SKKN những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong giờ học bài các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường của học sinh lớp 12 trường THPT

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT SẦM SƠN

-----***-----

&
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TRONG
GIỜ HỌC BÀI CÁC TƯ THẾ ĐỘNG TÁC CƠ BẢN VẬN ĐỘNG
TRÊN CHIẾN TRƯỜNG CỦA HỌC SINH LỚP 12 TRƯỜNG
THPT

Họ và tên: Phạm Văn Thịnh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trường THPT Sầm Sơn
Môn: Giáo dục quốc phòng & an ninh

THANH HÓA NĂM 2019
1
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019
MỤC LỤC

Phần
1. Phần mở đầu

Nội dung
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu.

Trang
1-2

1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. Phần nội dung

3. Phần kết luận

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh
nghiệm
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp
dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm giải
pháp, sử dụng, giải quyết vấn đề thực
hiện các phương pháp trong giảng dạy
bậc THPT như sau
2.4. Kết quả nghiên cứu sáng kiến kinh
nghiệm đối với hoạt động giáo dục với
bản thân đồng nghiệp và nhà trường

3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị, đề xuất

2 - 14

15-16

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

1.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP & AN) cho học sinh là một trong
những nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện nhiệm vụ giáo dục toàn diện.
Qua đó tạo điều kiện cho thế hệ trẻ có điều kiện tu dưỡng phẩm chất đạo
đức và rèn luyện năng lực thực tế để sẵn sàng thực hiện hai nhiệm vụ chiến
lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Có thể nói, GDQP & AN là môn học chính khóa có vị trí quan trọng trong
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Là một trong những nội dung góp phần giáo dục
một cách toàn diện, rèn luyện nhân cách cho học sinh trong nhà trường. Và đây
cũng là một nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược đào tạo con người mới
XHCN (xã hội chủ nghĩa) mà Đảng và Nhà nước ta hướng tới.
Do đó môn học GDQP&AN được nhà trường rất quan tâm. Vốn là một
trong những ngôi trường có bề dày truyền thống, đã đào tạo ra nhiều tài năng trí
tuệ cho tỉnh nhà và đất nước. Thực hiện tốt nhiệm vụ, yêu cầu của môn học theo

hướng dẫn của Sở GD & ĐT tỉnh Thanh Hóa, công tác giảng dạy trong nhà
trường đã được nâng lên nhưng chưa được tốt, chưa tạo cho học sinh sự ham
thích môn học. Trang thiết bị do Bộ & Sở giáo dục đào tạo cung cấp cơ bản đầy
đủ cho việc giảng dạy của nhà trường, thế nhưng chưa phát huy hết hiệu quả của
trang thiết bị, chưa đồng đều trong giảng dạy, lại thiếu sự nhiệt tình, chưa say
mê với việc cải tiến cho môn họcGDQP&AN.
Đăc biệt các động tác cơ bản trong chiến đấu có ý nghĩa hết sức quan
trọng, giúp cho học sinh áp dụng khi thực hiện bài tập vào thực tế, biết lợi dụng
địa hình, địa vật nhanh chóng tiếp cận được mục tiêu hoàn thành được nhiệm vụ
được giao.
Trong chương trình GDQP&AN lớp 12 các em học nội dung các tư thế
động tác cơ bản vận động chiến trường. Đây là nội dung hoàn toàn mới đối với
các em lớp 12, phần dạy thực hành này các kĩ năng quân sự trên chiến trường,
do vậy giáo viên cần phải thuần thục động tác, vừa trình bày vừa thực hiện động
tác mẫu, đồng thời phải có phương pháp tổ chức tốt để tạo điều kiện cho học
sinh quan sát và tiến hành luyện tập đạt hiệu quả cao.
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong giờ học “Các tư thế động tác cơ
bản vận động trên chiến trương đối với học sinh lớp12” là rất quan trọng, đây se
là những động tác cơ bản đầu tiên nhất cho các em cũng như cho người chiến sĩ
trên mặt trận chiến trường.
Mặc dù có vai trò rất quan trọng như vậy, nhưng hiện nay chưa có một đề
tài nghiên cứu nào chuyên sâu vào việc đưa ra các giải pháp cụ thể để nâng cao
hiệu quả bài học.
Từ đó tôi rất trăn trở, băn khoăn và qua kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy
môn học GDQP & AN, tôi tìm ra những phương pháp và giải pháp cho việc
giảng dạy tốt môn học, tạo cho học sinh sự hứng thú, ham học đối với môn học
GDQP & AN. Vì thế tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:

3
Trường THPT Sầm Sơn

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

"Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong giờ học bài: Các tư
thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường của học sinh lớp 12 Trường
THPT " .
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Dạy học động tác kĩ thuật trong môn giáo dục quốc phòng (GDQP) là một
trong hệ thống giáo dục nội dung đặc trưng của của môn học. Được gắn liền với
giáo dục: đức, trí, thể, mĩ, lao động hướng tới một xã hội hoàn thiện và vươn lên
một tầm cao mới. Không hay khi đất nước có xảy ra chiến tranh là những người
tiên phong, biết vận dụng trên chiến trường một cách nhanh nhất. Đó chính là
mục đích để nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Bản thân luôn đặt giờ dạy có ý nghĩa quan trọng nhiều mặt đối với việc
quản lý và giáo dục con người trong xã hội. Việc học tập các bài học GDQP, về
các kỹ thuật động tác là điều kiện cần thiết để học sinh nắm chắc nhất, phát triển
và bảo vệ, hình thành năng lực chung về chuyên môn. Đồng thời chương trình
GDQP trong nhà trường bậc THPT nhằm giải quyết các nhiệm vụ giáo dục đó
là: “Trang bị kiến thức, kỹ năng và rèn luyện thể lực cho học sinh” .Môn học
này góp phần tạo nên sự phát triển toàn diện cho học sinh đào tạo ra những thế
hệ trẻ tương lai, đó là những con người “vừa hồng, vừa chuyên”, năng động,
sáng tạo, có sức khỏe, có tri thức… đưa đất nước ngày càng phát triển và hội
nhập với bạn bè quốc tế trên nhiều phương diện: kinh tế, chính trị, văn hoá, giáo
dục và an ninh,…trở thành một nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đúng vậy đối nghiên cứu ở đây là học sinh bậc THPT, với môn học GDQP.
Để các học sinh trước khi bước vào ngưỡng cửa Đại học, Cao đẳng… và học các

ngành nghề khác trong tương lai gần, được trang bị những kiến thức về GDQP
là một vấn đề vô cùng quan trọng đối với lứa tuổi học sinh THPT nói riêng và
toàn xã hội nói chung.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để sử dụng những phương pháp dạy học là một vấn đề rất quan trọng, yêu
cầu cấp thiết phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Đúng thế, phương pháp
dạy học là cách thức của giáo viên trong việc chỉ đạo, tổ chức điều hành lớp học
giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức đạt mục tiêu dạy học. Do đó, vấn đề phương
pháp dạy học luôn là yêu cầu cấp thiết là việc làm thường nhật dẫu trong điều
kiện dạy học còn khó khăn. Phải nhận thức đúng đắn và quan tâm đúng mức,
tiếp cận và thực thi phù hợp với đặc trưng của bộ môn, trong đó môn học GDQP
có vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng, qua đó giáo dục đạo đức, tình cảm, lí
trí kiên cường cho học sinh trên thao trường. Vì vậy, trong một tiết học GDQP
đòi hỏi giáo viên phải là người hướng dẫn tổ chức điều khiển tiết học làm sao
cho nó sinh động, sáng tạo, hiệu quả nhất môn học…
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Với sự phát triển mạnh me về hình thái, chức năng, các phẩm chất cá nhân
còn phụ thuộc vào điều kiện sống, sử dụng hiệu quả các phương tiện giáo dục có
4
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

tốt hay không tốt. Nhiều công trình khoa học chứng minh, sự thiếu hụt sự giáo
dục, trí tuệ, kĩ thuật lao động và xây dựng bảo vệ tổ quốc, nó kéo theo kém đi sự
lao động và lòng yêu nước nồng nàn.

GDQP&AN là những kiến thức về kỹ năng cơ bản để rèn luyện sức khỏe,
nâng cao thể lực, giúp HS giải tỏa những căng thẳng do học tập, nó còn cho các
em nhận biết về cái hay, cái đẹp và rèn luyện cho thế hệ trẻ có lối sống lành
mạnh, tác phong nhanh nhẹn, ý thức kỷ luật, tinh thần tập thể.
Thực tế trong giảng dạy ở trường THPT Sầm Sơn, tôi luôn trăn trở trong
việc lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng nhằm tiến tới
mục tiêu tích cực hoá hoạt động học tập, luyện tập của học sinh,hình thành
phương pháp tự học, tích cực tự giác, chủ động của học sinh trên con đường
nhận thức, chiếm lĩnh tri thức bài học. Hơn nữa, trước yêu cầu đổi mới của Giáo
dục và Đào tạo, với lương tâm và trách nhiệm thúc bách bản thân tôi nhiều hơn
trong việc thực hiện về cách thức sử dụng phương pháp dạy học bộ môn học.
Từ phuơng pháp nghiên cứu cơ sở khoa học để thực hiện tốt các tiết dạy thực
hành đòi hỏi người giáo viên dạy bộ môn phải nắm chắc những thức cơ bản về
khoa học nói chung và bộ môn nói riêng, phải có các kỹ năng, kỹ xảo vận động
để giảng dạy và biết cách vận dụng chúng vào quá trình giảng dạy.
Giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn ở nhà trường phải thấu hiểu và thấm
nhuần rằng cách thức sau.
Sự nhiệt tình, trách nhiệm cao, tâm huyết với nghề, có sức khoẻ tốt, có
trình độ chuyên môn vững vàng, năng động, sáng tạo vận dụng các phương pháp
dạy học bộ môn cho phù hợp với điều kiện của trường, đối tượng học sinh.
Khi học sinh thực hiện các động tác, các giai đoạn hoàn chỉnh, giáo viên
phải quan sát học sinh ngay từ khi công việc chuẩn bị đến thực hiện động tác và
kết thúc động tác.
Trong quá trình giảng dạy bộ môn phải làm cho học sinh nắm vững những
kiến thức đã học.
Trong giảng dạy coi đó là nét đặc trưng “Lấy người học làm trung tâm,
phương pháp dạy học mới theo hướng tích cực hóa người học”. Người thầy, cô
chỉ giữ vai trò hướng dẫn, gợi ý, chỉ đạo giúp người học chiếm lĩnh tri thức và
hình thành kĩ năng, kĩ xão nghề nghiệp bằng nỗ lực của chính mình. Đọc thêm
tài liệu, đúc rút kinh nghiệm, tiếp cận tri thức mới hiện đại, tự bố trí thời gian

học tập, rèn luyện và suy nghĩ tìm ra phương pháp mới, hình thành luyện tập để
nâng cao chất lượng, quá trình tự đào tạo của bản thân.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
a. Về công tác chỉ đạo, đội ngũ, tài liệu giảng dạy, cơ sở vật chất.
- Tổ luôn được sự quan tâm, chỉ đạo và tạo điều kiện của Ban Giám Hiệu
nhà trường.
- Số lượng giáo viên đầy đủ và đều được đào tạo ngắn hạn và dài hạn môn
GDQP& AN. Điều đặc biệt toàn tỉnh các giáo viên chuyên trách, được đào tạo
ngắn hạn và có văn bằng 2 GDQP&AN THPT đạt chuẩn để đảm nhiệm môn học
này.
5
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

- Được sự quan tâm của các ban nghành nên Quân phục của giáo viên được
đảm bảo cho công tác giảng dạy cả lý thuyết và thực hành.
- Trang thiết bị, cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, sân bãi thoáng mát, đảm
bảo cho giảng dạy.
- Bên cạnh những ưu điểm trên thì còn có những tồn tại như sau:
+ Đội ngũ phần lớn là giáo viên Thể dục được đào tạo ngắn hạn (6 tháng)
+ Các tài liệu như: Sách tham khảo, sách chuyên môn... còn thiếu.
+ Điều kiện sân bãi có, nhưng còn chật hẹp.
+ Học sinh chưa có đầy đủ quân phục để học tập.
b. Về công tác giảng dạy.
- Đội ngũ giáo viên đoàn kết và có trình độ chuyên môn cao, có lòng yêu
nghề, luôn tận tâm với công việc.

- Hàng năm đều được tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
- Kế hoạch, chương trình và bài soạn chuẩn bị chu đáo. Trong quá trình
giảng dạy Tổ chuyên môn luôn có sự trao đổi, rút kinh nghiệm qua từng tiết dạy.
Mặc dù vậy trong quá trình giảng dạy vần còn những hạn chế:
- Giáo viên chưa có điều kiện để hướng dẫn kỹ các nội dung trong quá trình
dạy học.
- Phương pháp tổ chức lớp trong giờ học còn chưa thống nhất giữa các giáo
viên. Do còn những tồn tại như vây nên kết quả hàng năm chưa có sự đồng đều
ở các lớp.Từ những vấn đề như đã trình bày ở trên cho thấy cần phải có phương
pháp tổ chức thống nhất nhằm mang lại hiệu quả cao cho nội dung học này.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm giải pháp, sử dụng, giải quyết vấn đề
thực hiện các phương pháp trong giảng dạy bậc THPT như sau.
* Mục tiêu, đặc điểm của nội dung Các tư thế động tác cơ bản vận động
trên chiến trường trong chương trình GDQP&AN cấp THPT.
a. Mục đích:
- Hiểu được ý nghĩa,tác dụng các tư thế động tác cơ bản trên chiến trường
của từng cá nhân.
- Thực hiện được các tư thế động tác cơ bản trong chiến đấu.
- Tự giác luyện tập để thành thạo các động tác. Có ý thức tổ chức kỉ luật, tác
phong nhanh nhẹn, khẩn trương, tự giác chấp hành các nội quy của nhà trường,
sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao.
b. Đặc điểm:
- Giảng dạy chiến thật bao gồm vừa nói vừa làm và hướng dẫn luyện tập.
- Quá trình giảng dạy, học tập thường chịu tác động của nhiều yếu tố khách
quan, thời tiết khí hậu... ảnh hưởng trực tiếp đến việc giảng dạy và tổ chức luyện
tập của học sinh.
- Giảng dạy nội dung thực hành động tác thường rất cụ thể, tỷ mỷ đòi hỏi sự
kết hợp tư duy trí tuệ và thể lực. Trong luyện tập từng tư thế của động tác phải
luyện tập cơ bản, tập nhiều lần để đạt tới trình độ thuần thục, chuẩn xác, thống
nhất; bởi vậy dễ nảy sinh tư tưởng gò bó, ngại rèn luyện.

6
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

c. Phương pháp và tổ chức giảng dạy:
- Phương pháp giảng dạy động tác bò, lê : Theo phương pháp trực quan,
kết hợp giữa giảng lý thuyết với làm mẫu động tác, nói đến đâu làm đến đó.
Nhằm giúp cho người học nhận thức sâu về nội dung, hành động được thống
nhất.
- Trong phương pháp trực quan có các dạng sau:
+ Quan sát: Là phương pháp nhận thức cảm tính tích cực được sử dụng
trong giảng dạy để học sinh rút ra những nhận xét, những kết luận có cơ sở thực
tiễn, quan sát của học sinh được giáo viên tổ chức và hướng dãn để giảng bài
mới, khi học thực hành, luyện tập, ôn tập.
+ Trình bày trực quan: Là phương pháp có sử dụng đến phương tiện trực
quan hoặc động tác mẫu.
Phương pháp trực quan dùng đến động tác mẫu để trình bày thực hiện động
tác, khi giảng giáo viên thường làm theo 3 bước (bước 1: làm nhanh; bước 2:
làm chậm có phân tích từng cử động; bước 3: làm tổng hợp) để học sinh khái
quát, nhận biết rõ ý nghĩa của từng cử động.

Hình minh họa - Động tác bò cao hai chân, một tay
+ Có thể trong một số trường hợp trong nội dung giảng dạy, người giáo
viên phải đi tập luyện cho từng học sinh, tổ, nhóm, áp dụng phương pháp trực
quan người giáo viên không chỉ thực hiện động tác mẫu, mà còn phải sử dụng
đến đội hình mẫu tham gia, phải đi từ chậm đến nhanh, cuối cùng mới đến tổng

hợp.
+ Trong các phương pháp trên đây, sự hoạt động của giáo viên phải là
người tổ chức, điều khiển, lãnh đạo để học sinh tiếp thu kiến thức, kĩ năng, kĩ
xảo rõ ràng, người thầy đứng trên hai cương vị: Người thầy, chỉ huy, trong
trường hợp như thế, đòi hỏi người thầy sử dụng đúng lúc từng cương vị.

7
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

Hình minh họa - Động tác bò cao hai chân, hai tay
- Muốn có phương pháp giảng dạy tốt, người dạy phải nắm chắc đối tượng,
nắm vững lý thuyết, thành thạo về thực hành động tác, biết vận dụng sáng tạo
phương pháp giảng dạy cho từng đối tượng, thông qua kinh nghiệm thực tế
trong công tác giảng dạy, truyền thụ đầy đủ những kiến thức, tạo điều kiện cho
người học dễ nhớ, dễ hiểu.

Hình minh họa - Động tác lê cao

Hình minh họa - Động tác lê thấp
- Phương pháp giảng dạy động tác đi khom, chạy khom: Kết hợp giữa
giảng giải và làm mẫu động tác, thực hiện qua 3 bước: Làm nhanh, làm chậm
phân tích từng cử động, làm tổng hợp phân chia theo cử động của động tác.
+ Giảng giải: Là giáo viên dùng những luận cứ, những sự kiện, những số
liệu để giải thích, chứng minh, làm sáng tỏ các vấn đề, các nguyên tắc… giảng
8

Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

giải chứa các yếu tố suy luận và phán đoán, có nhiều khả năng phát huy tính tích
cực, phát huy tính thông minh, sáng tạo của học sinh.

Hình minh họa - Động tác đi khom
- Phương pháp luyện tập động tác bò,lê: Luyện tập lặp đi lặp lại nhiều lần,
những hành động nhất định nhằm hình thành và củng cố những kĩ năng kĩ xảo
cần thiết, qua đó củng cố kiến thức, thuần thục động tác vận động nhanh chóng,
chính xác phù hợp vào các loại địa hình, tình huống chiến đấu.
- Phương pháp luyện tập bao gồm như sau:
+ Luyện tập từng người tự nghiên cứu: Phương pháp này học sinh tự tư duy
lại những kiến thức đã học, tìm tòi nhớ lại và tự luyện tập, giúp nhận thức, nhớ
lâu, vận dụng linh hoạt sau này.
Quá trình học sinh nghiên cứu được giáo viên, giáo viên phụ trách và cán bộ lớp
phụ trách theo dõi, giúp đỡ, phân tích, gợi ý, giải đáp thắc mắc…Thời gian tập
luyện nghiên cứu từng người không nhiều, nhưng phải đủ để học sinh hoàn thiện
động tác.
+ Luyện tập theo nhóm: Là từ 2 đến 3 người cùng luyện tập động tác, giúp
cho nhau thấy sai sót để khắc phục, người tiếp thu nhanh giúp đỡ người chậm.
Phương pháp luyện tập theo nhóm áp dụng trong tổ chức tập luyện phân đoạn,
học sinh phải nâng tốc độ thực hiện động tác chính xác khi tập. Phương pháp
này còn được áp dụng ở các giai đoạn tập phụ trong tổ chức tập luyện tổng hợp.
+ Luyện tập phân đội: được áp dụng sau khi luyện tập theo từng nhóm
tương đối thuần thục. Phương pháp luyện tập này thường tổ chức như sau:

- Cả phân đội luyện tập theo một nội dung, một động tác nào đó.
- Phân đội luyện tập theo nhiều nội dung, động tác khác nhau. Khi phân
đội tổ chức tập luyện giáo viên phải đi từng người đến từng tổ, nhóm, rồi mới
đến phân đội thứ tự: tập chậm, nhanh và tổng hợp.Người học thực hiện từ từng
người tự nghiên cứu đến tập tư thế người,tư thế súng, khi tiến đến hoàn chỉnh
động tác. Thực hiện sai đâu sửa đấy. Tập tổ nhóm đến tập theo tiểu đội dưới sự
chỉ huy của tiểu đội trưởng. Giáo viên bao quát chung.
- Phương pháp luyện tập động tác đi khom, chạy khom:
Trung đội trưởng triển khai đội hình trung đội thành 4 hàng ngang tiến hành tổ
chức luyện tập từng cử động của động tác dưới sự điều hành của giáo viên.
9
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

- Tổ chức giảng dạy động tác bò, lê:
Lấy đơn vị trung đội để lên lớp, giáo viên giới thiệu nội dung và hướng dẫn, tổ
chức luyện tập, quan sát, theo dõi và sửa sai; Tiểu đội trưởng duy trì luyện tập
cho tiểu đội.
- Tổ chức giảng dạy động tác đi khom,chạy khom:
Lấy đơn vị trung đội để lên lớp, giáo viên giới thiệu nội dung và hướng dẫn, tổ
chức luyện tập,giáo viên duy trì luyện tập cho toàn trung đội.
d. Mối quan hệ giữa phương pháp và tổ chức giảng dạy:
Tổ chức và phương pháp giảng dạy có mối quan hệ chặt che với nhau tạo
thành một thể thống nhất.
Tổ chức chặt che, phù hợp se tận dụng được thời gian, nâng cao chất lượng
buổi học. Có phương pháp huấn luyện đúng, hướng dẫn luyện tập cụ thể, tỷ mỷ,

phù hợp với từng đối tượng se làm người học dễ tiếp thu, chất lượng luyện tập
đạt tốt hơn.
Do vậy trong công tác giảng dạy, người giáo viên phải chú trọng đến tổ
chức và phương pháp, để chất lượng giảng dạy ngày càng được nâng cao.
e. Phương pháp tổ chức lớp trong giờ học:
- Giảng dạy động tác đi khom,chạy khom:
Khi lên lớp phải kết hợp giữa giới thiệu nội dung động tác và làm mẫu
nhằm làm cho người học nắm được nội dung và biết cách thực hiện một động
tác .
- Trình tự giảng dạy một vấn đề như sau:
+ Nêu tên vấn đề huấn luyện. Ví dụ " Động tác đi khom,chạy khom".
+ Nêu trường vận dụng.
+ Làm nhanh
+ Làm chậm có phân tích
+ Làm tổng hợp
- Phương pháp tổ chức lớp
Tập hợp trung đội (lớp) theo đội hình chữ "L". Giáo viên hướng vào đội
hình để giảng bài và làm mẫu động tác.
& & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & &
& &
& &
& &
& &
& &
&
& &
& &
- Phổ biến ý định luyện tập:Gồm
+ Nội dung: Nêu nội dung huấn luyện.

+ Thời gian: Nêu thời gian huấn luyện.
10
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

+ Tổ chức,phương pháp:Triển khai đội hinh thành 4 hàng ngang giáo viên
duy trì luyện tập
-. Giảng dạy động tác bò,lê:
Khi lên lớp phải kết hợp giữa giới thiệu nội dung động tác và làm mẫu nhằm
làm cho người học nắm được nội dung và biết cách thực hiện động tác.
- Trình tự giảng dạy một vấn đề như sau:
+ Nêu tên vấn đề huấn luyện. (Ví dụ " Động tác lê cao").
+ Trường hợp vận dụng.
+ Tình huống.(Thời gian tác chiến,tình hình địch,tình hình ta)
+ Kết luận tình huống.
+ Làm nhanh sát thực tế chiến đấu với súng tiểu liên AK
+ Làm chậm có phân tích.(Nói đến đâu làm đến đó).
+ Nêu những điểm chú ý
+ Làm tổng hợp.(Ví dụ: Động tác lê cao chuẩn bị: Tư thế người, hết tư thế
người, tư thế súng, hết tư thế súng,tiến, thôi tập).
- Phương pháp tổ chức lớp:
Tập hợp trung đội (lớp) theo đội hình hai hàng ngang. Giáo viên đứng
trước và dọc theo đội hình để giảng bài.
& & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & &
&(GV)

- Phổ biến ý định luyện tập:Gồm
+ Nội dung:Nêu nội dung huấn luyện.
+ Thời gian:Nêu thời gian huấn luyện.
+ Tổ chức,phương pháp.
+ Địa điểm.
+ Hướng tập.
+ Ký tín ám hiệu.
- Triển khai tập luyện.
Nếu nội dung một bài gồm nhiều vấn đề huấn luyện có thể giới thiệu xong
1 hoặc 2 vấn đề huấn luyện tiến hành tổ chức luyện tập ngay để bảo đảm chất
lượng của người học và tiết học.
Điều quan trọng nhất ở phần này là phải hướng dẫn phương pháp luyện
tập cụ thể của từng bước để người học hiểu và thực hiện trong quá trình luyện
tập.
- Phương pháp luyện tập được phân chia các bước sau:
+ Từng người tự nghiên cứu. Bước nghiên cứu là từng người tự tư duy,
củng cố hệ thống lại những kiến thức (nội dung) được giáo viên giảng dạy.
11
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

+ Phương pháp nghiên cứu: Khi về đến vị trí đã được phân công từng
người tự nhớ lại trường hợp vận dụng, hô tên động tác theo khẩu lệnh. Nói đến
đâu làm đến đó, vừa làm vừa nghiên cứu từng cử động của từng động tác. Có thể
lúc đầu nhớ sai, làm sai, những chỗ nào chưa rõ, mạnh dạn hỏi lại đồng đội,
hoặc giáo viên để nắm chắc động tác làm cơ sở cho bước luyện tập được tốt.

Bước này chưa yêu cầu tập nhanh.
Thời gian từng tổ (nhóm) luyện tập thường từ 15 - 20% tổng số thời gian
luyện tập.
+ Từng tổ (nhóm) luyện tập. Bước luyện tập tổ (nhóm) nhằm nâng cao
động tác hiệp đồng, thống nhất trong từng tổ (nhóm).
+ Phương pháp luyện tập: Từng tổ (nhóm) có một tổ trưởng chỉ huy tập
và sửa tập. Bước đầu tập chậm từng phần động tác, sau đó tập tổng hợp đồng
thời rèn luyện tính hiệp đồng thống nhất động tác trong tổ (nhóm).
Tiểu đội trưởng bám sát theo dõi sửa tập cho từng tổ (nhóm).
Thời gian từng tổ (nhóm) luyện tập thường từ 30 - 35% tổng số thời gian
luyện tập.
+ Tiểu đội luyện tập. Nhằm nâng cao tính hiệp đồng thống nhất trong toàn
tiểu đội, làm cơ sở hiệp đồng động tác trong đội hình cấp trên.
Toàn tiểu đội tập tổng hợp động tác do tiểu đội trưởng chỉ huy tập. Sau
mỗi lần tập kịp thời rút kinh nghiệm. Quá trình luyện tập phải tách những người
tập còn yếu về động tác cho luyện tập riêng. Cử cán sự lớp phụ trách bộ phận
đó. Thời gian từng tiểu đội tập thường từ 40-45% thời gian luyện tập. Luyện tập
lặp đi lặp lại nhiều lần, những hành động nhất định nhằm hình thành và củng cố
những kĩ năng kĩ xảo cần thiết, qua đó củng cố kiến thức, thuần thục động tác
vận động nhanh chóng, chính xác phù hợp vào các loại địa hình, tình huống
chiến đấu.

Hình ảnh minh họa
- Phương pháp hội thao:
Hội thao thường tiến hành sau bài học và thường tổ chức hội thao động
tác thực hành. Bằng hội thao, một lúc giáo viên có thể đánh giá nhận thức và
12
Trường THPT Sầm Sơn

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

thực hiện động tác của nhiều học sinh, so sánh, rút kinh nghiệm dễ dàng hơn so
với kiểm tra từng cá nhân.

Hình ảnh minh họa
Hội thao không dùng để kiểm tra, thi, đánh giá kết quả học tập của học sinh
mà thường là đánh giá thi đua giữa các cá nhân với cá nhân. Giữa các tổ học tập
với nhau, hoặc giữa lớp này với lớp khác.
Khi tiến hành hội thao có kết quả, giáo viên phải có kế hoạch cụ thể, phải có sự
chuẩn bị chu đáo.
+ Điểm lưu ý trong phương pháp này: Chọn một số động tác đặc trưng nhất
để tiến hành hội thao.
+ Số lượng hoc sinh tham gia vừa đủ, sao cho giáo viên quan sát thuận lợi
và đánh giá kết quả chính xác nhất.
+ Sau hội thao, giáo viên đánh giá, nhận xét, rút kinh nghiệm.
- Phương pháp ôn luyện:
Giúp học sinh nắm vững kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, phát huy tính cực, độc
lập, qua đó giáo viên có thể sửa chữa được những sai sót của học sinh.

Hình ảnh minh họa
+ Ôn luyện có thể tiến hành theo hai hình thức như sau:
13
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

+ Học sinh tự ôn luyện
+ Học sinh ôn luyện có sự hướng dẫn của giáo viên.
Trong quá trình ôn luyện, nếu học có những vấn đề, những nội dung chưa
hiểu, thắc mắc… thì giáo viên phải giải đáp kịp thời, chính xác để cũng cố kiến
thức và lòng tự tin cho học sinh.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá về tri thức, kĩ năng, kĩ xảo:
Kiểm tra đánh giá về tri thức, kĩ năng, kĩ xảo là một khâu quan trọng của quá
trình giảng dạy. Có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt nhằm giúp cho giáo viên
và các cấp quản lí thu được tín hiệu ngược, phản ánh chất lượng và hiệu quả
giảng dạy kịp thời điều chỉnh hoạt động giảng dạy và học tập của giáo viên và
học sinh. Mặt khác, kiểm tra, đánh giá tri thức, kĩ năng, kĩ xảo còn có tác dụng
củng cố tri thức, tạo điều kiện phát triển trí tuệ và hình thành các phẩm chất
nhân cách tốt đẹp cho học sinh.
Ví dụ: khi kiểm tra đi khom.

Hình minh họa
+ Các dạng kiểm tra thường được tiến hành như sau:
+ Kiểm tra vấn đáp (kiểm tra miệng)

14
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

Hình minh họa

+ Kiểm tra viết
+ Kiểm tra thực hành…
Việc kiểm tra có thể tiến hành ngay từ đầu giờ tiết học, trong quá trình giảng
dạy, khi kết thúc giảng dạy, sau luyện tập, sau mỗi bài học. Dựa vào kết quả
kiểm tra để đánh giá kết quả nắm tri thức, kĩ năng, kĩ xảo của học sinh.
Để góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy việc đánh giá phải
chính xác, khách quan, kết quả đánh giá phải phản ánh đúng năng lực, trình độ
hiện có của học sinh.
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của quá trình lên lớp, người giáo viên
cần phối hợp sử dụng nhiều phương pháp trong giảng dạy. Có nghĩa là trong tiết
dạy không chỉ áp dụng một phương pháp mà phải tùy vào tiết học để phối hợp
với các phương pháp với nhau, từ đó tạo nên một tiết giảng hoàn chỉnh. Như
vậy, PPDH có vai trò quan trọng có thể xem như nó là “chìa khóa” giúp cho giáo
viên giảng dạy tốt, làm cho học sinh hiểu và biết vận dụng trong thực tế một
cách nhanh chóng. Nói như vậy không có nghĩa là bài học nào giáo viên cũng
phải sử dụng nhiều phương pháp, người thầy, cô phải linh hoạt trong sử dụng,
biết lựa chọn những phương pháp phù hợp và tối ưu. Đặc biệt phải luôn đặt học
sinh là đối tượng trung tâm của tiết học.
Với sự trăn trở, tìm tòi những phương pháp mới nêu trên, tôi đã áp dụng thực tế
vào tiết dạy của mình như sau.
- Kết thúc luyện tập
Hết thời gian luyện tập, Giáo viên phát lệnh "Thôi tập, các bộ phận về vị trí
tập trung"
2.4. Kết quả nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục với bản thân đồng nghiệp và nhà trường.
a. Tổ chức thực nghiệm:
Để xác định hiệu quả của phương pháp tổ chức trên tôi đã tiến hành thực
nghiệm sư phạm trên khối 12.

15

Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

Tham gia vào quá trình thực nghiệm là 02 lớp 12 của trường THPT Sầm
Sơn. Đối tượng thực nghiệm được chia làm 2 nhóm một cách ngẫu nhiên: Nhóm
đối chứng và nhóm thực nghiệm, mỗi nhóm gồm 01 lớp (35 hoc sinh).
Cả hai nhóm đối chứng và thực nghiệm đều học nội dung “Các tư thế động
tác cơ bản vận động trên chiến trường” nội dung giống nhau. Nhóm đối chứng
áp dụng các phương pháp cũ. Nhóm thực nghiệm áp dụng các phương pháp mới
đã đề cập trong đề tài.
Ở cả hai nhóm tôi đều tiến hành kiểm tra 2 lần ở thời gian giữa thực nghiệm
(sau nội dung động tác đi khom,chạy khom) và kết thúc quá trình thực nghiệm
(sau nội dung động tác bò,lê).
* Nội dung kiểm tra giữa thực nghiệm: Em hãy hô khẩu lênh và thực hiện
động tác đi khom, chạy khom.
Biểu điểm đánh giá
Điểm 9 – 10: Khẩu lệnh đúng, to, rõ. Tư thế người,tư thế súng đúng, đẹp,
tác phong mạnh me, dứt khoát.
Điểm 7 – 8: Khẩu lệnh đúng, to, rõ. Thực hiện động tác cơ bản đúng, tư thế
người, tư thế súng chưa được chính xác.
Điểm 5 – 6: Khẩu lệnh hô đúng. Biết cách thực hiện động tác nhưng thực
hiện chưa đúng thứ tự.
Điểm 3 – 4: Khẩu lệnh chưa đúng. Thực hiện động tác còn nhiều sai sót.
Điểm 1 – 2: Không nhớ khẩu lệnh. Không thực hiện được động tác.
* Nội dung kiểm tra sau thực nghiệm: Em hãy hô khẩu lệnh và thực hiện
động tác bò, lê.

Biểu điểm đánh giá
Điểm 9-10: Khẩu lệnh đúng, to, rõ. Tư thế người,tư thế sùng đúng, đẹp, tác
phong mạnh me, dứt khoát.
Điểm 7-8: Khẩu lệnh đúng, to, rõ. Thực hiện động tác cơ bản đúng, tư thế
người,tư thế súng chưa được chính xác.
Điểm 5-6: Khẩu lệnh hô đúng. Biết cách thực hiện động tác nhưng thực
hiện chưa đúng thứ tự.
Điểm 3-4: Khẩu lệnh chưa đúng. Thực hiện động tác còn nhiều sai sót.
Điểm 1-2: Không nhớ khẩu lệnh. Không thực hiện được động tác.
b. Kết quả thực nghiệm:
Như đã trình bày ở trên, trong quá trình tổ chức thực nghiệm, tôi đã tiến
hành kiểm tra ở cả hai nhóm đối chứng và thực nghiệm 2 lần: Giữa thực nghiệm
và sau khi kết thúc quá trình thực nghiệm.
* Kết quả kiểm tra giữa thực nghiệm:
Kết quả kiểm tra giữa thực nghiệm của hai nhóm đối chứng và thực nghiệm
thu được như sau:
Lớp

Điểm/Tỷ lệ
Giỏi
Khá
SL %
SL %

TB
SL %

Yếu, kém
SL
%

16

Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

Đối chứng 12A7 (32 hs)

4

Thực nghiệm
12A8(32hs)

7

12,
5
22

17
19

53,
2
59

9

5

28,
2
16

2

6

1

3,2

Từ kết quả thu được cho thấy: Kết quả kiển tra ở nhóm thực nghiệm đều
cao hơn nhóm đối chứng. Điều đó chứng tỏ rằng phương pháp tổ chức mới đã có
giá trị ảnh hưởng đến việc nâng cao thành tích học tập của đối tượng nghiên
cứu, tuy sự ảnh hưởng chưa thể hiện rõ rệt.
* Kết quả kiểm tra sau thực nghiệm:
Để xác định mức độ tác động của phương pháp tổ chức mới trên đối tượng
nghiên cứu trong quá trình giảng dạy, tôi tiếp tục kiểm tra lần cuối cùng với cả
hai nhóm đối chứng và thực nghiệm sau khi học xong nội dung động tác bò, lê,
kết quả thu được như sau:

Lớp
Đối chứng 12A7(32 hs)
Thực nghiệm 12A8
(32hs)

Điểm/Tỷ lệ

Giỏi
SL %
6
18,
8
12
37,
5

Khá
SL %
17 53,
2
18 56

TB
SL %
8
25

Yếu, kém
SL
%
1
3,2

2

0

6

0

Từ kết quả thu được ở trên cho thấy: Kết quả thu được từ các bài kiểm tra đều
gia tăng ở cả hai nhóm đối chứng và thực nghiệm, song tỉ lệ điểm khá, giỏi ở
nhóm thực nghiệm cao hơn so với nhóm đối chứng. Hay nói cách khác, việc áp
dụng phương pháp tổ chức mới ở nhóm thực nghiệm đã dẫn tới sự gia tăng kết
quả kiểm tra ở nhóm này và sự khác biệt giữa kết quả thu được ở các bài kiểm
tra của nhóm đối chứng và thực nghiệm là có ý nghĩa.
3. PHẦN KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
- Từ việc nghiên cứu và áp dụng đề tài nghiên cứu khoa học vào việc giảng
dạy của tôi đối với môn học GDQP & AN ở trường THPT Sầm Sơn. Tôi thấy
hiệu quả được nâng lên rõ rệt so với những phương pháp cũ.
- Qua thực tế học tập môn học môn GDQP&AN đã giúp cho học sinh những
tác phong, học tập, ăn nói, đi đứng một cách chững chạc và nghiêm túc.
- Tôi đã áp dụng vào thực nghiệm sáng kiến kinh nghiệm giảng dạy của tôi,
cho học sinh hiểu và nắm vững kiến thức cơ bản, trọng tâm của bài học. Để học
sinh tham gia tốt vào các hoạt động về các công tác quốc phòng trong trường và
điạ phương.
- Xây dựng cho các học sinh lòng tự hào dân tộc, niềm tin, lý tưởng. Đồng
thời tri thức về GDQP&AN cùng với tri thức nhiều môn học khác tạo cho học
17
Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019

sinh một thế giới quan khoa học và đạo đức cách mạng, làm cho học sinh có
niềm tin vững chắc vào sự phát triển trong sự nghiệp xây dựng CNXH của nước
ta.
- Qua môn học GDQP&AN đã rèn luyện hình thành cho các em 1 nhân cách
mẫu mực góp phần nâng cao dân trí quốc phòng, củng cố quốc phòng toàn dân
vững mạnh.
- Từ những kết quả nghiên cứu trên, tôi thấy phương pháp tổ chức trên đã
mang lại hiệu quả khi học nội dung động tác bò, lê đối với học sinh lớp 12
trường THPT Sầm Sơn.
- Việc học môn GDQP&AN trong nhà trường THPT là một động lực quan
trọng để hoàn thiện về mặt giáo cách mạng và lòng yêu nước, ngoài ra còn thúc
đẩy về mặt giáo dục khác phát triển. Do đó mỗi giáo viên chúng ta cần trau rồi
kiến thức chuyên môn, tự hoàn thiện mình, phải luôn luôn trăn trở để tìm ra
phương pháp mới hơn nữa để soạn giảng, khắc phục khó khăn để đưa chất lượng
GDQP&AN ngày càng phát triển. Đào tạo cho thế hệ tương lai là những con
người phát triển toàn diện, có những sĩ quan giỏi trong quân đội, dũng khí kiên
cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và cuộc sống vui tươi lành
mạnh.
Chính vì vậy, quá trình giảng dạy cần lựa chọn phương pháp phù hợp với
nội dung từng bài trong từng tiết để phát huy tính ưu việt của các phương pháp
nói trên.
3.2. Kiến nghị, đề xuất.
Từ kết quả nghiên cứu của đề tài tôi có một số kiến nghị sau:
- Phương pháp tổ chức lớp trong giờ học nội dung động tác đi khom, chạy
khom ở trên có thể áp dụng rộng rãi cho học sinh khối 12 Trường THPT trên địa
bàn và toàn tỉnh.
- Kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo chuyên môn cho các
đồng nghiệp trong quá trình giảng dạy khối 12.
- Song trong quá trình nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm chắc chắn

không tránh khỏi những thiếu sót và những hạn chế nhất định. Mong sự góp ý và
bổ sung của đồng nghiệp được tốt hơn cho sáng kiến kinh nghiệm này.Tôi hy
vọng đây là sự đóng góp một phần nhỏ bé viết sáng kiến kinh nghiệm của mình
để phục vụ cho công tác giảng dạy môn GDQP&AN cho tôi và các đồng nghiệp
được tốt hơn với đề tài khoa học "Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
trong giờ học bài: Các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường
của học sinh lớp 12 Trường THPT " .

Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị

Sầm Sơn, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
18

Trường THPT Sầm Sơn


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học 2018-2019
Người viết sáng kiến

Phạm Văn Thịnh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo dục Quốc phong, An ninh lớp12
2. Sách hướng dẫn thực hiện chương trình, sách giáo khoa lớp 12
3. Sách giáo viên giáo dục Quốc phong, An ninh lớp12

4. Tài liệu A1-1từng người và tổ bộ binh trong chiến đấu.nxb QĐND-Hà
Nội 2000
5.Giáo trình Giáo dục Quốc phòng của nhà xuất bản giáo dục.

19
Trường THPT Sầm Sơn