Văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần tập đoàn công nghệ CMC

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

LẠI THANH HƯNG

VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN
CÔNG NGHỆ CMC

LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN TRỊ CÔNG NGHỆ VÀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP

Hà Nội – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------LẠI THANH HƯNG

VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN
CÔNG NGHỆ CMC
Chuyên ngành: Quản trị Công nghệ và Phát triển doanh nghiệp
Mã số: Chuyên ngành thí điểm

LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN TRỊ CÔNG NGHỆ VÀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐỐ MINH CƯƠNG
XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết luận được đưa ra trong luận văn là trung thực, co
nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn

Lại Thanh Hưng


LỜI CẢM ƠN
Sau khi hoàn thành được luận văn tốt nghiệp này, ngoài sự nỗ lực của bản
thân, tác giả vô cùng cảm ơn sự giúp đỡ rất lớn từ PGS.TS Đỗ Minh Cương, người
đã luôn quan tâm, trách nhiệm và nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ, động viên tác giả
trong quá trình thực hiện nghiên cứu của mình.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Quý thầy cô đã giảng dạy trong quá trình
học thạc sĩ, Quý thầy cô trong Hội đồng bảo vệ đề cương, Quý thầy cô Khoa Sau
đại học, Quý thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã truyền đạt các kiến thức bổ
ích và co những gop ý quý báu về những hạn chế của Luận văn, giúp tác giả nhận ra
những vấn đề cần khắc phục để Luận văn được hoàn thiện hơn.
Tác giả xin được trân trọng cảm ơn các cán bộ, nhân viên công ty cổ phần
Tập đoàn công nghệ CMCđã giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian học tập và nghiên
cứu luận văn của mình.

Xin được trân trọng cảm ơn những người thân trong gia đình, bạn bè đã tạo
mọi điều kiện tốt nhất để tác giả co thể chuyên tâm hoàn thành Luận văn.
Nhằm hoàn thiện đề tài nghiên cứucủa mình tốt hơn nữa, Tác giả rất mong
tiếp tục nhận được sự chỉ bảo, giúp đỡ của các nhà chuyên môn, của các thầy cô
viện đào tạo Sau đại học trường ĐH Kinh Tế- ĐH Quốc Gia Hà Nội.


MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...................................................................................i
DANH MỤC BẢNG BIỂU.....................................................................................ii
DANH MỤC HÌNH VẼ.........................................................................................iii
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN
CỨU VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP................................................................6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu.....................................................................6
1.2. Cơ sở lý luận về văn hoá doanh nghiệp.........................................................10
1.2.1. Các quan niệm và định nghĩa về văn hoá doanh nghiệp............................10
1.2.2. Vai trò văn hóa doanh nghiệp....................................................................11
1.2.3. Các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển của VHDN..............12
1.2.4. Cấu trúc của văn hoá doanh nghiệp..........................................................15
1.2.5. Các biểu trưng văn hóa doanh nghiệp.......................................................17
1.2.6. Quá trình phát triển văn hóa doanh nghiệp...............................................21
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU...........26
2.1.Phương pháp nghiên cứu................................................................................26
2.2.Thiết kế quá trình nghiên cứu........................................................................26
2.2.1. Xác định vấn đề, đối tượng và mục đích nghiên cứu.................................27
2.2.2. Xác định số lượng mẫu nghiên cứu...........................................................28
2.2.3. Xây dựng thang đo và thiết kế bảng hỏi, phỏng vấn chuyên sâu................28
2.2.4. Thu thập dữ liệu.........................................................................................30
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY

CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN CÔNG NGHỆ CMC......................................................31
3.1. Tổng quan về CMC và quá trình xây dựng văn hoá doanh nghiệp............31
3.1.1. Giới thiệu tổng quan về quá trình xây dựng và phát triển của công ty cổ
phần Tập đoàn công nghệ CMC..........................................................................31
3.1.2. Quá trình xây dựng, áp dụng văn hoá doanh nghiệp của CMC................36

i


3.2. Nhận diện, đánh giá về văn hoá doanh nghiệp của CMC hiện nay............38
3.2.1. Các sản phẩm hữu hình của văn hoá CMC...............................................38
3.2.2. Những giá trị được tuyên bố của CMC.....................................................45
3.2.3. Các ngầm định nền tảng và quan niệm chung...........................................49
3.2.4. Khảo sát về cảm nhận, đánh giá của nhân viên về văn hoá doanh nghiệp
của CMC.............................................................................................................50
3.3. Đánh giá chung về Văn hoá doanh nghiệp tại CMC hiện nay....................58
3.3.1. Những thành tựu đã đạt được....................................................................58
3.3.2. Một số tồn tại và nguyên nhân...................................................................60
CHƯƠNG 4 : MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ DOANH
NGHIỆP CMC TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.............................................63
4.1. Sự ảnh hưởng của hội nhập quốc tế đến văn hóa doanh nghiệp CMC......63
4.2. Định hướng chiến lược của CMC giai đoạn 2015 – 2020.............................65
4.3. Một số giải pháp nhằm phát triển Văn hóa doanh nghiệp CMC trong giai
đoạn hiện nay.........................................................................................................66
4.3.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản và đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục về
văn hoá doanh nghiệp..........................................................................................66
4.3.2. Xây dựng phong cách văn hóa doanh nghiệp định hướng vào
khách hàng......................................................................................................67
4.3.3. Nêu cao vai trò và trách nhiệm xây dựng và phát huy VHDN của các cấp
lãnh đạo và cá nhân người đứng đầu các đơn vị.................................................67

4.3.4. Xây dựng quy chế khen thưởng, kỷ luật.......................................67
4.3.5. Tăng cường áp dụng chuẩn mực đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội
của công ty..........................................................................................................70
4.3.6. Đổi mới, hoàn thiện công tác quản trị VHDN của CMC phù hợp với các
thách thức và yêu cầu của thời hội nhập quốc tế................................................70
KẾT LUẬN............................................................................................................72
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................74
PHỤ LỤC

ii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

CNTT

Công nghệ thông tin

2

CNTT-VT

Công nghệ thông tin – viễn thông

3

ĐHQGHN

Đại học Quốc gia Hà Nội

4

ICT

Viễn thông và công nghệ thông tin

5

PGS.TS

Pho giáo sư. Tiến sỹ

6

Th.S

Thạc sỹ

7

VHDN

Văn hoa doanh nghiệp

iii


DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 1.1

Các loại lễ nghi trong tổ chức

19

2

Bảng 3.1

Đánh giá chung vai trò VHDN tại CMC

51

3

Bảng 3.2

Đánh giá về cấu trúc hữu hình của VHDN CMC

52

4

Bảng 3.3

Đánh giá về các giá trị được tuyên bố của CMC

53

5

Bảng 3.4

6

Bảng 3.5

Đánh giá về các ngầm định nền tảng và quan
niệm chung
Đánh giá về việc áp dụng, thực thi và quản trị
VHDN vào thực tế hoạt động của CMC

iv

Trang

55
56


DANH MỤC HÌNH VẼ

STT

Hình

Nội dung

1

Hình 1.1

Cấp độ văn hoa doanh nghiệp

15

2

Hình 1.2

Quy trình xây dựng VHDN

24

3

Hình 2.1

Quy trình nghiên cứu

27

4

Hình 3.1

Biểu đồ tăng trưởng của CMC giai đoạn 2007 - 2014

33

5

Hình 3.2

Các lĩnh vực kinh doanh chủ lực

33

6

Hình 3.3

Trụ sở chính CMC

39

7

Hình 3.4

Phòng làm việc CMC

40

8

Hình 3.5

Logo của CMC

41

9

Hình 3.6

Hoạt động từ thiện tại trung tâm Hy Vọng, Vĩnh Phúc

43

10

Hình 3.7

Tạp chí nội san Người CMC

44

11

Hình 3.8

Sinh hoạt ngoại khoa tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng

45

12

Hình 3.9

Giá trị cốt lõi của văn hoa CMC

48

13

Hình 3.10 Vai trò thực tế của VHDN tại CMC

51

14

Hình 3.11 Các giá trị văn hoá hữu hình của CMC

53

15

Hình 3.12 Các giá trị được tuyên bố của CMC

54

16

Hình 3.13

17

Hình 3.14

Các ngầm định nền tảng và quan niệm chung của
CMC
Đánh giá công tác xây dựng và quản trị VHDN của
CMC

v

Trang

55
57


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngày nay, bên cạnh sự giao thoa các nguồn lực còn co sự giao lưu giữa
nhiều dòng văn hoá đa dạng, ảnh hưởng tới phong cách, thái độ làm việc của doanh
nghiệp. Nhu cầu của con người cũng chuyển sang chú trọng tới các giá trị văn hoá
trong môi trường làm việc và cách thức quản trị nguồn nhân lực trong tổ chức. Cạnh
tranh bằng công nghệ kỹ thuật trong thời đại thế giới phẳng không còn chiếm địa vị
lâu dài và duy nhất do tính chất khuếch tán nhanh của công nghệ, kỹ thuật. Thay
vào đo là vai trò then chốt của văn hoá doanh nghiệp trong cạnh tranh bởi lẽ khác
với công nghệ kỹ thuật, văn hoá doanh nghiệp là yếu tố nền tảng, ổn định và rất kho
hoặc không thể bắt chước được toàn bộ, no sẽ tạo nên những nét riêng, sức hấp dẫn
cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
Xã hội ta cũng bắt đầu đề cập đến vấn đề văn hoá doanh nghiệp, tôn vinh văn
hoá doanh nhân, ngày càng xuất hiện những khoá đào tạo về văn hoá doanh nghiệp.
Tuy nhiên, những hoạt động trong lĩnh vực này vẫn còn mang tính hình thức cao,
chưa được quan tâm đúng mức, đại đa số doanh nghiệp vẫn chưa thực sự nhận thấy
vai trò quan trọng của việc xây dựng bản sắc văn hoá doanh nghiệp, chưa nhìn nhận
văn hoá doanh nghiệp như nền tảng, động lực phát triển của doanh nghiệp.
Trong bối cảnh đo, việc nghiên cứu văn hoá doanh nghiệp và ảnh hưởng
của no trong quá trình tồn tại và phát triển của doanh nghiệp mang ý nghĩa hết sức
quan trọng. Tác giả với mong muốn gop phần làm sáng tỏ thêm vai trò của văn hoá
doanh nghiệp đối với sự phát triển của Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC,
để từ đo thử đề xuất mô hình văn hoá doanh nghiệp phù hợp với nhu cầu phát triển
của doanh nghiệp.
CMC là một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam với trên
20 năm xây dựng và phát triển. Được tổ chức theo mô hình công ty mẹ - con với 10
công ty thành viên, liên doanh và viện nghiên cứu hoạt động tại Việt Nam và nhiều
nước trên thế giới, CMC đã và đang khẳng định vị thế trên thị trường nội địa và

1

hướng tới thị trường khu vực, quốc tế thông qua những hoạt động kinh doanh chủ
lực như: Tích hợp hệ thống, Dịch vụ phần mềm, Viễn thông – Internet và Sản xuất Phân phối các sản phẩm ICT.
Tại Việt Nam, Tập đoàn Công nghệ CMC được biết đến như là một đối tác
tin cậy và uy tín trong các dự án CNTT cấp trung và lớn trong các lĩnh vực: chính
phủ, giáo dục, thuế, kho bạc, hải quan, bảo hiểm, điện lực, ngân hàng, tài chính…
Thành công của CMC đến hiện tại được ghi nhận do nhiều nguyên nhân
nhưng không thể không kể đến vai trò của văn hoa CMC được xây dựng một cách
hệ thống bao gồm slogan, logo, tầm nhìn thương hiệu, triết lý kinh doanh, chuẩn
mực đạo đức, chiến lược kinh doanh…và trên hết là việc áp dụng, phát huy những
“nền tảng tư tưởng” này vào thực tế hoạt động của CMC, tạo nên bản sắc văn hoá
doanh nghiệp của CMC.
Tuy nhiên, cũng co ý kiến cho rằng sự phát triển VHDN của CMC đang bị
phai nhạt, liệu văn hoá của CMC co thể phát huy được sức mạnh của no khi hợp tác
kinh doanh, giao thoa với các nền văn hoá dân tộc khác biệt của các đối tác nước
ngoài với Việt Nam hay không?
Trong bối cảnh đo, việc duy trì và phát triển văn hoá doanh nghiệp cũng như
áp dụng no vào công tác quản trị doanh nghiệp hướng tới sự phát triển bền vững đòi
hỏi những người CMC phải đối mặt với những vấn đề và thử thách mới. Nghiên
cứu vấn đề này không đơn giản song co sức hấp dẫn và co tính cấp bách từ thực tế
phát triển của CMC.
Chính vì các lý do thiết yếu trên và ý nghĩa thực tiễn của no mà Tác giả đã
chọn đề tài: “Văn hoá doanh nghiệp của Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ
CMC” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ của mình nhằm tìm hiểu và đưa
ra đề xuất phát triển, hoàn thiện VHDN cho Tập đoàn Công nghệ CMC.
- Sự phù hợp của tên đề tài với chuyên ngành đào tạo:
Chương trình thạc sỹ Quản trị công nghệ và Phát triển doanh nghiệp là kết
quả của những nỗ lực của các nhà khoa học, những chuyên gia hàng đầu về công
nghệ và phát triển doanh nghiệp của Việt Nam. Chương trình co sự hợp tác với các

2

trường đại học quốc tế và do ĐHQGHN cấp bằng theo nguyên tắc đảm bảo chất
lượng và chuẩn đầu ra. Chương trình được tích hợp trục kiến thức liên ngành từ
quản lý kinh tế, quản trị kinh doanh tới các yếu tố về công nghệ và doanh nghiệp
nhằm tạo cho người học được tiếp cận với các kiến thức mới mà vẫn khuyến khích
khả năng tự học tập, tự nghiên cứu và đặc biệt là vận dụng một cách sáng tạo những
kiến thức đã học vào thực tế công việc của mỗi học viên.
Đề tài “Văn hoá doanh nghiệp của Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ
CMC” nhằm gop phần giúp người đọc tìm hiểu văn hoa Công ty cổ phần Tập đoàn
công nghệ CMC trong quá trình hình thành phát triển và đề xuất mô hình văn hoá
doanh nghiệp phù hợp với nhu cầu phát triển của công ty. Như vậy tên đề tài hoàn
toàn phù hợp với chuyên ngành mà Tác giả đã được đào tạo.
- Câu hỏi nghiên cứu của Tác giả đối với vấn đề nghiên cứu:
Nội dung đề tài về bản chất trả lời hai câu hỏi:
Câu hỏi thứ nhất:
Thực trạng văn hoa doanh nghiệp của Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ
CMC như thế nào? VHDN đo đã phù hợp và đáp ứng được nhu cầu phát triển
nhanh chong của lĩnh vực viễn thông và CNTT hiện nay chưa? No co phát huy
được sức mạnh tại từng chi nhánh khác nhau hay không ?
Câu hỏi thứ hai: Giải pháp tiếp tục duy trì, xây dựng và phát triển văn hoa
doanh nghiệp tại CMC trong thời kỳ kinh doanh cạnh tranh vô cùng khốc liệt? Cần
co những định hướng, giải pháp gì từ phương diện quản trị doanh nghiệp?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, đánh giá thực trạng của Văn hoá doanh nghiệp tại Công ty cổ
phần Tập đoàn công nghệ CMC từ đo đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện,
phát triển Văn hoá doanh nghiệp của công ty cổ phần tập đoàn công nghệ CMC
trong giai đoạn phát triển và hội nhập quốc tế.
Câu hỏi nghiên cứu:

3


1. Thực trạng văn hoá doanh nghiệp của CMC như thế nào, no đã phù hợp và
đáp ứng được nhu cầu hội nhập chưa? No co phát huy được sức mạnh tại các thị
trường nước ngoài hay không ?
2. Để hoàn thiện và phát huy văn hoá doanh nghiệp CMC trong giai đoạn
chủ động hội nhập quốc tế, khi công ty mở rộng kinh doanh tới các quốc gia khác,
thì cần co những định hướng, giải pháp gì từ phương diện quản trị doanh nghiệp?
Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ thứ nhất:
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của văn hoá doanh nghiệp, vai trò của
no trong hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Nhiệm vụ thứ hai:
* Xác định phương pháp nghiên cứu và cách thức tiến hành nghiên cứu.
* Khảo sát và đánh giá văn hoá doanh nghiệp của CMC, tìm ra các hạn chế
và nguyên nhân của no.
Nhiệm vụ thứ ba:
Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện văn hoa doanh nghiệp tại Công ty cổ
phần Tập đoàn công nghệ CMC để nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp và định
hướng cho sự phát triển bền vững của CMC.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu:
Luận văn tập trung nghiên cứu về văn hoa doanh nghiệp của Công ty cổ
phần Tập đoàn công nghệ CMC được xây dựng, duy trì và phát triển trong quá
trình hoạt động.
- Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC tại Việt Nam chủ
yếu trong lĩnh vực hoạt động kinh doanh viễn thông.

Về thời gian: Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC từ những ngày đầu
thành lập (09/1991) đến nay.
4. Những đóng góp của luận văn nghiên cứu

4


- Luận văn tổng hợp lý luận về VHDN của một số nhà nghiên cứu co uy tín,
dùng no làm cơ sở lý luận và công cụ nghiên cứu khi xem xét, đánh giá về VHDN
của Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC.
- Luận văn đã tập trung vào việc tìm hiểu về sự khác biệt trong chiến lược
kinh doanh và bản sắc văn hoá tại Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC so
với các doanh nghiệp cùng ngành của nước ta.
Luận văn cũng đã cố gắng co một số đong gop thực tiễn cho công tác quản
trị VHDN của CMC: Phân tích, đánh giá về thực trạng của VHDN của CMC hiện
nay, đánh giá cả mặt mạnh và hạn chế của no trong điều kiện phát triển của kinh tế
nước ta. Đồng thời đề xuất các quan điểm, giải pháp với Lãnh đạo Tập đoàn về
quản trị VHDN với mục tiêu tiếp tục hoàn thiện và phát triển no trong giai đoạn
hiện tại và tương lai. Với sự cố gắng nghiên cứu khách quan, co hệ thống và co sức
thuyết phục, Luận văn co khả năng giúp ích cho công tác quản trị VHDN noi riêng,
quản trị doanh nghiệp noi chung của Tập đoàn.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, Luận văn bao gồm 4
chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và tổng quan tình hình nghiên cứu về văn hoá
doanh nghiệp
Chương 2. Phương pháp luận và thiết kế nghiên cứu
Chương 3. Phân tích thực trạng văn hoa doanh nghiệp tại Công ty cổ phần
Tập đoàn công nghệ CMC
Chương 4. Giải pháp phát triển văn hoa doanh nghiệp phù hợp với Công ty

cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC

5


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ VĂN
HÓA DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Ngày nay, nhiều công ty lớn nhỏ trong và ngoài nuớc đã tìm hiểu, nghiên cứu
và áp dụng phương pháp quản lý bằng giá trị. Các công trình nghiên cứu đều đã
khẳng định rằng một doanh nghiệp muốn phát triển một cách bền vững cần xây
dựng cho mình những giá trị văn hoa doanh nghiệp đặc trưng.
Đã co rất nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới và cả Việt Nam về văn
hoa doanh nghiệp, văn hoa kinh doanh và trách nhiệm với xã hội. Co thể nêu ra một
số công trình tiêu biểu nghiên cứu khoa học, luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ kinh
tế đề cập và giải quyết các vấn đề liên quan đến VHDN như sau :
- PGS.TS. Đỗ Minh Cương - "Văn hoá kinh doanh và triết lý kinh doanh" –
NXB. Chính trị quốc gia, (2001). Đây là công trình đầu tiên ở nước ta trình bày một
cách hệ thống về các vấn đề văn hoá kinh doanh, văn hoá doanh nghiệp, triết lý
kinh doanh...từ phương diện cơ sở lý luận và thực tiễn trên thế giới và tại Việt Nam.
Công trình là một tài liệu tham khảo tốt, cung cấp những kiến thức hữu ích đối với
quá trình nghiên cứu luận văn này.
- PGS.TS. Dương Thị Liễu – "Văn hoá kinh doanh" – NXB Đại học Kinh tế
Quốc Dân, (2012). Công trình đã đề cập đến các lý thuyết về văn hoá kinh doanh,
các yếu tố cấu thành văn hoá kinh doanh. Công trình cũng dành phần lớn nội dung
để trình bày về thực trạng văn hoá kinh doanh tại Việt Nam, văn hoá kinh doanh
quốc tế cũng như đưa ra các tình huống văn hoá kinh doanh rất cụ thể và hữu ích.
- PGS.TS Nguyễn Mạnh Quân “Đạo đức kinh doanh và văn hoa công ty” –
NXB Đại học Kinh tế Quốc Dân, (2007) mang đến cho người đọc cơ sở lí luận về

văn hoa kinh doanh được luận giải thông qua các ví dụ cụ thể. Tác giả đã đưa ra
một số ảnh hưởng của văn hoa doanh nghiệp như: tăng sự gắn bo của nhân viên và
nâng cao hiệu quả của kinh doanh thông qua việc xem xét tính “mạnh - yếu” của

6


văn hoa doanh nghiệp. Tác giả cũng đưa ra các phương pháp xác minh văn hoa
doanh nghiệp: xác minh vể biểu trưng văn hoa công ty, xác minh tính đồng thuận/
mức độ ảnh hưởng của văn hoa công ty. Tác giả cũng nhận định rằng chiến lược kinh
doanh và môi trường họat động của doanh nghiệp co mối quan hệ qua lại với VHDN.
Tác giả đã đưa ra quy trình 3 giai đoạn trong phương pháp quản trị bằng giá trị: xác
định giá trị; truyền đạt rồi quán triệt; chuyển hoa thành động lực và hành động.
Bên cạnh đo, co nhiều bài viết trên các ấn phẩm, báo chí về xây dựng VHDN như:
Tạp chí Cộng sản, số 840, tháng 10 năm 2012, tác giả Mai Hải Oanh đã co
bài viết liên quan đến chủ đề phát triển văn hoa doanh nghiệp ở Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay. Tác giả đã chỉ ra xây dựng văn hoa là một yêu cầu khách quan đối
với sự phát triển của doanh nghiệp. Tác giả cũng tổng kết 04 nội dung chủ yếu trong
xây dựng văn hoa doanh nghiệp bao gồm: nâng cấp trình độ công nghệ và hiểu biết
của người lao động; đổi mới phương thức tổ chức và quản lí doanh nghiệp; nâng
cao năng lực người lãnh đạo; hình thành quy ước lao động. Trên cơ sở đo tác giả đã
đưa ra một số giải pháp chủ yếu đề phát triển văn hoa doanh nghiệp Việt Nam gồm
co: hình thành hệ quan điểm giá trị và chuẩn mực hành vi cho văn hoa doanh
nghiệp, nâng cao phẩm chất văn hoa người kinh doanh; kinh doanh gắn liền với
trách nhiệm xã hội, phát huy tinh thần làm chủ nhân viên.
Trên website kinhdoanhvn.net, thạc sĩ Trần Mạnh Hào chia sẻ về vai trò và
hình thức đánh giá văn hoa doanh nghiệp. Tác giảđưa ra các phương pháp và mô
hình đánh giá văn hoa doanh nghiệp, từ mô hình mang tính lý thuyết cao như khung
giá trị cạnh tranh (competing values framework), đến mô hình mang tính thực tiễn
như mô hình ba cấp độ văn hoa (thực tiễn, chuẩn mực, giá trị ngầm hiểu chung) cho

đến mô hình bốn điều kiện của văn hoa nhằm hướng tới mục đích xác định lợi ích
và thách thức của văn hoá doanh nghiệp.
Trong bối cảnh Việt Nam chủ động tham gia và hội nhập mạnh mẽ vào nền
kinh tế toàn cầu, văn hoa doanh nghiệp cũng là đề tài được quan tâm tại nhiều Hội
thảo trong nước với nhiều quy mô khác nhau:

7


- Hội thảo “Xây dựng Văn hoa doanh nghiệp ở nước ta hiện nay” do Ban
Tuyên giáo Trung ương cùng Bộ Văn hoa Thể thao và Du lịch tổ chức năm 2008.
Các tham luận tập trung vào 05 vấn đề chính: bàn về xây dựng văn hoa doanh
nghiệp; quan hệ hữu cơ giữa xây dựng văn hoa doanh nghiệp với xây dựng văn hoa
quản lý nhà nước; văn hoa doanh nghiệp tiếp cận từ thực tiễn; những thuận lợi, kho
khăn cần giải quyết để xây dựng văn hoa doanh nghiệp; một số giải pháp để xây
dựng và phát triển văn hoa doanh nghiệp Việt Nam.
- Hội Doanh nhân trẻ TP. HCM tổ chức buổi tọa đàm “Văn hoa doanh nghiệp
- Ứng dụng vào thực tiễn”, thạc sĩ Phạm Văn Chính đã chia sẻ một số kinh nghiệm
về xây dựng một văn hoa doanh nghiệp co giá trị, anh nhấn mạnh khi doanh nghiệp
xây dựng được một văn hoa phù hợp sẽ tạo ra niềm tự hào của nhân viên từ đo mọi
người sẽ phấn đấu và làm việc hết mình vì mục tiêu chung một cách tự nguyện.
Diễn giả nêu ra 3 yếu tố cấu thành chính của văn hoa doanh nghiệp bao gồm phần
bề mặt (cơ sở vật chất, biểu tượng …), phần ứng xử (quy tắc ứng xử) và phần tư
duy (giá trị cốt lõi và triết lí kinh doanh).
- Hội thảo “Xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chuẩn văn hoa” do
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức ngày 23/9/2011 đã tập trung bàn về các
tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét và công nhận “Cơ quan đạt chuẩn văn hoa”, “Đơn vị
đạt chuẩn văn hoa” và “Doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoa”.
Văn hoa doanh nghiệp cũng là đề tài của nhiều nghiên cứu khoa học các cấp,
các luận văn thạc sỹ như :

Th.S Lê Thị Bích Ngọc, Th.S Phan Tú Anh – "Văn hoá doanh nghiệp Học
viện bưu chính viễn thông để phát triển bền vững và hội nhập quốc tế" - Đề tài
nghiên cứu khoa học cấp học viện (2010). Công trình trình bày một số vấn đề chung
về VHDN ; phân tích, đánh giá thực trạng VHDN của Học viện công nghệ bưu
chính viễn thông thông qua các biểu trưng trực quan và phi trực quan ; đề xuất giải
pháp để tiếp tục xây dựng, duy trì và phát triển VHDN của Học viện.
Về luận văn thạc sỹ, đã co một số nghiên cứu đề cập đến văn hoá doanh
nghiệp khá tổng quát và mang tính thực tiễn cao:

8


- Đỗ Thị Thanh Tâm “Xây dựng văn hoa doanh nghiệp cho các doanh nghiệp
Việt Nam trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế” (2010). Trong phần cơ sở lí luận,
tác giả đã tiến hành đưa ra các lí thuyết về xây dựng văn hoa doanh nghiệp cũng
như duy trì và phát huy văn hoa doanh nghiệp. Luận văn quan tâm nhiều tới sự phát
triển của doanh nghiệp sau khi Việt Nam gia nhập WTO, trong đo đi sâu nghiên cứu
văn hoa doanh nghiệp, yếu tố tạo ra sự khác biệt của một doanh nghiệp cụ thể.
- Đỗ Thị Hà Hạnh “Phát triển văn hoa doanh nghiệp của công ty thông tin di
động”, (2010). Khi phân tích thực trạng văn hoa doanh nghiệp của Mobifone, tác
giả đã mô tả tổng quan về lịch sử hình thành phát triển công ty, mô hình họat động
và cơ cấu tổ chức, các dịch vụ của công ty cũng như tình hình sản xuất kinh doanh.
Tác giả cũng tiến hành khảo sát các nội dung của văn hoa công ty Mobifone và các
họat động triển khai văn hoa doanh nghiệp tại Mobifone. Trên cơ sở đánh giá văn
hoa doanh nghiệp tác giả đưa ra các điểm mạnh: Xây dựng được thương hiệu mạnh
trên thị trường, được khách hàng đánh giá và ghi nhận văn hoa của Công ty, thể
hiện được những nét văn hoa doanh nghiệp nổi trội. Ngoài ra văn hoa doanh nghiệp
tại Mobifone cũng còn một số hạn chế như: chưa đổi mới, chưa co màu sắc đặc
trưng, công tác truyền thông và phát triển trong tiềm thức chưa được tốt. Tác giả đã
đưa ra một số nguyên nhân khách quan và chủ quan cho những hạn chế trên đây

điển hình như tiêu chí đánh giá công việc, lực lượng lao động lớn và trải dài. Trên
cơ sở phân tích hiện trạng, tác giả đã đưa ra các giải pháp nhằm phát triển văn hoa
doanh nghiệp Mobifone.
- Vương Văn Lợi “Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng phát triển
Việt Nam” (2012). Tác giả đưa quy trình nhằm xây dựng và hoàn thiện văn hoa doanh
nghiệp. Quy trình này gồm 03 bước là: định hình văn hoa doanh nghiệp, triển khai xây
dựng và ổn định và phát triển văn hoa. Mục đích của bước định hình văn hoa doanh
nghiệp là xây dựng được triết lí kinh doanh cho mình. Khi tiến hành xem xét thực trạng
văn hoa doanh nghiệp tại ngân hàng, tác giả tiến hành khảo sát thực trạng trên các biểu
hiện hữu hình và các biểu hiện vô hình. Trong phần giải pháp nhằm hoàn thiện văn hoa
của ngân hàng tác giả đề xuất hoàn thiện các tiền đề cần thiết cho văn hoa doanh

9


nghiệp. Bên cạnh đo, cùng với việc rà soát các thiếu sot trong quy trình xây dựng văn
hoa doanh nghiệp, tác giả đã đề xuất các kiến nghị tương ứng.
Như vậy, co thể thấy số lượng các công trình nghiên cứu về văn hoa doanh
nghiệp rất phong phú chứng tỏ sự hấp dẫn của đề tài này đối với các nhà nghiên
cứu. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng của các doanh nghiệp cụ thể, hiện nay tại
Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC chưa co một công trình nghiên cứu
hoàn chỉnh về việc phát triển văn hoa doanh nghiệp.
1.2. Cơ sở lý luận về văn hoá doanh nghiệp
1.2.1. Các quan niệm và định nghĩa về văn hoá doanh nghiệp
Từ xưa đến nay, thế giới đã co rất nhiều khái niệm về văn hoa được đưa ra.
Văn hoa được tạo ra và phát triển trong quan hệ qua lại giữa con người và xã hội.
Song chính văn hoa lại tham gia vào việc tạo nên con người, và duy trì sự bền vững
và trật tự xã hội. Văn hoa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua quá
trình xã hội hoa. Văn hoa được tái tạo và phát triển trong quá trình hành động và
tương tác xã hội của con người. Văn hoa là trình độ phát triển của con người và của

xã hội được biểu hiện trong các kiểu và hình thức tổ chức đời sống và hành động
của con người cũng như trong giá trị vật chất và tinh thần mà do con người tạo ra.
1.2.1.1. Văn hóa doanh nghiệp:
Theo Robert A. Cooke, "văn hoá doanh nghiệp chính là những hành vi mà các
thành viên tin rằng họ cần phải phù hợp và đáp ứng mong đợi trong tổ chức của
họ" (11).
Theo Deal và Kennedy, (2000)."Văn hóa doanh nghiệp đơn giản là cách thức
mà doanh nghiệp triển khai hoạt động kinh doanh của mình". (12)
Tuy nhiên, định nghĩa phổ biến và được chấp nhận rộng rãi nhất là định
nghĩa của chuyên gia nghiên cứu các tổ chức Edgar Schein, (1992): “Văn hoá
công ty là tổng hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học
được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi
trường xung quanh”. (14)

10


Tại Việt Nam các nhà nghiên cứu về văn hoá doanh nghiệp cũng đưa ra định
nghĩa khác:
Theo PGS.TS. Dương Thị Liễu:"Văn hoá doanh nghiệp là một hệ thống các giá trị,
các chuẩn mực, các quan niệm và hành vi của doanh nghiệp, chi phối hoạt động
của mọi thành viên trong doanh nghiệp và tạo nên bản sắc kinh doanh riêng của
doanh nghiệp". (6)
Các khái niệm trên đều đã đề cập đến những nhân tố tinh thần của văn hoá
doanh nghiệp như: Các quan niệm chung, các giá trị, các huyền thoại, nghi thức…
của doanh nghiệp nhưng chưa đề cập đến nhân tố vật chất - nhân tố quan trọng của
văn hoá doanh nghiệp.
Trên cơ sở kế thừa những nghiên cứu của các học giả và hệ thống nghiên cứu
logic về văn hoá và văn hoá kinh doanh, VHDN được PGS.TS Đỗ Minh Cương
định nghĩa như sau:“ Văn hoá doanh nghiệp là một dạng văn hoá tổ chức bao gồm

những giá trị, những nhân tố văn hoá mà doanh nghiệp làm ra trong quá trình sản
xuất, kinh doanh, tạo nên cái bản sắc của doanh nghiệp và tác động tới tình cảm, lý
trí và hành vi của tất cả các thành viên của nó”. (2)
1.2.2. Vai trò văn hóa doanh nghiệp
 VHDN là nguồn lực tạo ra lợi thế cạnh tranh
Để co được những lợi thế cạnh tranhnhư: chất lượng sản phẩm, chi phí, sự linh
hoạt, thời gian giao hàng… doanh nghiệp phải co những nguồn nhân lực, tài chính, công
nghệ máy moc, nguyên vật liệu, phương pháp tổ chức công việc. Nguồn lực tài chính,
máy moc, nguyên vật liệu đong vai trò lợi thế so sánh với đối thủ cạnh tranh trước khách
hàng. Nguồn nhân lực đong vai trò tham gia vào toàn bộ quá trình chuyển hoa các nguồn
lực khác thành sản phẩm, vì vậy co ý nghĩa quan trọng trong việc quyết định tạo ra
những lợi thế cạnh tranh như chất lượng sản phẩm, thời gian giao hàng.
 VHDN tạo nên bản sắc của doanh nghiệp
Những doanh nghiệp thành công thường là những doanh nghiệp chú trọng tới
xây dựng, tạo ra môi trường văn hoa riêng biệt so với doanh nghiệp khác. Bản sắc
văn hoa không chỉ để nhận diện doanh nghiệp với bên ngoài mà còn là nguyên tắc
ứng xử chung cho toàn thể cán bộ nhân viên của doanh nghiệp.

11


Tại bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử tồn tại của mình, mỗi doanh nghiệp
đều xây dựng cho mình hệ thống các yếu tố văn hoa hữu hình như sản phẩm, trang
phục, phong cách ứng xử… và các yếu tố vô hình như cảm nhận của người khác khi
tiếp xúc với doanh nghiệp. Chính những yếu tố đo sẽ tạo nên bản sắc cho doanh
nghiệp, giúp phân biệt được với các doanh nghiệp khác.
 Thu hút nhân tài, tăng cường sự gắn bó giữa các thành viên
Một doanh nghiệp co một nền văn hoá tốt sẽ giúp cho doanh nghiệp thu hút
được nhân tài, giữ chân được nhân tài, củng cố được lòng trung thành của các nhân
viên đối với doanh nghiệp. Vì người lao động làm việc không chỉ vì tiền mà còn vì

các mục đích khác nữa nhất là khi họ đã thoả mãn phần nào về mặt kinh tế. Trong
một số trường hợp co một nền văn hoá doanh nghiệp chất lượng, các thành viên
nhận thức rõ ràng về vai trò của bản thân mình trong toàn bộ tổng thể doanh nghiệp,
họ sẽ gắn bo và làm việc vì mục tiêu và mục đích chung của doanh nghiệp.
 Văn hoá doanh nghiệp khích lệ quá trình đổi mới và sáng tạo
Ở những doanh nghiệp co môi trường văn hoá tốt các cá nhân được khuyến
khích để đưa ra ý kiến, sáng kiến, thậm chí cả các cá nhân ở cấp cơ sở, sự khích lệ
này phát huy được tính năng động sáng tạo của mọi thành viên trong doanh nghiệp,
là cơ sở cho quá trình nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp. Mặt khác, những
thành công của nhân viên trong công việc sẽ tạo động lực về sự gắn bo của họ với
doanh nghiệp lâu dài và tích cực hơn.
1.2.3. Các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển của VHDN
1.2.3.1. Các yếu tố tác động bên trong
 Ngành nghề kinh doanh
Các công ty thương mại co văn hoa khác với công ty sản xuất và chế biến...
Điều này thấy rất rõ trong các công ty liên doanh. Các bên đối tác sẽ mang đến cho
công ty liên doanh những văn hoa khác nhau của doanh nghiệp mình. No thể hiện rõ
ở các kho khăn trong công tác quản lý, ở việc xác lập một phong cách quản lý
chung dung hòa giữa các bên đối tác trong các công ty liên doanh, bởi vì mỗi bên
nhìn nhận đối tác của mình theo con mắt riêng của họ. Chính vì vậy để thu được

12


thành công trong quản lý, các nhà quản lý của công ty liên doanh cần phải hiểu biết
sâu sắc và chính xác về văn hoa và các giá trị của phía đối tác từ đo mới co các
hành vi phù hợp tránh các mâu thuẫn và bất đồng không cần thiết.
 Lịch sử và qui mô doanh nghiệp
Tại mỗi thời kỳ tồn tại, từng doanh nghiệp đều co những đặc điểm mang tính
đặc thù cả về cơ cấu tổ chức, cơ chế hoạt động và đặc trưng văn hoa. Thực tế cho

thấy, những doanh nghiệp co lịch sử phát triển lâu đời và bề dày truyền thống
thường kho thay đổi về tổ chức hơn những doanh nghiệp non trẻ chưa định hình rõ
phong cách hay đặc trưng văn hoa.
Trong một tập đoàn, văn hoá doanh nghiệp của một công ty con thường bao
gồm văn hoá chính thống của tập đoàn và văn hoá thành phần gắn liền với văn hoá
của xã hội nơi công ty tồn tại.
Để thành công thì hai hình thức văn hoa này không thể tách biệt, hoặc tồn tại
riêng lẻ, đối kháng mà phải co mối quan hệ tương trợ nhau. Trong đo giá trị văn hoa
chính thống phải mang tính chất chi phối văn hoa thành phần.
 Hình thức sở hữu của doanh nghiệp
Các công ty cổ phần sẽ co những giá trị văn hoa khác với giá trị văn hoa của
các công ty trách nhiệm hữu hạn và càng khác với giá trị văn hoa của các công ty
của nhà nước. Sở dĩ như vậy vì bản chất hoạt động và điều hành cũng như ra quyết
định của các công ty này là khác nhau. Theo các nhà nghiên cứu thì các công ty nhà
nước thường co giá trị văn hoa thích sự tuân thủ, ít chú ý đến hoạt động chăm soc
khách hàng trong khi các công ty tư nhân lại co giá trị văn hoa hướng tới khách
hàng và ưa thích sự linh hoạt hơn.
 Người lãnh đạo
Là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến văn hoa doanh nghiệp,là người
quyết định cơ cấu tổ chức và công nghệ được áp dụng trong doanh nghiệp, mà còn
là người sáng tạo ra các biểu tượng, các ý thức hệ, các hệ thống giá trị áp dụng
trong doanh nghiệp, sáng tạo ra niềm tin, các giai thoại, nghi lễ, các nguyên tắc,
mục tiêu, chiến lược…của doanh nghiệp.

13


1.2.3.2. Các yếu tố tác động bên ngoài
 Nền văn hóa xã hội
Văn hoa doanh nghiệp là một bộ phận của văn hoa dân tộc. Vì vậy sự phản chiếu

của văn hoa dân tộc, văn hoa xã hội lên nền văn hoa kinh doanh là một điều tất yếu. Mỗi
cá nhân trong nền văn hoa doanh nghiệp cũng thuộc vào một nền văn hoá cụ thể, với
một phần nhân cách tuân theo các giá trị văn hoá dân tộc. Và khi tập hợp thành một
nhom hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận, một doanh nghiệp, những cá nhân này sẽ mang
theo những nét nhân cách đo. Tổng hợp những nét nhân cách này làm nên một phần
nhân cách của doanh nghiệp, đo là các giá trị văn hoá dân tộc không thể phủ nhận được.
 Thể chế và chính sách kinh tế
Gồm thể chế chính trị, thể chế kinh tế, thể chế văn hoa, các chính sách của
chính phủ, hệ thống pháp luật...là những yếu tố thuộc môi trường kinh doanh co ảnh
hưởng sâu sắc tới việc hình thành và phát triển văn hoa kinh doanh. Các chủ thể
kinh doanh phải co tri thức, co văn hoa để khai thác và sử dụng các nguồn lực co
hạn như vốn liếng, lao động, tài nguyên,.. một cách co hiệu quả nhất.
 Khách hàng
Với vai trò là người gop phần tạo ra doanh thu, khách hàng cũng đong gop
một phần rất quan trọng vào việc tạo ra lợi nhuận lâu dài và bền vững cho chủ thể
kinh doanh. Nhất là trong xã hội hiện đại, khách hàng không mua sản phẩm thuần
tuý, họ muốn mua những giá trị, họ đưa ra các quyết định dựa trên bối cảnh văn hoá
chứ không đơn thuần là những quyết định co tính chất thiệt hơn.
 Quá trình toàn cầu hóa
Các nền kinh tế ngày càng trở nên phụ thuộc lẫn nhau, tiến dần đến một hệ thống
kinh tế toàn cầu. Trong quá trình toàn cầu hoá diễn ra sự giao lưu giữa các nền văn hoá
kinh doanh, đã bổ sung thêm giá trị mới cho văn hoá kinh doanh mỗi nước, làm phong
phú thêm kho tàng kiến thức về kinh doanh, biết cách chấp nhận những luật chơi chung,
những giá trị chung để cùng hợp tác phát triển.

14


1.2.4. Cấu trúc của văn hoá doanh nghiệp
Theo mô hình của Edgar H.Schei sau đây, cấu trúc của một hệ thống v ăn hoá

doanh nghiệp được chia làm ba mức độ khác nhau thể hiện mức độ cảm nhận
được các giá trị văn hoá trong doanh nghiệp. Cách tiếp cận này được nhiều nhà
nghiên cứu trong nước và trên thế giới chấp nhận và sử dụng khi nghiên cứu về
văn hoá doanh nghiệp.
Trực quan
Giá trị được chấp nhận

Quan niệm chung
(Giá trị, thái độ, niềm tin, lý tuởng)

Hình 1.1: Cấp độ văn hóa doanh nghiệp
Nguồn: Edgar H. Schein, 1992. Organizational Culture and Leadership
● Cấp độ thứ nhất: Biểu trưng trực quan của doanh nghiệp
Bao gồm tất cả những sự vật và hiện tượng mà một người co thể nhìn, nghe và
cảm nhận với một tổ chức như:
- Cơ cấu tổ chức
- Kiến trúc; cách bài trí công nghệ, sản phẩm
- Các bản quy định nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp
- Lễ nghi và lễ hội hàng năm
- Các biểu tượng, logo, khẩu hiệu, tài liệu quảng cáo của doanh nghiệp
- Ngôn ngữ, cách ăn mặc, xe cộ, chức danh, cách biểu lộ cảm xúc, hành vi ứng
xử thường thấy của các thành viên và cá nhom làm việc trong doanh nghiệp
- Những câu chuyện và huyền thoại về tổ chức
- Hình thức mẫu mã sản phẩm

15


- Thái độ và cung cách ứng xử của các thành viên doanh nghiệp
Đây là cấp độ văn hoá dễ dàng nhận biết ngay trong lần tiếp xúc đầu tiên,

đặc biệt là những yếu tố vật chất như kiến trúc, cách bài trí, đồng phục... Cấp độ văn
hoá này co đặc điểm chung là chịu ảnh hưởng của tính chất công việc kinh doanh
của doanh nghiệp, quan điểm của người lãnh đạo... Vì vậy, cấp độ văn hoá này dễ
thay đổi và ít thể hiện được những giá trị thực sự của văn hoá doanh nghiệp.
● Cấp độ thứ hai: Những giá trị được tuyên bố
Bao gồm các chiến lược, mục tiêu và triết lý của doanh nghiệp, đây là
kim chỉ nam cho hoạt động của toàn bộ nhân viên và thường được doanh nghiệp
công bố. Những giá trị được tuyên bố cũng co tính hữu hình vì người ta co thể nhận
biết và diễn đạt chúng một cách rõ ràng, chính xác. Chúng cũng thực hiện chức
năng hướng dẫn cho các thành viên trong doanh nghiệp ứng pho với một số tình
huống cơ bản và rèn luyện cách ứng xử cho các thành viên mới trong môi trường
doanh nghiệp.
● Cấp độ thứ ba: Những quan niệm chung, những ngầm định nền tảng.
Bao gồm những niềm tin, nhận thức, suy nghĩ, tình cảm co tính vô thức, mặc
nhiên được công nhân trong doanh nghiệp. Các quan niệm chung được hình thành và
tồn tại trong một thời gian dài, chúng ăn sâu vào tâm lý của hầu hết các thành viên
trong Văn hoa doanh nghiệpvà trở thành điều mặc nhiên được công nhận.Các ngầm
định nền tảng này thường là những suy nghĩ, trạng thái cảm xúc đã ăn vào tiềm thức
mỗi cá nhân và tạo thành nét chung trong tập thể tổ chức. Đo là những quy ước bất
thành văn nhưng no tạo nên mối liên kết ngầm giữa các thành viên trong tổ chức, tạo
nên nền tảng giá trị, niềm tin, lối suy nghĩ và cách hành động của họ.
Khi một doanh nghiệp đã hình thành cho mình những quan niệm chung và
các niềm tin tốt đẹp, các thành viên trong doanh nghiệp sẽ cùng nhau chia sẻ và
hành động theo quan niệm chung đo và rất kho chấp nhận những hành vi đi ngược
lại với quan niệm chung.
Theo đo, Schein cho rằng bản chất của văn hoá tổ chức noi chung hay văn hoá
doanh nghiệp noi riêng là nằm ở những ngầm định và quan niệm chung của chúng.

16