Luận Văn Dạy học piano cho trẻ 5 tuổi tại trường mầm non Tuổi thần tiên, Mỹ Đình, Hà Nội

TR

NGă

B GIỄO D C VÀ ÀO T O
I H CăS ăPH M NGH THU TăTRUNGă

HOÀNGăV Nă

T

D Y H C PIANO CHO TR 5 TU I T IăTR
M M NON TU I TH NăTIểN,ăM

NGăPHỄPăD Y H CăÂMăNH C

Khóaă8ă(2016ă- 2018)

HƠăN i, 2019

NG

ÌNH,ăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS
LụăLU NăVÀăPH

NG


TR

NGă

B GIỄO D C VÀ ÀO T O
I H CăS ăPH M NGH THU TăTRUNGă

HOÀNGăV Nă

NG

T

D Y H C PIANO CHO TR 5 TU I T IăTR
M M NON TU I TH N TIểN,ăM

NG

ÌNH,ăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS
ChuyênăngƠnh:ăLýălu năvƠăPh

ngăphápăd y h căÂmănh c

Mưăs : 8140111

Ng

iăh

ng d n khoa h c: PGS.TS Nguy nă

HƠăN i, 2019

ngăNgh


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan đơy lƠ công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s
li u, k t qu trong lu n v n lƠ trung th c vƠ ch a ai công b trong b t k công
trình nƠo khác.

Hà n i, ngày 01 tháng 6 n m 2019
Tácăgi lu năv n

HoƠngăV nă

t


DANHăM CăCH ăVI TăT T
C

Cao đ ng

C SP

Cao đ ng s ph m

H

ih c

GD & T

Giáo d c vƠ đƠo t o

GV

Giáo viên

HS

H c sinh

HK

H ck

Nxb

NhƠ xu t b n

tr.

trang

VHNT

V n hóa Ngh thu t

M CL C
M

U ........................................................................................................... 1

Ch

ng 1: C S Lụ LU N VÀ TH C TI N ............................................. 8

1.1. M t s khái ni m vƠ thu t ng ................................................................... 8
1.1.1. Khái ni m ............................................................................................... 8
1.1.2. Thu t ng .............................................................................................. 11
1.2. Vai trò c a vi c d y h c đƠn piano cho tr em ........................................ 14
1.2.1. Phát tri n k n ng nghe vƠ đ nh h

ng th m m ............................. 14

1.2.2. T ng kh n ng v n đ ng th ch t vƠ rèn s t p trung ...................... 16
1.2.3. T ng c

ng c m xúc vƠ h tr ch a b nh ......................................... 18

1.3. Th c tr ng v tr

ng m m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i.......... 20

1.3.1. Khái quát chung ................................................................................... 20
1.3.2. N ng l c giáo viên vƠ kh n ng c m th ơm nh c c a h c sinh ...... 23
1.3.3. Ch

ng trình h c ................................................................................. 25

1.3.4. Th c tr ng d y h c piano ................................................................... 27
1.3.5. Th c tr ng h c piano c a tr ................................................................. 31
Ti u k t ............................................................................................................ 32
Ch

ng 2: BI N PHỄP D Y H C PIANO CHO TR 5 TU I .................. 34

2.1. Xơy d ng ch

ng trình d y h c piano ..................................................... 34

2.1.1. M c tiêu................................................................................................. 34
2.1.2. N i dung d y h c c th ........................................................................ 35
2.2. D y h c lỦ thuy t b tr vƠ th c hƠnh piano ........................................... 41
2.2.1. D y h c lỦ thuy t b tr ........................................................................ 42
2.2.2. D y h c th c hƠnh piano....................................................................... 48
2.3. H

ng d n luy n t p bƠi th c hƠnh ......................................................... 59

2.3.1. V bƠi .................................................................................................... 59
2.3.2. Ghép bƠi ................................................................................................ 62
2.4. Thi t k n i dung gi h c vƠ quy trình d y h c ...................................... 63

2.4.1. Thi t k n i dung gi h c ..................................................................... 63
2.4.2. Quy trình d y h c piano ........................................................................ 65
2.5. Th c nghi m s ph m .............................................................................. 67
2.5.1. M c đích vƠ n i dung th c nghi m ...................................................... 67
2.5.2.

it

ng vƠ đ a đi m th c nghi m ..................................................... 68

2.5.3. Th i gian ti n hƠnh vƠ n i dung d y h c th c nghi m......................... 68
2.5.4. K t qu th c nghi m ............................................................................. 70
Ti u k t ............................................................................................................ 71
K T LU N .................................................................................................... 73
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 76
PH L C ........................................................................................................ 81


1

M

U

1.ăLýădoăch năđ tƠi
Ểm nh c lƠ m t ph n t t y u c a cu c s ng, lƠ m t trong nh ng
ph

ng ti n bi u l c m xúc con ng

i. Ểm nh c góp ph n giáo d c, kích

thích s phát tri n c a th n kinh, có vai trò quan tr ng trong quá trình hình
thƠnh vƠ phát tri n nhơn cách, h

ng con ng

i đ n v i các giá tr chơn,

thi n, m . Do đó, giáo d c ơm nh c r t quan tr ng, đ c bi t lƠ đ i v i l a tu i
tr em.
Giáo d c ơm nh c cho tr nói chung, c ng nh d y piano cho tr 5 tu i
nói riêng lƠ ho t đ ng ngh thu t có tác d ng giáo d c th m m , ngoƠi ra còn
giúp tr phát tri n trí tu , thúc đ y phát tri n ngôn ng , có kh n ng tr i
nghi m nh ng c m xúc trong quá trình c m th vƠ th hi n ơm nh c. Khi tr
em đ

c ti p xúc v i các bƠi h c v ơm nh c hƠng tu n, s giúp tr th hi n

s sáng t o, rèn luy n tính t giác, xơy d ng tinh th n đ ng đ i. Thông qua
đó, tr có đ

c tinh th n trách nhi m, phát tri n k n ng t duy cao h n.

Nhi u em còn xem ơm nh c lƠ c h i đ
thơn v i m i ng
ụ th c đ
đơy

n

c th hi n mình, đ kh ng đ nh b n

i.
c l i ích c a vi c h c ơm nh c đ i v i tr , nh ng n m g n

c ta, các b c ph huynh đã cho tr ti p xúc nhi u h n v i ơm nh c.

c bi t nhu c u cho tr t 5 tu i tr lên h c piano ngƠy cƠng nhi u, nên các
tr

ng m m non r t chú tr ng vƠo vi c gi ng d y piano, tr thƠnh ho t đ ng

đ

c yêu thích vƠ lƠ ngu n c m h ng m nh m đ tr c m th ngh thu t.

M

áp ng nhu c u h c piano c a tr , tr

ng m m non Tu i th n tiên,

ình, HƠ N i đã đ a môn h c piano vƠo ch

ng trình gi ng d y. V n đ

d y h c piano luôn đ

c x p vƠo nh ng nhi m v quan tr ng trong k ho ch

đƠo t o vƠ phát tri n c a tr

ng, nh m mang l i s phát tri n toƠn di n c v

trí tu vƠ th ch t. Thông qua nh ng bu i h c piano, giáo viên s cung c p
ki n th c ơm nh c, b i d

ng cho tơm h n tr th thêm phong phú, góp ph n


2
giúp các em có th h i nh p v i n n giáo d c ngh thu t c a th gi i. Do đó, đơy
c ng lƠ vi c lƠm c n thi t đ c ng c , t ng c

ng uy tín đƠo t o c a tr

ng.

Tuy nhiên, do nhi u nguyên nhơn khác nhau d n đ n vi c d y h c
piano c a tr

ng ch a đ t đ

c hi u qu cao nh t: m c đ nh n th c c a h c

sinh, n ng l c c a giáo viên còn h n ch , th i l

ng h c còn quá ít, tƠi li u

h c t p ch a phong phú, giáo viên vƠ h c sinh ch a có s t
nhau... LƠ m t giáo viên d y piano cho tr trong tr

ng tác t t v i

ng tôi luôn tr n tr , tìm

tòi vƠ sáng t o, đ tìm ra nh ng cách th c hay, nh ng bi n pháp t t nh t cho
bƠi gi ng c a mình.

ó lƠ lỦ do tôi ch n đ tƠi nghiên c u D y h c piano

cho tr 5 tu i t i tr

ng m m non Tu i th n tiên, M

lu n v n cao h c chuyên ngƠnh LỦ lu n vƠ Ph

ình, Hà N i lƠm

ng pháp d y h c ơm nh c.

2. L ch s nghiênăc u
Nh ng n m qua d y h c piano lƠ đ tƠi thu hút đ

c nhi u s quan

tơm, chú Ủ c a các tác gi nghiên c u. ã có nhi u lu n án, lu n v n vƠ công
trình vi t v d y h c piano t i Vi t Nam, ch ng h n:

Lê D ng (2001), Piano cho thi u nhi ph n 1,2,3, Nxb Ểm nh c, HƠ N i
[9]. Công trình đã s u t m nh ng ti u ph m piano c đi n c a các nh c s
Johann Sebastien Bach, Wolfgang Amadeus Mozart, Ludwig van Beethoven,
Frédéric François Chopin... phù h p v i l a tu i thi u nhi.
Lê D ng (2005), Piano c đi n đ

c yêu thích nh t ph n 1,2, Nxb Ểm

nh c, HƠ N i [10]. Công trình nƠy đã t p h p nh ng tác ph m piano khó
các d ng bi n t u, rondo, sonata... c a các nh c s Wolfgang Amadeus
Mozart, Ludwig van Beethoven, Frédéric François Chopin... phù h p v i các
đ it

ng đã theo h c piano trong m t th i gian dƠi, t 3 đ n 5 n m.

T Quang ông (2013), M t s hình th c k thu t c b n c a ngh thu t
ch i đàn piano, Nxb Ểm nh c [14]. ơy lƠ cu n sách có n i dung chuyên sơu
v cách s d ng k thu t khi ch i piano chuyên nghi p, có minh ch ng c th
b ng ví d các trích đo n tác ph m piano.


3
Tr n Thu HƠ (1987), Ngh thu t đàn Piano

Vi t Nam, lu n án ti n s

Ngh thu t h c t i Nh c vi n Tchaicovsky, Maxc va [17]. Tác gi đã nghiên
c u s hình thƠnh vƠ phát tri n cơy đƠn piano
các ph

Vi t Nam, phơn tích, đánh giá

ng pháp s ph m qua các giai đo n t th i k Pháp thu c cho đ n

nh ng n m c a th p k 80 c a th k XX. Tác gi s u t m, th ng kê, phơn
tích nhi u tác ph m vi t cho đƠn piano, qua đó kh c h a nh ng nét đ c tr ng
trong phong cách sáng tác c a các nh c s Vi t Nam.
Nguy n Minh Anh (2008) v i lu n án ti n s Ngh thu t h c S phát
tri n ngh thu t piano Vi t Nam, b o v t i H c vi n Ểm nh c Qu c gia Vi t
Nam [1]. Tác gi đã đánh giá thƠnh t u, đóng góp c a ngh thu t piano trong
giáo d c ơm nh c t i Vi t Nam, đ c bi t trong h n 20 n m đ i m i. Lu n án
đ xu t m t s v n đ quan tr ng v s ph m piano đ n ng cao ch t l

ng

đƠo t o piano c a Vi t Nam trong giai đo n m i. N i dung đ xu t g m
nh ng v n đ nh ph

ng pháp th l ng c th khi ch i đƠn, cách th hi n tác

ph m, ngh thu t s d ng pedal, rèn luy n tai nghe ơm nh c, nơng cao kh
n ng sáng t o c a ng
V Mai Ph
h c piano nh tu i

i ch i đƠn piano.

ng (2003), M t s v n đ trong vi c gi ng d y h c sinh
Vi t Nam, lu n v n th c s Ngh thu t h c, b o v t i

H c vi n Ểm nh c Qu c gia Vi t Nam [41]. Lu n v n nghiên c u đ c đi m
tơm lỦ l a tu i, đ ra ph
gi ng d y piano h

ng pháp s ph m vƠ nh ng v n đ c b n trong

ng đ n đ i t

ng nh tu i.

Lê Nam (2014), Nghiên c u và phân tích m t s giáo trình piano c
b n cho tr nh , lu n v n th c s LỦ lu n vƠ ph
b o v t i tr

ng

ng pháp d y h c ơm nh c,

i h c S ph m Ngh thu t Trung

ng [34]. Lu n v n

nghiên c u v vai trò c a Ểm nh c vƠ l i ích cho tr h c piano, khái quát v
cơy đƠn piano, th c tr ng d y h c piano cho tr em

HƠ N i. Trong đó, đ tƠi

ch y u nghiên c u 4 giáo trình c b n g m: Piano Basic; Sunbeam; Die
Russische Clavierschule; Piano Time. Lu n v n đã phơn tích tính u đi m,
nh

c đi m vƠ ng d ng 4 giáo trình vƠo gi ng d y.


4
Phan Th Thi n (2015), D y h c piano cho h c sinh n ng khi u
tâm âm nh c Yamaha Hà N i, lu n v n th c s LỦ lu n vƠ ph
h c ơm nh c, b o v t i tr

ng

trung

ng pháp d y

i h c S ph m Ngh thu t Trung

ng

[43]. Lu n v n tìm hi u v th c tr ng vi c d y piano vƠ đ a ra nh ng gi i
pháp cho vi c d y đƠn piano t i trung tơm ơm nh c Yamaha b ng vi c đ i
m i ch

ng trình, tƠi li u, hình th c t ch c d y h c vƠ đ a ra m t s bi n

pháp rèn luy n k n ng cho h c sinh.
Nguy n Th Thu Trang (2016), D y h c piano cho tr 4-5 tu i t i trung
tâm đào t o âm nh c Musicland Hà N i, lu n v n th c s LỦ lu n vƠ ph
pháp d y h c ơm nh c, tr

ng

i h c S ph m Ngh thu t Trung

ng

ng [49].

Lu n v n đ c p đ n m t s khái ni m vƠ th c tr ng d y h c đƠn piano cho
tr . T đó đ a ra ph

ng th c d y h c đƠn piano cho tr t i trung ơm b ng

cách cho các em lƠm quen v i cơy đƠn piano, h th ng bƠi t p, nh ng v n đ
giúp cho vi c d y đƠn piano cho tr 4-5 tu i t i trung tơm đƠo t o ơm nh c
Musicland tr nên hi u qu .
Ph m Quang Vinh (2017), D y h c Piano cho tr

em t i trung

tâm Music Talent b ng b giáo trình John Thompson’s, lu n v n th c s LỦ
lu n vƠ ph

ng pháp d y h c ơm nh c, b o v t i tr

Ngh thu t Trung

ng

ng [54]. Lu n v n nghiên c u ph

i h c S ph m

ng pháp d y piano

đ i v i HS c a trung tơm Music Talent vƠ vi c ng d ng giáo trình John
Thompso’s trong d y h c piano.
Lu n v n c a Phan Th Thi n, Nguy n Th Thu Trang, Ph m Quang
Vinh có nhi u đi m gi ng v i cách ti p c n c a chúng tôi, đ c bi t đ i t

ng

d y lƠ tr em t 4 - 5 tu i.
Còn khá nhi u bƠi vi t vƠ công trình liên quan đ n lu n v n nh : Lê
Th Hi n (2010), H c ch i đàn piano nhanh nh t cho tr em, Nxb H ng

c,

HƠ N i [19]; Lê Th Hi n (2010), Ch i piano hi n đ i t p 1,2, Nxb H ng
c, HƠ N i [20]; Thái Th Liên (ch biên) (2004), Ph

ng pháp h c đàn


5
piano, Nxb Ểm nh c, HƠ N i [30]; Minh Ti n (1995), Nh ng nh c ph m
ch n l c so n cho đàn piano và organ - t p 1-2, Nxb V n ngh TP, H Chí
Minh [45] [46]; Nguy n Xuơn T (2005), Ph
đi n t t p1, Nxb

ng pháp d y và h c đàn phím

i h c S ph m HƠ N i [52] [53]...

Nh ng đ tƠi nghiên c u trên đ u có n i dung c th liên quan đ n
ph

ng pháp d y h c ơm nh c nói chung, d y h c piano nói riêng cho m i

m tđ it

ng khác nhau.

c bi t nh ng công trình d y piano cho tr em, lƠ

ngu n t li u vô cùng h u ích cho chúng tôi trong quá trình nghiên c u. Tuy
nhiên, ch a có đ tƠi nƠo tr c ti p nghiên c u vi c d y đƠn piano cho tr 5
tu i t i tr

ng M m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i. Do v y, đ tƠi mƠ

chúng tôi ch n lƠ hoƠn toƠn m i, không trùng l p v i các công trình nghiên
c u khoa h c c a ng

i khác.

3. M căđíchăvƠănhi m v nghiênăc u
3.1. M c đích nghiên c u

T vi c tìm hi u th c tr ng d y h c piano cho tr 5 tu i t i tr
non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i, đánh giá các u đi m vƠ nh

t đó đ a ra nh ng bi n pháp nh m nơng cao ch t l
tr 5 tu i t i tr

ng m m
c đi m,

ng vi c d y h c đƠn cho

ng.

3.2. Nhi m v nghiên c u
T ng h p các t li u có liên quan đ n đ tƠi nghiên c u, phơn tích v
ph

ng pháp d y h c piano nói chung, đ c bi t lƠ ph

cho tr 5 tu i t i các tr
v i tr

ng pháp d y h c piano

ng m m non trên đ a bƠn có đi u ki n t

ng M m non Tu i th n tiên, M

ng đ ng

ình, HƠ N i. ó s lƠ c s lỦ lu n,

giúp cho vi c th c hi n lu n v n đ t hi u qu .
Kh o sát vi c d y h c ơm nh c t i tr
ình, HƠ N i, đ c bi t nghiên c u các ph
tu i t i tr

ng m m non Tu i th n tiên, M
ng pháp gi ng d y piano cho tr 5

ng.
a ra các bi n pháp h c đƠn piano phù h p v i h c sinh nh m nơng

cao ch t l

ng d y đƠn piano cho tr 5 tu i t i tr

ng.


6
4.ă

iăt

4.1.

ngăvƠăph măviănghiênăc u

it

ng nghiên c u

Nghiên c u các bi n pháp d y h c piano cho tr 5 tu i t i tr
non Tu i th n tiên, M

ng m m

ình, HƠ N i.

4.2. Ph m vi nghiên c u
Trong n i dung lu n v n nƠy, chúng tôi t p trung vƠo các bi n pháp d y
h c piano cho tr 5 tu i t i tr

ng m m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i.

C th lƠ bi n pháp: d y h c ph n lỦ thuy t b tr , d y h c th c hƠnh piano
vƠ h

ng d n luy n t p bƠi th c hƠnh.

Th i gian nghiên c u: t tháng 12 n m 2016 đ n tháng 12 n m 2018.
Không gian nghiên c u: lu n v n đ
th n tiên, M
5.ăPh

c th c hi n t i tr

ng m m non Tu i

ình, HƠ N i.

ngăphápănghiênăc u
Trong quá trình th c hi n lu n v n, chúng tôi ch y u s d ng các

ph

ng pháp sau :
- Kh o sát nghiên c u tƠi li u vƠ th c ti n vi c d y h c piano cho tr 5

tu i t i tr

ng M m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i, t đó t ng h p,

đ a ra nh ng nh n đ nh có tính khoa h c
-

i u tra, phơn tích đánh giá k t qu nghiên c u đ đ xu t các gi i

pháp d y h c piano cho tr 5 tu i t i tr

ng M m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i.
- Ph

ng pháp th c nghi m s ph m đ đánh giá k t qu d y h c c a

các gi i pháp đ

c đ xu t.

6. Nh ngăđóngăgópăc a lu năv n
Lu n v n hy v ng s giúp cho vi c đ i m i n i dung, ch

ng trình,

giáo trình vƠ đa d ng các bi n pháp d y h c piano cho tr 5 tu i t i tr
M m non Tu i th n tiên, M

ình, HƠ N i.

ng


7
NgoƠi ra lu n v n còn có th lƠm tƠi li u tham kh o cho các đ tƠi
nghiên c u khoa h c cùng h

ng.

7. B c c c a lu năv n
NgoƠi ph n M đ u, K t lu n, Ph l c vƠ TƠi li u tham kh o, n i dung
lu n v n g m 2 ch

ng, c th nh sau:

Ch

ng 1: C s lý lu n và th c ti n

Ch

ng 2: Bi n pháp d y h c piano cho tr 5 tu i


8
Ch
C ăS

ngă1

LụăLU NăVÀăTH C TI N

1.1. M t s kháiăni măvƠăthu t ng
Tìm hi u khái ni m vƠ thu t ng liên quan đ n lu n v n lƠ n i dung c n
đ

c lƠm rõ. ó có th coi lƠ m t ph n c a c s lỦ lu n đ t t ng n n đ giúp

chúng tôi th c hi n lu n v n m t cách khoa h c.
1.1.1. Khái ni m
1.1.1.1. D y h c
Cu n Lý lu n d y h c c a Nguy n V n H có nh n đ nh r ng:
D y h c lƠ m t quá trình t

ng tác (h p tác gi a thƠy vƠ trò)

trong đó thƠy ch đ o nh : ho t đ ng t ch c, lãnh đ o, đi u
ch nh ho t đ ng nh n th c c a h c sinh, còn trò t giác, tích c c,
ch đ ng thông qua vi c t t ch c, t đi u ch nh ho t đ ng nh n
th c c a b n thơn nh m đ t t i m c đích d y h c [23; 10].
Theo khái ni m trên, d y h c lƠ m t quá trình ph i h p ho t đ ng c a
hai ch th : giáo viên vƠ h c sinh; ng

i d y vƠ ng

i h c, trong đó giáo viên

lƠ ch th c a ho t đ ng gi ng d y, gi vai trò ch đ o trong toƠn b quá trình
d y h c, lƠ ng

i xơy d ng k ho ch vƠ tr c ti p t ch c th c hi n, h

ng

d n th c hƠnh.
Trong cu n, Tâm lý h c d y h c tác gi H Ng c

i nêu lên quan

đi m nh sau:
D y h c lƠ m t quá trình g m toƠn b các thao tác có t ch c vƠ có
đ nh h

ng giúp ng

i h c t ng b

c có n ng l c t duy vƠ n ng

l c hƠnh đ ng v i m c đích chi m l nh các giá tr tinh th n, các hi u
bi t các k n ng, các giá tr v n hóa mƠ nhơn lo i đã đ t đ
trên c s đó có kh n ng gi i quy t đ
trong toƠn b cu c s ng c a m i ng

cđ

c các bƠi toán th c t đ t ra

i h c [13; 239].


9
Khái ni m nƠy ph n ánh đ
gi a ng
đ

i d y vƠ ng

ih ch

c rõ s ph i h p hƠnh đ ng, th ng nh t
ng t i m c đích d y h c. Khái ni m đ a ra

c c u trúc c b n c a quá trình d y h c v i các thƠnh t ch y u vƠ các

quan h gi a chúng, c ng nh s t ch c bên ngoƠi c a quá trình nƠy: thƠy
ch đ o, trò l nh h i đ đ t đ

c m c đích d y h c.

Có th còn nhi u tác gi khác bƠn v khái ni m d y h c, nh ng hai khái
ni m nêu trên mang tính t ng quát cao v quá trình d y h c. Vì th , trong lu n
v n nƠy, chúng tôi th ng nh t v i hai quan đi m nƠy vƠ nh n m nh thêm: D y
h c lƠ m t quá trình ho t đ ng ph i h p th ng nh t gi a thƠy vƠ trò d
h

ng d n ch d o c a thƠy, nh m giúp trò chi m l nh có ch t l

is

ng vƠ hi u

qu n i dung bƠi h c.
1.1.1.2. Ph

ng pháp d y h c

Trong T đi n ti ng Vi t do HoƠng Phê (ch biên) có khái ni m v
ph

ng pháp lƠ: “cách th c nh n th c, nghiên c u hi n t

ng c a t nhiên vƠ

đ i s ng xã h i” [40; 766].
Ph

ng pháp c ng có th đ

t i m c đích nh t đ nh, ph

c hi u lƠ cách th c c a hƠnh vi nh m đ t

ng pháp còn đ

c coi lƠ nh ng quy t c, m t h

th ng thao tác xác đ nh mƠ nh nó chúng ta đ t t i m t m c đích xác đ nh.
V ph

ng pháp d y h c có th d a trên cách quan ni m v quá trình

d y h c. H th ng ho t đ ng d y h c trong cu n Lý lu n d y h c c a tác gi
Nguy n V n H có vi t: “Ph

ng pháp d y h c lƠ cách th c ho t đ ng ph i

h p, th ng nh t c a giáo viên vƠ h c sinh do giáo viên t ch c, đi u khi n vƠ
h c sinh t t ch c, t đi u khi n nh m th c hi n t t các nhi m v d y h c”
[23; 63].
Nh v y, ph
giúp con ng

ng pháp lƠ cách th c, lƠ con đ

ng, lƠ ph

ng ti n nh m

i đ t t i nh ng m c đích nh t đ nh trong nh n th c vƠ trong

th c ti n, lƠ h th ng nh ng hƠnh đ ng có ch đích theo m t trình t nh t
đ nh c a GV đ t ch c ho t đ ng nh n th c vƠ ho t đ ng th c hƠnh c a HS


10
nh m đ m b o cho h l nh h i n i dung d y h c, chính nh v y mƠ đ t đ
m c đích d y h c. ó chính lƠ cách th c ho t đ ng, lƠ ph
n i dung d y h c. Vì v y, đ d y h c hi u qu , ng
pháp d y phù h p v i t ng đ i t

ng ti n truy n t i

i d y ph i có ph

ng đ có th giúp cho ng

c
ng

i h c có th ti p

thu ki n th c m t cách t t nh t.

1.1.1.3. Ph

ng pháp d y h c piano

Theo tác gi Lê Anh Tu n có nêu trong cu n Ph
nh c

tr

ng pháp d y h c âm

ng ti u h c và trung h c c s thì:
Ph

ng pháp d y h c ơm nh c lƠ cách th c hƠnh đ ng chung nh t

c a giáo viên trong gi h c nh c, nh m t ch c cho h c sinh chi m
l nh đ i t

ng h c t p vƠ hoƠn thƠnh m c tiêu c a gi h c. Trong

m i ti t d y, giáo viên th
đ giúp h c sinh đ t đ
Vi c l a ch n ph

ng s d ng m t s ph

ng pháp d y h c

c m c tiêu vƠ ki n th c, k n ng, thái đ .

ng pháp nƠo ph thu c vƠo các y u t nh n i

dung bƠi h c, th i l

ng d y h c, m c tiêu c a bƠi h c, ph

ng ti n

d y h c, cách ki m tra đánh giá, n ng l c c a giáo viên, n ng l c
c a h c sinh, đi u ki n d y h c c th [50; 39].
Ph

ng pháp d y h c d y h c piano lƠ cung c p nh ng c s lỦ lu n

qua h th ng các bi n pháp t ch c ho t đ ng trong su t quá trình d y h c.
Bên c nh đó còn b i d

ng th m m , th hi u ngh thu t đúng đ n, góp ph n

hình thƠnh k n ng vƠ c m th ơm nh c cho ng

i h c.

Trong d y h c piano bao g m h th ng các ph
pháp trình di n tác ph m; ph
dùng l i; ph

ng pháp th c hƠnh luy n t p; ph

ng pháp s d ng ph

trình di n tác ph m vƠ ph

ng pháp nh : Ph

ng

ng pháp

ng ti n d y h c. Trong đó ph

ng pháp

ng pháp th c hƠnh luy n t p lƠ hai ph

ng pháp

chính trong gi ng d y ơm nh c. ơy lƠ hai ph

ng pháp thu hút s chú Ủ c a

h c sinh, t o đi u ki n cho s l nh h i vƠ th c hƠnh.


11
Có th nói, nh ng ph

ng pháp nh trên lƠ r t đ y đ , có c s khoa

h c v giáo d c, nh t lƠ lỦ lu n v d y h c piano. Thông qua đó đ chúng ta
áp d ng trong vi c d y nh c, h

ng t i ch t l

ng trong t ng ti t h c.

1.1.2. Thu t ng
Các thu t ng v k thu t c b n c a đƠn piano g m: legato, nonlegato
vƠ staccato. Dù d y cho đ i t

ng nƠo, nh ng k thu t nƠy c ng c n đ

c rèn

luy n ngay t nh ng giai đo n đ u m i h c theo các yêu c u vƠ m c đ c n
đ t khác nhau.
1.1.2.1. Legato
Legato lƠ thu t ng nói v k thu t ch i li n ti ng do s k t n i nh ng
n t nh c liên ti p, đ

c th c hi n b ng cách khi n xu ng phím đƠn s

không nh c ngón lên mƠ ph i n i ti p liên t c gi a ngón tay nƠy đ n ngón
tay ti p theo m t cách li n m ch.

phát tri n ngón tay cho nh ng HS

trong giai đo n m i h c, c n s trang b cho các em k thu t legato. K
thu t nƠy c n đ

c t p luy n trong m t quá trình dƠi đ tr thƠnh m t thói

quen khi ch i piano.
Legato lƠ m t trong nh ng ph

ng ti n bi u hi n quan tr ng trong

k thu t piano vƠ đóng vai trò chính đ t o “ch t hát” cho ti ng đƠn
vƠ qua đó truy n đ t các thang b c c m xúc, tình c m t i ng
nghe. Legato g n v i gi ng nói c a con ng
m t nét giai đi u nƠo đó đ

i vƠ đ

i

c t o ra khi

c g n k t v i nhau theo motif đ

ng

nét, m t cơu nh c b ng cách t o ra s liên t c v m t ơm thanh gi a
các n t [14; 29].
Trong b n nh c, k thu t legato có kỦ hi u nh hình vòng cung, dùng
đ n i các n t nh c c n s li n ti ng.


12

Ví d 1:
ETUDE
[9; 65]
K. Czerny

Nh v y, legato lƠ k thu t g n k t n i ti p các ơm thanh v i nhau, t o
thƠnh m t đ

ng nét chuy n đ ng liên t c cho giai đi u. C n tìm hi u thu t

ng nƠy đ có th h

ng d n tr th c hƠnh luy n t p hi u qu .

1.1.2.2. Nonlegato
Nonlegato lƠ k thu t “ch i ng t ti ng đƠn, ng t r i t ng note nh c” [65].
ch i k thu t nonlegato, ph i s d ng cánh tay vƠ ngón tay t o nên
ti ng đƠn r i nhau. T Quang
các n t m c dù đ

ông gi i thích r ng: “Nonlegato lƠ cách ch i

c gi dƠi nh legato nh ng không li n nhau, gi a nh ng n t

nƠy có m t th i đi m không có m t phím nƠo đ

c đánh xu ng ho c nói m t

cách khác có th i đi m ti ng đƠn gi a hai n t b ng t không liên t c n i v i
nhau” [14; 27].

Trong b n nh c piano, k thu t nonlegato th

ng đ

c th hi n v i kỦ

hi u nh sau:
Ví d 2:

Trong nhi u tr

ng h p, b n nh c không ghi kỦ hi u nh trên, GV s

d a vƠo tính ch t c a b n nh c đ h

ng d n HS th c hi n luy n t p k thu t

nƠy. Ch ng h n, v i Chuông đ ng h (giáo trình John Thompson - t p 1), GV


13
có th h

ng d n HS luy n t p nonlegato m c dù b n nh c không th hi n có

ghi kỦ hi u.
Ví d 3:
CHUỌNG

NG H

[57; 10]
John Thompson - t p 1

Nonlegato lƠ k thu t đ c chúng tôi l a ch n đ rèn luy n trong giai đo n
sau cho tr luy n t p. Ng

i d y c n tìm hi u k thu t nƠy đ h

quá trình d y h c, sao cho các đ ng tác th c hi n t o đ

ng d n tr trong

c ti ng đƠn kh e kho n

theo đúng yêu c u c a nonlegato.
1.1.2.3. Staccato
Staccato lƠ k thu t t o nên ơm thanh ng t g n b ng cách lƠm n y ti ng
đƠn. “Staccato có r t nhi u lo i: Staccato ngón tay, staccato c tay, staccatomartellato, staccato-pizzcato,ầ” [14; 28]. Staccato có th t o các n t nh ,
nhanh vƠ nhi u tr ng l

ng

đ u ngón tay, “t o ra ti ng đƠn ng n vƠ nh

nh t” [14; 28]. Theo nh ng khái ni m vƠ gi i thích trên, k thu t staccato r t
c nđ

c trang b cho tr khi h c piano. Tuy nhiên, đơy lƠ k thu t t

ng đ i

khó nên ch nên l a ch n nh ng em có ngón đƠn ch c ch n đ h

ng d n

luy n t p, sau khi các em đã khá thƠnh th o k thu t legato vƠ nonlegato.
KỦ hi u c a staccato lƠ m t d u ch m nh , đ t phía trên ho c d

i n t nh c.


14
Ví d 4:
ETUDE
[9; 62]
K. Czerny

Trong quá trình d y h c, vi c tìm hi u các thu t ng c b n: nonlegato,
legato vƠ staccato r t quan tr ng b i đơy lƠ nh ng k thu t s đ
đ a vƠo ch

ng trình d y h c piano cho HS tr

c áp d ng

ng M m non Tu i th n tiên.

1.2.ăVaiătròăc a vi c d y h căđƠnăpianoăcho tr em
Ểm nh c nói chung c ng nh vi c d y đƠn piano cho tr nói riêng có

vai trò r t quan tr ng đ i v i s phát tri n toƠn di n c a tr em, đ ng th i
giúp các em ti n b h n trong các ho t đ ng h c t p khác.
1.2.1. Phát tri n k n ng nghe và đ nh h

ng th m m

1.2.1.1. Phát tri n k n ng nghe
Khi h c piano, s t p trung s đ ng th i kích thích phát tri n th n kinh,
phát huy trí t

ng t

ng vƠ s khéo léo c a tr . Piano lƠ lo i nh c c c n có

s ph i h p nh p nhƠng th ng nh t c a c hai tay vƠ vi c x lỦ tác ph m m t
cách hoƠn thi n s giúp các em phát tri n s t
nghe nh c.

ch i đ

ng t

ng, nơng cao kh n ng

c b n nh c có s truy n c m, c n r t nhi u th i gian

luy n t p, rèn luy n k n ng ch i đƠn. i u đó có tác d ng giúp tr phát tri n
đ

c s khéo léo c a đôi bƠn tay, cùng v i đó lƠ ph i luy n nghe đ đi u

ch nh ti ng đƠn có s c thái, tình c m.
H c piano giúp tr c i thi n trí nh , thông minh h n vƠ sáng t o
h n. Khi tr h c piano vi c nh n t, giai đi u b n nh c, nh các ki n th c


15
nh c lỦ, x

ng ơmầ giúp các em rèn luy n trí nh , h c t p, t t cho s phát

tri n c a não.

c bi t lƠ khi tr đã có th i gian luy n t p nh t đ nh, có th

thúc đ y s sáng t o vƠ nơng cao nh n th c h n.
“ ơy lƠ b môn ơm nh c đòi h i s ho t đ ng liên t c vƠ nhanh nh y
c a trí óc. C ng vì l đó mƠ k n ng h c thu t vƠ t duy logic c a tr c ng
đ

c tu rèn vƠ nơng cao đáng k ” [61]. Vì v y, v i tr lên 5 c n đ

ch c

piano đ phát tri n k n ng nghe vƠ kh n ng t duy logic c a các em. Thông
qua vi c h c vƠ ch i tác ph m piano, các em s đ

c ti p thu nh ng đ

ng

nét giai đi u, phơn bi t ơm thanh to vƠ nh , lên xu ng, nhanh hay ch m th
hi n qua ơm thanh trên đƠn, đi u đó khuy n khích phát tri n thính giác trong
não b c a tr . M i tác ph m piano đ u hƠm ch a tính logic trong n i dung,
c u trúc tác ph m, tính th ng nh t đa d ng c a ti t t u vƠ giai đi u. Vì v y,
quá trình h c đƠn piano còn có tác d ng b i d

ng kh n ng t duy logic vƠ

kh n ng phán đoán c a tr .
1.2.1.2.

nh h

ng th m m

Tr em lên 5, khi h c piano ngoƠi m c đích phát tri n n ng khi u, nơng
cao c m th ơm nh c, còn ph i đ nh h

ng th m m cho các em. H c piano

s t o đi u ki n cho tr th m ơm t t h n.

c bi t, n u tr b c l đam mê vƠ

tƠi n ng ngay t nh , đơy s lƠ c h i đ các b c ph huynh phát hi n vƠ đ nh
h

ng t

ng lai cho con mình. NgoƠi ra, tr h c ch i đƠn piano s có l i ích

giúp khám phá b n thơn, t đó có th c m nh n đ
giúp các em tr thƠnh con ng
h i th hi n mình khi đ

c giá tr c a cu c s ng,

i t t h n, hoƠn thi n h n vƠ có đ

c nh ng c

c tham gia bi u di n.

Khi các em l ng nghe giai đi u c a m t tác ph m dƠnh cho đƠn piano,
tr s hình thƠnh nh ng c m nh n, đánh giá ban đ u, n u đ
giáo d c m t cách đúng đ n s b i d
v y, khi d y piano, đòi h i ph i đ nh h

ng đ

c rèn luy n vƠ

c t ch t th m m n i tr . Vì

ng th m m cho các em thông qua

vi c nghe giai đi u, ti t t u, hòa thanh,ầ Nh ng n i dung nƠy cùng v i vi c

16
th c hƠnh luy n t p piano theo m t quá trình nh t đ nh, s kích thích trí t
t

ng

ng c a tr , giúp các em có nh ng suy ngh v cái hay, cái đ p trong tác

ph m d

i cái nhìn ch quan, t đó s hoƠn thi n t ch t th m m trong quá

trình h c t p.
Nh v y, h c piano có tác d ng giáo d c th m m cho tr c tr c ti p
l n gián ti p.

i u đó c ng đ ng ngh a, m i giáo viên ngoƠi vi c truy n d y

ki n th c cho tr , còn ph i có trách nhi m đ nh h

ng, b i d

ng tinh th n, t

ch t th m m , giúp các em c m nh n cái đ p, nét đ p c a cu c s ng.
1.2.2. T ng kh n ng v n đ ng th ch t và rèn s t p trung
1.2.2.1. T ng kh n ng v n đ ng th ch t
Có th

th y vai trò c a ơm nh c đ i v i đ i s ng xã

h i lƠ thi t y u vƠ quan tr ng đ c bi t đ i v i tr , nó không nh ng
ch tác đ ng sơu s c đ n th gi i tinh th n mƠ còn góp ph n thúc
đ y s phát tri n trí tu

m i em. Khi nghe nh c, s chú Ủ quan sát,

l ng nghe, s nh y bén v th giác vƠ thính giác
c

ng. Ti p xúc v i ơm nh c tr còn đ

tr đ

c t ng

c rèn luy n m t s k n ng

v giao ti p, k n ng v n đ ng, h p tácầ [55; 67].
Quan đi m trên cho th y, tr lên 5 khi h c đƠn piano có tác d ng trong
rèn luy n th ch t, có nh h

ng t t đ n quá trình phát tri n t ch t thơn th

c a tr . Trong quá trình rèn luy n, nh ng ơm thanh t piano khi n c quan
thính giác phát tri n vì trong quá trình h c t p đ c, nghe nh c, ghi nh c, c m
th ơm nh c, tr đ

c rèn luy n kh n ng t p trung, chú Ủ đ n ơm thanh, đi u

đó thúc đ y tr v n đ ng c th nhi u h n, lƠm t ng c

ng s c kh e vƠ s

phát tri n chung c a c th .
Khi ch i đƠn, yêu c u tr ph i có s ph i h p nh p nhƠng gi a tay vƠ
m t. Tay l

t trên phím đƠn vƠ m t t p trung quan sát, s ph i h p nh p

nhƠng đó giúp tr linh ho t, nh y bén h n khi tham gia các ho t đ ng khác
trong cu c s ng.


17
c bi t, quá trình h c đƠn piano đòi h i các em ph i có s d o dai c a
cánh tay, c tay, các kh p ngón tay, k t h p đ

c nhu n nhuy n c hai bƠn

tay, t th ng i, s d ng pedal vang,ầ đ u lƠ nh ng s rèn luy n tích c c cho
vi c phát tri n th ch t, giúp tr có s ho t bát, nhanh nh n, có t th đ p,
duyên dáng.
Nh v y, tr 5 tu i h c piano s đ
tr c ti p.

c ti p xúc v i ơm nh c m t cách

i u đó s kích thích s phát tri n c a các em

các khía c nh: trí

tu , xã h i vƠ c m xúc, v n đ ng, ngôn ng , giao ti p, vƠ kh n ng đ c vi t
toƠn di n, giúp cho tinh th n vƠ th ch t c a tr đ

c đ ng th i ho t đ ng

cùng nhau.
Vi c cho tr ti p xúc v i nh ng b n nh c piano ngay t nh không ch
giúp các em h c ơm thanh vƠ Ủ ngh a c a t nhanh h n mƠ còn đ ng th i
mang đ n ni m vui vƠ t ng c
1.2.2.2. Rèn luy n đ

c s t tin, kiên nh n và t p trung

Th c t , đ h c đ
h c s rèn đ

ng trí nh .

c piano c n ph i có s t p trung, vì v y, tr em khi

c s kiên nh n. H c piano c ng lƠ cách đ tr đ

m t l nh v c m i, đ ng th i đ

c rèn luy n b n l nh ch i đƠn tr

c th s c
c đám đông

đ th hi n kh n ng c a mình. Khi ch i thƠnh công b n nh c piano, các em
s t tin h n v kh n ng c a chính mình.
“Khi h c đƠn, tr ph i t p trung vƠo vi c đ c nh c, n m b t n t, nh p
r i chuy n n t, nh p lên s di chuy n c a các đ u ngón tay trên các phím đƠn,
đi u nƠy đòi h i tr ph i t p trung cao đ vƠ kiên nh n” [62]. Khi m t đ a tr
có th t ch i t t đ

c m t tác ph m piano hoƠn ch nh, nh ng l i khen đ ng

viên c a th y cô, b m s tác đ ng r t l n đ n tơm lỦ, giúp cho các em h ng
thú h c t p h n.
Nh v y, h c đƠn piano lƠ m t trong nh ng cách r t t t đ rèn tính kiên
trì, s t p trung cho tr . Khi h c đƠn piano, các em ph i h c cách đ c nh c, n m


18
b t các n t nh c, nh p phách đ có th chuy n các n t nh c đó trên phím đƠn
piano b ng s di chuy n c a đ u ngón tay. T t c nh ng k n ng nƠy đòi h i s
t p trung vƠ kiên trì t p luy n c a các em. ó lƠ nh ng k n ng c n thi t đ các
em ngƠy cƠng tr
1.2.3. T ng c

ng thƠnh, v ng vƠng vƠ t tin h n trong cu c s ng.
ng c m xúc và h tr ch a b nh

1.2.3.1. T ng kh n ng bi u l c m xúc
Tr em khi h c piano s đ

c “... gi i trí m t cách v n minh vƠ b ích.

Thay vì b lôi cu n vƠo các trò ch i trên TV, Internet, Smartphone,ầ” [61].
Piano v i nh ng ơm thanh kì di u, có th lƠm say đ m v i b t kì ai dù
lƠ ng

i l n hay tr nh . Vì v y, nh c c nƠy th

cho tr ngay t l a tu i m u giáo. “Tr nh n u đ

ng đ

c l a ch n đ d y

c nghe vƠ ch i nh ng

nh c c t s m s có kh n ng phát tri n c m xúc t t h n.
đ

c bi t, piano

c xem nh m t nh c c có kh n ng kích ho t não b ho t đ ng hi u

qu vƠ nh y bén h n b t k m t lo i trò ch i hay công c nƠo” [62].
Khi ch i piano, tr 5 tu i b c l c m xúc khá rõ, nh ng tình c m
(vui, bu n, háo h c, b t ng , hơn hoan...) đ

c th hi n m t cách linh ho t

thông qua tính ch t, giai đi u c a các b n nh c. Ểm thanh ti ng đƠn giúp
tr b c l c m xúc rõ rƠng h n v s yêu, ghét, bu n, vui... trong cu c

s ng, góp ph n tích c c vƠo hình thƠnh tính cách ch ng ki n, phơn bi t
đúng sai, bu n vui... nh ng c m xúc c n rõ rƠng trong cu c s ng sau nƠy
c a tr .
NgoƠi ra, ch i đƠn piano lƠ hình th c gi i trí lƠnh m nh giúp tr có th
quyên đi m t m i, c ng th ng, lƠm gi m nh p tim vƠ huy t áp, khi n tr c m
th y tho i mái h n. Khi ch i piano, giai đi u c a b n nh c đã tác đ ng t i
nh ng cung b c c m xúc do s bi n đ i c a ơm đi u, ti t t u, lƠm cho tr c m
th y nh mình đang vui ch i trong ơm nh c, mƠ không c m th y áp l c hay lo
s .

ó lƠ cách r t t t đ tr nh tìm đ

bu i h c c ng th ng

trên l p.

c ni m vui vƠ s th giãn sau nh ng


19

1.2.3.2. H tr ch a b nh
Trong bƠi vi t Âm nh c tr li u, tác gi Lê H i

ng cho r ng: “Ph

ng

pháp đ c tr b ng ơm nh c đ i v i các b nh nhơn b khuy t t t (khi m khuy t
b m sinh), t k , t n th

ng não (tai bi n m ch máu não), t n th

chung vƠ ch m phát tri n trí tu ” [60].
b nh cho nh ng ng

ng não nói

ó lƠ tác d ng r t t t đ h tr ch a

i không may m c ph i b nh nƠy.

ng quan đi m đó, Giám đ c B nh vi n Tơm th n Trung
Nguy n V n Th , lƠ ng
t

i đ u tiên

Vi t Nam ng d ng ph

ng 2

ng pháp hình

ng vƠ ơm nh c đ tr li u cho các b nh nhơn tơm th n, ông cho bi t: “đơy

lƠ li u pháp đ c bi t k t h p s d ng ơm nh c đ mang l i s cơn b ng vƠ
giúp con ng

iv

t qua nh ng b t n v m t tinh th n, th ch t, xã h i vƠ

nh n th c” [65].
Qua nh ng nh n đ nh trên, chúng tôi cho r ng: đ i v i tr t k vƠ
ch m phát tri n thì h c piano lƠ m t ph

ng pháp tr li u, h tr ph c h i r t

t t, kh c ph c nh ng khi m khuy t v trí não. Nh ng b n nh c piano s giúp
tr tho i mái h n v m t tơm lỦ, c i thi n hƠnh vi. Giai đi u nh nhƠng, êm ái
t cơy đƠn piano giúp xoa d u s s hãi, lƠm cho tr c m th y an toƠn vƠ d
ch u h n.
Tr b b nh t k r t s giao ti p, h u nh không nói hay t
nh ng ng

i xung quanh. Các bé t k th

ngoƠi, thu mình trong v
t

ng tác v i

ng t cô l p mình v i th gi i bên

c, khép lòng l i v i m i ng

i, t a nh có b c

ng thƠnh đang ng n ch n các em b c l c m xúc. Ch i piano c ng lƠ m t

cách h tr phát tri n kh n ng giao ti p. V i tr b t k b h n ch v ngôn
t có th dùng ơm nh c đ giúp các em b c l nh ng c m xúc c a b n thơn ra
bên ngoƠi, h tr cho quá trình đi u tr .
NhƠ tơm lỦ tr li u Wagner, ng

i Pháp cho r ng: “Ểm nh c b t đ u

n i mƠ kh n ng c a nh ng l i nói ch m d t” [65]. Ch i đƠn piano có th lƠm
thay đ i c m xúc, Ủ ngh c a b nh nhơn theo chi u h

ng tích c c, gia t ng trí