Một số biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan trở thanh đội viên tốt ở trường tiểu học xuân lẹ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH CHƯA
NGOAN TRỞ THÀNH ĐỘI VIÊN TỐT Ở TRƯỜNG
TIỂU HỌC XUÂN LẸ, HUYỆN THƯỜNG XUÂN

Người thực hiện: Lương Thị Trường
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Xuân Lẹ
SKKN thuộc lĩnh vực: Công tác Đội

THANH HÓA, NĂM 2017


PHỤ LỤC
Nội dung

Trang

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài

01

1.2. Mục đích nghiêm cứu

02

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

02

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

02

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.

03

2.2. Thực trạng của vấn đề

04

2.3. Các giải pháp để giải quyết vấn đề

07

2.4. Hiệu quả của sáng kiến.

17

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.

19

3.2. Kiến nghị

20


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trẻ em là hạnh phúc của gia đình, là tương lai của đất nước. Vì vậy trong
nhiệm vụ giáo dục hiện nay, việc giáo dục đạo đức cho học sinh là một vấn đề
hết sức quan trọng. Bởi mỗi con người chúng ta muốn trở thành người tốt, có ích
cho xã hội thì cần phải hội tụ đủ hai điều kiện đó là: “Đức và tài” như Bác Hồ đã
từng nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì
làm việc gì cũng khó”. Dù ở xã hội nào thì cái đức vẫn luôn được coi trọng, đức là
nền tảng tạo đà cho tài phát triển, tài làm cho đức phát triển toàn diện vững chắc,
làm gia tăng các giá trị xã hội cho mỗi người. Nhận rõ tầm quan trọng đó, trong
mỗi thời kì lịch sử, Đảng và Nhà nước ta luôn đặt sự nghiệp giáo dục là quốc
sách hàng đầu trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Trong thời điểm các hoạt động của thanh thiếu nhi đang được Đảng và Nhà
nước quan tâm, khi các hoạt động được đẩy mạnh có nhiều học sinh đã trở thành
con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ ở nhiều nơi và đã được nêu gương, thì
đây đó vẫn còn những học sinh chưa thật sự ngoan. Biểu hiện rõ nhất là trong
các lớp học vẫn còn có những học sinh có đạo đức chưa tốt dẫn đến kết quả học
tập yếu, kém làm ảnh hưởng đến thành tích chung của trường, lớp. Gần đây, trên
các phương tiện thông tin báo chí, truyền hình, mạng xã hội đã lên tiếng khá
nhiều về hiện tượng học sinh chưa ngoan, học sinh bỏ học tụ tập băng nhóm,
gây gỗ đánh nhau, có vụ dẫn đến tử vong. Những hiện tượng này đã trở thành
một vấn đề nhức nhối đáng lo ngại của toàn xã hội, nhất là đối với mỗi gia đình
và nhà trường.
Trên thực tế xã hội càng phát triển kéo theo nhiều giá trị đạo đức của con

người cũng thay đổi. Sự tiến bộ của khoa học công nghệ, sự du nhập của nhiều
nền văn hóa mới, hội nhập kinh tế ngoài mặt tích cực nó còn làm phát sinh
những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm: Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội
nhập kinh tế quốc tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy, phản nhân văn,
reo rắc lối sống tự do tư sản, làm xói mòn những giá trị đạo đức, thuần phong
mỹ tục của dân tộc. Hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút
nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong
quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém phát triển, không
có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu, các tệ nạn xã hội. Chính vì vậy
giáo viên Tổng phụ trách Đội cũng như giáo viên chủ nhiệm trong nhà trường là
người bao quát, giám sát hàng ngày mọi nề nếp, sinh hoạt của học sinh trong nhà
trường cần đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục “Học sinh chưa ngoan”. Bởi
học sinh chưa ngoan là những nhân tố, những lực cản ảnh hưởng xấu đến hình
ảnh của lớp, của trường.
Hiểu được tầm quan trọng trong mục tiêu giáo dục đào tạo, từ tình hình
thực tế đạo đức của học sinh trong những năm qua. Bản thân tôi nhận thức được
rằng: Trường học là môi trường giáo dục và rèn luyện cho thế hệ trẻ về cả đức
lẫn tài. Vì vậy với vai trò của một giáo viên Tổng phụ trách Đội bản thân cần
phải tổ chức tốt các phong trào hoạt động Đội thật phong phú, hấp dẫn, hào
1


hứng, sôi nổi nhằm thu hút học sinh tích cực tham gia, tạo hứng thú cho các em
trong học tập và sinh hoạt “Học mà chơi, chơi mà học”. Mặt khác thông qua
hoạt động Đội để giáo dục đạo đức cho học sinh, có lối sống lành mạnh và lên
án, phê phán, đấu tranh những hành vi đạo đức sai trái để các em có thể tự điều
chỉnh hành vi của mình theo sự giáo dục của người lớn.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đã mạnh dạn chọn cho mình một đề tài
nghiên cứu đó là: “Một số biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan trở thành
đội viên tốt ở trường Tiểu học Xuân Lẹ, huyện Thường Xuân” làm sáng kiến

kinh nghiệm để bổ sung và hoàn thiện vào phương pháp giáo dục học sinh chưa
ngoan hiện nay nhằm đem lại kết quả tốt hơn trong sự nghiệp giáo dục.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Xác định các nguyên nhân chính đã dẫn đến các em có hành vi chưa đúng,
chưa có động cơ học tập, phẩm chất đạo đức chưa tốt… Qua đó, giúp các em
định hướng được ý nghĩa của cuộc sống, định hướng được hành vi và có động
cơ học tập tốt hơn.
Xây dựng những biện pháp, áp dụng tốt vào việc dạy học và giáo dục học
sinh chưa ngoan đạt kết quả cao hơn; đồng thời nghiên cứu nhằm góp phần cùng
với những nhà giáo dục, gia đình và xã hội, nâng cao đạo đức, nhân cách của
học sinh.
Nhằm đánh giá đúng thực trạng của công tác giáo dục học sinh chưa ngoan
và giảm số lượng học sinh vi phạm nội quy nền nếp của lớp, của trường. Thông
qua đó tìm ra các giải pháp giáo dục nâng cao hiệu quả giúp học sinh chưa
ngoan từng bước hoàn thiện nhân cách để trở thành những người tốt, có ích cho
xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Các em đội viên, thiếu niên khối 4-5 trong Liên đội trường Tiểu học Xuân
Lẹ, là những học sinh có hành vi hay gây gỗ đánh nhau, chửi thề, nói tục, ý thức
học tập chưa tốt, hay vi phạm nội quy trường, lớp không biết vâng lời thầy cô,
cha mẹ, người lớn tuổi…
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Trong đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp:
Nghiên cứu lí luận
Tìm đọc các tài liệu có liên quan về vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức cho
học sinh Tiểu học.
Nghiên cứu thực tế
- Phương pháp điều tra:
Điều tra thực trạng trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Lấy ý kiến
của giáo viên và học sinh, phụ huynh học sinh để thu thập thông tin nghiên cứu.

Khảo sát thực tế học sinh qua các đợt (đầu năm và cuối học kì 1, cuối năm
học) để có số liệu, chất lượng thực tế.
- Phương pháp đàm thoại:
Đàm thoại với học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp, với phụ huynh và với bạn
bè của các em học sinh chưa ngoan để nắm vững hơn về hoàn cảnh cũng như
2


tính cách của từng em để có biện pháp giáo dục phù hợp đạt hiệu quả tốt nhất.
- Phương pháp quan sát:
Thông qua các hoạt động do Liên đội tổ chức, hoạt động học tập, vui chơi
để nắm rõ hơn về hành vi đạo đức của từng em.
Quan sát hoạt động giao tiếp với mọi người xung quanh (Thái độ khi nói
chuyện với bạn bè, cách xưng hô với thầy, cô giáo, với người lớn tuổi, hành vi
tốt xấu với mọi người…).
- Phương pháp thuyết phục:
Tác động vào lý trí, tình cảm của học sinh để xây dựng niềm tin đạo đức.
Trò chuyện với học sinh hoặc nhóm học sinh để khuyến khích, động viên
những hành vi cử chỉ đạo đức tốt của các em, khuyên bảo, uốn nắn kịp thời
những mặt chưa tốt.
- Phương pháp rèn luyện:
Tổ chức cho học sinh hoạt động để rèn luyện cho các em những thói quen
đạo đức, thể hiện được nhận thức và tình cảm đạo đức của các em thành hành
động thực tế.
Rèn luyện thói quen đạo đức thông qua các phong trào thi đua, các hoạt
động cơ bản của liên đội, của nhà trường.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp:
Phân tích các nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa ngoan.
Tổng hợp các biện pháp giáo dục của gia đình, giáo viên chủ nhiệm lớp và
giáo viên tổng phụ trách Đội.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận.
Trên thực tế đã tồn tại nhiều khái niệm khác nhau về “Học sinh chưa
ngoan”, thông thường thì học sinh chưa ngoan được hiểu là những học sinh
thường hay vi phạm nội quy trường, lớp nhưng không dễ dàng nhận lỗi mà phải
nhiều lần vặn hỏi với đầy đủ những lí lẽ, chứng cứ thì các em mới chấp nhận, có
thói quen lười biếng, quay cóp trong học tập, lừa dối cha mẹ, thầy cô, dọa nạt
bạn bè, hay trốn học và lảng tránh các hoạt động tập thể như: Lao động, sinh
hoạt Đội, sinh hoạt ngoại khóa, đặc biệt là trốn học đi chơi điện tử, có những
trường hợp các em giả mạo chữ ký của bố mẹ vào sổ liên lạc, giấy xin phép...
Trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới Giáo dục và Đào tạo hiện
nay là tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là học sinh chưa
ngoan được thể hiện trong Nghị quyết của Đảng, Luật giáo dục và các văn bản
của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục đã xác định: “Mục tiêu của giáo dục
phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam
xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân… (Điều 23-Luật
giáo dục).
Theo “Tâm lí học lứa tuổi” thì học sinh Tiểu học ở lứa tuổi này đang hình
thành tâm, sinh lí. Các em còn là trẻ con nên cần được vỗ về, chăm sóc cũng
như chưa tự giải quyết mọi tình huống, hay bắt chước, học theo, hay tự khẳng
3


định mình, nên dễ có những hành vi, ứng xử bột phát, bất ngờ mà chính các em
cũng chưa ý thức một cách đầy đủ hậu quả sẽ đến đâu. Vì vậy việc giáo dục
đúng hướng sẽ giúp các em trở thành những đứa trẻ ngoan, lễ phép; ngược lại
các em cũng dễ tiếp thu, học đòi và bắt chước những hành vi lời nói không tốt.
Do đó chúng ta cần có sự định hướng đúng đắn để điều chỉnh kịp thời cách nghĩ,
hành vi ứng xử của các em theo hướng tích cực để đạt được hiệu quả giáo dục

cao nhất.
Hơn nữa ở lứa tuổi này, các em rất thích được tuyên dương, khen ngợi. Bởi
vậy chúng ta cần phải có những giải pháp thích hợp để giáo dục và định hướng
đúng đắn cho học sinh trong các hoạt động giáo dục, học tập và vui chơi lành
mạnh, phù hợp với lứa tuổi của các em. Có như vậy, chúng ta mới giáo dục học
sinh ở bậc Tiểu học phát triển một cách đúng đắn về nhân cách cũng như nhận
thức, đặc biệt là các em “Học sinh chưa ngoan”.
Đằng sau tất cả mọi kiến thức, kỹ năng…cần trang bị và rèn luyện, còn lại
là một yêu cầu tuy không được đặt ra trong các văn bản nhưng nó lại chi phối tất
cả đó chính là cái “Tâm” của người giáo viên. Không có một tấm lòng thì mọi
công việc sẽ chỉ là hình thức. Vì vậy, yêu thương chăm sóc các em không chỉ là
nhiệm vụ mà còn là một nhu cầu không thể thiếu của mỗi người thầy, cô giáo.
Tôi luôn nhận thức được rằng mình vừa là nhà giáo dục để hướng dẫn, chỉ
đạo mọi hoạt động của liên đội và thực hiện chức trách của người giáo viên
thông qua việc dạy học, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Bên cạnh đó Tổng
phụ trách Đội còn là người cha, người mẹ đỡ đầu về mặt tinh thần của các em và
cũng là người cán bộ chính trị - xã hội trong công tác đội viên, thiếu niên, nhi
đồng; do đó phải biết hòa mình làm người anh, người chị và cũng là người bạn
chí tình của các em, gần gũi, yêu thương, giúp đỡ các em bằng cả tấm lòng yêu
mến trẻ và là nơi mà các em tin tưởng có thể chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng
cũng như khó khăn mà các em gặp phải.
Vì vậy, để giáo dục “Học sinh chưa ngoan” ta cần hiểu thế nào là “Học sinh
chưa ngoan” và các biểu hiện của đối tượng học sinh này.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
a. Đặc điểm tình hình nhà trường:
Trường Tiểu học Xuân Lẹ là một ngôi trường vùng cao nhưng có bề dày về
thành tích học tập và giảng dạy cũng như các hoạt động bề nổi của nhà trường,
nhìn chung học sinh ở đây các em rất ngoan, lễ phép, có ý thức vươn lên trong
học tập và thích tham gia vào các hoạt động, các phong trào do Liên đội và nhà
trường tổ chức.

Được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương, Ban giám
hiệu nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức học sinh.
Được sự ủng hộ và hợp tác nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm lớp, sự tôn
trọng của các em học sinh, sự tin tưởng của quý bậc phụ huynh nhà trường.
Giáo viên chủ nhiệm các lớp nhiệt tình, có trách nhiệm với công việc được
giao, kết hợp được nhiều hoạt động trong công tác giáo dục đạo đức học sinh.

4


Bên cạnh những mặt thuận lợi trên thì cũng còn những khó khăn tồn tại cơ
bản: Trường Tiểu học Xuân Lẹ là một trường thuộc xã vùng cao, địa hình phức
tạp, đường xá đi lại khó khăn, phải qua nhiều sông, suối. Đời sống của người
dân còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo cao so với mặt bằng chung của
huyện, nhiều phụ huynh đi làm ăn xa chỉ lo làm ăn mưu sinh chưa thật sự quan
tâm sâu sát về việc học cũng như hoạt động của con em mình. Hơn nữa trường
Tiểu học Xuân Lẹ được chia thành 5 điểm trường, điểm trường chính được đóng
trên địa bàn trung tâm xã, 4 điểm còn lại đóng trên địa bàn của các thôn bản, có
những điểm trường cách điểm trường chính 7km. Những điều đó đã làm ảnh
hưởng không nhỏ đến công tác dạy học cũng như việc tổ chức các hoạt động
khác của nhà trường. Do đó chất lượng dạy và học trong những năm trước chưa
cao, vẫn còn những học sinh chưa ngoan, vi phạm nội quy trường lớp.
Một bộ phận nhỏ giáo viên chủ nhiệm chưa phát huy hết vai trò, trách
nhiệm, chưa tâm huyết, chưa thiết lập được mối quan hệ chặt chẽ, thường xuyên
với cha mẹ học sinh. Công tác tham mưu với các tổ chức trong và ngoài nhà
trường để giáo dục học sinh chưa kịp thời.
Một số học sinh có biểu hiện chán nản, không thích học, hay nói tục, vô lễ
với thầy, cô giáo, nói dối thầy, cô và bạn bè, hay vi phạm nội quy trường, lớp, ít
tham gia các hoạt động.
b. Thực trạng của việc giáo dục đạo đức ở trường Tiểu học Xuân Lẹ.

Trong nhà trường, các tổ chức đoàn thể đã có nhận thức đúng đắn về tầm
quan trọng của công tác giáo dục đạo đức học sinh, chất lượng giáo dục ngày
càng được nâng cao.
*. Nhận thức của giáo viên và học sinh về giáo dục đạo đức:
- Đối với cán bộ quản lý: Coi việc giáo dục đạo đức học sinh là nhiệm vụ
quan trọng cần thiết với quan điểm để có chất lượng học tập tốt thì trước tiên
phải làm tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Đầu năm học Ban giám
hiệu nhà trường đã quán triệt về nhiệm vụ, trách nhiệm giáo dục đạo đức cho
“Học sinh chưa ngoan” là nhiệm vụ của mọi thành viên trong nhà trường, là một
quá trình thường xuyên, liên tục, diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi.
- Đội ngũ giáo viên: Hầu hết giáo viên trong trường đều quan tâm đến việc
giáo dục đạo đức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo dõi,
nhắc nhở, rèn luyện, uốn nắn, kiểm tra học sinh về các mặt đạo đức, có nhận xét
đánh giá xếp loại vào cuối tuần để nhắc nhở những học sinh vi phạm, giúp các
em ngày càng ý thức được nhiệm vụ của mình.
+ Giáo viên Tổng phụ trách Đội luôn nhận thức được rằng là người theo
dõi, quán xuyến cũng như chịu trách nhiệm về mọi nền nếp, hoạt động của học
sinh. Từ đó thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề,
chủ điểm trong năm nhằm tuyên truyền giáo dục truyền thống cho học sinh,
đồng thời cũng tổ chức các hoạt động: Vòng tay bè bạn, đôi bạn cùng tiến...
Nhằm rèn luyện cho các em những đức tính tốt và nhanh nhẹn, đoàn kết, biết
chia sẻ, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Bên cạnh đó cũng thành lập đội cờ đỏ, đội
xung kích để theo dõi mọi hoạt động nền nếp của liên đội, tổ chức giao ban đánh
5


giá, xếp loại từng tuần, tháng; tạo phong trào thi đua sôi nổi ở các lớp nhằm thúc
đẩy việc học tập và đẩy lùi việc học sinh vi phạm nội quy của nhà trường, liên
đội.
- Nhận thức của học sinh: Qua quá trình tiếp xúc, tìm hiểu các em tôi thấy

hầu hết học sinh cho rằng cần và rất cần các phẩm chất mà nội dung giáo dục
đạo đức mang lại. Đây là yếu tố quan trọng để học sinh chủ động, tích cực tham
gia vào quá trình giáo dục và rèn luyện đạo đức của nhà trường.
Phần lớn học sinh trong nhà trường đều ngoan ngoãn, lễ phép và có ý thức
tổ chức kỷ luật, thích thú với các hoạt động tập thể. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn
có một số em do thiếu sự quan tâm, chăm sóc của gia đình nên nảy sinh những
tật xấu như: Nói tục, gây gỗ đánh nhau, trộm cắp đồ dùng học tập của các bạn
cùng lớp, cùng trường. Vì các em còn nhỏ nên chưa ý thức được hành vi của
mình mà chỉ là học theo, bắt chước. Vì vậy, muốn học sinh nhận thức tốt thì
trước hết người giáo viên phải gương mẫu trong mọi công việc, phải là tấm
gương sáng cho các em noi theo.
* Nhận thức của phụ huynh về công tác giáo dục đạo đức cho học sinh:
Qua khảo sát cho thấy đa phần các bậc phụ huynh đồng ý nội dung về giáo
dục đạo đức để học sinh trở thành những người con ngoan, trò giỏi. Giáo dục
đạo đức là để phát triển giáo dục toàn diện cũng như đồng ý nội dung về giáo
dục đạo đức để tạo nên những đức tính và phẩm chất tốt đẹp cho con cái của
mình. Nhiều bậc phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn có những gia đình do
cha mẹ sống không gương mẫu, hay buông lỏng giáo dục, phó mặc cho xã hội
và nhà trường “Trăm sự nhờ thầy”…
c. Thực trạng về học sinh chưa ngoan ở trường Tiểu học.
Công tác giáo dục “Học sinh chưa ngoan” là vấn đề mà tôi luôn trăn trở, lo
lắng trong nhiều năm qua, nó xuất phát từ thực trạng về đạo đức học sinh tại
Liên đội mà tôi phụ trách. Từ đó tôi bắt đầu đi tìm hiểu những nguyên nhân dẫn
đến các hiện tượng trên, qua thực tế tôi được biết một số em do hoàn cảnh gia
đình khó khăn, đông con, bố mẹ bận việc đồng áng hoặc đi làm ăn xa, bố mẹ bỏ
nhau... Việc chăm sóc giáo dục các em chưa được chu đáo nên các em có những
hành động, việc làm chưa đúng. Đứng trước tình hình thực tế như vậy tôi đã kết
hợp với lãnh đạo nhà trường, hội đồng giáo viên và các anh chị phụ trách chi đội
tìm những biện pháp giáo dục thích hợp để uốn nắn các hành vi sai trái của học

sinh.
Qua khảo sát đầu năm học 2015 - 2016, khối 4 có 8/50 em có đạo đức chưa
tốt, chiếm tỉ lệ: 16%, khối 5 có 5/39 em có đạo đức chưa tốt, chiếm tỉ lệ: 12,8%.
Hầu hết các em này đều học yếu, hay nói tục, chửi thề, hay nghỉ học vô lý do và
gây gỗ đánh nhau với bạn bè trong lớp cũng như ở lớp khác. Những biểu hiện
chưa ngoan cụ thể của một số trường hợp đặc biệt như sau:
TT
Họ Và Tên
Lớp
Những biểu hiện chưa ngoan
Hay nói tục, vi phạm nền nếp thường xuyên,
1 Lữ Văn Sơn
4A
hay bỏ học đi chơi game.
6


Hay nói tục chửi thề, ít tập trung trong giờ
học.
Hay đi học muộn, ít tập trung và hay ngủ gật
3 Lữ Thị Huyền
4B trong giờ học; hay ăn quà vặt; ăn, mặc chưa
hợp vệ sinh.
Ý thức học tập chưa tốt, hay đánh bạn, hay
4 Vi Văn Bằng
5A nghỉ học vô lý do, ít tham gia hoạt động liên
đội, nhà trường tổ chức và trộm cắp vặt.
Hay nói chuyện riêng trong giờ học, hay nghỉ
5 Nguyễn Việt Anh
5A học vô lý do thường xuyên nói tục chửi thề,

không tích cực tham gia hoạt động tập thề.
Thường xuyên đi học muộn, hay nghỉ học vô
6 Cầm Thanh Phúc
5B lý do, hay trộm cắp vặt, chơi game, ít tham
gia các hoạt động tập thể.
Qua điều tra tôi thấy nhìn chung các em đều tốt, đều có ý thức xây dựng tập
thể. Tuy nhiên bên cạnh những học sinh nhận thức đúng đắn, có nhiều mặt tốt
cần phát huy thì vẫn còn tồn tại một số em chưa có nhận thức đúng đắn. Hiện
tượng học sinh vi phạm nội quy của lớp, của trường vẫn còn rải rác ở một số lớp
như: Lấy cắp tiền của bạn, của gia đình để mua quà, tiêu sài, lấy cắp đồ dùng
học tập của bạn…vẫn diễn ra.
Thực tế cho thấy những em có biểu hiện sai về mặt đạo đức đều rơi vào
những học sinh có học lực chưa tốt; số còn lại là do những yếu tố ảnh hưởng bởi
những tác động xấu, chưa có ý thức phân định và tiếp thu một cách có chọn lọc.
Hơn nữa ở lứa tuổi các em là độ tuổi rất hiếu động, ham chơi, thích tò mò, ý
thức định hướng chưa rõ ràng. Một số em do thiếu sự quan tâm từ phía gia đình
hoặc hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, không có điều kiện vật chất đầy đủ như
các bạn bè khác trong lớp, không vượt lên được hoàn cảnh sinh ra tự ti, “Co
mình” lại, không chịu nhận sự giúp đỡ từ thầy cô, bạn bè và người thân. Những
em này thường có biểu hiện rất đa dạng cụ thể như sau:
Thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, chây lười trong học tập, lao động; ăn, mặc
không hợp vệ sinh, không tuân thủ theo quy định chung của lớp, của trường. Phá
phách tài sản của nhà trường, của bạn; gây gỗ đánh nhau với bạn bè trong lớp,
trong trường, dọa nạt cán bộ lớp, nói tục, chửi bậy, ăn cắp vặt…thiếu lễ phép với
thầy cô, cha mẹ, người lớn.
Tôi cho rằng những em “Học sinh chưa ngoan” này nếu được giáo dục
đúng cách thì sẽ trở thành những học sinh ngoan, học giỏi, có ích cho gia đình,
nhà trường và xã hội. Vì vậy không thể giáo dục các em theo từng phần, từng
mặt riêng biệt mà luôn phải giáo dục toàn bộ nhân cách.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.

2.3.1. Tìm hiểu nguyên nhân, thu thập thông tin của từng học sinh chưa
ngoan.
Ngay từ đầu năm học bản thân tôi theo dõi bao quát chung mọi nền nếp của
các em học sinh, thường xuyên để ý nhiều hơn đến các em học sinh hay vi phạm
2

Cầm Anh Toàn

4A

7


ghi vào sổ theo dõi học sinh, gặp gỡ nhắc nhở động viên riêng, sau đó gặp giáo
viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh để trao đổi, phối hợp tìm cách giải quyết,
động viên, tư vấn, giúp các em tìm thấy động lực để học tập tốt hơn.
Lấy thông tin từ giáo viên chủ nhiệm lớp, phụ huynh học sinh, các em trong
Hội đồng tự quản của lớp, các em thường hay chơi với nhau, các em trong Ban
chỉ huy liên, chi đội.
Bên cạnh đó tôi thường xuyên được nhà trường phân công dạy thay cho
một số giáo viên nghỉ có lý do nên nắm vững hơn về ý thức, thái độ học tập trên
lớp, thu thập và tìm hiểu được nhiều thông tin hơn về các em.
Tìm hiểu hoàn cảnh sống của học sinh: Để thực hiện có hiệu quả việc rèn
luyện, giáo dục đạo đức cho học sinh thì cần phải thường xuyên dành thời gian
để đi thăm gia đình các em học sinh chưa ngoan, có hoàn cảnh đặc biệt, cần
được giáo dục và giúp đỡ để nắm bắt tâm lý, hoàn cảnh của từng em; từ đó kết
hợp với phụ huynh học sinh tìm cách uốn nắn, giáo dục giúp đỡ các em ngày
càng tiến bộ. Yêu cầu phụ huynh phải chuẩn bị đầy đủ sách vở và đồ dùng học
tập để các em đến trường học khỏi lúng túng vì nếu thiếu đồ dùng học tập sẽ ảnh
hưởng đến tâm lý của học sinh như mặc cảm, tự ti hoặc có thể tạo tình huống

cho các em lấy cắp đồ dùng học tập của bạn bè mình.
Tìm hiểu năng lực học tập của học sinh: Những học sinh có học lực chưa
tốt thường chán nản, mệt mỏi trong các giờ học, dẫn đến lười học bài, làm bài,
nghỉ học vô lý do…
Tìm hiểu sở thích, năng khiếu của học sinh để biết sở thích ấy có làm các
em xao nhãng việc học hay không. Từ đó, có định hướng giúp các em phát huy
năng khiếu, sở trường của mình theo hướng tích cực.
Qua tìm hiểu tôi thấy những “Học sinh chưa ngoan” hầu hết là sinh ra trong
gia đình gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống như: Cha mẹ bỏ nhau, cuộc sống
quá nghèo khổ, cha mẹ đi làm ăn xa…Vì không được gia đình quan tâm, chăm
sóc, giáo dục cẩn thận và chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà
trường nên học trò thiếu đi kỹ năng sống, dễ bị cái xấu lôi kéo, điều khiển.
2.3.2. Dùng tình cảm để giáo dục học sinh chưa ngoan.
Với những “Học sinh chưa ngoan”, việc giáo dục phải thực sự khéo léo,
nếu xử phạt nghiêm khắc quá sẽ khiến các em thấy xấu hổ, mặc cảm với bạn
bè dẫn đến tâm lí bị tổn thương và nhiều em dẫn đến chai lì. Vì thế, người giáo
dục cần phải gần gũi, quan tâm, giúp đỡ, thuyết phục bằng tình cảm chân thành
của mình để giúp các em trở thành những học sinh ngoan, đội viên tốt.
Để giáo dục học sinh chưa ngoan đạt hiệu quả thì chúng ta hãy nhìn những
“Học sinh chưa ngoan” bằng ánh mắt yêu thương chứ không kì thị để các em
hiểu được tình yêu thương mà thầy, cô dành cho mình. Giáo viên cần làm sao
cho học sinh hiểu rằng “Đánh kẻ chạy đi chứ không ai đánh người chạy lại”. Dù
đã có lúc các em làm cho thầy cô buồn và thất vọng nhưng nếu các em biết sửa
đổi thì thầy cô vẫn mở rộng cánh cửa yêu thương để đón nhận các em. Và một
khi những học sinh này nhận ra mình được yêu thương thì các em sẽ hối cải, sửa
chữa sai lầm để không phụ lòng chúng ta.
8


Bản thân chủ động gặp gỡ, trao đổi với các em chưa ngoan để chỉ cho các

em thấy những ưu, nhược điểm, những cái đúng, cái sai trong hành vi, thái độ
của mình. Gợi mở để các em nói ra nguyên nhân, suy nghĩ của mình về những
biểu hiện sai trái đó. Từ những điều tôi nghe được ở học sinh sẽ giúp tôi hiểu rõ
hơn tâm tư tình cảm, suy nghĩ và cả tính cách của các em. Sau đó phân tích cho
các em thấy rõ tác hại của những hành vi, thái độ chưa đúng của các em. Có thể
nêu ra những tấm gương rất gần gũi với các em về sự thành công và thất bại
trong cuộc sống do những việc làm của mình mang lại. Từ đó, thuyết phục các
em từ bỏ những con đường đã từng sai phạm, giúp các em hiểu được cái đích
mà các em cần đi đến và tìm được hướng đi đúng đắn hơn cho bản thân mình.
Luôn thể hiện cho học sinh thấy vai trò của mình đối với các em: Vừa là
người thầy giảng dạy cho các em những điều hay lẽ phải, giúp các em khám phá
kho tàng tri thức vô tận của nhân loại, trang bị cho các em hành trang tri thức để
bước vào đời; vừa là người cha nghiêm khắc nhưng nhân từ, có khiển trách, xử
phạt nhưng luôn khoan dung, tha thứ khi các em biết lỗi, sửa lỗi và trong cách
xử phạt luôn mở ra một lối thoát cho các em “Phục thiện”; vừa là người mẹ gần
gũi, thương yêu, chăm sóc các em; vừa là người anh, người chị biết cảm thông
khi các em mắc lỗi lầm; và còn là người bạn thân thiết, cho các em sẻ chia
những vui buồn trong cuộc sống. Để học sinh nhận ra thầy, cô chính là chỗ dựa
tinh thần cho các em.
Giáo viên có một nhiệm vụ quan trọng là dạy các em sống, giúp cho các em
trở thành những người sống có mục đích, có lý tưởng, có trách nhiệm, biết hợp
tác và sống có ích cho xã hội. Cái các em cần học nhất là học làm người, cần
niềm tin để lớn lên. Do đó thầy, cô giáo phải là người mẫu mực cho các em noi
theo, xuất phát điểm là tình thương đối với học sinh và luôn cố gắng làm những
gì tốt đẹp nhất giúp các em hoàn thiện mình. Để thực hiện được những vấn đề
trên chúng ta phải luôn quan tâm, ân cần, lắng nghe để tìm hiểu ước vọng và nhu
cầu chính đáng của các em.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh không chỉ bằng những lời lẽ giáo huấn
buồn tẻ và những lời răn dạy khô khan, lạnh nhạt mà phải bằng những câu
chuyện thân mật, chân thành và có những biện pháp thực hiện thiết thực thông

qua giáo dục đạo đức trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội nhằm sớm hình
thành nhân cách cho học sinh. Nhân cách đó được thể hiện qua các hành vi của
các em như:
+ Lễ phép, kính trọng thầy cô giáo và người lớn.
+ Đoàn kết giúp đỡ bạn bè.
+ Đi học chuyên cần và đúng giờ.
+ Biết vâng lời và giữ gìn trật tự lớp học.
+ Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
+ Giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập và có ý thức bảo vệ của công.
+ Thật thà, ngay thẳng và trung thực trong cuộc sống.
Giáo dục đạo đức tác phong: Cần đi vào những nội dung cụ thể diễn ra
trong sinh hoạt hàng ngày như kính trọng ông bà, cha mẹ, thầy, cô giáo và người
9


lớn tuổi. Khi muốn đi chơi phải xin phép, khi về phải chào hỏi. Gần gũi thân
thiện với bạn bè, yêu quý các em nhỏ, sẵn sàng nhận khuyết điểm, sửa chữa lỗi
lầm, không nói tục chửi bậy.
Giáo dục ý thức, nề nếp học tập: Chăm học, không bỏ học, đi học đúng giờ,
chú ý nghe giảng, không nói chuyện riêng, hăng hái phát biểu ý kiến, giữ gìn
sách vở sạch sẽ.
Giáo dục lao động: Biết tự phục vụ bản thân như đánh răng, rửa mặt, gấp
quần áo, vệ sinh cá nhân, giúp bố mẹ làm một số việc vừa sức như: Quét nhà,
trông em...
Giáo dục thẩm mỹ: Biết giữ gìn quần áo sạch sẽ, gọn gàng; không viết, vẽ
bậy vào sách vở, lên bàn, lên tường. Biết chăm sóc giữ gìn vườn hoa cây cảnh ở
gia đình cũng như trong trường học và những nơi công cộng; thích các hoạt
động văn nghệ tập thể, cá nhân.
Giáo dục sức khỏe: Học sinh biết ăn uống sạch sẽ, tập thể dục thường
xuyên, giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh nhà cửa, trường lớp và vệ sinh nơi công

cộng.
Trong cách xử lí học sinh vi phạm của giáo viên Tổng phụ trách Đội cần
phải biết cương, nhu đúng lúc; có lúc thật nghiêm khắc nhưng cũng có khi phải
ân cần nhỏ nhẹ, động viên an ủi là chính. Luôn lắng nghe khi các em nói, hãy
quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ học sinh khi các em cần. Hãy để các em nói lên quan
điểm, ý kiến cá nhân của mình trước một vấn đề nào đó của trường, lớp để các
em thể hiện ý thức trách nhiệm đối với tập thể và thấy được vai trò của mình ở
trong lớp học. Đừng làm cho các em có cảm giác mình bị gò bó, bị áp đặt hay bị
xúc phạm. Hãy tôn trọng cả sự “Cá biệt” của các em vì mỗi cá nhân là một nhân
cách độc đáo cần phải được tôn trọng. Đừng áp đặt thô bạo với các em hay xúc
phạm làm tổn thương đến danh dự của các em trước tập thể, bởi vì những em
“Học sinh chưa ngoan” thường hết sức nhạy cảm.
Giáo viên Tổng phụ trách Đội cần có sổ theo dõi diễn biến tâm lý học sinh
chưa ngoan qua từng thời kỳ để có biện pháp uốn nắn, giúp đỡ các em thực hiện
tốt nhiệm vụ của người học sinh. Cần động viên, khích lệ, tuyên dương kịp thời
khi học sinh có sự tiến bộ. Từ đó, giúp các em có thêm động lực thôi thúc các
em cố gắng để có thể khẳng định, thể hiện mình trước mọi người.
Hơn nữa để việc giáo dục đạt hiệu quả yêu cầu người giáo viên phải kiên
quyết, cứng rắn, lời nói phải đi đôi với việc làm, không được hứa suông; đừng
để học sinh mất lòng tin. Chúng ta phải thưởng phạt công minh, đừng để học
sinh nghĩ rằng thầy, cô không công bằng. Điều đó sẽ gây nên tâm lí phản kháng,
chống đối, không khâm phục của các em.
Bên cạnh đó trong nhiều năm qua Liên đội phối kết hợp với các tổ chức
trong nhà trường đã làm tốt các hoạt động nhân đạo từ thiện, hoạt động quyên
góp giúp đỡ, ủng hộ học sinh nghèo. Thông qua những hoạt động này nhằm giáo
dục học sinh về tinh thần tương thân, tương ái, sự cảm thông, chia sẻ để các em
có thể vượt qua những khó khăn trong cuộc sống và khắc phục được tính xấu mà
các em đã từng mắc phải. Liên đội tổ chức thăm hỏi, động viên, tặng quà các em
10

chưa ngoan, học sinh khó khăn nhiều lần trong năm học như: Tặng đồ dùng học
tập, sách vở, quần áo, đặc biệt tặng quà cho các em nhân dịp tết trung thu, và tết
Nguyên Đán, ngày Quốc tế thiếu nhi…vì hoàn cảnh các em không có đủ đầy
tình yêu thương, rất ít được nhận quà từ người thân. Do đó, ta hãy cảm hoá, hãy
quan tâm các em bằng tất cả tình yêu thương, chia sẻ, luôn động viên, giúp đỡ
học sinh trong học tập cũng như trong cuộc sống, phân tích cho các em thấy tác
dụng của việc học để các em có động lực vươn lên cố gắng học tập tốt hơn.
Những điều đó có ý nghĩa rất lớn trong việc giáo dục học sinh chưa ngoan, một
khi các em nhận được tình yêu thương của thầy, cô, tìm thấy niềm vui, niềm
đam mê trong học tập, các sẽ dần từ bỏ các thói hư tật xấu.

Liên đội tổ chức lễ quyên góp ủng hộ
“Tết vì bạn nghèo”

Đến thăm tặng quà học sinh nghèo
nhân dịp tết Trung thu

Ngoài ra tôi cũng tham mưu với Chi bộ, Ban giám hiệu, Công đoàn, Chi đoàn
nhà trường đến thăm gia đình các em học sinh chưa ngoan để gặp trực tiếp phụ
huynh học sinh, biết thêm về hoàn cảnh điều kiện sống, sự quan tâm của gia

11


đình đến việc học tập của các em ra sao để kịp thời giúp đỡ, có biện pháp kết
hợp chặt chẽ hơn với cha mẹ học sinh để giáo dục các em tốt hơn.
2.3.3. Thông qua các hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường để quản lý và
giáo dục học sinh.
Tổ chức Đội trong nhà trường là một tổ chức quần chúng rộng rãi tập hợp

tất cả các em học sinh ở độ tuổi thiếu niên, nhi đồng, tuổi đội viên đeo khăn
quàng đỏ thì cũng có những em đội viên ưu tú. Vì thế, nhu cầu mở rộng phạm vi
môi trường hoạt động tập thể đa dạng, phong phú hơn và sinh động lý thú hơn là
rất cần thiết. Tổ chức Đội với những hoạt động bổ ích đã thực sự đáp ứng được
nhu cầu chính đáng của các em. Với các chủ đề, chủ điểm thi đua phù hợp với
lứa tuổi, sinh động và hấp dẫn các em, phong trào hoạt động Đội trong và ngoài
nhà trường đã thu hút và lôi cuốn các em, có tác dụng tích cực cho việc hình
thành nhân cách của học sinh.
Liên đội tổ chức cho học sinh lấy 5 điều Bác Hồ dạy làm kim chỉ nam cho
mọi hành động, học tập nghiêm túc nội quy nhà trường. Tổng phụ trách Đội đề
ra các tiêu chí xếp loại hàng tuần, tháng, cuối năm làm cơ sở đánh giá, xếp loại
mọi nền nếp hoạt động của các chi đội, lớp nhi đồng. Tiến hành thành lập đội cờ
đỏ, đội tuyên truyền măng non, đội xung kích của liên đội, chi đội. Đội cờ đỏ có
nhiệm vụ theo dõi, giám sát, và nhắc nhở các bạn vi phạm nội quy nhà trường và
các hoạt động khác; chấm điểm thi đua mọi nền nếp, mọi hoạt động của học sinh
và báo cáo kịp thời các bạn vi phạm nội quy của nhà trường, liên đội. Trong tiết
sinh hoạt dưới cờ giáo dục các em biết kính trọng, vâng lời thầy cô, ông bà, cha
mẹ, người lớn. Cần động viên khuyến khích những cá nhân, tập thể làm tốt công
việc mà liên đội và nhà trường giao phó. Với những học sinh chưa ngoan hay
nghịch, nói tục, chửi thề…thì chúng ta không nên xử phạt quá nghiêm khắc mà
nên khuyên nhủ nhẹ nhàng, tìm cách tác động vào tâm lý của các em để sửa đổi
dần dần, có biện pháp uốn nắn, giúp đỡ các em thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.
Phối hợp với anh chị phụ trách các chi đội để hướng đẫn các em đi học
đúng giờ, nghỉ học phải có giấy xin phép của gia đình, phải học bài và làm bài
tập ở nhà đầy đủ trước khi đến lớp, học sinh ngồi học trong lớp phải tập trung
nghe thầy, cô giáo giảng bài, không được làm việc riêng, yêu cầu các em học
thực chất và nghiêm túc trong thi cử. Tập cho các em đức tính trung thực, sẵn
sàng nhận lỗi khi mắc lỗi.
Thông qua các buổi sinh hoạt Đội, sinh hoạt dưới cờ, các buổi sinh hoạt
lớp, các tiết dạy hoạt động ngoài giờ lên lớp để thường xuyên giáo dục học sinh

làm theo gương người tốt việc tốt.
Trong các buổi sinh hoạt Đội, sinh hoạt tập thể nên tổ chức nhiều trò chơi
để thu hút các em tham gia, đặc biệt là các em “Học sinh chưa ngoan”, bởi đối
tượng học sinh này các em hầu như không thích tham gia các hoạt động hoặc có
tham gia cũng chỉ mang tính chiếu lệ, tượng trưng, không mạnh dạn, tự tin. Vì
vậy để giáo dục “Học sinh chưa ngoan” đạt hiệu quả tốt nhất ta phải tìm tòi và tổ
chức các hoạt động làm sao cho các em thấy vui vẻ, thích thú khi đến trường,

12


nên ưu tiên và tạo điều kiện cho các em
tham gia nhiều hơn các em khác một
chút trong khi vui chơi cũng như các
hoạt động vừa sức với các em, thường
xuyên khen ngợi, động viên dù cho các
em chỉ làm được một việc rất nhỏ. Để
các em cảm nhận được sự ưu ái, niềm
tin thầy cô, bạn bè dành cho mình mà
cố gắng; dần dần tạo cho các em thói
quen hòa mình vào tập thể “Không làm
việc riêng khi mọi người cùng làm một Một số hình ảnh về tổ chức các hoạt động
vui chơi cho học sinh
việc”.
Bên cạnh đó Tổng phụ trách Đội phải làm tốt công tác tham mưu cho Ban
giám hiệu nhà trường, tư vấn về chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên và Ban
chỉ huy liên đội trong việc tổ chức điều hành các buổi sinh hoạt Đội và Sao nhi
đồng. Nâng cao chất lượng của Ban chỉ huy liên, chi đội bằng các hình thức
như: Bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ, về nhận thức, năng lực chỉ
huy và năng lực tự quản, để các em có thể tự, điều hành, quán xuyến mọi nền

nếp cũng như các hoạt động của liên đội.
Theo dõi, nhận xét đánh giá và làm tốt công tác thi đua khen thưởng trong
toàn liên đội. Tổng phụ trách Đội tổ chức giao ban vào cuối các tuần học để
nhận xét đánh giá mọi hoạt động của học sinh, nắm bắt mọi thông tin về học
sinh để phản ánh kịp thời; có biện pháp giáo dục phù hợp, trao cờ thi đua cho
các tập thể lớp vào thứ hai đầu tuần. Đầu các tháng phát động chủ điểm thi đua
và cuối tháng, cuối mỗi đợt thi đua có khen thưởng kịp thời cho các tập thể, cá
nhân có thành tích. Những hoạt động này nhằm thúc đẩy công tác thi đua học
tập cũng như các hoạt động phong trào của các chi đội.
2.3.4. Giáo dục học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt
truyền thống.
Để phát triển tốt mặt đạo đức cho trẻ thì các em phải được thường xuyên
tham gia vào các hoạt động, các phong trào và các hoạt động phải được tổ chức
theo các chủ điểm của từng tháng trong năm học cùng với sự hướng dẫn của
giáo viên chủ nhiệm, giáo viên Tổng phụ trách Đội. Đây là loại hình hoạt động
khá hấp dẫn đối với học sinh Tiểu học, thu hút được nhiều em tham gia, bởi đó
là những hoạt động mang tính giáo dục, nó nằm ngay trong những hành vi ứng
xử của học sinh. Chính vì lẽ đó việc tổ chức cho các em tham gia các phong
trào, các đợt thi đua vào các ngày lễ lớn trong năm là những hoạt động hết sức
cần thiết. Thông qua các hoạt động này chúng ta sẽ từng bước dẫn dắt học sinh
đến với thực tiễn của đời sống xã hội với bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, từ
đó giúp các em có thái độ tích cực, luôn quan tâm, tìm hiểu những hiện tượng
xung quanh, có cảm xúc chân thành, yêu quý và gắn bó thiết tha với con người
và cuộc sống. Qua đó hình thành nhân cách sống, nhân cách đạo đức cho học
sinh.
13


Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt truyền thống để nghe kể
chuyện về gương người tốt, việc tốt, vượt khó học giỏi, tấm gương đạo đức Hồ

Chí Minh, học tập và làm theo báo Đội. Việc giáo dục học sinh thông qua sinh
hoạt truyền thống có tác động rất lớn đến tư tưởng tình cảm của các em. Để làm
tốt điều này Tổng phụ trách Đội phải bám sát vào chương trình hoạt động của
Hội đồng Đội cấp trên để tổ chức sinh hoạt truyền thống, phát động các đợt thi
đua theo từng chủ điểm như: Chào mừng năm học mới và Quốc khánh 02/9;
ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11; ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam
22/12; ngày thành lập Đoàn TNCSHCM 26/3; ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí
Minh 15/5…bằng các hình thức thi đua học tốt, sinh hoạt văn nghệ, Hội vui học
tập. Thông qua các hoạt động tập thể để giáo dục tư tưởng tình cảm, giúp các em
có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành tốt nội quy nhà trường. Trong các buổi tổng
kết các đợt thi đua nên đánh giá lại các yêu cầu đề ra, nêu gương những học sinh
tích cực, động viên khen thưởng các chi đội có thành tích xuất sắc, nhắc nhở nhẹ
nhàng một số em chưa ngoan và còn nhiều vi phạm trong từng chi đội, toàn liên
đội để giúp các em sớm khắc phục những thiếu sót của mình. Bên cạnh đó tôi
thường tham mưu với chi bộ, Ban giám hiêụ nhà trường, phối hợp với Chi đoàn
thanh niên tổ chức
cho các em tham gia
tích cực các phong
trào hoạt động ở địa
phương. Ví dụ vào
ngày 22/12 Liên đội
phát động phong
trào“Uống nước nhớ
nguồn” hàng năm
Liên đội đều tổ chức
cho học sinh đến
thăm hỏi và tặng quà
động viên gia đình
Anh hùng Lò Văn
Bường người Anh

Thầy, trò nhà trường đến thăm gia đình
hùng của quê hương
Anh hùng Lò Văn Bường nhân ngày thành lập QĐNDVN 22/12
Xuân Lẹ. Thông qua
các hoạt động này nhằm giáo dục tư tưởng tình cảm, tình yêu quê hương đất
nước; từ đó nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh.
Hơn nữa ở lứa tuổi này các em rất thích được tham gia các Hội thi, bởi Hội
thi thiếu nhi là đỉnh cao của các phong trào, là kết quả của quá trình phấn đấu,
học tập và rèn luyện theo mục tiêu giáo dục toàn diện. Do đó liên đội trong năm
học cần phải tổ chức các Hội thi để các cá nhân, tập thể thể hiện khả năng của
mình, tự khẳng định những thành tích, kết quả của quá trình tu dưỡng, rèn luyện
phấn đấu học tập, phong trào văn-thể-mỹ và các hoạt động Đội. Chính trong
những lúc tham gia Hội thi, các em được nâng cao lòng tự tin, tính tự chủ, nhanh
14


nhẹn và ứng xử linh hoạt; Hội thi tạo cho các em có được tinh thần
thoải mái,
vui vẻ sau những giờ
học căng thẳng và
duy trì những giá trị
truyền thống của
dân tộc ta; giáo dục
cho học sinh nhiều
đức tính tốt cũng
như rèn luyện sức
khỏe. Giúp các em dễ
hòa đồng với tập thể,
thích học những điều hay,
việc tốt nhằm góp phần

nâng cao việc giáo dục
Liên đội tổ chức Hội thi “Chúng em kể chuyện Bác Hồ”
đạo đức cho học sinh
trong nhà trường Tiểu
học.
Liên đội đã tổ chức cho học
sinh tham gia tích cực các hoạt
động giáo dục như: Giáo dục an
toàn giao thông, triển khai cho các
em tìm hiểu và kiểm tra chuyên
hiệu an toàn giao thông; giáo dục
phòng chống tai nạn thương tích,
tai nạn đuối nước, xâm hại trẻ em,
phòng chống ma túy và các tệ nạn
xã hội xâm nhập học đường…
thông qua các buổi nói chuyện dưới
cờ, lễ mít tinh, ký cam kết, tham
gia tuyên truyền về phòng, chống
Liên đội tổ chức buổi lễ tuyên truyền
các tệ nạn xã hội.
phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn xã
2.3.5. Phối kết hợp với mọi lực lượng, các tổ chức trong và ngoài nhà trường
để giáo dục đạo đức cho học sinh.
Việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học là một
công việc khó khăn, phức tạp. Bởi lẽ, trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh
tiếp nhận những tác động từ nhiều phía: Nhà trường - gia đình - xã hội. Công tác
giáo dục chỉ đạt hiệu quả cao khi sự phối hợp thống nhất được tác động theo
hướng tích cực. Để làm tốt được điều đó ta phải tuyên truyền, nâng cao nhận
thức cho các lực lượng tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh; công tác giáo
dục đạo đức học sinh là biện pháp quản lý có ý nghĩa trên hết. vì có nhận thức

đúng mới có hành động đúng và là cơ sở để hướng đến một kết quả hoàn thiện.

15


Với vai trò và vị trí của mình trong tổ chức Đội, bản thân luôn chú ý kết
hợp với các đoàn thể trong địa phương như: Đoàn Thanh niên, Hội cựu chiến
binh, Hội Phụ nữ, các Chi đoàn thôn bản và trưởng thôn để cùng tham gia tìm
hiểu hoàn cảnh của các em từ đó có kế hoạch, biện pháp giúp đỡ học sinh chưa
ngoan sớm khắc phục những lỗi lầm để trở thành người con ngoan, trò giỏi, đội
viên tốt.
Đối với học sinh Tiểu học thì tác động giáo dục của nhà trường, gia đình,
xã hội có vai trò rất quan trọng. Vì vậy, sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia
đình, xã hội trong lĩnh vực này có tác dụng to lớn về nhiều mặt đó là: Làm cho
các tác động giáo dục đến với học sinh được thực hiện theo những yêu cầu thống
nhất; giúp cho cha mẹ học sinh và giáo viên hiểu đầy đủ hơn về đối tượng giáo
dục của mình, từ đó đề ra được những biện pháp giáo dục phù hợp, tạo ra sự hỗ
trợ lẫn nhau trong công tác giáo dục. Ở trường chúng tôi việc kết hợp giáo dục
đạo đức cho học sinh giữa nhà trường, gia đình, xã hội đã được thực hiện theo
cơ chế phân công, hợp tác bằng việc làm cụ thể, thiết thực của cha mẹ học sinh,
giáo viên và địa phương. Cụ thể là:
Xác định rõ nhiệm vụ của nhà trường, gia đình dựa trên cơ sở vai trò, chức
năng và thế mạnh của mỗi bên. Nhà trường phải chú ý đúng mức đến các nội
dung liên quan đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh như trao đổi về ưu,
nhược điểm ở nhà trường, ở gia đình để đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp. Đặc
biệt, nội dung bồi dưỡng kiến thức sư phạm, kiến thức gia đình cho cha mẹ học
sinh đã trở thành mối quan tâm của cả hai phía.
Xây dựng quy định nếp sống hằng ngày ở nhà, ở trường, ở địa phương
của học sinh làm cơ sở cho việc thống nhất yêu cầu, nội dung giáo dục cũng
như việc đánh giá kết quả giáo dục. Nội dung của bản quy định bao gồm các

việc làm và các quan hệ hằng ngày của học sinh ở nhà, ở trường, ở địa
phương.
Xác định những hình thức phối hợp nhằm đảm bảo mối quan hệ thường
xuyên giữa gia đình, nhà trường, xã hội. Hình thức trao đổi trực tiếp được
thực hiện qua việc giáo viên đến thăm gia đình học sinh, qua các cuộc họp
phụ huynh học sinh, qua điện thoại… Những cuộc gặp gỡ, trao đổi trực tiếp
nêu trên cho phép được đề cập nhiều vấn đề và đi sâu vào từng trường hợp cụ
thể, tạo được mối quan hệ thân mật hiểu biết lẫn nhau giữa giáo viên và cha
mẹ học sinh, giúp giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh của từng học sinh, từ đó đưa ra
những lời khuyên phù hợp cho gia đình. Hơn nữa Hội cha mẹ học sinh phải
thực sự trở thành lực lượng hỗ trợ đắc lực cho việc phối hợp giáo dục giữa
nhà trường, gia đình và xã hội.

16


Họp phụ huynh học sinh đầu năm học

Giáo viên đến thăm gia đình học sinh

Nếu nhà trường, gia đình, xã hội tác động đến học sinh theo cùng hướng
trên những quan điểm, nguyên tắc đúng đắn và thống nhất thì việc hình thành
chuẩn mực đạo đức cho học sinh sẽ đạt hiệu quả cao. Nếu các yếu tố đó tác động
lệch hướng đến học sinh thì sẽ vô hiệu hóa lẫn nhau, gây ảnh hưởng xấu đến đạo
đức của các em. Để có được sự thống nhất, tạo ra sự cộng hưởng giữa nhà
trường, gia đình, xã hội thì nhà trường cần trở thành trung tâm văn hóa giáo dục
và là nơi chỉ đạo thống nhất tác động của các lực lượng giáo dục.
Việc phối kết hợp với các tổ chức bên ngoài nhà trường để giáo dục đạo
đức học sinh là việc làm rất cần thiết. Vì môi trường sống tốt thì học sinh mới
phát triển tốt. Bên cạnh đó giáo viên Tổng phụ trách Đội cần có sự tham mưu,

phối kết hợp tốt với mọi lực lượng trong nhà trường, phát động, hưởng ứng tốt
các phong trào, hoạt động để thúc đẩy việc học tập cũng như giáo dục đạo đức
cho các em như: Phong trào “Nói lời hay làm việc tốt”, phong trào “Tiếp sức
đến trường”, phong trào “Thầy giúp trò vượt khó”, “Trò giúp trò vượt khó”…
- Cách thực hiện: Ví dụ như phong trào “Thầy giúp trò vượt khó” mỗi giáo
viên trực tiếp nhận giúp đỡ 2 học sinh là những em học tập chưa tốt đặc biệt là
các em học sinh chưa ngoan, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, ít được phụ
huynh quan tâm. Bằng cách thường xuyên thăm hỏi, tìm hiểu xem các em gặp
khó khăn, trở ngại gì trong học tập hay không; giáo viên có thể đưa các em về
nhà, hoặc đến tận nhà học sinh dạy kèm. Đối với phong trào “Trò giúp trò vượt
khó” thì Tổng phụ trách Đội phân công cụ thể các em đội viên trong liên, chi đội
bằng hình thức “Đôi bạn cùng tiến” giúp đỡ nhau học ở nhà, ở lớp, có kế hoạch
cụ thể giúp học sinh có trách nhiệm hơn trong việc tự vận động nhau đến lớp
cũng như giúp đỡ nhau trong học tập. Tổng phụ trách Đội hàng tuần kiểm tra sự
giúp đỡ và sự tiến bộ của các đôi bạn ấy về mọi mặt.

17


Một số hoạt động trong phong trào “Thầy giúp trò vượt khó”, “Trò giúp trò vượt khó

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua năm học 2015 - 2016 thực hiện các biện pháp nêu trên bản thân tôi
nhận thấy bước đầu đã có kết quả đáng ghi nhận. Học sinh ngày càng có ý thức
hơn trong việc thực hiện các nội quy của nhà trường, liên đội. Việc nâng cao
công tác giáo dục đạo đức góp phần thúc đẩy các hoạt động của nhà trường ngày
càng phát triển, chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt.
Học sinh chưa ngoan đã có nhiều chuyển biến tốt, cố gắng trong việc thực
hiện các yêu cầu của giáo viên đề ra, các em đã được bạn bè yêu mến, thầy cô
tin tưởng giao cho các em thực hiện những công việc phù hợp với khả năng, sở

trường của mình.
Trong suốt thời gian thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm này trên thực tế
các em học sinh của khối lớp 4, 5 mà tôi nghiên cứu và đưa vào thực nghiệm
cuối năm học 2015 - 2016 đã đạt được những kết quả sau:

18


Khối

4

5

Tổng
số
HS

50

39

I. Các môn học
và hoạt động giáo dục
Mức
đánh giá
Hoàn
thành
Chưa hoàn
thành

Hoàn
thành
Chưa hoàn
thành

II. Các năng lực

III. Về phẩm chất

SL

TL

Mức
đánh
giá

48

96%

Đạt

48

96%

Đạt

50

100%

2

4%

Chưa
đạt

2

4%

Chưa
đạt

0

0%

39

100%

Đạt

39

100%

Đạt

39

100%

0

0%

Chưa
đạt

0

0%

Chưa
đạt

0

0%

SL

TL

Mức

đánh
giá

SL

TL

Sau khi được tác động bằng các biện pháp giáo dục trên thì kết quả sự
chuyển biến của những “Học sinh chưa ngoan” cuối năm học 2015-2016 đạt
được cụ thể như sau:
TT

Họ Và Tên

Lớp

1

Lữ Văn Sơn

4A

2

Cầm Anh Toàn

4A

3

Lữ Thị Huyền

4B

4

Vi Văn Bằng

5A

5

Nguyễn Việt Anh

5A

6

Cầm Thanh Phúc

5B

Những biểu hiện chưa
ngoan (đầu năm học)

Những biểu hiện tiến bộ
(cuối năm học)

Hay nói tục, hay vi
phạm nền nếp, hay bỏ

học đi chơi game.
Nói không hay nghe
lời, hay nói tục chửi
thề, ít tập trung trong
giờ học.
Hay đi học muộn, ít tập
trung và hay ngủ gật
trong giờ học; hay ăn
quà vặt; ăn, mặc chưa
hợp vệ sinh.
Ý thức học tập chưa
tốt, hay đánh bạn, hay
nghỉ học vô lý do, ít
tham gia hoạt động liên
đội, nhà trường tổ chức
và trộm cắp vặt.
Hay nói chuyện riêng
trong giờ học, hay nghỉ
học vô lý do thường
xuyên nói tục chửi thề,
không tích cực tham
gia hoạt động tập thề.
Thường xuyên đi học
muộn, hay nghỉ học vô

Bỏ chơi game, đi học
chuyên cần, ít nói tục,
ít vi phạm.
Biết nghe lời thầy, cô
giáo, ít nói tục chửi thề

tập trung trong giờ học.
Đi học đúng giờ, tập
trung và không còn ngủ
gật trong giờ học; ít ăn
quà vặt; ăn, mặc sạch
sẽ, gọn gàng.
Có tiến bộ trong học
tập, đi học chuyên cần,
không còn trộm cắp
vặt, không đánh bạn,
tích cực tham gia các
hoạt động.
Đi học chuyên cần, tích
cực tham gia các hoạt
động tập thể, không
còn nói tục chửi thề, có
tiến bộ rõ rệt trong học
tập.
Đi học chuyên cần, bỏ
chơi game, không còn
19


lý do, hay trộm cắp vặt, trộm cắp vặt; tích cực
chơi game, ít tham gia tham gia các hoạt động
các hoạt động tập thể.
tập thể.
Hơn nữa trong những năm qua liên đội nhà trường luôn hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao. Việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức của học sinh đã
được nâng lên một cách rõ rệt, các em học tập chăm ngoan hơn, không khí học

tập tích cực, hào hứng hơn, chất lượng học tập ngày một cao hơn, các hoạt động
Đội ngày càng sôi nổi và phong phú nhằm góp phần hoàn thiện nhân cách của
học sinh, góp phần giáo dục các em trở thành người có ích cho xã hội.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận.
Trên đây là một số kinh nghiệm giáo dục “Học sinh chưa ngoan” trong Liên
đội trường Tiểu học Xuân Lẹ mà tôi đã đúc kết được từ thực tiễn giáo dục của
mình. Tôi nhận thấy rằng giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học là vấn đề hết
sức quan trọng, là điều mà mọi người cần phải đặc biệt quan tâm vì đây là bước
đầu hình thành nên nhân cách công dân thông qua những hành vi đạo đức trong
các mối quan hệ ứng xử ở gia đình, nhà trường và xã hội nhằm góp phần hình
thành nhân cách cho học sinh và đào tạo những con người toàn diện đáp ứng
được nhu cầu của thời đại mới.
Giáo dục đạo đức cho học sinh vốn là một việc làm, một nhiệm vụ không
chỉ hôm qua, hôm nay mà là nhiệm vụ mãi mãi về sau của gia đình, nhà trường
và xã hội. Chính vì vậy mà ngay trong việc giáo dục đạo đức Bác Hồ đã từng
nói “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Đúng như
vậy chúng ta đừng nên quá áp đặt, đừng thờ ơ với công tác giáo dục đạo đức.
Đạo đức của học sinh được hình thành là do quá trình giáo dục, rèn luyện tu
dưỡng mà nên chứ không phải là cái vốn sẵn có. “Con người chỉ sinh ra con
người còn giáo dục mới sản sinh ra nhân cách của con người”.
Để giáo dục “Học sinh chưa ngoan” đạt kết quả cao cần có sự phối hợp chặt
chẽ của gia đình, nhà trường và xã hội. Trong đó, vai trò giáo dục của nhà
trường mang yếu tố quyết định bởi công tác giáo dục học sinh chưa ngoan là cả
một quá trình lâu dài và khó khăn đòi hỏi người giáo dục phải kiên trì, giúp các
em có những định hướng đúng đắn để trở thành con ngoan, đội viên tốt. Vì vậy
để làm tốt công tác giáo dục học sinh chưa ngoan, các nhà trường chúng ta cần
đảm bảo các điều kiện sau:
Mỗi thầy, cô giáo phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo và hãy là
chỗ dựa tinh thần đáng tin cậy để các em gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình.

Giáo viên Tổng phụ trách Đội cũng như giáo viên chủ nhiệm lớp phải nhiệt tình,
tận tụy, quan tâm giúp đỡ các em bằng cả tâm huyết, lòng yêu nghề, mến trẻ.
Thường xuyên chú trọng đến việc xã hội hóa công tác Đội, người giáo viên
Tổng phụ trách Đội cần phải biết tận dụng sức mạnh tổng hợp của toàn trường,
gia đình và các ban ngành đoàn thể…để giáo dục học sinh đạt hiệu quả cao hơn.
Thường xuyên bám sát kế hoạch của nhà trường, Hội đồng Đội cấp trên để
lên kế hoạch hoạt động cụ thể, sát với thực của đơn vị. Đồng thời phối hợp với
20


các đoàn thể trong nhà trường để tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tích
cực đổi mới phương thức hoạt động Đội để thu hút học sinh tham gia.
Cá thể hóa công tác giáo dục học sinh chưa ngoan, trong mỗi trường đều có
những học sinh, những đội viên chưa ngoan. Do đó giáo viên phải luôn nghiêm
túc trong công tác giảng dạy cũng như trong giáo dục các em, lời nói phải đi đôi
với việc làm. Chúng ta phải đi sâu, đi sát tìm hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của
học sinh và cảm hóa các em bằng chính nhân cách của mình, thể hiện tình yêu
thương thật sự đối với các em và thu hút học sinh vào các hoạt động nhằm phát
huy được những năng lực, sở trường vốn có.
3.2. Kiến nghị.
Đối với nhà trường: Phải xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho “Học
sinh chưa ngoan” ngay từ đầu năm học trên cơ sở dựa vào tình hình thực trạng
đạo đức của học sinh, tình hình thực tế của địa phương để đưa ra, nội dung, biện
pháp, thời gian, chỉ tiêu phù hợp. Tăng cường công tác phối kết hợp chặt chẽ với
gia đình, xã hội, các đoàn thể trong và ngoài nhà trường.
Đối với gia đình học sinh: Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc hình
thành và phát triển nhân cách của trẻ em nên phải luôn quan tâm chăm sóc con
cái, thường xuyên theo dõi việc học tập của con và thái độ của con mình đối với
thầycô, người lớn tuổi bạn bè, em nhỏ…
Đối với Phòng, Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các ban ngành:

Phải tổ chức chỉ đạo, triển khai công tác tăng cường chất lượng và hiệu quả
giáo dục đạo đức trong nhà trường coi đây là một trong những vấn đề cấp bách
nhất hiện nay. Cần có tiêu chí thi đua cụ thể để giáo dục đức dục được coi trọng
thực sự như trí dục. Tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” đồng thời tập trung chỉ đạo thực hiện tốt cuộc vận
động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”. Bởi có
thầy cô tốt, giỏi mới có trò giỏi, trò ngoan.
Chắc chắn rằng giải pháp tôi đưa ra còn nhiều hạn chế, thiếu sót do đúc kết
từ kinh nghiệm của cá nhân tôi. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các
bạn đồng nghiệp và Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm các cấp để đề tài
được hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN
Xuân Lẹ, ngày 10 tháng 3 năm 2017
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.

Lương Thị Trường

21


TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp các khối lớp (Nhà xuất
bản giáo dục).
- Tài liệu về đạo đức và phương pháp giảng dạy đạo đức các khối lớp. (Nhà
xuất bản giáo dục).
- Ngô Thị Tuyên. Cẩm nang Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, 2010.

- Đặng Quốc Bảo - Nguyễn Thị Bảy - Bùi Ngọc Diệp - Bùi Đức Thiệp Ngô Thị Tuyên. Cẩm nang xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, 2009.
- Lê Ngọc Lan. Tâm lý học lứa tuổi Tiểu học và tâm lý học sư phạm
- Luật Giáo dục năm 2005 38/2005/QH11
.


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GS&ĐT
XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lương Thị Trường
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Xuân Lẹ
TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
giá xếp
loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá xếp
loại

1

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt
động công tác Đội nhằm bồi dưỡng tình cảm
đạo đức và rèn kĩ năng sống cho đội viên
Liên đội Trường Tiểu học Xuân Lẹ

Sở
GD&TĐ

C

2013-2014