Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
a. đặt vấn đề
I. Lý do chọn đề tài.
Trong xu thế phát triển của thời đại hiện nay, tiếng Anh là môn học không
thể thiếu của mỗi học sinh. Nhng việc học ngoại ngữ nh thế nào? Dạy ngoại ngữ nh
thế nào để có hiệu quả cao hẳn đây là một bài toán khó ở nhiều nơi nói chung và ở
trờng THCS Định Hng nói riêng. Yêu cầu giáo viên cũng nh học sinh phải hết sức
nổ lực để tìm ra một phơng pháp dạy- học hợp lý cho từng tiết học, ở từng lớp học.
Việc học ngoại ngữ ở Yên Định nói chung và ở trờng THCS Định Hng nói
riêng cũng gặp rất nhiều khó khăn: Đa số các em đều xuất thân từ gia đình nông
thôn nên các em ít có điều kiện học ngoại ngữ. Các bậc phụ huynh cũng cha thấy
đựơc tầm quan trọng của việc học ngoại ngữ vì vây cha có sự đầu t đúng đắn vào
môn học này. Việc học bài cũ ở nhà nhất là việc tự học của các em còn cha tự giác.
Với tất cả những khó khăn trên đây, cần phải có một phơng pháp để giúp cho
các em học ngoại ngữ có hiệu quả hơn là việc hết sức cần thiết. Muốn vậy giáo viên
cần phải gây hứng thú cho học sinh trong mỗi tiết học để các em không bị gò bó
chán trờng khi cứ phải học với một phơng pháp cứng nhắc mà ngày nào cũng gặp.
Bằng thực nghiệm và quan sát thông qua các tiết học tại trờng THCS Định H-
ng và những kinh nghiệm của bản thân tôi mạnh dạn viết ra đây để trao đổi với đồng
nghiệp đó là đề tài
Tạo hứng thú cho học sinh và hớng dẫn phơng pháp tự học
Tiếng Anh
II.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
1. Mục đích nghiên cứu.
Với đề tài này tôi mong muốn góp một phần nhỏ công sức của mình vào việc
áp dụng phơng pháp mới vào giảng dạy ngoại ngữ nói chung và hiệu quả của việc
Trờng THCS Định Hng
1
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
dạy ngoại ngữ ở trờng THCS Định Hng nói riêng. Tôi không ham vọng rằng đề tài
của tôi sẽ đợc áp dụng rộng rãi ở các trờng trung học cơ sở. Xong tôi hy vọng rằng
với phơng pháp này một phần nào có thể giúp học sinh ở trờng THCS Định Hng có
thể tiếp thu bài một cách hứng thú hơn. Dễ tiếp thu bài hơn, tiết học ngoại ngữ trở
nên nhẹ nhàng hơn. Làm cho chất lợng đại trà của học sinh đợc nâng lên.
2.Nhiệm vụ
Tìm ra cách để gây hứng thú cho học sinh học tiếng Anh 6, 7, 8,9
Nghiên cứu việc dạy và học tiếng Anh nói chung và thực tế Học sinh tự học
và hứng thú của các em đối với môn tiếng Anh ở trờng THCS Định Hng năm học
2008- 2009 nó riêng. Từ kết quả nghiên cứu đó để chỉ ra phơng pháp phù hợp
III. Đối tợng, phạm vi, phơng pháp nghiên cứu.
1.Đối tợng nghiên cứu.
Trong khôn khổ của một đề tài nhỏ, bản thân tôi chỉ có thể nghiên cứu xem
xét đợc một vấn đề về đó là
Tạo hứng thú cho học sinh và hớng dẫn phơng pháp
tự học Tiếng Anh
ở trờng THCS Định Hng.
2.Phạm vi nghiên cứu.
Đề tài nghiên cứu đợc tôi thực hiện tại các lớp 6A, 6B , 6C trờng THCS Định
Hng
Thời gian thực hiện từ tháng 9-2008 đến tháng 3-2009
3.Phơng pháp nghiên cứu:
Khi tiến hành nghiên cứu đề tài này, tôi đã sử dụng phơng pháp sau:
- Phơng pháp quan sát: Quan sát nhận thức của học sinh qua các tiết học.
Quan sát giờ dạy của các giáo viên khi dự giờ lên lớp.
-Phơng pháp nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm.
IV.Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn đề tài.
1.Cơ sở lý luận:
Trờng THCS Định Hng
2
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
Dựa trên quan điểm xây dựng chơng trình Sách giáo khoa Tiếng Anh THCS
mới từ lớp 6 đến lớp 9, đó là quan điểm chủ điểm (Thematic approach) và đề cao
phơng pháp học tập tích cực, chủ động của học sinh để góp phần thực hiện mục tiêu
của giáo dục hiện đại nhằm Đào tạo học sinh thành những con ngời năng động,
sáng tạo và độc lập, tiếp thu đợc tri thức khoa học kỹ thuật hiện đại, biết vận dụng
tìm ra các giải pháp hợp lý cho những vấn đề trong cuộc sống của bản thân và xã
hội .
Mọi quan điểm phơng pháp đã đợc đa ra trao đổi và thử nghiệm đều có chung
một mục đích cuối cùng, đó là tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh, đa kiến
thức vào thực tế đời sống xã hội, phát huy tối đa tính chủ động của ngời học. Làm
thế nào để hoạt động dạy và học đạt đợc hiệu quả cao, học sinh có thể áp dụng ngữ
liệu đang học với các kiến thức có sẵn để diễn đạt các nội dung khác nhau trong
chính thực tế cuộc sống của các em, đó chính là vấn đề đặt ra cho các nhà biên soạn,
cho những giáo viên trực tiếp giảng dạy và cũng là vấn đề đặt ra cho bản thân ngời
học - những học sinh bậc học THCS.
Mặt khác, học sinh THCS đang ở lứa tuổi có nhiều thuận lợi trong quá trình
nhận thức khi bộ não và khả năng t duy đã phát triển tơng đối ổn định. Theo tâm lý
học thì đây chính là lứa tuổi thích hợp nhất cho việc tiếp nhận các kiến thức mới
song để đạt đợc hiệu quả ổn định và bền vững thì cần phải duy trì một phơng pháp
thích hợp nhằm tạo ra hứng thú đồng thời với việc xây dựng ý thức tự khám phá học
hỏi của bản thân các em.
2.Cơ sở thực tiễn.
Định Hng là 1 xã thuần nông. Các em lại không đợc học ngoại ngữ ở tiểu học
nên lên các em rất bỡ ngỡ trong việc học ngoại ngữ, Chính vì vậy hứng thú học tập
của các em chỉ đợc thời gian ngắn trong vài tháng đầu năm học lớp 6. Sau đó các
em thấy môn học khó dần dẫn đến chán học. Và nhiều em không biết tự học thế nào
cho có hiệu quả.
Kết quả khảo sát đầu năm của khối 6
Trờng THCS Định Hng
3
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
Lớp
TS
HS
Đầu năm
Giỏi Khá TB Yếu/Kém
SL % SL % SL % SL %
6A 31
0 0% 6 19% 18 58% 7 23%
6B 32 4 13% 8 25% 15 47% 5 16%
6C 30 2 7% 5 17% 15 50% 8 27%
Trong quá trình giảng dạy thực tế những năm vừa qua, bản thân tôi đã rút ra đ-
ợc một số kinh nghiệm trong việc Tạo hứng thú cho học sinh và hớng dẫn phơng
pháp tự học Tiếng Anh tại trờng THCS Định Hng. ý thức đợc các quan điểm ph-
ơng pháp chỉ đạo của ngành và đặc thù môn học, hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng
của Tiếng Anh đối với yêu cầu của xã hội trong quá trình đổi mới và hội nhập, tôi
mạnh dạn đa những kinh nghiệm này ra nhằm mục đích trao đổi, chia sẻ quan điểm
và rất mong nhận đợc ý kiến đóng góp, phê bình của các đồng chí đồng nghiệp.
Mục đích của tôi khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này là thúc đẩy ý thức tự giác
học tập của học sinh và nâng cao hiệu quả dạy và học môn Tiếng Anh tại các nhà tr-
ờng THCS trớc yêu cầu ngày càng cao của xã hội về khả năng giao tiếp và sử dụng
Tiếng Anh trong thời kỳ mới.
b. nội dung đề tài
I. Tạo hứng thú cho học sinh trong học tập môn Tiếng
Anh:
1. Sử dụng hiệu quả kênh hình SGK Tiếng Anh 6, 7, 8, 9:
Kênh hình của bộ sách giáo khoa Tiếng Anh mới cũng là một lợi thế mà giáo
viên có thể tận dụng nhằm tạo ra hứng thú cho học sinh. Hình ảnh đợc đa ra sinh
động, hấp dẫn, phong phú, có bám sát nội dung yêu cầu của từng hoạt động là yếu
tố thuận lợi trong quá trình giảng dạy, giáo viên có thể sử dụng hình ảnh trực tiếp
Trờng THCS Định Hng
4
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
trong sách giáo khoa hoặc có thể phóng to hay vẽ lại những hình ảnh đó để hỗ trợ
việc dạy từ mới hay làm tình huống cho bài thực hành.
Nếu sáng tạo, giáo viên có thể sử dụng những hình vẽ này không chỉ cho một
nội dung giảng dạy nhất định mà còn dùng đợc cho nhiều nội dung giảng dạy khác
nữa, vì vậy, từ những hình vẽ trong sách giáo khoa, giáo viên có thể tạo ra những bộ
tranh dùng lâu dài cho từng chủ đề chủ điểm nhất định.
Lứa tuổi học sinh THCS tuy khả năng nhận thức đã có sự ổn định tơng đối cao,
song các em vẫn hay quên và thờng mất tập trung khi gặp phải những nội dung kiến
thức dài và khó, vì vậy, hình ảnh đợc sử dụng trong các bài giảng có tác dụng thu
hút sự chú ý của các em, tạo ra sự thích thú và thuận lợi cho các em trong quá trình
ghi nhớ ban đầu.
Sử dụng hợp lý kênh hình trong SGK là một việc làm cần thiết và đòi hỏi giáo
viên phải nghiên cứu, sáng tạo mới có thể làm tốt đợc. Nh vậy, đây cũng chính là
một trong những bớc khởi đầu của việc tạo hứng thú và hớng dẫn học sinh tự học
môn Tiếng Anh ở bậc học THCS.
2. Sử dụng đồ dùng trực quan:
Nh tôi đã trình bày ở trên, kênh hình trong sách giáo khoa rất phong phú và đa
dạng, nhng vẫn cha đủ cho tất cả các hoạt động trong tất cả các nội dung hoạt động
của quá trình lên lớp, vì vậy, giáo viên phải chủ động, sáng tạo trong việc làm và sử
dụng đồ dùng trực quan.
Đồ dùng trực quan là một trong những yếu tố góp phần tạo nên thành công của
một bài giảng. Trực quan sinh động đến t duy trừu tợng chính là con đờng ngắn nhất
của quá trình nhận thức, vậy để tạo hứng thú cho học sinh, đồ dùng trực quan phải
đợc làm phong phú về màu sắc, hình dáng và hấp dẫn về nội dung để cuốn hút học
sinh.
Dùng tranh vẽ, đồ vật thật, hình que để dạy từ mới sẽ đem lại hiệu quả
cao, học sinh cùng lúc đợc nghe, đợc quan sát và đợc nói tên của các sự vật, đồ vật
sẽ nhớ nhanh và nhớ bền vững. Đồ dùng trực quan cũng đợc sử dụng rất hiệu quả
trong việc kiểm tra mức độ hiểu ngữ liệu mới (checking comprehension). Học sinh
Trờng THCS Định Hng
5
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
sẽ không còn tâm lý sợ mắc lỗi mà tập trung vào việc ghi nhớ và sử dụng ngữ liệu
vừa học vào các tình huống giao tiếp cụ thể.
Bên cạnh đó, đồ dùng trực quan còn giúp giáo viên lôi cuốn cả những học sinh
vốn nhút nhát và ngại hoạt động vào bài học một cách rất tự nhiên khi các em bị
cuốn theo không khí sôi nổi của lớp học.
Đối với các lớp lớn hơn, cụ thể là học sinh lớp 8, lớp 9, đồ dùng trực quan
không chỉ là những tranh ảnh, đồ vật thuần tuý, giáo viên cần sáng tạo thêm các đồ
dùng có tính chất linh hoạt có thể sử dụng lâu dài cho nhiều mục đích giảng dạy
khác nhau,
+Sử dụng Listening table: Là một bảng phụ trong đó có quy định rõ số lần nghe,
yêu cầu đạt đợc sau mỗi lần nghe, phần kiểm tra kết quả và chữa bài của giáo viên
và một phần rất quan trọng là phần Prediction (Dự đoán trớc) của học sinh. Bảng
này vừa gọn gàng lại vừa thể hiện rất rõ quy trình của một bài nghe, giúp học sinh
nắm đợc nội dung của hoạt động qua từng bớc thực hiện hoạt động.
+Sử dụng những hình vẽ đơn giản (hình que) ở trên bảng nhằm tạo ra sự bất ngờ và
thích thú cho học sinh, hình que có thể tạo ra những hiệu quả tốt trong quá trình
giảng dạy từ mới, đặc biệt phù hợp với đối tợng học sinh THCS vì tính chất mới lạ
và ngộ nghĩnh của hình ảnh,
Ví dụ để dạy tính từ sad và happy, giáo viên có thể vẽ hình đơn giản nh sau lên
bảng và yêu cầu học sinh tự đoán nghĩa của từ:
? How does he feel?
He feels ..
sad > < happy
* Để dạy tính từ tall và short, giáo viên cũng có thể vẽ hình và làm tơng tự nh
trên:
Trờng THCS Định Hng
o
o
6
Sáng kiến kinh nghiệm Trịnh Trọng Luật
tall < > short
* Dạy các giới từ chỉ vị trí: on, in, beside, between,etc.
on
between beside in
Sử dụng ngời và hình vẽ đơn giản cũng có thể áp dụng trong dạy Ngữ pháp,
hoặc trong dạy kỹ năng viết cho học sinh, nếu có điều kiện, giáo viên nên tham
khảo thêm những tài liệu chuyên sâu về lĩnh vực này nhằm làm phong phú cho kỹ
năng giảng dạy của mình giúp cho giờ dạy trở nên linh hoạt, sáng tạo và nhẹ nhàng
hơn.
+Ngoài ra, việc sử dụng các phiếu học tập (study form), phiếu điều tra (survey form)
hay là những miếng ghép có nghĩa cũng có hiệu quả tốt trong quá trình giảng dạy.
Thêm vào đó, giáo viên cũng cần tích cực học tập tham khảo cách làm đồ dùng mới
có áp dụng tiến bộ của công nghệ thông tin nhằm phát huy hơn nữa hiệu quả của đồ
dùng trực quan.
Không phải ngẫu nhiên mà khâu chuẩn bị đồ dùng dạy học đợc coi là một trong
những tiêu chí để đáng giá chất lợng và hiệu quả giờ dạy của giáo viên. Vì vậy, sử
Trờng THCS Định Hng
7