SKKN sử dụng một số nhạc cụ gõ đệm tự làm trong dạy học âm nhạc ở trường THTHCS yên lễ

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Mục tiêu giáo dục Tiểu học là: “Hình thành cho học sinh những cơ sở ban
đầu để phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất, năng lực thẩm
mĩ và các kĩ năng cơ bản để học tiếp các bậc học trên để đi vào cuộc sống lao
động ”. Âm nhạc có vai trò tích cực trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu
học. Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung
quanh bản thân mình.
Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo
đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội mà còn
phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết
làm đẹp cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng.Vì vậy, có thể
nói rằng giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được. Một trong
những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông
qua các môn học nghệ thuật. Trong đó Âm nhạc có vị trí quan trọng. Đặc biệt
trong những năm gần đây, bộ giáo dục đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục
nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc, trong đó có môn
Âm nhạc. Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ, đặc
biệt là ở bậc tiểu học. Âm nhạc tuy không đào tạo các em thành những ca sỹ,
nhạc sỹ, nhưng thông qua môn học này đã hình thành trang bị cho các em những
kiến thức ban đầu về ca hát, về kiến thức Âm nhạc, đặc biệt là trang bị cho các
em một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn, từ
thẩm mỹ đó giúp các em học tốt các môn học khác.
Qua tìm hiểu về nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho bộ môn âm nhạc, tôi nhận
thấy, hầu như mọi vật liệu sẵn có trong thiên nhiên đều có thể trở thành nhạc cụ
gõ đệm, dưới những đôi tay khéo léo của người Việt. Tất cả các nguyên vật liệu
từ thực vật, động vật cho đến khoáng sản đều được người Việt khai thác để làm
nhạc cụ, tạo nên những màu âm đa dạng và mang tính đặc trưng của âm nhạc
Việt Nam. Bên cạnh những nhạc cụ cổ truyền phong phú đa dạng về loại hình,
cấu trúc, âm sắc, âm lượng là sự đa dạng về phương thức, kĩ thuật diễn tấu cũng
như tập quán sử dụng mang một nét đặc trưng riêng của người Việt, bản sắc dân

tộc mỗi vùng miền
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn âm nhạc. Tôi nhận thấy, để giữ
gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời phát huy tính tích cực, rèn luyện sự khéo
léo, tỉ mỉ, lòng kiên trì và óc sáng tạo cho cả người dạy và người học. Người
giáo viên cần phải coi trọng việc chế tạo và sử dụng đồ dùng dạy học một cách
thường xuyên, nghiêm túc nhằm đạt được mục tiêu: “ Đổi mới phương pháp là
đổi mới đồ dùng dạy học”, mang lại hiệu quả cao nhất cho các tiết dạy âm nhạc,
nhằm tạo không khí sôi nổi trong tiết học để các em học sinh Tiểu học có hứng
thú, niềm đam mê, hào hứng , có ý thức học tập và yêu thích bộ môn Âm nhạc.
Vì lý do trên, tôi chọn sáng kiến kinh nghiệm: “ sử dụng một số nhạc cụ
gõ đệm tự làm trong việc dạy học môn âm nhạc ở trường TH&THCS Yên Lễ”
với mong muốn rằng đem đến những tiết học âm nhạc đạt hiểu quả cao nhất cho
1


học sinh ở các khối lớp tiểu học đối với đơn vị trường học mà bản thân tôi trực
tiếp giảng dạy.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Bản thân tôi là giáo viên được đào tạo và được phân công trực tiếp giảng
dạy bộ môn, tôi nhận thấy đại đa số các em rất thích bộ môn này. Trước một bài
hát, một bài tập đọc, ghi chép nhạc, hoặc khi nghe các bản nhạc, để các em hiểu,
nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài học cũng như nêu được những cảm
nhận ban đầu của mình về giai điệu các bản nhạc, người giáo viên cần có một
phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt , đơn giản nhưng lại hiệu quả nhất,
để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học. Tôi chọn đề tài
mục đích giúp học sinh hiểu bài và nắm được bài nhanh nhất, tạo cho các em có
những tiết học âm nhạc, ngoài học hát các em được kết hợp sử dụng những nhạc
cụ gõ đệm tự làm. Để những tiết học môn âm nhạc như một sân chơi, các em
được hoạt động hòa mình trong những sáng tạo âm nhạc, giúp các em có những
nền tảng ban đầu về âm nhạc và có những cơ sở để phát huy hết khả năng âm

nhạc của mình. Từ sáng kiến này tôi sẽ vận dụng vào thực tiễn giảng dạy trong
thời gian lâu dài để nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân đồng thời giúp
các em học sinh học tốt bộ môn âm nhạc và yêu thích môn học này.
1.3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu: Năm học 2018-2019
Để làm rõ mục đích đã nói trên tôi lấy đối tượng nghiên cứu là tất cả các
khối lớp học mà tôi phụ trách giảng dạy tại Trường TH&THCS Yên Lễ . Trong
học kỳ I ,2018-2019 tôi đã thực nghiệm trên tất cả đối tượng , lấy kết quả đối
chứng trong từng giai đoạn sau khi dạy.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Qua quá trình giảng dạy và tìm hiểu môn âm nhạc nói chung .Tôi nhận
thấy với điều kiện các phương tiện cơ sở vật chất đang còn thiếu thốn và gặp
nhiều khó khăn, nên tôi sử dụng hai phương pháp sau trong quá trinh nghiên
cứu:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực hành.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu
học ở nước ta. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng,
điều đó không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mang tính vừa
sức, xoay vòng mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền thụ của người thầy.
Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em cùng với sự quan tâm
chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và toàn thể xã hội.
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao,
nó khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một
cách tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu
thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không
2

phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những
phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu
hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ, Âm nhạc giúp các em nhận thức
những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các
em cảm thụ những giai điệu qua từng bài hát, từng câu nhạc.
Những bộ nhạc cụ gõ đệm, thanh phách, song loan,mõ, trống, sênh,…..là
những nhạc cụ được kích âm nhằm mục đích giữ nhịp cho bài hát và là phương
tiện phục vụ cho các hoạt động biểu diễn văn nghệ. Tất cả các phương tiện, đồ
dùng dạy học kể trên đều được chế tạo từ các vật liệu đơn giản, dễ kiếm và được
sử dụng một cách có hiệu quả trong dạy học âm nhạc tạo ra không khí học tập
vui tươi, thoải mái, góp phần làm sinh động các hoạt động biểu diễn, nâng cánh
cho tiếng hát các em hay hơn. Việc tập cho các em làm và sử dụng thành thạo bộ
nhạc cụ gõ đệm và coi nó như một thứ đồ chơi trẻ em thông qua các trò chơi
được tổ chức trong quá trình dạy học âm nhạc, các hoạt động văn nghệ ngoại
khóa sẽ mang lại sân chơi mới lạ, hấp dẫn nhằm đẩy mạnh các hoạt động văn
hóa văn nghệ trong nhà trường.
Trong những năm học gần đây, Bộ Giáo Dục ,Sở Giáo Dục và Phòng
Giáo Dục Đào Tạo Huyện Như Xuân có những văn bản cụ thể quy định hướng
dẫn việc làm và sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học âm nhạc nhằm đổi mới
phương pháp dạy học và phát huy tính tích cực ở người học, đồng thời khuyến
khích người dạy tìm tòi, sáng tạo và khai thác sử dụng các thiết bị đồ dùng một
cách có hiệu quả.
Việc làm và sưu tầm một số ĐDDH tự phục vụ cho hoạt động dạy học của
giáo viên. Qua quá trình thực dạy môn âm nhạc ở trường TH&THCS Yên Lễ tôi
rất tâm đắc với việc sử dụng một số nhạc cụ gõ đệm tự làm các nhạc cụ gõ đệm.
Tôi cho rằng đây là một việc cần sớm được thực hiện và triển khai rộng rãi đến
toàn thể đội ngũ giáo viên âm nhạc. Bởi vì, chúng không những góp phần làm
phong phú các thiết bị dạy học âm nhạc trong nhà trường, khắc phục sự đơn
điệu, hạn chế của các thiết bị cũ mà chúng còn phù hợp với đối tượng học sinh ở

khối lớp đáp ứng kịp thời việc đổi mới PPDH. Ngoài ra, các phương tiện đồ
dùng dạy học âm nhạc nói ở trên không phải chỉ có người dạy mới làm được mà
người học cũng có thể làm để tự phục vụ cho việc học của mình. Thông qua quá
trình làm và sử dụng các nhạc cụ gõ. Người dạy và người học tự rèn luyện cho
mình sự tỉ mỉ, khéo léo, niềm đam mê, óc sáng tạo và lòng kiên trì trong suốt
quá trình dạy và học. Đó chính là những cơ sở, lí luận tạo tiền đề cho việc tự làm
các thiết bị đồ dùng phục vụ giảng dạy âm nhạc tại trường TH&THCS Yên Lễ.
* Cơ sở thực tiễn:
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu
học. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng, điều đó
không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ thuộc vào
phương pháp truyền thụ của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học
tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và
toàn thể xã hội.
3


Đa số các em học sinh Trường TH&THCS Yên Lễ là học sinh dân tộc
Thổ, trình độ nhận thức không đồng đều, nhiều nhược điểm khi học tập. Vì vậy
người giáo viên phải từng bước giúp các em có được sự tự tin.
Những năm trước đây, việc đầu tư trang thiết bị cho môn học còn hạn chế.
Do đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức Âm nhạc là hết sức khó
khăn, thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng. Việc
truyền thụ các kiến thức âm nhạc chỉ qua phương pháp truyền khẩu thuần tuý, ít
phát triển khả năng tư duy của các em. Do đó không tạo được sự thu hút, ít gây
hứng thú học tập cho các em.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường, tôi
đã tìm hiểu để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên cần tạo cho
các em có một tâm trạng thoải mái, một hứng thú tràn đầy khi học âm nhạc.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn của nhà trường hiện nay, trang thiết bị dạy

học của nhà trường trong thực tế không đủ để cho các em sử dụng trong những
tiết học âm nhạc chính vì vậy. Động lực thúc đẩy bản thân tôi, sưu tầm tự làm
các phế liệu để làm nhạc cụ gõ đệm, trong các tiết học âm nhạc. Là một giáo
viên trực tiếp giảng dạy môn âm nhạc tôi càng nhận thức sâu hơn tầm quan
trọng của việc làm và sử dụng các thiết bị dạy học, tạo cho tôi niềm đam mê tạo
ra các nhạc cụ gõ đệm tự làm phục vụ tốt cho giảng dạy môn âm nhạc.
2.2.Thực trạng đề tài
a. Thuận lợi:
- Bản thân là giáo viên được đào tạo cơ bản về chuyên môn, bồi dưỡng về
chuyên ngành âm nhạc và được trực tiếp tham gia giảng dạy âm nhạc Trường
TH&THCS Yên Lễ. Luôn nhiệt tình trong công tác, luôn nêu cao tinh thần tận
tụy với nghề, luôn phấn đấu học tập, rèn luyện, trau dồi kiến thức cho bản thân
- Học sinh yêu thích học môn âm nhạc.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuân lợi kể trên còn một số những khó khăn như:
- Đa số các em là học sinh đều là dân tộc do đó về khả năng, năng lực
học tập của các em cũng thể hiện thấp hơn so với các vùng khác.
- Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi này các em còn nhỏ nên nhút nhát chưa
mạnh dạn
- Mức độ cảm nhận âm nhạc của trẻ không đồng đều.
- Các thiết bị dạy học âm nhạc chưa đầy đủ, với tình hình thực tế. Mà cụ
thể là các nhạc nhạc cụ gõ có số lượng khá khiêm tốn, đơn điệu, chưa có phòng
đặc thù riêng cho môn âm nhạc, GV phải dạy chay do không có nhạc cụ để sử
dụng làm cho các tiết học trở nên nhàm chán, buồn tẻ, không gây hứng thú cho
học sinh. Từ đó, các em không có chú tâm học. Để khắc phục những khó khăn
nêu trên đồng thời giúp học sinh thỏa mãn hứng thú bằng những bài tập thực
hành, những trò chơi bổ ích. Tôi cho rằng việc tự làm một số nhạc cụ gõ đệm
phục vụ cho giảng dạy âm nhạc cần sớm được thực hiện và phổ biến rộng rãi tới
đội ngũ GV đang làm nhiệm vụ giảng dạy bộ môn âm nhạc ở tất cả các trường
tiểu học.

4


* Nội dung cần giải quyết
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng như đã nói ở trên nhưng có
những nguyên nhân chủ yếu sau đây:
- Cơ sở vật chất, phòng chức năng, các nhạc cụ đàn organ, đàn piano, các
nhạc cụ gõ đệm ( thanh phách, thanh la, trống lắc, mõ, sênh ) của nhà trường
chưa được đầu tư đầy đủ, quan tâm đúng mức.
- Giáo viên chưa coi trọng việc tìm tòi sáng tạo để tự làm các đò dùng mà
nhà trường chưa có để phục vụ quá trình giảng dạy bộ môn âm nhạc , chưa cụ
thể và không phát huy được tính tích cực học tập của học sinh.
2.3. Các biện pháp thực hiện để giải quyết vấn đề
Để có được những bộ nhạc cụ gõ đệm tự làm, tôi đã vận dụng những phế
liệu, vật liệu có sẵn của địa phương để tự làm một số nhạc cụ gõ đệm phục vụ
cho việc dạy học bộ môn của mình đạt hiệu quả cao hơn.
Cô và trò trường TH&THCS Yên Lễ làm một số nhạc cụ sau giờ học chính
2.3.1 Bộ nhạc cụ gõ đệm Trống rung
Vật liệu: Lon bia, lon nước ngọt
Cách làm: Cắt lấy 2 đáy lon, luồn dây đính hai bên hạt cườm sao cho khi
lắc hai hạt cườm đánh vào giữa hai đáy lon phát ra âm thanh. Tôi tận dụng bút
chữ A của học sinh đã bỏ đi của học sinh để làm tay nắm cho trống.
Cách sử dụng: Đây là những nhạc cụ có âm thanh rất vui và dễ chịu, dù
các em sử dụng với số lượng đông cũng không gây tiếng ồn làm ảnh hưởng tới
các lớp học bên cạnh. Dùng tay lắc hoặc vào mặt trống theo nhịp, hoặc phách
để giữ nhịp cho bài hát. Có thể dùng phối hợp với các nhạc cụ gõ khác để tổ
chức biểu diễn bài hát.
Trống lắc làm bằng lon bia và vỏ bút
2.3.2. Bộ nhạc cụ gõ đệm cồng chiêng, thanh la
Vật liệu: Những vỏ hộp bánh bằng nhôm có đường kính 20cm đến

30cm, sơn nhũ đồng.
Cách làm: Dùng búa gõ tạo núm hình tròn ở giữa sau đó mang phun sơn
nhũ đồng. Khoan lỗ, cột dây để treo và dùng dùi quấnn vải để gõ.
Cách sử dụng: Bộ thanh la này tôi cho học sinh vận dụng gõ đệm theo
nhịp, theo phách, và theo tiết tấu trong tất cả các bài hát, cũng như trong học tập
đọc nhạc. Ôn tập nốt nhạc. GV sử dụng các nốt nhạc để tổ chức các trò chơi
củng cố vừa giúp học sinh thuộc bài tại lớp, vừa làm cho không khí lớp học sôi
nổi.
Bộ cồng chiêng, thanh la làm bằng vỏ hộp bánh
2.3.3. Bộ nhạc cụ gõ đệm cặp sênh tiền:
Vật liệu: Một số nắp chai bia, một số thanh gỗ nhỏ, sơn
Cách làm: Tôi nhặt những nắp chai rửa sạch, phơi khô rồi đập dẹp. Sau
đó tôi sơn nhũ bạc cho chúng giống hệt những đồng tiền, tôi đục lỗ thủng ở giữa

5


các nắp chai rồi dùng đinh đính các nắp chai vào các thanh gỗ đã được sơn kĩ ta
được một cây sênh tiền. Mỗi cây sênh tiền là một cặp
Cách sử dụng: Bộ sênh tiền tôi dùng cho học sinh sử dụng gõ đệm, giữ
nhịp, phách, tiết tấu cho các bài hát, bài tập đọc nhạc trong các tiết học âm nhạc
Bộ sênh tiền làm bằng nắp chai và thanh gỗ
2.3.4. Mõ
Vật liệu: Một số đoạn gốc tre
Cách làm: Lấy đoạn gốc tre, đẽo sạch lớp rễ rồi dùng giấy nhám trà cho
bóng. Mỗi ống tre tôi khoét theo chiều dọc một khe nhỏ để khi gõ sẽ tạo ra âm
thanh, thanh gõ cũng được vót bằng tre dài khoảng chừng 20cm. Tất cả được tôi
sơn rồi vẽ hoa
Cách sử dụng: cho học sinh vận dụng gõ đệm theo nhịp ,theo phách, và
theo tiết tấu trong tất cả các bài hát, cũng như trong học tập đọc nhạc. Ôn tập nốt

nhạc.
Làm mõ bằng một số gốc tre và giấy dán
2.3.5. Trống:
Vật liệu: Vỏ hộp trà hoặc vỏ hộp sữa, giấy đề can màu.
Cách làm: Lấy 2 hộp trà hoặc 2 vỏ lon sữa cắt phần đáy. Dùng giấy đề
can trang trí theo ý thích.Tương tự như vậy ta có thể sử dụng một số vật liệu
khác để chế tạo như: vỏ chai hộp sữa bằng nhôm, vỏ hộp thuốc…Đây là những
nhạc cụ có âm thanh rất vui và, các em sử dụng với số lượng đông tạo cho
không khí tiết học sôi động.
Cách sử dụng: Dùng tay hoặc dùng dùi gõ vào mặt trống theo nhịp, hoặc
phách để giữ nhịp cho bài hát. Có thể dùng phối hợp với các nhạc cụ gõ khác để
tổ chức biểu diễn bài hát.
Làm trống bằng võ hộp trà, vỏ hộp sữa và giấy dán
2.3.6. Thanh phách
Vật liệu: Một số đoạn gốc tre
Cách làm: Lấy đoạn tre, đẽo sạch, cắt sao cho 2 thanh bằng nhau rồi
dùng giấy nhám trà cho bóng. Hai thanh tre là một cặp thanh phách
Cách sử dụng: Bộ thanh phách tôi dùng cho học sinh sử dụng gõ đệm,
giữ nhịp, phách, tiết tấu cho các bài hát, bài tập đọc nhạc trong các tiết học âm
nhạc
Đối với các nhạc cụ gõ: GV sử dụng để hướng dẫn học sinh gõ theo
phách, nhịp, tiết tấu hoặc gõ 2 âm sắc…vừa giữ nhịp cho các em khi hát, vừa
làm đạo cụ cho các em biểu diễn bài hát tạo cho không khí lớp học vui tươi, các
em không còn rụt rè, nhút nhát mà tự tin hơn trong cách thể hiện bài hát:
VD: Khi gõ phách cho câu hát:
Cùng nhau cầm tay đi đến thăm các thầy các cô
X
x
X x X x X
x X x X

6


Gv có thể cho các em dùng thanh phách gõ vào phách mạnh,còn các em
khác cầm song lang hoặc trống lắc thì đệm vào phách nhẹ. Khi các em biểu diễn
bài hát theo nhóm,GV nên cho các em sử dụng phối hợp nhiều nhạc cụ với nhiều
cách đệm khác nhau như: Đệm theo tiết tấu, phách, nhịp, sẽ làm cho các em hát
tốt hơn, giọng hát các em bay bổng hơn.
Thanh phách làm bằng một số thanh tre
Đối với bộ nốt nhạc: Gv sử dụng để giới thiệu các kí hiệu âm nhạc ở lớp
3: Khi giới thiệu các hình nốt: Gv vừa giảng vừa gắn hình nốt nhạc bằng nam
châm lên bảng như vậy vừa không tốn thời gian vẽ lại gây được hứng thú học
tập cho các em.Tập viết nốt nhạc trên khuông ở chương trình âm nhạc lớp 3.
Ngoài ra, khi dạy các bài TÐN tôi còn sử dụng các hình nốt gắn lên khuông
nhạc để luyện thanh và viết các bài TĐN lên bảng mà không cần sử dung đến
tranhcủa thiết bị của nhà trường.
Một số hoạt động trong tiết dạy có sử dụng bộ nhạc cụ gõ đệm ở lớp 5,3:
TIẾT 3
- Ôn tập bài hát: Reo vang bình minh.
- Tập đọc nhạc : TĐN SỐ 1.
I/. Mục tiêu :
- Biết hát theo giai điệu và đúng lời ca.
- Biết hát kết hợp vận động phụ họa.
- Học sinh giỏi biết đọc bài TĐN số 1.
II/. Đồ dùng dạy học :
- Đàn phím điện tử organ
- Bộ nhạc cụ gõ đệm, ( thanh phách, cặp sênh tiền, trống lắc, mõ, trống ) .
III/. Hoạt động học :
- Ổn định tổ chức lớp, nhắc học sinh sửa tư thế ngồi ngay ngắn.

- Kiểm tra bài cũ: Gọi 2 đến 3 em lên bảng hát lại bài hát đã học.
- Bài mới:
Hoạt Động Của Giáo Viên
HĐ Của Học Sinh
a. Nội dung 1: Ôn tập bài hát: Reo vang bình minh
*Hoạt động 1: Ôn hát
- Giáo viên đệm đàn cho học sinh hát kết hợp gõ đệm theo - HS thực hiện.
nhip.
- Chia lớp ra làm 2 nhóm, nhóm 1 hát kết hợp gõ theo - HS nhóm 1 hát đồng
phách, nhóm 2 hát kết hợp gõ đệm theo nhịp
thanh kết hợp sử dung
song loan, trống lắc,
sênh tiền, gõ đệm
theo nhịp, nhóm 2
dùng thanh phách, mõ
để gõ đệm theo phách
- HS thực hiện
7


- GV mời mỗi nhóm thực hiện
- Giáo viên nhận xét, động viên
- Giáo viên mời một vài cá nhân hát kết hợp gõ đệm theo
phách kết hợp cùng nhạc cụ gõ đệm, thanh phách , hoặc mõ
- GV nhận xét, tuyên dương
* Hoạt động 2: Biểu diễn bài hát.
- GV cho HS lựa chọn nhạc cụ gõ ( trống lắc, sênh tiền, mõ,
trống, thanh phách ) và hình thức biểu diễn, lần lượt trình
bày theo nhóm.
- GV mời các nhóm nhận xét sau mỗi phần trình bày

b. Nội dung 2: Tập đọc nhạc số 1 “ Cùng vui chơi ’’
- GV treo bảng phụ bài TĐN sồ 1 lên bảng
- Giới thiệu bài TĐN Số 1.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát và đặt câu hỏi.
+ Bài TĐN số 1 viết ở nhịp mấy ?
+ Trong bài có những hình nốt nào ?

- Giáo viên hướng dẫn HS theo những bước học TĐN :
+ Bước 1: GV chỉ vào từng nốt nhạc trong bài cho HS nhận
biết và đọc tên nốt .
+ Bước 2 : GV hướng dẫn học sinh luyện đọc tiết tấu của
bài kết hợp gõ theo phách ( sử dụng thanh phách ).
+ Bước 3 : Luyện đọc cao độ GV đàn các âm, đô, rê, mi,
son,và hướng dẫn HS đọc cao độ.
+ Bước 4 : Tập đọc từng câu . GV đàn từng câu và hướng
dẫn HS đọc theo đàn, tiếp tục học theo lối móc xích
+ Bước 5 : Đọc nhạc kết hợp gõ đệm : GV đàn, hướng dẫn
HS đọc nhạc kết hợp gõ đệm theo phách, tiết tấu ( sử dụng
thanh phách, cặp sênh tiền ).
*GV mời một nhóm thực hiện.
*GV mời vài cá nhân thực hiện.
* GV nhận xét, tuyên dương
+ Bước 6 : Ghép lời ca : GV chia lớp thành 2 dãy , một bên
đọc nhạc , một bên ghép lời ca vá đổi lại phần trình bày
. GV gọi một số ca nhân xung phong đọc nhạc ghép lời ca
. Giáo viên nhận xét.

- HS lắng nghe
- HS thực hiện
- HS lắng nghe

- Các nhóm lựa chọn
hình thức biểu diễn
và các nhạc cụ gõ
đệm để trình bày BH
- HS nhận xét.
- HS theo dõi.
- HS lắng nghe.
- HS trả lời
- HS trả lời

- HS nhận biết và gọi
tên nốt trong bài.
- HS đọc đồng thanh
âm hình tiết tấu kết
hợp gõ phách.
- HS đọc cao độ theo
hướng dẫn của GV.
- HS tập đọc từng câu
theo lối móc xích
- HS đọc nhạc kết
hợp gõ đệm cùng
nhac cụ gõ đệm
( thanh phách, sênh
tiền )
- HS thực hiện.
- Cá nhân thự hiện
- HS lắng nghe
- HS đọc nhạc và
ghép lời ca theo
hướng dẫn

- Cá nhân thực hiện
- HS lắng nghe

8


* Cũng cố dặn dò:
- Cho học sinh hát trình bày bài hát kết hợp gõ đệm sử dụng
sử dụng thanh phách, mõ ( cặp sênh tiền , thanh phách , mõ ,
trống lắc ) vừa ôn tập trong tiết học hôm nay một lần trước
khi kết thúc tiết học.
- Khen những em hát tốt, biễu diễn tốt trong giờ học, nhắc
nhở những em hát chưa tốt, chưa chú ý trong giờ học cần
chú ý hơn.
- Dặn học sinh về nhà ôn lại bài hát đã học.

-HS thực hiện hát kết
hợp sử dụng các nhạc
cụ gõ đệm có sẵn
-HS lắng nghe
-HS nghi nhớ

Âm nhạc lớp 3
TUẦN 7
Tiết 7 : Học hát : Gà gáy
Dân ca Cống: Lai Châu
Lời mới : Huy Trân
I. Mục tiêu :
- Biết đây là bài dân ca.
- Biết hát theo giai điệu và lời ca.

- Biết hát kết hợp vỗ tay hoặc gõ đệm theo bài hát.
- Biết đây là bài dân ca của dân tộc Cống tỉnh Lai Châu.
- Biết gõ đệm theo phách theo nhịp.
II. Chuẩn bị :
- Đàn, SGK âm nhạc.
- Thanh phách, trống nhỏ, song loan, mõ.
III. Các hoạt động Dạy và Học :
1. Kiểm tra bài : Hát theo nguyên âm bất kì ( A, I)
2.Bài mới :
Hoạt động GV
Hoạt động 1: Học bài hát “Gà gáy “
- Giới thiệu bài.
- Bài hát mang giai điệu âm hởng lan điệu dân ca
phác hoạ vẻ đẹp thiên nhiên và con ngời lao động.
- Hát mẫu 1 – 2 lần bài hát.
- Cho HS đọc lời ca theo tiết tấu từng câu
- GV giải thích từ “ le te” của ngời Cống có nghĩa
là miêu tả tiếng gà gáy.
- GV dạy hát từng câu
C1: Con gà............................................ơi
C2: Gà gáy...........................................ơi
C3: Nắng sáng ....................................ơi

Hoạt động HS
- Chú ý quan sát và nghe
giới thiệu bài
- Nghe giai điệu bài hát
- Đọc lời ca từng câu
- Nghe giải nghĩa
- Nghe từng câu

9


C4: Rừng và.........................................ơi
- Chú ý : ngân thêm ở (ai) 1 phách nữa, nghỉ 1
phách (ơi)
- Cho HS hát từng câu
- GV đệm đàn cho HS hát
- Cho HS hát nối tiếp theo nhóm mỗi nhóm 1 câu
nối vào cho đến hết bài.
Hoạt động 2 : Hát và gõ đệm theo phách theo tiết
tấu lời ca
- Thực hiện mẫu gõ đệm theo phách 1 – 2 lần
* GV hướng dẫn HS hát và gõ đệm theo phách
Con gà gáy le té le sang rồi ai ơi
x
x
x
x
x xx
- GV cho HS hát và gõ đệm từng câu
- GV đệm đàn cho HS hát
Tổ1 và 3 hát và gõ đệm câu 1 và 2 (sử dụng, trống
lắc, sênh tiền )
Cả lớp hát 3 và 4 hát và gõ đệm (sử dụng thanh
phách, mõ ).
* GV hớng dẫn hát và gõ đệm theo tiết tấu
Con gà gáy le té le sang rồi ai ơi
x x x x xx x x x x

- Gv cho HS hát và gõ đệm từng câu sử dụng cùng
nhạc cụ gõ đệm, thanh la, mõ

- Hát ngân, nghỉ đủ phách
- Hát từng câu
- Hát theo tiếng đàn
- Hát nối tiếp theo nhóm

- HS quan sát cách gõ mẫu

- Hát và gõ đệm từng câu
- Hát và gõ theo tiếng đàn
-Thực hiện theo tổ, (sử
dụng trống lắc, sênh tiền)
- Hát và gõ đệm theo tổ
thực hiện hát kết hợp sử
dụng cụ nhạc cụ gõ đệm
sẵn có
- Hát và gõ đệm theo tổ
thực hiện hát kết hợp sử
dụng cùng nhạc cụ gõ đệm
- HS thực hiện
- HS thực hiện

- GV đệm đàn cho HS hát và gõ đệm theo tổ
- Cá nhân thể hiện
* Củng cố Dặn dò
- Hát và gõ theo phách
- Cho cả lớp hát và gõ đệm theo phách
- HS nghi nhớ

- Về nhà ôn hát và sáng tạo vận động phụ hoạ cho
bài hát.

Một số hình ảnh hoạt động trong tiết học
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Trong thực tế tại trường, tôi đã áp dụng thực hiện giảng dạy âm nhạc với
các phương pháp theo các bước và kết hợp sử dụng đồ dùng tự làm nêu trên vào
giảng dạy, tôi nhận thấy các em tiến bộ rõ rệt qua các tiết dạy sinh động đầy
hứng thú. trên và thấy các em rất say mê học tập. Do đó kết quả đã nâng lên và
đạt kết quả sau trong cuối học kì 1 năm học 2018- 2019:
10


HS khối 1 toàn trường :
Tổng số Đánh giá Chưa Đạt
94 em
SL
0
%
HS khối 2 toàn trường:
Tổng số Đánh giá Chưa Đạt
78
SL
0
%

Hoàn thành
64
70%

Hoàn thành tốt
30
30%

Hoàn thành
51
66%

Hoàn thành tốt
27
34%

HS khối 3 toàn trường
Tổng số Đánh giá Chưa Đạt
70 em
SL
0
%

Hoàn thành
49
73%

Hoàn thành tốt
21
27%

HS khối 4 toàn trường
Tổng số Đánh giá Chưa đạt
73 em

SL
0
%

Hoàn thành
57
79%

Hoàn thành tốt
16
21%

HS khối 5 toàn trường
Tổng số Đánh giá
Chưa Đạt
61 em
SL
0
%

Hoàn thành
40
67%

Hoàn thành tốt
21
33%

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận

Trên cơ sở từ thực tiễn giảng dạy Âm nhạc trong trường Tiểu học. Xuất
phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù của bộ
môn, tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp giảng dạy của mình
trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ giáo dục - Đào tạo tôi đã thu
được những kết quả đáng kể. Qua quan sát thực tế nhận thấy các em yêu thích
bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả học tập cũng như chất
lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ đã nâng lên rõ rệt, các em
mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong khi thực hiện.
Khả năng nhận thức của con người nói chung, của học sinh Tiểu học nói
riêng là rất lớn và sẵn có. Điều cơ bản là người giáo viên giảng dạy phải nắm
được đối tượng, tìm hiểu cụ thể những sở thích của các em để tìm ra phương
pháp giáo dục, giảng dạy thích hợp nhất giúp các em tiếp thu kiến thức một cách
dễ dàng và tạo sự say mê trong việc vận dụng các kiến thức đã học vào thực tế
cuộc sống.
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật, việc giảng dạy cho học
sinh cấp tiểu học đòi hỏi phải có những phương pháp đặc thù riêng. Hơn nữa
người giáo viên còn phải biết lưa chon và áp dụng các phương pháp sao cho phù
hợp với từng đối tượng học sinh. Về phía bản thân, với một số phương pháp nêu
trên, qua thực tế giảng day tại trường, tôi nhận thấy hiệu quả của các phương
pháp này là khá cao.
Trong quá trình dạy học bản thân tôi vừa tìm tòi, thử nghiệm,chế tạo và
đưa vào sử dụng các thiết bị, đồ dùng mà tôi vừa trình bày như trên. Tôi rút ra
11


bài học: Để làm tốt các thiết bị , đồ dùng dạy học và sử dụng nó một cách hiệu
quả trong quá trình dạy học âm nhạc, giáo viên cần phải:
- Thường xuyên sử dụng các thiết bị dạy học.
- Biết cách sử dụng và sử dụng thành thạo các TBĐD dạy học, mà cụ thể
là bộ nốt nhạc bằng nam châm và các nhạc cụ gõ đệm của môn âm nhạc.

- Kiên trì, tỉ mỉ, có óc thẩm mĩ, khéo léo, sáng tạo.
- Không ngừng tìm tòi, học hỏi. Biết tận dụng các vật liệu có sẵn, dễ kiếm
và thân thiện với môi trường để chế tạo.
- Chọn thời điểm để tập kết vật liệu.
- Hướng dẫn, khuyến khích động viên HS cùng tham gia vào việc làm đồ
dùng.
- Cách chế tạo phải đơn giản, dễ hiểu, dễ làm.
- Biết trang trí các TBĐD đẹp mắt, phù hợp với tâm lí, lứa tuổi HS.
- Biết khắc phục những hạn chế của các nhạc cụ có sẵn, tìm ra những giải
pháp khắc phục cho việc chế tạo các nhạc cụ gõ mới.
- Biết phối hợp sử dụng trong tất cả các hoạt động dạy học chính khóa
cũng như các hoạt động ngoại khóa, làm tăng thêm giá trị sử dụng cho các nhạc
cụ gõ.
Đây là một trong những phương tiện dạy học quan trọng góp phần làm
nên sự thành công của tiết dạy.Đặc biệt là là những ĐDDH do giáo viên và học
sinh tự thiết kế và chế tạo ra, nó không chỉ đơn giản, dễ tìm, dễ làm mà nó còn
vừa thân thiện với môi trường vừa tránh lãng phí. Những thiết bị như bộ nhạc cụ
gõ đệm được làm từ phế phẩm nhưng rất sinh động, đẹp mắt lại có giá trị sử
dụng cao trong giảng dạy và hoạt động vui chơi của trẻ, giúp trẻ giảm bớt căng
thẳng trong quá trình học tập, khơi dậy trong các em sự say mê học tập, rèn
luyện tai nghe, tạo ra sự nhanh nhẹn hoạt bát tự tin trước đám đông. Từ đó, các
em dần yêu thích và gắn bó với môn học. Tuy nhiên, các nhạc cụ gõ đệm kể
trên đòi hỏi người giáo viên ngoài việc không ngừng tìm tòi nghiên cứu sáng tạo
mà còn phải biết tận dụng thời cơ để khuyến khích các em cùng tham gia vào
công việc sưu tầm nguyên vật liệu và chế tạo những nhạc cụ phục vụ cho dạy và
học.Sau thời gian nghỉ tết là thời điểm các em làm kế hoạch nhỏ thu gom phế
liệu để xây dụng công trình măng non.Chúng ta nên tận dụng thời đểm này để
chọn lựa nguyên vật liệu và hướng dẫn các em tự làm cho riêng mình bộ nhạc cụ
gõ đệm. Đây không chỉ là việc làm đem lại sự phong phú cho các thiết bị dạy và
học của thầy và trò trong nhà trường mà còn kích thích niềm đam mê sáng tạo

ra các nhạc khí có giá trị hoàn thiện hơn về sau, kế thừa truyền thống của cha
ông ta trong việc sáng chế ra những nhạc cụ mang đậm bản sắc dân tộc Việt.
3.2. Kiến Nghị.
Qua sáng kiến kinh nghiệm này tôi xin đua ra một số kiến nghị mong
được sự quan tâm của các câp.
*Cấp Trường.
Ban giám hiệu cần quan tâm đén bộ môn âm nhạc nhiều hơn nữa. Trang
bị bổ sung đồ dùng phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn âm nhạc.
12


*Cấp Huyện.
Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kiến thức cho giáo viên
âm nhạc.
Trên đây là những kinh nghiệm thực tế tôi đã chắt lọc được trong quá
trình giảng dạy, song đó là kinh nghiệm của riêng tôi trong phạm vi dạy học tại
trường TH&THCS Yên Lễ, khó tránh khỏi sai sót. Mong rằng Thầy cô cùng các
bạn đồng nghiệp sẽ có những ý tưởng bổ ích để góp ý những ý tưởng của tôi vừa
nêu trên để tôi được hoàn thiện hơn trong việc giảng dạy trong những năm tới.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ.

Như Xuân, Ngày 06 tháng 03 năm 2019
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm
là do tôi viết không sao chép của
người khác.
Người Viết

Vi Thị Tứ

13


14