SKKN các giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
CÁC GIẢI PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết Hạnh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Điện Biên 1
SKKN thuộc lĩnh vực: Giáo dục ngoài giờ lên lớp

THANH HOÁ NĂM 2018

1


Trang
1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
1.6. Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG:
2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Thực trạng về giáo dục kĩ năng sống ở nhà trường Tiểu học hiện

nay
2.3. Giải pháp và tổ chức thực hiện
2.3.1. Giáo viên tự nâng cao nhận thức về giáo dục kĩ năng sống
2.3.2. Giáo dục kĩ năng sống thông qua các môn học một cách hiệu quả:
2.3.3.Giáo dục kĩ năng sống qua chuyên đề và các hoạt động ngoài giờ
lên lớp khác.
2.3.4. Chuẩn bị tốt cơ sở vật chất cho việc giáo dục kĩ năng sống
2.3.5. Tổ chức kểm tra, đánh giá kĩ năng sống của học sinh một cách
nghiêm túc
2.4. Hiệu quả đạt được
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị, đề xuất

2
2
3
3
3
3
4
4
5
5
7
10
15
16
17

19
20

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Mỗi một con người luôn vững vàng trước các thử thách, các tình huống của
cuộc sống và vượt qua nguy hiểm khi những sự cố bất thường, đòi hỏi con người
cần có một kỷ năng sống. Đặc biệt đối với học sinh tiểu học, lứa tuổi đang hình
thành những giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích khám phá tìm tòi
song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, thiếu kinh nghiệm sống… Trong bối
cảnh hiện nay nếu không được giáo dục kĩ năng sống các em dễ bị lôi kéo vào các
hành vi tiêu cực, bạo lực, lối sống ích kỉ, dễ bị lôi kéo, dễ bị kích động… dễ bị lệch
lạc nhân cách.
Trong thời buổi ngay nay, trẻ tiếp xúc với xã hội sớm vì vậy giáo dục kĩ năng
sống cho trẻ thực sự rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập
và sinh hoạt không chỉ mang lại lợi ích về mặt sức khoẻ mà còn giúp các em sớm
có ý thức để làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh
cho chính mình cũng như xã hội.Tuy nhiên hiện nay vẫn còn một số học sinh thật
sự thiếu kĩ năng sống : có người khách đến lớp học sinh không chào hoặc tiếng
chào lí nhí thiếu tự nhiên, ít khi dùng “cảm ơn, xin lỗi”,... Nhiều học sinh ít khi
tham gia tranh luận, ngại nói ra khó khăn của bản thân, một số không biết giao tiếp
theo những qui tắc tối thiểu trong gia đình và ngoài xã hội. Nhiều trẻ thiếu kĩ năng
tự phục vụ cho bản thân kể cả vệ sinh thân thể; kĩ năng làm một số việc đơn giản
như dọn dẹp sắp xếp bàn học, phòng học, nhà cửa. Trường học là môi trường không
những học văn hóa, mà còn là nơi giáo dục đạo đức, rèn luyện thể chất và giáo dục
kỷ năng sống cho các em, nhưng làm bằng cách nào để đạt được hiệu quả cao trong
công tác giáo dục kĩ năng sống là một điều cần trăn trở của mỗi giáo viên chúng

tôi.
Trong Đề án: Đổi mới giáo dục và đào tạo thành phố Thanh Hoá giai đoạn
2017-2020, định hướng đến năm 2025 đã nêu rõ Đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo thành phố Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay góp phần nâng cao
dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phát triển nhanh nguồn nhân
lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, làm ra nhiều của cải, vật chất cho cá
nhân, gia đình và xã hội là nhiệm vụ hết sức cần thiết, đảm bảo cho sự phát triển
bền vững của thành phố.
Từ lí do trên nên tôi đã chọn: “Các giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
tiểu học” để làm đề tài nghiên cứu. Hy vọng sẽ giúp các bậc phụ huynh có cái nhìn
đúng đắn và toàn diện về kĩ năng sống cho trẻ để giúp các em phát triển một cách
tốt nhất.
1.2. Mục đich nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn về vấn đề về kĩ năng sống của học
sinh Tiểu học, đề xuất một số biện pháp tăng cường giáo dục kĩ năng sống để học
sinh tiểu học có kĩ năng sống biết ứng biến trong cuộc sống. Học sinh được trang bị
kĩ năng sống phù hợp với lứa tuổi để từ đó thực hiện tốt nhiệm vụ học tập.
3


1.3. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài được tiến hành nghiên cứu áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục
kĩ năng sống tại trường Tiểu học Điện Biên 1 trong năm học 2017-2018
1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu thực trạng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học trong hoạt
động dạy học của giáo viên tiểu học.
- Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
trường tiểu học.

- Ứng dụng các giải pháp và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học
- Đề xuất một số kinh nghiệm về tăng cường công tác giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh tiểu học.
1.6. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Phương pháp đàm thoại, gợi mở, điều tra, phỏng vấn.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.

4


2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận:
Luật giáo dục năm 2005, Điều 2 đã xác đinh: Mục tiêu giáo dục là đào tạo
con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ
và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình
thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu
cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông nhằm
các mục tiêu sau:
+ Trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp.
Trên cơ sở đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích
cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, tình huống và
hoạt động hàng ngày.
+Tạo cơ hội thuận lơi để học sinh thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và
phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Chỉ thị số 40/2008 và kế hoạch 3007/KH-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo đã khẳng định giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh thông
qua các môn học, hoạt động giáo dục và xây dựng quy tắc ửng xử văn hóa. Nhà
trường chủ động phổi hợp với gia đình và cộng đồng trong giáo dục đạo đức và kĩ

năng sống cho học sinh.
Trang bị kĩ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ bởi vì: Các em chính
là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người quyết định vận mệnh
tương lai của đất nước, nếu không có kĩ năng sống, các em không thể thực hiện tốt
trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước. Lứa tuổi học sinh
tiểu học là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu
biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu
kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động,... Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập
quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan
xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa
chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp lực
tiêu cực. Nếu thiếu kĩ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo
lực và lối sống ích kỉ, thực dụng dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.
2.2. Thực trạng về giáo dục kĩ năng sống ở nhà trường Tiểu học hiện nay
2.2.1: Thực trạng dạy kĩ năng sống của giáo viên:
- Hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường đôi lúc còn chưa được
quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu , tiếp cận và thực hiện một cách
khác nhau. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ
việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
- GV đã thực hiện dạy rèn kĩ năng sống lồng ghép ở các môn học Tiếng Việt,
Đạo đức, TNXH, Khoa học theo công văn của Bộ GD&ĐT. Tuy nhiên trong thực
tế lâu nay giáo viên chỉ tập trung dạy kiến thức văn hóa cho học sinh mà chưa có
thói quen dạy thêm kĩ năng sống cho học sinh nên khi thực hiện dạy lồng ghép là
5


rất lúng túng, nhất là giáo viên trẻ mới ra trường chưa có nhiều kinh nghiệm dạy
học và kĩ năng dạy lồng ghép.Trong khi đó, giáo dục kĩ năng sống cần phải khéo
léo và sáng tạo ra những cách dạy lồng ghép phù hợp. Thời gian học lồng ghép
KNS vào từng môn học rất ngắn, chỉ khoảng 3-5 phút nên hiệu quả và khả năng

tiếp cận của HS về KNS thấp.
- Dạy kĩ năng sống vào các tiết dạy Giáo dục Kĩ năng sống nhưng chưa
được chú trọng.
- Giáo viên muốn dạy và rèn luyện cho HS kĩ năng sống thì giáo viên phải là
người rất thuần thục kĩ năng sống mà giáo viên sẽ dạy nhưng chính bản thân họ
cũng thiếu hụt các kĩ năng này thì việc giảng dạy cho HS là điều rất khó khăn. Đâu
đó vẫn có những giáo viên dùng những lời lẽ mạt sát làm ảnh hưởng đến tâm lí học
sinh.
2.2.2: Thực trạng về kĩ năng sống của học sinh
Trong xã hội hiện nay, cùng với sự phát triển chung của xã hội, học sinh
ngày nay phát triển sớm về mọi mặt, các em nhanh nhẹn hơn, tự tin hơn tuy nhiên
vẫn còn nhiều học sinh khi tham gia học tập chỉ quan tâm đến lý thuyết trên sách
vở là chính, còn mọi hoạt động kĩ năng sống của các em còn hạn chế rất nhiều. Qua
đó các em chưa hiểu đầy đủ được những lợi ích về: Sức khoẻ, giáo dục, văn hóa xã
hội. Có được kĩ năng sống tức là có những kĩ năng cơ bản như : giao tiếp, nhận
thức, xác định giá trị, ra quyết định, kiên định, ứng phó với tình huống căng thẳng,
đạt mục tiêu.. giúp trẻ hòa nhập với xã hội một cách tự tin, có nhiều phụ huynh vẫn
chưa quan tâm tới việc dạy kĩ năng sống cho con, vì thế kĩ năng sống của học sinh
còn bị thiếu hụt, học sinh ngày càng thực dụng, ích kỉ và lười hoạt động hơn.
Học sinh bây giờ được nuông chiều thậm chí là được bao bọc quá mức.
Những lễ nghi thông thường như chào, hỏi, cảm ơn, xin lỗi nhiều em còn không
biết. Cái nổi cộm nhất là các em thường ích kỉ, hay đổ lỗi và ít khi nhận lỗi. Thêm
vào đó các gia đình thường chỉ có một hoặc hai con, kinh tế khá giả, bố mẹ quá
chiều chuộng con, lo lắng cho con một cách thái quá nên càng tạo điều kiện cho
các con chỉ biết hưởng thụ, không để con tự lập dẫn đến trẻ thiếu sự sáng tạo, luôn
ỷ lại, phụ thuộc vào người lớn; mỗi khi gặp các tình huống trong thực tế thì lúng
túng không biết xử lý thế nào, hạn chế trong việc tự bảo vệ bản thân mình. Có trẻ
được chiều chỉ làm theo ý của mình chứ không làm theo ý người khác.
Trong nhà trường vẫn còn có hiện tượng học sinh chưa đoàn kết, chưa lễ
phép với người lớn tuổi, gây mất đoàn kết trong lớp, chơi những trò chơi nguy

hiểm…nhiều học sinh chưa có kĩ năng xử lí tình huống đơn giản khi bất ngờ gặp
phải.
2.3. Giải pháp và tổ chức thực hiện
2. 3.1.Giáo viên tự nâng cao nhận thức về giáo dục kĩ năng sống
Để đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện nay, đồng thời thực hiện tốt đề án giáo dục
của thành phố Thanh Hóa, mỗi giáo viên cần nắm rõ quá trình dạy học và tổ chức
hoạt động giáo dục kĩ năng sống trước khi triển khai đưa giáo dục kĩ năng sống vào
các bài học và hoạt động giáo dục. Xem đây là một yêu cầu bắt buộc đối với giáo
6


dục Tiểu học hiện nay. Thực hiện kế hoạch của Bộ, Sở, Phòng GD&ĐT, ngay từ
sau khi tiếp thu các chuyên đề nhà trường đã thành lập ban chỉ đạo về việc tăng
cường công tác rèn kĩ năng sống cho học sinh gồm: đồng chí hiệu trưởng làm
trưởng ban, đồng chí phó hiệu trưởng làm phó ban, các đồng chi tổ trưởng, tổ phó,
tổng phụ trách Đội, Y tế học đường được đưa vào ban chỉ đạo để chỉ đạo thực hiện.
Ban chỉ đạo có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch thực hiện xuyên suốt cả năm học với
các nhiệm vụ cụ thể, phân công chỉ đạo, kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiên
theo kế hoạch.
Vào đầu năm học, nhà trường đã tiến hành tổ chức tập huấn cho giáo viên
như: Kĩ năng phòng tránh thảm họa thiên tai, kĩ năng phòng đuối nước, kĩ năng sơ
cứu thương tích, kĩ năng phòng cháy chữa cháy, kĩ năng phòng điện giật, kĩ năng
tham gia giao thông và một số trò chơi ứng xử cho toàn hội đồng.
Trên cơ sở triển khai tập huấn giáo dục kĩ năng sống của Phòng GD&ĐT.
Nhà trường đã tổ chức triển khai cấp phát tài liệu cho giáo viên; tổ chức cho các tổ
chuyên môn nghiên cứu tài liệu nắm bắt sâu sắc, tổ chức hội thảo về giáo dục kĩ
năng sống cho toàn thể giáo viên. Giáo viên tiếp và tiến hành thực hiện giảng dạy
theo qui định. Thực hiện nghiêm túc chương trình Giáo dục kĩ năng sống theo
hướng dẫn.
Song song với việc tổ chức tập huấn, hội thảo tăng cường rèn luyện kĩ năng

sống cho HS đối với đội ngũ giáo viên. Trường còn chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Mỗi thầy
cô giáo tâm huyết, trách nhiệm hơn trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho HS.
Giáo viên không chỉ nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, mà còn thường
xuyên quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của học sinh.
Bên cạnh đó, mỗi giáo viên chúng tôi luôn ý thức được rằng: Trong xã hội
hiện đại việc tăng cường rèn kĩ năng sống cho trẻ sẽ giúp các em nhanh chóng hòa
nhập và khẳng định vị trí của mình trong tập thể. Dù tài giỏi, thông minh đến đâu
nhưng thiếu kĩ năng sống thì không thể tiếp cận với môi trường xung quanh, hòa
nhập cũng như khẳng định mình. Với học sinh tiểu học, thầy cô giáo là người mẹ
hiền thứ hai của các em, các em luôn luôn nghe lời dạy bảo và làm theo những gì
thầy cô dạy, thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, nhất là tấm gương về
các ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm. Giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh sẽ khó hơn khi chính thầy cô không phải là một tấm gương.Chính vì
vậy để mình có thể giáo dục trẻ có kĩ năng sống thì mỗi giáo viên cần có ý thức rèn
kĩ năng sống cho bản thân, tích cực tiếp thu, đọc tài liệu, sưu tầm các clip, vedeo,..
về hướng dẫn cách rèn kĩ năng sống cho trẻ.
Với những biên pháp trên, giáo viên chúng tôi đã dần nắm vững các kĩ năng
sống cơ bản cần giáo dục cho trẻ. Dựa trên các đối tượng cụ thể, yêu cầu cụ thể và
địa chỉ cụ thể của bài học, môn học mà có kế hoạch để đưa giáo dục kĩ năng sống
vào thực hiện. Khi giáo viên đã thấu hiểu được vai trò của giáo dục kĩ năng sống sẽ
giúp cho học sinh chủ yếu tập trung vào các kĩ năng tâm lí- xã hội; cơ hội cho học
7


sinh được vận dụng, tương tác với người khác và giải quyết các vấn đề, những tình
huống của cuộc sống.
2.3.2. Giáo dục kĩ năng sống thông qua các môn học một cách hiệu quả:
Đầu năm học, chúng tôi được tổ chức chuyên đề rèn kĩ năng sống theo khối
lớp, về thực trạng và giải pháp ở đơn vị trong việc rèn kĩ năng sống cho học sinh

bậc học tiểu học do Bộ Giáo dục- Đào tạo triển khai; qua đó giúp giáo viên hiểu
được rằng chương trình học chính khoá thường cho trẻ tiếp xúc từ từ với các kiến
thức văn hoá trong suốt năm học. Theo tài liệu hướng dẫn kĩ năng sống được đưa
vào học trong các môn học; Tiếng Việt, Đạo đức,TNXH( Lớp 1, 2,3) và Khoa học
(lớp 4,5). Về các tài liệu dạy học được cung cấp đầy đủ, chi tiết ở các bài các môn
học.
Khi soạn bài nội dung kĩ năng sống được đưa vào mục tiêu mỗi tiết dạy. Giáo
viên bám vào mục tiêu để tổ chức các hoạt động dạy học sao cho vẫn đảm bảo
được hệ thống kiến thức toàn bài đồng thời xen lồng tổ chức cho học sinh được rèn
các kĩ năng sống mà bài học đó cần đạt. Qua từng tiết dạy, giáo viên hướng dẫn
học sinh kĩ năng làm việc theo nhóm: biết cách phân công công việc, lắng nghe ý
kiến người khác, tranh luận, biết chấp nhận đúng sai, thống nhất ý kiến, thực hiện
đúng ý kiến đã thống nhất… Đây là kĩ năng hết sức cần thiết khi các em trưởng
thành, làm việc trong tập thể.
Phương pháp xây dựng tổ chức lớp cũng nên đổi mới. Lớp trưởng, lớp phó,
tổ trưởng, tổ phó, nhóm trưởng, nhóm phó, bàn trưởng, bàn phó cần thay đổi theo
từng tháng để từng học sinh biết được các công việc của người lãnh đạo, các khó
khăn gặp phải và xử lý ra sao… Đồng thời biết thông cảm với công việc của người
chỉ huy. Qua đó rèn cho các em những kĩ năng chỉ huy - lãnh đạo cần thiết.
Trong quá trình dạy học hằng ngày, giáo viên cần chú ý nâng dần kĩ năng
giao tiếp tự nhận thức cho các em như biết sử dụng đúng các quy tắc: chào hỏi, xin
phép, cảm ơn, xin lỗi, yêu cầu… Biết cảm thông chia sẻ buồn vui với mọi người.
Giáo viên cũng có thể tập dần cho các em kĩ năng đặt mục tiêu từ những việc nhỏ
như thói quen dậy sớm tập thể dục, đi học đúng giờ, phụ mẹ việc nhà, giữ lời hứa
với mọi người…
Giáo viên có thể rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh thông qua việc tổ chức
hoạt động nhóm trong giờ học. Để đạt hiệu quả cao trong học tập và rèn luyện, tôi
đã để tất cả các thành viên trong nhóm luân phiên làm nhóm trưởng; hướng dẫn các
nhóm trưởng cách điều hành các thành viên trong nhóm một cách hiệu quả, sao cho
không có bất cứ học sinh nào ngồi chơi hay làm việc riêng. Để các nhóm trưởng

nắm rõ hơn nhiệm vụ, công việc của mình trong thời gian đầu, tôi để các nhóm
trưởng ngồi lại và hướng dẫn các em từng bước một khi điều hành các thành viên
trong nhóm làm nhiệm vụ. Tôi hướng dẫn các em một số câu lệnh mẫu trong từng
hoạt động. Ví dụ: Khi tôi yêu cầu các nhóm trưởng điều hành các thành viên trong
nhóm tìm hiểu mục tiêu, thì nhóm trưởng điều hành như sau: Mời các bạn đọc thầm
mục tiêu bài học. Bạn nào đọc xong thì giơ tay báo cáo -> Mời bạn A đọc to mục
tiêu -> Mời bạn B đọc lại.Khi làm việc nhóm, các em đã được mạnh dạn tự tin trình
8


bày ý kiến của mình, và có sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm. Đối với
những em còn chưa hiểu, chưa biết cách làm sẽ được cô giáo và các bạn kịp thời
giúp đỡ. Qua đó, tôi thấy được sự tiến bộ rõ rệt trong học tập và các kĩ năng giao
tiếp.
Giáo viên cần tạo các tình huống chơi trong quá trình học tập hàng ngày của các
em. Vì đối với học sinh bậc học tiểu học trò chơi có một vai trò rất quan trọng trong
việc rèn kĩ năng sống cho các em.Trong giờ học, tôi luôn khuyến khích các em nói
lên quan điểm của mình, nói chuyện với các thành viên trong lớp, về cảm giác và
về những lựa chọn của mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thông số để theo đó
mà lựa chọn, cố gắng không chỉ trích các quyết định của các em.Khi học sinh trả
lời câu hỏi dù đúng hay sai tôi luôn khuyến khích, động viên hoặc uốn nắn cách
diễn đạt cho các em. Việc này sẽ hình thành kĩ năng tự kiểm soát bản thân, rèn
luyện tính tự tin cho các em khi tham gia các hoạt động và các buổi thảo luận tại
trường sau này.Giáo viên giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm
bảo rằng người lớn có thể cung cấp thêm phương tiện để các em thực hiện ý thích
đó. Cụ thể có thể giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua các môn học như:
Môn Tiếng Việt là môn học có khả năng giáo dục kĩ năng sống cao, giúp học
sinh hình thành và rèn các kĩ năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi, nhận biết
những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, biết tự nhìn nhận đánh giá đúng bản thân,
biết ứng xử trong mọi tình huống, sống tích cực hơn.

Ví dụ: khi dạy bài: Người ăn xin Học sinh được rèn các kĩ năng giao tiếp: Ứng xử
lịch sự trong giao tiếp; Thể hiện sự cảm thông; Xác định giá trị;
Khi cho học sinh tìm hiểu bài giáo viên cho học sinh trả lời câu hỏi đồng thời thực
hành các kĩ năng vừa học ngay tại lớp.
Trả lời câu hỏi 1: Rèn kĩ năng ứng xử lịch sự trong giao tiếp: học sinh thấy được dù
là ông lão ăn xin nghèo khổ, đáng thương cũng cần được tôn trọng.Thấy được sự
đồng cảm trong hai con người, hai tâm hồn dù họ khác nhau về tuổi tác, về thân
phận từ đó có kĩ năng ứng xử lịch sự, không coi thường người khác.
Trả lời câu hỏi 2: Rèn kĩ năng thể hiện sự cảm thông: Thấy được tấm lòng nhân
hậu, lòng cảm thông, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ người gặp khó khăn hoạn nạn.
Trả lời câu hỏi 3, 4: Kĩ năng xác định giá trị: Thấy được giá trị của bản thân và của
mọi người, nhận biết được vẻ đẹp của những tấm lòng nhân hậu trong cuộc sống.
Đạo đức là môn học bước đầu giáo dục cho HS cách sống, cách ứng xử phù
hợp với các chuẩn mực xã hội. Chương trình môn học Đạo đức bao gồm một hệ
thống các chuẩn mực hành vi đạo đức, pháp luật cơ bản, phù hợp với lứa tuổi học
sinh tiểu học trong các mối quan hệ của các em với bản thân, với mọi người, với
công việc, với cộng đồng, xã hội… Bản thân nội dung môn học chứa đựng nhiều
nội dung có liên quan đến kĩ năng sống như: Kĩ năng tự nhận thức; Kĩ năng giao
tiếp, ứng xử; Kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề; Kĩ năng hợp tác, chia sẻ;
Kĩ năng tự phục vụ và quản lí thời gian. Chính vì vậy khi dạy giáo viên rất dễ dàng
nâng cao các kĩ năng , giúp học sinh biết xác định các giá trị hành vi đạo đức. Tùy
từng bài học, chúng ta giáo dục các kĩ năng phù hợp cho các em.Thông qua môn
9


Đạo đức, kiến thức được hình thành trên cơ sở từ việc quan sát tranh, từ một truyện
kể, một việc làm, một hành vi, chuẩn mực nào đó, sau đó rút ra bài học. Từ bài học
đó các em liên hệ thực tế xung quanh, bản thân, gia đình và xã hội và môi trường tự
nhiên.
Ví dụ: Khi dạy bài: Tiết kiệm thời giờ Học sinh được rèn luyện các kĩ năng: Kĩ

năng xác định giá trị của thời gian là vô giá; Kĩ năng lập kế hoạch khi làm việc, học
tập để sử dụng thời gian hiệu quả; Kĩ năng quản lí thời gian trong sinh hoạt và học
tập hàng ngày; Kĩ năng bình luận, phê phán việc lãng phí thời gian.
Giáo viên cho học sinh được rèn luyện các kĩ năng thông qua từng hoạt động:
Hoạt động 1: Xác định giá trị thời gian – học sinh hiểu thời gian vô cùng quý giá:
- Giáo viên đưa cho học sinh tên một số nghề nghiệp công việc
- Yêu cầu học sinh tìm hiểu và trình bày ý nghĩa của thời gian đối với những
người làm công việc: Chữa cháy, Cấp cứu( lái xe cấp cứu, bác sĩ cấp cứu), Cứu hộ,
cứu nạn;....
- Học sinh thảo luận, đại diện nhóm trình bày.
- Giáo viên kết luận: Thời gian vô cùng quý giá với cuộc sống mỗi con
người. Một giây đúng lúc có thể giúp bác sĩ cứu sống một con người, giúp đội
phòng cháy dập tắt đám cháy bảo toàn sinh mạng và tài sản cho người dân. Thời
gian là tài sản quý giá đối với từng con người trong đó có em.
Hoạt động 2: Trình bày ý kiến – Học sinh biết sử dụng thời gian hiệu quả
- Giáo viên chia lớp thanh các nhóm bốn em – Yêu cầu thảo luận bài tập 1
- Các nhóm thảo luận trình bày trước lớp
- Giáo viên kết luận: Tình huống a và c: Sử dụng thời gian tiết kiệm và hiệu
quả
Tình huống b, d, e: Các bạn tiết kiệm thời gian nhưng
không mang lại hiệu quả công việc, ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân.
Hoạt động 3: Tự đánh giá - Học sinh biết cách quản lí thời gian của mình.
Giáo viên giao nhiệm vụ: Học sinh tự ghi chép lại việc sử dụng thời gian của
mình qau các câu hỏi như: Đi học có đúng giờ không? Đã chú ý tập trung trong giờ
học chưa? Kết quả học tập, tham gia các hoạt động có đạt kết quả tốt không?
Những việc ( hoạt động) nào cần quản lí thời gian tốt hơn?
Hoạt động 4: Lập thời gian biểu – Giúp học sinh có kĩ năng quản lí thời gian
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh lập thời gian biểu của mình
- Học sinh làm việc cá nhân
- Học sinh trình bày

- Giáo viên kết luận: Thời gian biểu giúp các em có kế hoạch làm việc hiệu
quả, tiết kiệm thời gian, biết quản lí thời gian tốt hơn.
Môn kĩ thuật, giáo viên cần giáo dục kĩ năng tự phục vụ bởi ở gia đình, các em
thường được cha mẹ làm thay hoặc không có thời gian gần gũi để hướng dẫn. Giáo
viên cần cho học sinh thấy rằng việc khâu may, nấu cơm, luộc rau, lắp ráp mô hình
mạch điện đơn giản… hết sức cần thiết cho bản thân các em vì chẳng những có thể
phụ giúp cha mẹ khi bận hoặc bệnh mà còn là hành trang khi các em trưởng thành.
10


Trong các bài khoa học, chúng ta có thể hướng dẫn, tập dần cho các em kĩ
năng ra quyết định, kĩ năng kiên định như nói không với thuốc lá, ma túy, rượu…
dứt khoát với những lời dụ dỗ, lôi kéo vào những thói hư tật xấu. Giáo dục các
em kĩ năng tự bảo vệ: biết cách phản kháng, biết cách xử lý trước nguy cơ bị lạm
dụng thể xác, lạm dụng tình dục…
Ví dụ: Khi dạy bài Phòng tránh bệnh béo phì Khoa học lớp 4- HS được rèn
các KN giao tiếp hiệu quả: Nói với những người trong gia đìnhvà cách phòng bệnh
do ăn thừa chất dinh dưỡng: ứng xử đúng đối với bạn hoặc người khác bị béo phì.
- KN ra quyết định: Thay đổi thói quen ăn uống để phòng tránh bệnh béo phì.
- KN kiên định: Thực hiện chế độ ăn uống, hoạt động thể lực phù hợp lứa tuổi.
Hay ở bài Phòng tránh tai nạn đuối nước: HS được rèn các kĩ năng: - KN phân tích
và phán đoánnhững tình huống có nguy cơ dẫn đến tai nạn đuối nước.
- KN cam kết thực hiện các nguyên tắc khi đi bơi hoặc tập bơi.
2.3.3.Giáo dục kĩ năng sống qua chuyên đề và các hoạt động ngoài giờ lên lớp
khác.
Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một cơ hội để giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh. Hoạt động này có ý nghĩa hỗ trợ cho giáo dục trong chương trình nội khóa,
góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng cho
học sinh. Nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất phong phú, đa
dạng, thể hiện qua các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động

và các hoạt động xã hội khác. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tạo điều kiện
cho học sinh tiếp xúc và mở rộng ứng dụng thực tế, trải nghiệm được nhiều vấn đề
trong các hoạt động xã hội đồng thời gây hứng thú trong học tập.
Tùy đặc trưng của từng loại hình hoạt động mà hình thành cho học sinh kĩ
năng sống thích hợp.- Dạy thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hay
tổ chức cho học sinh tham gia các chuyến về nguồn, dã ngoại, tham quan các di
tích lịch sử văn hóa...
Chính vì vậy cùng với kế hoạch của nhà trường, tôi và các giáo viên trong
trường, trong khối đã cùng phối hợp với các lớp khác để tổ chức các hoạt động
như:
Tổ chức hoạt động thể dục thể thao, vui chơi giải trí là một loại hoạt động có ý
nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học. Hoạt động này làm thỏa
mãn về tinh thần cho trẻ sau những giờ học căng thẳng, góp phần rèn luyện một số
phẩm chất: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết,
lòng nhân ái: Mỗi tháng trong năm học, chúng tôi tổ chức một hoạt động ngoại
khóa, thống qua hoạt động ngoại khóa này, các em được rèn luyện nhiều kĩ năng:
Tư duy, nhận thức, ra quyết định, tự giải quyết vấn đề, giúp các em nhanh nhẹn,
mềm dẻo và tự tin thể hiện trước đám đông.

11


Màn khiêu vũ thể thao của học sinh khối 4
Tổ chức cho các em được tham gia hoạt động Đội. Thông qua hoạt động này,
các em sẽ được bồi dưỡng thêm về nhân cách, đặc biệt là tình người. Thông qua
việc xây dựng và tổ chức đại hội Đội rèn cho các em kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng
đảm nhận trách nhiệm. Ngoài ra việc tham gia các hoạt động Đội sẽ giúp các em
mạnh dạn, tự tin sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm.

12

Tổ chức đại hội chi đội lớp 4A năm học 2017 - 2018
Tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật góp phần hình thành cho các em
kĩ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đây là một trong những kỹ năng rất quan
trọng trong xu thế toàn cầu hóa.

Học sinh biểu diễn văn nghệ trong hoạt động ngoại khóa
Tổ chức cho học sinh được tham gia lao động, thông qua đó học sinh được
rèn kĩ năng xác định giá trị của lao động thông qua việc lao động dọn vệ sinh lớp
học hàng ngày, tưới cây, chăm sóc bồn hoa cây cảnh, chăm sóc vườn cây thuốc
nam, vườn rau,...làm cho cảnh quan trường lớp thêm đẹp hơn. Hàng tuần, hàng
tháng kết hợp với ban phụ thách Đội có lịch chăm sóc vườn rau, bồn hoa cây cảnh.
Cụ thể:
Trước giờ vào học: Tưới bồn hoa
13


Cuối tuần( Thứ sáu): Chăm sóc rau, thuốc nam
Lúc đầu giáo viên hướng dẫn cho các em cách tưới, nhổ cỏ, cách cầm cuốc,
cách trồng một vài loại cây đơn giản. Sau đó, cho học sinh tự làm, giáo viên quan
sát, hướng dẫn lại cho những em còn vụng về. Giáo viên thường xuyên bám sát học
sinh trong mọi hoạt động, động viên, khen ngợi, khích lệ kịp thời để các em phấn
chấn hơn khi được tham gia các hoạt động.

Học sinh chăm sóc vườn cây thuốc nam và vườn rau
Học sinh ở trường Điện Biên 1 chủ yếu tham gia học bán trú, việc tổ chức
cho các em được tham gia lao động sẽ rèn cho các em có kĩ năng lao động, tự phục
vụ. Để rèn cho học sinh có thói quen lao động, ngay từ đầu năm, tôi đã lên kế
hoạch phân công cho các em lao động trước và sau giờ ăn, ngủ. Cụ thể:

- Giờ ngủ: Phân công học sinh làm theo tổ nhóm: Gấp chăn, xếp gối,.. ( học
sinh nữ). Quét lớp, lau bàn, lật bàn,..( học sinh nam)
- Giờ ăn: Chia khay cơm ( học sinh nam); Dọn khay, bê canh( học sinh nữ)
Qua đó học sinh có kĩ năng, gấp chăn màn, trải chiếu, xếp gối, rửa cốc, quét lớp,
lau bàn…Học sinh được tự tay phục vụ cho bữa ăn của mình như dọn bàn, bưng
cơm, nhặt rau...các em cảm thấy thích thú khi được làm việc, lúc đầu còn vụng về,
còn bị rơi, đổ nhưng chỉ một thời gian ngắn sau các em đã làm thành thạo mọi công
việc.

14


Học sinh được rèn kĩ năng lao động tự phục vụ trong giờ ăn, ngủ
Dựa trên các nhóm kĩ năng sống học sinh tiểu học: nhóm kĩ năng nhận thức;
nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân mà định hướng một số nội
dung cho các trường tự chọn đưa vào giáo dục kĩ năng sống để giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh:
Các nội dung đưa vào hoạt động ngoài giờ lên lớp theo điều kiện cụ thể của
lớp mình và dựa trên sự phù hợp, yêu thích của HS và các vấn đề thiết thực nhất
đối với học sinh thì tổ chức trước… lập kế hoạch cụ thể và giao người phụ trách tổ
chức thực hiện. Các hoạt động được sắp xếp đan xen bám sát chủ đề hàng tháng
cho các khối trong toàn trường.
Một số hình thức tổ chức hoạt động ngoài lên lớp nhằm rèn kĩ năng sống trường
đã triển khai theo tháng:
Tháng 11: Rung chuông vàng
Tháng 12: Chủ đề Anh bộ đội Cụ Hồ
Tháng 1: Chủ đề Vui đón Xuân
Tháng 2: Chủ đề Uống nước nhớ nguồn
Tháng 3: Chủ đề: Yêu quý mẹ và cô
Tháng 4: Chủ đề Sôi động cùng mùa hè

...........
Ví dụ: Tháng 3: Chủ đề: Yêu quý mẹ và cô – Với chủ đề này trường đã tổ
chức như sau:Tổ chức vào sáng thứ hai ( 2 tiết) gồm các phần:
15


Phần 1:- Văn nghệ
Phần 2:- Giao lưu với khán giả
Phần 3:- Trình diễn thời trang vào bếp của mẹ: Bộ sưu tập thời trang vào bếp
của mẹ là bộ sưu tập mới nhất của các nhà thiết kế là các cô giáo. Bộ sưu tập này
mang đến cảm hứng để mẹ chế biến ra những món ăn tuyệt vời. Thể hiện bộ sưu
tập là các người mẫu nhí đến từ các lớp 1 và các cô giáo trong trường
Phần 4- Tiểu phẩm: Thỏ con vâng lời mẹ

Trình diễn Thời trang vào bếp của mẹ
Tháng 4: Tổ chức ngày hội “Sôi động cùng mùa hè”:
- Hình thức: Tổ chức theo khối lớp
Phần 1: Văn nghệ: HS cả khối biểu diễn ba bài hát: Tiếng ve gọi hè; Mùa
hoa phượng nở; Chào mùa hè
Phần 2: Giao lưu với khán giả: Chuẩn bị hệ thống câu hỏi hoặc yêu cầu để
giao lưu với khán giả:( Dưới đây là 1 số câu hỏi mà tôi đã tổ chức cho học sinh)
Câu hỏi 1: Hãy kể dự định mùa hè năm nay của bạn.( Lớp 4, 5)
( đi du lịch, về quê, đi chơi công viên,…)
16


Câu hỏi 2: (lớp 4,5) Mắt lồi cánh lại mỏng tang/Hè về ca hát râm ran trên cành.
Là con gì?(Con ve sầu)
Câu hỏi 3: (lớp 1)
Cây gì mọc ở sân trường/Cùng em năm tháng thân thương

bạn bè/ Nấp trong cành lá tiếng ve/ Sắc hoa nở rực gọi hè đến mau?
( cây phượng)
Câu hỏi 4: (lớp 3): Bạn hãy kể một số loại rau xanh có nhiều trong mùa hè?
( rau muống, rau mồng tơi, rau đay, rau dền,...)
Câu hỏi 7: (lớp 2)
Cây gì thường mọc đầm lầy / Hè về nở rộ hương bay khắp làng
Lá xanh bông trắng nhụy vàng /Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
(Cây hoa sen)
Câu hỏi 8: ( lớp 3,4,5): Những hoạt động nào mà ngày hè bạn thường tham gia?
( đá bóng, đi bơi, sinh hoạt hè ở phố, ...)
Câu hỏi 9: ( lớp 2,3): Cái gì như chong chóng/Tặng gió mát cho đời
(cái quạt điện)
Phần 3: Đồng diễn Khiêu vũ thể thao đầy sôi động của các bạn học sinh khối
4 chào đón một mùa hè thật bổ ích và lí thú!

Màn khiêu vũ thể thao của học sinh khối 4
Qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp phong phú, nhằm tạo sân chơi bổ ích,
hấp dẫn cho HS, tạo môi trường học tập, vui chơi thân thiện, cởi mở, gần gũi. Khi
cùng phối hợp với các lớp khác để tổ chức các hoạt động ngoại khóa, học sinh sẽ
17


được rèn luyện kĩ năng phối hợp, làm việc nhóm lớn. Các em sẽ được giao lưu học
hỏi, biết cách làm việc, giao tiếp từ đó các em sẽ được mở rộng mối quan hệ với
những học sinh lớp khác một cách tự nhiên. góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục
toàn diện của nhà trường.Các buổi hoạt động ngoại khoá đóng vai trò rất quan
trọng trong việc giáo dục trẻ, mang đến cho các em một môi trường học tập năng
động, tích cực. Thông qua các hoạt động ngoại khoá, trẻ em sẽ được phát triển trí
tưởng tượng, khả năng sáng tạo, đồng thời phát huy sự nhanh nhạy, khéo léo.
2.3.4. Chuẩn bị tốt cơ sở vật chất cho việc giáo dục kĩ năng sống

Trong quá trình giáo dục để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả
chúng ta rất cần đến sự hỗ trợ từ phía phụ huynh học sinh cả về vật chất lẫn tinh
thần. Bất kì ông bố, bà mẹ nào cũng mong con mình được học tập, vui chơi trong
một môi trường lành mạnh, an toàn và hấp dẫn. Do đó, chỉ cần giáo viên khéo léo,
biết đặt lợi ích của học sinh lên trên, tạo được niềm tin đối với học sinh và phụ
huynh thì việc huy động nguồn lực từ phía gia đình học sinh là điều không quá khó.
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học, để đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện ngay
từ cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm, tôi đã giải thích rõ ràng về những mục
tiêu, phổ biến nhiệm vụ mà lớp đặt ra trong năm học. Sau đó tôi cùng phụ huynh
trao đổi, xây dựng kế hoạch . Trong quá trình trao đổi, bàn bạc với phụ huynh tôi
tạo sự cởi mở để phụ huynh trao đổi với giáo viên một cách thoải mái. Từ đó giáo
viên sẽ tạo được sự tin tưởng của phụ huynh. để tìm ra những biện pháp đầu tư xây
dựng cơ sở vật chất tốt nhất, nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục (cả về chất lượng
văn hóa lẫn đạo đức). Qua đó, tôi thấy tất cả các bậc phụ huynh đểu ủng hộ nhiệt
tình trong mọi phong trào của lớp, của trường như: góp truyện, góp cây, trang trí
lớp học,...
Ví dụ: Để tạo góc đọc cho HS,giúp HS rèn thói quan đọc sách, nâng cao khả năng
hiểu biệt, nhà trường đã kêu gọi sự ủng hộ của các bậc phụ huynh trong nhà trường
và đã tạo được những Thư viện xanh gần gũi, thân thiết với các em. Hàng tháng
học sinh các khối lớp ủng hộ nghững quyển sách phù hợp với tâm lí lứa tuổi của
HS. Không chỉ các em được rèn kĩ năng đọc mà còn rèn các kĩ năng khác như kĩ
năng sắp xếp góc đọc gọn gàng, kĩ năng lựa chọn phù hợp, kĩ năng hợp tác,... Giáo
viên luôn hướng dẫn học sinh biết cách giữ gìn bảo vệ của công. Qua đó các kĩ
năng sống của các em được vững vàng rõ nét.

18


Đọc sách tại thư viện xanh của trường
Thật vậy, giáo viên cũng có thể trở thành một nhà tham vấn: biết lắng nghe

những tâm tư, nguyện vọng, băn khoăn thắc mắc của phụ huynh xoay quanh các vấn
đề của con em họ, từ đó có thể nắm bắt được hoàn cảnh cũng như sự phát triển tâm lí
của các em để có những biện pháp giáo dục phù hợp. Qua các hoạt động này, giáo
viên đã tạo ra được mối quan hệ thân thiện giữa phụ huynh- giáo viên- học sinh.
Điều này thực sự cần thiết để tạo nên một môi trường thân thiện giúp học sinh rèn
luyện được các kĩ năng sống cần thiết.
2.3.5. Tổ chức kiểm tra, đánh giá kĩ năng sống của học sinh một cách
nghiêm túc
- Việc tổ chức kiểm tra, đánh giá kĩ năng sống của học sinh một cách nghiêm
túc giúp giáo viên soạn và dạy được kĩ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học. Giáo viên mạnh dạn, tích cực trong việc tổ chức các hoạt động dạy học, vận
dụng các phương pháp dạy học, các kí thuật dạy học phù hợp. Tạo được sự thân
thiện.tạo cơ hội cho mọi đối tượng học sinh cùng tham gia.
- Giáo viên thường xuyên qua quan sát theo dõi các hành vi của học sinh để
có nhận định, động viên hoặc gợi ý, hỗ trợ kịp thời đối với các em.
- Tổ chức cho học sinh viết hoặc vẽ về một chủ đề qua đó các em bộc lộ
được sự hiểu biết của bản thân, thể hiện nhân cách của chính mình.
- Từng tháng từng kì tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục kĩ năng của
từng lớp theo từng chủ đề, từng kĩ năng. Thông qua kết quả của việc kiểm tra, khảo
sát đó để rút kinh nghiệm đồng thời điều chỉnh nội dung, kế hoạch rèn kĩ năng cho
học sinh một cách phù hợp.- Sau kiểm tra giáo viên nên tổ chức đánh giá, tuyên
dương trong tiết sinh hoạt nhằm động viên, khích lệ tinh thần của các em, giúp các
em nhìn nhận được những hành vi, đúng, sai từ đó tự điều chỉnh bản thân để trở
thành người con ngoan, trò giỏi.
2.4. Hiệu quả đạt được
Qua thời gian công tác tại trường tiểu học mà tôi đang trực tiếp giảng dạy,
tôi đã điều tra, nghiên cứu và áp dụng, thực tế đã được các đồng nghiệp trong
19

trường đồng tình ủng hộ và phối hợp. Kết quả cho thấy học sinh ngoan hơn, tự
giác, chủ động, mạnh dạn hơn, đã thể hiện được cách xử lý trong ứng xử các tình
huống tốt hơn, phù hợp hơn so với khi chưa áp dụng đề tài nay. Sau một năm áp
dụng đề tài tôi nhận thấy học sinh đã nâng cao kĩ năng hợp tác, đảm nhận trách
nhiệm, lắng nghe, tìm kiếm sự hỗ trợ, xứ lí thông tin, kĩ năng tự tin, mạnh dạn
trước đám đông, kĩ năng diễn thuyết trước đám động, kĩ năng làm việc khoa học.
( Các em biết nhặt rau, tưới cây, sắp xếp lớp học gọn gàng ngăn nắp, có ý thức tiết
kiệm điện nước, mạnh dạn đề xuất ý kiến, trao đổi với bạn bè thầy cô,...)
Với các biện pháp được áp dụng nêu trên, tôi nhận thấy học sinh lớp tôi luôn
tự tin trong học tập, các em hào hứng tham gia các hoạt động của trường, lớp tổ
chức một cách tích cực đầy sáng tạo. Các em biết quan tâm đến thầy cô giáo, đến
bạn bè, gia đình và những người xung quanh, không còn hiện tượng nói tục, gây gổ
mất đoàn kết với nhau. Các em tự giác, có ý thức tự quản, chấp hành đúng nội quy
của lớp, của trường, biết lên kế hoạch và phân công nhiệm vụ khi tổ chức chương
trình hoạt động. Hơn thế nữa các em đã biết yêu thương, biết chia sẻ, giúp đỡ nhau
hơn. Nhiều phụ huynh trao đổi, thấy rất vui khi con em mình ham học, yêu quý cô
giáo, thân thiện hơn với các bạn, biết quan tâm đến những người xung quanh đặc
biệt các em biết quan tâm, yêu thương những người thân trong gia đình, biết quan
tâm chia sẻ với những người có hoàn cảnh khó khăn,... Với những biện pháp nêu
trên, học sinh tích cực học tập hơn trước. 100% học sinh được đánh giá hoàn thành
về kiến thức và năng lực, phẩm chất( Trong đó có trên một nửa số học sinh được
đánh giá hoàn thành tốt). Học sinh tích cực tham gia các cuộc thi các cuộc thi mà
nhà trường, Đội phát động một cách sôi nổi, nhiệt tình. Đồng nghiệp của tôi cũng
đã học hỏi kinh nghiệm trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh mà tôi đã áp
dụng. Bản thân tôi cũng rất tự hào khi được tất cả các em học sinh yêu quý, được
phụ huynh tin tưởng.

20

3. KẾT LUẬN
3.1. Kết luận
Học sinh trong lứa tuổi tiểu học rất hồn nhiên ngây thơ trong trắng. Vốn kiến
thức, vốn kinh nghiệm sống của các em mới có rất ít. Vì vậy muốn đạt được mục
tiêu giáo dục phát triển toàn diện cho học sinh, mỗi một giáo viên cần phải kiên trì,
nhiệt tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ,
người giáo viên phải có vốn kiến thức tâm lý học, hiểu được tâm sinh lý của trẻ và
phải có một vốn kinh nghiệm sống nhất định. Từ đó sẽ tìm ra được những phương
pháp hiệu quả để giáo dục trẻ. Việc dạy chữ cần luôn song hành với việc dạy làm
người, và phải được xuất phát ngay từ những tình huống, những việc làm nhỏ nhất
cụ thể nhất trong cuộc sống thực tế của học sinh. Ngay trong những giờ học ngoài
việc đảm bảo mục tiêu kiến thức kỹ năng của bài, giáo viên cần chú ý đến rèn kĩ
năng sống cho học sinh. Học sinh được rèn kĩ năng sống qua nội dung kiến thức
của bài, qua lĩnh hội kiến thức pháp luật, qua tham gia các hoạt động học tập trong
lớp, hoạt động ngoài giờ lên lớp do giáo viên, nhà trường tổ chức. Tích cực đổi mới
phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là giúp học sinh
có nhiều cơ hội để rèn kĩ năng sống. Học sinh được học tập sinh hoạt vui chơi, rèn
luyện trong môi trường gia đình, nhà trường, xã hội; vì vậy cần thực hiện tốt gắn
kết 3 môi trường để giáo dục học sinh. Phối hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn
thể để giúp đỡ, tư vấn, tạo điều kiện cho học sinh tích luỹ có thêm nhiều kỹ năng
sống và rèn kỹ năng sống được tốt hơn.
Là một giáo viên tôi luôn cố gắng và mong muốn đóng góp công sức và trí
tuệ cho giáo dục . Trong khuôn khổ đề tài này tôi mong muốn thực hiện tốt việc
tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học góp phần thực hiện tốt
phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, nhằm nâng cao
chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện , trên cơ sở hình thành các khái niệm,
hành vi, kĩ năng ban đầu để học lên THCS và phục vụ cuộc sống hiện tại cũng như
trong học tập của học sinh.
Để giáo dục tốt kĩ năng sống cho HS người giáo viên phải có tâm huyết cao,
phải kiên nhẫn, kiên trì thực hiện theo các tiêu chí mà trước đó mình đã định ra

khuôn khổ cho học sinh thực hiện. Cần chú ý lựa chọn nhiều hoạt động phù hợp và
gây hứng thú cho học sinh. Ghi nhận kịp thời những thành tích tốt của tập thể và cá
nhân đạt được để biểu dương kịp thời. Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức trong và
ngoài nhà trường để tạo mọi điều kiện giúp đỡ các em có cơ hội thể hiện bản thân
giúp cho việc học tập và rèn luyện đạt hiệu quả cao. Liên hệ chặt chẽ với phụ
huynh học sinh để tổ chức các hoạt động giáo dục tốt hơn. Xây dựng kĩ năng
sống tốt cũng tạo ra được môi trường thân thiện giữa thầy và trò, giữa trò với trò
tạo tiền đề thuận lợi cho việc xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
3.2. Kiến nghị, đề xuất

21


- Đối với giáo viên: Tập trung nâng cao nhận thức và quan niệm về công tác giáo
dục kĩ năng sống đối với học sinh. Tăng cường tự học tự bồi dưỡng, tăng cường
việc trải nghiệm để có thêm vốn kiến thức về kinh nghiệm sống.
- Đối với nhà trường: Quản lí tốt việc tích hợp kĩ năng sống vào các môn học
theo quy định của Bộ GD&ĐT có hiệu quả. Thường xuyên tổ chức sinh hoạt
chuyên môn, giao lưu học hỏi kinh nghiệm cho cán bộ giáo viên có hiệu quả. Đẩy
mạnh công tác kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kì, công tác chỉ đạo công tác
giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường, tổ chức tuyên truyền về nhận thức cho phụ
huynh, học sinh và nhân dân. Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, tăng cường cơ
sở vật chất, trang thiết bị.
-Đối với phòng GD&ĐT: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chỉ đạo thực hiện
giáo dục kĩ năng sống. Cần tổ chức thêm các chuyên đề về giáo dục kĩ năng sống
cho cán bộ giáo viên. Bổ sung cở sở vật, chất trang thiết bị cho các nhà trường.
- Đối với Chính quyền địa phương và hội cha mẹ học sinh cần phối hợp chặt chẽ
với nhà trường để xây dựng hệ thống CSVC tốt hơn nữa phục vụ dạy và học đạt
chất lượng toàn diện.
Xin trân trọng cảm ơn !

Xác nhận, đánh giá, xếp loại của đơn vị

Thanh Hóa, ngày 15 / 3/ 2018

…………………………………………..

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
bản thân tôi viết, không sao chép nội
dung của người khác.

…………………………………………..
…………………………………………..
.............................................................

Người viết

HIỆU TRƯỞNG

Nguyễn Thị Tuyết Hạnh

22