SKKN đổi mới công tác chủ nhiệm lớp theo dự án SEQAP ở trường tiểu học lương ngoại bá thước

MỤC LỤC
STT

NỘI DUNG

TRANG

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Mục lục
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cở sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
2. Thực trạng của công tác chủ nhiệm lớp ở trường

1
2
2
2

3
3
3
3
4

Tiểu học Lương Ngoại trước khi áp dụng sáng kiến
10
11

kinh nghiệm.
3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề
4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm sau khi đã áp

5
19

12
13
14

dụng:
PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
2. Kiến nghị

21
21
21

PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Giáo dục phẩm chất, năng lực, đạo đức lối sống cho học sinh tiểu học là
vấn đề đang được các nhà giáo dục và cả xã hội quan tâm. Vì vậy, người giáo
viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Quá trình giáo
dục của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là sự sáng tạo không ngừng, sự
sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các
hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện
- -

1


pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Cho nên, chỉ có
những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của
mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong
việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và
lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học
sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm là đại diện của
Hiệu trưởng, quản lý và tổ chức thực hiện giáo dục toàn diện học sinh ở một lớp
học.
Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên
suốt 5 buổi/ tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các
hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,…và cả hoạt
động học tập ở nhà của học sinh.
Từ những lí do trên, để góp một phần nâng cao chất lượng, quyết định
chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, tôi chọn vấn đề nghiên cứu trong
năm học này là: “Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp theo dự án SEQAP ở
trường Tiểu học Lương Ngoại, Bá Thước, Thanh Hoá" Mong nhận được

những ý kiến đóng góp từ các thầy giáo, cô giáo.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn :
* Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc
kết thành kinh nghiệm của bản thân.
* Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong
công tác chủ nhiệm lớp.
* Nhận được những lời góp y, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường,
HĐKH của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những
mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
* Rèn luyện tinh thần năng động; lòng say mê, sáng tạo; cố gắng học tập,
tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của tôi là: “Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp theo
dự án SEQAP ở trường Tiểu học Lương Ngoại, Bá Thước, Thanh Hoá"
4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu, tôi sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu;
- Phương pháp quan sát;
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cở sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Chương trình" Đảm bảo chất lượng giáo dục trường học giai đoạn 20102015" ( SEQAP) được thực hiện từ năm học 2010- 2011 theo Quyết định số:
12/ QĐ-BGDĐT ngày 04/01/2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo phê
- -

2

duyệt từ Hiệp định Tài trợ giữa Việt Nam và Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA)
thuộc Ngân hàng Thế giới (WB). Chương trình này đã giúp nhiều địa phương ở
tỉnh Thanh Hóa nói chung, đặc biệt là các trường TH thuộc 11 huyện miền núi
trong đó có huyện Bá Thước nói riêng nâng cao chất lượng giáo dục bậc Tiểu
học, cũng như giúp nhiều học sinh nghèo ở các vùng khó khăn trong tỉnh có cơ
hội đến trường, giảm thiểu nguy cơ bỏ học.
Dạy học theo mô hình SEQAP cũng giống như dạy mô hình VNEN là lấy
học sinh làm trung tâm, giúp các em tự chiếm lĩnh kiến thức, được tham gia vào
quá trình khám phá tri thức. Bên cạnh đó, dạy theo mô hình SEQAP không
những đổi mới về tổ chức lớp học, về quá trình dạy học, về trang trí lớp, mà còn
mục đích nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy. Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp
là tăng cường phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh.
Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của
giáo viên tiểu học. Nó quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học
sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc
giảng dạy các môn học và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh.
2. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học Lương Ngoại
trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trường Tiểu học Lương Ngoại, huyện Bá Thước bắt đầu tham gia vào dự
án SEQAP từ năm học 2011- 2012. Là một trong 6 trường TH của Huyện Bá
Thước được chương trình hỗ trợ. Từ khi thực hiện chương trình SEQAP, chất
lượng giáo dục đã được nâng lên đáng kể. Không chỉ các em có ý thức hơn trong
học tập mà gia đình các em cũng quan tâm hơn, tạo điều kiện cho con em mình
có đầy đủ sách vở và đồ dùng học tập. Từ đó, tỷ lệ học sinh bỏ học do hoàn cảnh
gia đình khó khăn cũng giảm rất nhiều. Song trong công tác chủ nhiệm lớp vẫn
còn nhiều vấn đề đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới, phải sáng tạo, linh hoạt
trong quá trình giáo dục. Qua nghiên cứu thực trạng, tôi rút ra một số vấn đề như
sau:
a. Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
- Chưa có sự chia sẻ, tập huấn cho giáo viên các kỹ năng về công tác chủ

nhiệm lớp.
- Chưa nêu rõ được vai trò của người GVCN là " Hiệu trưởng nhỏ" để biết
rõ chức năng, làm tốt công tác chủ nhiệm. Quản lí toàn diện một lớp học không
chỉ là quản lí nhân sự như: Sĩ số, tuổi phổ cập, giới tính, hoàn cảnh gia đình,
trình độ học sinh hay đánh giá về phẩm chất và năng lực các em theo Thông tư
30 hiện nay..., mà điều quan trọng là phải hướng dẫn cho GV vạch ra được một
kế hoạch giáo dục phù hợp với thực trạng để dãn dắt HS thực hiện tốt kế hoạch
đó.
b. Đối với giáo viên:
- Đa số các đồng chí GV đều nhiệt tình trong công tác, có trình độ chuyên
môn vững vàng. Tuy nhiên, chưa nhận thức sâu sắc về trách nhiệm, quyền hạn
của người giáo viên để có biện pháp quản lí, giáo dục toàn diện học sinh lớp chủ
nhiệm là như thế nào cho khoa học.
- -

3


- Các GVCN chưa thể hiện được " cầu nối" kinh nghiệm giữa các GV với
nhau, không có sự tương tác... nên đại đa số giáo viên làm công tác chủ nhiêm
theo thói quen cảm tính.
c. Đối với phụ huynh học sinh:
- Ta đã biết, gia đình là tế bào của xã hội. Việc hình thành nhân cách cho
học sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó, việc phối hợp giữa GVCN với
các bậc phụ huynh và người thân của các em là yếu tố cần được coi trọng. Song
bên cạnh đó, nhiều phụ huynh còn thờ ơ, không để ý đến con cái học tập thế
nào, kết quả ra sao.
- Phụ huynh còn hạn chế trong việc trao đổi thông tin về con cái và việc
học tập ở nhà với GVCN.
- Nhiều phụ huynh còn cho rằng việc dạy con em họ là trách nhiệm của

nhà trường và giáo viên.
d. Về phía học sinh lớp chủ nhiệm:
Năm học 2015 - 2016, được sự phân công của nhà trường, tôi chủ nhiệm
lớp 4A, với tổng số có 25 học sinh. Trong đó có 21 em nữ, 5 em nam, 25 em đều
là học sinh dân tộc thiểu số, có 10 học sinh là con gia đình hộ nghèo, có 2 HS bố
mẹ gửi ông bà nội, ngoại, 01 em bố mẹ li hôn; có 2 em nam hay quậy phá, chọc
ghẹo các bạn trong lớp, gây ồn ào, mất trật tự trong giờ học nhưng lại học rất
chậm tiến; Tôi nhận thấy học sinh lớp mình chủ nhiệm còn một số vấn đề sau:
* Kỹ năng sống: Khả năng giao tiếp của các em còn hạn chế, các em
chưa đủ tự tin và mạnh dạn để trình bày một ý kiến trước đám đông. Sự khám
phá thế giới xung quanh của các em còn hạn chế.
* Kỹ năng tự học: Điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên việc đầu tư và
chăm lo cho con cái học hành của các bậc phụ huynh chưa sâu sát với con em, 2
em phải ở nhờ nhà ông bà nội, ngoại vì cha mẹ li hôn và đi làm ăn xa.
- Ý thức tự học của các em chưa cao, các em thường xuyên xem ti vi, đi
chơi, không tự giác học bài và làm bài ở nhà.
- Nơi ở của học sinh nằm rải rắc ở các thôn và còn xa trường. Cho nên,
việc đi học thất thường, không đồng đều, nên việc duy trì sĩ số học sinh chưa
đảm bảo, muốn học thì đi, không muốn học là nghỉ.
* Kỹ năng tự phục vụ: Các em chưa duy trì tốt nề nếp lớp học, các em
chưa biết cách bọc sách và dán nhãn, cách trình bày bài viết trong vở, cách làm
vệ sinh lớp, đề ra các nội qui của lớp,…và phải thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn
những sai sót của học sinh nên có lúc rất căng thẳng, mệt mỏi.
Sau khi ổn định lớp, tôi tiến hành khảo sát về nề nếp, thói quen và học
tập của học sinh lớp 4A do tôi chủ nhiệm và lớp 4D do cô giáo Trương Thị My
chủ nhiệm. Tôi thu được kết quả như sau:
Kết quả khảo sát thực trạng sau 03 tuần học đầu tiên của năm học:
2015- 2016.

- -

4


* Bảng 1: Bảng thống kê kết quả khảo sát những
thói quen tốt của học sinh lớp 4A:
(Thời gian:
Tháng 9- 2015)
Kết quả
Tổng
Số
số
Những thói quen
TT học
Thực hiện Thực hiện
sinh
tốt
chưa tốt
1
25 Đi học đúng giờ.
25
0
2
25 Lập được thời gian biểu và thực hiện
18
7
theo thời gian biểu
3
25 Không quên sách vở, đồ dùng học tập
20

5
4
25 Làm bài tâp, học thuộc bài trước khi đến
15
10
lớp.
5
25 Vâng lời cô giáo và người trên.
24
1
6
25 Tham gia lao động đúng kế hoạch của
22
3
trường, lớp đề ra.
7
25 Trực nhật lớp sạch sẽ và làm vệ sinh
21
4
chung.
8
25 Tham gia sinh hoạt Đội đầy đủ.
19
6
9
25 Mặc đồng phục đúng quy định.
20
5
10
25 Thắt khăn quàng Đội.

22
3
Bảng 2. Bảng thống kê kết quả kiểm tra khảo sát đầu năm của lớp 4A:
(Thời gian: Tháng 9- 2015)
Sĩ số
Điểm 9 - 10
Điểm 7 - 8
Điểm 5 - 6
Điểm dưới 5
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
25
1
4
5
20
10
40
9
36
Cùng với nội dung trên, trong cùng một thời điểm, để có cơ sở so sánh, tôi
tiến hành khảo sát lớp đối chứng 4D. Kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Bảng thống kê kết quả khảo sát những thói quen tốt của học
sinh lớp 4D:

(Thời gian: Tháng 9- 2015)
Kết quả
Tổng
Số
số
Những thói quen
TT học
Thực hiện Thực hiện
sinh
tốt
chưa tốt
1
23 Đi học đúng giờ.
19
4
2
23 Lập được thời gian biểu và thực hiện
17
6
theo thời gian biểu
3
23 Không quên sách vở, đồ dùng học tập
20
3
4
23 Làm bài tâp, học thuộc bài trước khi đến
15
8
lớp.
5

23 Vâng lời cô giáo và người trên.
20
3
- -

5


6
7
8
9
10

23

Tham gia lao động đúng kế hoạch của
trường, lớp đề ra.
23 Trực nhật lớp sạch sẽ và làm vệ sinh
chung.
23 Tham gia sinh hoạt Đội đầy đủ.
23 Mặc đồng phục đúng quy định.
23 Thắt khăn quàng Đội.
Bảng 2: Bảng thống kê kết quả kiểm tra khảo sát

18

5

20

3

19
4
18
5
18
5
đầu năm của lớp

4D:
(Thời gian: Tháng 9- 2015)
Sĩ số
Điểm 9 - 10
Điểm 7 - 8
Điểm 5 - 6
Điểm dưới 5
23
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
0
4
17,4

11
47.9
8
34,7
Từ kết quả thu được ở trên, tôi nhận thấy: Qua thống kê những thói quen
tốt và kết quả khảo sát đầu năm của học sinh, thì chất lượng đầu năm ở hai lớp
gần tương đương nhau. Bản thân tôi tiến hành áp dụng các giải pháp đổi mới
công tác chủ nhệm ở lớp mình giảng dạy.
3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề:
Từ thực trạng của vấn đề nghiên cứu, qua quá trình được trực tiếp giảng
dạy các em theo dự án seqap, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra các giải pháp nhằm
nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình này như sau:
Giải pháp 1: Nắm thông tin về học sinh
Mục đích: Người giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm
vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh có hiệu quả thì trước
hết, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay
từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra từng học sinh thông
qua học bạ, qua trao đổi với phụ huynh, với GV chủ nhiệm cũ.
Cách tiến hành: Trên lớp, tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra sau và
yêu cầu các em điền đầy đủ thông tin trong phiếu:
GIỚI THIỆU BẢN THÂN
1. Họ và tên:…………………………………………………………………........
2. Là con thứ……trong gia đình.
3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)........................................................
4. Kết quả học tập năm lớp 3: (Xuất sắc, Tốt, Bình thường ).................................
5. Môn học yêu thích:..............................................................................................
6. Môn học cảm thấy khó tiếp thu:..........................................................................
7. Góc học tập ở nhà: (Có, không)..........................................................................
8. Những người bạn thân nhất trong lớp:................................................................
............................................................................................................................

9.
Sở
thích:...............................................................................................................
10. Địa chỉ gia đình: Thôn: .....................................................................................
- -

6


11. Số điện thoại của gia đình:( Bố, mẹ, người thân)..............................................
.................................................................................................................................
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về
từng học sinh để ghi vào Sổ Kế hoạch Chủ nhiệm, Sổ Theo dõi chất lượng học
sinh. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều
đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. Trên cơ sở
đó, tôi phân loại các đối tượng HS lớp chủ nhiệm :
* Đối với học sinh có năng lực, động cơ học tâp tốt nhưng hoàn cảnh
gia đình khó khăn:
Tôi thường xuyên động viên lớp giúp đỡ, yêu cầu cả lớp có tinh thần đoàn
kết giúp đỡ bạn vượt khó. Đề bạt với chi hội phụ huynh lớp, nhà trường tạo điều
kiện giúp đỡ những em học sinh đó. Việc làm này vừa khắc phục được khó khăn
lại vừa giáo dục được lòng nhân ái cho học sinh và tranh thủ được sự hỗ trợ của
nhà trường của hội phụ huynh.
VD: Mua sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ cho các em, cùng với nhà
trường xét cho các em được hưởng các chính sách xã hội như: "Học sinh nghèo
vượt khó, học bổng Doãn Tới ...."
* Đối với học sinh chậm tiến nhưng có thái độ học tập tích cực:
Lớp tôi còn 2 em học sinh thuộc diện này. Đó là em Bùi Phương Nam và
Trương Thị Nguyệt Hà. Đầu năm học, các em học chậm hơn các bạn: đọc chưa
thạo, làm toán còn chậm, chữ viết xấu,.... Để giúp các em học tập có tiến bộ hơn,

việc đầu tiên tôi phải làm là tìm hiểu nguyên nhân, xem em đó có khó khăn ở
môn học nào, gia đình đã thật sự quan tâm đến việc học ở nhà của em chưa, em
đang hạn chế về mảng kiến thức gì,... sau đó tôi mới lập kế hoạch cụ thể để giúp
đỡ 2 em.
VD: Môn Tiếng Việt: Đối với em Nam đọc còn chậm, chưa lưu loát như
các bạn khác, chữ viết còn xấu, chưa đúng quy định nên tôi thường kèm cho em
đọc từng câu thật to, rõ ràng. Tuy hơi chậm nhưng phát âm phải thật chính xác.
Đối với chữ viết, trong giờ chính tả, tôi chỉ yều cầu em viết từ 1 đến 2 câu
nhưng phải viết đúng chính tả và độ cao các con chữ. Với cách làm này, đến nay,
em đã đọc thông, viết thạo như những học sinh khác.
VD: Môn Toán: Đối với em Nguyệt Hà, chữ số viết chưa đẹp, khả năng
tính và làm toán chậm hơn em Nam, nên tôi đã yêu cầu em học thuộc các bảng
cộng, trừ, nhân, chia, hướng dẫn em cách đặt tính và thực hiện phép tính. Trong
tiết Toán, tôi luôn gọi em lên bảng làm bài tập ở mức độ đơn giản, sau đó yêu
cầu em nhắc lại cách thực hiện phép tính cho cả lớp cùng nghe. Với cách làm
này, sự tiến bộ của em đã có, mỗi khi đến tiết Toán là em giơ tay xin lên bảng
làm bài và hào hứng nhận xét bài làm của bạn.
Ngoài ra, tôi gặp gỡ trực tiếp phụ huynh để trao đổi về tình hình học tập
cũng như sự tiến bộ của các em, để các phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà
cho các em.
- Mặt khác, những học sinh nào chưa hiểu, tôi giảng lại bài thật kĩ cho các
em thật sự hiểu, đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để các em có thể trả lời
- -

7


được, nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em. Hàng ngày, tôi tổ chức
cho các em học sinh có năng lực tốt kèm cặp các em trong học tập với tinh thần
đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, tuyệt đối không được có thái độ miệt thị,

phân biệt đối xử làm cho các bạn nhụt chí, xấu hổ.
Kết quả đạt được: Các em học tập tiến bộ và mạnh dạn hơn trong giao
tiếp, đi học chuyên cần và tích cực tham gia các hoạt động tập thể.
* Đối với học sinh có năng lực đặc biệt.
Xây dựng và lập kế hoạch bồi dưỡng hàng tuần, hàng tháng cho các em:
Bắc Hà, Khánh Linh, Ngọc Khoa, Như Quỳnh, Ngọc Mai, Thu Hương..., khơi
dậy các em lòng say mê, hứng thú học tập thông qua của buổi sinh hoạt ngoại
khoá do nhà trường tổ chức
VD: Khuyến khích, động viên cho các em ngoài việc học tốt ở lớp, tổ
chức cho các em thi luyện giải Toán, Thi làm những bài văn hay hoặc tham gia
giải Toán, Tiếng Anh qua mạng Internet, làm các bài toán bổ trợ nâng cao Toán
và Tiếng Việt trong chương trình lớp 4 và Tiểu học.
Tổ chức cho các em thi "Viết chữ đẹp và làm bài, trình bày bài sạch sẽ,
thi vẽ tranh, thi kể chuyện, viết thư".... những sản phẩm tốt được cô giáo trưng
bày ỏ Góc học Toán và góc Học Tiếng Việt.
Kết quả đạt được: Với cách làm này, các em đã tiến bộ rất nhiều về khả
năng giao tiếp và mạnh dạn, tự tin trước đông người. Đồng thời bồi dưỡng, khơi
dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập, động viên kịp thời, phối hợp với
phụ huynh để giáo dục học sinh có năng khiếu đặc biệt.
Giải pháp 2: Tổ chức bầu Hội đồng tự quản.
Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất
quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi
nhận lớp mới. Những năm học trước, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn
lựa và chỉ định học sinh làm. Nhưng với mô hình SEQAP, việc bầu Hội đồng tự
quản ( HĐTQ) là một nội dung mới so với chương trình hiện hành.
Hội đồng tự quản theo dự án SEQAP về thực chất vẫn là Ban cán sự lớp.
Hội đồng tự quản gồm: 01 Chủ tịch Hội đồng và 02 Phó Chủ tịch Hội đồng, sau
đó gồm có 06 Ban. Làm công tác chủ nhiệm, khi tổ chức cho lớp bầu Hội đồng
tự quản theo dự án SEQAP, tôi tiến hành như sau:
Cách tiến hành: Gồm các bước sau:

Bước 1 - Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách
nhiệm của người Chủ tịch Hội đồng và 2 Phó chủ tịch Hội đồng tự quản.
Bước 2: Và bởi vì so với lớp 1-2-3, thì với học sinh lớp 4, các em đã lớn,
tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và y thức
trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để
chọn lựa ban cán sự của lớp. Động viên, khuyến khích các em tinh thần ứng cử,
nếu không có HS ứng cử thì tiến hành cho lớp đề cử để chon ra 5 bạn. GV chủ
nhiệm ghi tên 5 bạn có tên lên bảng. Yêu cầu cả lớp suy nghĩ và chọn ra 3 bạn .
( Chọn 5 bầu 3) vào HĐTQ.

- -

8


Bước 3: Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Giáo viên phát cho mỗi học sinh
1 phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của GV) hướng dẫn học sinh cách bầu chọn:
ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu.
Bước 4: GV Chọn ra 3 bạn vào Ban kiểm phiếu( Tổ trưởng, Thư kí và
thành viên), tổng hợp kết quả bầu ban cán sự lớp.
Bước 5: Đại diện Thư kí thông qua kết quả bầu Ban cán sự lớp.
Bước 6: 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được mời lên đứng quay mặt
xuống lớp " ra mắt" các bạn.
Ở lớp 4A năm học 2015- 2016, Theo thứ tự kết quả bầu cử thì em Nguyễn
Thị Khánh Linh giữ chức vụ HĐTQ, em Trương Bắc Hà và Trương Thị Như
Quỳnh là Phó Chủ tịch HHĐ tự quản .
Bước 7: Ban cán sự họp và lập ra 6 ban trong hội đồng tự quản: (Ban học
tập, ban văn nghệ, ban quyền lợi, ban sức khoẻ, ban đối ngoại, ban thư viện)
Với cách tiến hành như trên, lần đầu tiên, các em được bỏ phiếu, được thể
hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 3 em

được bầu chọn vào Ban cán sự lớp cũng cảm thấy “oai”, thấy tự hào.
* Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Hội đồng tự quản:
a, Nhiệm vụ của Chủ tịch Hội đồng tự quản:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên trái bảng) ngay sau khi
xếp hàng vào lớp.
- Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp
hàng tập thể dục và múa hát sân trường.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm, nhận xét bài, khi giáo viên có việc
phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
- Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
- Giúp giáo viên điều khiển các nhóm học tập, tổ chức sinh hoạt lớp vào
cuối tuần.
b, Nhiệm vụ của phó Chủ tịch hội đồng tự quản: ( 2 Học sinh)
* Nhiệm vụ của phó Chủ tịch hội đồng tự quản( Phụ trách học tập, thư
viện, quyền lợi)
- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học bài, làm bài.
- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học
khi giáo viên yêu cầu.
- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết phân ban và HĐNGLL.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của phó Chủ tịch hội đồng tự quản( Phụ trách đối ngoại; lao
động, vệ sinh, văn nghệ)

- -

9


Hình 1:Sơ đồ Hội đồng tự quản lớp 4A

- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
điện, quạt khi ra về. Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa và
cây trồng của lớp. Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do
trường, lớp tổ chức.
- Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, hội đồng tự quản báo
cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được
khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp lớp để
tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã
làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
c, Nhiệm vụ của các ban:
* Nhiệm vụ của Ban Học tập: Có nhiệm vụ đôn đốc và truy bài của các
ban trong lớp, hướng dẫn và tổ chức hoạt động nhóm trong các giờ học trên lớp
thay cho cô giáo.
* Nhiệm vụ của Ban văn nghệ: Tổ chức cho các bạn sinh hoạt văn nghệ
15 phút đầu giờ, chuyển tiết học bằng những trò chơi, câu đố, bài hát, các động
tác thể dục. Tổ chức múa hát để tham gia các phong trào thi đua trong nhà
trường, những ngày lễ chúc mừng các thầy cô giáo nhân ngày 20/11, ngày 8/3/ ,
ngày 20/10,....được các em tham gia sôi nổi và hào hứng.
* Nhiệm vụ của ban quyền lợi: Phải đưa ra một quy định chung với cả
lớp nếu trong lớp mình có bạn nào đau ốm phải nằm viện thì cả lớp sẽ quyên
góp tiền để mua quà đến thăm bạn, động viên bạn an tâm chữa bệnh; những em
ở gần nhà sẽ thay nhau chép bài cho bạn. Khi bạn khỏi bệnh, những học sinh
trong tổ sẽ giúp đỡ bạn học tập để theo kịp chương trình.
- -

10


* Nhiệm vụ của ban sức khoẻ: Khuyến khích các bạn dùng nước sôi để
nguội hay nước lọc để uống. Bình nước lọc để ở cuối lớp nhưng phải dễ lấy, vừa

đảm bảo vệ sinh, vừa không làm bẩn lớp; Hạn chế học sinh không ăn quà vặt
trong lớp, trong trường nhằm hạn chế lượng rác thải, gây ô nhiễm môi trường.

Hình 2: Cây sinh nhật của lớp 4A
* Nhiệm vụ của ban đối ngoại:
"Cây sinh nhật" được trang trí và ghi rõ ngày, tháng sinh nhật của từng
bạn. Tôi hướng dẫn, tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra
chơi. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ
chức vào sáng thứ bảy. Hình thức tổ chức do các em trong hội đồng tự quản
quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một món
quà nhỏ khoảng vài chục ngàn đồng do cả lớp đóng góp. Để tạo dựng cho các
em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò.
Ban đối ngoại còn chịu trách nhiệm chào mừng , đón tiếp khách mời
( thầy cô đến dự giờ thăm lớp, GV và HS khác đến tham quan hoặc chào hỏi ,chỉ
dẫn cho phụ huynh mỗi khi có dịp đến thăm lớp.)
* Nhiệm vụ của ban thư viện: Đọc truyện, đọc báo cho các bạn trong lớp
nghe, có nhiệm vụ mượn sách báo cho lớp tham khảo; Quản lí, sắp xếp, trang trí
"thư viện lớp học" luôn được ngay ngắn và khoa học.
Kết quả đạt được: Qua việc thực hiện giải pháp này các em đã phát huy
được vai trò và trách nhiệm của mình trong học tập. Khả năng giao tiếp của các

- -

11


em đã mạnh dạn hơn, giúp giáo viên quản lý tốt mọi việc trong các hoạt động ở
lớp, sinh hoạt tập thể, giúp các em có ý thức tự giác và tinh thần đoàn kết cao.
Giải pháp 3: Lập thời gian biểu cho cá nhân và các Ban.
Mục đích: Rèn cho các em có ý thức trách nhiệm và hoạt động khoa học, đặc

biệt là đạt được hiệu quả cao từng công việc ứng với thời gian cụ thể.
Cách tiến hành: GVCN lập thời gian biểu cho các em tham khảo và vận dụng
vào việc học tập, sinh hoạt theo mẫu sau:
THỜI GIAN BIỂU
Thời gian
Công việc
7 giờ - 7 giờ 15 phút
Ban học tập.
7 giờ 15 – 9 giờ 15 phút
Học bài theo thời khóa biểu.
9 giờ 15 - 9 giờ 35phút
Ra chơi: Ban Thư viện, Ban quyền lợi.
9 giờ 35 - 10 giờ 15
Kết thúc buổi sáng ở trường.
13 giờ 45 - 14 giờ
Ban Văn nghệ, vệ sinh.
14 giờ - 15giờ 20
Học tiết buổi chiều.
15 giờ 20 - 15 giờ 40
Ra chơi: Ban thư viện, Ban quyền lợi.
15 giờ 40- 16 giờ 30
Học bài theo TKB
19 giờ- 21 giờ
Hoàn tất bài cũ, chuẩn bị bài mới
Để có được kết quả tốt nhất thì giữa các ban có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau. Có nhiều em rất tích cực, nhiệt tình tham gia vào các hoạt động chung.
Điều đó cho thấy các em đã ý thức được vai trò và trách nhiệm của bản thân đối
với tập thể.
Giải pháp 4: Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an

toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích
cực”. Nếu làm được việc này sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học,
nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Xây dựng mối quan
hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi
luôn khuyến khích và đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh.
Trong lớp được bố trí các góc, các mô hình như: Góc học Toán, Góc
Tiếng Việt, góc Tự nhiên- xã hội hay góc cộng đồng để trưng bày sản phẩm, bài
làm của các em, giúp các em thêm yêu, giữ gìn những thành quả hay sản phẩm
một nét đặc trưng về văn hóa cội nguồn của dân tộc mình.
Ví dụ: Trang trí lớp học xanh - sạch - đẹp: Lớp học phải luôn sạch sẽ,
ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do
vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao.
Phần trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng tổ: mỗi tổ phải sưu tầm tranh ảnh
liên quan đến các môn học và chọn 5 bài viết đẹp, những bài văn hay nhất để
trưng bày. Tranh, ảnh các em sưu tầm được dán vào các góc theo từng môn học.
Sau đó treo sản phẩm xung quanh lớp.

- -

12


Hình 3: Các sản phẩm do HS sưu tầm mang đến lớp
Phân lớp thành 3 tổ, mỗi tổ 8 em.( Tổ 2 gồm 9 em). Tổ trưởng chịu trách
nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực nhật. Cứ sau mỗi giờ ra
chơi, tổ trực phải đổ rác và trà rửa sạch sọt rác rồi cất vào lớp. Tổ nào không làm
tốt, hội đồng tự quản và Ban vệ sinh sức khỏe có quyền phạt tổ đó làm trực nhật
thêm một ngày nữa. Và trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự

quản” tự theo dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
Đối với bồn hoa của lớp được nhà trường phân chia để chăm sóc, tôi chia
thành từng ô theo từng tổ, mỗi tổ sẽ chăm sóc một tuần. Quy định bồn hoa phải
sạch cỏ, đất không khô trắng, không có cành gãy và lá khô. Tổ nào không làm
tốt sẽ bị phạt chăm sóc bồn hoa thêm một tuần kế tiếp.
Để đạt được kết quả đó tôi đã có sự phối kết hợp với phụ huynh học sinh,
với ban giám hiệu nhà trường mua sắm vật liệu để giúp các em hoàn thành công
việc trang trí lớp học.
Đồng thời, phát huy được óc sáng tạo và sự say mê trong học tập, ý thức
tự giác và nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc trang trí lớp. Tạo ra cho các
em có thói quen tự giác làm việc, biết tự tìm hiểu cuộc sống xung quanh mình
bằng cách yều cầu các em đọc sách báo, xem ti vi, nghe tin tức, sau đó các em
cùng trao đổi, chia sẻ với bạn để cùng nhau hiểu biết về cuộc sống xung quanh.
Rèn kỹ năng hợp tác, tinh thần đồng đội và sức khoẻ cho các em.
Giải pháp 5: Xây dựng mối quan hệ thầy- trò gần gũi:
Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo.
- -

13


Khi học sinh làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó làm lại ngay.
Giúp đỡ, hướng dẫn học sinh khắc sâu kiến thức và làm lại ngay tại lớp, nhằm
phát hiện những lỗi sai của học sinh, giúp các em làm lại cho đúng.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn kiềm chế và tôn trọng học
sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa
chữa. Không có lời nói, cử chỉ xúc phạm các em.
Luôn là người chuẩn mực, gương mẫu khi nói chuyện, khi giảng bài, cũng

như nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh.
Ngoài dạy kiến thức trong SGK, tôi còn lồng ghép giải thích, giảng giải
cho các em những vấn đề liên quan về cuộc sống, về xã hội- nhất là các nội dung
về bạo lực học đường, phòng tránh bị xâm hại, tai nạn thương tích, cách ứng phó
thiên tai hoặc những tin tức mới về các vấn đề xã hội phù hợp với lứa tuổi các
em. Qua quá trình truyền thụ, tôi nhận thấy các em rất thích nghe những nội
dung, thông tin mà tôi truyền tải, cung cấp....Điều đó giúp tôi và học sinh của
mình ngày càng gần nhau hơn.
Giải pháp 6: Xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết:
Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui
vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học tốt sẽ giúp những em chậm
tiến; ngược lại, em tiếp thu còn chậm cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học
tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn).
Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng
được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp
học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện, chất lượng học tập của lớp
chắc chắn sẽ được nâng cao.
Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này,
các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn
khác. Lúc đầu, có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt
ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại
cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết
quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ, tôi nêu ý kiến sẽ
không xếp loại thi đua cuối tháng. Do đó, những em học tốt buộc phải tích cực
nếu không sẽ không được xếp loại thi đua. Còn những em không tích cực hợp
tác, tôi cho ngồi riêng một mình và phải làm toàn bộ công việc của một nhóm,
làm đến đâu thì xếp loại thi đua đến đấy. Bị ngồi một mình nên không thể hoàn
thành công việc và không được xếp loại thi đua, trong khi các bạn ở các nhóm
đều được xếp loại thi đua cuối tháng. Các em đó sẽ không dám hờ hững nữa. Cứ
như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.

Ngoài ra, tôi còn khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa
đồng ý về việc làm, cách cư xử của chủ tịch, phó hội đồng hội đồng tự quản
hoặc của một bạn nào đó trong lớp rồi bỏ vào "Hộp thư vui" để hàng tuần ban
cán sự lớp tổng hợp các vấn đề gởi về GVCN để có hướng giải quyết, chứ
không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là
những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn
- -

14


những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó
mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi
bạn và phải sửa chữa.

Hình 4: Hộp thư vui của lớp 4A
Các em đã biết quan tâm, giúp đỡ nhau trong giờ học, biết chia sẻ vui
buồn cùng bạn, giúp bạn học tốt hơn. Ngoài ra, giáo viên còn tạo cho học sinh
biết đối xử thân thiện, hoà nhã với nhau, xưng hô lịch sự, biết đúng lời hay ý đẹp
nói với nhau từ cách xưng hô.
Giải pháp 7: Tổ chức các hoạt động tập thể ở lớp và các trò chơi vui
tươi lành mạnh trong những buổi ở lại ăn trưa.
Cùng với việc học tập và trang trí lớp theo dự án SEQAP, quyền lợi mà
HS được hưởng là mỗi tuần các em được hỗ trợ 2 bữa ăn trưa . Sau bữa trưa, HS
được bố trí nghỉ tại trường, sau đó tham gia các hoạt động tập thể.
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở
thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt
tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “ học mà chơi, chơi
mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một
cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài

ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi NGLL còn giúp các em phát triển và
hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc
tổ chức các hoạt động tập thể còn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại
với nhau.
Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi
có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt
ngoài giờ lên lớp.
Ví dụ: Ở trên lớp, giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các
em chơi trò chơi ( Làm theo cô nói đừng làm theo cô làm; Hát và làm theo lời
hát; Diễn kịch câm; Cấm cười; ...), hay khởi động nhẹ nhàng tại chỗ như: xoay
các khớp; Chạy tạ chỗ... để tinh thần được thoải mái và tiếp tục học.

- -

15


Trong các tiết Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi như: làm
phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống. Thông qua các hoạt động này, không
những các em được giáo dục đạo đức mà còn được hình thành và rèn luyện
nhiều kĩ năng sống cần thiết. Các em sẽ vận dụng, thực hành và thích nghi với
môi trường sống ở nhà, ở trường và ngoài xã hội.
Buổi trưa, tại phòng chờ GV là chỗ bố trí chiếu, gối, chăn cho các em các
em nghỉ trưa. Có Ti vi, sách báo, tài liệu mượn ở thư viện nhà trường cho các em
đọc và tham khảo. Đầu giờ chiều HS sẽ gửi trả lại cho cán bộ thư viện nhà
trường. GV dạy buổi sáng được phân lịch trự ở lại buổi trưa cùng các em. Do
vậy, nên qua mấy năm thực hiện dự án SEQAP, chưa có trường hợp HS vi phạm
hoặc tai nạn hay sự việc đáng tiếc xảy ra.
Thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ, tôi còn lồng ghép một số
hoạt động giáo dục về quyền trẻ em, an toàn giao thông, giáo dục bảo vệ môi

trường ( thi vẽ tranh vào giấy A3, A4 để trưng bày tại góc Tự nhiên- xã hội) , rèn
các kĩ năng sống, tìm hiểu về lịch sử, nêu những tấm gương tốt ...cho học sinh
noi theo. Các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống thực,
điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách
nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
Kết quả đạt được: Các em tích cực tham gia các hoạt động phong trào,
vui chơi của lớp, của nhà trường tổ chức. Qua đó các em rèn luyện một số kỹ
năng hợp tác, tinh thần đồng đội, sức khoẻ tốt. Hiểu được ý nghĩa thiết thực về
hoạt động này.
Giải pháp 8: Giáo dục cho các em giữ gìn nét văn hóa, bản sắc dân tộc
100% số học sinh lớp chủ nhiệm là dân tộc Mường, Hàng ngày, các em
được tiếp cận với nét văn hóa truyền thống. Từ đó, tôi tổ chức thi đua giữa các
Ban trong lớp với nhau về Sưu tầm các đồ vật trưng bày ở Góc cộng đồng. Với
mục đích giáo dục cho các em giữ gìn nét văn hóa, bản sắc dân tộc mình, một
phần giúp các em có ý thức bảo vệ các đồ vật đó.
Sau khi HS đã chọn và đem các đồ dùng, sản phẩm địa phương trưng bày
ở góc cộng đồng, tôi tổ chức cho các em buổi thi hùng biện giới thiệu các đồ
dùng đó; Tác dụng, ích lợi....của các sản phẩm. Qua đó, giúp các em có nhận
thức đúng đắn về giá trị của nền văn hóa địa phương, bảo tồn và phát huy bản
sắc dân tộc. Tử đó giúp các em nhận ra mẫu hành vi đạo đức cần có của người
học sinh. Đây chính là con đường đi ngắn nhất dành cho các em tiếp thu nét văn
hóa dân tộc qua đồ dùng trực quan: Bình rượu cần phảng phất men say từ lá cây
rừng; Cái nẹp đựng xôi thanh tao; những mẫu thổ cẩm với hoa văn sặc sỡ cho
đến những bông lúa, bắp ngô, quả còn....Tất cả những thứ đó như một bức tranh
về cuộc sống yên bình của miền quê Việt Nam...
Người GVCN lớp nếu khai thác được giá trị nghệ thuật đằng sau những
đồ vật ấy thì hiệu quả giáo dục ngày càng cao. Ngoài việc thi thuyết trình, hùng
biện, Câu lạc bộ âm nhạc cũng đóng góp một phần không nhỏ để giáo dục các
em. Tự nhiên, mạnh dạn khi thể hiện các động tác phụ họa. Các em tích cực, sôi
nổi khi biểu diễn...tất cả học sinh đều tiến bộ rõ rệt.

- -

16


Qua mỗi đợt tổ chức thi hùng biện, làm MC, hướng dẫn viên du lịch như
vậy, đã tạo sự thi đua giữa các nhóm với nhau rất sôi nổi, hào hứng. Các em tỏ
ra thích thú khi mọi người đều tập trung lắng nghe. Rèn cho các em tính mạnh
dạn, tự nhiên khi thuyết trình trước đông người.
Giải pháp 9: Biện pháp nêu gương và khen thưởng:
Cách tiến hành: Cứ mỗi tháng, dựa vào kết quả xếp cờ thi đua hàng tuần,
giáo viên sẽ tổng kết các đợt thi đua, cho các tổ thảo luận, chọn ra các học sinh
duy trì liên tục việc thực hiện tốt các mặt hoạt động và học tập, các học sinh có
tiến bộ rõ rệt để khen thưởng, sau đó phát phần thưởng 1 lần.
Ví dụ: Những học sinh đạt thành tích trong học tập mỗi tháng tặng cho
em 1 cây bút bi hoặc bút chữ A nhằm khích lệ các em. Tặng một đồ dùng học
tập cho học sinh đạt kết quả trong phong trào nhà trường ( những quyển vở, cái
thước kẻ, cây bút chì hoặc cục tẩy...) mỗi đồ dùng khoảng 2000- 3000 đồng lấy
từ quỹ lớp được HS nhất trí đóng góp từ đầu năm học.
Kết quả đạt được: Với cách làm trên, tôi đã khuyến khích cho học sinh
tích cực và có ý thức hơn trong học tập, trong lớp chú ý nghe giảng, về nhà làm
bài tập đầy đủ, giữa các em trong lớp thi đua nhau trong học tập để đạt kết quả
cao và nhận phần thưởng cùng các bạn.
Giải pháp 10: Phối hợp với các đoàn thể và phụ huynh học sinh:
Thường xuyên nắm bắt thông tin và các kế hoạch hoạt động của các đoàn
thể trong nhà trường để tạo cho các em có cơ hội thực hiện các hoạt động như:
Tham gia vào các Câu lạc bộ (Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục); thi văn nghệ, Kể
chuyện về Bác Hồ, Các hoạt động sinh hoạt tập thể về Đội, Sao...,tạo điều kiện
cho các em có cơ hội giao tiếp với thế giới xung quanh, giúp các em mạnh dạn,
tự tin hơn trong sinh hoạt.

Tổ chức họp phụ huynh đầu năm, cuối HK, trao đổi qua điện thoại và hộp
thư điện tử (với gia đình những phụ huynh nối mạng Internet) để tuyên truyền
cách đánh giá HS theo Thông tư 30 của Bộ Giáo dục. Đặc biệt, nhấn mạnh cách
đánh giá HS từ chỗ cho điểm bằng nhận xét. Giúp cha mẹ các em cùng tham gia
vào quá trình đánh giá và theo dõi con em mình học tập, rèn luyện, nhằm hình
thành và phát triển năng lực, phẩm chất học sinh một cách tích cực. Từ đó, giảm
bớt khoảng cách giữa gia đình và giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục
học sinh.
Giữa gia đình và nhà trường cần tạo cho các em một cảm giác hứng thú,
tích cực trong học tập. Người lớn luôn phải lắng nghe và phải tôn trọng ý kiến
của các em, kể cả khi các em sai. Vì ngay lúc đó, cacs em cần có sự che chở, vỗ
về an ủi, cần được phân tích, giảng giải từ phía người lớn, nhất là bố mẹ, thầy cô
giáo. Chính vì vậy, cần có sự phối hợp hài hòa giữa giáo viên và học sinh để các
em tiến bộ bước tiếp trong học tập, tự tin và tiến bộ hướng tới tương lai tươi
sáng. Đấy chính là điều mà mỗi giáo viên chúng tôi hướng tới.
Bản thân giáo viên khi thấy lớp mình đạt được những mục tiêu mà mình
đề ra là một sự thành công lớn. Nhìn các em vui khi nhận phiếu thưởng, quà
tặng; thấy các em hăng hái thi đua học tốt, tích cực hoạt động phong trào tôi
- -

17


thực sự thấy hạnh phúc, thấy vui cùng niềm vui của các em và sự phấn khởi của
phụ huynh học sinh . Đó chính là thành quả to lớn nhất mà người giáo viên nào
cũng mong muốn đạt được.
4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm sau khi đã áp dụng:
Trên đây là những giải pháp đổi mới để nâng cao hiệu quả công tác chủ
nhiệm theo dự án SEQAP mà tôi đã áp dụng ở lớp chủ nhiệm. Với cách làm này,
tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày càng

chăm ngoan. Tình cảm thầy- trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
Nhìn chung, từ khi được tham gia dự án SEQAP, mấy năm học trước và
năm học 2015 - 2016, Trường Tiểu học Lương Ngoại, huyện Bá Thước là một
trong những trường đi đầu trong việc duy trì sĩ số và chất lượng học sinh. Các
em đến lớp đều đặn. Nhiều em đã cố gắng vươn lên trong học tập. Đó cũng là
một chút thành tích mà bản thân tôi đã làm được cùng với các đồng chí, đồng
nghiệp góp phần vào với thành tích của nhà trường để xây dựng thành công
Trường Chuẩn Quốc gia mức độ I trong năm 2015.
Kết quả đạt được trong năm học 2015- 2016:
Từ việc áp dụng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng lớp chủ nhiêm
bằng việc đổi mới nội dung và hình thức theo dự án SEQAP, bản thân đã nhận
được những kết quả đáng ghi nhận. Kết quả cụ thể như sau:
a, Lớp chủ nhiệm:
Bảng 1: Kết quả rèn luyện những thói quen tốt của học sinh lớp 4A:
( Tháng 3 năm 2016)
Kết quả
Tổng
Số
số
Thực
Những thói quen
Thực
TT học
hiện
hiện
sinh
chưa
tốt
tốt
1

25 Đi học đúng giờ.
25
0
2
25 Lập được thời gian biểu và thực hiện theo thời
23
2
gian biểu
3
25 Không quên sách vở, đồ dùng học tập
24
1
4
25 Làm bài tâp, học thuộc bài trước khi đến lớp.
24
1
5
25 Vâng lời cô giáo và người trên.
25
0
6
25 Tham gia lao động đúng kế hoạch của trường,
25
0
lớp đề ra.
7
25 Trực nhật lớp sạch sẽ và làm vệ sinh chung.
25
0
8

25 Tham gia sinh hoạt Đội đầy đủ.
25
0
9
25 Mặc đồng phục đúng quy định.
25
0
10
25 Thắt khăn quàng Đội.
25
0
Bảng 2: Kết quả học tập qua các đợt kiểm tra của lớp 4A:
Các đợt
Điểm 9 Điểm 7 - Điểm 5 Điểm Ghi
Môn
kiểm tra
- 10
8
6
dưới 5 chú
- -

18


Tổng
số
HS
25

KT
Giữa
HKI

25

KT
Cuối
HKI

25

KT
Giữa
HKII

SL TL

SL TL

SL

TL

SL TL

2
0

8

0

6
8

24
32

11
10

44
40

6
7

24
28

Toán

3
2
7
5
2
5

12

8
28
20
8
20

7
14
9
7
10
11

28
56
36
28
40
44

11
7
6
12
7
8

44
28
24

48
28
32

5
2
3
1
6
1

20
8
12
4
24
4

TV

4

16

17 68

4

16

0

0

Toán
TV
Toán
TV
K.Học
LS- ĐL
T. anh

9 36 10 44 6
20 0 0
Toán
KT
6 24 13 52 6
24 0 0
TV
Cuối
25
32 0 0
HKII K.Học 10 40 7 28 8
LS- ĐL 8 32 12 48 5
20 0 0
36 0 0
T. anh 7 28 9 36 9
b , Lớp đối chứng:
Bảng 1: Kết quả rèn luyện những thói quen tốt của học sinh lớp 4D:
( Tháng 3 năm 2016)

Kết quả
Tổng
Số
số
Những thói quen
TT học
Thực hiện Thực hiện
sinh
tốt
chưa tốt
1
23 Đi học đúng giờ.
21
2
2
23 Lập được thời gian biểu và thực hiện
15
8
theo thời gian biểu
3
23 Không quên sách vở, đồ dùng học tập
19
4
4
23 Làm bài tâp, học thuộc bài trước khi
17
6
đến lớp.
5
23 Vâng lời cô giáo và người trên.

21
2
6
23 Tham gia lao động đúng kế hoạch của
21
2
trường, lớp đề ra.
7
23 Trực nhật lớp sạch sẽ và làm vệ sinh
18
5
chung.
8
23 Tham gia sinh hoạt Đội đầy đủ.
19
4
9
23 Mặc đồng phục đúng quy định.
20
3
10
23 Thắt khăn quàng Đội.
18
5

- -

19

Qua các đợt kiểm tra và tổng hợp của tổ trưởng chuyên môn khối 4-5, tôi
thu được kết quả về chất lượng ở lớp đối chứng 4 D như sau:
Bảng 2: Kết quả học tập qua các đợt kiểm tra của lớp 4D:
Tổng Các đợt
Điểm 9 Điểm 7 Điểm 5 Điểm
Ghi
số kiểm
- 10
-8
6
dưới 5 chú
Môn
HS tra
SL TL SL TL SL TL
SL TL
1 4,3 3 13
12 52,2 7 30,4
KT
Toán
5
5
23
Giữa
0 0
3 13
14 61
6 26
HKI TV

23

KT
Cuối
HKI

Toán
2
1
TV
K.Học 2
1
LS- ĐL

Toán

3

8,7
4,3
8,7
4,3
5
4,3
5
13

TV

2

8,7

T. anh
23
23

KT
Giữa
HKII

1

4
5
3
5

17,4
21,7
13
21,7

13
12
14
12

6
5
4

5

26
21,7
17,3
21,7

13

56,5
52,2
61
52,2
5
56,5

2

8,7

7

4

17,4 11

47,9

5

30,4
5
21,7

4

17,4 13

56,5

4

17,4

3 13
4 17,4 16 69,6 0 0
Toán
3 13
6 26
14 61
0 0
TV
K.Học 4 17,4 6 26
13 56,6 0 0
LS- ĐL 3 13
5 21,7 15 65,3 0 0
18 78,3 0 0
T. anh 2 8,7 3 13
Từ bảng so sánh chất lượng của 2 lớp tôi nhận thấy: Cùng một nhóm trình
độ, cùng một nội dung kiểm tra nhưng chất lượng của hai lớp khác nhau. Điều

đó cho thấy vấn đề nghiên cứu của tôi sau khi áp dụng với lớp chủ nhiệm đã có
kết quả tốt hơn.
+ Ngoài ra, trong năm học này, lớp tôi có 2 HS là con thuộc diện hộ
nghèo có tinh thần vượt khó vươn lên, được nhà trường và các Đoàn thể xét tặng
2 xuất học bổng( Mỗi xuất 500.000 đồng ) từ Hội Khuyến học xã;
+ Trong dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016 vừa qua, lớp được nhà
trường xét tặng 3/7 phần quà ( mỗi phần quà trị giá 200.000 đồng) cho 2 bạn
không có bố mẹ ở nhà và 1 bạn con hộ nghèo do Hội chữ thập đỏ và tiền GV
đóng góp, để một phần nào làm ấm lòng các em trong mùa xuân mới.
+ Trong HKI vừa qua có 2 HS được xét danh hiệu Đi học đều (200.000
đồng) và Học tốt (250.000 đồng) từ dự án SEQAP
- Nhìn chung, với tổng số 25 HS và cũng là lớp có sĩ số HS đông nhất
trong toàn trường nhưng không có học sinh bị trách phạt trước toàn trường; học
sinh đến trường luôn đảm bảo an toàn cả trong giờ học lẫn giờ chơi; không có
KT
Cuối
HKII

- -

20


học sinh gây gổ đánh nhau trong và ngoài nhà trường, không có học sinh bị tai
nạn giao thông.
- Đồ dùng dạy học và bàn ghế của lớp suốt năm học luôn được bảo quản
tốt, không có tình trạng hư hao, mất mát.
- 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể.
- Chấp hành tốt các nề nếp theo quy định của lớp, của khu và toàn trường
đề ra.

PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận: Để thành công trong việc giáo dục học sinh thì mỗi người
giáo viên chủ nhiệm cần phải:
1.1: Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh.
Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của
từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
1.2: Được tập huấn tổ chức lớp học theo dự án SEQAP là một mô hình
mới, GV cần chú trọng xây dựng và bồi dưỡng cho Hội đồng tự quản và ban cán
sự lớp, huấn luyện để các em trở thành những " Chủ tịch", " Phó CT"...từng
bước dẫn dắt các em thành “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
1.3: Luôn giữ được sự bình tĩnh trước học sinh, tìm hiểu nguyên nhân để
có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh
làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào người thầy.
1.4: Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời để các em có niềm tin
và hứng thú học.
1.5: Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người
thầy đối với học sinh.
1.6: Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “lớp học thân thiện học
sinh tích cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một niềm vui.
1.7: Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ
huynh tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh.
2. Kiến nghị: Để đạt kết quả cao về năng lực và phẩm chất học sinh ở lớp
chủ nhiệm , tôi mạnh dạn đề nghị với cấp trên vấn đề sau:
2.1: Tuyên truyền, vận động phụ huynh biết và cùng tham gia vào quá
trình giáo dục, không coi việc dạy con em là việc riêng của giáo viên.
2.2: Có hình thức khen thưởng các giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm.
2.3: Cần có hướng chỉ đạo, tổ chức các chuyên đề về công tác chủ nhiệm
lớp để các giáo viên có cơ hội tiếp thu và chia sẻ kinh nghiệm với nhau.
Mỗi ngày đến lớp, tôi cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái. Đổi mới công tác chủ

nhệm lớp theo dự án SEQAP đã mang đến cho cô- trò tôi một động lực mới:
Động lực để đi đến sự tự tin, tự học, tự khám phá rèn luyện, trau dồi và khẳng
định bản thân.
Do năng lực chuyên môn còn nhiều hạn chế nên những nội dung
và giải pháp của sáng kiến này chắc chắn chưa được trọn vẹn. Rất

- -

21


mong nhận được các ý kiến góp ý để chỉnh sửa, bổ sung cho được hoàn
thiện hơn.
Bản thân tôi có được kinh nghiệm như vậy, trước hết được sự
giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường và sự nỗ lực phấn đấu
bản thân, nhiệt tình, say mê, kiên trì trong công tác giảng dạy, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục của con em mìn, để các em thực sự
xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.
XÁC NHẬN
Thanh Hóa, ngày 25 tháng 4 năm 2016
CỦA THU TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Bùi Thị Nga

- -

22