SKKN một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non đạt hiệu quả cao

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GD&ĐT THỌ XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN XÂY DỰNG MÔI
TRƯỜNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM Ở
TRƯỜNG MẦM NON ĐẠT HIỆU QUẢ

Người thực hiện: Lê Thị Lý
Chức vụ: Phó hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Xuân Thắng- Thọ Xuân
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HÓA NĂM 2019
MỤC LỤC

STT

Nội dung

Trang


1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1

2.2
2.3
BP 1

BP 2
BP 3
BP 4
BP 5
BP 6
BP 7
BP 8
2.4
3
3.1
3.2

Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao nhận thức
cho giáo viên về xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm
trung tâm
Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm

Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
Chỉ đạo giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
Chỉ đạo giáo viên cùng trẻ tích cực làm và sử dụng đồ dùng,
đồ chơi
Chỉ đạo giáo viên tổ chức đánh giá sự phát sự phát triển của
trẻ
Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác phối hợp với cha mẹ trẻ và
cộng đồng trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Tổ chức cho giáo viên tham quan, học tập kinh nghiệm trường
điểm
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Kết luận và kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị

1
1
2
2
2
2
2
3
6
6

7
10

11
12
13
14
15
16
17
17
18


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết: Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống
giáo dục quốc dân, là nền tảng đầu tiên hình thành và phát triển nhân cách con
người. Trong những năm gần đây, việc nâng cao chất lượng giáo dục và đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng “phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của học sinh”. là một trong những vấn đề được ngành Giáo dục và Đào tạo đặc
biệt quan tâm.
Nhằm đáp ứng được yêu cầu đổi mới của nền giáo dục nói chung và giáo
dục mầm non nói riêng, đòi hỏi toàn ngành phải cố gắng về mọi mặt, trong đó
yếu tố quan trọng là việc xây dựng đội ngũ giáo viên và xây dựng môi trường
giáo dục ở các trường mầm non, nhằm khuyến khích trẻ có thể hoạt động theo
nhiều cách khác nhau, tạo cơ hội cho trẻ có nhiều tình huống để trẻ thực hành,
trải nghiệm, khám phá trong môi trường an toàn, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Như vậy: Để được nhiệm vụ quan trọng đó, người giáo viên phải biết xây
dựng môi trường và tổ chức hướng dẫn cho trẻ tham gia vào các loại hình hoạt
động phong phú, đa dạng. “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm
giáo dục tiến bộ về vị trí của trẻ và vai trò của người giáo viên. Nó góp phần
định hướng cho quá trình hoạt động và xây dựng môi trường giáo dục trong

trường mầm non.“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” được xây dựng dựa trên
hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả năng của trẻ. tạo cơ hội cho trẻ được
phát triển toàn diện. Chương trình không chỉ quan tâm tới trẻ "học được cái
gì" mà còn chú trọng "học như thế nào", tức là cho trẻ những trải nghiệm học
tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả năng tự học. Với
quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội
được học bằng nhiều cách khác nhau”. Vì vậy cần cho trẻ mầm non cần được
tiếp cận với phương pháp giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”. Đó là phương pháp
mà người giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của
mỗi trẻ để hiểu, đánh giá đúng mỗi trẻ. Việc xây dựng môi trường và tổ chức
các hoạt động giáo dục theo quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm” là yêu cầu
xuyên suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non trong
những năm gần đây. Đặc biệt năm học 2018-2019, nhằm thực hiện có chất
lượng, đạt hiệu quả nội dung này, Phòng giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các
trường mầm non đẩy mạnh việc xây dựng môi trường giáo dục theo quan
điểm “lấy trẻ làm trung tâm” phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và
khả năng của trẻ theo các nội dung của Bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường Mầm non.
Thực tế, trong những năm qua việc xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ
làm trung tâm” đã đạt được những kết quả đáng mừng. Tuy nhiên, hiện nay vẫn

Trang 1


còn một số trường mầm non trong đó có trường Mầm non Xuân Thắng việc xây
dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” đạt kết quả chưa cao. Mặc dù
giáo viên đã được tiếp thu, định hướng và đã thực hiện nhưng trong thực tế họ
vẫn còn lúng túng, chưa hiểu được phải nên làm gì?..làm như thế nào? và làm
bằng cách nào...để việc xây dựng tạo môi trường giáo dục đạt hiệu quả cao. Môi
trường giáo dục chưa thật sự kích thích cho trẻ hoạt động tích cực, chủ động, sáng

tạo, chưa thật sự tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thực hành, trãi nghiệm và phát huy
tiềm năng sẳn có của trẻ, chưa khuyến khích trẻ được hợp tác, tự lực, chia sẻ,
năng động. Trăn trở về điều đó, tôi đã suy nghĩ mình phải làm gì? Làm như thế
nào để giúp giáo viên xây dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” ở
trường đạt kết quả tốt hơn. Bỡi việc tạo môi trường tốt cho trẻ hoạt động sẽ góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. và giúp cho trẻ
phát triển một cách tốt nhất. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một
số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm ở trường mầm non đạt hiệu quả”. để nghiên cứu trong năm học này.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu vấn đề này với mục đích tìm ra những biện pháp chỉ đạo tốt
nhất, giúp giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt
hiệu quả để nâng cao chất lượng giáo dục tại trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài này nghiên cứu về một số biện pháp giúp giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ hoạt động ở trường mầm non.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong đề tài này tôi đã chọn và sử dụng những phương pháp sau:
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
+ Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Môi trường giáo dục là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục được giáo
viên tổ chức với dụng ý sư phạm. Môi trường giáo dục ảnh hưởng tới sự hình
thành và phát triển nhân cách của trẻ, đồng thời kích thích trẻ hoạt động tích cực
và sáng tạo hơn.
Môi trường giáo dục giúp trẻ phát triển thể chất, thỏa mãn nhu cầu nhận
thức, mở rộng hiểu biết, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo, hình thành
những kỹ năng cần thiết trong giao tiếp, trong cuộc sống; Giúp trẻ tích cực, chủ

động và độc lập hơn trong quá trình khám phá thế giới xung quanh, tạo cho trẻ
cơ hội để trẻ chia sẻ nhu cầu, nguyện vọng của trẻ với giáo viên.

Trang 2


Điều này cho thấy tác dụng tích cực của môi trường giáo dục và môi
trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trong trường mầm non.
* Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều
kiện vật chất và xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sócgiáo dục trẻ, là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện tốt mục tiêu chăm sócgiáo dục trẻ mầm non;
Môi trường giáo dục trong trường mầm non như người giáo viên thứ hai
trong tổ chức, hướng dẫn trẻ hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt
động của của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tự khám phá một cách tích cực, chủ động
để trải nghiệm và phát huy tiềm năng sẳn có của bản thân.
Môi trường giáo dục trong trường mầm non là môi trường vật chất và môi
trường xã hội.
* Môi trường “lấy trẻ làm trung tâm” là xây dựng môi trường giáo dục
nhằm đảm bảo an toàn về mặt tâm lý cho trẻ, cho trẻ được giao tiếp và thể hiện
mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với những người xung quanh;
Là thể hiện ở hành vi, thái độ của giáo viên đối với trẻ và những người
khác luôn mẫu mực để trẻ noi theo; xây dựng các khu vực trong trường theo
hướng tận dụng không gian để trẻ hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa dạng, phong
phú, các góc hoạt động trong và ngoài lớp mang tính mở, tạo điều kiện cho trẻ
dể dàng tự chọn và sử dụng đồ dùng, đồ chơi để thực hành trải nghiệm; Khuyến
khích trẻ có thể hoạt động theo nhiều cách khác nhau, tạo cơ hội cho trẻ có
nhiều tình huống để trẻ hoạt động, thực hành, trải nghiệm, khám phá trong môi
trường an toàn, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là môi trường vật chất, môi
trường xã hội, tạo cơ hội để trẻ học bằng nhiều cách khác nhau, thông qua chơi,
tạo điều kiện cho trẻ học bằng chơi, chơi mà học. Là môi trường luôn tôn trọng

hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ và thúc đẩy phát triển mọi
tiềm năng của trẻ.
* Đặc điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Trẻ nào cũng được hỗ trợ để tham gia.
Trẻ có được sự khuyến khích để tạo ra sự lựa chọn.
Trẻ được khuyến khích để giải quyết vấn đề.
Trẻ được khuyến khích và hỗ trợ để hợp tác và làm việc cùng nhau.
Giáo viên xác định được và thỏa mãn những hứng thú, hiểu biết, ý kiến và
kỹ năng của trẻ, mở rộng việc học cho từng trẻ.
Tạo cơ hội và thời gian cho trẻ được học tập, cung cấp nhiều cơ hội khác
nhau để trẻ khám phá trải nghiệm và diễn đạt những gì trẻ biết và hiểu.
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Trang 3


Do ảnh hưởng cách dạy học của nền giáo dục nước ta từ trước đến nay.
Trong quá trình dạy học “Giáo viên thường là trung tâm” thường nói thay, hoặc
làm thay trẻ, còn trẻ thì ít có cơ hội được thực hành, trãi nghiệm để lĩnh hội tri
thức, không được phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Cách dạy này tạo
ra những đứa trẻ không có khả năng tư duy độc lập, sáng tạo.
Đa số giáo viên có thể trình bày khái niệm về xây dựng môi trường giáo
dục “lấy trẻ làm trung tâm” một cách chính xác, chi tiết. Nhưng thực tế, khi xây
dựng và tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”,
vẫn rơi vào tình trạng “giáo viên làm trung tâm”, mặc dù chúng ta đã và đang
thực hiện đổi mới chương trình và phương pháp giáo dục.
Năm học 2018- 2019, các trường mầm non trong toàn huyện thực hiện
theo hướng dẫn, chỉ đạo của ngành trong việc xây dựng môi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm. Xong, trong quá trình chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường
giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm” ở trường mầm non nơi tôi đang công tác có

những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
Trường mầm non Xuân Thắng luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát
sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo Thọ Xuân, của chính quyền địa phương, các
Ban ngành, đoàn thể, các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở
vật chất, các trang thiết bị phục vụ cho công tác chăm sóc- giáo dục trẻ;
Trường được công nhận trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ I;
Ban giám hiệu trực tiếp chỉ đạo giáo viên trong đổi mới hình thức,
phương pháp giáo dục trẻ;
Nhà trường thường xuyên được tổ chức bồi dưỡng trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên;
100% Cán bộ, giáo viên có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn;
Đội ngũ giáo viên yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong
công việc, vượt mọi khó khăn hoàn thành nhiệm vụ được giao;
Đa số trẻ được học và phân chia đúng theo độ tuổi;
b. Khó khăn:
Sân vườn chưa được quy hoạch phù hợp, chưa có các góc chơi ngoài trời
cho trẻ chơi. Đồ dùng, đồ chơi tuy có nhưng chưa thật sự phong phú về chủng
loại, chưa có nhiều đồ chơi phát triển trí tuệ.
Một số phụ huynh học sinh chưa nắm rõ quan điểm giáo dục “Lấy trẻ làm
trung tâm”, thái độ hợp tác với nhà trường trong giáo dục trẻ chưa thật sự hiệu quả.
Một số giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về việc xây dựng môi trường
giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”, còn thiếu chủ động trong việc xây dựng kế
hoạch, tạo môi trường, khi xây dựng và thiết kế các hoạt động chưa chịu khó
học hỏi, tìm tòi, sáng tạo, còn mang tính chất đối phó là chính; việc tổ chức các

Trang 4


hoạt động còn mang nặng việc cung cấp kiến thức, chưa thực sự đổi mới phương

pháp, chưa tạo cơ hội cho trẻ được thực hành, trãi nghiệm; chưa phát huy được
tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở trẻ;
Một số giáo viên tuổi cao, năng lực chuyên môn hạn chế đều đó có ảnh
hưởng không nhỏ đến việc xây dựng, thiết kế và tổ chức các hoạt động giáo dục
theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”
Một sô trẻ không hứng thú tham gia vào hoạt động, chưa nắm được kiến
thức, kỹ năng trong các hoạt động, kỹ năng thực hành bị hạn chế.
* Qua bảng khảo sát thực trạng việc xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho thấy:
KHẢO SÁT THỰC TRẠNG XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON LẤY TRẺ LÀM
TRUNG TÂM (ĐẦU NĂM: 2018 – 2019)
Kết quả thực hiện các nhóm, lớp (thang
điểm 100)

TT

Nhóm, lớp

Môi
trườ
ng
giáo
dục
(27
đ)

Xây
dựng
kế
hoạch
giáo

dục
(20 đ)

Tổ chức
hoạt
động
giáo
dục
(25 đ)

Công
tác
đánh
giá sự
phát
triển
của trẻ
(12 đ)

Sự phối
hợp giữa
nhà
trường,
cha mẹ và
cộng đồng
trong GD
lấy trẻ làm
trung tâm
(16 đ)

Xếp loại chung
Tổng
điểm
chung
(100 đ)

Tốt

Khá

TB

1

MG A1

17

12

14

8

8

57

X

2

MG A2

17

13

16

9

10

65

X

3

MG A3

13

12

13

7

8

51

X

4
5
6

MG B1
MG B2
MG B3

15
13
13

12
11
10

13
13
12

8
7
7

8
8
9

56
52
51

X
X
X

7

MG C1

13

11

12

8

9

53

X

8

MG C2

11

10

11

8

9

49

9

MG Xóm 10

12

11

11

8

9

51

X

10

NT D1

13

12

12

8

8

53

X

11

NT D2

11

12

11

8

7

49

Yếu

X

X

Tổng hợp

9/11

2/11

Tỉ lệ %

81,8

18,2

( Bảng 1)

Lưu ý: Các xếp loại: (Loại tốt từ 85 điểm trở lên; Loại khá từ 70 - 84 điểm;
Loại trung bình từ 50 - 69 điểm; Loại yếu kém dưới 50 điểm)

Qua Bảng khảo sát thực trạng cho thấy: Việc xây dựng môi trường ở các
nhóm lớp còn hạn chế rất nhiều. Số điểm các lớp đạt đều ở mức trung bình và
yếu, không có nhóm, lớp nào đạt ở mức tốt, khá.

Trang 5


Từ thực trạng nêu trên, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp chỉ đạo
giúp giáo viên xây dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” đạt hiệu
quả hơn.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng giải quyết vấn đề:
* Biện pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao nhận
thức cho giáo viên về xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”.
Chất lượng chuyên môn của nhà trường phụ thuộc rất lớn vào bản thân
mỗi giáo viên. Do đó, yếu tố con người đóng vai trò quyết định, “Người thầy”
cần phải giỏi về chuyên môn, đồng thời lại phải tốt về phẩm chất đạo đức mới
thực hiện tốt được nhiệm vụ chăm sóc- giáo dục trẻ.
Vì vậy, việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao nhận thức
về xây dựng môi trường giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm cho đội ngũ giáo viên là
một việc làm vô cùng cần thiết, giúp giáo viên có nhận thức đúng đắn, trang bị đầy
đủ kiến thức về chuyên môn từ đó giáo viên chủ động, tự tin hơn trong quá trình tổ
chức các hoạt giáo dục trẻ theo hướng “lấy trẻ làm trung tâm”.
Nhận thức được điều đó, tôi đã cùng với Ban giám hiệu nhà trường tổ
chức đầy đủ các đợt học chuyên đề do Phòng triển khai, thường xuyên chỉ đạo
các tổ sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn theo đúng kế hoạch. Trong
những buổi sinh hoạt, tôi đã định hướng để các đồng chí giáo viên mạnh dạn
trao đổi với về những vấn đề còn chưa rõ, chưa hiểu, đặc biệt là những nội dung
liên quan đến chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
Định hướng cho giáo viên tự học, tự nghiên cứu sách vỡ, tài liệu có liên
quan đến việc đổi mới phương pháp giảng dạy, kỹ năng nghiệp vụ của giáo viên,

từ đó, nghiên cứu để rút ra được những vấn đề cần thiết đối với giáo viên trong
việc đổi mới phương pháp giảng dạy.
Chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên đăng ký tham gia học Bồi dưỡng thường
xuyên. Mỗi giáo viên đăng ký học 4 Mô đun (trong đó có 10 giáo viên đăng ký
Mô đun MN1- D “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” để nghiên
cứu và tự học bổ sung những phần kiến thức còn thiếu hụt cho bản thân.
Đầu năm học, tôi đã chỉ đạo giáo viên cốt cán thiết kế một số hoạt động
giáo dạy mẫu cho đồng nghiệp dự. Sau đó cho giáo viên thảo luận, rút kinh
nghiệm, phân tích cụ thể các hoạt động đó là: Đã đổi mới chưa? đổi mới ở chỗ
nào? đã lấy trẻ làm trung tâm chưa, có gì khác so với cách dạy khác và hoạt
động đó thực sự mang lại hiệu quả chưa? Từ đó rút ra được những kinh nghiệm
cho các đồng chí giáo viên trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và việc
vận dụng quan điểm giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm” vào quá trình giảng dạy.

Trang 6


Hình ảnh giáo viên đang tiếp thu chuyên đề tại trường

* Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm
Tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả chuyên đề “Xây dựng trường
MN lấy trẻ làm trung tâm”. Là một cán bộ quản lý, tôi nhận thấy: Nếu môi
trường đẹp, an toàn, thân thiện sẽ gây hứng thú và kích thích trẻ tích cực tham
gia hoạt động, mặt khác góp phần hình thành mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa
giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Đây là yếu tố rất quan trọng trong quá trình
hoạt động trải nghiệm nhằm thoả mãn nhu cầu của trẻ. Vì thế giáo viên quan tâm
đến từng trẻ, từng nhóm, cả lớp. Biết cung cấp cơ hội để tạo sự giao tiếp giữa cô
và trẻ, giữa trẻ với nhau. Biết sắp xếp, tạo môi trường lớp học theo cách khuyến
khích trẻ hoạt động. Tạo cơ hội để phát triển tư duy, phát triển các kỹ năng nhận

thức xã hội, phát triển ngôn ngữ, hứng thú trong học tập và khám phá thế giới
xung quanh.
Xác định được điều đó, tôi đã trao đổi và chỉ đạo giáo viên trong các
nhóm, lớp lên kế hoạch, biện pháp trang trí, xắp xếp tạo môi trường trong lớp
theo một số nội dung sau:
+ Bố trí không gian góc/ khu vực hoạt động chính trong nhóm, lớp hợp
lý, thẩm mỹ, thân thiện;
- Các góc (khu vực) hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp, đồ
dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ cao và kích
thích tính tích cực của trẻ. Tận dụng những nguyên vật liệu sẳn có để làm đồ
dùng dạy học;
- Trang trí lớp, tạo môi trường theo hướng mở phù hợp từng chủ đề, tạo
cơ hội để trẻ hoạt động trải nghiệm với đồ dùng trang trí để lĩnh hội kiến thức;
- Các đồ dùng, đồ chơi, hình ảnh trang trí không dán cố định mà được bố
trí để trẻ có thể dễ dàng lấy sử dụng theo ý thích, ý tưởng của trẻ. Cụ thể: Mảng
chủ đề, các góc mở, các góc hoạt động, tất cả các giá đồ chơi vừa tầm của trẻ,
các nguyên vật liệu để ở trạng thái mở, dễ lấy, dễ cất. Trong đó có các sản phẩm

Trang 7


do chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó, để kích thích tính
chủ động sáng tạo của trẻ;
- Tùy thuộc vào điều kiện thực tế để thiết kế xây dựng các góc hoạt động
cho phù hợp, nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ
được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn. Giúp trẻ tìm hiểu
và khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng.

Hình ảnh giáo viên lớp mẫu giáo B1 đang trang
trí lớp

Hình ảnh giáo viên lớp Mẫu giáo A2 đang
trang trí tạo môi trường trong lớp

+ Các khu vực (góc chơi) được bố trí thuận tiện, hợp lý, linh hoạt, dễ
thay đổi đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ
- Bố trí các góc phụ thuộc vào số lượng, độ tuổi, số lượng đồ chơi, trang
thiết bị. Có góc cố định và có góc không cố định để luân chuyển.
+ Cách sắp xếp, bố trí các góc.
- Góc/ khu vực yên tĩnh xa góc/ khu vực hoạt động ồn ào (Góc xây dựng
và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách; góc xây dựng tránh lối đi lại; góc tạo
hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoài hiên);
- Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận động
của trẻ. Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động. Như: Sử dụng giá dựng đồ chơi quay
lại tạo thành ranh giới cho góc chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ,
không cản việc quan sát của giáo viên và việc di chuyển của trẻ;
- Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ;
- Đặt tên các góc đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ đề
đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái;
- Lựa chọn đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phong phú, đẹp nhưng phải tuyệt
đối an toàn cho trẻ.
+ Mặt khác, tôi chỉ đạo cho giáo viên tạo môi trường bên ngoài lớp học
sao cho an toàn, thân thiện, phù hợp với điều kiện thực tế và đáp ứng nhu cầu,
hứng thú của trẻ. Cụ thể:

Trang 8


- Tạo cảnh quang môi trường như trồng những loại hoa không có gai,

trồng cây bóng mát, cây ăn quả khu vực sân trường;
- Tạo các góc, khu vực chơi ngoài trời như: Khu chơi các trò chơi vận
động (cầu trượt, nhà chòi, nhà bóng..); góc thiên nhiên….;
- Tham mưu với Hiệu trưởng, huy động nguồn lực để trang bị các thiết bị
đồ chơi ngoài trời.

Hình ảnh các bé đang chơi và quan sát
góc thiên nhiên

Hình ảnh các bé đang vui chơi khu vực
vận động

+ Ngoài ra, tôi còn chỉ đạo cho giáo viên xây dựng được mối quan hệ gần
gũi, hợp tác, tích cực giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ. Cụ thể:
- Giáo viên phải quan tâm và đối xử công bằng với tất cả các trẻ trong
nhóm, lớp; thường xuyên trò chuyện, giao tiếp với trẻ; động viên, khen ngợi trẻ
kịp thời; luôn lắng nghe và cùng chia sẽ những suy nghĩ của trẻ;
- Giáo viên cần đảm bảo an toàn về mặt tinh thần cho trẻ;
- Giáo viên cần tạo điều kiện cho tất cả trẻ được tham gia hoạt động nhóm
một cách vui vẽ, thân thiện, như: Tổ chức các hoạt động, các trò chơi để khuyến
khích trẻ tham gia; khuyến khích trẻ chơi cùng nhau, quan tâm và giúp đỡ bạn;
- Giáo viên cần chấp nhận, tôn trọng sự khác biệt của từng trẻ; Đánh giá sự tiến
bộ của từng trẻ so với bản thân trẻ đó chứ không được so sánh với những trẻ khác.
Như vậy: Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường
mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ
hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi
và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát
triển toàn diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và
học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối
với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng

hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao
tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường
xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giải bày tâm sự, nguyện vọng,
mong ước của trẻ với cô, với bạn bè. Nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau
hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn,
trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn.

Trang 9


Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục theo
hướng lấy trẻ làm trung tâm
Xây dựng kế hoạch là một biện pháp quan trọng trong quá trình thực hiện
những việc cần làm của người giáo viên.Việc lập kế hoạch giáo dục giúp cho
giáo viên thực hiện mục tiêu giáo dục đầy đủ, có hệ thống, giúp giáo viên dự
kiến trước nội dung, thời gian để tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả.
Kế hoạch là cơ sở để thống nhất mọi hoạt động. Giáo viên phải hình dung
được rõ ràng công việc sắp phải làm và hoàn toàn chủ động công việc trong
nhóm, lớp, đồng thời đưa các hoạt động vào nề nếp.
Giáo viên lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, xác định các nội
dung phù hợp nhất đối với trẻ trong nhóm lớp mình. Qua đó có điều kiện quan
tâm đến trẻ hơn, biết những mặt mạnh, tiến bộ của trẻ từ đó có những tác động
phù hợp. Để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trước hết
giáo viên cần nắm được.
- Kế hoạch giáo dục phải căn cứ vào trẻ, nghĩa là căn cứ khả năng, nhu
cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, nội dung.
- Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, tạo
mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động trãi nghiệm, giao tiếp, suy
ngẫm, trao đổi;
- Giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được

chiếm lĩnh kiến thức.
Để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu
quả, tôi đã chỉ đạo giáo viên thực hiện các việc làm sau:
* Xác định mục tiêu:
- Khi xác định mục tiêu trong kế hoạch, giáo viên phải căn cứ vào những
yếu tố sau:
+ Khả năng tiếp thu kiến thức, nhu cầu học tập khám phá, sở thích của
từng trẻ trong nhóm, lớp mình phụ trách.
+ Nội dung giáo dục cho từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm
non), phù hợp khả năng, hứng thú của trẻ; điều kiện nhóm lớp;
- Xác định mục tiêu luôn hướng vào trẻ, nghĩa là trẻ sẽ làm được gì? sẽ
làm như thế nào? Do đó mục tiêu giáo dục nhất là mục tiêu cho một bài (một nội
dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được, thực tế và có giới hạn về
thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một khoảng thời gian nhất định mục
tiêu đã đạt được chưa.
* Lựa chọn nội dung giáo dục:
Chỉ đạo giáo viên, khi lực chọn nội dung giáo dục cần dựa vào mục tiêu
giáo dục đã được xác định, để cụ thể hóa nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ
tuổi quy định trong chương trình, vì nội dung giáo dục trong chương trình là
những vấn đề cốt lõi, cơ bản. Những nội dung giáo dục trong kế hoạch là những
nội dung cụ thể, gẫn gũi với trẻ, phù hợp với vùng, miền. Mục tiêu và nội dung
liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội dung. Một mục tiêu có thể
có 2-3 nội dung.
* Lựa chọn hoạt động giáo dục.

Trang 10


- Để lựa chọn được các hoạt động giáo dục, tôi chỉ đạo và hướng dẫn giáo
viên căn cứ theo mục tiêu và nội dung để lựa chọn các hoạt động (Hoạt động chơi,

hoạt động học, hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân, hoạt động lao động) cho phù
hợp với nhận thức của từng độ tuổi. (Một nội dung có thể lựa chọn 2-3 hoạt động)
Khi xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên cần khảo sát
trên trẻ, đặt và trả lời được các câu hỏi như: Nhận thức của trẻ như thế nào? Trẻ
cần học những gì? Chọn mục tiêu nào cho phù hợp? Cần làm gì để trẻ đạt được
mục tiêu này? Mình phải chuẩn bị những học liệu gì?.....
Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục “lấy trẻ
làm trung tâm”
Đổi mới phương pháp dạy học là quá trình phối hợp linh hoạt và hợp lý
những kinh nghiệm, điều kiện cơ sở vật chất và cải tiến các phương pháp dạy
học cho đội ngũ giáo viên. Đổỉ mới phương pháp nhằm tích cực hoá các hoạt
động dạy và học, khuyến khích giáo viên chủ động, sáng tạo, dạy học tập trung
vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triển mọi tiềm năng của trẻ, tổ chức hướng
dẫn trẻ học tập bằng cách tự phát hiện khả năng của mình và tự tin tham gia các
hoạt động.
Để đổi mới phương pháp dạy học, tôi đã chỉ đạo giáo viên.
- Xác định rõ mục đích yêu cầu của từng đề tài, xác định trọng tâm kiến
thức, kỹ năng bài học và các hình thức tổ chức hoạt động. Và đặc biệt là đặc
điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ;
- Chuẩn bị hệ thống câu hỏi những nội dung khó. Dự kiến những tình
huống có thể xảy ra và cách xử lý;
- Chọn hình thức tổ chức tiết học phù hợp với điều kiện CSVC của nhóm,
lớp phù hợp với đề tài dạy và lĩnh vực đã chọn;
- Xác định rõ nội dung và mục đích cụ thể của bài dạy để đưa cách tổ chức
hoạt động làm thế nào có kết quả cao nhất.
Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu dạy kỹ năng thì cần coi trọng cách học
cá nhân của trẻ. Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu là rèn kỹ năng giáo viên cần
cọi trọng cách học theo nhóm;
- Khi thực hiện việc đổi mới theo phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm”
không có nghĩa là bỏ hoàn toàn phương pháp cũ. Về cơ bản vẫn phải dựa trên cơ sở

phương pháp dạy đặc trưng các hoạt động, chỉ đổi mới phương pháp theo quan
điểm “Lấy trẻ làm trung tâm” . Dựa trên sự hiểu biết, hứng thú nhu cầu của trẻ mà
ta đưa ra nội dung bài dạy, kiến thức sao cho phù hợp với trẻ, hình thức tổ chức tiết
học đa dạng, phong phú, nhẹ nhàng, linh hoạt, không gò bó, áp đặt trẻ. Giáo viên
cần phối hợp các phương pháp hợp lý, tăng cường tính chủ động, tích cực hoạt
động của trẻ, đảm bảo cho trẻ “học bằng chơi, chơi mà học”.
Giáo viên cần khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động cùng
cô, giúp trẻ tự tin trong giao tiếp, tạo sự gần gũi giữa cô và trẻ, tạo tâm thế thoải
mái cho trẻ khi bước vào giờ hoạt động. Giúp trẻ chủ động, tích cực trong quá
trình chiếm lĩnh tri thức, tạo cơ hội cho tất cả các trẻ đều được tham gia vào quá
trình nhận thức, tìm tòi, khám phá tri thức, trẻ được thể hiện sự hiểu biết, suy
nghĩ của trẻ thông qua các hoạt động cụ thể.

Trang 11


Giáo viên cần chú trọng các hoạt động chủ đạo của từng độ tuổi, tạo ra
nhiều cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực, phù hợp với nhu cầu, hứng thú của trẻ
và sự phát triển của từng cá nhân trẻ; hỗ trợ trẻ đúng lúc, không làm thay trẻ;
khuyến khích sự tương tác giữa trẻ với trẻ, tạo cơ hội để trẻ được bộc lộ hết khả
năng của mình.

Hình ảnh Lớp mẫu giáo B2 đang trong giờ
hoạt động tạo hình

Hình ảnh một nhóm trẻ ở lớp mẫu giáo A2
đang hoạt động trong giờ làm quen toán

Hình ảnh cô và trẻ lớp mẫu giáo A2 đang hoạt động góc

Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên cùng trẻ tích cực làm và sử dụng đồ
dùng đồ chơi.
Đồ chơi là người bạn không thể thiếu trong các trò chơi của trẻ, là những
đồ vật cụ thể giúp trẻ cầm, nắm, quan sát dễ dàng…giúp trẻ tìm hiểu khám phá
thế giới xung quanh, làm quen với những đặc điểm, tính chất của nhiều đồ vật
khác nhau, biết được công dụng của chúng trong sinh hoạt và trong lao động của
con người. Đồ chơi còn có tác dụng thúc đẩy, hình thành và phát triển các chức
năng tâm lý, góp phần hình thành nhân cách ở trẻ.
Đồ chơi được lựa chọn phù hợp sẽ thúc đẩy hoạt động trí tuệ của trẻ. Có
những đồ chơi giúp phát triển các cơ quan thụ cảm, những đồ chơi mô phỏng
các đồ vật giúp trẻ nắm được hình dáng, cấu tạo, công dụng và phương thức sử
dụng. Có những đồ chơi thôi thúc trẻ tập nói, phát triển ngôn ngữ và làm phong
phú thêm vốn từ. Những đồ chơi lắp ráp hay phương tiện giao thông giúp trẻ rèn
Trang 12


luyện các thao tác trí tuệ như phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại,...làm phát
triển tư duy ở trẻ thơ một cách hoàn thiện.
Đặc biệt là những loại đồ dùng, đồ chơi tự làm bằng nguyên vật liệu sẳn
có, luôn thực tế, sinh động, bám sát với yêu cầu của các hoạt động nên chắc
chắn sẽ hấp dẫn trẻ hơn so với những loại đồ dùng mua sẵn.
Vì vậy, hàng tháng nhà trường phát động phong trào giáo viên làm đồ dùng,
đồ chơi theo từng chủ đề. Giáo viên gom nhặt những loại phế liệu như lọ nhựa, can
nhựa, vải vụn, mùn cưa, lá cây, bìa, giấy các loại, ống và chai tiếp nước, màu vẽ,
vỏ thạch tạo thành những đồ chơi ngộ nghĩnh, đáng yêu để thu hút sự chú ý của trẻ
và để trẻ cùng chơi. Ngoài ra giáo viên còn tự làm đồ dùng phục vụ tiết dạy, các
loại tranh ảnh, hình ảnh, các con vật, cây cỏ, hoa lá ... Sưu tầm tranh có hình ảnh
đẹp xử dụng trong việc cho trẻ KPMTXQ . Tận dụng các hình ảnh ở lốc lịch, bìa,
hoạ báo, ảnh cũ ... Vừa trang trí lớp vừa làm đồ dùng đồ chơi .
Giáo viên hướng dẫn, khuyến khích trẻ tự làm ra một sản phẩm như tranh

vẽ về các con vật, cỏ cây, hoa lá, hoặc tạo con vật, cây cối từ lá cây khô, tự các
loại hột hạt, các sản phẩm nặn những đồ vật xung quanh trẻ, các sản phẩm tạo
hình tranh từ những phế liệu, cô và trẻ cùng làm để trẻ thể hiện vốn hiểu biết
phong phú của trẻ về MTXQ, đồng thời qua việc trẻ tự làm đồ dùng, đồ chơi sẽ
khích thích trẻ tích cực hứng thú tham gia hoạt động.

Hình ảnh cô và cháu lớp mẫu giáo A2 đang
làm đồ dùng đồ chơi

Hình ảnh giáo viên tổ mẫu giáo đang làm đồ
dùng, đồ chơi

Biên pháp 6: Chỉ đạo giáo viên tổ chức đánh giá sự phát triển của trẻ
Đánh giá sự phát triển của trẻ là quá trình thu thập thông tin về trẻ một
cách có hệ thống và phân tích, đối chiếu với mục tiêu của chương trình giáo dục
mầm non, nhận định về sự phát triển của trẻ nhằm điều chỉnh kế hoạch giáo dục
trẻ một cách phù hợp.

Trang 13


Như vậy, đánh giá sự phát triển của trẻ là một công việc không thể thiếu
của người giáo viên. Chính vì điều đó, tôi đã chỉ đạo giáo viên các nhóm lớp
thực hiện việc đánh giá trẻ theo các nội dung sau:
* Cách đánh giá:
- Đối với trẻ mẫu giáo: Giáo viên thực hiện. Đánh giá trẻ hằng ngày; đánh
giá theo từng chủ đề; đánh giá cuối độ tuổi.
- Đối với trẻ nhà trẻ: Giáo viên thực hiện. Đánh giá trẻ hàng ngày; đánh
giá trẻ theo giai đoạn; đánh giá trẻ cuối độ tuổi.
+ Đánh giá trẻ hàng ngày thông qua việc đánh giá các hoạt động chăm sóc,

dục trẻ; bao gồm: đánh giá tình hình sức khỏe của trẻ; đánh giá thái độ, cử chỉ,
hành vi của trẻ và đánh giá việc lĩnh hội, tiếp thu kiến thức ở các hoạt động.
+ Đánh giá trẻ theo chủ đề: (Đối với trẻ mẫu giáo). Đánh giá mức độ đạt
(+), hay chưa đạt (-), dựa trên các mục tiêu đã lựa chọn theo 5 lĩnh vực ở đầu
chủ đề; Những mục tiêu có tổng số trẻ đạt (+) trên 70%, giáo viên không đưa
mục tiêu đó vào chủ đề tiếp theo, mà chỉ chọn ra những trẻ chưa đạt (-) và bồi
dưỡng cho trẻ mọi lúc, mọi nơi cho đến khi trẻ đạt mục tiêu đó; những mục tiêu
mà tổng số đạt (+) dưới 70%, thì giáo viên đưa mục tiêu đó vào chủ đề tiếp theo
để đánh giá trẻ.
+ Đánh giá trẻ theo giai đoạn (Đối với trẻ nhà trẻ)
Đánh giá trẻ nhà trẻ không diễn ra cùng một lúc. Mỗi tháng, giáo viên ghi
tên những trẻ tròn 6, 12, 18, 24, 36 tháng để đánh giá mức độ đạt (+), hay chưa
đạt (-) ở từng mục tiêu ứng với tháng tuổi và ghi vào “Bảng kết quả đánh giá trẻ
theo giao đoạn” để theo dõi và trao đổi với cha mẹ trẻ. Có thể sử dụng kết quả
đánh giá trẻ hàng ngày, không nhất thiết phải tổ chức buổi đánh giá riêng.
+ Đánh giá cuối độ tuổi: Dưa trên mục tiêu tổng thể đã xây dựng, giáo
viên lựa chọn từ 30-40 mục tiêu đại diện cho 5 lĩnh vực để đánh giá trẻ (Mỗi trẻ
một phiếu). Giáo viên tổ chức đánh giá trẻ vào thời điểm tháng cuối cùng năm
học; Kết quả đánh giá được ghi vào phiếu đánh giá trẻ và lưu trong hồ sơ của
trẻ, hoặc trao đổi với phụ huynh để phối hợp cùng giáo dục trẻ đạt hiệu quả;
không dùng kết quả đánh giá để xếp loại trẻ, để so sánh các trẻ trong lớp.
* Phương pháp đánh giá:
Để việc đánh giá được chính xác, đúng chất lượng, tôi đã chỉ đạo giáo
viên các nhóm, lớp có thể sử dụng một hay nhiêu phương pháp sau để thực hiện
(Quan sát trẻ; Trò chuyện, giao tiếp với trẻ; cao.Tạo tình huống; Bài tập thực
hành; Trao đổi với cha mẹ trẻ để đánh giá sự phát triển của trẻ;
Cần đánh giá đúng khả năng của từng trẻ để có những tác động phù hợp,
tôn trọng những gì trẻ có. Đánh giá kết quả giáo dục trẻ phải được dựa trên cơ sở
sự thay đổi của từng trẻ, không kỳ vọng giống nhau với tất cả trẻ.
Biện pháp 7: Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác phối hợp với cha mẹ trẻ

và cộng đồng trong giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”.
Để làm tốt công tác phối kết hợp với cha mẹ trẻ và cộng đồng trong giáo
dục “lấy trẻ làm trung tâm.
Tôi đã chỉ đạo giáo viên, tuyên truyền với phụ huynh trong giờ đón trả trẻ,
đặc biệt là tuyên truyền trong các cuộc họp. Giáo viên đề cập và giải thích tầm
Trang 14


quan trọng của việc phát huy tính chủ động, tích cực của trẻ trong các hoạt động
và trong cuộc sống hàng ngày tới cha mẹ trẻ, đề nghị cha mẹ trẻ phối hợp cùng
cô giáo để giúp trẻ phát huy tối đa tính độc lập, tự tin, tự chủ của trẻ từ những
việc nhỏ như vệ sinh cá nhân, đi giày dép, mặc quần áo…qua việc trẻ được tự
phục vụ bản thân, biết cách tự phục vụ bản thân, biết các chia sẽ, cách giải quyết
vấn đề trẻ thường gặp trong học tập, vui chơi, trong giao tiếp, từ đó trẻ sẽ tự tin,
mạnh dạn hơn trước nhiều tình huống trong cuộc sống.
Giáo viên trao đổi thường xuyên với cha mẹ trẻ những quan điểm và biện
pháp giáo dục của nhà trường để cha mẹ trẻ có định hướng phối hợp giáo dục trẻ
tại gia đình sao cho có hệ thống và nhất quán. Ngoài ra, giáo viên còn thường
xuyên cập nhật thông tin về sự phát triển hay tiến bộ của trẻ cùng trao đổi với
cha mẹ trẻ để cha mẹ trẻ chia sẻ phối hợp cùng giáo dục trẻ.
Tạo điều kiện để cha mẹ tham gia vào hoạt động của trường, nhóm lớp nhằm
nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ. Như mời cha mẹ cùng tham gia tổ
chức ngày hội đến trường của bé; ngày Hiến chương các nhà giáo; Tổ chức Hội thi
“Bé khỏe- Bé tài năng, dự các hoạt động tại nhóm, lớp như (Hoạt động học, hoạt
động vui chơi, hoạt động ăn, ngủ….)
Nhờ thực hiện biện pháp này, mà đa số các bậc cha mẹ trẻ ở các nhóm,
lớp đã thấy sự cần thiết trong giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”, họ đồng cảm,
chia sẽ hơn với công việc và sự vất vả của cô giáo, nhiều phụ huynh đã chủ động
ủng hộ cho lớp cả về vật chất và tinh thần, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm
sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả hơn.

Biện pháp 8: Tổ chức cho giáo viên đi tham quan, học tập kinh nghiệm
trường điểm.
Trong quá trình triển khai thực hiện việc xây dựng môi trường giáo dục
“lấy trẻ làm trung tâm”, mặc dù đã lấy ví dụ, minh chứng cụ thể nhưng tôi cảm
nhận, một số giáo viên vẫn còn lúng túng, chưa xác định được cách tạo môi
trường theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” là như thế nào?
Tôi đã đề xuất với Hiệu trưởng tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội được
đi thăm quan, học hỏi một số mô hình trường điểm trong huyện để giáo viên
được tận mắt nhìn thấy, giúp giáo viên nắm bắt và cụ thể hóa bằng hành động.
Hiệu trưởng đã đồng ý và giao cho chuyên môn chủ động chỉ đạo thực hiện. Tôi
đã chủ động liên hệ trực tiếp một số đơn vị bạn (Trường mầm non TT Lam Sơn,
trường Mầm non Xuân Phú, trường Mầm non Xuân Trường, là những trường tạo
được môi trường khá tốt. Khi đến thăm, giáo viên trường tôi đã học tập được rất
nhiều về cách trang trí, thiết kế tạo môi trường trong và ngoài lớp. Đến thăm các
trường bạn giáo viên đã cảm nhận học tập được rất nhiều, các trường bạn cũng
có nơi đồ dùng chưa được đẹp, độ tinh xảo chưa cao nhưng điều quan trọng là
họ biết tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương, trang trí, xắp xếp
một cách khoa học, hài hòa, phù hợp nội dung chủ đề cũng như tiết kiệm được
cho phụ huynh một khoản đóng góp một cách tối đa mà vẫn có vô số đồ dùng,
học liệu cho trẻ được hoạt động, trải nghiệm. Qua chuyến đi thăm quan thực tế
tất cả giáo viên đều đã thông, đã hiểu cách thiết kế tạo môi trường xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là như thế nào và cảm thấy tự tin, hào

Trang 15


hứng bắt tay cùng nhau thực hiện việc xây dựng môi trường giáo dục theo chỉ
đạo của nhà trường.
2.4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi áp dụng các biện pháp đã nêu ở trên vào thực tế, đến nay việc xây

dựng môi trường “lấy trẻ làm trung tâm” của nhà trường được nâng lên rõ rệt,
góp phần nâng cao chất lượng của nhà trường, đồng thời giúp trẻ phát triển toàn
diện. Kết quả.
* Đối với trẻ:
Trẻ tích cực, hứng thú, chủ động tham gia các hoạt động, làm việc theo
nhóm để được trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ và trình bày ý kiến của mình; biết
suy nghĩ và vận dụng những điều đã học vào thực tế cuộc sống, giải quyết các
tình huống mà trẻ gặp phải; trẻ có nhiều cơ hội để tham gia hoạt động. Chính
những điều đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực, chủ động, tư duy, sáng tạo,
thích thú tìm tòi, khám phá trong quá trình tham gia các hoạt động giáo dục ở
trường, ở lớp. Trẻ có nề nếp tốt trong các hoạt động.
* Đối với cha mẹ trẻ
Cha mẹ trẻ đã có nhận thức hơn về chương trình GDMN, luôn có sự phối
hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Cha mẹ trẻ cảm thấy vui
với thành công của con, tin tưởng vào kết quả chăm sóc, giáo dục của nhà
trường,Tin tưởng gửi con vào nhà trường, quan tâm đến chương trình học của trẻ
và có nhu cầu học tập cùng trẻ; phối hợp với giáo viên trong giáo dục “lấy trẻ
làm trung tâm”. Nhiệt tình sưu tầm, ủng hộ nhà trường đồ dùng, đồ chơi sẵn có
ở địa phương, đóng góp kinh phí tạo môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học
phong phú.
* Đối với giáo viên:
- Có nhận thức đúng trong việc xây dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ
làm trung tâm”; Biết cách xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi. Giáo viên có
khả năng tự thiết kế các hoạt động để dạy trẻ đạt kết quả tốt nhất. Căn cứ vào
khả năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, nội
dung cụ thể trong từng hoạt động và đảm bảo tốt mục tiêu giáo dục đề ra.
- Nắm vững phương pháp giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ làm trung
tâm”, tự tin khi thực hiện các hoạt động giáo dục. Biết cách tiếp cận giáo dục cá
nhân và nhóm giữa hoạt động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp
giữa cô và trẻ; linh hoạt, sáng tạo, không bị gò bó khi tổ chức các hoạt động cho

trẻ nhất là hoạt động chung và hoạt động góc; giáo viên có thể sử dụng tối đa
nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, để làm phong phú các hoạt động của
trẻ. Sáng tạo trong xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch.
- Biết cách sắp xếp, tạo môi trường trong lớp phù hợp chủ đề, với độ tuổi.
Môi trường bên trong và bên ngoài nhóm lớp được đầu tư, bố trí, khai thác sử
dụng có hiệu quả. Đặc biệt sự sáng tạo trong việc thiết kế môi trường giáo dục từ
các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương. Tạo cho trẻ có nhiều cơ hội học tập.
- Biết cách tổ chức các hoạt động giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”, tạo
cho trẻ nhiều cơ hội để trẻ được thực hành, được trải nghiệm được trao đổi, chia
sẻ kinh nghiệm để trẻ phát huy được những tiềm năng sẳn có;

Trang 16


- Biết tổ chức đánh giá sự phát triển của trẻ một cách hiệu quả và phù hợp
với nhận thức của trẻ để điều chỉnh kế hoạch giáo dục cho phù hợp.
- Biết cách phối hợp với cha mẹ trẻ trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
đạt hiệu quả hơn.
* Qua khảo sát đánh giá chất lượng xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm cuối năm cho thấy
BẢNG KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON
LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM (Cuối năm học 2018 – 2019)
Kết quả thực hiện các nhóm, lớp (thang
điểm 100)

T
T

1
2

3
4
5
6
7
8
9
10
11

Nhóm, lớp

MG A1
MG A2
MG A3
MG B1
MG B2
MG B3
MG C1
MG C2
MG Xóm 10
NT D1
NT D2
Tổng hợp
Tỉ lệ %

Môi
trườ
ng
giáo

dục
(27
đ)

Xây
dựng
kế
hoạch
giáo
dục
(20 đ)

Tổ
chức
hoạt
động
giáo
dục
(25 đ)

Công
tác
đánh
giá sự
phát
triển
của
trẻ
(12 đ)

24
24
23
24
24
23
23
22
24
24
23

17
18
18
18
17
18
17
17
18
17
17

22
22
21
22
22
21

22
21
21
22
21

10
11
10
10
11
10
11
10
10
11
10

Sự phối
hợp giữa
nhà
trường,
cha mẹ và
cộng đồng
trong GD
lấy trẻ
làm trung
tâm (16 đ)

14

14
13
14
13
13
13
13
13
13
13

Xếp loại chung
Tổng
điểm
chung
(100
đ)

Tốt

87
89
84
86
86
84
85
83
85
86

84

X
X

Khá

TB

Yế
u

0

0

X
X
X
X
X
X
X
X
7/11
63,6

X
4/11
36,4

(Bảng 2)
So sánh giữa Bảng 1 (Trước khi chưa áp dụng các biện pháp) và bảng 2
(Sau khi áp dụng các biện pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện). Cho thấy: việc xây
dựng môi trường ở các nhóm lớp theo 5 tiêu chí được nâng lên rõ rệt. Cụ thể.
Số lớp xếp loại Tốt là 7/11 nhóm lớp đạt 63,6%;
Số lớp xếp loại khá chiếm là 4/11 đạt 36,4%; không có nhóm, lớp nào xếp
loại TB và yếu.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí
của trẻ và vai trò của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho quá trình hoạt
động và xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non. Chương trình
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, hứng
thú, kinh nghiệm của trẻ. Việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, tạo cơ hội cho trẻ được
thực hành, trãi nghiệm, phát triển những tiềm năng sẳn có

Trang 17


Để đạt được điều này, giáo viên cần nắm được hứng thú, nhu cầu, nhận
thức, khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch, lựa chọn
mục tiêu, nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ.
Đội ngũ giáo viên là lực lượng thực hiện các mục tiêu giáo dục, giữ vai trò
quan trọng, quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Những biện pháp trên
qua quá trình tổ chức thực hiện giúp giáo viên thích ứng với những nhiệm vụ đa
dạng, phức tạp trong quá trình giáo dục trẻ. Nhằm hệ thống hóa kiến thức về
phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng toàn diện cho trẻ, giúp trẻ có
những kỹ năng ứng xử linh hoạt với các tình huống sư phạm. Giáo viên cần linh

hoạt trong việc tạo môi trường, xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động giáo
dục; đánh giá sự phát triển của trẻ và phối hợp hợp lý các phương pháp để nâng
cao hiệu quả giáo dục.
Như vậy việc xây dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” là
mục tiêu, nhiệm vụ mà các nhà trường cần đạt được. Vì chỉ khi nào giáo viên
biết xây dựng được môi trường giáo dục tốt, biết đổi mới phương pháp, hình
thức tổ chức các hoạt động giáo dục thì khi đó trẻ sẽ phát huy được tính tích cực,
chủ động, sáng tạo, trẻ được thực hành, trãi nghiệm, được trao đổi, chia sẽ, giúp
trẻ phát triển toàn diện, đồng thời sẽ góp phần tạo ra một bước chuyển biến mới
về chất lượng giảng dạy nhất là đối với chương trình giáo dục mầm non hiện
nay.
3.2 Kiến nghị:
* Đối với Phòng giáo dục:
Tiếp tục tăng cường mở các lớp tập huấn chuyên đề, tăng cường các giờ
thực hành chuyên đề, tăng số lượng giáo viên tham dự chuyên đề. chú ý đến việc
bồi dưỡng năng khiếu cho giáo viên.
* Đối với nhà trường:
Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, xã hội hóa để tạo môi trường ngoài
lớp đa dạng, phong phú, an toàn, thân thiện, tạo nhiều khu vực, các góc cho trẻ
được trải nghiệm
Trên đây là “Một số biện pháp giáo chỉ đạo giáo viên xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non đạt hiệu quả” mà
tôi đã áp dụng trong năm học. Rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung để tôi có
thêm những kinh nghiệm hay trong công tác quản lý.
Tôi xin trân thành cảm ơn!
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao
chép nội dung của người khác.
Xác nhận của nhà trường
Hiệu trưởng

Ngày 26 tháng 05 năm 2019
Người viết sáng kiến

Lê Thị Hiệp

Lê Thị Lý
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trang 18


STT
Tên tài liệu
1
Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình
giáo dục mầm non
2 Hướng dẫn tổ chức và sử dụng môi trường
giáo dục trong các cơ sở giáo dục mầm non
3 Hướng dẫn thực hiện áp dụng quan điểm
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường
mầm non
4 Mô đun MN-D “Xây dựng trường mầm non
lấy trẻ làm trung tâm”
Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động
5 chương trình giáo dục trẻ mẫu giáo. Viện
chiến lược và chương trình giáo dục
6
Tài liệu bồi dưỡng hè cho cán bộ quản lý và
giáo viên mầm non năm học 2018-2019 của
Bộ GD&ĐT

Nhà xuất bản
Nhà xuất bản GD Việt
Nam
Nhà xuất bản GD Việt
Nam
Nhà xuất bản GD Việt
Nam
Nhà xuất bản GD Việt
Nam
Nhà xuất bản GD Việt
Nam
Nhà xuất bản GD Việt
Nam

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP
LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI
TỪ C TRỞ LÊN

Trang 19


Họ và tên tác giả: Lê Thị Lý
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng - Trường Mầm non Xuân Thắng

TT

1
2

3

Tên đề tài SKKN

Một số biên pháp chỉ đạo nâng
cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Một số biện pháp chỉ đạo giáo
viên giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ MG 5-6 tại trường
Một số biện pháp chỉ đạo giáo
viên xây dựng môi trường giáo
dục ở trường mầm non đạt hiệu
quả

Cấp đánh giá xếp
loại (Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Phòng GD&ĐT
Thọ Xuân

Loại C

2014- 2015

Phòng GD&ĐT
Thọ Xuân

Loại C

2017-2018

Phòng GD&ĐT
Thọ Xuân

Loại B

2018- 2019

Trang 20