Tuần 14
Tiết 53
Dấu ngoặc kép
I Mục tiêu cần đạt:
- Giúp học sinh hiểu rõ công dụng của dấu ngoặc kép, thực hành và sử dụng đúng có hiệu quả
dấu ngoặc kép khi viết văn.
- Rèn kĩ năng sử dụng dấu câu
- Giáo dục ý thức sử dụng đúng dấu câu khi viết văn.
II Chuẩn bị :
1, Thầy: ngiên cứu soạn giáo án, tìm ví dụ và ghi ví dụ ra bảng phụ hoặcgiấy trong, chuẩn bị
máy chiếu.
2, Trò: Học bài cũ và chuẩn bị bài mới theo hớng dẫn của thầy.
III Tiến trình lên lớp
Hoạt động 1
1 , ổ n định lên lớp(1)
2, Kiểm tra bài cũ(4)
3, Bài mới
Hoạt động 2 (1) Giới thiệu bài:
Hoạt động 3( 10)
Bảng phụ hoặc máy chiếu ví dụ a-b-c-d /SGK/ 141-142
GV: giới thiệu những văn bản trên trích ở
? Đọc ví dụ a?
? Dấu ngoặc kép trong ví dụ a có công dụng gì?
- Dùng để đánh dấu hai đầu lời dẫn trực tiếp ( lời của
Găng- đi)
? Đọc và nêu công dụng của dấu ngoặc kép trong ví dụ b?
- Đánh dấu từ đợc hiểu theo nghĩa đặc biệt Dải lụa- hình
ảnh ẩn dụ- chỉ chiếc cầu đẹp mềm mại nh dải lụa.
? Đọc và nêu công dụng của dấu ngoặc kép ở ví dụ c?
- Dấu ngoặc kếp dùng để đánh dấu từ ngữ hiểu theo nghiã
mỉa mai châm biếm.
? Dấu ngoặc kép trong ví dụ d dùng để làm gì?
- Dùng để đánh dấu tên các vở kịch.
GV: Dấu ngoặc kép thờng dùng để dấnh dấu lời dẫn trực
tiếp, đánh dấu từ ngữ đợnc hiểu theo nghĩa đặc biệt, hoặc
đánh dấu tên tác phẩm đợc dẫn . Đây chính là những công
dụng của dấu ngoặc kép .
? Vậy em hiểu dấu ngoặc kép có những công dụng gì?
( Hoặc khi nào thì ta dùng dấu ngoặc kép)
? Đọc phần ghi nhớ SGK/142?
Chuyển ý
I Công dụng
1, Ví dụ:
2, Kết luận :
Dấu ngoặc kép dùng để :
+ Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn
trực tiếp.
+ Đánh dáu từ ngữ đợc hiểu theo
nghĩa đặc biệthay có hàm ý mỉa mai
+ Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo,
tập san, đ ợc dẫn
II Luyện tập
Hoạt động 4 (26)
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập?
? Muốn nêu đợc công dụng của dấu ngoặc kép trong mỗi
trờng hợp trên thì em phải căn cứ vào đâu?
+ Nắm đợc công dụng của dấu ngoặc kép
+ Nắm đợc nội dung của từng đoạn trích
? Em hãy nêu nội dung chính của đoạn trích a?
- Lời dãi bày của lão Hạc với ông giáo về con chó
Từ đó em thấy dấu ngoặc kép có công dụng gì?
- Đánh dấu hai đầu lời dẫn trực tiếp ( Câu nói của lão Hạc
tởng nh là con Vàng muốn nói với lão)
? ở Câu văn b thông báo với ta điều gì?
? Em thấy dấu ngoặc kép trong câu văn này dùng để làm
gì?
- Đánh dấu từ ngữ đợc dùng với hàm ý mỉa mai
? Vì sao?
HS từ trình bày
? Tơng tự nh vậy ở các câu còn lại dấu ngoặc kép dùng để
làm gì?
c, đánh dấu lời dẫn trự tiếp
d, đánh dáu từ ngữ đợc dẫn trực tiếp từ hai câu thơ
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập?
Muốn thực hiện đợc yêu cầu bài tập thì em phải làm gì?
- Hiểu đợc nội dung của đoạn trích và ý nghĩa của nó
- Nắm chắc đợc công dụng của dấu ngoặc kép và dấu hai
chấm
? Nêu lại công dụng của dấu hai chấm?
Hs :Trình bày
Từ đó em hãy thực hiện yêu cầu bài tập
? ở trờng hợp a em dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép
và chỗ nào
? Dùng dấu ngoặc kép và dấu hai chấm đó để làm gì?
? Cách làm tơng tự ở các phần còn lại
GV : Gọi 2 em học sinh lên làm
ở dới lớp cả lớp làm vào vở
Sau đó GV: gọi học sinh nhận xét và bổ sung
? Đọc và nêu yêu cầu bài tập?
Bài tập yêu cầu ta làm gì?
? Để thực hiện đợc yêu cầu của bài tập ta cầm phải làm nh
thế nào?
- ta nắm đợc nội dung của cau văn
Nắm chắc công dụng của dấu cau
? Em hãy nêu nội dung thông báo của đoạn văn trên?
Bài tập 1/SGK/142
Giải thích công dụng của dấu ngoặc
kép trong những đoạn trích sau?
a, -- Đánh dấu hai đầu lời dẫn trực
tiếp
b,- Đánh dấu từ ngữ đợc dùng với
hàm ý mỉa mai.
c, đánh dấu lời dẫn trực tiếp
d, đánh dấu từ ngữ đợc dẫn trực
tiếp từ hai câu thơ
Bài tập 2/143
Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc
kép và chỗ thích họp trong những
đoạn trích sau và giải thích.
a, -Dùng dấu hai chấm sau từ cời
bảo - để báo trớc lơid thoại
- Dấu ngoặc kép ở cá tơi và
Tơi- dùng để đánh dấu từ ngữ đợc
dẫn trực tiếp
B, Đặt dấu hai chấm sau chú tiến
Lê dùng để báo trớc lời dẫn trực
tiếp.
- đặt dấu ngoặc kép vào phần
cháu hãy .với cháu- báo tr ớc lời
dẫn trực tiếp.
c, đặt dấu hai chấm sau bảo hắn
- dùng báo trớc lời dẫn trực tiếp
Đặt dấu ngoặc kép cho phần dẫn lại:
đây là .một sào-
Bài tập 3/143
Vì sao hai câu sau đây có ya nghĩa
giống nhau mà dùng dấu câu khác
nhau.
A, Dùng dấu ngoặc kép đánh dấu
lời dẫn trực tiếp( lời nói của Bác
Hồ)
B, Không dùng dầu ngoặc kép vì là
lời dẫn gián tiếp( dẫn không nguyện
Hs Trình bày
? Từ đó hãy cho biết tại sao hai đoạn văn có cùng nội dung
mà lại dùng dấu câu khác nhau.
? Bài tập yêu cầu ta làm gì?
? Để viết đợc văn thuyết minh về bạn lớp trởng ta cần phải
làm nh thế nào?
- Hiểu đợc thế nào là văn thuyết minh
- nắm đợc những nét cơ bản về bạn lớp trởng
? Nêu khái niệm về văn thuyết minh?
Hs trình bày
? Em dự định thuyết minh về bạn lớp trởng ở những đặc
điểm nào?
- Gợi ý: bạn lớp trởng là ngời nh thế nào?
Tính tình bạn ra sao?
Bạn quan hệ với bạn bè, thầy cô giáo nh thế nào?
- Bạn lớp trởng là con thứ t trong một gia đình nông dân
- Tính tình cở mở , quan hệ với bạn bè hoà nhã thân mật,
luôn gơng mẫu trớc tập thể, chăm ngoan học giỏi .
Trên cơ sở gợi ý đó học sinh viết và trình bày của mình
? Gọi 2-3 học sinh đọc bài cả lớp nghe nhận xét, bổ sung
GV: Khái quát
Hoạt động 5 (3)
4: Củng cố
GV: Khái quát lại kiến thức bài học để học sinh nắm chắc
hơn nọi dung chính
5: Hớng dẫn về nhà:
Học và vận dụng vào viết văn thuýêt minh
Làm các bài tập còn lại
Chuẩn bị bài luyện nói
* Rút kinh nghiệm:
vẹn )
Bài tập 4/144
Viết đoạn văn thuyết minh ngắn
vềbạn lớp trởng lớp emcó dùng dấu
ngoặc đơn, dấu hai chấm, dấu ngoặc
kép? giải thích cáh dùng dấu của
mình
Tiết 54
Ngày soạn : 3/12/2007
Ngày dạy:
Luyện nói : Thuyết minh một thứ đồ dùng
I Mục tiêu :
- Củng cố những kiến thức đã học về văn thuyết minh.
- Rèn khả năng quan sát, tìm hiểu, suy nghĩa độc lập, luyện kĩ năng nói đúng nội dung, diễn đạt
rõ rành mạch trớc tập thể.
- tích hợp với kiến thức văn- Tiếng Việt đã học
- Giáo dục lòng yêu mến những đồ vật thân quen, ý thức học tập thể văn thuyết minh.
II Chuẩn bị
1, Thầy : Nghiên cứu soạn bài, hớng dãn học sinh chuẩn bị bài chu đáo cho tiết luyện nói đạt hiệu
quả
2; Trò: Chuẩn bị theo sự hớng dẫn của thầy
Đề bài : Thuyết minh về cái phích nớc( bình thuỷ).
* Tìm hiểu đề: - thể loại: thuyết minh
- đối tợng: Cái phích nớc ( đồ vật)
* Quan sát: về hình dáng, màu sắc, kích thớc, tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lí giữ nhịêt, công dụng,
cách bảo quản
? Phích nớc là do những bộ phận nào tạo thành?
- ruột phích và vỏ phích
? Vở phích đợc làm bằng gì? ? có những phần nào? có tác dụng gì?
? Ruột phích đợc làm bằng gì ? nh thế nào?
? Giữa ruột phích và vỏ phích đợc lắp với nhau nh thế nào?
Lập dàn ý: + mở bài:
+ Thân bài:
+ Kết bài:
III Tiến trình lên lớp
Hoạt động 1
1, ổ n định lớp (1)
2, kiểm tra bài cũ: Xen trong giờ
3 b ài mới
Hoạt động 2(1)
Giới thiệu bài
Hoạt động 3 (9)
GV: chép đề lên bảng
? Đọc và xác định yêu cầu đề?
? Đề văn thuộc thể loại nào ?
? Đối tợng cần thuýêt minh là gì?
? Bài văn thuyết minh gồm mấy phần
? nêu yêu cầu nhiệm vụ của từng phần
? Hãy trình bày dàn ý cho đề bài trên ( dàn ý đại c-
ơng)
Hs trình bày
Hoạt động 4 (29)
? Dựa vào dàn ý chi tiết đã chuẩn bị ở nhà háy trình
bày từng phần?
? Phần mở bài em giới thiệu nh thế nào?
Gọi 2-3 học sinh trình bày
GV: gọi học sinh nhận xét và sửa bổ sung
? Em hãy trình bày phần thân bài?
? Đểgiới thiệu đợc cấu tạo chiếc phích nớc ta sử
dụng phơng pháp gì?
Đề bài : Thuyết minh về cái phích n-
ớc( bình thuỷ).
I y êu cầu đề:
- thể loại : Thuyết minh
- đối tợng: đồ vật- cái phích nớc
II Dàn bài:
1, mở bài : - giới thiệu khái quát về cái
phích nớc bình thuỷ
2, thân bài: giới thiệu về cấu tạo, nguyên
tác sử dụngcủa phích nớc
3, kết bài:Nêu vị trí , tác dụng của phích
nớc trong cuộc sống.
III l uyện nói
a, m ở bài: Cái phích nớc là đồ dùng quen
thuộc trọng mọi gia đình ngời dân Việt
nam , vì thế nó không thể thiếu trong cuộc
sống của mỗi chùng ta , nó đã trở nên gắn
bó và thân thiết với mỗi chúng ta
b, Thân bài:
- Giới thiệu cấu tạo phích nớc
- Phơng pháp phân loạiphân tích
? Vậy cái phích cấu tạo mấy phần ? Nêu cụ thể từng
phần?
? Lớp vỏ thờng đợc làm bằng chất liệu gì?
? Có màu sắc trang trí ra sao?
? Có tác dụng bảo vệ ruột phích nh thế nào?
?
? Hãy trình bày giới thiệu lớp vỏ phích?
- HS trình bày- GV: nhận xét về nội dung, ngữ
điệu, tác phong.
? ruột phích thờng làm bằng chất liệu gì? cấu tạo
nh thế nào?
? hãy trình bày giới thiệu phần ruột phích?
HS : Trình bày- GV nhạn xét ngữ điệu, tác phong
? phích nớc đợc bảo quản và sử dụng nh thế nào
cho tốt và có hiệu quả?
? Trình bày phần sử dụng và bảo quản phích nớc?
HS Trình bày- Gv nhận xét bổ sung.
? Phích có tác dụng nh thế nào?
- dùng để đựng nớc sôi-pha trà , pha sữa, rất
tiện lợi trong sinh hoạt hàng ngày.
- ? hãy trình bày phần kết bàiáiH trả lời
GV: vì cấu tạo đơn giản sử dụng tiện lợi, bởi vậy từ
lâu cái phích đã trở thành vật dụng quen thuộc
không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt Nam.
Hoạt động 5
4, Củng cố: (5)
Gọi một học sinh khá trình bày lại toàn bài
GV: Nhận xét
5, h ớng dẫn về nhà
- Nắm chắc bố cục của bài văn thuyết minh
- Sử dụng phơng pháp thuyết minh cho phù hợp
- Quan sát, tích luỹ t liệu về chiếc nón lá quê hơng
+ lớp vỏ
+ lớp ruột
Lớp vỏ thờng đợc làm bằng sắt, nhôm
nhựa, tre đan
Màu sắc : đủ các loại màu: xanh đỏ, tím,
trắng, hồng, hoa văn trang trí ra sao.
Bao bọc ruột phích khỏi vỡ.
- Ruột phích nh một chai thỷ tinh có hai
lớp, giữa hai lớp có một khoảng cách nhỏ
đợc hút hết các khí ngời ta gọi lầ chân
khôngđể làm mất khả năng truyền nhiệt ra
lớp vỏ.
- phía trong lớp thuỷ tinh trắng bạccó tác
dụng hắt nhiệt trở lạiđể giữ nhiệt.
- Miệng phích nhỏ hơn thân phích làm
giảm khả năng thoát nhiệt.
- Phía dới có một cái núm nhỏ, nơi rút
không khí ra, rất dễ nứt. Nếu nứt không khí
lọt vào hai lớp thuỷ tinh thì phích không
còn khả năng giữ nhiệt.
- Đổ nớc sôi 100
0
C vào phích có thể giữ
nhiệt đợc 6-8 tiếng đồng hồ mà vẫn còn
70
0
C
- Khi đổ xong nớc sôi và phích không ấn
chặt phích tránh gây nổ .
- Cần có giá đựng phích để tránh đổ vỡ, gâu
bỏng con ngời nhất là trẻ em.
c,, k ết bài :nêu tác dụng của cái phích nớc