SKKN Ngữ văn THCS - 07

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn
ở trờng THCS
vận dụng trò chơi ô chữ
trong dạy học ngữ văn ở trờng THCS
dàn ý đề tài
A. Đặt vấn đề
I. Lý do chọn đề tài.
II. Phạm vi đề tài
B. Phơng pháp thực hiện.
I. Cơ sở lý luận.
II. Cách thức tiến hành.
1.Mô tả.
2.Qui trình thực hiện.
a.Trò chơi đoán chữ 1.
a1. Lý giải.
a2 .Minh hoạ
b. Trò chơi đoán chữ 2
b1. Lý giải.
b2 .Minh hoạ
C.Kết quả.
D.Bài học kinh nghiệm.
E.Tài liệu tham khảo
G. Mục lục

Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam
=Trang
1

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn

ở trờng THCS

vận dụng trò chơi ô chữ
trong dạy học ngữ văn ở tr ờng THCS
A. Đặt vấn đề:
I. Lý do chọn đề tài:
Trong những năm trở lại đây, việc đổi mới chơng trình sách giáo khoa THCS đã
thực sự tạo ra một phong trào đổi mới phơng pháp dạy học sôi nổi. Song hành với vấn đề
đó, đòi hỏi mỗi giáo viên phải đầu t cao cho tiết dạy, tạo cho mình một phong cách riêng
khi đứng trớc đối tợng học sinh.
Là một giáo viên dạy học bộ môn Ngữ văn, tôi luôn trăn trở mỗi khi thiết kế một
giáo án cho bài dạy của mình. Tôi luôn đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để học sinh hứng thú
học tập môn Ngữ văn? Trong khi, đối tợng học sinh của trờng ta hầu hết là con em gia
đình làm nghề nông nên rất khó khăn trong việc dành thời gian cho học tập. Vì thế, việc
soạn bài của các em cũng hết sức sơ sài, thậm chí vẫn có em không soạn bài mới trớc
khi đến lớp. Mặt khác, học sinh vùng nông thôn nên việc các em tự tìm sách tham khảo
để đọc thêm, bồi dỡng cho kiến thức là rất hạn chế. Các em cha thực sự ham thích và
hứng thú với môn học mang tính nghệ thuật cao nh môn Ngữ văn.Vậy, làm thế nào mà
các em nhớ đợc bài học và mang lại kết quả cao? Điều đó làm tôi trăn trở và thôi thúc
tôi đi vào thử nghiệm đề tài Vận dụng trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn ở trờng
THCS
II. Phạm vi đề tài:
áp dụng trong tất cả các phân môn Ngữ văn ở trờng THCS, trong tất cả các hoạt
động của một giờ dạy: giới thiệu bài, kiểm tra bài cũ, tìm hiểu nội dung bài mới, luyện
tập, hoặc đơn giản là vui để học.
* Đối tợng thực hiện:
- Ngời tổ chức: Giáo viên giảng dạy Ngữ văn
- Ngời thực hiện: Học sinh
Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam

=Trang
2

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn
ở trờng THCS


B. Ph ơng pháp thực hiện:

I. Cơ sở lý luận:
Theo Pháp chế của Luật Giáo dục thì "Phơng pháp giáo dục phổ thông phải
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm
từng lớp, từng môn học..., tác động đến tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho học
sinh". Nh vậy, cốt lõi của phơng pháp dạy học là tạo cho học sinh tính năng động, cải
biến hành động học tập, chống lại thói quen thụ động, học vẹt, học lý thuyết suông.
Trong lý luận phơng pháp dạy học hiện nay,vấn đề lấy học sinh làm trung tâm là
vấn đề đặt lên hàng đầu. Nghĩa là, ngời học có quyền tự giác, sáng tạo. Điều này cần thể
hiện thông qua phơng pháp giảng dạy của giáo viên.
Môn Ngữ văn là môn học có vị trí đặc biệt quan trọng trong chơng trình THCS.
Nó vừa là môn công cụ, vừa là môn khoa học về xã hội. Môn Ngữ văn có tác động sâu
sắc đến tình cảm, nhân cách của học sinh.
Việc kích thích hứng thú học tập môn Ngữ văn thông qua trò chơi ô chữ đợc xếp
vào nhóm các phơng pháp kích thích và xây dựng động cơ học tập theo quan điểm của
Iu.K.Babanski, một nhà giáo dục xuất sắc của Liên Xô cũ. Qua thực hiện trò chơi, học
sinh sẽ đợc khắc sâu kiến thức, kỹ năng đọc hiểu văn bản, kỹ năng sử dụng tiếng Việt,
kỹ năng tạo lập văn bản của học sinh đợc củng cố.
Thực trạng hiện nay về dạy - học Ngữ văn còn gặp nhiều khó khăn. Lứa tuổi học
sinh THCS thì động cơ học tập rất đa dạng và động cơ ấy cha bền vững. Động cơ này
biểu thị rất rõ qua thái độ học tập của học sinh. Các em có thể có hứng thú học tập rõ rệt
ở bộ môn này nhng không hoàn toàn hào hứng với các môn học khác và ngợc lại. Hoặc

đơn giản học sinh thích học môn nào đó chỉ vì giáo viên đó dạy hay, hấp dẫn, gây lôi
cuốn.
Chính vì vậy, việc tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học bộ môn Ngữ văn là
một nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của ngời giáo viên. Nhận thức đợc điều đó, tôi
mạnh dạn đi vào đề tài đã chọn.
Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam
=Trang
3

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn
ở trờng THCS
II. Cách thức tiến hành.
1.Mô tả.
* Đồ dùng trò chơi ô chữ:
- Một bảng phụ meka dán giấy decal, trên bề mặt đợc chia thành nhiều hàng, trong mỗi
hàng chia sẵn các ô nhỏ, cụ thể 15ô X 15ô. Mỗi ô nhỏ có chu vi 4a ( với a = 3cm )
- Những tấm che bằng decal chia sắn ô tơng ứng với ô của bảng meka trên
* Công việc của giáo viên:
- Kẻ đậm các ô chữ theo đáp án và tấm che.
- Viết sẵn đáp án lên tấm decal và dùng tấm che tơng ứng có kẻ ô để che.
- Từ hàng dọc viết bằng màu mực đỏ.
2.Qui trình thực hiện:
a.Trò chơi đoán chữ 1:
a1. Lý giải:
Trò chơi đoán chữ 1 đợc thực hiện bằng 1 từ ngữ đợc giáo viên chuẩn bị sẵn. Từ
ngữ đợc đa ra đó phải liên quan đến bài học đang tìm hiểu. Đó có thể là tên tác giả của
một văn bản hoặc có thể là 1 từ ngữ thể hiện nội dung chủ đạo, một biện pháp nghệ
thuật nổi bật của văn bản.
* Chẳng hạn:

- Trong tiết dạy - học văn bản "Tôi đi học" Ngữ văn 8, thì từ cần tìm là từ Hồi
hộp.Đây là nội dung chủ đạo của văn bản.
- Dạy văn bản "Trong lòng mẹ" Ngữ văn 8, thì từ cần tìm là từ Trữ tình, vì đây là
nghệ thuật tiêu biểu của tác phẩm.
- Dạy văn bản "Nớc Đại Việt ta" Ngữ văn 8, thì từ cần tìm là Nhân nghĩa, vì từ này
là nguyên lý xuyên suốt trong toàn bộ văn bản.
- Dạy tiết Tập làm văn bài "Văn thuyết minh" Ngữ văn 8, thì từ cần tìm là Xác
thực, vì đây là yếu tố tất yếu của văn bản thuyết minh.
- Dạy tiết Tập làm văn bài "Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự " Ngữ văn 9, thì từ cần
tìm là từ Sự việc, vì đây là yếu tố cơ bản của văn bản tự sự.
Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam
=Trang
4

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn
ở trờng THCS
Tóm lại, giáo viên có thể linh hoạt chọn từ ngữ nào có ý nghĩa chủ đạo trong bài
giảng để khi hoàn thành trò chơi các em nắm bắt đợc nội dung bài học, kiến thức đợc
khắc sâu.
Khi tổ chức thực hiện trò chơi, giáo viên nên giới thiệu về nội dung ô chữ.
Nội dung ẩn sau mỗi ô chữ ghép lại chính là nội dung các em đang học hoặc liên
quan đến vấn đề đang học.
* Cách đặt câu hỏi:
- Trong tiết học về văn bản thì nội dung các câu hỏi xoay quanh là:
+ Tác giả văn bản là ai?
+ Hoàn cảnh ra đời văn bản.
+ Nội dung chính của văn bản là gì ?
+ Nghệ thuật chủ yếu của văn bản là gì?
- Trong tiết học về phân môn tập làm văn thì nội dung các câu hỏi xoay quanh là:

+ Khái niệm.
+ Các bớc tiến hành.
+ Các cách làm bài.
+ Đặc điểm về thể loại.
a2 .Minh hoạ:
* Tiết số 5 : Ngữ văn 8, - Văn bản "Trong lòng mẹ":
+ Khi chuẩn bị, giáo viên đặt trớc các câu hỏi, ghi sắn đáp án ở bảng
meka và che lại.
+ Khi thực hiện, giáo viên giới thiệu: Ô chữ này có 7 chữ cái tơng ứng
với 7 từ hàng dọc . Học sinh chọn ô, giáo viên đọc câu hỏi tơng ứng, nếu học sinh trả
lời đúng nội dung câu hỏi đó thì miếng che đáp án sẽ mở ra, chữ cái của ô đó sẽ xuất
hiện.

Ví dụ: ô chữ đã bị che đáp án:
1
2
3
4
5
6
Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam
=Trang
5

SKKN: Vận dụng Trò chơi ô chữ trong dạy - học Ngữ văn
ở trờng THCS
7

Câu hỏi nào tơng ứng với ô chữ đó.

Câu hỏi 1: Cho biết vài nét về tác giả Nguyên Hồng.
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ T sẽ xuất hiện)
Câu hỏi 2: Nhân vật ngời cô trong truyện là ngời nh thế nào?
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ R sẽ xuất hiện)
Câu hỏi 3: Em hiểu thế nào là hồi kí?
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ Ư có dấu ngã (ữ) sẽ xuất
hiện)
Câu hỏi 4: Khi đợc ngồi trong lòng mẹ, bé Hồng có cảm xúc nh thế nào?
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ T sẽ xuất hiện)
Câu hỏi 5: Khi nghe lời trò chuyện của bà cô, bé Hồng có cảm giác nh thế nào?
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ I có dấu huyền (ì) sẽ xuất
hiện)
Câu hỏi 6: "Trong lòng mẹ" trích từ tác phẩm nào?
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ N sẽ xuất hiện)
Câu hỏi 7: Nêu một vài sáng tác của Nguyên Hồng.
( Học sinh trả lời đúng, giáo viên mở miếng che đáp án, chữ H sẽ xuất hiện)
Khi tất cả các đáp án đợc mở ra thì từ cần tìm là:
1
T
2
R
3
ữ
4
T
5
ì
6
N
7

H

Nguyễn Văn Lộc-Trờng THCS Nguyễn Văn Trỗi -Duy Xuyên - Quảng
Nam
=Trang
6