Phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ MẠNH HUY

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LẠNG SƠN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ MẠNH HUY

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LẠNG SƠN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc

HÀ NỘI – 2018

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn thạc sỹ Quản lý Giáo dục này tác giả xin chân
thành gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu, Thầy Cô trường Đại học Giáo dục –
Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình truyền thụ những tri thức quý báu
trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới Giáo sư
Tiến sỹ Nguyễn Thị Mỹ Lộc đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo em trên bước
đường nghiên cứu khoa học của mình.
Xin chân thành cảm ơn: Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn, Ban
Giám hiệu và các thầy giáo, cô giáo các trường THPT trên địa bàn tỉnh Lạng
Sơn, các bạn đồng nghiệp và những người thân đã tận tình giúp đỡ, tạo điều
kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu
sót. Tác giả kính mong nhận được ý kiến chỉ bảo, góp ý của các thày cô
giáo, các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn
Kính Chúc ban lãnh đạo trường Đại học Giáo dục cùng quý Thầy Cô
dồi dào sức khỏe để đào tạo nhiều hơn nữa các thế hệ cán bộ Quản lý có đủ
Tâm – Tài – Tầm giúp ích cho Xã hội trong tương lai
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng 6 năm 2018

Học viên

Vũ Mạnh Huy

i

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

Từ viết tắt

Viết đầy đủ

1.

BD

Bồi dưỡng

2.

CBQL

Cán bộ quản lý

3.

ĐH

Đại học

4.

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

5.

ĐTNCS

Đoàn thanh niên cộng sản

6.

ĐTNTP

Đội thiếu niên Tiền phong

7.

GD

Giáo dục

8.

GDĐT

Giáo dục đào tạo

9.

GV

Giáo viên

10. HS

Học sinh

11. HT

Hiệu trưởng

12. QL

Quản lý

13. QLGD

Quản lý giáo dục

14. TB

Trung bình

15. THPT

Trung học phổ thông

16. UBND

Ủy ban nhân dân

ii


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. vi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ........................................................................... vii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ...................................................................... viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 7
1.2 Trường Trung học phổ thông trong hệ thống Giáo dục quốc dân .............. 9
1.2.1. Những vấn đề lý luận về nhà trường trung học phổ thông .................... 9
1.2.2 Những vấn đề lý luận về đội ngũ giáo viên ........................................... 12
1.3. Chuẩn nghề nghiệp Giáo viên trung học phổ thông ................................ 14
1.3.1. Khái niệm về chuẩn, tiêu chuẩn, tiêu chí .............................................. 15
1.3.2. Nội dung, mục đích và cấu trúc Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT . 15
1.3.3. Sử dụng Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trong phát triển giáo viên ........ 16
1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông theo chuẩn
nghề nghiệp ..................................................................................................... 17
1.4.1. Quy hoạch phát triển về đội ngũ giáo viên trung học phổ thông .......... 17
1.4.2. Tuyển chọn, sử dụng và đánh giá đối với giáo viên trung học phổ thông.... 18
1.4.3. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ................. 23
1.4.4. Chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc của đội ngũ giáo viên trung
học phổ thông .................................................................................................. 25
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên...................... 27
1.5.1. Yếu tố khách quan ................................................................................. 27
1.5.2. Yếu tố chủ quan .................................................................................... 27

Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 28
iii


CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LẠNG SƠN THEO CHUẨN
NGHỀ NGHIỆP ................................................................................... 29
2.1. Khái quát về tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục trung học phổ thông
tỉnh tỉnh Lạng Sơn ........................................................................................... 29
2.1.1. Khái quát về tự nhiên và kinh tế - xã hội tỉnh Lạng Sơn ...................... 29
2.1.2. Khái quát về giáo dục trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn .................. 34
2.2. Giới thiệu khảo sát ................................................................................... 42
2.2.1. Mục đích khảo sát ................................................................................. 42
2.2.2. Nội dung khảo sát.................................................................................. 42
2.3.3. Tiêu chí điều tra khảo sát ...................................................................... 42
2.2.4. Phương pháp khảo sát ........................................................................... 43
2.2.5. Đối tượng khảo sát ................................................................................ 43
2.2.6. Địa bàn khảo sát .................................................................................... 43
2.3. Kết quả khảo sát ....................................................................................... 44
2.3.1. Thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT tỉnh Lạng Sơn ................. 44
2.3.2. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên THPT theo Chuẩn nghề nghiệp .. 48
2.4. Đánh giá chung về công tác phát triển đội ngũ các trường THPT tỉnh
Lạng Sơn ......................................................................................................... 64
2.4.1. Ưu điểm ................................................................................................ 64
2.4.2 . Hạn chế ................................................................................................. 64
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 66
CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH LẠNG SƠN THEO CHUẨN
NGHỀ NGHIỆP ..................................................................................... 67
3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ

thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp. ............................................... 67
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ....................................................... 67
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................ 67
iv


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 67
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .......................................................... 68
3.2. Giải pháp phát triển đội ngũ trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo
Chuẩn nghề nghiệp .......................................................................................... 68
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên về tác dụng của việc xây
dựng đội ngũ giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp............................................ 68
3.2.2. Tổ chức đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ............ 71
3.2.3. Sử dụng đội ngũ giáo viên dựa trên kết quả đánh giá, xếp loại ............ 78
3.2.4. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp........................ 82
3.2.5. Hoàn thiện và tổ chức thực hiện các chính sách đối với giáo viên ....... 93
3.2.6 Xây dựng các tiêu chí trong quản lý, tuyển dụng giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp ..................................................................................................... 95
3.3 Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp phát triển đội ngũ
giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp ........ 98
3.3.1. Đối tượng khảo nghiệm......................................................................... 98
3.3.2. Cách đánh giá ........................................................................................ 98
3.3.3 Kết quả đánh giá..................................................................................... 98
Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................ 102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 108
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 112

v

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô trường, lớp, học sinh các cấp học tỉnh Lạng Sơn năm 2018 .. 32
Bảng 2.2. Quy mô trường lớp, học sinh cấp THPT tỉnh Lạng Sơn từ năm học
2015–2016 đến năm học 2017–2018 .............................................................. 34
Bảng 2.3. Số lượng đội ngũ CBQL, GV cấp THPT tỉnh Lạng Sơn từ năm học
2015 – 2016 đến năm học 2017 – 2018 .......................................................... 35
Bảng 2.4. Trình độ đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL, GV cấp THPT tỉnh
Lạng Sơn từ năm học 2015 – 2016 đến năm học 2017 – 2018....................... 36
Bảng 2.5. Tỉ lệ giáo viên theo độ tuổi năm học 2017-2018 ........................... 36
Bảng 2.6. Chất lượng giáo dục THPT............................................................. 39
Bảng 2.7. Tổng hợp học sinh đỗ TN THPT, đỗ các trường chuyên nghiệp,
trường nghề ..................................................................................................... 40
Bảng 2.8. Đội ngũ giáo viên các trường THPT năm học 2017-2018 ............. 44
Bảng 2.9. Tổng hợp kết quả khảo sát, đánh giá của cán bộ, giáo viên về chất
lượng đội ngũ giáo viên trung học phổ thông theo chuẩn nghề nghiệp .......... 47
Bảng 2.10. Kết quả kiểm tra, thanh tra xếp loại giờ dạy ................................ 51
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát về hiệu quả các hình thức bồi dưỡng giáo
viên bộ môn .................................................................................................... 55
Bảng 2.12. Thống kê các lớp bồi dưỡng Tin học và Ngoại ngữ ..................... 58
Bảng 2.13. Số lượng giáo viên được cử đi học nâng chuẩn 3 năm gần đây ... 58
Bảng 2.14. Kết quả thi đua năm học 2016 - 2017........................................... 62
Bảng 2.15. Tác dụng của các chính sách trong việc tạo động lực cho đội ngũ
giáo viên THPT ............................................................................................... 63
Bảng 3.1. Thống kê kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết của các giải
pháp đã đề xuất ................................................................................................ 98
Bảng 3.2. Thống kê kết quả khảo nghiệm về mức độ khả thi của các giải
pháp đề xuất ở trường THPT tỉnh Lạng Sơn trong giai đoạn hiện nay .......... 99
Bảng 3.3. Tương quan giữa sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp . 100
đề xuất ở trường THPT tỉnh Lạng Sơn trong giai đoạn hiện nay ................. 100

vi


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Mô hình cấu trúc chuẩn nghề nghiệp giáo viên ............................. 16
Sơ đồ 1.2. Quy trình quản lý đội ngũ giáo viên .............................................. 26
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ quy trình đánh giá ................................................................ 77
Sơ đồ 3.2. Nội dung bồi dưỡng giáo viên theo Chuản nghề nghiệp .............. 87
Sơ đồ 3.3. Hình thức bồi dưỡng giáo viên ...................................................... 89

vii


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Cơ cấu, tỷ lệ độ tuổi giáo viên .................................................... 37
Biểu đồ 2.2. Cơ cấu giáo viên theo theo giới tính năm học 2017-2018 ......... 38
Biểu đồ 2.3. Cơ cấu đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn
theo trình độ đào tạo ........................................................................................ 45
Biểu đồ 2.4. Kết quả kiểm tra, đánh giá giáo viên trung học phổ thông tỉnh
Lạng Sơn theo chuẩn nghề nghiệp ................................................................. 46
Biểu đồ 2.5. đánh giá, xếp loại giờ dạy giáo viên .......................................... 51

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã đề ra những nhiệm vụ trọng
tâm trong nhiệm kỳ trong đó một trong những nhiệm vụ quan trọng “phấn

đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện
đại” [3]. Muốn đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách
bền vững và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng không còn con đường nào
khác hơn con đường phát triển mạnh kinh tế tri thức, chăm lo phát triển văn
hóa và con người, cụ thể nhân tố quyết định thắng lợi của CNH - HĐH và hội
nhập quốc tế là con người, là nguồn nhân lực người Việt Nam phát triển về số
lượng và chất lượng trên cơ sở mặt bằng dân trí được nâng cao. Trong lí luận
và thực tiễn đã khẳng định đội ngũ giáo viên luôn được xem là lực lượng
nòng cốt, quan trọng nhất của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, giáo viên là
nhân tố chủ đạo quyết định việc nâng cao chất lượng giáo dục. Tại Nghị quyết
Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã xác định:
“Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục” [4]. Do đó, muốn phát
triển giáo dục và đào tạo phải chăm lo xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên.
Chỉ thị số 40 - CT/TƯ ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí Thư
Trung ương Đảng có nêu rõ: "...Tuy nhiên, trước những yêu cầu mới của sự
phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục có những hạn chế, bất cập. Số lượng giáo
viên còn thiếu nhiều, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc
thiểu số... Cơ cấu giáo viên đang mất cân đối giữa các môn học, bậc học, các
vùng, miền. Chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có mặt
chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế - xã hội, đa số
vẫn dạy theo lối cũ, nặng về truyền đạt lý thuyết, ít chú ý đến phát triển tư
duy, năng lực sáng tạo, kĩ năng thực hành của người học, một bộ phận nhà
1


giáo thiếu gương mẫu trong đạo đức, lối sống, nhân cách, chưa làm gương
tốt cho học sinh, sinh viên. Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục
chưa ngang tầm với yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục. Chế độ, chính

sách còn bất hợp lý, chưa tạo được động lực đủ mạnh để phát huy tiềm năng
của đội ngũ này” [1].
Tại báo cáo chính trị Đại hội IX của Đảng đã chỉ ra "Phát triển đội ngũ
giáo viên, coi trọng chất lượng và đạo đức sư phạm, cải thiện chế độ đãi ngộ,
bảo đảm về cơ bản đội ngũ giáo viên đạt chuẩn quốc gia và tỉ lệ giáo viên với
học sinh theo yêu cầu của từng cấp học. Có cơ chế chính sách đảm bảo đủ
giáo viên cho các vùng miền núi, miền cao, hải đảo" [20]. Trong công cuộc
xây dựng và phát triển giáo dục nước nhà, đội ngũ giáo viên là nguồn nhân
lực có vai trò quyết định đến sự thành công của sự nghiệp giáo dục. Vì vậy
việc xây dựng, đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp là một trong những
giải pháp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.
Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương
8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhận định về
hạn chế của giáo dục hiện nay và khẳng định: “Quản lý giáo dục và đào tạo
còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về
chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới
và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề
nghiệp” đồng thời Nghị quyết đã xác định việc Phát triển đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo là một trong
những nhiệm vụ giải pháp quan trọng để thực hiện đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục và đào tạo. [2] Nhiệm vụ "đổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục" được quyết định chính là đội ngũ nhà giáo Việt Nam với trách nhiệm lớn
hơn trong dạy học và giáo dục. Đội ngũ giáo viên theo yêu cầu đổi mới không
những là người giỏi về chuyên môn trong dạy học mà còn phải là người hội tụ
về năng lực sư phạm, năng lực giáo dục và truyền động lực học tập, tu dưỡng
đạo đức nhân cách tới mỗi học sinh. Bên cạnh đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ
2


của mình, mỗi giáo viên cũng cần có năng lực huy động và hợp tác rộng rãi

hơn với đồng nghiệp, với cha mẹ học sinh, cộng đồng và các tổ chức xã hội
cùng tham gia, tác động hiệu quả vào các hoạt động giáo dục. Không những
thế, mỗi giáo viên còn có trách nhiệm góp phần nâng cao chất lượng cuộc
sống của cộng đồng và tham gia rộng rãi các hoạt động ngoài nhà trường.
Quyết định số 07/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 02 tháng 04 năm 2007 của
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Điều lệ trường Trung
học nêu rõ trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên trung học phổ thông là
tốt nghiệp đại học sư phạm hoặc có bằng đại học và có chứng chỉ sư phạm.
Quyết định 06/2006/QĐ-BNV ngày 21/03/2006 của Bộ trưởng Bộ nội vụ ban
hành quy chế đánh giá, xếp loại giáo viên mầm non và giáo viên phổ thông
công lập. Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ
GDĐT quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS, giáo viên THPT
Thực tế, tỉnh Lạng Sơn có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống,
trình độ dân trí chưa cao, điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn, điều này ảnh
hưởng không nhỏ đến hoạt động giáo dục của tỉnh nói chung, hoạt động giáo
dục của các trường trung học phổ thông nói riêng. Đội ngũ giáo viên của các
trường THPT chưa đồng bộ, còn một số giáo viên chưa đạt trình độ chuẩn đào
tạo theo qui định. Việc xây dựng đội ngũ giáo viên đạt chuẩn, trong đó có
chuẩn nghề nghiệp là một biện pháp quan trọng trong việc phát triển đội ngũ
giáo viên của các nhà trường.
Vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên đạt chuẩn là đòi hỏi cấp bách, là
cốt lõi cho mọi phấn đấu xây dựng và phát triển giáo dục của nhà trường. Vì
dù cơ sở trường, lớp có hiện đại đi nữa nhưng đội ngũ giáo viên không đạt
chuẩn nghề nghiệp thì sẽ khó khăn trong việc phát huy kỹ năng chuyên môn,
không thể vận dụng tốt các trang thiết bị hiện đại vào các mục đích giáo dục
và giảng dạy đạt hiệu quả cao và khó có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo
dục đã đề ra.

3

Việc phát triển đội ngũ giáo viên đạt chuẩn trong tỉnh Lạng Sơn luôn
được mọi cấp lãnh đạo ngành giáo dục, các nhà quản lý giáo dục và bản thân
giáo viên quan tâm nhưng chưa được thực hiện triệt để vì những khó khăn
trước mắt của ngành giáo dục tỉnh nhà và tình hình thực tế của địa phương.
Với lý do đó, tôi thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học "Phát triển đội
ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề
nghiệp" nhằm giúp cho các nhà trường trung học phổ thông nâng cao chất
lượng giảng dạy và giáo dục cũng như kết quả học tập của học sinh, góp phần
tích cực cho công tác phát triển giáo dục tỉnh nhà.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên
THPT tỉnh Lạng Sơn, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên
THPT tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi
mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên các trường trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo
Chuẩn nghề nghiệp.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo
Chuẩn nghề nghiệp đang đặt ra những vấn đề gì và giải pháp nào giải quyết
5. Giả thuyết nghiên cứu
Trong những năm qua, đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh
Lạng Sơn đã có bước phát triển; tuy nhiên, so với yêu cầu còn thiếu bền vững
do chưa đồng bộ về cơ cấu, chưa thật mạnh về chất lượng. Nếu đề xuất các
giải pháp theo tiếp cận Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên và lí thuyết phát
triển nguồn nhân lực, tác động đồng bộ vào các khâu cơ bản của quá trình

phát triển đội ngũ giáo viên (quy hoạch; tuyển chọn; sử dụng; đào tạo, bồi
4


dưỡng) thì sẽ góp phần phát triển được đội ngũ giáo viên THPT tỉnh Lạng
Sơn, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1 Hệ thống hoá một số vấn đề lí luận cơ bản về phát triển đội ngũ
giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường trung học phổ thông.
6.2 Khảo sát thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên theo
Chuẩn nghề nghiệp ở trường trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn
6.3 Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông của tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp.
7. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
7.1 Giới hạn về khách thể khảo sát
Đội ngũ CBQL, giáo viên, học sinh tại 10 trường THPT trên địa bàn
tỉnh Lạng Sơn, cụ thể các đơn vị: THPT chuyên Chu Văn An, THPT Dân tộc
Nội trú tỉnh, THPT Việt Bắc, THPT Cao Lộc, THPT Hữu Lũng, THPT Vân
Nham, THPT Bắc Sơn, THPT Pác khuông, THPT Bình Độ, THPT Đình Lập.
7.2. Giới hạn thời gian khảo sát
Thời gian khảo sát từ năm học 2015-2016 đến năm học 2017-2018
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Phân tích tổng hợp, nghiên cứu so sánh, phân tích logíc những quan
niệm, lý thuyết, khái quát hóa lý luận, các công trình nghiên cứu có liên quan
đến đề tài
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: Thông qua phiếu điều tra để khảo sát CBQL
thuộc Sở GDĐT, Hiệu trưởng, giáo viên, học sinh 10 trường THPT trên địa
bàn tỉnh Lạng Sơn về thực trạng chất lượng giáo viên và công tác phát triển

đội ngũ giáo viên
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn hiệu trưởng, giáo viên, học sinh
4 trường THPT để làm rõ hơn và lý giải nguyên nhân thực trạng

5


- Phương pháp quan sát: Dự giờ của giáo viên và các hoạt động ngoài
giờ lên lớp để đánh giá chất lượng giáo viên
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm của giáo viên, của học sinh
8.3. Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lý các kết quả
nghiên cứu thu thập được.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục các tài liệu tham
khảo và phụ lục, kết quả nghiên cứu của luận văn được trình bày theo 3
chương với nội dung chính như sau:
 Chƣơng 1: Cơ sở lí luận phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông theo Chuẩn nghề nghiệp.
 Chƣơng 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp.
 Chƣơng 3: Các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ
thông tỉnh Lạng Sơn theo Chuẩn nghề nghiệp.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Trong giáo dục, giáo viên luôn đóng một vai trò chủ đạo, then chốt, là
nhân tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của quá trình giáo dục. Để có
đội ngũ giáo viên đủ mạnh, đáp ứng được nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay,
vấn đề quản lý, sử dụng và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm cho giáo
viên là hết sức quan trọng và cần thiết. Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ
trương, chính sách nhằm phát triển đội ngũ giáo viên để đáp ứng yêu cầu đào
tạo nguồn nhân lực được thể hiện qua các quan điểm: “Giáo dục và đào tạo là
quốc sách hàng đầu. Nhà nước phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”.
Điều 15, Luật Giáo dục 2005 có ghi: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định
trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải không ngừng học tập,
rèn luyện nêu gương tốt cho người học” “Nhà nước có chính sách bồi dưỡng
nhà giáo về chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao trình độ và chuẩn hóa nhà
giáo” [40, 61].
Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa
XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong nhiệm vụ về phát
triển đội ngũ khẳng định: Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế
- xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn
hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo [2].
Công tác nghiên cứu về đội ngũ giáo viên được thực hiện dưới góc độ
quản lý giáo dục ở cấp độ vĩ mô và vi mô. Trong thời gian qua nhiều Hội thảo
khoa học về chủ đề đội ngũ giáo viên dưới góc độ quản lý giáo dục theo
ngành, bậc học đã được thực hiện. Có thể kể đến một số nghiên cứu có tầm
7


ảnh hưởng rất lớn của các tác giả: Nguyễn Thị Mỹ Lộc [28]; [29]; [30]; [31];
[32]; [33]; [34]; [35]; Đặng Quốc Bảo [7];[8]; Đỗ Hoàng Toàn [44]; Nguyễn

Ngọc Quang [38]; Nguyễn Trọng Hậu [26]; Trần Khánh Đức [22]; [23]; Trần
Kiểm [27]; …Vấn đề phát triết đội ngũ giáo viên đã được một số công trình
nghiên cứu, đề cập. Tại Hội thảo Khoa học “Chất lượng giáo dục và vấn đề
đào tạo giáo viên” do Khoa Sư phạm - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức,
trong đó nhiều báo cáo tham luận của các tác giả như Nguyễn Thị Mỹ Lộc,
Trần Bá Hoành, Mai Trọng Nhuận, Nguyễn Cảnh Toàn, Lê Khánh Bằng,
Đặng Xuân Hải... cũng đã đề cập đến việc đào tạo đội ngũ giáo viên trước
nhiệm vụ mới của giáo dục - đào tạo.
Đối với việc xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên, trong đó có đội
ngũ giáo viên THPT đã có nhiều đề tài nghiên cứu, trong đó có các đề tài luận
văn thạc sĩ khoa học tập trung nêu các các giải pháp quản lý nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên như: “Giải pháp bồi dưỡng chuẩn hóa giáo viên mẫu
giáo các tỉnh Duyên Hải miền Trung” của Nguyễn Huy Thông - 1999; “Một
số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THPT Hàm Long”, của
Nguyễn Văn Phương, 2010; “Giải pháp quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng đội
ngũ giáo viên THPT tỉnh Lạng Sơn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”, của
Nguyễn Thị Lương Hằng, 2008; “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên THPT Quận 9, TP Hồ Chí Minh”, của Nguyễn Hồng Anh, 2010...
Các đề tài nêu trên đã tiếp cận nghiên cứu về vấn đề xây dựng, bồi
dưỡng, quy hoạch và quản lý phát triển đội ngũ giáo viên. Đã từng bước hoàn
thiện cơ sở lý luận về xây dựng đồng thời đề xuất các giải pháp trong việc
quản lý đội ngũ giáo viên, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của địa phương,
điều kiện nhà trường để từng bước củng cố, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ này
trở thành lực lượng chủ yếu, nhằm nâng cao hiệu lực trong giáo dục, quyết
định sự phát triển giáo dục.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT được ban hành từ tháng 10/2009
đã có những đề tài nghiên cứu vận dụng Chuẩn nghề nghiệp vào quản lý đội
8

ngũ giáo viên, kế thừa những thành tựu đã có, chúng tôi tiến hành nghiên cứu
đề tài "Phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lạng Sơn theo
Chuẩn nghề nghiệp". Đề tài này tiếp tục nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá
được thực trạng đội ngũ giáo viên hiện nay của các nhà trường THPT trên địa
bàn tỉnh Lạng Sơn mà tác giả đang công tác, đưa ra các giải pháp thiết thực,
khả thi nhằm quản lý đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp quy định tại
Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo, chắc chắn đó là những động lực quyết định thực hiện thắng lợi
các mục tiêu của các nhà trường, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục và
đào tạo của tỉnh Lạng Sơn.
1.2 Trƣờng Trung học phổ thông trong hệ thống Giáo dục quốc dân
1.2.1. Những vấn đề lý luận về nhà trường trung học phổ thông
1.2.1.1. ị trí của trường THPT
Trường trung học phổ thông là cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục
quốc dân, là cấp học cuối cùng trong hệ thống giáo dục quốc dân, thuộc loại
hình đào tạo chính quy ở Việt Nam, hoạt động theo qui chế của Bộ giáo dục
và Đào tạo và chịu sự quản lý trực tiếp của Sở giáo dục và đào tạo. Giáo dục
trung học phổ thông được thực hiện trong ba năm học dành cho học sinh lứa
tuổi từ 15 tới 18 không kể một số trường hợp đặc biệt. Nó gồm các khối học:
lớp 10, lớp 11, lớp 12 có chức năng cung cấp kiến thức phổ thông cuối cùng
cho học sinh để chuẩn bị cho học sinh bước vào một giai đoạn học tập mới đó
là giáo dục nghề nghiệp. Sau khi học sinh học hết chương trình THPT học
sinh được tham gia kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia, tùy theo nguyện
vọng đăng ký và kết quả kỳ thi THPT quốc gia, học sinh được nhận bằng Tốt
nghiệp Phổ thông trung học hoặc trúng tuyển vào các trường chuyên nghiệp
Trường THPT.
1.2.1.2. Mục tiêu của giáo dục trung học phổ thông
Mục tiêu của giáo dục trung học phổ thông là giúp học sinh phát triển
toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát
9

triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con
người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân;
chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham
gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Giáo dục trung học phổ thông nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển
những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và
có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện
phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học,
cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.
1.2.1.3. Yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục trung học phổ thông
Nội dung giáo dục trung học phổ thông phải bảo đảm tính phổ thông,
cơ bản, toàn diện, hướng nghiệp và có hệ thống; gắn với thực tiễn cuộc sống,
phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục ở
mỗi cấp học.
Giáo dục trung học phổ thông phải củng cố, phát triển những nội dung
đã học ở trung học cơ sở, hoàn thành nội dung giáo dục phổ thông; ngoài nội
dung chủ yếu nhằm bảo đảm chuẩn kiến thức phổ thông, cơ bản, toàn diện và
hướng nghiệp cho mọi học sinh còn có nội dung nâng cao ở một số môn học
để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh.
Phương pháp giáo dục trung học phổ thông phải phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp
học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm;
rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm,
đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.
1.2.1.4. Chương trình giáo dục trung học phổ thông, sách giáo khoa
Chương trình giáo dục trung học phổ thông thể hiện mục tiêu giáo dục
phổ thông; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung
giáo dục trung học phổ thông, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động

giáo dục, cách thức đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp
trong cấp học của giáo dục trung học phổ thông.
10


Sách giáo khoa cụ thể hóa các yêu cầu về nội dung kiến thức và kỹ
năng quy định trong chương trình giáo dục của các môn học ở mỗi lớp của
giáo dục trung học phổ thông, đáp ứng yêu cầu về phương pháp giáo dục
trung học phổ thông.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình giáo dục
trung học phổ thông, duyệt sách giáo khoa để sử dụng chính thức, ổn định,
thống nhất trong giảng dạy, học tập ở các cơ sở giáo dục trung học phổ thông,
trên cơ sở thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định chương trình giáo dục
phổ thông và sách giáo khoa.
1.2.1.5. Nhiệm vụ giáo viên Trung học phổ thông
Nhiệm vụ của giáo viên (Điều 31, Điều lệ trường trung học cơ sở,
trường trung học phổ thông và trường trung học phổ thông có nhiều cấp học –
Năm 2007) [11];
Giáo viên bộ môn có những nhiệm vụ sau đây:
- Dạy học và giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục; soạn bài,
dạy thực hành thí nghiệm; kiểm tra, đánh giá theo đúng qui định; vào sổ điểm,
ghi học bạ đầy đủ; lên lớp đúng giờ; quản lí học sinh trong các hoạt động giáo
dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn;
- Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa phương.
- Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục.
- Thực hiện Điều lệ nhà trường; thực hiện quyết định của Hiệu trưởng,
chịu sự kiểm tra của Hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục.
- Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo, gương mẫu trước học
sinh, thương yêu, tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo vệ các

quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp.
- Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên khác, gia đình học
sinh, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội TNTP Hồ Chí Minh trong dạy học và
giáo dục học sinh.
11


- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo qui định của pháp luật.
Giáo viên chủ nhiệm, ngoài các nhiệm vụ qui định tại khoản 1 của Điều
này, còn có những nhiệm vụ sau đây:
- Tìm hiểu, và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có giải pháp
tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp.
- Cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với các
giáo viên bộ môn, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội TNTP Hồ Chí Minh, các tổ
chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh của
lớp mình chủ nhiệm.
- Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối học kỳ và cuối năm học;
đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh, đề nghị danh sách học sinh được lên
lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ
hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm, học bạ của học sinh.
- Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Giáo viên thỉnh giảng cũng phải thực hiện các nhiệm vụ quy định như đã nêu
1.2.2 Những vấn đề lý luận về đội ngũ giáo viên
1.2.2.1 Đội ngũ giáo viên
Đội ngũ là tập hợp gồm nhiều người có cùng chức năng hoặc nghề
nghiệp tạo thành một lực lượng. Khái niệm đội ngũ được sử dụng một cách
phổ biến trong lĩnh vực tổ chức thuộc nhiều lĩnh vực hoạt động khác nhau
như: đội ngũ tri thức; đội ngũ văn, nghệ sĩ; đội ngũ cán bộ, công chức, viên
chức; đội ngũ y, bác sĩ... Trong lĩnh vực GD&ĐT, thuật ngữ đội ngũ cũng
được sử dụng để chỉ những tập hợp người được phân biệt với nhau về chức

năng trong hệ thống GD&ĐT. Ví dụ ĐNGV, giảng viên, đội ngũ CBQL
trường học... ĐNGV được nhiều tác giả nước ngoài quan niệm như là những
chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ có kiến thức, hiểu biết phương pháp
dạy học và giáo dục, có khả năng cống hiến toàn bộ sức lực, trí tuệ của họ đối
với giáo dục. Ở Việt Nam, khái niệm ĐNGV dùng để chỉ tập hợp người bao
gồm CBQL, GV. Từ điển Giáo dục học định nghĩa: “Đội ngũ giáo viên là tập
12


hợp những người đảm nhận công tác giáo dục và dạy học có đủ tiêu chuẩn
đạo đức, chuyên môn và nghiệp vụ quy định”.
Từ những định nghĩa nêu trên, có thể quan niệm: ĐNGV là một tập hợp
những người làm nghề dạy học - giáo dục được tổ chức thành một lực lượng
(có tổ chức) cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện các mục tiêu giáo dục đã
đề ra cho tập hợp đó, tổ chức đó. Họ làm việc có kế hoạch và gắn bó với nhau
thông qua lợi ích về vật chất và tinh thần trong khuôn khổ quy định của pháp
luật, thể chế xã hội. Họ chính là nguồn lực quan trọng trong lĩnh vực giáo dục
mầm non, phổ thông và giáo dục nghề nghiệp.
Như vậy, có thể khẳng định rằng: ĐNGV THPT là những người làm
công tác giảng dạy - giáo dục trong trường THPT, có cùng nhiệm vụ giáo
dục, rèn luyện học sinh THPT, giúp các em hình thành và phát triển nhân
cách theo mục tiêu giáo dục đã xác định cho cấp học. Theo quan điểm hệ
thống, tập hợp các GV của một trường THPT nhất định được gọi là ĐNGV
của trường THPT đó. Đây là một hệ thống mà mỗi thành tố trong đó có mối
quan hệ với nhau, bị ràng buộc bởi những cơ chế xác định. Vì lẽ đó, mỗi tác
động vào các thành tố đơn lẻ của hệ thống vừa có ý nghĩa cục bộ vừa có ý
nghĩa trên toàn thể với toàn bộ hệ thống .
1.2.2.2. Phát triển Đội ngũ Giáo viên THPT
Phát triển theo triết học là sự vận động đi lên, cái mới thay thế cái cũ,
sự vận động đó có thể xảy ra theo các hướng từ thấp đến cao, từ đơn giản đến

phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Phát triển là nguyên tắc
chung nhất chỉ đạo hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn,...
Trong một tổ chức, khoa học quản lý bàn đến vấn đề phát triển nguồn
nhân lực. Phát triển nguồn nhân lực là tạo ra sự phát triển bền vững về hiệu
năng của mỗi thành viên và hiệu quả chung của tổ chức, gắn liền với việc
không ngừng tăng lên về mặt chất lượng và số lượng của đội ngũ cũng như
chất lượng sống của nguồn nhân lực. Phát triển nguồn nhân lực được đặt
trong nhiệm vụ quản lý nguồn nhân lực và là một nội dung quan trọng trong
quản lý nguồn nhân lực.
13


Trong nhà trường, phát triển đội ngũ giáo viên được coi là vấn đề trọng
tâm của nhà quản lý. Nó có quan hệ mật thiết với việc phát triển nguồn nhân
lực nói chung. Phát triển đội ngũ giáo viên là tạo ra một đội ngũ nhà giáo đủ
về số lượng, đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu chuyên môn, độ tuổi,
giới tính nhằm đáp ứng yêu cầu nhân lực giảng dạy và giáo dục của nhà
trường, thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục, đào tạo của nhà trường.
Cụ thể đối cấp THPT, với vấn đề số lượng đội ngũ giáo viên cần phải
căn cứ trên tỷ lệ học sinh/ giáo viên theo yêu cầu của trường THPT chuẩn
quốc gia; chất lượng phải hướng tới chuẩn trình độ, chuẩn nghề nghiệp, yêu
cầu của nhà trường và những yêu cầu đổi mới hội nhập quốc tế; Cơ cấu phù
hợp theo chuyên môn (môn học và vị trí công tác), đáp ứng các tiêu chuẩn
chức danh nghề nghiệp đảm bảo vị trí việc làm.
Phát triển đội ngũ giáo viên THPT trong đổi mới giáo dục là một vấn
đề rất lớn, ở đây tác giả xin được nhấn mạnh đến khía cạnh chất lượng của
nhà giáo đặc biệt là năng lực giảng dạy (năng lực dạy học)
1.3. Chuẩn nghề nghiệp Giáo viên trung học phổ thông
Sự tác động của chuẩn nghề nghiệp nhằm giúp giáo viên tự đánh giá,
giúp giáo viên thấy được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân từ đó xây dựng

kế hoạch rèn luyện phẩm chất nghề nghiệp và nâng cao năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ. Khi đó đội ngũ giáo viên trong trường hay trong cả hệ thống thấy
được điểm mạnh để phát huy và điểm yếu để khắc phục thì chắc chắn đội ngũ
giáo viên sẽ là đội ngũ mạnh về chất lượng.
Làm cơ sở để nhà trường tổ chức đánh giá, xếp loại năng lực nghề
nghiệp giáo viên từ đó xây dựng quy hoạch, tuyển dụng, kế hoạch đào tạo, bồi
dưỡng phát triển năng lực nghề nghiệp của giáo viên thường xuyên, liên tục,
tổ chức thực hiện chế độ chính sách đối với giáo viên
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông là hệ thống các yêu cầu cơ bản
đối với giáo viên phổ thông về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng
14


lực chuyên môn, nghiệp vụ và ngoại ngữ, tin học; năng lực xây dựng môi
trường giáo dục dân chủ và năng lực phát triển quan hệ xã hội.
1.3.1. Khái niệm về chuẩn, tiêu chuẩn, tiêu chí
 Chuẩn (Norm) là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, để hướng
theo đó mà làm cho đúng.
 Tiêu chuẩn (Standard) là quy định về những nội dung cơ bản, đặc
trưng thuộc mỗi lĩnh vực của chuẩn.
 Tiêu chí (Criterion) là yêu cầu và điều kiện cần đạt được ở một nội
dung cụ thể của mỗi tiêu chuẩn.
 Chỉ báo (Indicator) là đại lượng dùng để biểu thị cường độ, khuynh
hướng biến động, có tính chất định lượng hoặc định tính để xác định đặc
trưng, dấu hiệu nào đó của sự vật, hiện tượng.
 Minh chứng là các bằng chứng (tài liệu, tư liệu, sự vật, hiện tượng,
nhân chứng) được dẫn ra để xác nhận một cách khách quan mức độ đạt được
của tiêu chí.
1.3.2. Nội dung, mục đích và cấu trúc Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT
1.3.2.1. Nội dung cơ bản của Chuẩn nghề nghiệp

Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS, giáo viên THPT được ban hành
theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2009 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (gọi tắt là Chuẩn nghề nghiệp) bao gồm 6 tiêu
chuẩn với 25 tiêu chí nhằm đánh giá năng lực nghề nghiệp của giáo viên trên
cơ sở các hoạt động cơ bản của nghề dạy học [13]
- Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống (5 tiêu chí);
- Tiêu chuẩn 2: Năng lực tìm hiểu đối tượng, môi trường giáo dục (2
tiêu chí);
- Tiêu chuẩn 3 : Năng lực dạy học (8 tiêu chí);
- Tiêu chuẩn 4: Năng lực giáo dục (6 tiêu chí);
- Tiêu chuẩn 5: Năng lực hoạt động chính trị - xã hội (2 tiêu chí);
15