Luận văn thạc sỹ - Hoàn thiện Quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN PHƯƠNG THÚY

HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠ QUAN KHO BẠC NHÀ NƯỚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2017


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN PHƯƠNG THÚY

HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠ QUAN KHO BẠC NHÀ NƯỚC
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. MAI LAN HƯƠNG

HÀ NỘI - 2017


LỜI CAM ĐOAN

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi, vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi thực hiện và không vi

phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật. Các số liệu, kết quả ghi trong luận
văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

NGUYỄN PHƯƠNG THÚY


LỜI CẢM ƠN

Em xin trân trọng kính gửi lòng biết ơn và lời cảm ơn chân thành tới TS Mai
Lan Hương người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cám ơn quý Thầy, Cô trong Khoa Lý luận chính trị và
Viện Đào tạo sau Đại học Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã truyền đạt kiến
thức, kinh nghiệm cho em trong quá trình học tập, để em có kiến thức hoàn
thành luận văn.
Cuối cùng, tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo, các đồng nghiệp trong cơ
quan KBNN đã chia sẻ công việc, giúp đỡ, cung cấp số liệu, tài liệu để tôi hoàn
thành luận văn.
Trân trọng!


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................3
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................4
MỤC LỤC................................................................................................................ 5
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...............................................................................9
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ.................................................................10
TÓM TẮT LUẬN VĂN............................................................................................i
PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................i

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH VÀ KINH
NGHIỆM QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ
NƯỚC.....................................................................................................................iii
1. Luận văn đã khái quát hóa cơ bản về quản lý tài chính của cơ quan hành
chính nhà nước, cụ thể:..........................................................................................iii
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠ QUAN KHO
BẠC NHÀ NƯỚC....................................................................................................v
Thứ nhất, Hoàn thiện quản lý thu tại cơ quan KBNN: Xây dựng hệ thống báo cáo
về dự báo nguồn thu của cơ quan KBNN theo chức năng nhiệm vụ được giao,
đảm bảo chính xác và có các cảnh báo rủ ro trong quá trình thực hiện các khoản
thu theo quy định. Với mục tiêu hướng tới quản lý ngân quỹ theo hướng an toàn
và hiệu quả. Cập nhật các văn bản quy định mới về chế độ quản lý thu tài chính,
hoàn thiện dựa trên chức năng quản lý đặc thù của đơn vị đảm bảo chế độ quản
lý tài chính đúng quy định.....................................................................................x
Thứ hai, Hoàn thiện phân bổ thu thành các quỹ tại cơ quan KBNN:....................xi
Thứ ba, Hoàn thiện quản lý sử dụng các quỹ tại cơ quan KBNN:.......................xi
Thứ tư, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại cơ quan KBNN:. .xii
Thứ năm, Nâng cao hiệu lực bộ máy và trình độ CBCC quản lý tài chính tại cơ
quan KBNN: Từng bước sắp xếp tinh gọi đầu mối quản lý, nần cao chất lượng
cán bộ chuyên sâu điều hành cơ quan KBNN thành kho bạc điện tử..................xii


Thứ sáu, Hoàn thiện phân cấp trong quản lý tài chính phù hợp với đặc thù của cơ
quan KBNN:......................................................................................................xiii
Thứ bảy, Tăng cường cơ sở vật chất cho quản lý tài chính tại cơ quan KBNN. .xiii
3. Một số kiến nghị:..........................................................................................xiii
Kiến nghị với Chính phủ....................................................................................xiii
Kiến nghị với Bộ Tài chính................................................................................xiii
KẾT LUẬN........................................................................................................xiv
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1

CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH............................6
VÀ KINH NGHIỆM QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CƠ QUAN HÀNH CHÍNH
NHÀ NƯỚC.............................................................................................................6
1.1. Những vấn đề cơ bản về cơ quan hành chính Nhà nước và tài chính của
cơ quan hành chính Nhà nước.............................................................................6
1.1.1. Cơ quan hành chính Nhà nước: quan niệm, đặc điểm và vai trò..................6
1.1.2. Tài chính của cơ quan hành chính Nhà nước: Khái niệm, đặc điểm..........10
1.2. Quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước................................12
1.2.1. Quan niệm, mục tiêu, đặc điểm quản lý tài chính của cơ quan hành chính
nhà nước..............................................................................................................12
1.2.2. Nội dung quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước...................16
1.2.3. Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính của cơ quan HCNN..................24
1.2.4. Sự cần thiết quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước...............28
1.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính ở một số cơ quan hành chính nhà nước và
bài học rút ra cho cơ quan Kho bạc Nhà nước.................................................29
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính ở một số cơ quan hành chính nhà nước....29
1.3.2. Bài học kinh nghiệm về quản lý tài chính đối với cơ quan KBNN............36
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠ QUAN...........39
KHO BẠC NHÀ NƯỚC........................................................................................39
2.1. Tổng quan về cơ quan Kho bạc Nhà nước.................................................39
2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu của cơ quan KBNN..............39


2.1.2. Hoạt động đặc thù của cơ quan KBNN......................................................44
2.1.3. Đặc điểm tài chính của cơ quan KBNN:....................................................45
2.2. Thực trạng quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước..................47
2.2.1. Thực trạng quản lý thu tại cơ quan KBNN:...............................................47
2.2.2. Thực trạng quản lý phân bổ các quỹ tại cơ quan KBNN:..........................54
2.2.3. Thực trạng quản lý sử dụng các quỹ tài chính tại cơ quan KBNN.............57
2.2.4. Thực trạng về công tác thanh tra, kiểm tra.................................................66

2.3. Đánh giá chung về quản lý tài chính tại cơ quan KBNN...........................67
2.3.1. Những thành tựu........................................................................................67
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.................................................................72
CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH TẠI CƠ QUAN KHO BẠC NHÀ NƯỚC......................................77
3.1. Những căn cứ đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý tài
chính tại cơ quan KBNN.....................................................................................77
3.1.1 Kế hoạch tài chính của cơ quan KBNN đến năm 2025...............................77
3.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ quan KBNN:..................79
3.3. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ quan KBNN......................81
3.3.1. Hoàn thiện quản lý thu tại cơ quan KBNN................................................81
3.3.2. Hoàn thiện phân bổ thu thành các quỹ tại cơ quan KBNN........................83
3.3.3. Hoàn thiện quản lý sử dụng các quỹ tại cơ quan KBNN...........................87
3.3.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại cơ quan KBNN:.....88
3.3.5. Nâng cao hiệu lực bộ máy và trình độ CBCC quản lý tài chính tại cơ quan
KBNN.................................................................................................................89
3.3.6. Hoàn thiện phân cấp trong quản lý tài chính phù hợp với đặc thù của cơ
quan KBNN.........................................................................................................91
3.3.7. Tăng cường cơ sở vật chất cho quản lý tài chính tại cơ quan KBNN........91
3.4. Một số kiến nghị:..........................................................................................92
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ...........................................................................92
3.3.2. Kiến nghị với Bộ Tài chính.......................................................................92


KẾT LUẬN............................................................................................................94
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................96


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CBCC

CNTT
HCNN
KBNN
NSĐP
NSKH
NSNN
PTHĐ
QLDA
TPCP
TSCĐ
XDCB

Cán bộ công chức
Công nghệ thông tin
Hành chính nhà nước
Kho bạc Nhà nước
Ngân sách Địa phương
Nghiên cứu khoa học
Ngân sách Nhà nước
Phát triển hoạt động
Quản lý dự án
Trái phiếu Chính phủ
Tài sản cố định
Xây dựng cơ bản


DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1:

Chi tiết phí ứng vốn tại cơ quan KBNN giai đoạn 2014-2016............50

Bảng 2.1: Chi tiết phí ứng vốn tại cơ quan KBNN giai đoạn 2014-2016.................50
Bảng 2.2: Phí phát hành trái phiếu giai đoạn 2014-2016.........................................51
Bảng 2.3: Tổng hợp các nguồn thu tại Cơ quan KBNN giai đoạn 2014 -2016:.......52
Bảng 2.4: Cơ cấu nguồn kinh phí hoạt động của cơ quan KBNN............................53
Bảng 2.5: Cơ cấu biên chế và hệ số lương bình quân của cơ quan KBNN..............54
Bảng 2.6: Chi tiết mua sắm tài sản tại cơ quan KBNN giải đoạn 2014-2016..........60
Bảng 2.7: Chi tiết sửa chữa tài sản tại cơ quan KBNN giải đoạn 2014-2016..........60
Bảng 2.8: Chi tiết nội dung đào tạo bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học tại cơ quan
KBNN...................................................................................................................... 61
Bảng 2.9: Tổng hợp tình hình sử dụng kinh phí đảm bảo hoạt động tại cơ quan
KBNN giai đoạn 2014-2016....................................................................................64
Bảng 2.10: Tình hình chi từ nguồn kinh phí tăng thu, tiết kiệm chi.........................65
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1: Quy trình chiến lược lập ngân sách theo kết quả đầu ra.........................84
Sơ đồ 3.2: Quy trình soạn lập dự toán ngân sách theo khuôn khổ chi tiêu trung hạn
................................................................................................................................. 86


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN PHƯƠNG THÚY

HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠ QUAN KHO BẠC NHÀ NƯỚC

Chuyên ngành: Kinh tế chính trị

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI - 2017


i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Năm 2015 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 26/2015/QĐ-TTg
ngày 8/7/2015 quy định chức năng nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Kho
bạc Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính. Chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước là
“Xây dựng Kho bạc Nhà nước hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả và phát triển
ổn định, vững chắc trên cơ sở cải cách thể chế, chính sách, hoàn thiện tổ chức bộ
máy, gắn với hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực để thực hiện tốt
các chức năng: quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính nhà nước;
quản lý ngân quỹ và quản lý nợ Chính phủ; nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả và
tính công khai, minh bạch trong quản lý các nguồn lực tài chính của nhà nước. Đến
năm 2025, các hoạt động của Kho bạc Nhà nước được thực hiện trên nền tảng công
nghệ thông tin hiện đại và hình thành Kho bạc điện tử”.
Để thực hiện mục tiêu trên, Kho bạc Nhà nước đã không ngừng đẩy mạnh
cải cách thủ tục hành chính, quy trình nghiệp vụ quản lý theo hướng hiện đại, đặc
biệt quan tâm đổi mới công tác quản lý tài chính nội bộ tại cơ quan Kho bạc Nhà
nước để thực hiện đúng mục tiêu, yêu cầu của cơ chế quản lý tài chính và biên chế
của Kho bạc Nhà nước đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số
54/2013/QĐ-TTg ngày 19/9/2013.
Vì vậy, tôi chọn vấn đề “Hoàn thiện Quản lý tài chính tại cơ quan Kho
bạc Nhà nước” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ với mong muốn đóng góp
một số ý kiến để hoàn thiện công tác quản lý tài chính nội bộ tại cơ quan Kho bạc
Nhà nước theo hướng đổi mới.

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Thông qua nghiên cứu một số vấn đề lý luận về quản lý tài chính tại cơ quan
Kho bạc Nhà nước, luận văn đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại cơ quan Kho
bạc Nhà nước, từ đó rút ra những kết quả đạt được và những bất cập còn tồn tại.


ii

Qua đó, luận văn đề xuất một số giải pháp và phương hướng nhằm hoàn thiện quản
lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước, đáp ứng nhu cầu phát triển trong giai
đoạn tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quản lý tài chính.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là Quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà
nước trung ương.
3. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn có sử dụng các tài liệu là sách giáo trình về quản lý tài chính, các
quy định của pháp luật về chế độ tài chính trong các đơn vị hành chính Nhà nước,
các quy định của pháp luật về tổ chức, quản lý tài chính tại cơ quan KBNN
Luận văn được tiến hành bằng những phương pháp nghiên cứu khoa học cơ
bản, đó là:
- Phương pháp phân tích.
- Phương pháp tổng hợp.
- Phương pháp so sánh có đối chiếu thực tiễn.
Luận văn có sử dụng tài liệu, số liệu đã công bố có liên quan đến đề tài.
4. Những đóng góp của luận văn:
Luận văn làm rõ các vấn đề lý luận cơ bản về quản lý tài chính đối với các
đơn vị hành chính nhà nước nói chung và tại cơ quan Kho bạc Nhà nước nói riêng.
Luận văn đã tham khảo kinh nghiệm quản lý tài chính của cơ quan Thuế; cơ
quan Hải quan và Ngân hàng Nhà nước về việc quản lý, phân bổ nguồn kinh phí,

qua đó rút ra bài học cho quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước.
Luận văn đã khảo sát thực trạng quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà
nước, rút ra những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế.
Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc
Nhà nước đến năm 2025


iii

5. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn
gồm có 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về quản lý tài chính và kinh nghiệm quản lý tài
chính của cơ quan hành chính Nhà nước.
Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ
quan Kho bạc Nhà nước.

CHƯƠNG 1:
LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH VÀ
KINH NGHIỆM QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CƠ QUAN
HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
1. Luận văn đã khái quát hóa cơ bản về quản lý tài chính của cơ quan hành
chính nhà nước, cụ thể:
Thứ nhất, Quản lý tài chính của cơ quan quản lý tài chính: quản lý các
nguồn tài chính, quản lý các quỹ tiền tệ, quản lý việc phân phối các nguồn tài chính,
quản lý việc tạo lập, phân bổ và sử dụng các quỹ tiền tệ một cách chặt chẽ, hợp lý
và có hiệu quả theo các mục đích đã định. Đồng thời, quản lý tài chính cũng là
thông qua các hoạt động kể trên để tác động có hiệu quả nhất tới việc xử lý các mối
quan hệ kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính,

trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể trong xã hội.
Quản lý tài chính trong các cơ quan HCNN là quá trình tác động có mục
đích, có ý thức của Nhà nước sử dụng các công cụ, phương pháp tới các hoạt động
tài chính nhằm tạo lập và sử dụng các quỹ tài chính của cơ quan hành chính nhà
nước để đạt những mục tiêu đã định.


iv

Thứ hai, Nội dung của quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước
gồm 4 nội dung chính quản lý thu; Quản lý phân bổ và trích lập các quỹ; Quản lý sử
dụng các quỹ tài chính; Thanh tra, kiểm kiểm tra, giám sát quản lý tài chính.
Thứ ba, các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính
Luật phát cơ chế chính sách về quản lý tài chính.
Sự phân cấp trong quản lý tài chính và đặc thù của cơ quan HCNN
Bộ máy quản lý tài chính của cơ quan HCNN
Công nghệ thông tin trong đơn vị HCNN
Thứ tư, Sự cấp thiết quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước
Nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN, tránh thất thoát, lãng phí vốn Nhà nước
Quản lý tài chính của cơ quan hành chính nhà nước nhằm góp phần đảm bảo
duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước
Quản lý tài chính đối với các cơ quan HCNN góp phần tuân thủ hành lang
pháp lý đối với quá trình tạo lập và sử dụng nguồn tài chính
Thông qua quản lý tài chính, chủ thể quản lý không chỉ kiểm soát được
toàn bộ quá trình hoạt động của đơn vị mà còn đánh giá được chất lượng hoạt
động của chúng
2. Kinh nghiệm cơ quan Tổng cục Thuế, cơ quan Tổng cục Hải quan và Cơ
quan ngân hàng nhà nước và bài học rút ra cho cơ quan KBNN
Thứ nhất, Kinh nghiệm về thực hiện quản lý thu và phân bổ kinh phí đảm bảo
hoạt động thường xuyên và quy trình quản lý theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu

quả bảo đảm tính công khai, minh bạch, đơn giản.
Thứ hai, Kinh nghiệm về quản lý sử dụng các quỹ tài chính về chấp hành, điều
hành dự toán theo mức ổn định trên dự toán thu ngân sách nhà nước theo đúng nội
dung dự toán được giao.
Thứ ba, Kinh nghiệm về khoán kinh phí hoạt động đối với từng khoản chi căn
cứ vào tình hình năm liền kề và mức tăng chỉ số tiêu dùng trong năm.


v

Thứ tư, Kinh nghiệm phân bổ thu nhập theo kết quả chất lượng đầu ra, chất
lượng hoàn thành công việc của người lao động theo nguyên tắc công bằng, hợp lý
và gắn với vị trí việc làm của người lao động.
Thứ năm, Kinh nghiệp về sự phân cấp quản lý và tự chủ, tự chịu trách nhiệm
trong cơ quan hành chính Nhà nước

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠ QUAN KHO BẠC NHÀ NƯỚC
Luận văn, khái quát về cơ quan Kho bạc Nhà nước, từ đó luận văn đi vào khảo
sát tình hình thực hiện quản lý tài chính của cơ quan Kho bạc Nhà nước.
Luận văn phân tích thực trạng quản lý tài chính của cơ quan Kho bạc Nhà
nước từ năm 2014-2016 của tất cả các nguồn của cơ quan Kho bạc qua các nội dung
Quản lý thu; Quản lý phân bổ và trích lập các quỹ; Quản lý sử dụng các quỹ tài
chính; Thanh tra, kiểm kiểm tra, giám sát quản lý tài chính.
Trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý tài chính của cơ quan KBNN đã đưa ra
được kết quả đạt được và những hạn chế và nguyên nhân, cụ thể:
1. Kết quả đạt được:

Thứ nhất, Công tác quản lý thu: hiện nay cơ quan KBNN quản lý hai nguồn

thu chủ yếu là nguồn thu từ NSNN và nguồn thu hoạt động nghiệp vụ.
Đối với nguồn thu từ NSNN là nguồn đảm bảo 1 lần tiền lương, tiền công và
các khoản đóng góp theo lương của cán bộ, công chức, viên chức cơ quan KBNN.
Đối với nguồn thu hoạt động nghiệp vụ của cơ quan KBNN là nguồn thu phí
ứng vốn ngân sách trung ương, thu phí phát hành trái phiếu chính phủ. Hai nguồn
thu này được quản lý thống nhất tại KBNN dùng để chi trả các khoản chi thường
xuyên và nội dung không thường xuyên đảm bảo hoạt động của cả hệ thống. Ngoài


vi

ra tại cơ quan KBNN còn có một số khoản thu nhỏ lẻ khác khi thực hiện dự toán
trong năm có phát sinh về tổ chức các hoạt động đấu thầu. Đặc biệt trong giai đoạn
từ 2014-2016 nguồn thu hoạt động nghiệp vụ của Kho bạc ngày càng tăng và được
mở rộng về nội dung thu theo quy định
Thứ hai, Công tác phân bổ nguồn thu hợp lý vào các quỹ: Dự trên dự toán được
giao và căn cứ vào nhiệm vụ cơ quan thực hiện phân bổ dự toán các nguồn đảm bảo
tính hợp lý, hiệu quả phản ánh đầy đủ các nguồn kinh phí theo quy định. Xây dựng
được nguyên tắc tiêu chí phân bổ dự toán gắn với từng nhiệm vụ, nội dung chi, nhiệm
vụ chi đảm bảo hoạt động của cơ quan KBNN thông suốt và liên tục.
Thứ ba, Công tác sử dụng tiết kiệm hiệu quả kinh phí đảm bảo nguồn kinh phí
hoạt động của cơ quan KBNN: Cơ quan KBNN quản lý sử dụng kinh phí theo quy
định của Nhà nước. Quán triệt chủ trương tiết kiệm, thực hiện các nhiệm vụ tập trung
không dàn trải, hoàn thành dứt điểm các công việc từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng
kinh phí đảm bảo đúng quy trình quy định của Nhà nước. Việc sử dụng nguồn kinh
phí hiệu quả đã đảm bảo thu nhập, cải thiện đời sống của CBCC tại cơ quan KBNN.
Thứ tư, Nâng cao chất lượng trong công tác thanh tra, kiểm tra: Quan công tác thanh
tra, kiểm tra như kiểm toán nội bộ, giám sát từ xa, kiểm tra chuyên đề… Bằng phương pháp
nghiệp vụ đã phát hiện những tồn tại, sai sót xảy tra trong hoạt động quản lý tài chính tại cơ
quan KBNN. Từ đó thống nhất chuẩn hóa đúng nghiệp vụ và khắc phục, xử lý các tồn tại,

sai sót trong quá trình thình hiện quản lý tài chính. Cơ quan KBNN đang triển khai, hoàn
thiện xây dựng tổ chức bộ máy và hoạt động thanh tra chuyên ngành, quy trình thanh tra
chuyên ngành đồng thời đào tạo chuyên sâu về công tác thanh tra, kiểm tra.

2. Những hạn chế:
Thứ nhất: Quản lý thu của cơ quan KBNN còn hạn chế, chưa dự báo được
thời gian nguồn tiền được chi trả. Quản lý thu của cơ quan KBNN được thực hiện
không đồng nhất trong cùng một đơn vị Vụ, Cục quản lý. Mỗi đơn vị quản lý một
mảng trong quá trình quản lý thu của cơ quan KBNN, việc quản lý và dự báo nguồn
thu còn chưa chính xác do còn phụ thuộc nhiều vào các đơn vị thực hiện trả.


vii

Thứ hai, Việc phân bổ dự toán còn chưa sát với thực tế do Cơ quan KBNN là
đơn vị đầu tiên thực hiện thí điểm nhiều nghiệp vụ mới trước khi thực hiện nhiệm
vụ chung cho cả hệ thống KBNN nên quá trình lập dự toán chưa lường trước phát
sinh trong năm dẫn đến việc điều chỉnh dự toán nhiều lần trong năm.
Thứ ba, Một số nội dung chi chưa thực hiện đánh giá theo hiệu quả sử dụng
gắn với dự toán mang tính chất nghiệp vụ chính đơn thuần, xem xét kinh phí được
giao trong năm của đơn vị sử dụng còn bao nhiêu; các nội dung, khoản chi có chấp
hành theo các chính sách, chế độ, định mức quy định hay không… mà chưa thực
hiện đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí gắn với chất lượng, khối lượng công việc
và mức độ hoàn thành, đã ảnh hưởng đến chất lượng chấp hành và quyết toán, chưa
đáp ứng đầy đủ các mục tiêu, yêu cầu của công tác quản lý.
Thứ tư. Quy trình thanh tra, kiểm tra chưa hoàn thiện Quy trình thanh tra
hiện tại chưa đạt chuẩn và chưa có tính chuyên nghiệp, chuyên ngành theo yêu cầu
của nhiệm vụ mới chưa được đáp ứng gây không ít khó khăn cho công tác thanh tra,
kiểm tra tại đơn vị, làm ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả của công tác này.

3. Nguyên nhân những hạn chế
Thứ nhất, Do luật pháp, chính sách về quản lý tài chính của cơ quan HCNN
còn chồng chéo, nhiều bất cập: Việc ban hành cơ chế chính sách còn chậm, chưa
đồng bộ, chưa phù hợp với hoạt động đặc thù của Cơ quan KBNN. Cơ quan KBNN
vẫn áp dụng các văn bản, chính sách, chế độ chưa có hướng dẫn cụ thể việc xây
dựng các tiêu chí cơ bản để làm căn cứ đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của
đơn vị.
Thứ hai, Do sự phân cấp trong quản lý tài chính còn chung chung, chưa phù
hợp với đặc thù của cơ quan KBNN:
Về quy chế chi tiêu nội bộ: Cơ chế tự chủ cho phép cơ quan KBNN được
quyết định việc chi tiêu của mình, nhưng phải tuân thủ các định mức được ban hành
trong rất nhiều văn bản của nhà nước. Trong khi đó, thời gian áp dụng định mức chi
là ba năm nên ở vào năm thứ ba, phần lớn các định mức chi gần như không còn


viii

thích hợp nữa. Hoạt động cơ quan KBNN là hoạt động đặc thù, nhiều khoản chi rất
cần thiết tuy nhiên lại không có chế độ, định mức để chi.
Về chế độ hóa đơn, chứng từ: Theo quy định thì khi thực hiện chi kinh phí
phải bảo đảm có chứng từ, hóa đơn hợp pháp, hợp lệ; tuy nhiên khi thực hiện
khoán các nội dung này vẫn phải tập hợp đầy đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định.
Thực hiện quy định này sẽ rất khó cho việc thanh toán các nội dung có thể giao
khoán nêu trên.
Về bổ sung thu nhập từ kinh phí tiết kiệm: Bổ sung thu nhập cho CBCC tối
đa 0,2 lần so với mức tiền lương cấp bậc, chức vụ do Nhà nước quy định. Việc
khống chế mức bổ sung thu nhập tối đa như vậy thực tế đã hạn chế quyền tự chủ
của đơn vị, trường hợp đơn vị có tiết kiệm chi cao cũng không được phép chi thêm.
Thứ ba, do bộ máy quản lý tài chính còn cồng kềnh, kém hiệu lực; trình độ
CBCC quản lý tài chính còn hạn chế: Việc bố trí cán bộ làm công tác quản lý tài

chính còn hạn chế, không đồng đều do vậy đã ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả
quản lý tài chính tại cơ quan KBNN. Quản lý tài chính còn ở nhiều Vụ, Cục, trực thuộc
cơ quan KBNN, không đồng nhất trong cùng một bộ phận, mỗi bộ phận lại quản lý nột
mảng trong quá trình quản lý tài chính.
Thứ tư, Do cơ sở vật chất để thực hiện quản lý tài chính của cơ quan KBNN
còn hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu: Chế độ thay đổi thường xuyên phải bổ
sung cập nhật phần mềm trên chương trình quản lý tài chính nội bộ để phục vụ công
tác quản lý tài chính và điều hành tại đơn vị đôi khi làm ảnh hưởng đến công tác
hạch toán tại đơn vị phải thay đổi hồ sơ tài liệu khi mang ra thanh toán. Cán bộ làm
công tác quản lý tài chính, các khoản chi tại cơ quan chưa nắm bắt hết được tính
năng của phầm mền mang lại gây lãng phí.


ix

CHƯƠNG 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠ QUAN
KHO BẠC NHÀ NƯỚC
Trên cơ sở lý luận và khảo sát phân tích thực trạng quản lý tài chính tại cơ
quan Kho bạc Nhà nước để đưa ra phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý
tài chính tại cơ quan Kho bạc Nhà nước đến năm 2025.
1. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tài tại cơ quan KBNN
Thứ nhất, Xây dựng một cơ chế tài chính cơ quan KBNN ổn định lâu dài. Cơ
quan KBNN xây dựng chế độ quản lý tài chính phù hợp với đặc điểm đặc thù của
cơ quan KBNN để đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, gắn với
việc triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển KBNN đến năm 2025.
Thứ hai, Về tổ chức bộ máy: Kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan KBNN tinh
gọn, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả và chuyên nghiệp. Tổ chức lại các
đơn vị thuộc của cơ quan KBNN theo hướng tập trung quản lý, điều hành; nâng cao

khả năng nghiên cứu, xây dựng cơ chế chính sách; tăng cường tính chuyên môn hóa
Thứ ba, Nâng cáo chất lượng quản lý tài chính theo hướng hiện đại, đơn
giản: Cơ quan KBNN xây dựng tổ chức triển khai có hiệu quả các chức năng,
nhiệm vụ mới được giao, bảo đảm tài chính hoạt động ổn định; đồng thời, tiếp tục
hoàn thiện các văn bản quản lý tài chính để phù hợp xu hướng cải cách tài chính
công và Chiến lược phát triển KBNN.
Thứ tư, Tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý tài chính
tại cơ quan KBNN: Tổ chức thực hiện tốt dự toán thu, chi hàng năm đảm bảo sử
dụng kinh phí tiết kiệm, hiệu quả, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức quy định; tổ
chức hạch toán kế toán, thông tin báo cáo và quyết toán kịp thời, đúng thời gian quy
định, không để chậm chễ, tồn đọng trong quyết toán dự án hoàn thành.
Thứ năm, Thực hiện công khai, dân chủ và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của
cán bộ công chức tại cơ quan KBNN trong quá trình thực hiện cơ chế tài chính, từng


x

bước cải thiện, nâng cao thu nhập của CBCC, đảm bảo công bằng trong phân phối
tiền lương, bổ sung thu nhập và phúc lợi cơ quan, giải quyết hài hòa mối quan hệ
giữa lợi ích và trách nhiệm, giữa kết quả công việc với thu nhập được hưởng.
Thứ sáu, Về nguồn nhân lực: Nâng cao tính chuyên nghiệp, trình độ quản lý
tiên tiến của đội ngũ cán bộ; sắp xếp và hợp lý hóa nguồn nhân lực của cơ quan
KBNN; thực hiện đãi ngộ theo vị trí công tác và mức độ hoàn thành chức trách,
nhiệm vụ được giao. Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp đào
tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ CBCC của cơ quan KBNN theo chức trách và nhiệm vụ
được giao.
Thứ bảy, Tăng cường công tác kiểm tra, tự kiểm tra về quản lý tài chính nội
bộ Gắn kết quả kiểm tra với trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, với công tác
thi đua, khen thưởng hàng năm; kịp thời cảnh báo, phát hiện và xử lý các sai phạm,
tập trung xây dựng hoàn thiện các quy chế, quy trình nghiệp vụ đặc biệt là trình tự,

thủ tục chi thường xuyên.
Thứ tám, Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong quản lý tài
chính nhằm tiết kiệm thời gian, sức lao động, chi phí hành chính. Cơ quan KBNN
sẽ tập trung nguồn lực hoàn thành các dự án công nghệ thông tin trọng điểm của hệ
thống KBNN, lấy công nghệ thông tin làm bước đột phá trong hiện đại hóa và cải
cách hoạt động; triển khai đầy đủ các ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho
việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ chuyên môn tại cơ quan KBNN và của hệ
thống cũng như phục vụ quản trị nội bộ; bảo đảm toàn bộ các hoạt động của cơ
quan KBNN được thực hiện trên môi trường mạng máy tính, tiến tới hình thành kho
bạc điện tử trong thời gian tới.
2. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ quan kho bạc Nhà nước

Thứ nhất, Hoàn thiện quản lý thu tại cơ quan KBNN: Xây dựng hệ thống
báo cáo về dự báo nguồn thu của cơ quan KBNN theo chức năng nhiệm vụ được
giao, đảm bảo chính xác và có các cảnh báo rủ ro trong quá trình thực hiện các
khoản thu theo quy định. Với mục tiêu hướng tới quản lý ngân quỹ theo hướng an


xi

toàn và hiệu quả. Cập nhật các văn bản quy định mới về chế độ quản lý thu tài
chính, hoàn thiện dựa trên chức năng quản lý đặc thù của đơn vị đảm bảo chế độ
quản lý tài chính đúng quy định.
Xây dựng chỉ tiêu để đánh giá, xếp loại tình hình tạm ứng và hoàn trả
tạm ứng, coi đây là một trong những tiêu chí để xem xét tạm ứng vốn Kho bạc
Nhà nước.
Tiếp tục hoàn thiện các quy trình quản lý thu hoạt động nghiệp vụ. Thường
xuyên có sự trao đổi, đối chiếu và phối hợp kịp thời, hiệu quả trong nội bộ các đơn
vị KBNN và có các biện pháp tổ chức đôn đốc, kiểm soát các khoản thu với các cơ
quan, đơn vị có liên quan bên ngoài để đảm bảo các khoản thu của cơ quan KBNN

được thực hiện kịp thời, đầy đủ.

Thứ hai, Hoàn thiện phân bổ thu thành các quỹ tại cơ quan KBNN:
Hoàn thiện công tác phân bổ nguồn thu dựa trên cơ sở xây dựng hệ thống
tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị thuộc cơ quan KBNN
trên một số tiêu thức sau: Tổ chức thực hiện công việc theo tiến độ thực hiện, quy
trình xử lý, giải quyết công việc; mức độ hoàn thành, chất lượng và kết quả công việc
đạt được.
Để giải quyết hạn chế của công tác lập dự toán NSNN hiện nay, công tác lập dự
toán tại cơ quan KBNN nên chuyển sang thực hiện theo phương thức lập ngân sách theo
kết quả đầu ra.
Những yếu tố cơ bản của quy trình chiến lược đó là: đánh giá những đặc
điểm quan trọng trong lĩnh vực hoạt động, quản lý của đơn vị, xác định các kết quả
chủ yếu nhằm phấn đấu đạt được, lựa chọn tập hợp các đầu ra tốt nhất để hướng tới
đạt được các kết quả.
Theo khuôn khổ chi tiêu trung hạn, dự toán ngân sách của đơn vị sẽ được lập gồm
2 phần: ngân sách cơ bản và ngân sách phát triển để tài trợ cho các mục tiêu ưu tiên
Dự toán ngân sách = Ngân sách cơ bản + Ngân sách phát triển

Thứ ba, Hoàn thiện quản lý sử dụng các quỹ tại cơ quan KBNN:


xii

Để đánh giá hiệu quả quản lý, sử dụng kinh phí của cơ quan KBNN yêu cầu
phải đánh giá trên cơ sở mối tương quan giữa kết quả, chất lượng công việc đạt
được và kinh phí triển khai thực hiện nhiệm vụ của từng nghiệp vụ của từng Vụ
trong cơ quan.
Thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo tình hình thực hiện dự toán chi thường
xuyên, không thường xuyên hàng tháng, hàng quý của các đơn vị. Qua đó có thể

đánh giá tổng hợp được tình hình thực hiện dự toán của đơn vị, nắm bắt và giải
quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện dự toán chi. Đảm
bảo việc thực hiện dự toán sát với công tác lập dự toán, nâng cao tỷ lệ và hiệu quả
giải ngân thực hiện dự toán.

Thứ tư, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại cơ
quan KBNN:
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán nội bộ tại từng Vụ, Cục
thực hiện công tác quản lý tài chính tại cơ quan đảm bảo theo đúng chức năng,
nhiệm vụ được giao, rõ ràng, minh bạch và có đánh giá để phục vụ kịp thời, hiệu
quả công tác quản lý tài chính. Hoàn thiện quy trình thanh tra, kiểm tra chuyên
ngành theo hướng chuyên sâu.

Thứ năm, Nâng cao hiệu lực bộ máy và trình độ CBCC quản lý tài
chính tại cơ quan KBNN: Từng bước sắp xếp tinh gọi đầu mối quản lý, nần
cao chất lượng cán bộ chuyên sâu điều hành cơ quan KBNN thành kho bạc
điện tử.
Con người là yếu tố quyết định mọi thắng lợi, thành công, hiệu quả và hiệu
lực quản lý của đơn vị. Do đó, trong thời gian tới cơ quan KBNN phải thực hiện rà
soát, cơ cấu và bố trí đội ngũ CBCC theo từng vị trí, chức trách phù hợp với năng
lực, trình độ đào tạo; Xây dựng quy chế làm việc, quy định rõ ràng và cụ thể chức
trách của từng vị trí CBCC trong mỗi bộ phận phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn
được giao. Trong công tác tuyển dụng cán bộ, cần xây dựng tiêu chuẩn, yêu cầu về
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đối với từng vị trí công việc.


xiii

Ngoài ra, cơ quan KBNN tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội
ngũ cán bộ làm công tác quản lý tài chính đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính. Thực

hiện quản lý, sử dụng CBCC theo vị trí việc làm gắn với cơ cấu ngạch công chức.

Thứ sáu, Hoàn thiện phân cấp trong quản lý tài chính phù hợp với đặc
thù của cơ quan KBNN:
Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá cá nhân rõ ràng, chặt chẽ về mặt định
lượng: Xây dựng vị trí việc làm cho từng CBCC theo đúng chức danh, nhiệm vụ
được giao. Định kỳ tháng, quý, năm đánh giá kết quả lao động của từng người, từng
bộ phận và từng Vụ, Cục thuộc Cơ quan KBNN để làm căn cứ xếp loại và tính bổ
sung thu nhập tăng them, tiền thưởng….
Hệ thống các tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành và chất lượng thực hiện
nhiệm vụ được ban hành, là căn cứ để các đơn vị thuộc cơ quan KBNN cụ thể hoá
từng nội dung, tiêu chí đánh giá phù hợp với lĩnh vực quản lý, chức năng, nhiệm vụ
được giao và đặc thù, đặc điểm hoạt động của đơn vị.

Thứ bảy, Tăng cường cơ sở vật chất cho quản lý tài chính tại cơ
quan KBNN
Đầu tư mua sắm tài sản, xây dựng cơ bản nội ngành và các thiết bị công nghệ
thông tin hiện đại, các trang thiết bị đáp ứng được mạng cục bộ và mạng diện rộng
theo tiêu chuẩn công nghệ mới nhằm đáp ứng linh hoạt, hiệu quả yêu cầu phát triển
mở rộng theo xu hướng phát triển đồng bộ về phương án an toàn bảo mật.
Ngoài ra, cơ quan Kho bạc Nhà nước chú trọng việc đầu tu kho tàng, sở giao
dịch hiện đại an toàn nhằm đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động
nghiệp vụ của cơ quan KBNN.

3. Một số kiến nghị:
Kiến nghị với Chính phủ
Kiến nghị với Bộ Tài chính


xiv

KẾT LUẬN
Quản lý tài chính các cơ quan HCNN là vấn đề có ý nghĩa chiến lược trong
quá trình hoạt động, hiện đại hóa của mỗi cơ quan đơn vị. Đối với cơ quan KBNN
để tập trung mọi nguồn lực con người, tài chính, tài sản triển khai thực hiện thành
công Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2025
1. Về mặt lý luận, Luận văn đã hệ thống hoá các quan niệm về quản lý, tài
chính, quản lý tài chính của các cơ quan HCNN. Từ đó, phân tích và làm rõ bản
chất, đặc điểm của quản lý, tài chính, tác động của những đặc điểm đó đến công tác
quản lý tài chính. Về quản lý tài chính các cơ quan HCNN, Luận văn nêu rõ nội
dung, đặc điểm, sự cần thiết phải quản lý tài chính các cơ quan HCNN đồng thời chỉ
rõ tầm quan trọng của việc kiểm tra tài chính đối với công tác quản lý tài chính của
mỗi đơn vị.
2. Về mặt thực tiễn, Luận văn đã khái quát và hệ thống hóa những vấn đề,
quy định chung về công tác quản lý tài chính nội bộ tại cơ quan KBNN.
Đã phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính nội bộ theo cơ
chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại KBNN. Qua phân tích, đánh giá thực trạng, tác
giả đã chỉ ra được những kết quả và những hạn chế chủ yếu trong việc quản lý tài
chính trong cơ quan KBNN.
3. Dựa trên cơ sở lý luận và phân tích tình hình thực tiễn, Luận văn đề
xuất những quan điểm định hướng cơ bản và các giải pháp nhằm hoàn thiện công
tác quản lý tài chính của cơ quan KBNN. Các giải pháp hoàn thiện quản lý tài
chính của cơ quan KBNN, thực hiện thành công chiến lược phát triển KBNN đến
năm 2025, đáp ứng yêu cầu hội nhập, phù hợp với định hướng cải cách về tài
chính công trong giai đoạn hiện nay./.