Ứng dụng một số bài tập nhằm nâng cao hiệu quả kỹ, chiến thuật tấn công cầu trên lưới cho học sinh THPT quảng xương 2

MỤC LỤC
NỘI DUNG

TRANG
1. Mở đầu
1
1.1 Lí do chọn đề tài
1
1.2 Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
3
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
4
2.3.1. Tìm hiểu về quan điểm tích hợp trong dạy học
5
2.3.2 Thực hành ứng dụng phương pháp tích hợp và tích hợp liên
11
môn trong một giáo án thể nghiệm cụ thể
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
19
dục, với bản thân, đồng nghiệp, nhà trường.
3. Kết luận, kiến nghị

20
3.1. Kết luận
20
3.2. Kiến nghị
20
Tài liệu tham khảo
21

0


1. MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Giáo dục thể chất là một quá trình sư phạm nhằm bảo vệ và tăng cường sức
khỏe, hoàn thiện thể chất, rèn luyện nhân cách và trang bị những kĩ năng cần thiết
cho mỗi cá nhân trong cuộc sống. Do đó nhiều nhà sư phạm rất quan tâm đến giáo
dục thể chất cho thế hệ trẻ và xếp giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ trong hệ
thống giáo dục và đào tạo ở nhà trường phổ thông. Giáo dục thể chất trong nhà
trường phổ thông còn là một mặt của giáo dục toàn diện, trang bị cho học sinh
những kiến thức về thể dục thể thao, phát triển toàn diện các tố chất thể lực, giúp
các em có thể học tốt các môn học khác
Chính vì vậy, công tác GDTC và hoạt động TDTT trong nhà trường các cấp là
một mặt giáo dục quan trọng trong sự nghiệp GD&ĐT góp phần thực hiện mục
tiêu: Nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài cho đất nước. Quán
triệt được vấn đề này trong nhiều năm qua Bộ GD&ĐT đã chú trọng cải tiến nội
dung, phương pháp giảng dạy nhằm phát triển thể lực nâng cao chất lượng GDTC
trong nhà trường các cấp, xây dựng quy hoạch phát triển và đổi mới công tác
GDTC và thể thao trường học.
Đá cầu là một môn thể thao dân tộc có lịch sử phát triển lâu đời. Hiện nay đá
cầu đã phát triển thành môn thể thao được nhiều tầng lớp nhân dân ưu chuộng, nhất

là học sinh, sinh viên góp phần phát triển và hoàn thiện thể chất. Đá cầu được đưa
vào các giờ học thể dục của các trường THCS, THPT trên toàn quốc. Vì vậy, việc
nâng cao hiệu quả chất lượng giờ học môn đá cầu đang được quan tâm mà trường
THPT Quảng Xương 2 chưa có công trình nào nghiên cứu để nâng cao hiệu quả
trong tập luyện cũng như thi đấu.
Đá cầu là môn thi đấu chính thức trong các kì Hội khỏe phù đổng. Cũng như
nhiều môn thể thao khác việc tấn công và hóa giải các đòn tấn công của đối phương
chính là yếu tố quyết định để giành thắng lợi trong thi đấu. Đối với mỗi nội dung
thi đấu đòi hỏi phải có những kỹ thuật, chiến thuật khác nhau. Vì vậy phải xây
dựng một hệ thống bài tập khoa học để nâng cao chiến thuật và hiệu quả chắn cầu
làm hạn chế khả năng của đối phương và giành lại thế tấn công một cách chủ động.
Ngoài việc tấn công đạt hiệu quả cao thì việc thực hiện tốt chiến thuật phòng thủ sẽ
quyết định phần lớn trong các trận đấu. Yêu cầu đặt ra là phải lựa chọn bài tập thế
nào. Sắp xếp phân bổ ra sao trong chương trình huấn luyện. Giải quyết yêu cầu trên
sẽ là một trong những vấn đề quyết định nâng cao hiệu quả chất lượng giảng dạy và
huấn luyện đội tuyển đá cầu.
Trường THPT Quảng Xương 2 ngoài việc trang bị những kiến thức cho học
sinh, công tác giáo dục thể chất của nhà trường cũng luôn được đầu tư và coi trọng.
Nhưng trong những năm qua, công tác GDTC của nhà trường còn gặp nhiều khó
khăn, cơ sở vật chất chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác GDTC. Vì vậy cũng

1


ảnh hưởng phần nào đến chất lượng môn học nói riêng và giáo dục toàn diện cho
học sinh nói chung.
Xuất phát từ nhứng lý do trên tôi chọn nghiên cứu đề tài: Ứng dụng một số
bài tập nhằm nâng cao hiệu quả kỹ, chiến thuật tấn công cầu trên lưới cho học
sinh THPT Quảng Xương 2
1.2. Mục đích nghiên cứu.

Xây dựng một hệ thống bài tập khoa học để nâng cao chiến thuật và hiệu quả
chắn cầu làm hạn chế khả năng của đối phương và giành lại thế tấn công một cách
chủ động.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh khối 10, 11, 12 trường THPT Quảng Xương 2.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp làm mẫu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp rèn luyện thực hành
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp đàm thoại

2


2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Trong giảng dạy và huấn luyện, chiến thuật trong thi đấu đá cầu đóng vai trò
quan trọng. Trong thi đấu hai đội có cùng trình độ tập luyện như nhau nhưng đội
nào có chiến thuật thi đấu tốt hơn sẽ giành chiến thắng. Nhưng không phải với đối
tượng nào cũng sử dụng chiến thuật như nhau mà tùy thuộc tình huống, đối tượng
cụ thể mà sử dụng chiến thuật sao cho hợp lý. Nói chung việc huấn luyện chiến
thuật làm cho người tập có ý thức về chiến thuật trong thi đấu và thực hiện được
các ý đồ chiến thuật cá nhân mà đấu pháp đề ra làm cơ sở cho các hoạt động chiến
thuật trong thi đấu đồng đội. Trong chiến thuật chắn cầu(phòng thủ) thì chắn cầu
đóng vai trò quan trọng trong các trường hợp không thể phối hợp chắn cầu đôi bởi
vì nó phụ thuộc trực tiếp vào cách tấn công của đối phương. Do vậy bản thân vận
động viên phải biết chắn cầu với các dạng chiến thuật tấn công khác nhau như tấn
công một chạm, tấn công xa lưới, vít chéo, vít lái.
Chuẩn bị thể lực chuyên môn trong huấn luyện chiến thuật: Như đã biết thể

lực là cơ sở cho việc huấn luyện chiến thuật thi đấu. Huấn luyện chiến thuật thi đấu
đòi hỏi người tập sự tiêu hao lớn về thể lực nhất là sức mạnh bột phát, sức mạnh bật
nhẩy và sức bền tốc độ... trong thi đấu. Do vậy để tập luyện có hiệu quả cần giúp
người tập phát triển các tố chất chuyên môn cần thiết trong huấn luyện chiến thuật
thì sức mạnh tốc độ, sức mạnh bật nhẩy đóng vai trò quan trọng, liên quan rất nhiều
tới hiệu quả tấn công, tổ chức các hình thức phối hợp phản công có hiệu quả cao.
Thể lực chuyên môn kém không những không có tác dụng nâng cao hiệu quả phối
hợp chiến thuật thi đấu mà còn trực tiếp giảm sút hiệu quả kỹ thuật cá nhân của
người tập.
Muốn huấn luyện tốt chiến thuật, kỹ thuật phải am hiểu các hệ thống chiến
thuật đã được áp dụng, đội hình chiến thuật cơ bản, chức năng nhiệm vụ của người
tập và các biến dạng của nó trong thi đấu. Trên cơ sở đó nắm được phương pháp
vận dụng ưu nhược điểm của đội hình trong thực tế thi đấu. Ngoài ra cần nắm được
cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc huấn luyện chiến thuật thông qua các tài liệu
nghiên cứu của các tác giả như: Nguyễn Trọng Hải (1993), Nguyễn Thị Hồng
Thắm(2010)....
2.2. Thực trạng của vấn đề.
Đá cầu là một môn thể thao đòi hỏi người tập phải có tố chất mềm dẻo, khéo
léo và khả năng phán đoán. Bên cạnh đó người tập phải có thể lực chuyên môn và
có khả năng phối hợp kỹ chiến thuật tốt trong tập luyện và thi đấu. Sự mềm dẻo
khéo léo và khả năng phán đoán còn được thể hiện qua tập luyện các kỹ thuật như:
kỹ thuật phát cầu, kỹ thuật tâng cầu bằng mu chính diện, kỹ thuật tấn công và các
kỹ thuật phòng thủ như: Kỹ thuật chắn cầu trên lưới trong nội dung thi đấu đôi,
chiến thuật chắn cầu hai người trong thi đấu đồng đội để có kết quả tốt trong thi

3


đấu và tập luyện đòi hỏi người tập phải thể hiện khả năng khéo léo phối hợp tốt với
đồng đội để có khả năng phán đoán tình huống.

Qua quá trình giảng dạy nghiên cứu tôi nhận thấy để đạt được thành tích cao
trong thi đấu phải qua quá trình tập luyện lâu dài, hợp lý, khoa học và nắm được
tâm sinh lý ở độ tuổi các em trong huấn luyện mới đạt được kết quả cao trong tập
luyện, thi đấu.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng.
2.3.1.Giải pháp thứ nhất.
Nghiên cứu thực trạng công tác giảng dạy và huấn luyện chiến thuật, kỹ thuật
của đội tuyển đá cầu Trường THPT Quảng Xương 2.
Để giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu trên tôi tiến hành giải quyết những vấn đề
sau:
- Đánh giá thực trạng sử dụng kỹ thuật, chiến thuật trong nội dung thi đấu
đôi và thi đấu đồng đội.
- Đáng giá thực trạng sử dụng bài tập hiệu quả trong chiến thuật, kỹ thuật của
đội tuyển đá cầu.
- Đánh giá thực trạng sử dụng chiến thuật, kỹ thuật trong thi đấu đôi và đồng
đội.
Trong tập luyện và thi đấu để chiến thắng được đối phương về mặt thể lực
tâm lý, kỹ chiến thuật thì trước hết đòi hỏi học sinh phải biết sử dụng kỹ thuật một
cách hợp lý, phối hợp nhuần nhuyễn các chiến thuật tấn công và phòng thủ với
đồng đội của mình trong mọi tình huống. Chiến thuật trong đá cầu rất đa dạng và
phong phú bao gồm chiến thuật tấn công, chiến thuật chắn cầu. Trong các dạng đó
lại có nhiều kỹ thuật mà cá nhân cần phải thực hiện tốt chuẩn xác để phối hợp với
đồng đội. Việc sử dụng cũng như huấn luyện chiến thuật tấn công và chắn cầu thế
nào để có hiệu quả thì cần chú ý đến kỹ thuật tấn công trên lưới ở nội dung thi đấu
đôi và đồng đội. Muốn đạt được hiệu quả cao cần chú ý đến: sức bật, khả năng phối
hợp phán đoán hướng chắn cầu và cứu cầu khi bị chắn lại. Do đó các bài tập nâng
cao hiệu quả tấn công trên lưới trong nội dung đá cầu là hết sức cần thiết. Thực tế
cho thấy trong các trận thi đấu đồng đội và thi đấu đôi sử dụng các pha tấn công sẽ
dễ dành phần thắng vì đây là những pha quyết định.
Qua đó ta thấy rằng chiến thuật tấn công trên lưới đóng vai trò quan trọng

trong thi đấu đá cầu góp phần trong việc đạt thành tích thi đấu.
Mục tiêu đặt ra trong đề tài của tôi là xem xét về số lần hiệu quả sử dụng
chiến thuật tấn công trên lưới với học sinh của đội tuyển đá cầu trường THPT
Quảng Xương 2. Cũng như khả năng phát triển và hoàn thiện chiến thuật đó. Thực
hiện mục tiêu trên chúng tôi đã tiến hành quan sát kết quả thực hiện chiến thuật tấn
công của đội tuyển trong các giải đá cầu tại các kì HKPĐ . Kết quả thu được tại
bảng 1.

4


Bảng 1. Thực trạng sử dụng chiến thuật tấn công trong thi đấu đôi nam của
Trường THPT Quảng Xương 2.
TT
1
2
3
4

Kỹ chiến thuật tấn công
Quét cầu gần lưới
Móc cầu gần lưới
Quét cầu xa lưới
Móc cầu xa lưới

Số
lần
thực hiện
n
29

68
4
9

Tốt
n
7
25
1
5

Đạt
%
24.13
36.76
25
55.55

n
9
30
1
2

Không đạt
%
31.03
44.11
55
22.22

n
13
13
2
2

%
44.82
19.11
50
22.22

Qua bảng 1 cho ta thấy tấn công cầu được sử dụng với số lần nhiều hơn. Tuy
nhiên số lần tốt và đạt chưa cao vì vậy cần có những phương pháp nghiên cứu để
lựa chọn những bài tập tăng hiệu quả của kỹ thuật tấn công là nhiệm vụ đặt ra trong
công tác huấn luyện chiến thuật của học sinh trường THPT Quảng Xương 2 được
chúng tôi nghiên cứu bằng 2 phương pháp:
- Bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp, gián tiếp.
- Bằng phương pháp quan sát sư phạm.
Qua thực tiễn chúng tôi đã phỏng vấn bằng phiếu cũng như trao đổi trực tiếp với
giáo viên, học sinh có thành tích cao tại các kì thi đấu đã cho kết quả thu được tại
bảng 2.
Bảng 2. Đánh giá hiệu quả sử dụng kỹ thuật, chiến thuật tấn công trong thi đấu đôi
của Trường THPT Quảng Xương 2.
TT Đối tượng

1
2
3

4

Nam đội 1(lớp11)
Nữ đội 1(lớp11)
Nam đội 2( Lớp 11)
Nữ đội 2( Lớp 11)

Chiến thuật tấn công
Số lần Tốt
thực
hiện
n
n
%
142
61
42.96
135
54
40
110
31
28.18
105
15
14.29

Đạt
n
63

62
42
30

Không đạt
%
44.36
45.59
38.18
28.57

n
18
19
37
60

%
12.68
14.08
33.63
52.14

Qua bảng 2 cho thấy chiến thuật, kỹ thuật tấn công được các em học sinh sử
dụng với số lần lớn đặc biệt là học sinh nam và nữ đội 1 đạt hiệu quả 40%-42,96%.
Trong đó đội nam, nữ đội 2(lớp 11) lại sử dụng với hiệu quả thấp 14,29%-28,18%
nhưng do phạm vi và thời gian nghiên cứu chúng tôi chỉ tiến hành nghiên cứu đối
với đội 1. Như vậy khi trình độ của học sinh càng cao thì đòi hỏi việc sử dụng
chiến thuật tấn công với số lượng càng lớn. Do đó việc lựa chọn các bài tập nâng
cao hiệu quả chiến thuật, kỹ thuật là điều quan trọng và mang tính cấp thiết. Điều

này khiến chúng tôi phải tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó để tìm ra
những giải pháp hữu hiệu nhất trong công tác huấn luyện.

5


Nhằm tìm hiểu nguyên nhân chúng tôi tiến hành điều tra phỏng vấn thông
qua các buổi tập luyện thi đấu và các phiếu phỏng vấn tới giáo viên, số phiếu phát
ra là 25, số phiếu thu về là 21. Kết quả thu được trình bày tại bảng 3.
Bảng 3. Nguyên nhân thực hiện không tốt kỹ thuật, chiến thuật tấn công trong thi
đấu( n = 21).
Số người
TT Nguyên nhân
lựa chọn
%
1
Độ bật chưa tốt
17
80.95
2
Tấn công cầu vào lưới hoặc ra ngoài sân
7
33.33
3
Khả năng phối hợp với người bắt bước 1 chưa tốt 16
76.19
4
Thực hiện kỹ thuật chưa đúng
5
23.81

5
Phán đoán hướng chuyền cầu chưa tốt
13
61.90
Qua bảng 3 cho thấy có 5 nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện không tốt kỹ
thuật tấn công. Tuy nhiên chỉ có 3 nguyên nhân chính ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu
quả chiến thuật, kỹ thuật tấn công đó là:
- Sức bật chưa tốt.
- Khả năng phối hợp với người bắt bước 1 chưa tốt.
- Phán đoán hướng chuyền cầu chưa tốt.
- Từ những kết quả thu được là cơ sở để chúng tôi nghiên cứu và lựa chọn
các bài tập nâng cao tại trường THPT Quảng Xương 2.
Thực trạng sử dụng bài tập: chúng tôi đã tiến hành tổng hợp các ý kiến
phỏng vấn các giáo viên ở các trường THPT trong toàn tỉnh nhằm nắm rõ thực
trạng để có biện pháp hữu hiệu trong quá trình nghiên cứu. Kết quả điều tra thu
được trình bày ở bảng 4.
Bảng 4. Kết quả điều tra thực trạng sử dụng bài tập nâng cao hiệu quả tấn công
trong thi đấu đôi nam.
TT ND bài tập
Các bài tập nhằm nâng cao độ bật
1
Bật nhầy lên xuống bục cao 50cm
2
Bật nhẩy co gối ở hố cát
3
Bật nhẩy qua ghế thể dục
4
Bật nhẩy bằng 1 chân
5
Đeo bao cát bật nhẩy lên xuống bục cao

30 cm( Trọng lượng chì 0,5kg/ 1 chân)
6
Bật nhẩy lên xuống bậc cao 30 cm
7
Nhẩy dây 2 chân chụm 5 phút
8
Bật nhẩy tấn công ở tư thế đứng
9
Gánh tạ đứng lên ngòi xuống trọng lượng
tạ chiếm 30% cơ thể

Mức độ sử dụng
Đội 1( n = 6)
Thường
TB
xuyên
n %
n
%

Ít
n

%

Đội 2 ( n = 5)
Thường
TB
xuyên
n

%
n
%

5
2
2
1
6

83.3
33.3
33.3
16.7
100

1
3
3
2
0

16.7
50
50
33.3
0

0
1

1
3
0

0
16.7
16.7
50
0

2
4
1
1
1

40
80
20
20
20

2
1
2
1
2

1
2

2
2

16.7
33.3
33.3
33.3

4
1
2
3

66.7
16.7
33.3
50

1
3
2
1

16.7
50
33.3
16.7

2
4

1
4

40
80
20
80

1
1
2
1

Ít
n

%

40
20
40
20
40

1
0
2
3
2

20
0
40
50
40

20
20
40
20

2
0
2
0

40
0
40
0

6


Bài tập nhằm nâng cao khả năng phán đoán
10
Bật nhẩy tấn công cầu phía sau ở bên 2 33.3
phải
11
Bật nhẩy tấn công cầu phía sau ở bên trái 2 33.3

12
Tấn công cầu phía trước mặt
4 66.7
13
Bật nhẩy tấn công cầu theo tín hiệu
2 33.3
14
Tấn công cầu ở bên phải có người chắn
2 33.3
15
Tấn công cầu ở bên trái có người chắn
1 16.7
16
Tấn công cầu ra tín hiệu cho người phía 1 16.7
sau phòng thủ
Các bài tập nâng cao khả năng phối hợp kỹ thuật tấn công
17
Tập tấn công ứng dụng chiến thuật đỡ 2 33.3
cầu khi đối phương chắn sang
18
Thi đấu tập ứng dụng chiến thuật, kỹ 5 88.3
thuật cả các pha tấn công phòng thủ đồng
thời ra tín hiệu cho đồng đội phía sau
theo sự chỉ dẫn của giáo viên

2

33.3

2

33.3

1

20

2

40

2

40

2
1
1
2
4
3

33.3
16.7
16.7
33.3
66.7
50

2

1
3
2
1
2

33.3
16.7
50
33.3
16.7
33.3

2
2
4
1
2
4

40
40
80
20
40
80

2
2
1

2
2
1

40
40
20
40
40
20

1
1
0
2
1
0

20
20
0
40
20
0

2

33.3

2

33.3

1

20

2

40

2

40

1

16.7

0

0

2

40

2

40

1

20

Qua bảng 4 cho thấy sử dụng bài tập của giáo viên trong quá trình tập luyện
đội 1 và đội 2 là khác nhau. Điều này đã tạo ra sự thiếu thống nhất trong việc huấn
luyện. Đây chính là cơ sở khoa học để chúng tôi lựa chọn ra các bài tập nhằm nâng
cao kỹ chiến thuật tấn công trong thi đấu.
2.3.2. Giải pháp thứ hai.
- Lựa chọn và đánh giá hiệu quả các bài tập đã lựa chọn đối với kỹ chiến
thuật tấn công trong nội dung thi đấu đôi lứa tuổi THPT.
- Để giải quyết nhiệm vụ này các vấn đề cụ thể được đặt ra.
- Nghiên cứu lựa chọn một số bài tập nâng cao hiệu quả kỹ chiến thuật tấn
công trong nội dung thi đấu đôi.
- Đánh giá hiệu quả các bài tập đã lựa chọn đối chiếu , với chiến thuật tấn
công trong thi đấu tại HKPĐ lần thứ 9.
2.3.2.1. Xây dựng nguyên tắc lựa chọn bài tập .
Kết quả nghiên cứu trên là những căn cứ khoa học để chúng tôi có những
định hướng đảm bảo khả năng tấn công cầu một cách tốt nhất cho học sinh THPT .
Để có thể lựa chọn các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật tấn công cho học
sinh THPT trước hết chúng tôi phải xác định được nguyên tắc lựa chọn bài tập dựa
vào nguyên tắc huấn luyện, cơ sở tâm lý, sinh lý dựa vào mục tiêu yêu cầu của
chương trình huấn luyện. Bước đầu xây dựng các nguyên tắc lựa chọn bài tập nâng
cao hiệu quả tấn công trên lưới đối với đá đôi và đá đồng đội như sau:
- Thứ nhất: Các bài tập nâng cao hiệu quả tấn công cầu trên lưới được lựa
chọn phải phù hợp với đối tượng tập luyện về tâm lý trình độ điều kiện tập luyện...
- Thứ hai: Các bài tập được lựa chọn phải đảm bảo tính vừa sức, hình thức
tập luyện đơn giản, phù hợp với đặc điểm của đối tượng nghiên cứu.
- Thứ ba: Các bài tập được lựa chọn phải phù hợp với điều kiện thực tiễn, kế

hoạch chuyên môn của đội và đặc điểm của hoạt động thi đấu trong môn đá cầu.

7


2.3.2.2. Nghiên cứu và lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật tấn công
trên lưới.
Căn cứ vào cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu một số tài liệu
chuyên môn cũng như thực tiễn giảng dạy và huấn luyện.
Căn cứ vào kết quả phỏng vấn các giáo viên, học sinh có thành tích cao trong
giải học sinh THPT Quảng Xương 2 chúng tôi đã tổng hợp phân tích và phân loại
theo hệ thống . Kết quả phỏng vấn được trình bày ở bảng 5.
Bảng 5. Kết quả phỏng vấn lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật tấn
công trên lưới của học sinh THPT( n = 21 )
TT
Nội dung bài tập
Kết quả phỏng vấn
n
%
Các bài tập nhằm nâng cao độ bật
Bật nhầy lên xuống bục cao 50cm
1

2
3
4
5
6
7
8

9

Bật nhẩy co gối ở hố cát
Bật nhẩy qua ghế thể dục
Bật nhẩy bằng 1 chân
Đeo bao cát bật nhẩy lên xuống bục cao 30 cm( Trọng lượng
chì 0,5kg/ 1 chân)
Bật nhẩy lên xuống bậc cao 30 cm
Nhẩy dây 2 chân chụm 5 phút
Bật nhẩy tấn công ở tư thế đứng
Gánh tạ đứng lên ngòi xuống trọng lượng tạ chiếm 30% cơ
thể

17
18
9
10
19

80.95
85.71
42.86
47.62
90.48

9
16
7
18

42.86
76.19
33.33
85.71

Các bài tập nhằm nâng cao khả năng phán đoán
Bật nhẩy tấn công cầu phía sau ở bên phải
10
8
Bật
nhẩy
tấn
công
cầu
phía
sau
ở
bên
trái
11
9
Tấn công cầu phía trước mặt
12
15
Bật nhẩy tấn công cầu theo tín hiệu
13
13
Tấn
công
cầu

ở
bên
phải
có
người
chắn
14
10
Tấn
công
cầu
ở
bên
trái
có
người
chắn
15
16
Tấn
công
cầu
ra
tín
hiệu
cho
người
phía
sau
phòng

thủ
16
15
Các bài tập nhằm nâng cao khả năng tấn công và phòng thủ
Tập tấn công ứng dụng chiến thuật đỡ cầu khi đối phương 8
17
18

chắn sang
Thi đấu tập ứng dụng chiến thuật, kỹ thuật cả các pha tấn
công phòng thủ đồng thời ra tín hiệu cho đồng đội phía sau
theo sự chỉ dẫn của giáo viên

18

38.09
42.86
71.43
61.90
47.62
76.19
71.43
38.09
85.71

Qua bảng 5 chúng ta thấy một số bài tập được giáo viên đánh giá về tác dụng nâng
cao hiệu quả tấn công cầu trên lưới đối với đôi THPT đạt 50% số phiếu trở lên, một
số bài tập khác ít sử dụng trong việc nâng cao hiệu quả kỹ chiến thuật dưới 50% số
phiếu tán thành thì chúng tôi loại bỏ bài tập đó là:
1/ Bật nhẩy qua ghế thể dục.

8


2/ Bật nhẩy bằng một chân.
3/ Bật nhẩy lên bục 30 phân
4/ Bật nhẩy bằng một chân
5/ Bật nhẩy tấn công cầu bên phải
6/ Bật nhẩy tấn công cầu bên trái
7/ Tấn công cầu ở bên trái có người chắn
8/ Tấn công cầu ra tín hiệu cho người phía sau phòng thủ
* Nhóm bài tập nâng cao độ bật nhẩy:
1/Bật nhầy lên xuống bục cao 50cm
2/ Bật nhẩy co gối ở hố cát
3/ Đeo bao cát bật nhẩy lên xuống bục cao 30 cm( Trọng lượng chì 0,5kg/ 1
chân
4/ Nhẩy dây 2 chân chụm 5 phút
5/ Gánh tạ đứng lên ngòi xuống trọng lượng tạ chiếm 30% cơ thể
* Nhóm bài tập nâng cao khả năng phán đoán:
1/ Bật nhẩy tấn công cầu phía sau.
2/ Bật nhẩy tấn công theo tín hiệu
3/ Bật nhẩy tấn công có người phục vụ
4/ Bật nhẩy tấn công có người ra tín hiệu cho đồng đội phía sau.
* Nhóm bài tập nhằm nâng cao khả năng phối hợp tấn công cầu trên lưới thi đấu và
tập ứng dụng tấn công cầu ở mọi tư thế, khi tấn công ra tín hiệu cho đồng đội phía
sau theo sự chỉ dẫn của giáo viên(người phòng thủ phía sau khi đối phương chắn
cầu sang).
2.3.2.3. Đánh giá hiệu quả các bài tập đã lựa chọn đối với chiến thuật tấn công
cầu trên lưới cho học sinh THPT.
Lựa chọn Test sử dụng để kiểm tra kết quả tập luyện nâng cao hiệu quả tấn công
cầu trên lưới cho học sinh THPT.

Trong thực tiễn huấn luyện môn đá cầu các giáo viên thường sử dụng bài
kiểm tra trong công tác huấn luyện và giảng dạy nhằm đánh giá chính xác khả năng
tấn công cầu của học sinh, thực tế tại đội tuyển đá cầu Trường THPT Quảng Xương
2 cũng đang sử dụng các bài tập kiểm tra kỹ chiến thuật tấn công cầu cho học sinh
trong đó có kỹ chiến thuật tấn công cầu trên lưới cụ thể là các Test:
- Bật nhẩy bằng một chân 30 giây ( Tính số lần)
- Bật nhẩy lên xuống bục cao 50cm 30 giây( số lần)
- Đeo bao chì bật lên xuống bục 30cm 15 giây( số lần ) trọng lượng chì 0,5
kg/1 chân.
- Bật nhẩy tấn công cầu có người phục vụ 20 lần( số lần đạt)
- Bật nhẩy quét cầu có người phục vụ 20 lần tính số lần đạt
- Bật nhẩy tấn công có người chắn sang lưới và cứu cầu 10 lần( số lần tốt).

9


Tuy nhiên đây là Test đã được học sinh sử dụng trong một thời gian dài. Vì
vậy không thể chánh khỏi một vài test không phù hợp với thực tiễn thi đấu. Do đó
tôi xác định lại dựa trên hệ thống các test đang sử dụng nhằm tìm được các test đặc
trưng để phù hợp với đối tượng nghiên cứu thông qua xác định hệ số tương quan
giữa kết quả thực hiện với thành tích thi đấu qua giải thi đấu HKPĐ lần thứ 10 . Kết
quả thu được trình bày ở bảng 6.
Bảng 6. Hệ số tương quan của hệ thống test lựa chọn với thành tích của học sinh
lứa tuổi THPT đội tuyển đá cầu Trường THPT Quảng Xương 2( n = 21).
TT Chỉ tiêu
Hệ số tương quan( r)
1
Bật nhẩy bằng một chân 30 giây ( Tính số lần)
0.564
2

Bật nhẩy lên xuống bục cao 50cm 30 giây( số lần)
0.845
3
Đeo bao chì bật lên xuống bục 30cm 15 giây( số lần ) 0.853
trọng lượng chì 0,5 kg/1 chân.
4
Bật nhẩy tấn công cầu có người phục vụ 20 lần( số lần 0.496
đạt)
5
Bật nhẩy quét cầu có người phục vụ 20 lần tính số lần 0.876
đạt
6
Bật nhẩy tấn công có người chắn sang lưới và cứu cầu 10 0.946
lần( số lần tốt).
Qua bảng 6 cho ta thấy không phải tất cả các test đang sử dụng đều phù hợp
với đối tượng nghiên cứu. Do đó, việc xác định tính thông báo của hệ thống test
đang sử dụng là một điều hết sức quan trọng và cần thiết trong quá trình nghiên
cứu. Qua nghiên cứu đã xác định được hệ thống test phù hợp với đối tượng nghiên
cứu( 0.845 < r < 0.946) bao gồm:
- Bật nhẩy lên xuống bục cao 50cm/30 giây( số lần)
- Đeo bao chì bật lên xuống bục 30cm/15 giây( số lần ) trọng lượng chì 0,5
kg/1 chân.
- Bật nhẩy quét cầu có người phục vụ 20 lần tính số lần đạt
- Bật nhẩy tấn công có người chắn sang lưới và cứu cầu 10 lần( số lần tốt).
2.3.3. Giải pháp thứ ba: tổ chức thực nghiệm.
Sau khi kiểm tra ban đầu tôi tiến hành phân tích hai nhóm đối tượng thuộc
đội tuyển đá cầu trường THPT Quảng Xương 2.
- Nhóm thực nghiệm gồm 10 học sinh.
- Nhóm đối chứng gồm 10 học sinh.
Trình độ tập luyện của cả hai nhóm học sinh đã tập đá cầu 5 đến 6 năm. Kết

quả kiểm tra ban đầu hai nhóm này thu được ngang nhau, thời gian thực nghiệm từ
tháng 9 năm 2017 đến tháng 12 năm 2017.
Nội dung thực nghiệm: Các bài tập nâng cao hiệu quả chiến thuật tấn công
mà chúng tôi đã lựa chọn thể hiện ở kết quả nghiên cứu của nhiệm vụ 2.
10


Cần nhấn mạnh rằng tổng thời gian tập luyện và các chế độ khác cả hai nhóm
giống nhau.
Trong quá trình nghiên cứu chúng tôi sử dụng phương pháp thực nghiệm sư
phạm so sánh hai nhóm: Nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Phương tiện để
đánh giá kết quả tập luyện là 4 test chuyên môn của đá cầu đã được lựa chọn. Cách
tiến hành thực nghiệm.
Chúng tôi tiến hành thống nhất khối lượng tập luyện, điều kiện phục vụ tập
luyện với nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Sự khác biệt giữa hai nhóm thể
hiện ở bài tập ứng dụng trong huấn luyện.
+ Nhóm đối chứng tập theo bài tập mà giáo viên đang sử dụng để huấn
luyện.
+ Nhóm thực nghiệm tập theo bài tập mà tôi đã lựa chọn ở kết quả nghiên
cứu của nhiệm vụ 2 gồm:
* Nhóm bài tập nâng cao độ bật nhẩy:
1/Bật nhẩy lên xuống bục cao 50cm
2/ Bật nhẩy co gối ở hố cát
3/ Đeo bao cát bật nhẩy lên xuống bục cao 30 cm( Trọng lượng chì 0,5kg/ 1
chân
4/ Nhẩy dây 2 chân chụm 5 phút
5/ Gánh tạ đứng lên ngòi xuống trọng lượng tạ chiếm 30% cơ thể
* Nhóm bài tập nâng cao khả năng phán đoán:
1. Bật nhẩy tấn công cầu phía sau.
2. Bật nhẩy tấn công theo tín hiệu

3. Bật nhẩy tấn công có người phục vụ
4. Bật nhẩy tấn công có người ra tín hiệu cho đồng đội phía sau.
* Nhóm bài tập nhằm nâng cao khả năng phối hợp tấn công cầu trên lưới thi đấu và
tập ứng dụng tấn công cầu ở mọi tư thế, khi tấn công ra tín hiệu cho đồng đội phía
sau theo sự chỉ dẫn của giáo viên( người phòng thủ phía sau khi đối phương chắn
cầu sang.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục trong nhà
trường.
Một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo huấn luyện chiến thuật, kỹ
thuật có hiệu quả cao là phải chuẩn bị tốt cho người tập về kỹ thuật, thể lực. Huấn
luyện kỹ thuật, chiến thuật chỉ có hiệu quả khi người tập đạt được trình độ kỹ sảo
cao về các kỹ thuật đối với chiến thuật phòng thủ trong thi đấu đá cầu buộc người
tập phải thành thục các kỹ thuật chắn cầu trên lưới, phấn đoán hướng tấn công để
săn bắt cầu. Ngoài ra còn một số kỹ năng ứng dụng khác mang tính chất tư duy
chiến thuật ở trình độ cao trong các điều kiện thi đấu căng thẳng. Phát triển tư duy
chiến thuật cho người tập chính là phát triển ở họ khả năng chi giác không gian,
thời gian và cảm giác khác.
11


Đối với học sinh nam, nữ từ 16 đến 18 tuổi là thời kỳ huấn luyện chiến thuật
nâng cao tốt nhất bởi vì sẽ trang bị cho các em kỹ thuật, chiến thuật để chuẩn bị
tham gia các giải đấu lớn.
Đặc điểm chiến thuật tấn công, phòng thủ trong thi đấu tức là khi đối phương
đá cầu sang thì bên kia phải bắt được cầu và truyền cầu để thực hiện pha tấn công.
Hiện nay xu thế tấn công mạnh và đa dạng vượt trội vì vậy huấn luyện chiến
thuật chắn cầu và phòng thủ cũng cực kỳ quan trọng không những tạo cơ sở vững
chắc cho người tập tham gia thi đấu đạt kết quả tốt ở các giải học sinh trong tỉnh và
HKPĐ toàn quốc.
2.4.1. Kiểm chứng các biện pháp đã triển khai.

So sánh kết quả thực nghiệm .
2.4.1.1. Trước thực nghiệm.
Tôi sử dụng 4 bài kiểm tra để so sánh sự khác biệt giữa hai nhóm trước thực
nghiệm gồm
1. Bật nhầy lên xuống bục cao 50cm
2. Đeo bao cát bật nhẩy lên xuống bục cao 30 cm( Trọng lượng chì 0,5kg/1
chân
3. Bật nhẩy tấn công cầu có người phục vụ 20 lần( số lần đạt) .
4. Bật nhẩy tấn công cầu có người chắn cầu và thực hiện cứu cầu.
2.4.1.2. Sau thực nghiệm.
Sau thời gian tập luyện tôi tiếp tục sử dụng 4 bài tập kiểm tra để so sánh kết
quả của hai nhóm thực nghiệm và đối chứng có kết quả khác nhau rõ rệt. ở cả 4 test
có t tinh > t bang ở ngưỡng xác xuất p < 0.05 – p < 0.01. Trong đó có 3 test 2,3,4 có t
tinh > t bang ở ngưỡng p < 0.01 và test 1 có t tinh > t bang ở ngưỡng p < 0.05. Điều này
chứng tỏ rằng kết quả kiểm tra của nhóm thực nghiệm đã tăng hơn so với nhóm đối
chứng, hay nói cách khác, các bài tập lựa chọn để nâng cao hiệu quả tấn công cầu
trên lưới đã phát huy hiệu quả kỹ chiến thuật tốt hơn cho học sinh.
Sau thời gian thực nghiệm, kết quả của nhóm thực nghiệm tốt hơn hẳn so với
nhóm đối chứng ở ngưỡng xác xuất thống kê cần thiết( p < 0,05 – p < 0,01). Vậy có
thể nói bài tập lựa chọn để nâng cao kỹ chiến thuật trong tấn công cầu trên lưới đã
phát huy hiệu quả cao hơn hẳn các bài tập thường được sử dụng đối với đội tuyển
đá cầu Trường THPT Quảng Xương 2.

12


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Từ những kết quả nghiên cứu của đề tài cho phép rút ra một số kết luận sau:
- Kỹ thuật tấn công cầu trên lưới là kỹ chiến thuật được sử dụng nhiều hơn

hẳn so với các kỹ chiến thuật khác, đặc biệt là khi trình độ tập luyện của học sinh
ngày càng cao thì việc sử dụng kỹ chiến thuật này càng nhiều. Tuy nhiên hiệu quả
của việc thực hiện kỹ chiến thuật này chưa cao là do các nguyên nhân chính ảnh
hưởng đến. Vì vậy trong quá trình giảng dạy và huấn luyện cần phải khắc phục
những nguyên nhân trên. Việc xác định nguyên nhân trên là cơ sở quan trọng trong
quá trình lựa chọn bài tập.
- Quá trình nghiên cứu đã xác định được hệ thống bài tập gồm 10 bài trong
đó có 3 nhóm là:
* Nhóm 1: Các bài tập nhằm nâng cao sức bật (05 bài).
* Nhóm 2: Các bài tập nâng cao khả năng phán đoán(04 bài).
* Nhóm 3: Bài tập nâng cao khả năng kỹ chiến thuật tấn công cầu trên lưới(01 bài).
- Các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ chiến thuật tấn công cầu trên lưới trong
môn đá cầu cho học sinh THPT do tôi lựa chọn qua thực nghiệm đã có tác dụng
nâng cao hiệu quả rõ rệt hơn so với các bài tập cũ, đạt ngưỡng xác xuất thống kê
cần thiết.
3.2. Kiến nghị.
Từ những kết luận nêu trên, cho phép chúng tôi kiến nghị như sau:
- Các giáo viên, huấn luyện viên đội tuyển đá cầu của Trường THPT Quảng
Xương 2 nói riêng và các giáo viên, huấn luyện viên đá cầu của các trường THPT
trong toàn tỉnh có thể áp dụng các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ chiến thuật tấn
công cầu trên lưới do đề tài tôi đã lựa chọn để nâng cao chất lượng giảng dạy và
huấn luyện học sinh đạt thành tích cao trong thi đấu.
- Do điều kiện về phạm vi và thời gian nghiên cứu nên đề tài chỉ nghiên cứu
được hiệu quả kỹ chiến thuật tấn công cầu trên lưới cho học sinh thi đấu đôi và
đồng đội lứa tuổi THPT. Rất mong sự quan tâm chú ý của các nhà nghiên cứu sẽ
phát triển và tiếp tục nghiên cứu đề tài này với phạm vi rộng hơn, sâu hơn để có thể
đưa môn đá cầu ngày càng phát triển đi lên luôn giữ vị trí đứng đầu trong khu vực.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Thanh Hóa, ngày 28 tháng 4 năm 2018
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của

mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người thực hiện

Nguyễn Thanh Bình
13


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Thể dục lớp 10.
2. Sách giáo khoa Thể dục lớp 11.
3. Sách giáo khoa Thể dục lớp 12.
4. Nguồn internet.

14