Mục đích nghiên cứu
1

2
3
4
5
6
7
8

Trang
1
1
1


1.3 Đối tượng nghiên cứu
1.4 Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1.Thực trạng chung.

1
2
2
2
3
3

2.2.2.Thực trạng đối với giáo viên.

3

2.2.3. Thực trạng đối với học sinh.

3

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

4
4

2.3.1. Quan niệm và vai trò của câu chuyện đạo đức.
2.3.2. Sử dụng câu chuyện đạo đức nhằm nâng cao hứng thú học tập
môn Giáo dục công dân ở bậc THCS.

4

2.3.3. Cách sử dụng câu chuyện đạo đức để giảng dạy GDCD bậc
THCS.

8

2.4. Hiệu quả của SKKN đối với HĐGD, với bản thân, đồng
nghiệp và nhà trường.
2.4.1. ChÊt lîng häc sinh ®¹i trµ.
2.4.2. ChÊt lîng häc sinh mòi nhän.
2.5.Bài học kinh nghiệm
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.

14

3.2. Kiến nghị.

15
16
16
16
16
16

Tài liệu tham khảo; Phụ lục
Danh mục SKKN ngành GD&ĐT Huyện xếp loại từ C trở lên

18
19

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
"Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn
diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình
thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và
trách nhiệm công dân..." (Điều 23 - Luật Giáo dục năm 2005).
Để thực hiện được điều đó, các môn học, hoạt động giáo dục trong nhà
trường đều có ý nghĩa, vai trò nhất định. Trong đó, môn Giáo dục công dân có
vai trò quan trọng và trực tiếp trong việc giáo dục cho học sinh ý thức, hành vi
người công dân, phát triển tâm lực và nhân cách con người toàn diện. Đặc biệt,
chương trình Giáo dục công dân bậc Trung học cơ sở (THCS) đã đề cập đến một
nội dung lớn: "Các giá trị đạo đức". Mặt khác, qua môn Giáo dục công dân bậc
THCS học sinh hiểu được các quy tắc chẩn mực đạo đức, có niềm tin vào tính
đúng đắn của các chuẩn mực, có ý thức và có khả năng thực hiện đúng những
quy tắc chuẩn mực của xã hội.
Tuy nhiên, trong thực tế dạy và học, vai trò môn Giáo dục công dân từ
trước tới nay chưa được nhìn nhận một cách đúng đắn như nó vốn có. Ở năm
học đầu cấp, học sinh chịu nhiều áp lực bởi chương trình học nặng hơn cũng như
lo lắng nhiều cho việc thực hiện ước mơ, hoài bão bằng con đường thi cử. Các
em đa số chú tâm, giành nhiều thời gian cho những môn học mà tới đây các em
sẽ thi tốt nghiệp và thi Đại học. Môn Giáo dục công dân thường bị các em coi
nhẹ, "học đối phó để lấy điểm mà thôi".
Hiện nay môn Giáo dục công dân ở trường Trung học cơ sở đã được chú ý
hơn trước, giáo viên giảng dạy bộ môn này được đi tập huấn, được thi giáo viên
dạy giỏi các cấp. Đặc biệt hàng năm Phòng Giáo dục có thanh tra Sư phạm giáo
viên bộ môn này. Qua những đợt thi giáo viên dạy giỏi giáo viên được học hỏi
và cọ sát rất nhiều, song như vậy chưa đủ mà giáo viên cần phải tìm tòi, sáng tạo
phương pháp dạy học mới để phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo đồng
thời gợi niềm say mê, háo hức của học sinh đối với bộ môn giáo dục nhân cách

này. Đó chính là lí do tôi chọn đề tài: "Kinh nghiệm sử dụng câu chuyện đạo
đức để nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục công dân bậc THCS tại
trường THCS Thị trấn Cành Nàng huyện Bá Thước".
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích của tôi khi viết SKKN này là nhằm tìm ra những giải pháp
chung nhất và hiệu quả nhất trong việc làm thế nào để nâng cao hứng thú cho
học sinh trong bộ môn giáo dục công dân ở trường trung học cơ sở thông qua
việc sử dụng câu chuyện đạo đức. Đồng thời tự bồi dưỡng năng lực chuyên môn
trong quá trình công tác ở đơn vị.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Chọn những câu chuyện đạo đức phù hợp với bài học GDCD và học
sinh THCS làm đối tượng nghiên cứu.
1


1.4 Phương pháp nghiên cứu:
- Quan sát, phỏng vấn, thống kê toán học, tổng kết rút kinh nghiệm
- Sử dụng các phương pháp nghiên cứu của phép biện chứng duy vật:
Lôgic, lịch sử, phân tích, tổng hợp, so sánh... để giải quyết nội dung đề tài.
- Đặc biệt là phương pháp thực nghiệm (thông qua thực tế dạy học trên
lớp, giao bài tập, củng cố bài học, hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài kết hợp với
kiểm tra, đánh giá) phần các chuẩn mực đạo đức.
2. NỘI DUNG
2.1. Cở sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Đạo đức là những tiêu chuẩn, nguyên tắc xử lý các mối quan hệ trong gia
đình, cộng đồng hay xã hội, được thừa nhận rộng rãi. Đạo đức quy định hành vi,
quan hệ của con người đối với nhau và đối với xã hội nói chung; là những
nguyên tắc phải tuân theo trong quan hệ giữa người với người, giữa cá nhân với
xã hội, phù hợp yêu cầu của mỗi chế độ chính trị và kinh tế xã hội nhất định.
Trong giai đoạn hiện nay, nhiều thầy cô giáo, một số nhà quản lý giáo dục

có cái nhìn bi quan về thực trạng đạo đức của học sinh. Một số người tỏ ra bất
lực trước các đối tượng học sinh nhất là những học sinh cá biệt. Tình trạng gia
tăng số học sinh hư, học sinh cá biệt không có gì đáng ngạc nhiên. Có thể dẫn ra
đây một số nguyên nhân chủ yếu:
Sự thiếu quan tâm chăm sóc của bố mẹ, gia đình và người thân. Một số
bậc phụ huynh cũng vì lo toan cuộc sống mưu sinh mà quên bẵng đi việc giáo
dục con cái, do đời sống gia đình khó khăn, quanh năm làm ăn lam lũ hoặc phải
đi làm ăn xa, hoặc các em thuộc gia đình có bố mẹ ly dị, thiếu sự chăm sóc của
bố hoặc mẹ, đôi khi thiếu cả hai, phải sống với ông bà cho nên không đủ điều
kiện chăm sóc, quản lý con cái, việc giáo dục con cái phó mặc cho Nhà trường.
Sự phát triển của kinh tế xã hội và mặt trái của cơ chế thị trường cũng
đang đặt ra một thực tế là: Nhiều học sinh, do gia đình có điều kiện kinh tế khá
giả, được nuông chiều thái quá. Họ chỉ biết dùng tiền để chăm sóc con cái mà
thiếu sự quản lý con mình, có tiền, nhiều em bị lôi kéo, sa vào các trò chơi độc
hại, sa vào tệ nạn xã hội.
Nhiều học sinh do học yếu, ngồi nhầm lớp nhiều năm dẫn đến tình trạng
ngồi trong lớp nghe thầy cô giảng bài nhưng chẳng hiểu gì, chẳng học được gì
sinh ra quậy phá dần dần thành thói quen.
Sự bùng nổ của thông tin. Ngày nay, dưới sự bùng nổ của thông tin, của
Điện thoại di động, của Internet, của phim ảnh, của các Website đen đã tác động
không nhỏ đến nhận thức, lối sống và cách hành xử của học sinh. Việc sử dụng
điện thoại di động, mạng internet của học sinh dẫn đến một thực tế là lợi bất cập
hại, vì mục tiêu học tập thì ít mà cho các mục đích vui chơi giải trí… thì nhiều.
Mạng Internet, phim ảnh, hệ thống chức năng thẻ nhớ trên điện thoại di động
cũng là những phương tiện gián tiếp tác động làm hư hỏng học sinh bởi bản tính
2


tò mò, hiếu động của tuổi mới lớn… Nhiều học sinh chỉ chào thầy cô trong
trường, còn ra đường thì xem như chưa hề quen biết.

Chương trình giáo dục đạo đức được xuyên suốt từ bé đến lớn. Bậc mầm
non là giáo dục lễ giáo, bậc tiểu học là môn đạo đức, bậc trung học là môn giáo
dục công dân. Dạy đạo đức trong nhà trường vẫn được coi là một trong những
hướng đi quan trọng để chống sự xuống cấp đạo đức của một bộ phận học sinh.
Nhưng chương trình sách giáo khoa quá nặng về lý thuyết không gắn liền
với đời sống, thiếu kỹ năng sống, không tạo được dấu ấn để hình thành nhân
cách học sinh. Chương trình học rất nhiều nhưng rất khó nhớ, khó nhập tâm.
Nhiều kiến thức mang tính triết học, hàn lâm, mang tính áp đặt, nhồi nhét, khô
cứng, thiếu vắng việc hình thành những thói quen đạo đức đúng đắn, chưa tạo
dấu ấn trong tâm hồn học sinh khiến học sinh không hứng thú học tập.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1.Thực trạng chung.
Như chúng ta đã biết mục tiêu của Giáo dục chính là đào tạo thế hệ trẻ,
đáp ứng nhu cầu của đất nước theo từng giai đoạn phát triển. Trước hết phải kể
đến đó chính là xã hội, gia đình và bản thân ngành giáo dục còn chú trọng các
môn khoa học nhằm nâng cao trí tuệ mà chưa chú ý nâng cao cho học sinh,
nghĩa là chỉ chú ý đến rèn tài mà nhân cách chưa rèn đạo đức.
Thời gian dành cho bộ môn này còn ít (1 tiết/tuần). Sách giáo khoa hiện
nay nội dung phong phú, hợp với lứa tuổi học sinh theo từng cấp học nhưng nếu
giáo viên thiếu sự đầu tư thì giờ học sẽ nhàm chán, học sinh không thích học bộ
môn này.
2.2.2.Thực trạng đối với giáo viên.
Giáo viên giảng dạy bộ môn này thường kiêm nghiệm hai phân môn như
Văn - Giáo dục công dân; Lịch sử - Giáo dục công dân…Chính vì vậy mà thời
gian dành cho bộ môn này chưa đủ dẫn đến bài giảng khô khan, đơn điệu, qua
loa.
Trong đợt thi giáo viên vừa qua, những giáo viên đạt thành tích cao trong
hội thi đều là những giáo viên đã biết kết hợp nhiều phương pháp dạy học để
tăng thêm sự hấp dẫn hứng thú cho học sinh chẳng hạn như lấy tấm gương tiêu
biểu ngoài cuộc sống và trong nhà trường, học sinh đã tham gia kể chuyện,

đóng vai, hoạt động nhóm… đã tạo được ấn tượng, sự hứng thú cho học sinh
trong giờ học.
2.2.3. Thực trạng đối với học sinh.
Học sinh trường Trung học Cơ sở thị trấn Cành Nàng đa số các em đều
ngoan và đã chú trọng việc học tập của mình. Tuy nhiên còn một số học sinh
chưa chủ động, tự giác học tập vẫn còn phải nhắc nhở trong vấn đề tiếp nhận tri
thức. Chính vì vậy tạo hứng thú cho học sinh trong bài dạy là điều vô cùng quan
trọng.
3


Khi chưa sử dụng linh hoạt câu chuyện đạo đức vào dạy học Giáo
dục công dân lớp 6,7,8,9.
Khối

Sĩ số

6
7
8
9

69
77
76
62

Số học sinh có thái Số học sinh
Số học sinh hứng
độ bình thường với không hứng thú

thú với môn học
môn học
với môn học
15
34
20
17
38
22
12
40
14
14
28
20

2.3.Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Quan niệm và vai trò của câu chuyện đạo đức.
2.3.1.1. Quan niệm về câu chuyện đạo đức.
Câu chuyện đạo đức là những câu chuyện phản ánh những sự việc, những
hành động, việc làm diễn ra trong thực tiễn cuộc sống xã hội hàng ngày của con
người, được thể hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng: Đài phát thanh,
đài truyền hình, hoặc ở các tạp chí, sách báo, trên mạng internet...
2.3.1.2. Vai trò của câu chuyện đạo đức.
Câu chuyện đạo đức góp phần hình thành cho học sinh những phương
pháp học tập tích cực, năng động, sáng tạo, tạo cho học sinh hiểu sâu và nhớ lâu
kiến thức đạo đức. Bằng những câu chuyện đạo đức học sinh sẽ hứng thú tìm tòi
các tình tiết và tìm cách giải quyết, phán đoán phù hợp với thực tiễn. Vì tính
thực tiễn của câu chuyện đạo đức rất cao, nên sẽ giúp học sinh có kinh nghiệm,
thái độ ứng xử trong cuộc sống một cách hợp lý nhất.

Sử dụng những câu chuyện đạo đức ngắn gọn, hấp dẫn sẽ là phương pháp
hiệu quả để tạo được ở các em học sinh những ấn tượng mạnh mẽ, những cảm
xúc sâu sắc và sự hứng thú trong học tập.
2.3.2. Sử dụng câu chuyện đạo đức nhằm nâng cao hứng thú học tập
môn Giáo dục công dân ở bậc THCS.
2.3.2.1. Nguyên tắc sưu tầm câu chuyện đạo đức nhằm phục vụ giảng
dạy GDCD bậc THCS.
Để đạt hiệu quả tối ưu trong quá trình sử dụng câu chuyện đạo đức vào
giảng dạy Giáo dục công dân ở bậc THCS thì giáo viên cần chú ý các nguyên
tắc:
Mét lµ, các câu chuyện đạo đức phải xuất phát từ nội dung cơ bản của
bài, sát với thực tế cuộc sống, phù hợp với trình độ nhận thức và tâm lý lứa tuổi
học sinh.
Hai lµ, các câu chuyện đạo đức phải có nguồn trích dẫn rõ ràng, nguồn
thông tin đó phải là nguồn chính thống để cung cấp cho học sinh.
4


Ba lµ, các câu chuyện đạo đức phải ngắn gọn, súc tích, đảm bảo tính
thẩm mỹ, ngôn ngữ chính xác, dễ hiểu, không cầu kỳ, sáo rỗng.
Bèn lµ, các câu chuyện đạo đức được khai thác theo các hướng khác
nhau, thể hiện ở cách giáo viên đặt câu hỏi gợi ý cho học sinh.
Trong quá trình sưu tầm các câu chuyện đạo đức để giảng dạy Giáo dục
công dân, giáo viên phải vận dụng một cách đồng bộ tất cả các nguyên tắc trên,
nếu bỏ qua một nguyên tắc nào đó thì khi đưa câu chuyện vào giảng dạy sẽ
không hoàn thành mục tiêu bài học.
2.3.2.2. Quy trình sử dụng câu chuyện đạo đức để giảng dạy GDCD
bậc THCS.
Sử dụng câu chuyện đạo đức để dạy học Giáo dục công dân lớp 6,7,8,9,
giáo viên phải thực hiện theo 3 bước sau:

Bước 1: Giáo viên chuẩn bị các câu chuyện đạo đức có nội dung phù hợp
với bài học. Sau đó, giáo viên tóm tắt ý chính của câu chuyện cho ngắn gọn, dễ
hiểu, dễ đưa vào bài học.
Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện. Giáo viên yêu cầu học sinh phân
tích và trả lời câu hỏi ở cuối câu chuyện.
Bước 3: Giáo viên theo dõi, lắng nghe, phân tích và tổng hợp các ý kiến
của học sinh trả lời; đồng thời nhận xét, bổ sung và đưa ra kết luận.
Để làm rõ quy trình sử dụng câu chuyện đạo đức trong dạy học môn Giáo
dục công dân bậc THCS, tôi xin đưa ra một số ví dụ cụ thể sau:
Ví dụ 1: Sau khi truyền đạt kiến thức ở phần 1a: "Thế nào là Biết
ơn" (khái niệm) - Bài 6: "Biết ơn" sách giáo khoa giáo dục công dân 6. Giáo
viên kể cho học sinh nghe câu chuyện đạo đức: Câu chuyện của Hoàng
Hồi ấy tôi mới 13 tuổi và thường cứ mỗi thứ bảy là tôi lại được bố dẫn đi
chơi. Có lúc bố dẫn tôi ra công viên, có lúc lại đưa tôi ra bến cảng ngắm nhìn
những con tàu. Thế nhưng tôi thích nhất là được bố dẫn đến các cửa hàng bán
đồ cũ. Ở đấy tôi tha hồ ngắm nghía và trầm trồ thưởng lãm các món đồ điện tử
cũ kỹ. Thỉnh thoảng bố cũng mua cho tôi một món gì đó giá 50 xu chỉ để về nhà
tháo tung nó ra. Trên đường về nhà sau những chuyến đi chơi ngắn ngủi ấy, bố
thường dừng lại ở tiệm kem có tên Nữ Hoàng để mua cho tôi một cây kem hình
nón giá 10 xu. Không phải lần nào cũng thế nhưng gần như thường xuyên tôi
được bố mua kem cho. Dẫu không cố nghĩ đến nhưng lòng tôi cứ khấp khởi hy
vọng mỗi khi hai bố con về đến ngã rẽ “quyết định”, nơi mà bố sẽ đưa tôi thẳng
đến tiệm kem hoặc quẹo về nhà mà chẳng mua gì. Với tôi, đó là góc đường chứa
đựng cả niềm thích thú lẫn nỗi thất vọng. Có vài lần, bố trêu tôi bằng cách đi
thẳng.
– Bữa nay bố về đường này chỉ là để đổi không khí thôi đó nha.
Bố nói như thế khi lái xe ngang qua tiệm Nữ Hoàng mà không dừng lại.
Dĩ nhiên bố chỉ đùa thôi, và tôi cũng đã no bụng rồi, chứ không phải bố muốn
5

trêu tức gì tôi. Tuyệt nhất là những ngày bố hỏi tôi bằng một giọng “lịch sự” ra
vẻ chẳng “tính toán” gì trước cả.
– Con có thích ăn kem nón không?
Lúc ấy tôi sẽ trả lời:
– Thưa bố, còn gì tuyệt hơn nữa.
Tôi luôn chọn kem sô-cô-la còn bố thì kem va-ni. Bố dừng xe lại và đưa
tôi 20 xu để tôi chạy vào mua những loại kem mà chúng tôi thường ăn. Sau đó
cả hai bố con sẽ cùng ngồi ăn trên xe. Tôi yêu bố tôi và yêu cả những cây kem –
với tôi, đó là thiên đường! Cho đến một ngày, cũng như những ngày khác, hai
bố con đang trên đường về nhà và tôi thì đang cầu mong lại được nghe những
âm thanh du dương từ miệng bố cất lên rủ tôi ăn kem như mọi khi. Và bố hỏi
thật:
– Hôm nay con có thích ăn kem nón không?
– Thưa bố, còn gì tuyệt hơn nữa.
Nhưng lần này bố lại nói thêm:
– Bố cũng thấy tuyệt đó, con trai. Hôm nay con có muốn đãi bố không?
Hai mươi xu! Những hai mươi xu! Đầu óc tôi quay cuồng tính toán. Mình dư
sức đãi bố ăn! Mỗi tuần tôi được cho 25 xu để tiêu vặt và cộng thêm một ít cho
những công việc linh tinh. Nhưng tôi biết tiết kiệm tiền là rất quan trọng. Bố đã
bảo vậy mà. Cho nên khi phải bỏ tiền ra để mua thì kem đối với tôi dường như
là một thứ xa xỉ, không cần thiết. Tại sao lúc đó tôi không coi đây là cơ hội
ngàn vàng để tặng một điều gì đó cho người bố rộng lượng của mình? Tại sao
tôi lại không nghĩ rằng bố mình đã mua cho mình cả mấy chục cây kem rồi còn
mình thì chưa mua cho bố một cây nào hết? Nhưng tất cả những gì tôi có thể
nghĩ đến chỉ là “20 xu”. Trong một thoáng vô ơn, ích kỷ và keo kiệt, tôi đã nói
ra những lời kinh khủng mà đến giờ còn vang mãi bên tai tôi.
– Thôi, nếu vậy thì con nghĩ con sẽ không ăn nữa.
Bố lặng lẽ nói:
– Được thôi, con trai. Đến khi chúng tôi quẹo qua khúc quanh để về nhà,

tôi nhận thấy mình đã sai và năn nỉ bố quay lại.
– Con sẽ đãi bố mà, quay xe lại đi bố.
Nhưng bố tôi chỉ nói:
– Không sao đâu con, thực ra chúng ta đâu cần ăn kem đâu, – và không
để ý đến lời năn nỉ của tôi nữa, bố tiếp tục lái xe về nhà. Tôi cảm thấy xấu hổ
cho tính ích kỷ và thái độ bạc bẽo của mình. Bố không một lần nhắc lại chuyện
đó và cũng không hề tỏ ra thất vọng. Tôi nghĩ là bố không cần phải làm gì cả để
khắc sâu hơn lỗi lầm này trong tôi. Tôi đã biết rằng có hai cách thể hiện sự
rộng lượng và, để tỏ lòng biết ơn đôi khi hai chữ “Cám ơn” không thôi vẫn
chưa đủ. Ngày hôm đó, để thể hiện lòng biết ơn, tôi chỉ cần có 20 xu, và đó hẳn
6


đã là cây kem ngon nhất tôi từng được ăn nếu tôi dám bỏ ra 20 xu lúc ấy để đãi
bố.
Tôi sẽ kể cho bạn nghe thêm một chuyện này nữa. Trong chuyến đi chơi
kế tiếp của chúng tôi vào tuần sau đó, lúc gần đến ngã rẽ, tôi đã hỏi bố: Bố ơi,
hôm nay bố có thích ăn kem nón không? Con mời
(Trang tìm kiếm google)
Bước 1: Giáo viên tóm gọn ý chính và kể cho học sinh nghe về câu
chuyện để củng cố phần 1b trong khoảng 2 phút. Giáo viên đưa ra câu hỏi sau
khi kết thúc:
Em có nhận xét gì thái độ và việc làm của Hoàng trong câu chuyện trên?
Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện và trả lời câu hỏi sau khi kết thúc
câu chuyện. Học sinh thảo luận nhóm và trình bày ý kiến của mình.
Bước 3: Giáo viên theo dõi và phân tích, tổng hợp ý kiến của các nhóm,
đồng thời bổ sung, kết luận
Ví dụ 2: Sau khi truyền đạt kiến thức ở phần 2: "Ý nghĩa của Siêng năng
kiên trì" - Bài 2: "Siêng năng kiên trì" sách giáo khoa giáo dục công dân 6, Giáo
viên kể cho học sinh nghe câu chuyện đạo đức: Hạt giống

Ngày xưa có hai đứa trẻ đều có nhiều ước vọng rất đẹp đẽ. "Làm sao có
thể thực hiện được ước vọng". Tranh luận hoài 2 đứa trẻ mang theo câu hỏi đến
cụ già, mong tìm những lời chỉ bảo. Cụ già cho mỗi đứa trẻ một hạt giống, và
bảo: Đấy chỉ là hạt giống bình thường, nhưng ai có thể bảo quản nó tốt thì
người đó có thể tìm ra con đường thực hiện ước vọng! Nói xong cụ già quay lại
rồi đi khuất ngay. Sau đó mấy năm , cụ già hỏi hai đứa trẻ về tình trạng bảo
quản hạt giống. Đứa trẻ thứ nhất mang ra một chiếc hộp được quấn bằng dây
lụa nói: Cháu đặt hạt giống trong chiếc hộp , suốt ngày giữ nó. Nói rổi nó lấy
hạt giống ra cho cụ già xem, thấy rõ hạt giống nguyên vẹn như trước. Đứa trẻ
thứ hai mặt mũi xám nắng, hai bàn tay nổi chai. Nó chỉ ra cánh đồng menh
mông lúa vàng phấn khởi nói
- Cháu đem hạt giống xuống đất mỗi ngày lo tưới nước chăm sóc bón
phân diệt cỏ ...tới nay nó đã kết hạt mới đầy đồng. Cụ già nghe xong mừng rỡ
nói: Các cháu, ước vọng cũng như hạt giống đó. Chỉ biết khư khư giữ lấy nó thì
chẳng có thể lớn lên được. Chỉ khi dùng mồ hôi, sức lực, tưới tắm vun trồng cho
nó thì mới có thể biến thành hoa trái, mùa màng bội thu thôi!
(Trang tìm kiếm google)
Bước 1: Giáo viên tóm gọn ý chính và kể cho học sinh nghe về câu
chuyện để củng cố phần 2 trong khoảng 2 phút. Giáo viên đưa ra câu hỏi sau khi
kết thúc:
Em có suy nghĩ gì về câu nói của cụ già ở cuối câu chuyện?
Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện và trả lời câu hỏi sau khi kết thúc
câu chuyện. Học sinh thảo luận nhóm và trình bày ý kiến của mình.
7


Bước 3: Giáo viên theo dõi và phân tích, tổng hợp ý kiến của các nhóm,
đồng thời bổ sung, kết luận
2.3.3. Cách sử dụng câu chuyện đạo đức để giảng dạy GDCD bậc
THCS.

2.3.3.1. Sử dụng câu chuyện đạo đức để giới thiệu bài.
Thay thế cho cách giới thiệu bài thông thường bằng phương pháp thuyết
trình, giáo viên có thể sử dụng một câu chuyện đạo đức để gây hứng thú cho học
sinh khi bước vào bài mới.
Ví dụ: Để dẫn học sinh vào bài 8: "Khoan dung" sách giáo khoa giáo dục
công dân 7, Giáo viên có thể sử dụng câu chuyện sau:
Có một vị thiền sư trú trong túp lều tranh ở trên núi, một buổi tối khi đi
thiền hành trở về, nhìn thấy một tên trộm đang chiếu cố túp lều tranh của mình
nhưng tìm không được vật gì cả. Ngài bèn cởi chiếc áo ngoài đang mặc trên
người và đứng ngoài cửa đợi tên trộm ra, vì ngài sợ làm kinh động tên trộm.
Tên trộm vừa quay ra thì gặp thiền sư, trong lúc tên trộm hốt hoảng vị
thiền sư liền nói: “Anh bạn! đường sá xa xôi vất vả lên núi thăm tôi, tôi không
đành lòng để anh về tay không, đêm khuya rồi, khoác chiếc áo này mà về cho
đỡ lạnh. Nói xong ngài cầm chiếc áo khoác lên thân tên trộm. Tên trộm xấu hổ,
cúi đầu rồi chạy thẳng xuống núi không dám nhìn lại.Thiền sư nhìn dáng tên
trộm khuất dần trong núi rừng mờ mịt, không ngừng thương cảm nói: “ rất
đáng thương, tôi muốn tặng cho anh cả vầng trăng để chiếu sáng con đường
cho anh xuống núi.
Vài hôm sau, khi thiền sư đang mở to đôi mắt nhìn ánh bình minh xuất
hiện, thì nhìn thấy chiếc áo mà ngài khoác lên thân tên trộm mấy hôm trước đó
được xếp rất ngay ngắn đặt trước cổng, thiền sư vui vẻ nói : “ Cuối cùng thì ta
cũng đã tặng anh ta cả vầng trăng sáng rồi”.
(Trang tìm kiếm google)
Em có cảm xúc gì khi đọc xong câu chuyện? Em hiểu thế nào là lòng
khoan dung? Lòng khoan dung có ý nghĩa như thế nào đối với cá nhân và xã
hội? đó cũng chính là nội dung của bài học hôm nay, bài 8: "Khoan dung"
Ví dụ: Để dẫn học sinh vào bài 6: "Xây dựng tình bạn trong sáng lành
mạnh". sách giáo khoa giáo dục công dân 8. Giáo viên có thể sử dụng câu
chuyện sau:
Hãy học cách viết trên cát và trên đá.

Xưa có một đoàn thương buôn vận chuyển hàng hóa bằng lạc đà qua sa
mạc. Họ rất dễ bị lạc đường vì chỉ cần một cơn bão cát thoảng qua là có thể
xóa hết mọi dấu vết. Chẳng may, trong đoàn ấy có một người bị sốt cao nên
không thể tiếp tục cuộc hành trình. Vì phải đi cho kịp thời gian nên đoàn đành
để lại thêm một người nữa chăm sóc người bị ốm. Hai ngày sau, người bệnh đã
bình phục, đôi bạn lại tiếp tục lên đường. Cả hai cùng bị lạc hướng, họ cứ đi, đi
8


mãi nhưng vẫn không tìm thấy lối ra. Họ bắt đầu tranh cãi nhau về việc đi
hướng nào là đúng. Không kiềm chế được sự bực tức và tuyệt vọng, một người
đã tát vào mặt người kia. Người bị đánh rất đau không nói gì, chỉ viết một dòng
lên trên cát: Hôm nay người bạn rất thân đã tát tôi. Họ tiếp tục đi,đến một con
sông họ dừng lại và tắm ở đây,anh bạn kia chẳng may bị trượt chân và sắp chết
đuối, may mà được người bạn cứu, khi hết hoảng sợ,anh viết lên đá: "Hôm nay
người bạn thân nhất đã cứu sống tôi". Anh bạn kia ngạc nhiên hỏi: "Tại sao khi
tôi đánh anh, anh viêt lên cát, còn bây giờ anh lại viết lên đá? "Mỉm cười,anh
đáp lại: "Khi một người bạn làm chúng ta đau, chúng ta hãy viết điều đó lên
cát, gió sẽ thổi chúng đi cùng sự tha thứ...Và khi có điều gì to lớn xảy ra,chúng
ta nên khắc sâu nó lên đá như khắc sâu vào ký ức của trái tim, nơi không có
ngọn gió nào có thể xóa nhòa được...."
(Trang tìm kiếm google)
? Em rút ra được điều gì khi nghe xong câu chuyện trên?
Giáo viên: Các em thấy không chân lí thật sâu sắc "Khi một người bạn
làm chúng ta đau,chúng ta hãy viết điều đó lên cát, gió sẽ thổi chúng đi cùng sự
tha thứ...Và khi có điều gì to lớn xảy ra,chúng ta nên khắc sâu nó lên đá như
khắc sâu vào ký ức của trái tim,nơi không có ngọn gió nào có thể xóa nhòa
được...". Cuộc sống là muôn vàn những khó khăn trắc trở, không ai có thể biết
điều gì đang chờ đợi ta trước mắt. Có muôn vàn những nẻo đường trong thế giới
này. Có những nẻo đường trải đầy hoa hồng nhung lụa và phía cuối con đường

là ánh hào quang rực rỡ. Nhưng có những con đường gập ghềnh đầy chông gai
không bằng phẳng như chúng ta từng mong đợi và ai biết cái gì sẽ đợi ta cuối
con đường đầy sỏi đá đó. Cuộc sống là vậy giống như thiên nhiên có mùa ấm áp
có mùa nắng nôi có mùa bão giông chớp nổi. Nắng đấy trời xanh cao và đẹp đấy
nhưng bỗng chuyển mây giông xám xịt được ngay. Cuộc đời con người cũng
vậy giống như một con đường dài hun hút mà không biết cái gì sẽ đợi ta trước
mắt, vì vậy trong mọi hành trình cuộc sống ta luôn cần có một người bạn thân
bên mình luôn quan tâm và chia sẻ. Vậy bạn là gì và tình bạn là gì? Tình bạn có
ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống? Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung bài học
hôm nay.
2.3.3.2. Sử dụng câu chuyện đạo đức để dẫn dắt vào từng đơn vị kiến
thức.
Nội dung câu chuyện ở đây có thể không phải là nội dung chung của toàn
bài mà chỉ là một câu chuyện mang một nội dung của một đơn vị kiến thức. Dẫn
dắt theo lối này là một cách làm có hiệu quả, tạo cho học sinh sự bất ngờ, thu
hút được sự chú ý của các em
Ví dụ 1: Để dẫn học sinh vào phần 2: "Ý nghĩa của sống năng động, sáng
tạo" bài 8: "Năng động, sáng tạo" sách giáo khoa giáo dục công dân 9. Giáo
viên kể cho học sinh nghe câu chuyện về Đoàn viên Nguyễn Văn Bách - Yên
Phú, Hàm Yên, Tuyên Quang trong 20 đề cử Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu
năm 2013
9


Nguyễn Văn Bách (SN 1981, Yên Phú, Hàm Yên, Tuyên Quang): Từ năm
2010, Nguyễn Văn Bách nghiên cứu và đưa giống chanh tứ mùa từ Đà Lạt về
trồng tại địa phương. Từ 100 cây ban đầu, thấy phát triển tốt, cho năng suất
cao, anh đã mở rộng mô hình lên 1000 mét vuông. Đến nay, mỗi năm, vườn
chanh tứ mùa cho sản lượng 20 tấn quả, trị giá 400 triệu đồng. Ngoài ra, thu
nhập từ việc bán cây giống mang lại 750 triệu đồng. Tổng doanh thu một năm

đạt 1,1 tỷ đồng. Vườn chanh của Bách cũng giải quyết công việc cho 5 lao động
địa phương với thu nhập trung bình 3 triệu đồng/tháng/người. Nguyễn Văn
Bách được nhận giải thưởng Lương Định Của 2013; được UBND tỉnh tặng
bằng khen thanh niên phát triển kinh tế giỏi 2013
(Báo Tuyên Quang)
? Em rút ra bài học gì từ câu chuyện trên?
Giáo viên: Thanh niên Nguyễn Văn Bách một người dân nông thôn lập
nghiệp thành công đã lan tỏa về những hoài bão, lí tưởng sống của giới trẻ
lập thân, lập nghiệp trong cuộc sống hiện nay. Đó cũng là những minh
chứng đầy đủ nhất về ý nghĩa của việc sống năng động, sáng tạo. Vậy
sống năng động, sáng tạo có ý nghĩa như thế nào chúng ta cùng tìm
hiểu mục 2.
Ví dụ 2: Để dẫn học sinh vào phần 1: "Tự Lập là gì", bài 11: "Tự Lập"
sách giáo khoa giáo dục công dân 8. Giáo viên có thể sử dụng câu chuyện: “Hai
bàn tay”
Năm 1911, năm ấy Bác còn trẻ lắm mới khoảng 21 tuổi. Một hôm anh Ba
- tên của Bác hồi ấy, cùng một người bạn đi dạo khắp thành phố Sài Gòn, rồi
bỗng đột nhiên anh Ba hỏi người bạn cùng đi:
- Anh Lê, anh có yêu nước không ?
Người bạn đột nhiên đáp:
- Tất nhiên là có chứ!
Anh Ba hỏi tiếp:
- Anh có thể giữ bí mật không?
Người bạn đáp:
- Có
Anh Ba nói tiếp:
- Tôi muốn đi ra nước ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi
xem xét họ làm như thế nào, Tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta. Nhưng đi một
mình, thật ra cũng có nhiều mạo hiểm, ví như đau ốm… Anh muốn đi với tôi
không ?

Anh Lê đáp:
- Nhưng bạn ơi ! Chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi ?
10


- Đây, tiền đây – anh Ba vừa nói vừa giơ hai bàn tay .
Chúng ta sẽ làm việc, chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì mà sống và để đi.
Anh cùng đi với tôi chứ ?
Bị lôi cuốn vì lòng hăng hái của Bác, người bạn đồng ý. Nhưng sau khi
suy nghĩ kĩ về cuộc đi có vẽ phiêu lưu, anh Lê không có đủ can đảm để giữ lời
hứa.
Còn Bác Hồ đã đi ra nước ngoài bằng chính đôi bàn tay của mình. Bác
đã làm nhiều nghề khác nhau : Phụ bếp, bồi bàn, quét tuyết… và đi khắp năm
châu, bốn biển để tìm con đường cứu dân, cứu nước khỏi ách đô hộ của thực
dân phong kiến, giải phóng cho dân tộc.
Theo Vũ Kỳ - NXB Chính trị Quốc gia
? Em rút ra bài học gì từ câu chuyện trên?
Giáo viên: Qua câu chuyện trên, chúng ta thấy Người đã ra đi với hành
trang chỉ có đôi bàn tay và một tình yêu quê hương tha thiết, yêu đất nước đang
đau đớn nỗi đau thống trị, thương đồng bào cơ cực gian nan, khi ấy người nào
có biết gì là chủ nghĩa đế quốc tư bản, người đâu biết thế nào là lý tưởng cộng
sản, người chỉ có một ước mong là sao cho dân ta được có cơm ăn, áo mặc, ai
cũng được học hành, ước mơ tưởng chừng bình dị ấy đã đưa dân tộc ta vào cuộc
chiến trường kỳ, đôi tay trắng mang đầy nghị lực ấy đã gieo rắc tình thương quê
hương đất nước đến mọi nơi chuyển hóa thành sức mạnh thần kỳ đi đến thắng
lợi hoàn toàn. Đó chính là đôi bàn tay tự lập. Vậy Tự lập là gì? Chúng ta đi vào
mục 1.
2.3.3.2. Sử dụng câu chuyện đạo đức để làm rõ kiến thức.
Là hình thức giáo viên dùng câu chuyện đạo đức có nội dung phù hợp để
làm sáng tỏ tri thức của bài thay cho việc dùng lý luận để phân tích, lý giải tri

thức cho học sinh.
Ví dụ 1: Ở mục 2: "Ý nghĩa của siêng năng, kiên trì" - bài 2: "Siêng năng,
kiên trì", sách giáo khoa giáo dục công dân 6, sau khi cung cấp kiến thức về các
biểu hiện của sống siêng năng, kiên trì. Giáo viên có thể sử dụng câu chuyện:
Ngày hè nắng rực rỡ, những loài vật nhỏ bé trong rừng đang cùng nhau
ca hát rong chơi. Chú Kiến vẫn cặm cụi đi kiếm thức ăn tha về tổ. Thấy Kiến đi
qua, Ve Sầu giễu cợt: - Này nhà chú ăn hết bao nhiêu đâu mà kiếm nhiều thế
cho nặng tổ. Chú cứ vui chơi như chúng tôi đi!
Kiến vẫn tiếp tục làm việc, chú đáp lại Ve Sầu: Chị cứ vui chơi đi, nhà
chúng em sức yếu, phải tích trữ cái ăn cho mùa đông giá rét chị ạ. Mùa đông
đến, Ve Sầu không chịu làm tổ, cũng không có cái ăn nên nó bám vào cây, khô
héo dần đi vì đói và rét. Kiến đã kiếm đủ thức ăn và cỏ cho mùa đông nên mùa
đông không phải ra ngoài trời lạnh mà vẫn có cái ăn. Lo xa quả là không thừa.
(Trang tìm kiếm google)
Hỏi: Em rút ra bài học gì cho mình qua câu chuyện trên?
11


Giáo viên: Trên đời vốn không có ai bán loại thuốc chữa bệnh “Hối hận”.
Mặc cho những tiếng than thở, nuối tiếc của Ve thời gian vẫn không quay trở lại,
gió lạnh từng cơn vẫn nổi lên, khiến những giọt nước mắt nóng hổi của Ve như
bị đông cứng lại…đó cũng là cái giá phải trả cho những ai không siêng năng,
kiên trì.
Ví dụ 2: Để làm rõ tri thức phần 1 “Thế nào là tôn sư trọng lẽ phải” sách
giáo khoa giáo dục công dân 8. Giáo viên có thể sử dụng câu chuyện: Gương
mẫu tôn trọng luật lệ
Hàng ngày, Bác thường căn dặn anh em cảnh vệ chúng tôi (Phan Văn
Xoàn, Hoàng Hữu Kháng, Hồng Nam) phải luôn có ý thức tổ chức, kỷ luật, triệt
để tôn trọng nội quy chung. Bác bảo: “Khi bàn bạc công việc gì, đã quyết định
thì phải triệt để thi hành. Nếu đã tự đặt ra cho mình những việc phải làm thì

cương quyết thực hiện cho bằng được”.
Một hôm chúng tôi theo Bác đến thăm một ngôi chùa lịch sử. Hôm ấy là
ngày lễ, các vị sư, khách nước ngoài và nhân dân đi lễ, tham quan chùa rất
đông. Bác vừa vào chùa, vị sư cả liền ra đón Bác và khẩn khoản xin Người
đừng cởi dép, nhưng Bác không đồng ý. Đến thềm chùa, Bác dừng lại để dép ở
ngoài như mọi người, xong mới bước vào và giữ đúng mọi nghi thức như người
dân đến lễ.
Trên đường từ chùa về nhà, xe đang bon bon bỗng đèn đỏ ở một ngã tư
bật lên. Đường phố đang lúc đông người. Xe của Bác như các xe khác đều dừng
lại cả. Chúng tôi lo lắng nhìn nhau. Nếu nhân dân trông thấy Bác, họ sẽ ùa ra
ngã tư này thì chúng tôi không biết làm thế nào được. Nghĩ vậy, chúng tôi bàn
cử một đồng chí cảnh vệ chạy đến bục yêu cầu công an giao thông bật đèn xanh
mở đường cho xe Bác. Nhưng Bác đã hiểu ý. Người ngăn lại rồi bảo chúng tôi:
- Các chú không được làm như thế. Phải gương mẫu tôn trọng luật lệ giao
thông, không nên bắt người khác nhường quyền ưu tiên cho mình.
Chúng tôi vừa ân hận, vừa xúc động, hồi hộp chờ người công an giao thông bật
đèn xanh để xe qua.
Theo Vũ Kỳ - NXB Chính trị Quốc gia
? Em có suy nghĩ gì về tấm gương tôn trọng luật lệ của Bác ?
Giáo viên: Câu chuyện trên nói về Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ kính
yêu của dân tộc ta, đã hiến dâng tất cả tình cảm, trí tuệ và cuộc đời cho sự
nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta. Người đã để lại tài sản vô giá là tư
tưởng và tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực, cao đẹp, kết tinh những giá
trị truyền thống của dân tộc, của nhân loại và thời đại. Trong câu chuyện này ta
thấy một Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ hành xử theo lẽ phải mà còn giáo dục
mọi người tôn trọng lẽ phải.
12


2.3.3.4. Sử dụng câu chuyện đạo đức để củng cố bài học.

Sau khi kết thúc bài học, giáo viên kể cho học sinh nghe một câu chuyện
có nội dung phù hợp để củng cố lại tri thức đã truyền thụ cho học sinh. Đây là
cách củng cố bài vừa hấp dẫn, vừa hiệu quả; giúp học sinh liên tưởng đến tri
thức bài học và tri thức cuộc sống được thể hiện qua câu chuyện; đồng thời, làm
cho giờ học kết thúc một cách nhẹ nhàng, tạo tâm lý hào hứng, đón chờ giờ học
sau của học sinh.
Ví dụ: Để củng cố kiến thức bài 6: "Xây dựng tình bạn trong sáng". sách
giáo khoa giáo dục công dân 8. Giáo viên có thể kể câu chuyện: Tình bạn Lưu
Bình Dương Lễ
Lưu Bình và Dương Lễ là bạn kết nghĩa với nhau. Cả hai cùng đi học và
chơi chung với nhau thân thiết lắm. Lưu Bình con nhà giàu sang nhưng lại lười
biếng không chịu học hành mà chỉ thích ăn chơi. Thi kỳ nào hỏng kỳ đó. Trái lại
Dương Lễ rất nghèo nhưng biết phận nên chịu khó học hành đêm ngày. Lưu
Bình lại rất tử tế với bạn: Anh ta cho Dương Lễ tiền để mua giấy mực, áo quần,
cơm gạo để ăn học.
Đến kỳ, Dương Lễ thi đậu, được làm quan, ở trong dinh có lính hầu canh
gác. Trong khi đó Lưu Bình cờ bạc hết tiền, trở nên nghèo đói. Không tiền,
không việc, Lưu Bình tìm đến Dương Lễ. Anh nghĩ là lúc xưa đã giúp bạn tiền
để ăn học nên Dương Lễ chắc không bao giờ quên ơn đâu. Hơn nữa anh ta là
một người bạn rất tốt. Thế rồi Lưu Bình tìm đến nhà quan Dương Lễ. Anh ta
không được phép vào gặp ngay mà phải chờ đợi ở ngoài rất lâu. Sau cùng một
lính hầu đưa anh ta đến một căn phòng đặc biệt. Khi ra tiếp đón bạn, Dương Lễ
trông rất thờ ơ lạnh nhạt như người xa lạ. Dương Lễ không cho tiền bạc gì cả.
Đến khi Lưu Bình than đói bụng thì Dương Lễ mới sai lính hầu cho người bạn
một bát cơm nguội đựng trong cái bát mẻ, mấy quả cà thiu, và bắt bạn ngồi ăn
dưới đất.
Lưu Bình tức giận thâm gan tím ruột. Khi trở về căn nhà nghèo nàn của
anh, anh ta buồn tủi cho số phận mình nên không sao ngủ được đêm hôm đó.
Rồi anh ta quyết chí học hành để thi đỗ làm quan cho bằng Dương Lễ. Nhưng
than ôi lấy tiền đâu mà mua giấy mực để học bây giờ. Còn áo quần và thức ăn

nữa chứ. Anh ta buồn rầu lắm vì không biết giải quyết ra sao. Một vài ngày sau
có một thiếu phụ trẻ đẹp dọn đến ở căn nhà bên cạnh. Nàng buôn bán tơ lụa.
Lưu Bình làm quen với nàng và hai người trở nên bạn thân thiết. Nàng bán lụa
để giúp chàng ăn học. Lưu Bình học hành ngày đêm. Sau cùng thi đỗ làm quan
và Lưu Bình xin cưới nàng. Khi ở trường thi về nhà thì Lưu Bình không thấy ân
nhân của mình đâu cả. Anh ta buồn lắm. Nhưng nghĩ tới Dương Lễ, anh ta
muốn cho bạn mình thấy là bây giờ anh ta không kém ai. Lần gặp gỡ này
Dương Lễ lại đón tiếp bạn rất nồng hậu, mời bạn dự yến tiệc thịnh soạn, có đàn
ca múa hát để mừng bạn. Khi Lưu Bình còn đang trở lại chuyện cũ để mỉa mai,
bấy giờ Dương Lễ mới gọi vợ ra để tiếp rượu bạn. Lưu Bình sửng sốt khi trông
thấy Châu Long, người xưa nuôi mình. Thì ra chính vợ của Dương Lễ đã giúp
13


đỡ Lưu Bình ăn học thành tài như ngày hôm nay. Bây giờ Lưu Bình mới hiểu
hành động của Dương Lễ ngày trước khi tiếp chàng một cách lạnh nhạt để cho
Lưu Bình thấy là anh ta không thể ỷ vào tiền bạc mà sống mãi được. Cho nên
Dương Lễ đã không cho bạn một xu, nhưng lại gởi vợ mình đến giúp bạn ăn
học. Lưu Bình hiểu rằng mình có được người bạn chí thiết nên mãn nguyện lắm.
Từ đó hai gia đình lại càng thân thiết hơn
(Trang tìm kiếm trên google)
? Qua câu chuyện trên, ý nghĩa sâu xắc mà câu chuyên muốn truyền tải là
gì?
Gợi ý trả lời: Chuyện Lưu Bình Dương Lễ, một câu chuyện thật cảm
động về tình bạn. Chúng ta thấy một thông điệp của câu chuyện muốn gửi tới đó
là: Có một thứ tình cảm, tuy không lãng mạn như tình yêu nhưng thiêng liêng,
trong sáng và rất đáng được trận trọng, đó là tình bạn.
Tóm lại, khi giảng dạy Giáo dục công dân bậc THCS, giáo viên có thể sử
dụng những câu chuyện đạo đức khác nhau và những cách sử dụng câu chuyện
để dạy học khác nhau. Giáo viên cần khai thác tối đa để nâng cao hứng thú học

tập môn Giáo dục công dân.
. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với HĐGD, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Với những biện pháp tôi vận dụng vào bài dạy của mình, học sinh hiểu
và nắm được nội dung của bài, đồng thời các em đã biết vận dụng thực tế
cuộc sống. Thông qua tiết dạy như vậy nhiều em biết sử dụng công nghệ
thông tin tốt, phục vụ cho việc tìm kiếm các câu chuyện đạo đức liên quan
dến bài học như em:
1. Đào Nhật Quang – học sinh lớp 9A.
2. Nguyễn Đức Thành - học sinh lớp 9A.
3. Nguyễn Thị Liễu - học sinh lớp 9A.
Tham gia đóng tiểu phẩm,kể chuyện như vậy giúp các em nói tốt, diễn
tốt, một số em đã tham gia dẫn chương trình của trường như em:
1. Phạm Đoàn Nhật Anh - học sinh lớp 9A.
2. Hà Nguyễn Mai - học sinh lớp 8A.
3. Hà Thị Kiều Mai - học sinh lớp 7B.
4. TrÇn B¶o Ngäc - học sinh lớp 9A.
Một số em nhút nhát trở nên tự tin hơn,cụ thể như em : Nguyễn Nguyệt
Dung; Bùi Thị Thuỳ Linh; Phạm Thị Linh; Vũ Quỳnh Trang; Bùi Thị Thu
Thủy…Các em đã mạnh dạn, chủ động tham gia vào các hoạt động tập thể của
trường, của lớp.

14


Ngoài ra giúp các em mở mang được trí tuệ,học sử nhanh,học văn hứng
khởi,các em thích học các môn tin học, nhạc họa hơn.Hơn nữa các em có
hứng thú trong giờ học môn Giáo dục công dân, các em thấy được đây là môn
học thực sự bổ ích, hình thành trong các em tư tưởng đạo đức, có mục đích, tự
tin hơn, thể hiện tài năng đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Câu chuyện đạo đức là một trong những phương tiện giảng dạy hiệu quả
chương trình Giáo dục công dân bậc THCS. Cụ thể là:
- Học sinh hứng thú say mê, tích cực, chủ động suy nghĩ trong việc tìm tòi
kiến thức.
- Học sinh mạnh dạn, chủ động tranh luận cởi mở, sôi nổi, tự tin đưa ra ý
kiến của mình, lắng nghe ý kiến đóng góp, phê bình của các bạn; từ đó giúp học
sinh hoà đồng với cộng đồng, tạo cho học sinh tự tin hơn.
- Trong quá trình học tập lĩnh hội kiến thức của bài học và từ đó biết vận
dụng kiến thức của bài học vào thực tiễn cuộc sống và giải thích được các hiện
tượng xảy ra ở địa phương mình.
- Học sinh lĩnh hội và nắm được kiến thức bài học một cách nhanh nhất,
chắc chắn và nhớ lâu kiến thức đã học.
- Đã chuyển trọng tâm từ hoạt động của thầy sang hoạt động của trò.
- Đã giúp học sinh từ chỗ học tập thụ động, chuyển sang hoạt động chủ
động, học sinh tích cực chiếm lĩnh kiến thức và kĩ năng thu thập, xử lý trình
bày trao đổi thông tin thông qua các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức
hướng dẫn.
2.4.1. ChÊt lîng häc sinh ®¹i trµ:
2.4.1.1. Khi chưa sử dụng câu chuyện đạo đức vào dạy học Giáo
dục công dân lớp 6,7,8,9.
Khối

Sĩ số

6
7
8
9

69

77
76
62

Số học sinh có thái Số học sinh
Số học sinh hứng
độ bình thường với không hứng thú
thú với môn học
môn học
với môn học
15
34
20
17
38
22
12
40
14
14
28
20

2.4.1.2. Khi sử dụng câu chuyện đạo đức vào dạy học Giáo dục công dân
lớp 6,7,8,9.
Số học sinh có
Số học sinh
Số học sinh
thái độ bình
Sĩ số

hứng thú với
không hứng thú
Khối
thường với
môn học
với môn học
môn học
6
69
45
19
5
7
77
41
33
4
15


8
9

76
62

43
38

14

18

9
6

2.4.2. ChÊt lîng häc sinh mòi nhän:

N¨m häc

3

Häc sinh
giái
huyÖn
4

5

5

0

5

6

1

Häc sinh
giái côm

2016 2017
2017 2018
2018 2019

Häc sinh
giái tØnh

Ghi chó

1

2.5. Bài học kinh nghiệm:
Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm trên bản thân tôi đã tự củng cố
thêm được phần nào kiến thức, kỹ năng cho bản thân trong quá trình tổ chức cho
học sinh trong các tiết dạy của mình và tôi đã rút ra được một số bài học sau:
Thø nhÊt, giáo viên phải luôn tiếp cận các câu chuyện đạo đức đang
diễn ra trực tiếp tại địa phương, ngoài xã hội để đưa vào giảng dạy thì học sinh
mới hứng thú học tập.Bởi học đạo đức là học những gì đã, đang và tiếp tục sẽ
thực hiện trong cuộc sống của mỗi người.
Thø hai, cần phải linh hoạt sáng tạo, chủ động trong việc áp dụng các
câu chuyện đạo đức vào từng phần, mục, tiết học, bài học khác nhau thì giờ học
mới gây được hứng thú cho học sinh.
3. KẾT LUẬN,KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Trên đây là những suy nghĩa và việc làm của cá nhân tôi trong quá trình
giảng dạy môn Giáo dục công dân tại trường Trung học Cơ sở thị trấn Cành
Nàng... Đó là những ý kiến, việc làm rất nhỏ góp phần vào việc đổi mới phương
pháp dạy học cũng như nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục công dân.
Để có những giờ học đạt hiệu quả cao, học sinh dễ hiểu, dễ ghi nhớ nội

dung là một việc làm khó. Trong quá trình giảng dạy tôi mạnh dạn nêu một kinh
nghiệm nhỏ của mình, rất mong được sự trao đổi, đóng góp chung của đồng
nghiệp để chất lượng dạy học môn Giáo dục công dân ngày càng được nâng
cao, để học sinh hào hứng hơn với môn học này.
3.2. Kiến nghị.
16


Qua tổ chức thực hiện cũng như qua kết quả nghiên cứu bước đầu từ thực
tế giảng dạy, tôi có một vài kiến nghị, đề xuất như sau:
Mét lµ, kiện toàn đội ngũ giáo viên. Định kỳ tổ chức bồi dưỡng, nâng
cao trình độ chuyên môn, phương pháp giảng dạy và cập nhật kiến thức cho giáo
viên.
Hai lµ, sử dụng các câu chuyện đạo đức phải kết hợp khéo léo với các
phương pháp dạy học khác để tạo nên sự cộng hưởng và đạt hiệu quả cao.
Ba lµ, xây dựng hệ thống tài liệu tham khảo. Giáo viên cần có nguồn
cung cấp các câu chuyện đạo đức phong phú: sách báo, phương tiện thông tin
đại chúng... Mỗi giáo viên phải thường xuyên xây dựng cho mình thói quen đọc
và nghe.
Bèn lµ, học sinh rèn luyện cho mình thói quen học tập tích cực, chủ
động; rèn luyện kỹ năng diễn đạt trước lớp.
N¨m lµ, tôi cũng rất mong muốn được nhà trường và các cấp quản lí
giáo dục quan tâm, giúp đỡ tạo điều kiện để có thể sử dụng phương pháp này
trong giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân lớp 6,7,8,9 ở các lớp khác trong
những năm học tiếp theo để có thể rút ra được những kết luận chính xác hơn,
góp phần cùng toàn trường, toàn ngành và toàn xã hội nâng cao chất lượng giáo
dục.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA BGH
..................................................................

..................................................................
..................................................................
..................................................................

Bá Thước, ngày 28/3/2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
NGƯỜI VIẾT

..................................................................
..................................................................

Hoàng Văn Tú

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SGK Giáo dục công dân 6 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. SGK Giáo dục công dân 7 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
3. SGK Giáo dục công dân 8 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
4. SGK Giáo dục công dân 9 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
5.Thiết kế bài giảng GDCD 6,7,8,9 - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
6. Phương pháp giảng dạy Giáo dục công dân - Trường Đại học Sư phạm Hà
Nội - Năm 1994.
7. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng môn Giáo dục công dân
THCS – NXB giáo dục Việt Nam.
8. Trang tìm kiếm google
9. Báo VietNamnet.vn.

10. Báo Thanh niên.
11. Báo Tuổi trẻ.
12.Báo thiếu nhi dân tộc.

18


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Hoàng Văn Tú
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên
Cấp đánh
giá xếp loại
TT

Tên đề tài SKKN

(Ngành GD
cấp
huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

Một số vấn đề dạy học văn tả
01

cảnh Ngữ văn 6.
Một số kinh nghiệm dạy tiết

02 ngoại khãa môn GDCD
trường THCS.

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Ngành GD
cấp huyện

A

2009 - 2010

Ngành GD
cấp huyện

C

2011- 2012

Ngành GD
cấp huyện

C

2013 - 2014

B

2015 - 2016

Ứng dụng công nghệ thông tin
để nâng cao hiệu quả dạy học
03 bài: Năng động sáng tạo môn
GDCD 9 Trường THCS Ái
Thượng.
o4

Một số kinh nghiệm tạo hứng

Ngành GD
cấp huyện
19


thú cho học sinh trong bộ môn
GDCD ở THCS.

20