Biện pháp quản lý, giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh ở trường tiểu học thiệu giao thiệu hóa thanh hóa

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Từ xa xưa ông cha ta rất coi trọng về đạo đức, các qui định chuẩn mực.
Bất cứ việc gì cũng có trên, có dưới, có tôn ti, trật tự. Trong giáo dục, đạo đức
luôn được đặt lên hàng đầu: “Tiên học lễ hậu học văn". Hồ Chủ Tịch đã
dạy:”Dạy cũng như học phải chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách
mạng, là cái gốc quan trọng, nếu không có đạo đức cách mạng thì tài cũng vô
dụng”. Do đó trong nhà trường, giáo dục đạo đức, lối sống là một công tác rất
quan trọng nhằm đạt mục tiêu giáo dục tiểu học: ”Hình thành cho học sinh
những cơ sở ban đầu sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ và
các kĩ năng cơ bản để học tiếp trung học hoặc đi vào cuộc sống lao động”.
Như chúng ta đã biết, nhiệm vụ của nhà trường là giáo dục cho học sinh ở
hai mặt chính: Đức dục và Trí dục. Đức dục và Trí dục phải được tiến hành song
song và đồng bộ. Giáo dục Đức dục là việc giáo dục cho học sinh nhân cách
sống, biết yêu quê hương, đất nước, con người, biết cách cư xử lễ phép với mọi
người xung quanh, sống và làm việc theo pháp luật, hiểu và tôn trọng tập tục
truyền thống của ông cha, biết điều hay lẽ phải, tránh những thói hư tật xấu, biết
yêu thương giúp đỡ người kém may mắn hơn...
Trong những năm gần đây, Đảng ta đang ra sức thực hiện công cuộc hội
nhập và đổi mới toàn diện nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước.
Đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể và rất tự hào về các mặt kinh tế
- xã hội, văn hóa - giáo dục.
Song mặt trái của cơ chế thị trường cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự
nghiệp giáo dục nói chung và sự xuống cấp về đạo đức lối sống cũng như những
giá trị nhân văn của thế hệ thanh thiếu niên và học sinh nói riêng. Cụ thể như: vi
phạm những chuẩn mực đạo đức lối sống do nhiều nguyên nhân khác nhau, có lối
sống thực dụng, sống không có lý tưởng. Hơn nữa là sự du nhập các văn hóa
phẩm đồi trụy qua các kênh thông tin đại chúng phát triển như vũ bão hiện nay
cũng làm ảnh hưởng đến những quan niệm về tình bạn, tình yêu, đạo đức lối sống.
1

Đánh giá thực trạng về giáo dục và đào tạo hiện nay Nghị quyết TW 2
khóa VIII nhấn mạnh “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh sinh viên
có tình trạng suy thoái về đạo đức lối sống, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống
thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất
nước. Trong những năm tới cần tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức
công dân lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội… tổ chức cho học sinh tham gia
các hoạt động xã hội, văn hóa, thể dục thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu
cầu phát triển toàn diện”. Nhưng hiện nay, vấn đề giáo dục đạo đức lối sống cho
học sinh trong nhà trường Tiểu học chưa được các thầy cô giáo nhận thức đúng
với tầm quan trọng của nó và chưa thực hiện triệt để theo những yêu cầu sư
phạm trong quá trình giáo dục.
Trường tiểu học Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa cũng
không đứng ngoài tình trạng đó. Với thực tế xã hội hiện nay, nhiều gia đình cha
mẹ lo kiếm tiền, không chăm lo đến việc học hành, sinh hoạt hàng ngày của con
cái. Trong thời buổi hàng loạt các hàng quán mọc lên với đủ loại trò chơi hấp
dẫn: games, chát, karaoke, bi a,…thu hút đối tượng là học sinh.
Bên cạnh đó nhiều tệ nạn nghiện hút, thuốc lắc, …làm cho học sinh thiếu
ý thức rèn luyện đạo đức lối sống nhân cách trong nhà trường ngày càng nhiều.
Trẻ em là chủ nhân tương lai của đất nước. Do vậy, chúng ta phải có trách
nhiệm “Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em” đây là trách nhiệm chung của cha
mẹ, nhà trường và xã hội. Tất cả đều có mối kết hợp hài hòa để tạo một môi
trường sống thuận lợi cho sự phát triển nhân cách của trẻ.
Xuất phát từ những lý do trên, là người làm công tác quản lý trong một
trường tiểu học, tôi mạnh dạn đề xuất: “biện pháp quản lý, giáo dục đạo đức lối
sống học sinh ở trường Tiểu học Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh
Hóa” .
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu lý luận, khảo sát thực trạng, kinh nghiệm thực tế từ đó đề xuất
biện pháp quản lý, giáo dục đạo đức lối sống học sinh ở trường Tiểu học Thiệu

Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa”.
2


1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Biện pháp quản lý, giáo dục đạo đức lối sống học sinh ở trường Tiểu học
Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa”.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp các tài liệu,
các văn bản có liên quan: sách, tài liệu về giáo dục đạo đức lối sống, giáo dục kỹ
năng sống, chủ trương đường lối, nghị quyết, chính sách của Đảng, pháp luật
của nhà nước, các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của Sở giáo dục và đào
tạo Thanh Hóa, Phòng GD&ĐT Thiệu Hóa về giáo dục đạo đức lối sống cho học
sinh nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, khảo sát, nhận định, đánh
giá về thực trạng đạo đức lối sống của học sinh.
- Phương pháp thống kê toán học: Phân tích xử lý các thông tin thu được,
các số liệu bằng thống kê toán học.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Đạo đức con người, không phải có sẳn mà phải được giáo dục: ”hiền dữ
đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên” (Hồ Chí Minh) và giáo dục
đạo đức cho học sinh phải có kế hoạch, có phươngg pháp phù hợp: ”không sợ học
sinh hỏng mà chỉ sợ phương pháp giáo dục hỏng (Makarenko);
Theo quan điểm Mác xít: “đạo đức lối sống là một bộ phận quan trọng
trong cấu trúc nhân cách toàn diện của con người”. Việc giáo dục đạo đức cho học
sinh trong nhà trường luôn là vấn đề cần quan tâm hàng đầu trong toàn bộ công
tác giáo dục ở nhà trường.
Hồ Chí Minh đã dạy: “dạy cũng như học phải biết chú trọng cả đức lẫn tài.
Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc rất quan trọng”. Do vậy, công tác quản

lý, giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh giữ vị trí then chốt trong nhà trường, là
cơ sở để nâng cao giáo chất lượng giáo dục toàn diện. Đồng thời với việc dạy văn
hoá các em có chăm chỉ thì mới có thể học tập tốt được, bên cạnh đó việc tiếp thu

3


tốt kiến thức các môn văn hoá là nền tảng xây dựng những phẩm chất tốt đẹp
trong tâm hồn trong sáng của các em. Giáo dục đạo đức lối sống là nhiệm vụ
chính trị hàng đầu góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ trung tâm - nhiệm vụ chuyên
môn nhất là trong tình hình hiện nay, khi các giá trị truyền thống trong xã hội
đang bị xói mòn, tệ nạn xã hội đang len lỏi, xâm nhập vào nhà trường. Giáo dục
đạo đức lối sống cho học sinh thế hệ mới càng có vị trí quan trọng trong mục tiêu
giáo dục toàn diện. Cùng với gia đình, xã hội, nhà trường có trách nhiệm "phải
chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng" cho học sinh. Việc giáo dục đạo đức lối
sống cho học sinh, không đơn thuần trên lý thuyết, truyền thụ trang bị cho các em
nguồn tri thức khoa học về tự nhiên xã hội, con người, cách làm việc trí óc, mà
còn hướng tới sự tạo dựng phát triển những phẩm chất nhân cách, giá trị nhân
văn, đạo đức cho học sinh góp phần hoàn thiện nhân cách phù hợp yêu cầu định
hướng xã hội. Phải hình thành cho các em có sự phát triển toàn diện nhân cách, đó
là sự thống nhất biện chứng giữa đức và tài hay là sự toàn vẹn về phẩm chất và
năng lực. Sự hài hoà giữa đức và tài có ý nghĩa xã hội, có giá trị xã hội con người.
Như Bác Hồ nói: "Có tài mà không có đức là con người vô dụng Có đức mà
không có tài làm việc gì cũng khó " Vì vậy việc quản lý hoạt động giáo dục đạo
đức lối sống trong nhà trường là một trong những biện pháp quản lý rất quan
trọng đối với người quản lý.
2.2. Thực trạng về công tác quản lý, giáo dục đạo đức lối sống học
sinh ở trường Tiểu học xã Thiệu Giao - huyện Thiệu Hóa - tỉnh Thanh Hóa.
2.2.1. Thuận lợi.
Trường Tiểu học Thiệu Giao được thành lập năm 1993. Trường được công

nhận và đón bằng trường học đạt chuẩn Quốc gia mức độ I tháng 4 năm 2014,
đơn vị đạt chuẩn văn hóa; đơn vị đạt chuẩn kiểm định chất lượng cấp độ III.
Năm năm liền đơn vị đạt danh hiệu Tập thể Lao động xuất sắc và là đơn vị dẫn
đầu phong trao thi đua. Năm học 2015 – 2016, trường có 09 lớp với 209 học
sinh. Có 21 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trình độ trên chuẩn chiếm: 95.2% trong
đó: thạc sỹ: 02; đại học: 17; cao đẳng: 01; trung cấp: 01.
4


Tập thể hội đồng sư phạm nhà trường tuổi nghề đang ở độ chín, luôn năng
nổ, nhiệt tình, trăn trở với nghề;
Tập thể nhà trường luôn được sự quan tâm của ủy ban nhân dân (UBND)
huyện, Phòng giáo dục và Đào tạo Thiệu Hóa, UBND xã và tập thể phụ huynh
học sinh.
2.2.2. Khó khăn.
Trường nằm xa trung tâm huyện, nhưng lại gần Thành phố, học sinh được
tiếp xúc nhiều với trò chơi hấp dẫn như trên mạng cũng như chịu nhiều ảnh
hưởng của cơ chế thị trường nên học sinh dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội;
Trình độ dân trí chưa cao, nhận thức còn nhiều hạn chế. Nhiều học sinh có
điều kiện kinh tế khó khăn. Đặc biệt là học sinh có hoàn cảnh éo le như: mồ côi
cha, mẹ, gia đình ly hôn, nghiện ngập hay đi làm ăn xa, số học sinh nghèo và cận
nghèo, số học sinh ở nhà với ông, bà, chú, bác hết tuổi lao động chiếm tỷ lệ cao;
Thiếu phòng dạy học Tiếng anh, Mỹ thuật, trang thiết bị dạy học ngày
càng xuống cấp; các trang thiết bị trong phòng học chất lượng chỉ đủ để phục vụ
hoạt động dạy học ở mức tối thiểu.
2.2.3. Thực trạng về công tác quản lý trong trường học.
Kế hoạch giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh đã được trú trọng nhưng
chưa thường xuyên.
Chưa phối hợp thường xuyên với các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà
trường trong công tác quản lý và giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh.

Công tác kiểm tra đánh giá còn mang tính định kỳ, các hình thức còn đơn
điệu chưa nhân được nhiều điển hình, chưa thu hút được đông đảo học sinh
hưởng ứng.
2.2.4. Thực trạng về phía giáo viên.
Một bộ phận giáo viên chỉ quan tâm dạy kiến thức, chưa chú trọng giáo
dục hoạt động ngoài giờ lên lớp và giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh. Các
bài giảng đạo đức của giáo viên chưa được hấp dẫn.
Qua khảo sát cho thấy: Hầu hết giáo viên nhà trường đều nhận thức được
tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh với các nội
5


dung: Giáo dục đạo đức lối sống để phát triển giáo dục toàn diện cho học sinh
(90.4%); giáo dục đạo đức lối sống nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách cho
học sinh (90.4%)…Tuy nhiên, vẫn còn những giáo viên hiểu một cách chưa đầy
đủ về ý nghĩa của công tác này khi cho một số nội dung là không quan trọng
như: Giáo dục đạo đức lối sống để học sinh có ý thức bảo vệ môi trường (4.7%);
giáo dục đạo đức lối sống để học sinh có ý thức giữ gìn của công (9.5%)…do đó
phần nào có ảnh hưởng tới quá trình triển khai, tổ chức hoạt động giáo dục đạo
đức lối sống cho học sinh của nhà trường.
2.2.5. Thực trạng về phía học sinh.
Ở tuổi này nét tính cách của trẻ đang dần được hình thành và phát triển.
Trong quá trình phát triển, trẻ luôn bộc lộ những nhận thức tư tưởng, tình cảm, ý
nghĩ một cách vô tư, thật thà, ngay thẳng. Các em học sinh nếu không được giáo
dục sẽ dễ bị sai lệch.
Hầu hết học sinh cho rằng cần và rất cần các phẩm chất mà nội dung giáo
dục đạo đức lối sống mang lại: yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và yêu chuộng hòa
bình; khiêm tốn, thật thà, dũng cảm, lao động cần cù, sáng tạo…; tinh thần đoàn
kết và ý thức cộng đồng. Đây là yếu tố quan trọng để học sinh chủ động, tích cực
tham gia vào quá trình giáo dục và rèn luyện đạo đức lối sống của nhà trường.

Tuy nhiên cũng có con số không nhỏ cho là không cần các nội dung giáo
dục đạo đức lối sống ở trên. Qua đó cho thấy rằng cần phải tuyên truyền hơn
nữa để nâng cao nhận thức của học sinh về giáo dục, rèn luyện đạo đức.
Hiện nay, những biểu hiện về suy thoái đạo đức lối sống cũng như tình
trạng vi phạm pháp luật của học sinh đã gióng lên hồi chuông báo động cho gia
đình, nhà trường và xã hội. Điều đáng nói là ý thức đạo đức, pháp luật của học
sinh ở các cấp học nói chung và bậc học Tiểu học nói riêng càng ngày càng cao
và có chiều hướng đi xuống.
Kết quả khảo sát cán bộ quản lý (CBQL), giáo viên và học sinh tháng
9,10 năm 2015 cho thấy số lượt học sinh thực hiện nội quy của nhà trường còn
chưa tốt như: Đi học muộn, nghỉ học vô lý do, nói tục, lười học, nhìn bài khi
6


kiểm tra, nói chuyện riêng trong giờ học, có thái độ vô lễ với thầy, cô giáo, nhiều
học sinh chỉ chào thầy, cô trong trường, còn ra đường thì... không quen biết, trốn
học đi chơi, vứt rác không đúng nơi quy định, gây gổ vơi bạn bè, nói dối cha
mẹ, chưa có ý thức bảo vệ môi trường, ... Nhiều học sinh vi phạm các điều cấm
như: nói tục, gây gỗ đánh nhau, vi phạm luật giao thông... Cụ thể:
STT

1
2
3
4
5
6
7
8
9

10
11
12
13

HÀNH VI ĐẠO ĐỨC LỐI SỐNG

Đi học muộn
Nghỉ học vô lý do
Nhìn bài của bạn
Nhác học bài
Nói dối cha mẹ
Không đội mũ bảo hiểm khi ngồi

ĐẦU NĂM HỌC 2015 - 2016
Số lượt
Tỉ lệ %
45
21.4
21
10.0
55
26.1
93
44.2
32
15.2
56
28.0

trên xe máy
Gây gổ, cải nhau với bạn bè
Nói tục
Đánh nhau
Không chào hỏi người lớn
Vứt rác không đúng nơi quy định
Đi vệ sinh không đúng nơi quy định
Chưa có ý thức bảo vệ môi trường

25
35
4
46
47
37
53

11.9
16.6
1.9
21.9
22.4
17.6
25.2

2.2.6. Thực trạng về phía phụ huynh.
Một bộ phận cha mẹ học sinh do nhận thức lệch lạc, không có tri thức về
giáo dục con cái; thiếu sự quan tâm; nuông chiều thái quá trong việc nuôi dạy; ỷ
lại cho nhà trường; lo làm kinh tế; sử dụng quyền uy của cha mẹ một cách cực
đoan; tấm gương phản diện của cha mẹ, người thân; có các hoàn cảnh éo le hoặc

hay bị sử dụng bằng vũ lực…đã tác động không nhỏ đến sự hình thành và phát
triển nhân cách cho học sinh.
Qua khảo sát: 100% phụ huynh đồng ý nội dung về giáo dục đạo đức lối
sống để học sinh trở thành con ngoan, trò giỏi; 83,6% phụ huynh đồng ý nội
dung về giáo dục đạo đức lối sống là để phát triển giáo dục toàn diện cho học
sinh; 80,5% phụ huynh đồng ý nội dung về giáo dục đạo đức lối sống để tạo nên
những đức tính và phẩm chất tốt đẹp cho học sinh.

7


Như vậy, phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác giáo
dục đạo đức lối sống cho học sinh. Đây là yếu tố thuận lợi cho trường trong triển
khai công tác giáo dục học sinh.
2.2.7. Thực trạng về phía địa phương và xã hội.
Tác động của cơ chế thị trường, sự phát triển của khoa học công nghệ, tác
động lối sống hám cơ sở vật chất hơn tính nhân văn, xem nhẹ lời khuyên của cha
mẹ, thầy cô dẫn đến những biểu hiện lệch lạc về chuẩn mực đạo đức.
Các tổ chức chính trị ở địa phương chưa thường xuyên quan tâm đến công
tác giáo dục đạo đức lối sống cho lứa tuổi học sinh, chưa tổ chức được các hoạt
động thu hút các em tham gia vào dịp hè, thời gian sinh hoạt tại khu dân cư.
2.2.8. Thực trạng về chương trình giáo dục đạo đức bậc tiểu học.
Tình trạng học sinh xuống cấp về đạo đức lối sống và vi phạm pháp luật
ngày càng tăng, trong khi chương trình giáo dục lại chưa thể hiện được vai trò của
môn học này, chương trình chưa cập nhật các tình hướng, các hành vi đạo đức
theo xu hướng phát triển của xã hội. Ở cấp tiểu học, mỗi tuần học sinh học một
tiết Hoạt động giáo dục đạo đức. Học sinh lớp 3 được học bài đạo đức “Đoàn kết
với thiếu nhi quốc tế”, học sinh lớp 5 học bài “ Tìm hiểu về Liên hợp quốc”. với
nhiều từ khó hiểu, không phù hợp và chưa cần thiết với lứa tuổi Tiểu học.
2.3. Biện pháp quản lý, giáo dục đạo đức lối sống học sinh ở trường

Tiểu học Thiệu Giao - huyện Thiệu Hóa - tỉnh Thanh Hóa” .
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các thành
viên, tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường trong công tác giáo dục
đạo đức cho học sinh.
Làm cho các thành viên, tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường hiểu
rõ quan điểm, đường lối của Đảng và nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình
trong công tác giáo dục và rèn luyện đạo đức cho học sinh. Giúp cho việc phối
hợp các lực lượng, các cấp, các ngành giáo dục đạo đức cho học sinh được tiến
hành một cách đồng bộ, chặt chẽ và có hiệu quả.
Bí thư chi bộ - Hiệu trưởng nhà trường xây dựng kế hoạch tuyên truyền
chi tiết, phân công, giao trách nhiệm cụ thể tới Đảng viên, CBQL, giáo viên chủ

8


nhiệm, giáo viên bộ môn, đoàn đội, phụ huynh, đồng thời phối hợp với chính
quyền địa phương để thực hiện.
Bí thư chỉ đạo Đoàn Thanh niên CSHCM, với Tổ chức Đội TNTPHCM,
Hội cha mẹ học sinh, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, tiếp tục đẩy mạnh
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” triển
khai thực hiện tốt công tác giáo dục toàn diện học sinh và xây dựng tổ chức,
Đoàn, Hội, Đội trong nhà trường giai đoạn 2015 – 2020.
Thực hiện “Chương trình phối hợp thực hiện các hoạt động giáo dục”
giữa nhà trường với các tổ chức chính trị xã hội ngoài nhà trường, đài Phát
thanh truyền hình của Huyện nhằm tuyên truyền, hỗ trợ công tác chỉ đạo và tổ
chức thực hiện phong trào thi đua nói riêng và công tác giáo dục toàn diện học
sinh nói chung.
Trong quá trình chỉ đạo, lãnh đạo nhà trường sẽ cùng các tổ chức đoàn thể
sơ kết rút kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện góp phần giáo
dục về đạo đức lối sống và nhân cách cho học sinh.

Biện pháp 2: Nâng cao hiệu quả tổ chức và chỉ đạo thực hiện giáo dục
đạo đức lối sống cho học sinh.
Các thành viên của nhà trường nắm được và hiểu rõ các phương pháp,
hình thức tổ chức để phối hợp chặt chẽ có hiệu quả các lực lượng tham gia giáo
dục đạo đức lối sống cho học sinh. Học sinh chủ động, tích cực tham gia vào các
hoạt động giáo dục và tự mình rèn luyện đạo đức lối sống giúp cho từng đối
tượng học sinh hình thành thói quen, kỹ năng ứng xử phù hợp
với mọi thành phần trong xã hội.
Hiệu trưởng chỉ đạo: Phó hiệu trưởng ngoài việc quản lý chất lượng văn
hóa, trực tiếp chỉ đạo các hoạt động giáo dục ngoài giờ cụ thể hóa kế hoạch, tổ
chức các hoạt động ngoài giờ, tổ chức các buổi giao lưu, các hoạt động văn
nghệ, thể thao, giờ chào cờ đầu tuần, đánh giá thi đua ở các lớp, giáo dục ý thức
chấp hành nội quy nhà trường, giữ gìn, bảo vệ tài sản chung… giáo viên chủ
nhiệm trực tiếp xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức lối sống cho lớp mình, phối
hợp chặt chẽ với Đoàn Đội, cha mẹ học sinh để giáo dục và đánh giá xếp loại
học sinh của lớp.
9


Biện pháp 3: Xây dựng môi trường sống, môi trường giao tiếp, học tập
ở gia đình, nhà trường và xã hội thân thiện.
Xây dựng môi trường làm việc, học tập, sống an toàn và thân thiện, mỗi
cá nhân cán bộ giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và người lớn là những tấm
gương sáng về đạo đức lối sống để học sinh thấy được, giúp các em học tập, noi
theo và rèn luyện đạo đức lối sống theo những gương tốt.
Lập kế hoạch tuyên truyền cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh,
nhân dân, học sinh thực hiện xây dựng và giữ gìn cảnh quan, môi trường xanh –
sạch – đẹp, thân thiện ở trường học, gia đình, khu dân cư. Xây dựng và củng cố
khối đoàn kết nhất trí trong tập thể, gia đình, cộng đồng dân cư. Bồi dưỡng tư
tưởng chính trị, đạo đức lối sống, lý tưởng nghề nghiệp, lòng nhân ái, tình

thương con người, thương yêu học sinh, tinh thần trách nhiệm, tôn trọng, sẵn
sàng giúp đỡ học sinh.
Bản thân các bậc phụ huynh, giáo viên và người lớn phải nắm được
những hoạt động văn hóa, thương mại, các trò chơi giải trí và con người xung
quanh nhà và trường. Vì chính môi trường xã hội gần gũi này trực tiếp ảnh
hưởng và góp phần hình thành và hoàn thiện nhân cách của học sinh. Nếu môi
trường xung quanh phức tạp thì chúng ta sẽ có những biện pháp phòng ngừa để
ngăn chặn những hậu quả xấu xảy ra đối với học sinh.
Biện pháp 4: Giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh bằng nhiều hình
thức.
Giáo dục cho học sinh truyền thống yêu nước, tôn sư trọng đạo, có phẩm
chất, năng lực tư duy sáng tạo; biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc
sống, điều chỉnh các hành vi đạo đức, lối sống.
Giáo dục thông qua giờ chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, sinh hoạt tập thể,
thông qua các giờ học, thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch, họp đại diện các tổ chức thảo luận, góp ý
và phổ biến tới giáo viên và các lớp thực hiện.
+ Thông qua giờ chào cờ đầu tuần: Hiệu trưởng nhận xét, tuyên dương
khen thưởng hoặc nhắc nhở các tập thể, cá nhân đã thực hiện tốt hoặc chưa tốt
10


trong tuần. Rút kinh nghiệm những mặt làm được, những tồn tại, biện pháp giải
quyết và phổ biến kế hoạch, nhiệm vụ của tuần tiếp theo.
+ Thông qua các giờ ở lớp: Tổ chức cho học sinh làm các bài kiểm tra
nhận thức để đánh giá kết quả học tập, tu dưỡng và rèn luyện của các em.
+ Thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp sau mỗi buổi sinh hoạt hoặc
tổ chức các hoạt động phải nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm, biểu dương
những tập thể, cá nhân thực hiện tốt và phê bình, nhắc nhở các tập thể, cá nhân
làm chưa tốt.

Biện pháp 5: Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn, Đội trong giáo dục
đạo đức lối sống.
Tập trung xây dựng bản tin tuyên truyền của đội măng non hàng tuần,
tăng cường hoạt động của Đội cờ đỏ để theo dõi, giúp học sinh có hành vi, lối
sống theo các chuẩn mực đạo đức, duy trì tốt các nề nếp và thực hiện các nội
quy, quy định của nhà trường.
Xây dựng kế hoạch, nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, ý trí,
hành vi, lối sống… cho học sinh cả năm học. Tổ chức các hoạt động phong trào:
văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, giao lưu, nhân đạo từ thiện…; các hội thi:
cắm trại, làm đồ dùng học tập, cán bộ Đội, Sao giỏi, nét đẹp Đội viên, Sao viên,
tìm hiểu về Đội, Đoàn, kể chuyện Bác Hồ, …Tổng hợp kết quả, nhận xét, đánh
giá, rút kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng, phê bình, nhắc nhở, …
Biện pháp 6: Phát huy vai trò của Hội đồng tự quản của lớp
Hội đồng tự quản của lớp tổ chức thực hiện, giám sát, đánh giá rong rèn
luyện đạo đức lối sống của các bạn trong lớp.
Giáo viên chủ nhiệm và lớp phải lựa chọn những học sinh có năng lực, uy
tín, có sức thuyết phục, có năng lực tổ chức, điều khiển hoạt động tập thể.
Vận động học sinh thực hiện tốt tinh thần phê và tự phê bình để giúp bạn
tiến bộ. Phát động học sinh toàn trường tự giác bỏ phiếu kín phát giác những học
sinh có hành vi vi phạm đạo đức lối sống nhưng chưa phát hiện. Thực hiện đánh
giá xếp loại theo đúng các tiêu chuẩn đã quy định công khai, công bằng trước
tập thể học sinh hàng tuần, hàng tháng, học kỳ và năm học.
Biện pháp 7: Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và các lực lượng xã
hội trong công tác giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh tiểu học.
11


Giúp học sinh có môi trường thuận lợi để rèn luyện đạo đức lối sống.
Ngăn chặn kịp thời các hành vi, thói quen, vi phạm, ảnh hưởng xấu từ bên ngoài
xâm nhập vào học sinh.

Thống nhất với các lực lượng giáo dục về: Mục đích, nội dung, phương
pháp giáo dục.
Yêu cầu giáo viên chủ nhiệm ngay từ đầu năm học phải nắm được sơ
yếu lý lịch của từng học sinh và điều tra hoàn cảnh cho học sinh, tình hình hoạt
động sống, hoàn cảnh gia đình mình. Từ đó giáo viên chủ nhiệm phải có biện
pháp giáo dục đối với từng em. Đặc biệt chú ý những em mồ côi, sống với ông
bà. Ngoài ra yêu cầu giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên hệ với cha mẹ học
sinh bằng sổ liên lạc, bằng thư mời để thông báo tình hình học sinh cho phụ
huynh nắm.
Nhà trường luôn phối hợp với ban đại diện Hội cha mẹ học sinh để giáo
dục đạo đức học sinh. Hàng tháng kỳ đều họp với ban liên lạc Hội cha mẹ học
sinh các lớp để thông báo tình hình chung của nhà trường, và nhờ phụ huynh can
thiệp, hỗ trợ cho các vụ việc nảy sinh ở nhà trường.
Mời vị đại diện Hội cha mẹ học sinh tham gia hội đồng khen thưởng, kỷ

.

luật của nhà trường. Tham mưu với địa phương đưa kết quả xếp loại đạo đức lối
sống học sinh làm một tiêu chuẩn để xét chọn gia đình văn hóa, xếp loại Đảng
viên, xếp loại hội viên của cha mẹ học sinh. Thông báo địa phương những học
sinh cá biệt vi phạm đạo đức, phối hợp với địa phương, gia đình cùng giáo dục.
Phối kết hợp với công an ngăn chặn những hành vi vi phạm đạo đức lối sống và
pháp luật của học sinh. Bàn giao học sinh về sinh hoạt hè, sinh hoạt tối thứ bảy
tại các địa bàn dân cư do Đoàn, Đội địa phương phụ trách. Nhà trường cử giáo
viên về thực tế phối hợp thực hiện.
Biện pháp 8: Tích hợp giáo dục nội dung “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh”; “xây dựng trường học thân tiện học sinh tích
cực”.

12

Giúp cho mỗi học sinh thấy được tấm gương trong sáng, mẫu mực, cao
đẹp của Bác. Qua đó để các em tự giáo dục, rèn luyện mình xứng đáng là con
cháu Bác Hồ.
Giáo dục bằng hoạt động cụ thể thông qua các giờ học, môn học, hội thi
kể về tấm gương của Bác để giáo dục đạo đức cho học sinh; giáo dục học sinh
xây dựng trường xanh sạch đẹp, tham gia tốt các trò chơi dân gian…để học sinh
ý thức được tầm quan trọng từ đó hình thành nhân cách và phát triển toàn diện
cho học sinh trong trường học.
Ngoài việc quản lý chất lượng văn hóa. Các nội dung giáo dục khác chỉ
đạo thường xuyên cho giáo viên thực hiện tích hợp giảng dạy nội dung “Học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” “xây dựng trường học thân tiện
học sinh tích cực” vào nhà trường tổ chức kiểm tra, đánh giá, khen thưởng các
lớp, khối lớp và toàn trường.
Biện pháp 9: Tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Giúp cho mỗi học sinh có thêm những kiến thức, kỹ năng trong cuộc sống
hàng ngày mà mình có thể gặp để biết cách ứng xử lý hợp lý.
Nhà trường, giáo viên chủ nhiệm tuyên truyền cho phụ huynh học sinh
mua tài liệu giáo dục kỹ năng sống (GDKNS) cho học sinh có tài liệu học tập,
giáo viên chủ nhiệm dạy tích hợp theo các nội dung trong tài liệu vào các môn
học có nội dung liên quan và tổ chức thực hành các tình huống vào hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Biện pháp 10: Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, đánh giá giáo dục
đạo đức lối sống học sinh.
Giúp cho CBQL nhà trường, giáo viên, phụ huynh và bản thân học sinh
thấy được những ưu điểm, nhược điểm, rút kinh nghiệm, tìm ra những nguyên
nhân, biện pháp để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh.
Xác định các tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá, xếp loại đạo đức lối sống (năng
lực và phẩm chất) để học sinh thực hiện.

Tổ chức tuyên truyền, quán triệt rõ mục tiêu đánh giá xếp loại giáo dục đạo
đức lối sống cho các thành viên của nhà trường. Xây dựng các tiêu chí đánh giá
cụ thể rõ ràng làm cho cơ sở cho học sinh phấn đấu rèn luyện. Thường xuyên
13


kiểm tra các thông tin, báo cáo qua các kênh phối hợp giáo dục. Kịp thời tuyên
dương, khen thưởng, phê bình, nhắc nhở những tập thể, cá nhân thực hiện tốt và
chưa tốt trước lớp, trước cờ hàng tuần. Tìm ra các nguyên nhân, bài học kinh
nghiệm, điều chỉnh kế hoạch.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến.
2.4.1. Mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp.
Tôi tiến hành khảo sát nhằm mục đích khẳng định tính cần thiết và tính
khả thi của các biện pháp quản lý giáo dục cho học sinh ở trường Tiểu học Thiệu
Giao - huyện Thiệu Hóa - tỉnh Thanh Hóa.
Khảo sát về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý
giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường Tiểu học Thiệu Giao - huyện Thiệu Hóa
- tỉnh Thanh Hóa mà sáng kiến đã đề xuất.
Tôi sử dụng bảng hỏi, kết hợp trò chuyện với cán bộ, giáo viên chủ
nhiệm và những giáo viên trực tiếp tham gia làm công tác giáo dục đạo đức lối sống cho học
sinh nhằm thu thập thông tin về đánh giá của họ đối với công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh.
TT

1

2
3
4
5

6
7

BIỆN PHÁP
Nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm
của các thành viên, tổ chức trong và
ngoài nhà trường trong công tác giáo
dục đạo đức lối sống cho học sinh.
Nâng cao hiệu quả tổ chức và chỉ đạo
thực hiện giáo dục đạo đức lối sống cho
học sinh.
Xây dựng môi trường sống, môi trường
giao tiếp, học tập ở gia đình, nhà trường
và xã hội thân thiện.
Giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh
bằng nhiều hình thức.
Phát huy hơn nữa vai trò của Đoàn Đội
trong giáo dục đạo đức lối sống.
Phát huy vai trò của Hội đồng tự quản
của lớp.
Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và
các lực lượng xã hội trong công tác giáo

TÍNH QUAN TRỌNG
Rất
Không
Quan
quan
quan
trọng

trọng
trọng

TÍNH KHẢ THI
Rất
Khả
Không
khả
thi
khả thi
thi

62.0

38.0

0

38.0

62.0

0

67,5

23.8

4.7

28.5

67.5

0

72.0

28.5

9.5

42.8

56.2

0

62.0

38.0

0

38.0

62.0

0

47.5

42.8

4.7

33.4

61.9

4.7

62.0

38.0

0

33.4

61.9

4.7

42.8

51.7

9.5

43.6

51.7

4.7

14


8
9
10

dục đạo đức lối sống cho học sinh tiểu
học.
Tích hợp giảng dạy nội dung “Học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh”, “xây dựng trường học thân thiện
học sinh tích cực”.
Tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh
Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra,
đánh giá giáo dục đạo đức lối sống
(năng lực, phẩm chất) cho học sinh.

68,1

31,9

0

28.5

71.5

0

62.0

38.0

0

38.0

62.0

0

67,5

23.8

4.7

28.5

67.5

0

Sau khi tổng hợp các phiếu xin ý kiến cho thấy về cơ bản cả 10 biện pháp
mà tôi đề xuất đều đã được trên 90% các cán bộ quản lý đồng ý tán thành và đại
đa số các ý kiến đều cho rằng 10 biện pháp trên đều mang tính khả thi.
2.4.2. Kết quả giáo dục đạo đức lối sống của học sinh trường Tiểu học
Thiệu Giao - huyện Thiệu Hóa - tỉnh Thanh Hóa.
Sau một năm học vận dụng các giải pháp trên vào quản lý công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh ở trường tiểu học Thiệu Giao. Sự quản lý chặt chẽ các
giải pháp giáo dục tại trường, cũng như sự phối hợp với các môi trường giáo
dục. Công tác giáo dục đạo đức lối sống của học sinh đã có những kết quả khả
quan. Học sinh đã có nề nếp hơn, ngoan hơn và có ý thức hơn trong nhiệm vụ
học tập, sinh hoạt đội, tham gia các phong trào tại trường.
Các hiện tượng vi phạm đạo đức ở học sinh cũng giảm hẳn so với mọi
năm: đánh nhau, trốn học, nói tục, chửi thề, ...
Về phía phụ huynh học sinh cũng có chuyển biến tích cực trong việc quan
tâm giáo dục con em mình. Phụ huynh thường xuyên quan tâm liên lạc với giáo
viên thăm hỏi về việc học của học sinh. Và phối hợp tốt với nhà trường trong
việc giáo dục con em họ.
Song song với đạo đức lối sống của học sinh có tiến bộ tốt thì các hoạt
động phong trào của nhà trường cũng đạt kết quả cao, như Hội thi “Chúng em
kể chuyện Bác Hồ”, học sinh vi phạm hành vi đạo đức lối sống giảm.
Cụ thể:
STT

HÀNH VI ĐẠO ĐỨC LỐI SỐNG

ĐẦU NĂM HỌC 2015 - 2016
Số lượt
Tỉ lệ %

15


1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

Đi học muộn
Nghỉ học vô lý do
Nhìn bài của bạn
Nhác học bài
Nói dối cha mẹ
Không đội mũ bảo hiểm khi ngồi
trên xe máy
Gây gổ, cải nhau với bạn bè
Nói tục
Đánh nhau
Không chào hỏi người lớn
Vứt rác không đúng nơi quy định
Đi vệ sinh không đúng nơi quy định

Chưa có ý thức bảo vệ môi trường

10
2
9
11
0
0

4.7
0.9
4.2
5.2
0
0

8
5
0
0
6
0
9

3.8
2.3
0
0
2.8
0

4.2

Kết quả học kỳ 1, tổng số học sinh được khen thưởng là 136 em = 65.7%;
tỷ lệ học sinh được khen thưởng 3 mặt (học tập, năng lực, phẩm chất): 85 em =
41.0 %; học sinh được khen thưởng từ 1 mặt: 21 em = 10.2%; học sinh được
khen thưởng 2 mặt: 20 em = 14.5%, học sinh hoàn thành các môn học, các hoạt
động giáo dục; đạt về năng lực, phẩm chất 34.3%, học sinh chưa hoàn thành các
môn học và chưa đạt về năng lực, phẩm chất: 0,9%.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Từ kết quả nghiên cứu lí luận và thực tiễn tôi rút ra kết luận chủ yếu sau:
a. Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách con người. Ở mọi
thời đại, mọi quốc gia, vấn đề giáo dục đạo đức lối sống là công việc quan trọng
luôn được quan tâm và tạo mọi điều kiện. Do đó, công tác giáo dục đạo đức lối
sống cho học sinh tiểu học là nhiện vụ quan trọng trong nhà trường hiện nay.
b. Kết quả nghiên cứu thực trạng công tác quản lý, giáo dục đạo đức lối
sống cho học sinh trường Tiểu học Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh
Hóa cho thấy: Đại đa số học sinh nhà trường có nhận thức tốt về tầm quan
trọng của công tác giáo dục đạo đức lối sống. Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận
học sinh chưa nhận thức đúng về vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo

16


dục đạo đức lối sống, do đó còn thờ ơ xem thường kỷ cương nề nếp nhà
trường dẫn tới vi phạm nội quy, quy chế như: Nghỉ học vô lý do, đánh nhau,
nhìn bài của bạn, nói bậy, …CBQL, giáo viên nhà trường đã có nhận thức khá
cao về vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức lối sống cho
học sinh, đã tích cực thực hiện các biện pháp nhằm giáo dục học sinh phát
triển toàn diện đáp ứng yêu cầu của xã hội. Tuy nhiên, công tác quản lý hoạt

động giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh của nhà trường còn bộc lộ nhiều
hạn chế và bất cập chưa đáp ứng yêu cầu giáo dục đạo đức lối sống trong giai
đoạn hiện nay.
c. Qua nghiên cứu cơ sở lý luận, phân tích thực trạng ở trên, chúng tôi đề
xuất 10 biện pháp quản lý giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh ở trường Tiểu
học Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Các biện pháp đã được tiến
hành kiểm nghiệm tính cần thiết và khả thi và kết quả quản lý giáo dục đạo đức.
Kết quả đa số cho rằng 10 biện pháp tôi đề xuất đều có tính khả thi và cần thiết
và 14 hành vi đạo đức đem lại hiệu quả cao.
3.2. Kiến nghị.
3.2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo.
- Chỉ đạo các trường cụ thể hóa kế hoạch giáo dục đạo đức lối sống truyền
thống từng năm học. Hàng năm nên tổ chức chức các buổi hội thảo, chuyên đề
về giáo dục đạo đức lối sống để các trường có thể học hỏi lẫn nhau trong công
tác quản lý.
- Tổ chức các lớp bồi dưỡng cho giáo viên về kỹ năng vận dụng bài học
vào giáo dục đạo đức lối sống. Đối với giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng kỹ
năng; lập kế hoạch chủ nhiệm.
3.2.2. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức lối sống
cho học sinh, cho người học toàn xã hội, chịu trách nhiệm xây dựng, thống nhất
kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình phù hợp với đặc điểm người học,

17


trình độ giáo dục, điều kiện vùng miền để ngăn ngừa và phòng, chống các hiện
tượng trái với chuẩn mực của xã hội.
3.2.3. Đối với UBND Huyện và PGD&ĐT.
- Bổ sung cho các hạng mục công trình theo chương trình chuẩn Quốc gia

đảm bảo cơ sở vật chất để duy trì trường tiểu học đạt chuẩn mức độ I, tiến tới
xây dựng trường chuẩn mức độ II.
- Cử giáo viên tham gia các chuyên đề về giáo dục đạo đức lối sống, kỹ năng
sống nhiều hơn cho học sinh và triển khai đến các đơn vị trường học kịp thời.
3.2.4.Đối với nhà trường.
- Tăng cường sự quan tâm chỉ đạo sát sao hơn nữa của Chi bộ đảng, lãnh
đạo nhà trường, các tổ chức đoàn thể, các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường đối với công tác giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh.
- Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức để giáo
dục đạo đức lối sống cho học sinh, nhằm thu hút người học tham gia học tập, rèn
luyện một cách tích cực.
- Việc kiểm tra đánh giá kết quả của hoạt động giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh
phải đảm bảo công bằng, công bằng, công khai, phê bình, khen thưởng nhắc nhở kịp thời.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 19 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN mình
viết, không sao chép nội dung của
người khác.
NGƯỜI VIẾT

Lê Công Thắng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.
4.

Điều lệ trường Tiểu học.
Luật giáo dục sữa đổi năm 2009- NXB chính trị Quốc gia.

Nghị quyết TW 2 khóa VIII.
Lưu Thu Thủy- Sách giáo khoa - sách giáo viên Đạo Đức lớp 1,2,3,4,5
NXB GD.

18


5. Lưu Thu Thủy - Sách HD giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học
lớp 1,2,3,4,5-NXB ĐHSP.
6. Hướng dẫn nhiệm vụ GDTH năm học 2015-2016 của Bộ giáo dục và Đào
tạo.
7. Đề tài: Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh Tiểu
học: Tác giả: Phạm Thị Thu Hằng.

19