bai 16,17(3 cot)

Bài 16 :
sự suy sụp của nhà trần cuối thế kỉ XIV
Tiết 30 : I. tình hình kinh tế, x hội.ã
I. Mục tiêu bài học :
1. Kiến thức : - Sự suy yếu của nhà Trần cuối thế kỷ 14 dẫn đến nền kinh tế, xã
hội sa sút nghiêm trọng. Vua quan chỉ lo ăn chơi sa đọa.
- Một loạt khởi nghĩa nổ ra.
2. Kĩ năng : so sánh với thời kỳ thành lập và giai đoạn kháng chiến chống Mông - Nguyên.
3. T t ởng : - Bồi dỡng tình cảm yêu thơng nhân dân lao động.
- Thấy đợc vai trò của nhân dân trong lịch sử.
II. Thiết bị : Lợc đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỷ 14.
III. Thiết kế bài dạy :
1. Kiểm tra bài cũ : - Em có nhận xét gì về tình hình văn hoá, giáo dục, khoa học, nghệ thuật
thời Trần ?
-Vì sao văn hoá, khoa học, giáo dục thời Trần phát triển ?
2. Vào bài :
3. Bài mới :
Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng
Hoạt động 1:
? So với thời kỳ trớc, kinh
tế thời Trần từ nửa sau thế
kỷ 14 ra sao ? Hậu quả ?
* Cho học sinh đọc phần chữ nhỏ.
- Vua Trần Dụ Tông bắt dân đào hồ
lớn trong hoàng thành, chất đá giữa
hồ làm núi, bắt dân chở nớc mặn từ
biển đổ vào hồ nhỏ nuôi hải sản. T-
ớng Trần Khánh D nói : " Tớng là
chim ng, dân là vịt, lấy vịt nuôi chim
ng có gì là lạ ? " (Nguyễn Phi Khanh
).

?Tại sao có tình trạng này?
Hoạt động 2:
- Mất mùa, đói kém.
- Nông dân phải bán ruộng
đất, vợ con ... -> biến thành
nô tỳ bị bóc lột nặng nề.
- Vua không quan tâm.
- Quan lại, địa chủ đua nhau
bóc lột.
1. Tình hình kinh tế :
- Ruộng đất nằm trong tay
vơng hầu, quý tộc, địa chủ,
nhà chùa.
- Vua không quan tâm đến nhân
dân.
- Đời sống nhân dân khổ cực.

2. Tình hình xã hội :
? Trớc tình hình đời sống của nhân
dân nh vậy, vua quan nhà Trần đã
làm gì ?
? Việc làm của thầy Chu Văn An cho
ta thấy điều gì ?
Giáo viên : Nhà Trần ngày càng suy
sụp hơn. Dụ Tông chết. Dơng Nhật
Lễ lên cầm quyền
Giáo viên : tình hình nớc ta nh vậy,
Champa nhòm ngó xâm lợc, nhà
Minh đa những yêu sách ngang ngợc
=> đời sống nhân dân càng khổ cực,

họ vùng lên đấu tranh.
? Nguyên nhân nổ ra các cuộc khởi
nghĩa ?
? Em hiểu thế nào là " chẩn cứu dân
nghèo " ?
-> Do thiếu tổ chức, thiếu sự ủng hộ
của nhân dân ở các nơi => Thất bại.
- 1379, Nguyễn Thanh tự xng Linh
đức vơng (sông Chu ) và ở Nông
Cống, Nguyễn Kỵ cũng xng vơng
tiến hành khởi nghĩa => Thất bại.
- Nhà s Phạm S Ôn hô hào nông dân
nổi dậy ở Quốc Oai (1390), hoạt
động mạnh ở Sơn Tây -> Chiếm
Thăng Long -> Vua Trần phải chạy
sang Bắc Giang => Cũng thất bại.
? Các cuộc khởi nghĩa liên tiếp nổ ra
cuối triều Trần báo hiệu điêù gì ?
- Vua quan vẫn lao vào cuộc
sống ăn chơi sa đoạ.
- Ông là vị quan thanh liêm
- Kỉ cơng phép nớc triều
chính lũng đoạn...
Học sinh đọc phần in chữ
nhỏ.
- Học sinh thảo luận.
- Là phản ứng mãnh liệt của
nhân dân đối với nhà Trần.
-Vua quan chỉ lo ăn chơi sa đoạ.
- Champa xâm lợc

- Nhà Minh yêu sách
=> Đời sống nhân dân khổ cực.
* Các cuộc khởi nghĩa nhân dân :
a. Khởi nghĩa Ngô Bệ (Hải Dơng)
(1344-1360) -> Thất bại.
b. Khởi nghĩa Nguyễn Thanh,
Nguyễn Kỵ Thanh Hoá ), năm
1379 => Thất bại.
c. Khởi nghĩa của Phạm S Ôn
1390 ở Hà Tây -> Bị đàn áp.
d. Khởi nghĩa của Nguyễn Nhữ
Cái (1399-1400) (Sơn Tây, Vĩnh
Phúc, Tuyên Quang ) -> Thất bại.
4. Củng cố -- dặn dò : + Làm các bài tập.
+ Đọc phần II.
Tiết 31 : II. nhà hồ và cải cách của hồ quý ly
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức : - Nhà Hồ thay nhà Trần trong hoàn cảnh đất nớc gặp nhiều khó
khăn, đói kém.
-Sau khi lên ngôi, Hồ Quý Ly cho thi hành nhiều chình sách cải cách để chấn hng đất nớc.
2. T t ởng : Thấy đợc vai trò to lớn của quần chúng nhân dân .
3. Kĩ năng : Phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử Hồ Quý Ly.
II. Thiết bị : Tranh ảnh, di tích thành nhà Hồ ở Thanh Hoá.
III. Thiết kế bài dạy :
1. Kiểm tra bài cũ : - Tình hình kinh tế, xã hội nớc ta nửa sau thế kỷ 14 ?
- Kể tên các cuộc khởi nghĩa nông dân thời kỳ này ? Nhận xét ?
2. Vào bài :
3. Bài mới :
Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng
Hoạt động 1.

? Cuối thế kỷ 14, tình hình
xã hội Đại Việt nh thế nào?
- Nhà Trần không đủ sức
cai trị đất nớc. Hồ Quý Ly
phế truất vua Trần, năm
1400 lên làm vua.
Hoạt động 2
? Nêu nhận xét về Hồ Quý
Ly ?
? Về chính trị, Hồ Quý Ly đã
thực hiện những biện pháp
nào?
*Đại Ngu : Nớc lớn
(Ngu : Hoà Bình, Đại : Lớn)

? Tại sao Hồ Quý Ly lại bỏ
những quan lại nhà Trần ?
?Việc cử quan lại về địa
phơng thăm hỏi nhân dân
có ý nghĩa gì ?
?Về kinh tế có những cải
cách gì ?
? Nhận xét về các chính
sách kinh tế của nhà Hồ ?
? Em hiểu chính sách hạn
nô?
? Cải cách về văn hoá giáo
dục có ý nghĩa, tác dụng ?
? Chính sách quốc phòng
thể hiện điều gì ?

- Cho quan sát ảnh nhà Hồ
- nhận xét.
?Nêu những nhận xét của
em về những cải cách của
Hồ Quý Ly ?
- Nhà nớc suy yếu.
- Làng xóm tiêu điều,
nhân dân đói khổ tiêu
tán.
- Đọc phần in chữ
nghiêng
- Dựa vào phần in chữ
nhỏ.
- Cảnh giác, lo sợ bị lật
đổ.
- Quan tâm, thu phục
lòng dân.
-Đọc phần in chữ
nghiêng.
- Khôi phục, nâng cao đời
sống nhân dân.
- Hạn chế nô tỳ trong các
vơng hầu, quý tộc.
- Tăng số ngời sản xuất
trong xã hội.
- Đọc phần in chữ nhỏ.
-> Thay đổi chế độ cũ.
- Kiên quyết bảo vệ đất
nớc.
- ổn định, củng cố, khôi

phục đất nớc về mọi mặt.
1. Nhà Hồ thành lập :
- 1400 : Nhà Trần suy sụp
- Hồ Quý Ly lên ngôi lập ra nhà Hồ.
2. Những biện pháp của Hồ Quý Ly :
a.Về chính trị :
- Cải tổ hàng ngũ võ quan

- Đổi tên nớc Đại Ngu.
- Quy định cách làm việc của bộ máy
chính quyền.
- Thay thế các quý tộc nhà Trần bằng
những ngời không thuộc dòng họ Trần.
- Cử quan về các lộ thăm hỏi nhân dân.
b. Về kinh tế :
- Phát hành tiền giấy.
- Ban hành chính sách hạn điền.
- Quy định lại thuế đinh, thuế ruộng.
c. Về xã hội :
- Thực hiện chính sách hạn nô.

d. Về giáo dục :
- Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.
- Sửa đổi quy chế thi cử, học tập.
e. Về quốc phòng :
- Tăng quân số
- Chế tạo nhiều loại súng mới.
- Phòng thủ nơi hiểm yếu.
- Xây dựng thành kiên cố.
- Làm bài tập : 5, 6 / 47

Hoạt động 3
? Những cải cách của Hồ
Quý Ly có tác dụng nh thế
nào ?
? Bên cạnh những u điểm
còn có những hạn chế gì ?
? Tại sao Hồ Quý Ly lại
làm đợc những điều đó ?
- Nhà Trần quá yếu, đất
nớc đang đứng trớc nguy
cơ có ngoại xâm đe doạ.
3. Tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly :
* Ưu điểm :
- Hạn chế ruộng đất ( tập trung) của giai
cấp địa chủ.
- Làm suy yếu thế lực còn lại của nhà
Trần.
- Tăng nguồn thu nhập cho đất nớc.
* Hạn chế :
- Còn một số chính sách cha hoàn chỉnh,
cha triệt để.
- Cha phù hợp với tình hình thực tế và
lòng dân.
4. Củng cố -Dặn dò : + Sự thành lập của nhà Hồ ? Những biện pháp của nhà Hồ ?
+ Tác dụng và hạn chế của những chính sách đó ?
+ Làm bài tập 7,8.
+ Chuẩn bị : Ôn tập chơng II + chơng III.
Nhóm 1 : Đờng lối kháng chiến chống giặc ( chống Tống + chông Nguyên - Mông )?
Nhóm 2 : Nông nghiệp thời Lý, Trần, Hồ
Nhóm 3 : Thủ công nghiệp, thơng nghiệp thời Lý, Trần, Hồ ? > Thành tựu nổi bật

Nhóm 4 : Văn hoá, giáo dục, khoa học kỹ thuật thời Lý- Trần- Hồ ?