Chỉ đạo tổ chức các hoạt động giáo ducjngoaif giờ lên lớp của trường tiểu học ngọc trạo, bỉm sơn, thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GD& ĐT BỈM SƠN
----------

SÁNG KIÊN KINH NGHIỆM

CHỈ ĐẠO RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGỌC TRẠO – BỈM SƠN
THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

Họ và tên : Võ Đào Hoa
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Ngọc Trạo
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA NĂM 2019


MỤC LỤC
NỘI DUNG

Trang
1
I. Lí do chọn đề tài
1
II. Mục đích nghiên cứu
2
III. Đối tượng nghiên cứu
2
IV. Phương pháp nghiên cứu

2
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2
I. Cơ sở lí luận
2
II. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3
III. Các giải pháp, biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả công
5
tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
1. Quán triệt nhận thức cho đội ngũ CB, G V- C N V trong nhà
5
trường về tầm quan trọng của công tác giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh.
2. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm rèn kĩ năng sống cho học sinh
trong các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ học.
7
3. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua
9
tiết chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần.
11
4. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh
A. PHẦN MỞ ĐẦU

lồng ghép tích hợp trong các môn học, hoạt động giáo dục trong giờ
học chính khóa.
5. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh
Thông qua việc cùng tham gia vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
IV. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường.

C. KẾT LUẬN

13
18
19

CHỈ ĐẠO RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGỌC TRẠO– BỈM SƠN
2


THÔNG QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn
nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa- hiện đại hóa Đất nước, đáp ứng yêu
cầu hội nhập quốc tế, giáo dục nước ta đã và đang được đổi mới mạnh mẽ theo 4
trụ cột của giáo dục thế kỷ XXI, mà thực chất là cách tiếp cận kỹ năng sống, đó
là: Học để biết, Học để làm, Học để tự khẳng định mình và Học để cùng
chung sống. Đó chính là những kỹ năng sống cần thiết của mỗi cá nhân trong
giai đoạn hiện nay.
Kỹ năng sống là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành
vi và thói quen tích cực, lành mạnh. Người có kỹ năng sống phù hợp sẽ luôn
vững vàng trước những khó khăn, thử thách; biết ứng xử, giải quyết vấn đề một
cách tích cực và phù hợp.
Rèn kĩ năng sống cho học sinh tiểu học hiện đang là một vấn đề hết sức cấp
thiết, nó góp phần quan trọng và ảnh hưởng tới quá trình hình thành và phát triển
nhân cách, giúp các em tự tin, tự lập, chủ động, biết cách xử lí tình huống trong
cuộc sống và quan trọng hơn là khơi gợi được cho các em khả năng tư duy sáng
tạo, biết phát huy thế mạnh để vươn tới những thành công trong đường đời, sống

có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ quốc.
Vì vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống
lồng ghép tích hợp vào các môn học và các hoạt động ngoài giờ lên lớp ở bậc
tiểu học. Đây là một chủ trương cần thiết và đúng đắn. Giáo dục kĩ năng sống
được xem là nội dung quan trọng và thiết thực trong chiến lược giáo dục toàn
diện của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, để giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh đạt hiệu quả đòi hỏi nhiều phương pháp đa dạng chứ không chỉ đơn thuần
từ các bài giảng.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học qua học tập- sinh hoạt ở nhà
trường đang được quan tâm. Trong đó có thể thấy rõ, giáo viên chủ nhiệm lớp
cùng công tác chủ nhiệm lớp có ảnh hưởng, vai trò quan trọng trong việc nâng
cao hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học.
Nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống một cách toàn diện, liên tục, thiết
thực và có hiệu quả , tôi đã đi sâu nghiên cứu tập trung vào vấn đề “Chỉ đạo rèn
kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Ngọc Trạo- Bỉm Sơn thông qua
công tác chủ nhiệm lớp” .

II. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng việc Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh của đội ngũ
giáo viên trong nhà trường thời gian qua và đề xuất các giải pháp nâng cao chất
3


lượng Giáo dục kĩ năng sống cho đội ngũ giáo viên của trường tiểu học Ngọc
Trạo, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới.
III. Đối tượng nghiên cứu:
Sáng kiến nghiên cứu, đánh giá việc Giáo dục, rèn kĩ năng sống cho học
sinh của đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Ngọc Trạo, thị xã Bỉm Sơn, Tỉnh
Thanh Hóa.
-

IV. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết;
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin;
Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, …
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý- xã hội cơ bản giúp cho cá nhân
tồn tại, thích ứng và vững vàng trước cuộc sống… Kỹ năng sống đơn giản là tất
cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những
thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kỹ năng sống có thể hình thành tự
nhiên, học được từ những trải nghiệm của cuộc sống và do giáo dục mà có.
Không phải đợi đến lúc được học kỹ năng sống một con người mới có những kỹ
năng sống đầu tiên. Chính cuộc đời, những trải nghiệm, va vấp, thành công và
thất bại giúp con người có được bài học quý giá về kỹ năng sống. Tuy nhiên, nếu
được dạy dỗ từ sớm, con người sẽ rút ngắn thời gian học hỏi qua trải nghiệm, sẽ
thành công hơn. Kỹ năng sống cần cho con người suốt cả cuộc đời và luôn luôn
được bổ sung để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động.
Như vậy, giáo dục kĩ năng sống là trang bị cho học sinh những kiến thức,
kỹ năng về cuộc sống để các em có thể thích ứng với cuộc sống, để có thể tự
mình xử lý mọi tình huống trong thực tế một cách tốt nhất. Rèn luyện kỹ năng
sống cho học sinh là nhằm giúp các em rèn luyện kỹ năng ứng xử phù hợp, thân
thiện trong mọi tình huống; thói quen và kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng
hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự
bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội.
2. Giáo viên chủ nhiệm là người thay thế Hiệu trưởng quản lý toàn diện tập
thể học sinh một lớp học. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa Ban giám hiệu,
giữa các tổ chức trong trường, giữa các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh

lớp chủ nhiệm. Nói một cách khác, giáo viên chủ nhiệm là người đại diện hai
phía, một mặt đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác đại
4


diện cho tập thể học sinh. Với tư cách đại diện cho tập thể các nhà sư phạm, giáo
viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền đạt tới học sinh của lớp chủ nhiệm tất cả
yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường tới tập thể và từng học sinh của lớp
chủ nhiệm không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng
sự gương mẫu của người giáo viên chủ nhiệm, để mục tiêu giáo dục được học
sinh chấp nhận một cách tự giác, tự nguyện. Với kinh nghiệm sư phạm và uy tín
của mình, giáo viên chủ nhiệm có khả năng biến những chủ trương, kế hoạch
đào tạo của nhà trường thành chương trình hành động của tập thể lớp và của mỗi
học sinh. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến, nguyện
vọng của từng học sinh của lớp phản ánh với hiệu trưởng, với các tổ chức trong
nhà trường và với các giáo viên bộ môn. Giáo viên chủ nhiệm với tư cách là đại
diện cho lớp còn có trách nhiệm bảo vệ, bênh vực quyền lợi mọi mặt học sinh
của lớp. Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn tổ chức hoạt động tự quản của tập thể
học sinh. Chức năng cố vấn có ý nghĩa giáo dục quan trọng nhất đối với giáo
viên chủ nhiệm vì chức năng cố vấn về bản chất là sự điều chỉnh, vai trò định
hướng, điều khiển quá trình tự giáo dục của từng học sinh và tập thể học sinh,
phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh trong giáo dục.
Công tác chủ nhiệm là hoạt động không đơn giản, trong đó đòi hỏi người
giáo viên chủ nhiệm vừa là người mẹ vừa là người bạn lớn của trẻ. Thành công
của giáo viên là làm cho học sinh tôn trọng, kính yêu. Có như vậy, mới xây dựng
được một tập thể gắn bó, đoàn kết, tạo được môi trường học sinh tích cực và
thân thiện.
Như vậy, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh tiểu học có thể được thực
hiện thường xuyên, liên tục, đạt hiệu quả cao hơn nhờ vai trò của giáo viên chủ
nhiệm lớp và thông qua công tác chủ nhiệm lớp.

II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Thực trạng chung:
Nhiều ý kiến cho rằng, nội dung chương trình giáo dục của chúng ta hiện
nay nặng về dạy kiến thức, ít quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh dẫn đến có một bộ phận học sinh thiếu hụt hiểu biết về môi trường xung
quanh, ứng xử cần thiết trong cuộc sống. Tình trạng học sinh xuống cấp về đạo
đức lối sống, đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, bỏ học, không hứng thú học tập
xuất hiện ngày một nhiều. Tính nhân văn ngày càng mờ nhạt thể hiện ở hành vi
ứng xử chưa đẹp giữa các em và với thầy cô, cha mẹ, cộng đồng. Khiếm khuyết
nhân cách thể hiện ở việc các em sống thiếu trách nhiệm với bản thân. Theo các
chuyên gia giáo dục, nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu kỹ năng sống. Vì
vậy, làm thế nào để triển khai giáo dục kĩ năng sống một cách hiệu quả, thu hút
được học sinh đang là trăn trở của các thầy cô giáo, các nhà trường hiện nay.
2. Thực trạng của nhà trường

5


2.1. Thuận lợi và khó khăn:
* Thuận lợi:
- Trường Tiểu học Ngọc Trạo đạt trường chuẩn Quốc gia mức độ 1 vào năm
1999.
- Trường nhiều năm liên tục đạt trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc, được
tặng Bằng khen của Thủ tướng chính phủ, Bộ Giáo dục- Đào tạo, UBND Tỉnh,
…
- Nhà trường luôn nhận được sự chỉ đạo sát sao của Phòng GD- ĐT Bỉm
Sơn.
- Đảng uỷ, HĐND, UBND Phường Ngọc Trạo quan tâm, chăm lo đến sự
nghiệp giáo dục, tạo mọi điều kiện đầu tư kinh phí tu sửa, xây dựng cơ sở vật

chất giúp nhà trường hoàn thiện khuôn viên trường chuẩn Quốc gia.
- Hội phụ huynh học sinh nhà trường hoạt động tích cực, có hiệu quả trong
việc phối hợp giáo dục học sinh và xây dựng khuôn viên trường học.
- Đội ngũ CB - GV- CNV trẻ, ổn định, có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ,
năng lực chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác.
* Khó khăn :
- Cơ sở vật chất nhà trường còn chưa đáp ứng được với yêu cầu đổi mới giáo
dục hiện nay.
- Điều kiện kinh tế của một số gia đình học sinh còn gặp nhiều khó khăn nên
việc quan tâm của gia đình đến các em còn hạn chế, dẫn đến chất lượng học tập
và rèn luyện chưa cao.
2.2. Đặc điểm tình hình nhà trường:
a. Học sinh: Tổng số lớp: 23; Tổng số học sinh: 856 em.
Số liệu theo từng khối lớp:
ơ

Khối

Số lớp

Số HS

Nữ

2
4
2
1
0

HS
Khuyết tật
2
1
2
0
4

9

9

Dân tộc

1
5
227
104
2
5
197
101
3
4
144
68
4
5
160
82

5
4
128
54
Toàn
23
856
trường
409
b. CB- GV- CNV:
* Tổng số CB- GV- CNV: 33 ; Nữ: 31 đ/c.
Trong đó:
- BGH: 2 đ/c
- Nhân viên hành chính: 2 (Thư viện : 1; Kế toán: 1 )
- Giáo viên trực tiếp đứng lớp: 29, trong đó:

6


+ Giáo viên văn hoá: 23
+ Giáo viên đặc thù: 6 ( Nhạc: 2, Thể dục: 1; Ngoại ngữ: 2, Mỹ thuật: 1).
* Về trình độ Đào tạo: Trên chuẩn: 100%, trong đó:
- ĐHSP : 28 đ/c đạt tỉ lệ 84,8%.
- CĐSP : 5 đ/c đạt tỉ lệ 15,2%.
* Về trình độ tay nghề:
- Giáo viên giỏi tỉnh
: 5/29 đ/c đạt tỉ lệ 17,2 %.
- Giáo viên giỏi cấp thị
: 16/29 đ/c đạt tỉ lệ 55,2 %.
- Giáo viên giỏi cấp trường: 28/29 đ/c đạt tỉ lệ 96,5%.

c. Cơ sở vật chất:
Nhà trường có khuôn viên rộng, có đủ 1 phòng học/lớp, các phòng học
chức năng hoạt động tương đối có hiệu quả. Các phòng có đủ bàn ghế; các điều
kiện ánh sáng, quạt mát đảm bảo. Sách giáo khoa, tài liệu tham khảo và thiết bị
dạy học có đầy đủ cho hoạt động dạy- học. Diện tích sân chơi, bãi tập đảm bảo.
Khuôn viên có nhiều cây xanh bóng mát. Khu vệ sinh đảm bảo yêu cầu.
Nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống một cách toàn diện, liên tục, thiết
thực và có hiệu quả, trên cơ sở nắm chắc thực trạng trường, lớp, giáo viên, học
sinh, những thuận lợi, khó khăn của nhà trường; từ kết quả các hội thảo ở cơ sở
và kinh nghiệm quản lí, chỉ đạo cũng như quá trình trải nghiệm thực tế, tôi đã đi
sâu nghiên cứu tập trung vào vấn đề “Chỉ đạo rèn kĩ năng sống cho học sinh
trường Tiểu học Ngọc Trạo- Bỉm Sơn thông qua công tác chủ nhiệm lớp” .
III. CÁC GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO TỔ CHỨC THỰC HIỆN RÈN KĨ
NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC NGỌC TRẠO THÔNG QUA
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP.

1. Quán triệt nhận thức cho đội ngũ CB, G V- C N V trong nhà
trường về tầm quan trọng của việc rèn kĩ năng sống cho học sinh.
- Thực hiện chỉ đạo của ngành, nhà trường đã tổ chức cho 100% các đồng
chí trong Ban giám hiệu và giáo viên tham gia tập huấn chuyên đề Giáo dục kĩ
năng sống do Sở GD- ĐT Thanh Hóa và Phòng GD- ĐT Thị xã Bỉm Sơn tổ
chức.
- Thực hiện chỉ đạo của Phòng GD- ĐT Bỉm Sơn, trong tháng 8/2018,
Ban giám hiệu nhà trường đã triển khai đến toàn bộ cán bộ- giáo viên nhà
trường các chỉ thị, văn bản hướng dẫn chỉ đạo thực hiện chương trình, nhiệm vụ
năm học 2018- 2019. Tổ chức cho giáo viên trao đổi, thảo luận, nắm vững và
yêu cầu thực hiện nghiêm túc. Nhà trường đã tổ chức cho giáo viên toàn trường
xây dựng kế hoạch bài dạy, dạy 5 giờ minh họa các môn và phân môn trong
chương trình tiểu học có lồng ghép giáo dục kĩ năng sống. Qua việc dự giờ thăm
lớp, chúng tôi đã tổ chức cho giáo viên trao đổi, thảo luận, rút kinh nghiệm. Việc

làm trên đã giúp cho giúp cho cán bộ- giáo viên trong trường nắm vững được
tầm quan trọng, mục tiêu, yêu cầu, các phương pháp, hình thức dạy giáo dục kĩ
năng sống chủ động, có hiệu quả.
7


- Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của
kĩ năng sống- Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong quá trình giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh nhà trường. Với học sinh tiểu học, thầy cô giáo là người
mẹ hiền thứ hai của các em, các em luôn luôn nghe lời dạy bảo và làm theo
những gì thầy cô dạy. Thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, nhất là
tấm gương về cách ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm. Giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh sẽ thành công hơn khi chính thầy cô là một tấm
gương: "Nhân cách của người thầy là sức mạnh có ảnh hưởng to lớn đối với
học sinh, sức mạnh đó không thể thay thế bằng bất kỳ cuốn sách giáo khoa nào,
bất kỳ câu chuyện châm ngôn đạo đức, bất kỳ một hệ thống khen thưởng hay
trách phạt nào khác"- Usinxki.
- Căn cứ vào tình hình cụ thể của nhà trường, Ban giám hiệu đã tiến hành
phân công chuyên môn, giao công tác chủ nhiệm lớp cho 23 đồng chí giáo viên
đảm bảo phù hợp với trình độ, năng lực chuyên môn, sở trường của mỗi giáo
viên- Tổ chức 2 chuyên đề riêng cho giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Tiếp tục tuyên truyền, quán triệt tinh thần các văn bản chỉ đạo của cấp
trên: Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Thanh Hoá, Sở GD&ĐT Thanh Hoá, Phòng GDĐT Bỉm Sơn về việc giáo dục kĩ năng sống cho giáo viên, học sinh, phụ huynh
học sinh, nhân dân trên địa bàn và Đảng uỷ, UBND, các tổ chức đoàn thể
phường Ngọc Trạo, nắm và hiểu rõ các chủ trương, nghị quyết của Quốc hội,
Chính phủ và Bộ GD - ĐT qua hệ thống truyền thanh, các cuộc họp giao ban của
chính quyền và đoàn thể phường Ngọc Trạo, qua các cuộc họp phụ huynh học
sinh. Từ đó mọi người trong cộng đồng hưởng ứng, đồng tình, ủng hộ, phụ
huynh quan tâm mua sắm đủ SGK và dụng cụ học tập cho học sinh, hỗ trợ nhà
trường xây dựng hoàn chỉnh khuôn viên, quan tâm giáo dục học sinh.

- Nhà trường đã tiết kiệm ngân sách, đầu tư mua băng hình, tài liệu bồi
dưỡng giáo viên và các tài liệu tham khảo: Tập san giáo dục tiểu học, Toán tuổi
thơ, Văn tuổi trẻ, tài liệu Giáo dục kĩ năng sống,…phục vụ cho việc giáo dục kĩ
năng sống. Tổ chức cho giáo viên mượn, nghiên cứu, trao đổi, tập huấn trong tổ
chuyên môn và trong quá trình dạy học.
2. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm rèn kĩ năng sống cho học sinh trong
các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ học.
Đối với bậc tiểu học, sinh hoạt 15 phút đầu giờ học được dành cho giáo
viên chủ nhiệm và công tác chủ nhiệm lớp. Nếu tận dụng có hiệu quả khoảng
thời gian này, giáo viên chủ nhiệm sẽ xây dựng, duy trì được nhiều nề nếp tốt
cho học sinh, giúp cho học sinh củng cố kiến thức, rèn được nhiều kĩ năng cần
thiết cho các em. Tuy không trực tiếp nhưng 15 phút sinh hoạt đầu giờ còn góp
phần củng cố kiến thức đã học, đồng thời mở rộng thêm tri thức bên ngoài xã
hội mà bài học trên lớp chưa có điều kiện mở rộng. Thực hiện tốt thời gian này
là giáo viên chủ nhiệm lớp đã xây dựng được một lớp học có nề nếp, có thói
quen học tập tốt, phát huy được tính chủ động, tích cực học tập của học sinh,
8


góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay nhằm nâng cao chất
lượng học tập của học sinh, vì người ta thường nói: “ Nề nếp là mẹ đẻ của chất
lượng”.
Nhà trường quan tâm chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm khi lập kế hoạch chủ
nhiệm lớp phải chú ý một số điểm như: tìm hiểu kĩ từng đối tượng về trình độ,
sức khỏe, học lực, mối quan hệ trong gia đình. Nội dung kế hoạch phải phù hợp
với lứa tuổi, sát thực với chủ đề năm học, chủ điểm của tháng, tình hình lớp. Rút
kinh nghiệm sau mỗi tháng, mỗi học kì cũng rất cần thiết với giáo viên chủ
nhiệm để điều chỉnh hoặc bổ sung các biện pháp cho phù hợp.
Chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên cần tập trung rèn luyện cho các em 2 nhóm
kỹ năng sống sau đây trong các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ học:

Nhóm kỹ năng giao tiếp- hòa nhập cuộc sống:
- Các em biết giới thiệu về bản thân, về gia đình, về trường, lớp học và bạn
bè, thầy cô giáo.
- Biết chào hỏi lễ phép trong nhà trường, ở nhà và ở nơi công cộng.
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi.
- Biết phân biệt hành vi đúng sai, phòng tránh tai nạn.
Nhóm kỹ năng trong học tập, lao động- vui chơi giải trí:
- Các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết, kỹ năng quan sát, kỹ năng đưa ra ý kiến
chia sẻ trong nhóm bạn.
- Kỹ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung.
- Kỹ năng kiểm soát tình cảm- kỹ năng kìm chế thói hư tật xấu sở thích cá
nhân có hại cho bản thân và người khác.
- Kỹ năng hoạt động nhóm trong học tập vui chơi và lao động.
Trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ hằng ngày, giáo viên chủ nhiệm chú ý
nâng dần kĩ năng giao tiếp - tự nhận thức cho các em như biết sử dụng đúng các
quy tắc: chào hỏi, xin phép, cảm ơn, xin lỗi, yêu cầu… Biết cảm thông chia sẻ
buồn vui với mọi người.
Giáo viên chủ nhiệm cũng tập dần cho các em kĩ năng đặt mục tiêu từ
những việc nhỏ như thói quen dậy sớm tập thể dục, đi học đúng giờ, phụ giúp
cha mẹ việc nhà, giữ lời hứa với mọi người…
Trong thực tế các kĩ năng sống không hoàn toàn tách rời nhau mà có liên
quan chặt chẽ với nhau. Bản chất của kĩ năng sống là khả năng làm chủ bản thân
của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với người khác và với xã hội, khả
năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống.
Một số ví dụ minh họa:
a. Rèn kĩ năng tự nhận thức:
- Kĩ năng tự nhận thức là khả năng của con người hiểu về chính bản thân
mình như: biết nhìn nhận đánh giá đúng về tiềm năng, thói quen, sở thích, điểm
mạnh, điểm yếu,…của bản thân; luôn quan tâm và luôn ý thức được mình đang
làm gì. Mỗi cá nhân cần nhận biết và hiểu rõ về bản thân mình, mặt mạnh, mặt

yếu để tự đánh giá về mình. Giúp học sinh giao tiếp, ứng xử phù hợp và hiệu
9


quả; ngoài ra có hiểu đúng về mình mới có những quyết định, lựa chọn đúng đắn
phù hợp với khả năng của bản thân, với điều kiện thực tế.
- Cách thực hiện: Giáo viên cho học sinh trả lời những câu hỏi sau:
+ Môn học mà em thích nhất ?
+ Nêu 1 năng khiếu sở trường của em?
+ Những điểm em thấy tự hào, hài lòng về mình?
+ Những điểm em thấy mình còn hạn chế, cần phải cố gắng hơn?
+ Điều quan trọng nhất mà em mong ước sẽ đạt được trong cuộc đời?
b. Rèn kĩ năng giao tiếp:
- Kĩ năng giao tiếp là khả năng có thể bày tỏ ý kiến theo hình thức nói,
viết hoặc sử dụng ngôn ngữ một cách phù hợp với hoàn cảnh. Đồng thời biết
lắng nghe, tôn trọng ý kiến người khác ngay cả khi bất đồng quan điểm.
Kĩ năng này giúp con người biết đánh giá tình huống giao tiếp và điều chỉnh
cách giao tiếp một cách phù hợp, hiệu quả, cởi mở, bày tỏ suy nghĩ cảm xúc
nhưng không làm hại hay gây tổn thương cho người khác. Giúp chúng ta có mối
quan hệ với người khác.
- Cách thực hiện:
Giáo viên tổ chức cho HS chơi trò “truyền thông tin”. Giáo viên chia lớp
ra các nhóm theo tổ, xếp hàng dọc, tổ trưởng làm nhóm trưởng, Giáo viên ghi
thông tin vào những mảnh giấy nhỏ. Gọi nhóm trưởng lên đọc thông tin của
nhóm do giáo viên ghi, sau đó truyền nhỏ thông tin vào tai bạn, cứ như thế cho
đến người cuối cùng. Người cuối cùng nhắc lại thông tin đã nhận được. Giáo
viên kiểm tra sự chính xác mà các nhóm đã truyền cho nhau, nhận xét, bình
luận, công bố kết quả, có thưởng cho nhóm có độ chính xác cao nhất và nhanh
nhất. Qua đó, tìm hiểu ý nghĩa của kĩ năng giao tiếp trong đời sống của con
người và làm thế nào để giao tiếp có hiệu quả. Giáo viên, học sinh có thể đưa ra

một tình huống cụ thể, yêu cầu các nhóm phân công đóng vai, có thể lấy ngay
những tình huống cụ thể trong lớp. Trên cơ sở những tình huống đó, giáo viên
phân tích cho học sinh hiểu được tầm quan trọng của kĩ năng giao tiếp: Người
có kĩ năng giao tiếp tốt biết dung hòa đối với mong đợi của người khác, có cách
ứng xử phù hợp khi cùng làm việc, học tập, cùng ở với người khác trong một
môi trường tập thể.
c. Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm:
- Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm là khả năng của con người thể hiện sự tự
tin, chủ động và ý thức cùng chia sẻ công việc với các thành viên khác trong
nhóm.
- Cách thực hiện: Giáo viên chủ nhiệm quan tâm đến việc đổi mới tổ chức
lớp. Lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó cần thay đổi theo từng tháng để từng
học sinh biết được các công việc của người lãnh đạo, các khó khăn gặp phải và
xử lý ra sao… Đồng thời biết thông cảm với công việc của người chỉ huy. Qua
đó rèn cho các em những kĩ năng chỉ huy - lãnh đạo cần thiết.

10


Trên đây là một số ví dụ về rèn kĩ năng sống quen thuộc cho học sinh, tùy
theo đặc điểm từng lớp, từng lứa tuổi và từng đối tượng mà giáo viên có thể vận
dụng các loại kĩ năng sống để giáo dục học sinh. Nhà trường chúng tôi đã quan
tâm chỉ đạo để giáo viên chủ nhiệm chủ động, sáng tạo đảm bảo 15 phút sinh
hoạt thực sự nhẹ nhàng, sinh động, tự nhiên, đa dạng và tránh áp lực về tinh thần
cho các em.
Trong 15 phút sinh hoạt đầu giờ, chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm
lồng ghép triển khai các nội dung: Học tập nội quy trường lớp; Hướng dẫn các
em học tập và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy; Đọc và làm theo báo Đội; Xây dựng
nề nếp ra vào lớp; Kiểm tra việc chuẩn bị bài, sách vở, đồ dùng học tập; Giáo
dục an toàn giao thông, vệ sinh cá nhân, trường lớp; Cách phòng tránh tai nạn

khi ở trường, ở nhà; Kể các câu chuyện về gương người tốt, việc tốt, gương vượt
khó, hiếu học, hiếu thảo,…Qua đó, nhà trường và giáo viên chủ nhiệm lớp đã
giáo dục các em ý thức tôn trọng và ứng xử tốt với mọi người, tích cực tham gia
vào các công việc chung, ý thức xây dựng môi trường sống thân thiện, ý thức
chấp hành tốt quy định pháp luật và các chuẩn mực đạo đức. Tình cảm yêu
thương, gắn bó chia sẻ với bạn bè, tập thể cũng từ đó được hình thành. Mối quan
hệ thầy- trò, trò- trò ngày càng thân thiện, sâu sắc hơn.
3. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết
chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần.
a. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết chào
cờ đầu tuần.
Trong chương trình giáo dục bậc tiểu học, nếu nội dung các tiết học trên
lớp trang bị kiến thức tự nhiên, xã hội cho học sinh thì tiết chào cờ đầu tuần
nhằm sơ kết các hoạt động của nhà trường, liên đội trong tuần vừa qua, giúp các
em nắm được tình hình trường lớp, các thông tin thời sự địa phương…đề ra kế
hoạch thực hiện trong thời gian sắp tới. Vì thế, tiết chào cờ đầu tuần có vị trí
quan trọng. Đặc thù của tiết chào cờ đầu tuần là tập trung ngoài trời, số lượng
học sinh đông. Do vậy, nhà trường chúng tôi rất quan tâm để nâng cao hiệu quả
tiết chào cờ đầu tuần. Theo đó, mục tiêu tiết chào cờ không chỉ là đánh giá xếp
loại nền nếp, học tập, các hoạt động giáo dục trong tuần qua của giáo viên trực,
triển khai kế hoạch tuần tới của Ban giám hiệu mà còn tập trung lồng ghép các hoạt
động rèn luyện các kỹ năng sống cho học sinh.
Nhà trường chỉ đạo tiết chào cờ đầu tuần gồm có các bước:
+ Giáo viên trực hoặc lớp trưởng lớp trực ban đánh giá, xếp loại nền nếp,
học tập, các hoạt động giáo dục của toàn trường trong tuần qua.
+ Đại diện Ban giám hiệu nhà trường triển khai kế hoạch tuần tới.
+ Sinh hoạt tập thể toàn trường.
Nhà trường giao cho các lớp luân phiên nhau thể hiện nghi thức Đội, hát
Quốc ca, Đội ca, Đánh trống chào cờ (đối với khối 4, 5) trong các tiết chào cờ,
đồng thời giao cho các lớp luân phiên nhau chuẩn bị nội dung sinh hoạt tập thể toàn

trường theo chủ đề cho trước.
11


Một số ví dụ minh họa:
- Yêu cầu lớp trực ban chuẩn bị và biểu diễn trước toàn trường 3 tiết mục
( hát, múa, đọc thơ) có chủ đề về thầy cô giáo ( Nhân dịp thi đua chào mừng
ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11).
- Yêu cầu lớp trực ban chuẩn bị và diễn 1 vở kịch có chủ đề về việc thực
hiện an toàn giao thông ( Tháng 9/2018).
- Yêu cầu giáo viên tổng phụ trách Đội phối hợp với lớp trực ban tổ chức
chương trình “ Đố em” hoặc “ Hái hoa dân chủ” để giúp các em tìm hiểu về
Đoàn- Đội- Lịch sử truyền thống- Thời sự- Kiến thức cập nhật về phòng chống
Ma túy, HIV/AIDS, phòng tránh tai nạn giao thông, phòng chống tai nạn đuối
nước, cách sơ cứu ban đầu đối với một số tai nạn thường gặp,… Tập thể lớp và
giáo viên chủ nhiệm lớp phân công người dẫn chương trình để các em được thay
mặt lớp trực đánh giá, nhận xét thêm phần giao lưu với toàn trường qua các tiết
mục văn nghệ, kể chuyện, câu đố, trò chơi… do chính các em đứng ra tổ chức dưới
sự giúp đỡ và hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm.
- Nội dung sinh hoạt tập thể toàn trường trong tiết chào cờ còn được lồng
ghép các hoạt động: Thi múa hát tập thể sân trường (Tháng 11/2018); Thi nghi thức
Đội (Tháng 12/2018); Nghe tuyên truyền về tác hại của Ma túy, HIV/AIDS
(Tháng 12/2018); Quyên góp sách giáo khoa tặng bạn (Tháng 1/2019); Thi chỉ huy
đội, phụ trách sao giỏi ( Tháng 3/2019); Xem băng hình về tình hình an ninh trật tự,
an toàn giao thông của nước ta trong năm 2018 (Tháng 4/2019); Giao lưu với trung
tâm nghệ thuật tình thương ( Tháng 4/2019),…

Tặng quà cho học sinh nghèo

Quyên góp sách giáo khoa tặng bạn

Với cách làm như vậy, tiết chào cờ đầu tuần của nhà trường đã thực sự hấp
dẫn, đem lại nhiều kiến thức bổ ích, giúp các em thêm tự tin, bạo dạn trước đám
đông, tăng khả năng tổ chức, phát huy tính sáng tạo của các em và hơn hết, tiết
chào cờ đầu tuần đã đem lại cho học sinh nhà trường những tiếng cười, niềm vui,
hứng thú khi bước vào một tuần học mới.
b. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống thông qua tiết sinh
hoạt tập thể cuối tuần.
12


Tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần giữ vai trò quan trọng trong công tác
chuyển giao các nhiệm vụ, các phong trào thi đua của nhà trường đến từng lớp
đồng thời tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần giúp học sinh phát huy tính tự giác, tự
quản, năng lực điều hành của học sinh.
Tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần yêu cầu giáo viên phải có giáo án soạn nội
dung phù hợp với lứa tuổi, sát với chủ đề năm học, chủ điểm của tháng, tình
hình thực tế của lớp. Giáo viên chủ nhiệm cần hướng dẫn đội ngũ cán bộ lớp và
học sinh của lớp chuẩn bị đầy đủ nội dung trước giờ sinh hoạt. Dự kiến đan xen
những hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ với chủ đề, chủ điểm cụ
thể. Nhà trường chỉ đạo tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần thường có các bước:
+ Ổn định lớp
+ Đội ngũ cán bộ tổ, lớp và học sinh của lớp nhận xét, báo cáo tình hình
của tổ, lớp trong tuần- Lớp trưởng đánh giá chung, tuyên dương, nhắc nhở các
bạn.
+ Giáo viên nhận xét chung và triển khai công tác tuần tới, tháng tới qua
phát động thi đua theo chủ điểm.
+ Hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ với chủ đề, chủ điểm cụ
thể.
Bước Hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa văn nghệ với chủ đề, chủ điểm,

nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm chọn lựa các hình thức: Tổ chức trò
chơi dân gian; Thi vẽ tranh cổ động; Thi trang trí lớp học; Thi năng khiếu cá
nhân; Tập luyện văn nghệ tập thể; Giải câu đố; Trổ tài hung biện; Làm báo tường;
Trưng bày tranh ảnh sưu tầm được về chủ đề cho trước; Chăm sóc bồn hoa cây
cảnh của lớp,…đồng thời quan tâm chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp coi trọng việc
xây dựng mô hình “ Điều em muốn nói” trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, để giúp
các em được dịp bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, tình cảm, thái độ của mình, phát huy
tính dân chủ, cởi mở cho học sinh. Sau khi lắng nghe học sinh chia sẻ, giáo viên
dành thời gian để trao đổi và giáo dục các em, giúp các em tháo gỡ khó khăn,
hướng các em xây dựng ý thức phát huy điểm mạnh, hạn chế dần những vi phạm
khuyết điểm nhưng không chê bai, chỉ trích mà động viên, nhắc nhở là chủ yếu.
Qua đó, giáo viên chủ nhiệm tìm được biện pháp giáo dục thích hợp hơn, tăng
cường hoạt động tư vấn tâm lý, giáo dục cho học sinh kỹ năng xử lý mâu thuẫn
(nếu có), giáo dục học sinh biết tự bảo vệ bản thân, rèn kỹ năng ứng xử văn hóa,
phòng ngừa các tệ nạn xã hội….Do vậy, tiết sinh hoạt tập thể cuối tuần của các
lớp trong nhà trường đã thực sự sinh động, nhẹ nhàng, hiệu quả, tạo cho các em
hứng thú học tập, vui chơi khi ở trường, giúp các em biết sống và ứng xử phù
hợp trong các mối quan hệ, rèn luyện để trở thành học sinh ngoan, công dân tốt
của xã hội. Tình yêu quê hương đất nước, gia đình và bạn bè cũng từ đó được
bồi đắp cho học sinh nhà trường.
4. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh lồng
ghép tích hợp trong các môn học, hoạt động giáo dục trong giờ học chính
khóa.

13


Ở bậc Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm lớp được coi là ông thầy tổng thể,
đảm nhận dạy gần như tất cả các môn học. Trường chúng tôi hiện nay, giáo viên
chủ nhiệm dạy hầu hết các môn học, trừ các môn đặc thù. Vì vậy, việc lồng ghép

tích hợp giáo dục kĩ năng sống trong các môn học thông qua giáo viên chủ
nhiệm là chủ yếu. Theo đó, bằng trách nhiệm, bằng kinh nghiệm và vốn sống
của mình, giáo viên chủ nhiệm đã từng bước rèn kĩ năng sống cho học sinh
thông qua từng bài dạy.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh tiểu học, tập thể cán bộ giáo viên trường Tiểu học Ngọc Trạo - Thị xã Bỉm
Sơn đã tích cực thảo luận, lên lớp chuyên đề, lồng ghép giáo dục kĩ năng sống
trong các môn học, các giờ học một cách tự nhiên, hợp lí, có hiệu quả. Nhà
trường đã tổ chức tốt biện pháp sau đây: Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng
phát huy tính độc lập, sáng tạo của học sinh gắn với thực tiễn, có tài liệu bổ trợ
phong phú, sử dụng thiết bị dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy
học, luôn tạo cho các em tính chủ động, tích cực, hứng thú trong học tập; phát huy
tính sáng tạo, tạo được bầu không khí cởi mở thân thiện. Trong giờ học, giáo viên
tạo cơ hội cho các em được nói, được trình bày trước nhóm bạn, trước tập thể, quan
tâm tới những em còn rụt rè, khả năng giao tiếp kém, qua đó góp phần tích lũy kĩ
năng sống cho các em. Qua từng tiết dạy, giáo viên hướng dẫn học sinh kĩ năng
làm việc theo nhóm: biết cách phân công công việc, lắng nghe ý kiến người
khác, tranh luận, biết bày tỏ quan điểm cá nhân, thống nhất ý kiến, thực hiện
đúng ý kiến đã thống nhất… Đây là kĩ năng hết sức cần thiết khi các em trưởng
thành, làm việc trong tập thể.
Ví du: Ở môn đạo đức, giáo viên chủ nhiệm đã nâng cao kĩ năng giao tiếptự nhận thức như kính trọng, biết ơn ông bà, cha mẹ, thầy cô, thương binh - liệt
sĩ, những người lao động… bằng những hành vi, thái độ, việc làm nho nhỏ hằng
ngày. Các em biết quan tâm chăm sóc ông bà, cha mẹ, anh chị; biết giúp đỡ
người già, em nhỏ, bạn bè; biết xác định các giá trị hành vi đạo đức. Tùy từng
bài học, giáo viên chủ nhiệm giáo dục các kĩ năng phù hợp cho các em. Quán
triệt mục tiêu giảng dạy môn Đạo đức, nhất là hình thành các hành vi đạo đức ở tiết
2, giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác kiểm tra đánh giá, phân loại hạnh kiểm của
học sinh, rèn cho học sinh khả năng tự học, tự chăm sóc bản thân, biết lễ phép, hiếu
thảo, tự phục vụ bữa ăn và vệ sinh cá nhân…
Ở môn kĩ thuật, giáo viên chủ nhiệm đã góp phần quan trọng rèn kĩ năng tự

phục vụ bởi ở gia đình, các em thường được cha mẹ làm thay hoặc không có
thời gian gần gũi để hướng dẫn. Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh thấy rằng
việc khâu may, nấu cơm, luộc rau, lắp ráp mạch điện đơn giản… hết sức cần
thiết cho bản thân các em vì chẳng những có thể phụ giúp cha mẹ khi bận hoặc
bệnh mà còn là hành trang khi các em đi học xa nhà hay đi du học sau này
không có người chăm lo…
Ở môn khoa học, giáo viên chủ nhiệm đã hướng dẫn, tập dần cho các em kĩ
năng ra quyết định, kĩ năng kiên định như nói không với thuốc lá, ma túy,
rượu… dứt khoát với những lời dụ dỗ, lôi kéo vào những thói hư tật xấu. Giáo
14


dục các em kĩ năng tự bảo vệ: biết cách phản kháng, biết cách xử lý trước nguy
cơ bị lạm dụng thể xác, hành vi bạo lực…
Việc nâng chất lượng hiệu quả giờ dạy các môn học lồng ghép kĩ năng
sống cho học sinh ở bậc tiểu học là vô cùng quan trọng. Bắt buộc người thầy
phải gây được hứng thú trong các giờ dạy để giờ học đạt hiệu quả cao. Muốn
vậy, người giáo viên phải đầu tư suy nghĩ đổi mới phương pháp giảng dạy và
kết hợp các hình thức dạy học hợp lý với nội dung, tính chất của bài. Giáo viên
phải thiết kế các hoạt động đan xen nhau hợp lý và tổ chức, điều khiển học sinh
tiến hành nhịp nhàng, sinh động để học sinh chủ động phát hiện chiếm lĩnh nội
dung bài học.

Những tiết học ứng dụng CNTT đã đem lại hứng thú học tập cho học sinh nhà trường.

5. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh thông
qua việc cùng tham gia vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động ngoài giờ lên lớp có ý nghĩa hết sức to lớn đối với việc rèn kĩ
năng sống cho học sinh tiểu học. Để các hoạt động ngoài giờ lên lớp được triển
khai một cách có hiệu quả chứ không chỉ dừng lại ở mức độ hình thức, đòi hỏi

phải có sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu, mỗi giáo viên chủ nhiệm phải là
một anh, chị phụ trách. Do đó, nhà trường chúng tôi luôn tạo mọi điều kiện thật
tốt cho giáo viên Tổng phụ trách Đội và giáo viên chủ nhiệm để sao cho việc rèn
luyện kĩ năng sống cho học sinh đạt được hiệu quả cao nhất, thu hút được nhiều
đối tượng học sinh tham gia, nhất là những học sinh chưa chăm, chưa ngoan.
Một khi có cơ hội thể hiện sở trường của mình, có thể là trong lĩnh vực văn
nghệ, thể thao…, thấy được chỗ đứng hoặc những đóng góp của mình trong tập
thể sẽ có tác dụng giúp học sinh tự tin hơn, hòa đồng hơn với bạn bè.
Cùng với việc hưởng ứng phong trào “ Trường học thân thiện, học sinh
tích cực” do Bộ giáo dục và đào tạo phát động, nhà trường đã chú trọng nhiều
hơn đến việc tạo ra môi trường để học sinh tự trải nghiệm và lĩnh hội với sự
hướng dẫn của thầy cô giáo, trong đó đề cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp.

15


Nhà trường đã tổ chức rất nhiều các hoạt động ngoài giờ lên lớp để tạo ra những
sân chơi bổ ích giúp học sinh được rèn luyện một số kĩ năng sống cần thiết.
Ban giám hiệu nhà trường lên lịch tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp
trong năm học 2018- 2019 với các chủ điểm cụ thể như sau:
- Tháng 8/2018 : Vui hội khai trường
- Tháng 9/2018 : Em yêu trường em
- Tháng 10/2018: Môi trường học thân thiện
- Tháng 11/2018: Tôn sư trọng đạo
- Tháng 12/2018: Tiếp bước truyền thống anh hùng
- Tháng 1/2019 : Đón Tết cổ truyền
- Tháng 2/2019 : Giữ gìn truyền thống văn hóa Dân tộc
- Tháng 3/2019 : Tri ân Mẹ và Cô
- Tháng 4/2019 : Hòa bình và Hữu nghị
- Tháng 5/2019 : Nhớ ơn Bác Hồ

Đồng thời nhà trường đã tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện một số hoạt
động ngoài giờ lên lớp sau đây nhằm thực hiện tốt các chủ điểm nêu trên.
Hoạt động vui chơi giải trí, TDTT: Vui chơi, giải trí là nhu cầu thiết yếu
của trẻ, đồng thời là quyền lợi của các em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa
giáo dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học. Hoạt động này làm thỏa mãn
về tinh thần cho trẻ em sau những giờ học căng thẳng, góp phần rèn luyện sức
khỏe và một số phẩm chất cho các em như: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh
thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái…

ợhfg

Đội nghi thức trang trọng trong
những buổi lễ hội của nhà trường.

Những trò chơi dân gian luôn thu hút
sự tham gia đông đảo của học sinh
nhà trường.

Nhà trường đã chỉ đạo giáo viên tổng phụ trách Đội, giáo viên dạy thể dục
phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm lớp triển khai, hướng dẫn, tổ chức các trò
chơi dân gian như: Mèo đuổi chuột, Bịt mắt bắt dê, Rồng rắn lên mây, Kéo co,
Nhảy dây, Đá cầu, Cờ vua,…cho học sinh tham gia theo khu vực trong giờ ra
chơi, đồng thời quan tâm chỉ đạo có hiệu quả Hội khỏe phù đổng cấp trường, tổ
16


chức cho học sinh tập các bài thể dục tay không, bài võ tay không, tập
Aerobic…trong các giờ ra chơi giữa giờ nhằm tạo nhiều sân chơi bổ ích cho các
em. Các em được vui chơi thoải mái sau những giờ học căng thẳng. Các em đã
tích lũy được kĩ năng hợp tác làm việc theo nhóm với bạn, biết chia sẻ vui buồn

cùng bạn, biết nhận xét đánh giá hành vi, kĩ năng giao tiếp của các em cũng tốt
hơn.
Hoạt động văn hóa nghệ thuật: Đây là một loại hình hoạt động quan
trọng, không thể thiếu được trong sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh
tiểu học. Hoạt động này bao gồm nhiều thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca,
kịch ngắn, đố vui, nhạc cụ, thi kể chuyện…Các hoạt động này góp phần hình
thành cho các em kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đây là một trong
những kỹ năng rất quan trọng trong xu thế toàn cầu hóa. Nhà trường đã phát huy
tốt vai trò của tổ chức Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng,
phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp thông qua các cuộc thi bằng các hình
thức: Tăng cường trang bị sách, truyện tranh và tủ sách lưu động, tạo điều kiện
tốt nhất trong việc xây dựng văn hóa đọc cho học sinh trong trường học; Thi hát
dân ca; Thi văn nghệ các lớp nhân dịp 20/11, 8/3; Thi kể chuyện về tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh; Thi báo tường nhân dịp 26/3; Tổ chức cho học sinh toàn trường
múa hát sân trường và tham gia các loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian: Hò, vè,
hát Đồng dao,… trong các giờ ra chơi, qua đó mà rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh nhà trường.

Đội văn nghệ nhà trường
tham gia giao lưu cấp Thị xã.

Học sinh nhà trường tham gia múa hát sân
trường với tinh thần vui vẻ, thích thú.

Hoạt động tiếp cận khoa học- kĩ thuật: Đây là hoạt động giúp các em tiếp
cận được những thành tựu khoa học- công nghệ tiên tiến. Điều đó sẽ tạo cho các
em sự say mê, tìm tòi, kích thích học tập tốt hơn. Nhà trường đã tổ chức các hoạt
động: Thi giải toán qua mạng; Thi Ôlympic tiếng Anh qua mạng; Tổ chức Giao
lưu học sinh giỏi theo khối lớp; Tổ chức sân chơi: “ Tuổi thơ khám phá”; Tổ chức
17

các câu lạc bộ theo sở trường, sở thích cá nhân: Câu lạc bộ Tiếng Anh, Câu lạc bộ
Toán tuổi thơ, Câu lạc bộ Tiếng Việt, Câu lạc bộ Khoa học, tìm hiểu các danh
nhân, các nhà bác học… Đây là một hoạt động nhằm tạo điều kiện cho các em
làm quen với các công nghệ thông tin hiện đại, việc nghiên cứu khoa học và tự
khẳng định mình.
Hoạt động lao động công ích: Đây là một loại hình đặc trưng của hoạt
động ngoài giờ lên lớp. Thông qua lao động công ích sẽ giúp các em gắn bó với
đời sống xã hội. Ngoài ra lao động công ích còn góp phần làm cho trẻ hiểu thêm
về giá trị lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao động lành mạnh. Vì vậy, nhà
trường chúng tôi đã tập trung xây dựng và đảm bảo môi trường giáo dục thân
thiện bằng công sức lao động của thầy và trò nhà trường như: Giáo viên chủ
nhiệm cùng với học sinh tham gia chăm sóc vườn trường theo kế hoạch, trực
nhật, vệ sinh lớp học, sân trường, chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, thi trang trí lớp
học thân thiện, trang trí lại phòng thư viện và cải tạo khu vực sân chơi, làm các
câu khẩu hiệu ở các cây xanh, bồn hoa để thông qua đó mà giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường cho học sinh; Tiếp tục tăng cường mảng xanh trong khuôn viên nhà
trường, tạo không gian thoáng mát để học sinh vui chơi, sinh hoạt…

Cô và trò cùng chăm sóc bồn hoa cây cảnh, làm đẹp thêm cảnh quan của nhà trường.

hoạt
động
công
ích đã
giúphoạt
họcđộng
sinhnổinhà
dụng

ThiCác
trang
trí lớp
học lao
thânđộng
thiện là
một trong
những
bật trường
của nhà vận
trường
kiến thức vào đời
Đây xanh
là hoạt
động
thường
sự cần thiết giúp
tạosống.
môi trường
- sạch
- đẹp,
gần gũixuyên,
với thiênthật
nhiên.
các em thích nghi với cuộc sống xung quanh. Sau này dù có rơi vào hoàn cảnh

18


khắc nghiệt nào thì các em vẫn có thể tồn tại được. Đó là nhờ các em biết lao

động.
Hoạt động xã hội: Bước đầu đưa học sinh vào các hoạt động xã hội để
giúp các em nâng cao hiểu biết về con người, đất nước, xã hội. Đây là một hoạt
động tuy khó nhưng nó mang một ý nghĩa vô cùng to lớn. Trong thực tế, hoạt
động này đã được nhà trường tiến hành tương đối tốt. Trong năm học, nhà
trường phát động tổ chức cho học sinh tham gia các phong trào: Mua tăm ủng hộ
hội người mù Bỉm Sơn; Xây dựng Quỹ nhân đạo giúp đỡ bạn nghèo; Quyên góp
sách giáo khoa tặng bạn; Giao lưu với trung tâm nghệ thuật tình thương,…Bên
cạnh đó, nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm cho học sinh của lớp kí cam kết
thực hiện nghiêm túc An toàn giao thông; Kí cam kết không mua, bán, sử dụng trái
phép các loại pháo và đồ chơi nguy hiểm; Kí cam kết không thử, không dùng ma
túy; Đăng kí làm nhiều việc tốt về an ninh trật tự, an toàn giao thông; Tham gia viết
thư UPU ; Thi vẽ tranh về an toàn giao thông; Tham gia tìm hiểu về Đảng, Bác Hồ,
lịch sử địa phương; …Nhà trường cũng đã khuyến khích giáo viên chủ nhiệm cùng
hội phụ huynh các lớp tổ chức cho các em tham quan, dã ngoại Đền Sòng Sơn, Đèo
Ba Dội, Nghĩa trang liệt sĩ của Thị xã, Báo công lăng Bác,… Thông qua các hoạt
động này, các em được bồi dưỡng thêm về nhân cách, đặc biệt là tình người, có
hiểu biết sâu sắc hơn về cuộc sống quanh mình, như cha ông ta đã nói: “Đi một
ngày đàng, học một sàng khôn”.

Cô và trò viếng Nghĩa trang liệt sỹ và tham quan Đèo Ba Dội-Bỉm Sơn.
Đây là một trong những hoạt động giáo dục lịch sử địa phương và
truyền thống “ Uống nước nhớ nguồn ” được nhà trường quan tâm.

Dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm, học sinh toàn trường đã
tham gia các hoạt động trên một cách nhiệt tình, hào hứng. Qua đó, các em còn
có thêm những hiểu biết cơ bản về truyền thống dân tộc, biết được những nguy
hại của ma túy; có kiến thức để tham gia giao thông được an toàn; những kiến
thức về cuộc sống. Các em còn được cung cấp những kĩ năng cơ bản, cần thiết
để có thể làm chủ bản thân, hòa nhập được với xã hội hội hiện nay.

19


IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG.

Với các giải pháp và các biện pháp tổ chức thực hiện như trên, sau gần
một năm tập trung chỉ đạo rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Ngọc
Trạo thông qua công tác chủ nhiệm lớp, chúng tôi đã đạt được một số kết quả
khả quan sau:
1. Nhà trường:
- Nhà trường đã xây dựng được kỷ cương, nề nếp có chất lượng trong mọi
hoạt động. Chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà trường chuyển biến rõ rệt
và đạt kết quả tốt. Liên tục nhiều năm qua, HĐGDNGLL của nhà trường đạt
hiệu quả tốt, thực sự thu hút được học sinh tham gia. Nhiều HĐGDNGLL đã tạo
được ấn tượng sâu sắc cho học sinh cũng như đồng nghiệp trong và ngoài nhà
trường.
- Trường được đánh giá là một trong những đơn vị dẫn đầu bậc tiểu học
Thị xã về phong trào thi đua “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
2. Giáo viên:
- Nhận thức và năng lực tổ chức hoạt động giáo dục rèn kĩ năng sống của
cán bộ và giáo viên nhà trường được nâng lên rõ rệt.
- 100% giáo viên thực hiện tốt quy định, yêu cầu, mục tiêu, phương pháp
giảng dạy theo đổi mới nội dung, chương trình, SGK có hiệu quả. Các giờ dạy
của giáo viên trong các đợt kiểm tra của trường, Phòng GD & ĐT Bỉm Sơn, Sở
GD&ĐT Thanh Hoá đều được đánh giá xếp loại đạt ở mức khá, giỏi.
- Có nhiều cá nhân điển hình là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh và cơ sở như cô
Ngưyễn Thị Tuyết đạt danh hiệu Tổng phụ trách giỏi cấp Tỉnh, thầy giáo Vũ
Anh Tuấn đạt giờ dạy giỏi cấp Tỉnh môn Mĩ thuật.

3. Học sinh:
- Chất lượng đại trà tiếp tục tạo được sự chuyển biến rõ nét. 100% học
sinh đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng chương trình các môn học.
- Chất lượng các phong trào, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt
hiệu quả cao, học sinh hăng hái, tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể,
mạnh dạn trong giao tiếp, thái độ lịch sự, nhã nhặn, lễ phép với thầy cô, người
lớn tuổi, tính cách thân thiện trong cư xử với bạn bè, sống hài hoà, tránh xung
đột với người khác, hạn chế tối đa những hành vi gây gỗ, đánh nhau, nói tục,
biết chia sẻ, quan tâm giúp đỡ người khác. Biết tôn trọng nơi công cộng và gìn
giữ tài sản chung, biết sống tiết kiệm, bảo vệ và thân thiện với môi trường.
Quan trọng hơn, với mục tiêu giáo dục toàn diện, kết hợp dạy chữ - dạy
người, giáo dục văn hoá kết hợp với giáo dục đạo đức và kĩ năng sống, nhà
trường đã phát huy được tính tự giác, tư duy sáng tạo của học sinh; bồi dưỡng
phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tạo sự
thoải mái, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh nhà trường, giúp các
em rèn luyện kĩ năng ứng xử thân thiện trong mọi tình huống; thói quen và kĩ
năng làm việc theo nhóm, kĩ năng hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói
20


quen rèn luyện sức khỏe, ý thức tự bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao
thông, đuối nước và các tệ nạn xã hội. Trong đó, có thể khẳng định, giáo viên
chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng sống cho
học sinh nhà trường, đúng như câu nói: "Nhà giáo không phải là người nhồi
nhét kiến thức mà đó là công việc của người khơi dậy ngọn lửa cho tâm hồn "Uyliam Batơ Dit.

C. KẾT LUẬN
Kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, phát
triển để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động. Theo yêu cầu của Bộ
GD-ĐT, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phải bảo đảm các yếu tố: giúp học

sinh ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội; giúp học sinh
hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói quen ứng xử
có văn hoá, hiểu biết và chấp hành pháp luật... Giáo dục kĩ năng sống chỉ thật sự
có hiệu quả khi người thầy có tâm huyết và trách nhiệm với nghề nghiệp. Để
nâng cao hiệu quả giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học, bản thân tôi đã
tự rút ra bài học chỉ đạo như sau:
1. Tiếp tục nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh, nhân dân về
tầm quan trọng của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Nhà trường cần phối hợp
với gia đình, các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường để cùng góp phần giáo
dục kĩ năng sống cho các em.
2. Giáo viên chủ nhiệm phải làm tốt công tác chủ nhiệm mà nhà trường phân
công, thường xuyên thay đổi các hình thức sinh hoạt lớp, luân phiên nhau cho các
em làm lớp trưởng, tổ trưởng. Thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức,
nhất là tấm gương về các ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm.
3. Kĩ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội. Do vậy,
trong quá trình thực thi giảng dạy kĩ năng sống cần quan tâm đến đặc điểm lứa
tuổi và yếu tố vùng miền. Giáo dục kĩ năng sống phải đáp ứng nhu cầu người
học, nội dung giáo dục phải thiết thực là một cách làm hiệu quả để đạt được mục
tiêu giáo dục toàn diện. Bên cạnh đó, phải có những thay đổi từ nội dung,
phương pháp dạy học, đến việc xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, thuận
lợi, sao cho người học có thể chủ động, tích cực, phát triển kĩ năng và vận dụng
những điều đã học vào cuộc sống.
4. Sử dụng tốt các phương pháp tạo sự tương tác, tham gia của người học.
Thực hành kĩ năng sống là biện pháp quyết định thành công của chương trình
giáo dục kĩ năng sống. Các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cần phong phú, đa
dạng tạo điều kiện cho người học tham gia thoải mái, tự tin. Giáo viên tạo không
khí thân mật, cởi mở, tôn trọng lẫn nhau trong lớp học; tăng cường khen ngợi,
động viên khích lệ người học, tránh thái độ phê phán, thiếu quan tâm đến ý kiến
người học.
21

5. Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại
khóa. Trong đó, nhà trường cần phát huy vai trò của tổ chức Đội thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng theo các chủ điểm hàng tháng. Đưa trò chơi
dân gian, hát dân ca và các loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian vào trường học,
qua đó mà rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
Trên đây là kinh nghiệm nhỏ của tôi được rút ra từ thực tế công tác chỉ
đạo rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Ngọc Trạo- Bỉm Sơn thông
qua công tác chủ nhiệm lớp.
Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lý và bạn bè
đồng nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn, mang tính khả thi hơn giúp tôi
chỉ đạo thực hiện tốt hơn công tác quản lý giáo dục trong những năm học tiếp
theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Ngọc Trạo, ngày 28 tháng 3 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Võ Đào Hoa

DANH MỤC

22

CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Võ Đào Hoa
Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng, Trường Tiểu học Ngọc Trạo,
Thị xã Bỉm Sơn, Tỉnh Thanh Hóa.

TT
1
2
3
4
5

6

7

8

Tên đề tài SKKN

Thực hiện đổi mới phương pháp dạy
học phần phân số lớp 4
Công tác kiểm tra, đánh giá giờ lên lớp
góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ
Chỉ đạo dạy học 2 buổi/ngày nâng cao
chất lượng giáo dục
Chỉ đạo kỹ năng sống cho học sinh

trường tiểu học Ngọc Trạo – Bỉm Sơn
Quản lý, chỉ đạo giáo dục ngoài giờ lên
lớp góp phần nâng cao chất lượng toàn
diện cho học sinh
Một số biện pháp chỉ đạo dạy học 2
buổi/ngày nhằm nâng cao chất lượng
Giáo dục toàn diện cho học sinh Tiểu
học Ngọc Trạo
Kinh nghiệm chỉ đạo xanh hóa trường
học, xây dựng môi trường học tập thân
thiện gần gũi với thiên nhiên
Một số biện pháp chỉ đạo kiểm ra đánh
giá giờ lên lớp góp phần nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên trường Tiểu học
Ngọc Trạo – Bỉm Sơn

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)
B

2007 - 2008

C

2009 - 2010

B

2010 - 2011

A

2011 - 2012

C

2012 - 2013

Sở GD&ĐT
Thanh Hóa

C

2013 - 2014

Phòng
GD&ĐT
Bỉm Sơn
Phòng
GD&ĐT
Bỉm Sơn

C

2014 - 2015

B

2015 - 2016

Cấp đánh
giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)
Sở GD&ĐT
Thanh Hóa
Sở GD&ĐT
Thanh Hóa
Phòng
GD&ĐT
Bỉm Sơn
Sở GD&ĐT
Thanh Hóa
Sở GD&ĐT
Thanh Hóa

Năm học
đánh giá
xếp loại

23