Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 trường tiểu học thọ thanh

MỤC LỤC
MỤC

NỘI DUNG

TRANG

1.
1.1
1.2
1.3
1.4
2.
2.1
2.2

MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
Cơ sở lí luận
Thực trạng của việc “Giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp”.
Biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông
qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Bám sát nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh.
Thực hiện tốt các nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống.

Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua kỹ năng
tự phục vụ.
Phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm.
Rèn kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài giờ lên
lớp.
Hiệu quả đạt được
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Đề xuất, kiến nghị

2
2
2
3
3
3
3
5

2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.4
3.
3.1
3.2

7
7
8
9
10
11
17
18
18
19

1


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết trong thời đại hiện nay, kỹ năng sống của mỗi người
trong xã hội là cực kỳ quan trọng. Đặc biệt là giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh Tiểu học nhất là học sinh lớp 1. Vì ở lứa tuổi này các em còn non nớt thiếu
nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống nên rất dễ bị lạm dụng, tổn thương, bị tai
nạn thương tích, bị lôi kéo vào các hành vi có hại cho sự phát triển thể chất, tinh
thần của các em. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống nhằm trang bị cho các em một
số kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi. Hình thành cho học sinh những
hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực, đồng thời loại bỏ những hành vi, thói
quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày.
Trước bối cảnh đó Bộ GD&ĐT cũng đã có những biện pháp thiết thực đó
là: Đã làm rõ hơn, sâu hơn, sát sao hơn nội dung giáo dục kỹ năng sống được
tích hợp ở các môn học trong nhà trường. Từ thực tế đó từ năm học 2010-2011
Bộ GD&ĐT đã đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống lồng ghép vào các môn học
ở bậc Tiểu học. Và công tác quản lý giáo dục kỹ năng sống càng chặt chẽ hơn

khi Thông tư số 04/2014/TT- BGD&ĐT ngày 28/02/2014 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT quy định về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động
giáo dục ngoài giờ chính khóa có hiệu lực.
Vì vậy kết quả giáo dục kỹ năng sống ở các nhà trường Tiểu học đã mang
lại hiệu quả bước đầu. Tuy nhiên với thời lượng, điều kiện và phạm vi các tiết
học trên lớp thì chưa đủ. Cần thiết phải chú trọng thêm giáo dục kỹ năng sống
thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Bên cạnh đó việc lựa chọn nội dung,
phương pháp tổ chức thực hiện ở các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa thực
sự hiệu quả và thiết thực.
Với ý nghĩa và tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh
trong bối cảnh hiện nay, tôi đã trăn trở, tìm tòi nghiên cứu và thực hiện thành
công đề tài “Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ". Đây là sáng kiến nhỏ đã góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường Tiểu học Thọ Thanh.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu để tìm một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh thông
qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Giúp học sinh ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội;
giúp học sinh hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói
quen ứng xử có văn hóa, hiểu biết và chấp hành pháp luật…
Giúp học sinh có đủ khả năng tự thích ứng với môi trường xung quanh, tự
chủ, độc lập, tự tin khi giải quyết công việc, đem lại cho các em vốn tự tin ban

2


đầu để trang bị cho các em những kỹ năng cần thiết làm hành trang bước vào
đời.
Góp phần làm thay đổi hành vi của học sinh, chuyển từ thói quen thụ
động, có thể gây rủi ro, dẫn đến hậu quả tiêu cực thành những hành vi tích cực

và có hiệu quả để nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân và góp phần phát triển
xã hội bền vững.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Tôi tập trung nghiên cứu về các biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh
lớp 1 thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở Trường Tiểu học Thọ Thanh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện thành công đề tài này, tôi đã sử dụng kết hợp nhiều phương
pháp khác nhau nhằm nâng cao hiệu quả nghiên cứu như: Quan sát thực tế, trực
quan, nêu gương, thực hành, khảo sát tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học
sinh, điều tra phỏng vấn, phân tích tổng hợp, ...
2. NỘI DUNG
2.1.Cơ sở lí luận
Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc
đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con
người. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong
não bộ của con người. Kỹ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông
qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người. Hay chúng ta có thể nói rằng:
Kỹ năng là năng lực hay khả năng chuyên biệt của một cá nhân về một
hoặc nhiều khía cạnh nào đó được sử dụng để giải quyết tình huống hay công
việc nào đó phát sinh trong cuộc sống.
Trong phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
trong đó nội dung thứ ba trong năm nội dung chính là “Rèn luyện kỹ năng sống
cho học sinh”: Rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc
sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; Rèn luyện sức khỏe
và ý thức bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước
và các tai nạn thương tích khác; Rèn luyện kỹ năng ứng xử văn hóa, chung sống
hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội.”Vì vậy rèn kỹ năng sống cho
học sinh là rất quan trọng.
Vì vậy dạy kỹ năng sống là một nội dung quan trọng của chương trình học
phổ thông. Từ Mầm non, Tiểu học tới Đại học, để các cháu các em biết sống hòa

nhập trong xã hội, biết tự trọng và tôn trọng mọi người, biết cách úng xử và giao
tiếp…
Đối với nhà trường Tiểu học Thọ Thanh, mỗi giáo viên chúng tôi đã xác
định việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có thành công hay không, phụ
thuộc rất lớn vào tư chất, đạo đức và năng lực của thầy giáo, cô giáo. Muốn giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh tốt, trước hết, mỗi thầy giáo, cô giáo chúng tôi
phải giáo dục cho học sinh bằng sự nêu gương. Thầy giáo, cô giáo phải gương
mẫu trong ứng xử, trong giáo dục nhân cách.
3


Giáo dục kỹ năng sống là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện
đại, xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen
tiêu cực trên cơ sở giúp học sinh có thái độ, kiến thức, kỹ năng, giá trị cá nhân
thích hợp với thực tế xã hội. Giáo dục kỹ năng sống còn mang ý nghĩa tạo nền
tảng tinh thần để học sinh đối mặt với các vấn đề từ hoàn cảnh, môi trường sống
cũng như phương pháp hiệu quả để giải quyết các vấn đề đó.
Khi tham gia vào bất kì hoạt động nghề nghiệp nào phục vụ cho cuộc
sống đều đòi hỏi chúng ta phải thoả mãn những kỹ năng tương ứng.
Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là giúp các em rèn luyện kỹ năng
ứng xử thân thiện trong mọi tình huống; có thói quen và kỹ năng làm việc theo
nhóm, kỹ năng hoạt động xã hội; Giáo dục cho học sinh thói quen rèn luyện sức
khoẻ, ý thức bảo vệ bản thân, phòng ngừa tai nạn giao thông, đuối nước và các
tệ nạn xã hội.
Đối với học sinh Tiểu học đặc biệt là học sinh lớp 1 việc hình thành các
kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến
quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này.
Kỹ năng sống được chia thành hai loại: Kỹ năng cơ bản và kỹ năng nâng
cao.
Kỹ năng cơ bản gồm: Kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, múa, hát, đi, đứng,

chạy, nhảy…
Kỹ năng nâng cao là sự kế thừa và phát triển các kỹ năng cơ bản dưới một
dạng mới hơn. Nó bao gồm: Các kỹ năng tư duy logic, sáng tạo, suy nghĩ nhiều
chiều, phân tích, tổng hợp, so sánh, nêu khái niệm, đặt câu hỏi…
Đối với học sinh lớp 1, kỹ năng cơ bản được xem trọng, còn các học sinh
lớp cuối cấp nâng dần cho các em về kỹ năng nâng cao. Theo đó, tôi đã tập trung
rèn luyện cho các em 2 nhóm kỹ năng sống cơ bản đó là nhóm kỹ năng giao tiếp
- hoà nhập cuộc sống và nhóm kỹ năng trong học tập, lao động - vui chơi giải
trí.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nhằm trang bị cho các em những
kiến thức, giá trị thái độ và kỹ năng phù hợp, trên cơ sở đó hình thành cho học
sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực, loại bỏ những hành vi thói
quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày.
Tạo cơ hội thuận lợi để học sinh thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát
triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức thông qua các tiết hoạt
động ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động được tổ chức theo mục
tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bản chất của hoạt
động này là thông qua các loại hình hoạt động, các mối quan hệ nhiều mặt,
nhằm giúp người học chuyển hoá một cách tự giác, tích cực, tri thức thành niềm
tin, kiến thức thành hành động, biến yêu cầu của nhà trường thành chương trình
hành động của tập thể lớp học sinh và của cá nhân học sinh, tạo cơ hội cho học
sinh trải nghiệm tri thức, thái độ, quan điểm và hành vi ứng xử của mình trong
môi trường an toàn, thân thiện có định hướng giáo dục. Thông qua hoạt động
4


ngoài giờ lên lớp có thể giúp học sinh sống một cách an toàn, khoẻ mạnh có khả
năng thích ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày. Rèn luyện cho học sinh
các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như: kỹ năng giao tiếp ứng xử có văn

hoá; kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là
chủ thể của hoạt động; kỹ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện;
củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác
xã hội. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt
động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống,
với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và
xã hội. Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự cần thiết và có
nhiều khả năng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
2.2. Thực trạng của việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông
qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” ở trường Tiểu học Thọ Thanh
Trong những năm gần đây được sự quan tâm của công tác giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh luôn được coi trọng. Trường Tiểu học Thọ Thanh luôn
coi đây là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc thực hiện mục
tiêu giáo dục. Chính vì thế ngay sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung
giáo dục kỹ năng sống lồng ghép vào các môn học và hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp ở bậc Tiểu học, nhà trường tiến hành triển khai đồng bộ đến toàn thể
cán bộ giáo viên về việc tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Đẩy
mạnh thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực”. Mỗi thầy cô giáo tâm huyết, trách nhiệm hơn trong việc giáo dục đạo
đức, nhân cách cho học sinh. Mỗi giáo viên trong nhà trường không chỉ nâng
cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, mà còn thường xuyên quan tâm đến đời
sống, tâm tư tình cảm của học sinh. Đặc biệt thông tư 30 ra đời cũng là một
thuận lợi cho việc đánh giá nhận xét học sinh một cách sát thực để giúp các em
trong quá trình học tập. Ngoài ra giáo viên còn được tham gia các lớp tập huấn
nâng cao năng lực giáo dục kỹ năng sống để có biện pháp giáo dục cho học sinh
một cách phù hợp.
Bên cạnh việc giáo dục kỹ năng sống cho các em thông qua các bài học
trên lớp, các buổi sinh hoạt dưới cờ, các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp, sinh
hoạt tập thể, nhà trường đã thường xuyên tổ chức các hội thi, hội diễn như: Thi
"Rung chuông vàng", "Chúng em với an toàn giao thông" trò chơi dân gian, trò

chơi vận động, tôi còn cho các em đi thăm quan các di tích lịch sử ở địa phương
như đình Làng Hồ; Hội diễn văn nghệ; Truyền thông về vệ sinh bảo vệ môi
trường, ứng phó với giảm nhẹ rủi ro thiên tai; Tổ chức các hoạt động xã hội như
quyên góp ủng hộ bạn nghèo, ...
Chính nhờ việc chú trọng giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường Tiểu học Thọ Thanh đã tạo tinh thần
đoàn kết, gắn bó, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau của các học sinh trong học tập. Học
sinh nỗ lực tiếp thu bài giảng và tìm tòi những kiến thức liên quan đến bài học
để liên hệ áp dụng vào thực tiễn, qua đó phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
5


tạo của học sinh. Các em cảm thấy rất vui và biết thêm nhiều kiến thức. Nhờ đó
các em biết tự chăm sóc bản thân như là tự sắp xếp góc học tập thật ngăn nắp, tự
giặt quần áo cho mình. Ngoài ra, các em còn giúp bố mẹ nhiều việc nhà. Đây
được xem là bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng
giáo dục xem học sinh là trung tâm, góp phần tạo điều kiện cho việc hoàn thiện
nhân cách học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Song bên cạnh những thuận lợi cũng có không ít những khó khăn thách thức.
Bởi Thọ Thanh là một xã thuộc vùng nông thôn miền núi, đa phần học sinh của
trường là con em làm nông nghiệp, còn nhiều gia đình chưa thực sự quan tâm
đến con em nên việc giáo dục kỹ năng sống gặp không ít khó khăn. Nhiều phụ
huynh có tâm lý luôn nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú trọng đến việc con
mình về nhà mà chưa biết đọc, chưa biết viết chữ, hoặc chưa biết làm toán thì lo
lắng một cách thái quá. Đồng thời chiều chuộng, cưng phụng con cái hoặc một
số gia đình vì điều kiện kinh tế nên bố mẹ phải đi làm ăn xa nên gửi con cho ông
bà hoặc gia đình anh em vì vậy việc quan tâm đến các em càng ít.
Một số gia đình chưa tập cho các em thói quen rèn luyện ở nhà “Học chưa
đi đôi với hành”, có gia đình đã chú trọng nhưng chưa thường xuyên.Ví dụ như
các kỹ năng: Kỹ năng đánh răng, rửa mặt hàng ngày, rửa tay trước khi ăn và sau

khi đi vệ sinh mới một số em biết thực hiện; Kỹ năng giao tiếp đi xin phép về
chào hỏi, qua khảo sát có rất ít em biết điều này.
Học sinh lớp 1 vừa rời trường Mầm non làm quen với môi trường mới,
bước vào lớp 1 mọi nền nếp, sinh hoạt đối với các em đều mới mẻ. Các em
thường rụt rè, bỡ ngỡ, thiếu tự tin trong giao tiếp, thiếu bản lĩnh vượt qua khó
khăn, thiếu sáng kiến và dễ nản trí ngày càng nhiều.
Qua tiến hành khảo sát lớp 1A đầu năm học 2015 - 2016 với chủ đề
“ Kỹ năng của em”. Kết quả cụ thể như sau:
Tổng số
học sinh
25

Tổng số học
sinh
25

Kỹ năng tốt
SL
%
4

16

Có hình thành kỹ năng
SL
%
11

44

Kỹ năng chưa tốt
SL
%
10

40

Thực hành thảo luận nhóm
Chưa biết cách lắng nghe, hay
Biết cách lắng nghe, hợp tác
tách ra khỏi nhóm
SL
%
SL
%
14
56
11
44

Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể

6


Tổng số
học sinh
25

Biết cách ứng xử hài hòa,

phù hợp
SL
%
13
52

Hay cãi nhau, xô đẩy bạn
khi chơi
SL
%
12
48

2.3. Biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp
2.3.1. Bám sát nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
Để việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đạt hiệu quả, cần phải thay
đổi tư duy, tiếp đó là tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ. Giáo dục kỹ năng sống,
theo cách hiểu hiện nay là giáo dục những cách ứng phó với những thử thách.
Nhưng quan trọng nhất, lâu dài hơn đó là hình thành nhân cách cho học sinh,
trong đó quan trọng nhất là giáo dục tình thân ái và các ứng xử văn hoá. Vì vậy
mà trong dạy học cũng như trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp tôi luôn bám sát các nội dung giáo dục kỹ năng sống như:
Kỹ năng xác định được giá trị bản thân, tự tin và tự trọng.
Kỹ năng giao tiếp: Phản hồi lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ và ý
tưởng, ứng xử-giao tiếp, thể hiện cảm thông.
Kỹ năng suy nghĩ, sáng tạo: Nêu vấn đề, bình luận vấn đề, tìm kiếm và xử
lý thông tin, phân tích, đối chiếu.
Kỹ năng ra quyết định: Xác định tìm kiếm các lựa chọn, giải quyết vấn
đề, ứng phó, thương lượng.

Kỹ năng làm chủ bản thân: Xác định và đạt được mục tiêu của bản thân,
quản lý thời gian, đảm nhận trách nhiệm, kiểm soát cảm xúc.
Những nội dung này hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ em, là những kiến
thức tối thiểu để các em có thể tự lập.Và mục đích quan trọng nhất là giúp các
em “tự tin hơn, tự lập hơn trong cuộc sống”. Vì vậy khi tổ chức các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tôi
đã:
Bám sát vào nội dung của giáo dục kỹ năng sống và vận dụng linh hoạt
các nội dung của giáo dục kỹ năng sống tuỳ theo từng hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp và điều kiện cụ thể (Mỗi tuần 1 tiết vào chiều thứ sáu).
Xác định rõ các nội dung giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động tập
thể sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp. Từ đó xác định rõ các kỹ năng sống cần
hình thành và phát triển cho học sinh để tích hợp vào nội dung của hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Ví dụ: Tổ chức cho học sinh nghe kể chuyện về tấm gương người tốt việc
tốt, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh...
Tạo ra động lực cho học sinh, làm cho học sinh tham gia một cách tích
cực vào quá trình hình thành kỹ năng sống nói chung và kỹ năng giải quyết vấn
đề, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng tự nhận thức về bản thân, kỹ năng ứng phó
với cảm xúc...

7


Ví dụ: Tôi đã tổ chức cho các em thi múa hát theo nhóm, cho các nhóm
khác nhận xét, đánh giá lẫn nhau, tự thể hiện mình trước tập thể (nhóm tốt thì
tặng cờ, nhóm chưa tốt thì động viên các em cố gắng) tôi đã tuyên dương kịp
thời để các em có hứng thú hơn trong các cuộc thi.
2.3.2. Thực hiện tốt các nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống
Kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân

tồn tại và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc
sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tại. Kỹ năng sống
đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích
ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Vì thế tôi đã thực
hiện tốt các nguyên tắc về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh:
Một là kỹ năng tương tác: các kỹ năng thương lượng, kỹ năng giải quyết
vấn đề được hình thành tốt trong quá trình học sinh tương tác với bạn bè và
những người xung quanh. Tạo điều kiện để các em có dịp thể hiện ý kiến của
mình và xem xét ý kiến của người khác. Do vậy tôi đã tổ chức các hoạt động có
tính chất tương tác trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để giáo dục
kỹ năng sống cho các em. Như tổ chức cho các em chơi các trò chơi dân gian
nhằm giúp các em được giao lưu học hỏi và mạnh dạn hơn khi tham gia trong
các hoạt động.
Hai là kỹ năng trải nghiệm: Kỹ năng sống chỉ được hình thành khi người
học trải nghiệm qua thực tế và nó có kỹ năng khi các em được làm việc đó. Ví
dụ ở trường các em được học đánh răng hằng ngày các em phải thực hiện đánh
răng đúng cách và thường xuyên thì mới trở thành thói quen.
Ba là kỹ năng thay đổi hành vi: Giáo viên không thể giáo dục kỹ năng
sống trong một lần mà kỹ năng sống là một quá trình từ nhận thức - hình thành
thái độ - thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi của một con người đặc biệt hành vi
tốt là cả một quá trình khó khăn. Do vậy giáo dục kỹ năng sống không thể là
ngày một ngày hai mà phải là một quá trình và cần duy trì nó không thể là cú
nhát, nửa vời được.
Bốn là thời gian và môi trường giáo dục: Giáo dục kỹ năng sống được
thực hiện mọi lúc mọi nơi; giáo dục kỹ năng sống được giáo dục trong mọi môi
trường như gia đình, nhà trường, xã hội; cần phải tạo điều kiện tối đa cho học
sinh tham gia vào các tình huống thật trong cuốc sống hằng ngày. Đặc biệt là tôi
đã vận dụng linh hoạt các hình thức tổ chức họat động ngoài giờ lên lớp. Cụ thể
tôi đã luôn “làm mới” các hình thức thực hiện.
Do đó trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tăng

cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phải đảm bảo thực hiện tốt các
nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống.
2.3.3. Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua kỹ năng tự phục vụ

8


Trong trường học, việc giáo dục kỹ năng sống và rèn luyện sức khỏe cho
học sinh là một vấn đề hết sức cần thiết, nó góp phần hình thành nhân cách cho
các em. Thực tế cho thấy, khi xã hội càng phát triển thì cha mẹ có rất ít thời gian
chăm sóc con cái hoặc có xu hướng trái ngược là quan tâm thái quá, cái gì cũng
muốn làm thay cho trẻ. Đối với học sinh lớp 1, các em chưa biết tự chăm sóc và
tự bảo vệ bản thân mình. Các em chưa biết cách ứng xử, nhất là khi gặp những
trường hợp có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe của bản thân như
đứt tay chảy máu, bị bỏng khi ở nhà. Lúng túng khi gặp các tình huống nguy
hiểm có thể xảy ra trên đường đi học, đi chơi một mình mà nguyên nhân bắt
nguồn từ việc trẻ thiếu kỹ năng sống. Do thiếu kỹ năng sống và chưa có ý thức
bảo vệ sức khỏe nên các em cần phải có sự giúp đỡ của người lớn và thầy cô
giáo. Chương trình Tự nhiên và Xã hội có nhiều điểm mới nên ngoài việc được
cung cấp kiến thức cơ bản, ở lớp 1 các em đã được giáo dục cách phòng ngừa tai
nạn ảnh hưởng đến tính mạng và cách bảo vệ sức khỏe bản thân. Tuy nhiên, qua
thực tế giảng dạy chúng tôi nhận thấy môn Tự nhiên và Xã hội chưa thực sự
được phụ huynh và các em quan tâm đúng mức. Trong giờ học các em còn lúng
túng trong việc quan sát kênh hình của sách giáo khoa, chưa nêu được nội dung
bài học qua hệ thống câu hỏi gợi ý của giáo viên. Mặc dù trong tiết học thầy cô
đã tổ chức nhiều hình thức hoạt động, thế nhưng các em không chú ý nghe
giảng, còn thụ động và trình bày không thoát ý. Để khắc phục thực tế đó, thông
qua các giờ hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi rèn cho các em có thói quen gắn với
hoạt động học tập và nội dung bài học, vì nhiều học sinh nắm chắc kiến thức
nhưng chưa có khả năng tư vấn, tự chủ. Nên tôi đã hướng dẫn cho các em kỹ

năng quan sát, nhận xét, giao tiếp và biết áp dụng kiến thức đã học vào cuộc
sống. Thông qua đó các em thêm tự tin, linh hoạt, chủ động và biết ứng phó với
những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra. Tôi tổ chức cho các em làm việc
theo nhóm để tất cả học sinh trong lớp đều được tham gia thực hành, theo nhiệm
vụ học tập tương ứng với nội dung dạy học. Mỗi câu hỏi đặt ra tôi đều hướng
các em đến mục đích rèn luyện. Giáo dục kỹ năng phải phù hợp với đặc điểm
tâm lý lứa tuổi, đơn giản vừa sức và đồng loạt. Tôi thường xuyên theo dõi, kiểm
tra xem học sinh đã vận dụng kiến thức đã học đến mức độ nào để có phương
pháp điều chỉnh thích hợp. Theo đó, tôi nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy để lựa
chọn phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp. Hệ thống câu hỏi rõ
ràng, dễ hiểu, tôi đã định hướng cho các em nhận xét các hiện tượng sự vật, từ
đó các em biết cách xử lý những tình huống đơn giản trong cuộc sống.
Ví dụ:
Sau khi học bài Trời nóng trời rét, các em đã nhận biết chính xác về thời
tiết và có cách ăn mặc phù hợp hơn. Hay thông qua các trò chơi trên lớp, các em
đã biết việc nào nên làm và việc nào không nên làm và từ đó các em đã lựa chọn
cách ứng xử phù hợp.
Thông qua Hội thi An toàn giao thông các em đã nắm vững về quy tắc an
toàn giao thông khi đi bộ phải đi trên vỉa hè hoặc đi sát lề đường phía bên phải,
đi xe đạp cũng như đi các phương tiện giao thông khác.
9


Tổ chức buổi truyền thông về Đánh răng, rửa mặt đúng cách thông qua
buổi truyền thông các em đã có ý thức về việc đánh răng hằng ngày như đánh
răng vào mỗi buổi sáng khi ngủ dậy và vào buổi tối trước khi đi ngủ, và đã biết
đánh răng đúng cách theo các bước đã được học. Hoặc các em được học về Vệ
sinh cá nhân nên các em đã biết tắm rửa hằng ngày sạch sẽ, rửa tay trước khi ăn
và sau khi đi vệ sinh...
Tôi xây dựng thói quen tự quan sát, nhận xét tình huống xảy ra trong thực

tế cuộc sống cho các em ngay từ đầu năm học. Mỗi tiết dạy tôi dạy theo quy
trình đã thiết kế, xây dựng mối quan hệ giữa bài học và cuộc sống, thu hút các
em vào các hoạt động cụ thể, giúp các em tích lũy vốn sống và biết cách tự điều
chỉnh bản thân. Xây dựng mối liên hệ giữa kiến thức cũ và kiến thức mới, giữa
bài học và cuộc sống thực tế sinh động gần gũi với lứa tuổi học sinh lớp 1. Giúp
các em khắc sâu kiến thức qua những hình ảnh đẹp mà các em được chứng kiến,
được nhìn thấy và được tham gia cùng cô, các bạn ở lớp, ở trường. Đặc biệt là
các em được thực hiện mỗi ngày trong cuộc sống.
2.3.4. Phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm
2.3.4.1. Luôn thân thiện, gần gũi và sẵn sàng chia sẻ với học sinh.
Ngay sau khi nhận lớp, để tạo sự gần gũi và gắn kết giữa học sinh và giáo
viên chủ nhiệm, bản thân tôi đã chủ động sắp xếp nhiều thời gian cho học sinh
được giới thiệu về mình, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về
những sở thích, ước mơ tương lai cũng như mong muốn của mình với các bạn
với cô giáo, gia đình và mọi người xung quanh. Đây là hoạt động giúp cô trò
hiểu nhau, đồng thời tạo một môi trường học tập thân thiện “Trường học thật sự
trở thành ngôi nhà thứ hai của các em, các thầy cô giáo là những người thân
trong gia đình". Giúp các em cảm thấy thoải mái và sẵng sàng cởi mở, mạnh
dạn, tự tin trong giao tiếp khi trình bày ý kiến của mình trước đám đông. Đặc
biệt là giúp các em có niềm tin và yêu quý thầy cô, bạn bè và sẵn sàng chia sẻ và
lắng nghe.
Tiếp theo trong những tuần đầu năm học, tôi luôn quan sát theo dõi tìm
hiểu đặc điểm tâm sinh lý của từng học sinh để có những biện pháp giúp đỡ phù
hợp, bản thân cho học sinh tự do lựa chọn vị trí ngồi của mình để qua đó phần
nào tôi đã nắm được đặc điểm tính cách của các em: VD mạnh dạn hay nhút
nhát, thụ động hay tích cực, thích thể hiện hay không thích.Và tiếp tục qua
những tuần học sau, bản thân tôi chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học
tập, những cử chỉ, hành vi tại vị trí ngồi mà các em chọn để bắt đầu có điều
chỉnh phù hợp. Đặc biệt tôi luôn tạo niền tin cho học sinh bằng cách động viên
khích lệ kịp thời, luôn tặng lời khen đúng lúc, đúng chỗ và hiểu điều mà các em

mong muốn.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có thể thực hiện trong bất cứ lúc
nào, giờ học nào. Để việc rèn luyện diễn ra một cách thường xuyên và đạt hiệu
quả cao tôi đã tiếp tục giáo dục các em qua các biện pháp tiếp theo như: Rèn kỹ
năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục, vui chơi.
2.3.4.2. Thực hiện tốt công tác kết hợp với các lực lượng giáo dục
10


Công tác chủ nhiệm lớp vô cùng quan trọng trong quá trình giảng dạy
và giáo dục học sinh. Tôi luôn là cầu nối giữa các lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường. Để phát huy vai trò của mình, tôi đã thực hiện tốt công tác
phối hợp với giáo viên bộ bôn, giáo viên Tổng phụ trách, anh chị phụ trách
Sao của lớp và gia đình để cùng trao đổi thống nhất trong quá trình dạy học
cũng như giáo dục kỹ năng sống cho các em. Tôi đã dành thời gian đến thăm
điều kiện ăn ở, học tập và sinh hoạt của gia đình học sinh trong lớp. Qua đó
trao đổi với phụ huynh nên quan tâm nhiều hơn nữa đến việc học tập và rèn
luyện kỹ năng sống của con cái, không nên phó mặc tất cả mọi việc cho nhà
trường, cho cô giáo, phải luôn kiểm tra việc học ở lớp cũng như ở nhà của các
em để nhắc nhở các em học tập và vận dụng thực hành thường xuyên sẽ đạt
hiệu quả cao nhất. Đặc biệt là việc vận dụng kiến thức được học ở trường vào
cuộc sống hàng ngày. Gia đình là nơi mà các em trải nghiệm cuộc sống thực
sinh động nhất. Tôi thường tâm sự với phụ huynh: Ở lớp 1 các em chưa nhiều
thói quen, hành vi tốt mà cần có sự giúp đỡ của người lớn. Sau đó cùng gia
đình thống nhất biện pháp thay đổi hành vi thói quen chưa tốt của học sinh ở nhà
chặt chẽ và tạo cho các em có nếp sống khoa học, tích cực tham gia các hoạt
động.
Từ đó gia đình các em đã quan tâm hơn đến việc giáo dục kỹ năng sống
cho các em khi ở nhà, phụ huynh đã tạo điều kiện cho các em có cơ hội được
thực hành, được trải nghiệm, được xử lý những tình huống có thật trong cuộc

sống gia đình vì thế học sinh lớp tôi tiến bộ rất nhiều.
2.3.5 Rèn kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp
2.3.5.1. Rèn kỹ năng sống thông qua buổi sinh hoạt dưới cờ
Bên cạnh nhiều hoạt động của nhà trường đã có nhiều các hoạt động tích
cực trong công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Buổi chào cờ đầu tuần
có nhiều chủ điểm hấp dẫn, lôi cuốn các em như tham gia hoạt cảnh, tham gia
các nhân vật trong câu chuyện, tham gia trò chơi dân gian hay thưởng thức
chương trình văn nghệ, hưởng ứng quyên góp ủng hộ,... Chính là những hành
động thiết thực, sống động và bổ ích giúp các em có thêm kiến thức phong phú,
sự tự tin trong cuộc sống.
2.3.5.2. Rèn kỹ năng sống thông qua tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp
Trong nhà trường, chúng tôi đã áp dụng rất nhiều hình thức tổ chức các
tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục kỹ năng sống cho các em. Đặc biệt
là tôi đã áp dụng vào các tiết học như: các tiết học ngoại khóa hoặc các buổi lao
động dọn vệ sinh các cuộc thi thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, quyên góp
ủng hộ người nghèo, người khuyết tật...
Ví dụ như tổ chức phong trào Uống nước nhớ nguồn tôi đã cho các em
thăm di tích lịch sử đình làng Hồ, viếng nghĩa trang liệt sĩ và các em được hiểu
biết thêm về quê hương đất nước về những anh hùng đã ngã xuống về văn hóa
địa phương nơi mình sinh sống. Cũng qua những buổi học ngoại khóa này các
em đã có kỹ năng hòa nhập cộng đồng, giao tiếp tự tin hơn...

11


Tổ chức cho các em tham gia lao động dọn vệ sinh lớp học, sân trường,
trồng và chăm sóc bồn hoa cây cảnh... Qua đó các em đã có tinh thần, ý thức
trách nhiệm hơn trong việc giữ gìn vệ sinh.
Bên cạnh đó tôi đã phối hợp với Đội, Sao của nhà trường tổ chức cho các
em tham gia đồng diễn, múa hát sân trường các em đã rất tự tin và phấn khởi.

Ngoài ra kết hợp với Đội tổ chức các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt dê, ô ăn
quan... Thông qua các hoạt động trên tôi nhận thấy rằng các em đã mạnh dạn
hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong việc thể hiện những năng lực của bản thân,
có kỹ năng ứng xử thân thiện hơn.
Các chủ điểm trong năm học:
Tháng 8: Mùa tựu trường
Nghe nói chuyện về ý nghĩa tên trường Tiểu học Thọ Thanh.
Triển khai múa hát tập thể, trò chơi dân gian.
Tháng 9: Mái trường thân yêu
Phát động phong trào quyên góp tập vở, quần áo tặng cho các bạn có hoàn cảnh
khó khăn.
Giáo dục An toàn giao thông cho học sinh.
Tháng10: Vòng tay bạn bè
Giáo dục tình cảm bạn bè, lòng nhân ái, nhân đạo.
Tổ chức thi kể chuyện học sinh.
Tháng 11: Biết ơn thầy cô giáo
Phát động phong trào Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam.
Tổ chức thi tiếng hát học sinh.
Tổ chức các trò chơi dân gian giữa các khối lớp.
Tháng 12: Uống nước nhớ nguồn.
Tổ chức tìm hiểu về truyền thống quân đội, nghe nói chuyện về anh bộ đội cụ
Hồ.
Tập hát những bài hát về anh bộ đội.
Tổ chức viếng thăm nghĩa trang liệt sĩ.
Tháng 1: Ngày tết quê em
Tổ chức cho các em tìm hiểu về truyền thống địa phương.
Tổ chức trò chơi dân gian.
Tham quan di tích lịch sử địa phương.
Tháng 2: Em yêu Tổ quốc Việt Nam
Sinh hoạt tập thể kỷ niệm ngày 03/02, nghe nói chuyện về truyền thống quê

hương, đất nước, Đảng.
Tổ chức hoạt động xây dựng trường “Xanh, sạch, đẹp”.
Tháng 3: Yêu quí mẹ và cô giáo.
Thi kể chuyện về bà, mẹ, về nữ anh hùng dân tộc.
Giao lưu tìm hiểu kỹ năng tham gia giao thông an toàn.
Tháng 4: Hòa bình và hữu nghị.
Tổ chức cuộc thi sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về cuộc sống thiếu nhi thế giới.
12


Giao lưu câu lạc bộ đọc sách cấp cụm, trường.
Tháng 5: Kính yêu Bác Hồ.
Sinh hoạt tập thể kỷ niệm ngày sinh nhật Bác; Nghe kể chuyện về Bác Hồ. Tìm
hiểu Bác Hồ với thiếu nhi Việt Nam.
Tổ chức hội thi: Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2.3.5.3. Rèn kỹ năng sống thông qua buổi sinh hoạt Sao Nhi đồng
Đây là hoạt động thiết thực, bổ ích của Liên đội nên tôi đã tổ chức cho các
em tự thành lập Sao, mỗi sao từ 6 đến 8 em và đặt tên cho Sao của mình theo
những đức tính tốt của học sinh như: Sao Chăm ngoan, Sao Đoàn kết, Sao
Chuyên cần, Sao Siêng năng. Mỗi Sao có một Trưởng Sao do các em tự bầu theo
hình thức luân phiên mỗi người phụ trách một tuần. Dưới sự hướng dẫn của anh
chị phụ trách Sao.
Trong từng tiết sinh hoạt các em được thể hiện những bài hát, câu chuyện,
điệu múa hay trò chơi mà mình yêu thích theo chủ điểm trong tuần. Thông qua
tiết sinh hoạt các em được rèn luyện những thói quen, hành vi, cảm xúc của bản
thân đối với việc học tập và rèn luyện. Từ đó giáo dục cho các em truyền thống
tương thân tương ái, uống nước nhớ nguồn, lòng tự hào đối với quê hương đất
nước. Giúp các em thể hiện được lòng tự trọng và ý thức được trách nhiệm của
một công dân nhỏ tuổi. Đồng thời tăng cường kỹ năng sống cơ bản cho các em
như kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, múa, hát, đi, đứng, chạy, nhảy,…

2.3.5.4. Rèn kỹ năng sống thông qua các buổi ngoại khóa
Các buổi hoạt động ngoại khóa luôn có sức hấp dẫn đối với học sinh
khiến các em say mê khám phá, tích cực hưởng ứng và nhiệt tình tham gia. Vì
vậy cần sử dụng linh hoạt các loại hình hoạt động. Xuất phát từ thực tế đó, tôi đã
cùng với giáo viên Tổng phụ trách luôn có mong muốn "làm mới" các hình thức
thực hiện từng chủ đề của hoạt động và đa dạng hoá các loại hình hoạt động của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Chúng tôi đã tổ chức hiệu quả các hoạt
động sau:
Hoạt động văn hóa nghệ thuật:
Đây là một loại hình hoạt động quan trọng, không thể thiếu được trong
sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh lớp 1. Hoạt động này bao gồm
nhiều thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca, tấu vui, độc tấu, nhạc cụ, thi kể
chuyện. Các hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ năng mạnh dạn,
tự tin trước đám đông.

13


Tham gia giao lưu Văn hóa nghệ thuật của trường
Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao:
Vui chơi, giải trí là nhu cầu thiết yếu của trẻ, đồng thời là quyền lợi của
các em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh ở
trường Tiểu học. Hoạt động này làm thỏa mãn về tinh thần cho trẻ em sau những
giờ học căng thẳng, góp phần rèn luyện một số phẩm chất: tính tổ chức, kỉ luật,
nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái. Nói về hoạt
động này thì nhà trường đã tổ chức thực hiện có hiệu quả đạt mục tiêu đã đề ra.
14


Tham gia các trò chơi dân gian

Hoạt động xã hội:
Bước đầu đưa học sinh vào các hoạt động xã hội để giúp các em nâng cao
hiểu biết về con người, đất nước, xã hội. Đây là một hoạt động tuy khó nhưng nó
mang một ý nghĩa vô cùng to lớn. Thông qua hoạt động này, giáo dục cho các
em tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc và giáo dục các em có tinh
thần trách nhiệm, có nghĩa vụ đối với cộng đồng; các em sẽ được bồi dưỡng
thêm về nhân cách, đặc biệt là tình người. Trong thực tế, hoạt động này đã được
nhà trường tiến hành tương đối tốt. Hoạt động này đã được khai thác một cách
triệt để nhằm phát triển tối đa nhân cách ở các em. Quyên góp giúp đỡ người tàn
tật của nhà trường, hoạt động mang tính giáo dục cao.

Quyên góp ủng hộ người khuyết tật
15


Hoạt động lao động công ích:
Đây là một loại hình đặc trưng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Thông qua lao động công ích sẽ giúp các em gắn bó với đời sống xã hội, với
công cuộc xây dựng đất nước. Ngoài ra lao động công ích còn góp phần làm cho
trẻ hiểu thêm về giá trị lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao động lành mạnh.
Lao động công ích giúp trẻ vận dụng kiến thức vào đời sống như: Trực nhật, vệ
sinh lớp học, sân trường, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh cho đẹp trường, lớp. Đây là
hoạt động thật sự cần thiết giúp các em thích nghi với cuộc sống xung quanh.
Sau này dù có rơi vào hoàn cảnh khắc nghiệt nào thì các em vẫn có thể tồn tại
được. Đó là nhờ các em biết lao động. Hoạt động này được tiến hành thường
xuyên trong nhà trường Tiểu học Thọ Thanh.

Chăm sóc bồn hoa, cây cảnh
Hoạt động tiếp cận khoa học - kĩ thuật:
Đây là hoạt động giúp các em tiếp cận được những thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến của nhân loại, của đất nước, của địa phương. Điều đó sẽ tạo

cho các em niềm tin, kích thích học tập và mong muốn đạt được kết quả tốt hơn.
Những hoạt động này tôi đã sưu tầm những bài toán vui, sưu tầm các loại cây
thuốc quý; tôi đã tổ chức cho các em thi hỏi đáp về các hiện tượng của tự nhiên
và xã hội, tìm hiểu các danh nhân, các nhà bác học, đố vui có thưởng. Đây là
một hoạt động nhằm tạo điều kiện cho các em làm quen với việc nghiên cứu
khoa học và tự khẳng định mình. Có thể nói đây là hoạt động mà nhà trường
Tiểu học Thọ Thanh đang chú trọng.
16


Tóm lại, hoạt động ngoài giờ lên lớp có ý nghĩa hết sức to lớn đối với việc
hình thành kỹ năng sống cho học sinh. Do đó, các nhà quản lý giáo dục cần tạo
mọi điều kiện thật tốt cho những giáo viên phụ trách công tác này để sao cho
việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh đạt kết quả tốt.
2.4. Hiệu quả đạt được
Với các biện pháp nêu trên, kỹ năng sống của học sinh lớp tôi đã có nhiều
chuyển biến. Sau khi áp dụng các biện pháp tôi nhận thấy:
Nội dung giáo dục kỹ năng sống được tập thể cán bộ giáo viên trong
trường thực hiện nghiêm túc, các anh, chị phụ trách, phụ huynh đã thực sự quan
tâm.
Kỹ năng sống của các em được thể hiện rõ nét, học sinh có sự tiến bộ rõ
rệt về mọi mặt; Các em không còn nhút nhát, sợ sệt, mà đã chủ động tích cực
tham gia các hoạt động do lớp và nhà trường tổ chức. Đa số các em đều có ý
thức tốt trong việc rèn luyện các kỹ năng, được thể hiện rõ qua việc sinh hoạt
hằng ngày trên lớp, trong nhiều nghi thức lời nói, các em biết vận dụng những
lời nói thân thiện vào thực tế, những lời chào, cảm ơn hay xin lỗi, những yêu
cầu, đề nghị lịch sự, đã trở thành thói quen được các em vận dụng hằng ngày.
Các em rất hăng hái phát biểu trong tiết học và luôn được khen trong tuần. Phụ
huynh học sinh rất vui mừng phấn khởi với kết quả này của lớp.
Mối quan hệ thầy trò trở nên gần gũi tốt đẹp hơn trong giao tiếp ứng xử.

Các em có ý thức lễ phép, chào hỏi, vâng lời thầy cô giáo và người lớn tuổi, biết
yêu thương giúp đỡ bạn bè. Biết thực hiện tốt những quy định chung nơi công
cộng, của trường, lớp.
Đối chiếu với kết quả điều tra đầu năm học 2015 - 2016, tôi nhận thấy
chất lượng giáo dục kỹ năng sống của lớp đã được nâng lên. Cụ thể kết quả điều
tra vào thời điểm tháng 3 năm 2016 như sau:
Tổng số
học sinh
25
Tổng số
học sinh
25
Tổng số
học sinh
25

Kĩ năng tốt
SL
%
15
60

Có hình thành kĩ năng
SL
%
10
40

Kĩ năng chưa tốt
SL

%

Thực hành thảo luận nhóm
Biết cách lắng nghe, hợp tác Chưa biết cách lắng nghe, hay tách
ra khỏi nhóm
SL
%
SL
%
25
100
Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể
Biết cách ứng xử hài hòa, khá Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi chơi.
phù hợp.
SL
%
SL
%
25
100

17


Qua bảng số liệu trên tôi nhận thấy chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh lớp tôi đã chuyển biến mạnh và có tác dụng rất nhiều trong việc xây
dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực ở trường tôi công tác. Các em đã
có kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ
năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; Rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức
khỏe, kỹ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương

tích khác, ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ
nạn xã hội.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 1 là một việc làm hết sức cần
thiết của mỗi gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Bởi việc giáo dục kỹ năng
sống ngay từ lớp nhỏ sẽ rút ngắn thời gian để trang bị cho các em vốn kiến thức,
kỹ năng, giá trị sống để làm hành trang bước vào đời. Chính vì vậy, các thầy cô
giáo Tiểu học luôn giữ vai trò vô cùng quan trọng. Vì thế theo tôi để nâng cao
chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, mỗi thầy cô giáo cần phải:
Xác định rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng sống cho
học sinh.
Tìm hiểu, nghiên cứu để lựu chọn nội dung, phương pháp và hình thức tổ
chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống phù hợp và thiết thực cho đối tượng
học sinh của mình.
Khi tổ các chức hoạt động phải đảm bảo bốn nguyên tắc: tương tác, trải
nghiệm, thay đổi hành vi, thời gian và môi trường giáo dục.
Tổ chức hoạt động phải gây được hứng thú, tạo được ý thức tự giác tích
cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Hoạt động phải được lặp đi lặp lại trong
cuộc sống để tạo thành kỹ năng.
Nâng cao chất lượng soạn giảng, lồng ghép kỹ năng sống vào các môn
học và các tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp trong phân phối chương trình.
Luôn tạo mọi điều kiện để các em có thể bày tỏ, thể hiện mình, tham gia
tốt các buổi hoạt động ngoại khóa của trường, lớp.
Điều quan trọng là mỗi thầy cô giáo phải rèn cho mình tác phong sinh
hoạt chuẩn mực, phải hết lòng thương yêu, gần gũi với học sinh.
Đối với nhà trường, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có thành
công hay không, phụ thuộc rất lớn vào tư chất, đạo đức và năng lực của thầy
giáo, cô giáo. Muốn giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tốt, trước hết, mỗi thầy
giáo, cô giáo phải giáo dục cho học sinh bằng sự nêu gương. Thầy giáo, cô giáo

phải gương mẫu trong ứng xử, trong giáo dục nhân cách.
Sáng kiến kinh nghiệm này đã thực nghiệm hiệu quả ở lớp 1 Trường Tiểu
học Thọ Thanh nói chung và nó còn có thể thực thi có hiệu quả ở tất cả các lớp
trong trường, trong huyện, trong tỉnh và cả nước.

18


Sáng kiến kinh nghiệm này có thể làm cơ sở để phát triển các sáng kiến
kinh nghiệm khác về đề tài giáo dục kỹ năng sống tiếp theo của bản thân cũng
như của đồng nghiệp.
3.2. Kiến nghị
Kính mong các bậc phụ huynh cần quan tâm nhiều hơn nữa trong việc rèn
luyện kỹ năng sống cho con em, tạo một chỗ dựa vững chắc để trẻ chia sẻ, bày
tỏ, luôn phối kết hợp tốt với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục và rèn
luyện cho các em, theo dõi mọi biểu hiện của trẻ để có sự giáo dục cho phù hợp.
Với kinh nghiệm của bản thân đã qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy lớp 1.
Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi và thực hiện sáng kiến này. Mặc
dù chỉ là một số biện pháp của bản thân để Rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1
thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Song nó đã góp phần không
nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nói chung và giáo dục kỹ
năng sống nói riêng trong nhà trường Tiểu học Thọ Thanh. Do năng lực của bản
thân có hạn nên trong khi trình bày không tránh khỏi thiếu sót. Vậy tôi rất mong
nhận được sự đóng góp ý kiến chân thành của Hội đồng khoa học và quý đồng
nghiệp để sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 3 năm 2016

Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép của
người khác.
Người viết

Trịnh Thị Thu Hà

19