SKKN am nhac 2019 da sua
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (822.21 KB, 23 trang )
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
T
PHOØNG GD&ÑT HUYEÄN ĐĂK MIL
TRÖÔØNG THCS CHU VĂN AN
===***===
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học Âm nhạc
ở trường trung học cơ sở”
Tên tác giả: Phan Thị Dung
Chức vụ: Giáo viên môn Âm Nhạc
ĐĂK MIL, NĂM HỌC: 2019- 2020
T
Giáo viên: Phan Thị Dung
1
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
PHOØNG GD&ÑT HUYEÄN ĐĂK MIL
TRÖÔØNG THCS CHU VĂN AN
===***===
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học Âm nhạc
ở trường trung học cơ sở”
Lĩnh vực/Môn: Âm nhạc
Tên tác giả: Phan Thị Dung
Chức vụ: Giáo viên môn Âm Nhạc
Đơn vị công tác: Trường THCS Chu Văn An
ĐĂK MIL, NĂM HỌC: 2019 - 2020
Giáo viên: Phan Thị Dung
2
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
MỤC LỤC
MỤC LỤC.........................................................................................................1
1. MỞ ĐẦU:......................................................................................................3
1.1. Lí do chọn đề tài:....................................................................................3
1.3. Đối tượng nghiên cứu:............................................................................4
1.4. Phương pháp nghiên cứu:.......................................................................4
1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.................................................................4
2.1. Cơ sở lí luận:..........................................................................................4
2.2.Thực trạng của vấn đề:............................................................................6
2.3. Các biện pháp thực hiện:........................................................................8
2.3.1. Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần
giới thiệu đề mục mới:...................................................................................8
2.3.2. Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh để gây hứng thú học tập cho các em...........8
2.3.3. Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học:...................................9
Hoặc GV hỏi. Em có biết những nghệ sĩ sử dụng các lọai nhạc cụ này
trong tư thế như thế nào không?( HS xem tranh và trả lời theo kết quả nhìn
thấy của mình).............................................................................................13
.....................................................................................................................13
Khi đánh cồng chiêng Khi đánh đàn ta đứng trước Khi đàn ta đứng
trướcđàn.......................................................................................................13
ta mang lên vai thả đàn, 2 tay cầm que trúc 2 tay dùng búa sắc linh.........13
2.3.4. Trong quá trình giảng dạy cần đưa vào một số trò chơi vừa nâng cao
hiệu quả bài học vừa tạo hứng thú cho học sinh với tinh thần “học để mà
vui, vui để mà học”......................................................................................13
2.4. Kết quả nghiên cứu:.............................................................................16
Từ thực tế giảng dạy, kết quả đạt được qua việc áp dụng các biện pháp nói
trên, bản thân tôi đúc rút ra một số kinh nghiệm như sau:..........................16
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:....................................................................17
3.1. Kết luận................................................................................................17
3.2. Kiến nghị:.............................................................................................18
Giáo viên: Phan Thị Dung
1
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Giáo viên: Phan Thị Dung
2
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lí do chọn đề tài:
Môn học Âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những
người làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ…mà chính là
qua môn học tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng với
các môn học khác thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông cũng
như mục tiêu của bậc học, cấp THCS. Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học
sinh phát triển toàn diện, không những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn
hoá mà còn phát huy năng lực cảm thụ âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần
thêm phong phú, lành mạnh tạo điều kiện để các em bộc lộ và phát triển năng
khiếu, góp phần phát triển toàn diện và hài hòa về nhân cách cho các em.
Đặc biệt giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông là một trong
bốn mặt giáo dục quan trọng nhất: Đức - Trí - Thể - Mĩ. Cái đẹp trong nghệ
thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên những
hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động lòng
người, hướng con người tới cái Chân - Thiện - Mĩ…
- Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải
có sự hứng thú cao trong học tập.
- Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính
tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Có như vậy các em mới có điều kiện
khắc phục khó khăn, tiếp nhận kiến thức mới.
- Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh THCS, là lứa tuổi nhạy cảm hiếu
động và yêu thích ca hát. Nếu giáo viên gây được hứng thú trong giờ dạy sẽ
tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách có hiệu
quả.
- Từ thực tiễn giảng dạy cũng như việc học của học sinh, trong nhiều
năm qua thầy và trò gặp không ít khó khăn trong qúa trình dạy học dù đã làm
mọi cố gắng để nâng cao chất lượng dạy và học. Điều quan trọng nhất mà tôi
tâm huyết đó là nếu giáo viên tạo được hứng thú trong giờ dạy sẽ giúp cho
Giáo viên: Phan Thị Dung
3
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
học sinh say sưa hơn trong quá trình học tập và sẽ đem lại kết quả học tập cao
hơn.
- Từ những lý do nói trên, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho
học sinh trong học tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp
tôi đi sâu nghiên cứu đề tài “ Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm
nhạc ở trường trung học cơ sở ”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp nâng cao chất lượng giờ học trong dạy học âm nhạc
- Giúp cho HS có thêm những hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc, tác dụng
của âm nhạc đối với đời sống… HS được bồi dưỡng về thị hiếu, thẩm mỹ và
nâng cao năng lực, cảm thụ âm nhạc, xác định trách nhiệm trong việc xây
dựng một nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh Trung học cơ sở (THCS) từ lớp 6 đến lớp 9.
- Các phương phương gây hứng thú khi học môn âm nhạc.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu tài liệu, giáo trình đào tạo giáo viên THCS hệ CĐSP âm
nhạc, phương pháp dạy học âm nhạc.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp khảo sát đánh giá.
1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Áp dụng cho học sinh ở trường THCS Chu Văn An, xã Đức Minh ,
huyện Đăk Mil.
2. NỘI DUNG:
2.1. Cơ sở lí luận:
Căn cứ vào mục đích tổng quát của nền giáo dục Xã hội chủ nghĩa Việt
Nam giai đoạn mới - Nghị quyết ĐH Đảng lần thứ VIII đã xác định “ Cùng
với khoa học công nghệ,giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, nhằm
Giáo viên: Phan Thị Dung
4
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài coi trọng cả ba mặt:
Mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng, phát huy hiệu quả. Phương hướng
chung của giáo dục và đào tạo trong 5 năm tới là phát triển nguồn nhân lực,
đáp ứng yêu cầu CNH–HĐH tạo điều kiện cho nhân dân đặc biệt là thanh
niên có việc làm, khắc phục những yếu kém trong giáo dục và đào tạo”.
Mục tiêu giáo dục: “ giáo dục học sinh phát triển toàn diện về đạo đức,
trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân
tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm giáo dục công dân. Chuẩn bị cho
học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng
và bảo vệ tổ quốc.
Giáo dục âm nhạc thông qua dạy học âm nhạc là một phần nhỏ của giáo
dục nhằm phát triển học sinh những năng lực cảm thụ trong tự nhiên trong
đời sống, trong quan hệ giữa người với người.Giáo dục cho học sinh thị hiếu
thẩm mỹ, năng lực đánh giá cái đẹp. Từ đó khơi dậy cho học sinh lòng ham
mê tham gia vào quá trình nghệ thuật ở trình độ văn hoá chung.
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến
những cảm xúc thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc
sống của con người.
Trong những năm qua, từ khi nước ta bước sang thế kỷ XXI, sự nghiệp
giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bước cao hơn. Cho
đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường đã được chú trọng vì những
lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục hình thành nhân cách cho học
sinh trở thành những con người toàn diện.
Bởi vậy, việc dạy âm nhạc ở trường THCS mặc dù không nhằm đào
tạo các em thành những con người hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, mà
chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm
nhạc, hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc
lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm, nhanh
Giáo viên: Phan Thị Dung
5
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
nhẹn hoạt bát và sống vui tươi. Âm nhạc phát triển tối đa những tố chất sinh
lý, những phẩm chất tâm lý của lứa tuổi, tạo điều kiện để các em hoàn chỉnh
và cân đối về tâm hồn, trí tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa
tuổi học trò.
Mặt khác, qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho
tương lai đất nước. Đây là một môn học còn rất mới mẻ và không giống
những môn học khác, môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo
phương châm “học để mà vui - vui để mà học”. Vì vậy tạo cho các em sự say
mê hứng thú học tập là rất cần thiết.
Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành
công. Đặc biệt là đối với học sinh, do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các
em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt và khi hoạt động, nhận thức của học
sinh dựa trên cơ sở của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ
dàng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi
dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới
những đỉnh cao của việc nắm bắt kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới, tích
cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Nhưng riêng
bộ môn âm nhạc thì bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người.
Việc tạo cho các em hứng thú trong học tập môn âm nhạc không chỉ nâng cao
hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải mái hơn về
tinh thần.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc, bản thân tôi nhận thấy đó
là một trong những yếu tố hết sức quan trọng.
2.2.
Thực trạng của vấn đề:
Trong quá trình dạy học âm nhạc ta cần chú ý đến sự thay đổi tâm sinh lí
của các em.Riêng khả năng học tập và tiếp thu âm nhạc có những đặc điểm
như: học sinh rất nhạy cảm với giai điệu và nhất là tiết tấu. Thích hát nhưng
Giáo viên: Phan Thị Dung
6
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
giọng hát còn non nớt, hơi thở ngắn, chưa có khả năng ngân giọng với các nốt
nhạc ngân dài. Các em rất thích hát , vừa kết hợp với các hoạt động kèm theo.
Khả năng tập trung trí lực không lâu , chóng chán khi một hoạt động diễn ra
nhiều lần không thay đổi.Mạnh dạn hồn nhiên tham gia các hoạt động như
múa , vận động thân thể..
Tiếp thu âm nhạc bằng tình cảm , trực giác khó tiếp thu bằng lí thuyết
và diễn giải dài dòng nặng về lí trí.
Các em thích được trực tiếp tham gia vào các hoạt động như: đánh đàn, múa
hát, sử dụng nhạc cụ gõ, thích xem các hình ảnh, nghe kể chuyện…
Từ thực tế giảng dạy âm nhạc trong nhiều năm qua, đặc biệt là tình hình
và kết quả trong những năm học vừa qua tôi nhận thấy rằng việc tạo cho học
sinh hứng thú trong học tập là một điêù hết sức cần thiết. Từ đó tôi mạnh dạn
trình bày phương pháp giảng dạy của mình để các thầy, cô và các bạn đồng
nghiệp tham khảo. Để cung cấp kiến thức khoa học giáo dục tư tưởng và rèn
luyện kỹ năng cho học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê hứng
thú học tập, làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác, tạo nên
niềm vui trong sáng và bổ ích, bồi dưỡng cho các em tinh thần học tập, mạnh
dạn trước tập thể, tạo được hưng phấn đồng đều giữa các em để giữa các em
có được sự hòa đồng trong nhận thức và học tập. Bất kỳ môn học nào cũng có
khả năng gây hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân nghệ thuật âm nhạc
nói chung và môn âm nhạc ở trường THCS là nguồn cảm hứng, là sự kích
thích, sự say mê học tập của học sinh nhưng không phải dạy như thế nào cũng
gây được hứng thú cho học sinh.
Xuất phát từ thực tế hiện nay đang đổi mới phương pháp dạy học, học
sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn điều
khiển, việc tạo hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng trong
việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học.
Giáo viên: Phan Thị Dung
7
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
2.3. Các biện pháp thực hiện:
2.3.1. Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần
giới thiệu đề mục mới:
Ta thấy rõ ràng ngay từ bước chân của giáo viên vào lớp với thái độ vui
vẻ thân mật đối với học sinh, việc đánh giá công bằng trong việc kiểm tra
miệng...đều là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của
cả lớp để chuẩn bị bước vào bài học mới nhưng sự hứng thú học tập chỉ thực
sự bắt đầu nếu phần giới thiệu đề mục mới tạo được sự hấp dẫn đối với học
sinh.
*Ví dụ: Khi dạy bài hát “ Lý dĩa bánh bò ” Dân ca Nam Bộ ( tiết 4 âm
nhạc lớp 8) giáo viên vào lớp trên tay cầm một cái “ bánh bò ” chìa ra và hỏi
học sinh ?
Các em có biết cô đang cầm cái gì trên tay không?và chúng ta đã được
ăn món này lần nào chưa ?Học sinh sẽ trả lời đây là bánh bò và sẽ hấp dẫn
hơn khi cô giới thiệu thêm đây là chiếc bánh bò ngày xưa cô giáo tốt bụng đã
giấu cha giấu mẹ lén đem cho cậu học trò nghèo.
Khi có hình ảnh chiếc bánh bò học sinh sẽ nhớ được tiêu đề bài hát và liên
tưởng được nội dung bài hát qua cách giới thiệu.
2.3.2. Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh để gây hứng thú học tập cho các em.
Đặc trưng của môn âm nhạc là thực hành. Thực hành là sợi chỉ đỏ
xuyên suốt quá trình dạy và học của bộ môn. Thông qua thực hành để dạy lý
thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời
gian trên lớp một cách tối ưu (tránh thời gian chết) để tất cả học sinh được
nhìn, nghe và luyện tập nhiều. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo
viên đặt ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học sinh, học sinh dễ hiểu, dễ nhớ,
hay cho các em nghe, nhìn và thể hiện nhiều thì học sinh rất có hứng thú học
tập, động cơ học tập cũng sẽ tốt.
Giáo viên: Phan Thị Dung
8
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
*Ví dụ: Trong tiết học tập đọc nhạc, sau khi học sinh đã đọc tốt giai
điệu bài tập đọc nhạc thì giáo viên yêu cầu các em tự ghép lời ca, đặt lời mới
cho bài Tập đọc nhạc… Để các em có được niềm vui trước sản phẩm tinh
thần của chính mình kèm theo lời khen ngợi của giáo viên.
2.3.3. Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học:
Tránh cách dạy khô khan, tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc đặc trưng
môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp. Giờ học âm nhạc phải là giờ
học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm học vui - vui học. Tránh dạy lý
thuyết trừu tượng và dạy Tập đọc nhạc nặng nề, căng thẳng. Phải tìm mọi
cách cải tiến cách dạy từng phân môn theo hướng tích cực trong từng hoạt
động của học sinh. Bổ sung và sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp
dẫn, đa dạng hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học, mỗi tiết dạy.
* Đối với học hát:
Muốn gây hứng thú cho học sinh thì vai trò của giáo viên rất quan
trọng. Đó là quá trình chuẩn bị của giáo viên, giọng hát của giáo viên, phong
cách biểu diễn...cách tiến hành dạy hát theo phương pháp giảng dạy mới từng
câu ngắn theo lối móc xích, giáo viên đàn giai điệu câu hát, hát mẫu rồi bắt
nhịp để học sinh hát theo. Giáo viên cũng có thể đánh đàn giai điệu cho học
sinh nghe từng câu ngắn và tập hát lời ca.
Sau khi thuộc bài hát, có thể cho học sinh kết hợp một số động tác múa
đơn giản hoặc vận động thân thể theo nhạc. Cuối cùng cho học sinh tập biểu
diễn thể hịên giọng hát của mình kết hợp phụ hoạ, tập trình diễn bài hát theo
nhóm, tập lĩnh xướng hoặc hoà giọng…. Để tạo cho học sinh sự mạnh dạn, tự
tin, giáo viên cùng thực hiện động tác với học sinh (vừa hát vừa múa, động
tác phải phù hợp với nội dung bài hát)
Cho học sinh chuẩn bị theo nhóm trong vài phút sau đó lên trình diễn
thi đua giữa các nhóm, giáo viên nhận xét tuyên dương tạo niềm vui cho các
em.
*Đối với dạy Nhạc lý - Tập đọc nhạc.
Giáo viên: Phan Thị Dung
9
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Lâu nay khi dạy về nhạc lý giáo viên thường định nghĩa, giảng giải ít
xuất phát từ thực tiễn âm nhạc qua các ví dụ sinh động để rút ra nhận xét, kết
luận. Về Tập đọc nhạc các giáo viên chịu ảnh hưởng sâu sắc phương pháp dạy
cho học sinh chuyên nghiệp âm nhạc, gây nên tâm lý căng thẳng nặng nề
không cần thiết, làm cho học sinh có tâm lí sợ hãi khi phải học phân môn này.
Những tiết dạy như vậy thường kém hiệu quả, học sinh không hứng thú học.
Vì vậy để tạo cho các em sự hứng thú trong học tập, cách dạy tập đọc cao độ
nên cho các em dựa vào tiếng đàn làm mẫu của giáo viên, kỹ năng thể hiện
trường độ và tiết tấu phải được quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài tập
riêng trong nhiều tiết học. Giáo viên đàn từng câu ngắn để các em đọc theo
đúng tên nốt nhạc và cuối cùng học sinh trong lớp đọc đúng được cả bài đọc
nhạc.Với những bài hát dân ca có thể cho các em đặt lời mới theo nhiều nội
dung khác nhau…Dạy nhạc lý và tập đọc nhạc phải thật nhẹ nhàng, dễ học
với đại đa số học sinh.
*Ví dụ: Khi học Tập đọc nhạc giáo viên nên gọi học sinh đọc theo từng
nốt nhạc hoặc từng câu nhạc để học sinh dễ đọc và có niềm vui khi thực hiện
được yêu cầu của giáo viên.
*Ví dụ: Khi học nhạc lí để học sinh nhớ vị trí các dấu thăng, dấu dáng
trên khuông nhạc ta có thể bày cách nhớ cho các em như sau:
Đối với thứ tự các dấu thăng #
Lấy F# làm gốc sau đó lên 5 bậc âm là C #.Từ C # lên 5 bậc âm nữa ra
G#. Tương tự như thế sẽ là D#, A #, E #, B#(thứ tự 7 dấu thăng)
Đối với thứ tự các dấu giáng (b)
Lấy Bb làm gốc sau đó lên 4 bậc âm là Eb. Từ Eb lên 4 bậc âm là Ab.
Tương tự như thế sẽ là Db, Gb, Cb, Fb ( thứ tự 7 dấu giáng).
Đối với dạy âm nhạc thường thức:
Phân môn này bao gồm các nội dung: Giới thiệu tác giả tác phẩm, nghe
nhạc và một số kiến thức liên quan đến đời sống âm nhạc. Để tạo ra hứng thú
đối với phân môn này giáo viên có thể tiến hành dưới các hình thức:
Giáo viên: Phan Thị Dung
10
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Đọc truyện, kể chuyện, xem tranh và giải thích, nghe băng nhạc hoặc giáo
viên tự trình bày tác phẩm.
Trong giờ học phân môn âm nhạc thường thức theo tôi nên tạo cho các
em tâm lý thoải mái. Luôn luôn tìm hiểu, nắm bắt, những suy nghĩ nguyện
vọng học tập của từng học sinh từ đó động viên, giúp đỡ các em thỏa mãn
được ý nguyện của bản thân để các em có một tâm lý thoải mái, có hứng thú
học tập.
- Xây dựng cho các em có mối quan hệ bạn bè tốt để giúp đỡ nhau
trong học tập, tạo không khí đạo đức lành mạnh trong lớp, trong trường.
- Trong kiểm tra đánh giá, luôn tạo ra sự công bằng và tôn trọng nhân
cách học sinh.
- Khi học sinh mắc phải những sai lầm không chê bai, la mắng mà thay
vào đó là những lời động viên, khích lệ và hướng dẫn lại từng bước để các em
nhận thấy được những cái sai của mình và tự khắc phục sữa chữa.
- Luôn gần gũi với học sinh để các em thấy được sự quan tâm, chăm lo,
thân thiện từ người thầy mà học sinh hăng hái đam mê môn học.
- Sử dụng có hiệu quả triệt để các đồ dùng dạy học hiện có, đồng thời
tôi còn hướng dẫn các em tự làm đồ dùng phục vụ cho việc học tập, trong
điều kiện khó khăn hiện tại của trường như: làm thêm tranh ảnh và thanh
phách để tạo thêm hứng thú học tập cho các em.
- Trường hợp đọc, kể chuyện theo sách có thể giáo viên đọc cho học
sinh cả lớp nghe. Nếu cần tóm tắt ý chính và nêu câu hỏi cho học sinh trả lời.
Bài nào có tranh minh hoạ cần sưu tầm, phóng to những hình vẽ trong sách
treo trên bảng.
* Ví dụ: Trong tiết dạy Âm nhạc thường thức giới thiệu Nhạc sĩ Văn
Cao giáo viên cho học sinh xem những hình ảnh sau và hỏi:
? Nhạc sỹ Văn Cao là hình số mấy?
Giáo viên: Phan Thị Dung
11
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
1
2
Ns Văn Cao
3
NS Hoàng Vân
NS Bùi Đình Thảo
Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh một đôi ý để gây ấn tượng cho các
em.
*Ví dụ: Kể chuyện NS Hoàng Vân sáng tác bài hát “Hò kéo pháo”
trong hoàn cảnh bộ đội pháo binh đưa pháo vào trận địa Điện Biên Phủ…
Bên cạnh đó lời nói, giọng hát, phong cách, năng lực của giáo viên là
hết sức quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây hứng thú trực tiếp đối
với học sinh.
*Ví dụ: Trong tiết học 14 (ÂN 6, Một số loại nhạc cụ dân tộc phổ
biến), trước khi đi vào bài học giáo viên cho học sinh xem tranh và hỏi.
? Đây là những loại nhạc cụ phổ biến nào?
Đàn nguyệt
Giáo viên: Phan Thị Dung
Đàn Tranh
12
Đàn bầu
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Hoặc GV hỏi. Em có biết những nghệ sĩ sử dụng các lọai nhạc cụ này trong
tư thế như thế nào không?( HS xem tranh và trả lời theo kết quả nhìn
thấy của mình)
Khi đánh cồng chiêng
Khi đánh đàn ta đứng trước
Khi đàn ta đứng
trướcđàn
ta mang lên vai thả
đàn, 2 tay cầm que trúc
2 tay dùng búa sắc
linh
thòng nhạc cụ, tay trái
linh động di chuyển trên
giữ, tay phải cầm dùi
từng ống nứa.
động di chuyển trên
từng thanh đá
đánh vào núm chiêng.
2.3.4. Trong quá trình giảng dạy cần đưa vào một số trò chơi vừa nâng cao
hiệu quả bài học vừa tạo hứng thú cho học sinh với tinh thần “học
để mà vui, vui để mà học”
Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên biết cách sắp xếp thời
gian hợp lý tổ chức trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học. Trong
âm nhạc có rất nhiều trò chơi nhưng giáo viên phải biết tổ chức trò chơi phù
hợp với từng bài học cụ thể.
*Ví dụ: Trong học hát có trò chơi “Nhìn tranh đoán tên bài hát”,
“Nghe nhạc đoán bài hát”, “Nghe tiết tấu đoán câu hát”.
- Giáo viên đặt câu hỏi: đây là hình thức gì trong thể loại nhạc đàn:
Giáo viên: Phan Thị Dung
13
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Hoà tấu
Độc tấu
song tấu
*Trong giờ học Tập đọc nhạc giáo viên có thể cho học sinh xem tiết tấu
rồi nhận diện bài Tập đọc nhạc.
? Em hãy cho biết tiết tấu sau có trong bài Tập đọc nhạc nào?
Để trả lời được câu hỏi học sinh phải tập trung tìm tòi và nhớ lại giai
điệu từng bài tập đọc nhạc, như vậy sẽ tạo cơ hội cho học sinh ôn lại kiến
thức đã học.
Cũng có thể cho học sinh chơi trò chơi “Nghe nhạc đoán tên bài”
*Ví dụ: Giáo viên đàn cho học sinh nghe câu nhạc:
(TĐN số 3 – lớp 6)
(TĐN số 2 – lớp 6)
2.3.5. Giáo viên vận dụng phương pháp tích hợp kiến thức, kỹ năng giữa
các môn học (đặc biệt là môn mỹ thuật) để các em có điều kiện luyện tập để
phát triển toàn diện hơn.
* Ví dụ. trong giờ ôn bài hát và ôn bài Tập đọc nhạc, giáo viên có thể
cho học sinh chơi trò chơi như sau: Chọn 2 đội lên bảng bốc thăm, đội A hát
đội B vẽ tranh diễn tả hình ảnh có trong bài hát, khi đội A ngừng hát thì đồng
thời đội B ngừng vẽ và ngược lại. Học sinh còn lại dưới lớp được chia ra làm
cổ động viên tinh thần cho 2 đội chơi.
2.3.6. Giáo viên phải biết sử dụng phương tiện dạy học như một yếu tố
gây xúc cảm.
Trong một giờ học sinh động, giáo viên không thể không sử dụng
phương tiện dạy học. Đồ dùng dạy học phổ biến đó là sách giáo khoa, nhạc cụ
và tranh ảnh. Các phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng sao cho phù hợp
với nội dung từng bài học. Biết minh hoạ một cách độc đáo, thú vị sẽ kích
thích hứng thú học tập của các em. Kinh nghiệm đã xác nhận nếu chỉ lặp lại
những kiến thức trong sách giáo khoa thì học sinh cũng không hứng thú học
tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát huy hiệu quả một cách
Giáo viên: Phan Thị Dung
14
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
tối ưu được. Mặt khác nếu thoát ly sách giáo khoa làm cho học sinh khó nắm
kiến thức cần thiết thì bài giảng dù có hấp dẫn sinh động đến mấy cũng không
mang lại hiệu quả sư phạm. Vì vậy phải biết kết hợp kiến thức sách giáo khoa
và đồng thời phải vừa biết mở rộng kiến thức. Đặc biệt với môn Âm nhạc
phải chú trọng thực hành. Giáo viên dạy nhạc mà không có nhạc cụ, không
biết sử dụng nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán, hiệu quả bài dạy
không cao. Các mẩu truyện, tranh, ảnh đòi hỏi giáo viên phải có để minh hoạ
thêm cho học sinh. Ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các phương tiện
học tập như: sách, vở, bút, thanh phách...và sưu tầm những gì mà giáo viên
yêu cầu.
* Ví dụ muốn giới thiệu hình thức hát bè theo nhiều nhóm hát tạo thành
1 hợp xướng thì phải có hình ảnh 1 tổ hợp xướng cho học sinh xem.
Dàn hợp xướng
•
Ví dụ. Các Hình thức trong thể loại nhạc hát
Đơn ca
Tốp ca
Song ca
2.3.7. Thường xuyên củng cố và phát triển hứng thú của học sinh trong giờ
học âm nhạc
Việc gây hứng thú cho học sinh trong giờ học không chỉ một lần mà
phải rèn luyện thường xuyên từ phút đầu đến phút cuối giờ học. Hơn nữa phải
Giáo viên: Phan Thị Dung
15
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
làm cho mức độ hứng thú ngày càng tăng đến nỗi các em không để ý thời gian
trôi đi nhanh chóng và đến khi giờ học kết thúc học sinh còn cảm thấy luyến
tiếc.
2.3.8. Tăng cường các hoạt động âm nhạc trong lớp, trường để học
sinh được xem, được nghe, đựơc thể hiện và bình luận
Bằng hình thức tổ chức các Hội thi văn nghệ về các chủ đề, các buổi
ngoại khoá âm nhạc với chủ đề: “Khúc nhạc tháng 3”, “ Em làm nghệ sĩ”, Âm
nhạc trong em”, “ Giai điệu xanh”, Giai điệu tuổi hồng… giúp cho học sinh
có niềm say mê hứng thú hơn trong giờ học tập chính khóa cũng là hình thức
phát hiện năng khiếu bồi dưỡng cho các em phát huy khả năng âm nhạc.
2.4. Kết quả nghiên cứu:
a. Kết quả thực hiện.
Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong những năm qua tôi được
phân công giảng dạy bộ môn âm nhạc. Tôi nhận thấy đa số học sinh đều rất
hứng thú học tập, các lớp qua kiểm tra đều đạt kết quả cao qua từng năm học.
Cụ thể nhất là trong năm học 2018 – 2019 có 98,6% học sinh Đạt (Đ), còn lại
1,4% học sinh chưa đạt (CĐ), so với những năm trước thì kết quả tăng lên rõ
rệt và các em hào hứng hơn khi học bộ môn âm nhạc.
b. Bài học kinh nghiệm.
Từ thực tế giảng dạy, kết quả đạt được qua việc áp dụng các biện pháp
nói trên, bản thân tôi đúc rút ra một số kinh nghiệm như sau:
Để tạo hứng thú đối với học sinh thì trước hết phải gây hứng thú cho học sinh
ngay từ phần mở đầu bài học, phần giới thiệu đề mục mới.
- Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh.
- Giáo viên cần phải nắm đặc trưng của bộ môn, có phương pháp dạy
học linh hoạt và sáng tạo, phải tìm mọi cách để cải tiến cách dạy từng phân
môn theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, bổ sung sáng
Giáo viên: Phan Thị Dung
16
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hóa cách thức truyền đạt
ở mỗi bài học.
- Phương tiện dạy học phải đầy đủ, giáo viên phải biết sử dụng phương
tiện dạy học như một yếu tố gây xúc cảm.
- Trong các tiết học phải tạo cho các em sự hứng thú từ đầu cho đến hết
tiết học, tạo cho các em sự hứng thú vui tươi, bởi vì đặc trưng bộ môn đó là
học để mà vui - vui để mà học, tránh gò ép đối với học sinh.
- Tăng cường các hoạt động âm nhạc trong lớp, trong trường bằng hình
thức tổ chức hội thi văn nghệ, ngoại khóa.
Muốn thực hiện những nội dung trên có hiệu quả đòi hỏi mỗi giáo viên
phải không ngừng nâng cao kiến thức, học hỏi trên mọi phương tiện thông tin
để tạo cho mình một trình độ chuyên môn vững vàng, thường xuyên học hỏi
rút kinh nghiệm ở các đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận.
Có thể nói rằng môn âm nhạc ở trường phổ thông có vị trí quan trọng
trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Ngày nay với nội dung chương trình đổi mới
phương pháp dạy học, người giáo viên phải không ngừng học hỏi để nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Ngoài những môn học chính thì môn học âm
nhạc giúp cho học sinh phát triển thị hiếu thẩm mỹ, nghệ thuật, nâng cao dần
một bước về tiếp xúc với âm nhạc, tạo đà cho sự giáo dục và phát triển toàn
diện về nhân cách cho học sinh.
Việc dạy môn âm nhạc ở trường THCS trong quá trình đổi mới ngày
nay là vô cùng cần thiết. Tất cả các giáo viên đứng lớp, giáo viên chuyên biệt
và các cấp chỉ đạo cần hiểu rõ điều này để môn âm nhạc ngày càng phát huy
tác dụng, góp phần vào sự nghiệp đào tạo các mầm non tương lai cho đất
nước.
Từ thực trạng dạy học âm nhạc ở trường THCS, từ kiến thức được học
trong nhà trường và từ thực tế giảng dạy, bản thân tôi đã đúc rút ra một kinh
Giáo viên: Phan Thị Dung
17
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
nghiệm: phần lớn các yếu tố làm cho học sinh hứng thú học tập đều phụ
thuộc vào vai trò của giáo viên.
Những cách thức, những cung bậc gây hứng thú cho học sinh trong học
tập môn âm nhạc là hết sức phong phú. Mỗi người có một phương pháp, biện
pháp của riêng mình.
Trên đây tôi mới chỉ đề cập phần nào kinh nghiệm của bản thân tôi đã
được chắt lọc qua thực tế tham gia giảng dạy nhiều năm học. Nó được áp
dụng đi vào từng tiết dạy và thấy có chiều hướng tốt, học sinh học tốt hơn và
có nhiều hứng thú hơn với môn học. Song đó là kinh nghiệm của riêng tôi nên
chắc hẳn không tránh khỏi sự thiếu sót. Mong rằng trong quá trình xem xét,
quý thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp, hội đồng sư phạm sẽ có những ý
tưởng hay hơn, bổ ích hơn, để bổ sung chỉnh sửa nhằm hoàn thiện hơn những
ý tưởng tôi vừa nêu trên để tôi có thêm hành trang phục vụ chuyên môn của
mình ngày càng tốt hơn trong những năm học tới.
3.2. Kiến nghị:
Hiện nay tài liệu tham khảo về bộ môn âm nhạc, đặc biệt là phần hỗ trợ
cho phân môn âm nhạc thường thức rất ít để có thể trợ giúp cho học sinh. Đề
nghị nhà trường giúp đỡ. Mặc khác để có điều kiện giao lưu, trao đổi và học
hỏi lẫn nhau phòng giáo dục tạo điều kiện mở các chuyên đề cho bộ môn âm
nhạc trong huyện để giáo viên có dịp để học tập. Nhà trường cũng kịp thời bổ
sung một số đồ dùng dạy học như: tranh ảnh, loa đài, băng đĩa…..cho việc hỗ
trợ dạy học tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã rút ra được trong quá trình
giảng dạy, tự bồi dưỡng và được sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp,
đã giúp tôi có được những kết quả khiêm tốn đó. Nó cũng là nguồn động viên
tôi trong quá trình tìm tòi phương pháp truyền thụ cho các em học sinh được
tốt hơn.
Bản thân cá nhân đã cố gắng trong những điều kiện có thể, song chắc
chắn đề tài này sẽ không tránh khỏi những hạn chế.Vì vậy tôi rất mong được
Giáo viên: Phan Thị Dung
18
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
sự góp ý phê bình của quý thầy cô giáo cùng các bạn đồng nghiệp để có được
phương pháp dạy học ngày càng tốt hơn….
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Đăk Mil, ngày 10 tháng 9 năm 2019
NGƯỜI VIẾT
Phan Thị Dung
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa âm nhạc 6, 7,8,9 – NXB GD VIỆT NAM
2. Sách giáo viên âm nhạc 6,7,8,9– NXB GD VIỆT NAM
3. Các tranh ảnh minh hoạ:
4. Sách tham khảo:
5. Sách bồi dưỡng thường xuyên âm nhạc:
6. Phương pháp dạy học các phân môn âm nhạc:
Giáo viên: Phan Thị Dung
19
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
Đánh giá của hội đồng trường THCS Chu Văn An
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Đánh giá của hội đồng PGD & ĐT huyện Đăk Mil
Giáo viên: Phan Thị Dung
20
Trường: THCS Chu Văn An
“Cách gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc ở trường THCS”
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Đánh giá của hội đồng SGD & ĐT ĐăkNông
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Giáo viên: Phan Thị Dung
21
Trường: THCS Chu Văn An
