bài 18,19(3cột)

Chơng IV : Đại Việt từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVI
Tiết 33 : Bài 18 : Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và phong
trào khởi nghĩa chống quân minh đầu thế kỷ XV
I . Mục tiêu :
1. Kiến thức : Thấy rõ những âm mu và những hành động bành trớng của nhà Minh đối với các nớc
xung quanh, trớc hết là đối với Đại Việt.
2. T t ởng : Giiáo dục truyền thống yêu nớc, ý chí anh hùng bất khuất của nhân dân ta.
3. Kĩ năng : - Lợc thuật sự kiện lịch sử
- Đánh giá công lao nhân vật lịch sử.
II . Thiết bị : Lợc đồ các cuộc khởi nghĩa.
III . Thiết kế bài dạy :
1. KTBC :
2. Vào bài :
3. Bài mới :
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1 :
- Giới thiệu ảnh thành Tây Đô : chu vi 4
km, xây bằng đá, các khối đá nặng 10 ->
16 tấn.
- 1405, nạn đói xảy ra, nhà Hồ gặp nhiều
khó khăn. Nhân cơ hội đó, nhà Minh cho
quân xâm lợc nớc ta.
? Vì sao nhà Minh xâm lợc nớc ta?
* Sử dụng lợc đồ :
Quân Minh đánh nhà Hồ ở một số địa
điểm ở Lạng Sơn, quân nhà Hồ phải rút về
Bắc sông Hồng, lấy thành Đa Bang làm
nơi cố thủ. Ngày 22 tháng 1 năm 1407,
quân Minh đánh tan quân nhà Hồ ở Đa
Bang và đánh chiếm Đông Đô. Quân nhà
Hồ do sức yếu phải rút lui cố thủ thành

Tây Đô ( Thanh Hoá )Tháng 4 năm 1407,
quân Minh tấn công thàh Tây Đô.Tháng 6
năm 1407, cha con Hồ Quý Ly bị bắt.
Cuộc kháng chiến thất bại.
Quân Minh mợn cớ khôi
phục lại nhà Trần để đô
hộ nớc ta.
1. Cuộc xâm l ợc
của quân Minh và sự
thất bại của nhà Hồ.
- Quân Minh mợn
cớ khôi phục nhà
Trần để xâm chiếm
và đô hộ nớc ta.
- Tháng1 năm 1407,
quân Minh chiếm
Đông Đô và thành
Tây Đô.
- Tháng 6 năm 1407,
cha con Hồ Quý Ly
bị bắt.
? Vì sao cuộc kháng chiến nhà Hồ
nhanh chóng bị thất bại ?
* Trích câu nói của Hồ Nguyên
Trừng : " Tôi không sợ đánh mà
chỉ sợ lòng dân không theo "
Hoạt động 2 :
? Hãy nêu chính sách cai trị của nhà
minh trên đất nớc ta?
? Nhận xét về các chính sách của

nhà Minh đối với nớc ta?
? Tất cả các chính sách cai trị đó của
nhà Minh nhằm mục đích gì ?
Hoạt động 3 :
* Sử dụng lợc đồ :
- Trần Ngỗi là con cháu của vua Trần
Nghệ Tông đợc đa lên làm minh chủ,
tháng 10 năm 1407 và tự xng là Giản
Định hoàng đế. Năm 1408, Trần Ngỗi kéo
quân vào Nghệ An, đợc Đặng Tất và
Nguyễn Cảnh Chân hớng ứng. Tháng 12
năm 1408, 1 trận chiến quyết liệt diễn ra
ở Bô Cô ( Nam Định ). Nghĩa quân đã
tiêu diệt đợc 4 vạn quân Minh.thanh thế của nghĩa
- Vì : + Không thu hút đ-
ợc toàn dân tham gia.
+ Không phát huy
sức mạnh toàn dân.
- Xoá bỏ quốc hiệu nớc
ta, đổi thành quận Giao
Chỉ.
- Thi hành chính sách
đồng hoá, ngu dân, bóc
lột tàn bạo.
- Đặt hàng trăm thứ thuế,
bắt phụ nữ trẻ em làm nô
tỳ.
- Bắt nhân dân phải bỏ
phong tục tập quán của
mình.

- Thiêu huỷ và mang về
Trung quốc những bộ
sách có giá trị.
* Đọc phần in chữ nhỏ.
- Các chính sách đó vô
cùng thâm độc, tàn bạo.
- Chúng muốn dân ta phải
lệ thuộc vào chúng
( Đồng hoá, nô dịch )
2. Chính sách cai trị
của nhà Minh.
a. Chính trị : Xoá bỏ
quốc hiệu nớc ta,
sáp nhập vào Trung
Quốc.
b. Kinh tế :
Đặt ra hàng trăm thứ
thuế.
Bắt phụ nữ và trẻ em
về Trung Quốc làm
nô tỳ.
c. Văn hoá :
Thi hành chính sách
đồng hoá ngu dân.
Bắt nhân dân phải bỏ
phong tục tập quán
của mình.
3. Cuộc đấu tranh
của quý tộc Trần .
a. Khởi nghĩa Trần

Ngỗi :
- 10- 1407, Trần
Ngỗi lên làm minh
chủ.
- 12- 1408, nghĩa
quân đánh tan 4 vạn
quân Minh ở Bô Cô.
-1409, cuộc khởi
quân vang xa. Sau chiến thắng Bô
Cô, do có kẻ dèm pha, Trần Ngỗi sinh
nghi ngờ và đã giết hai vị tớg giỏi Đặng
Tất và NguyễnCảnh Chân. Lợi dụng cơ
hội đó, tớng giặc chỉ huy 5 vạn quân tấn
công đại bản doanh của Trần Ngỗi, Trần
Ngỗi chạy đến Ninh Bình thì bị bắt.
- Sau khi Trần Ngỗi nghe lời dèm pha giết
hai vị tớng giỏi, con trai của 2 ông là
Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị đa Trần
Quý Khoáng lên ngôi lấy hiệu Trùng
Quang đế. Cuộc khởi nghĩa nhanh chóng
phát triển từ Thanh Hoá- > Hoá Châu.
Giữa năm 1411, quân Minh tăng viện binh.
1413, quân Minh vào Thuận Hoá, Trần
Quý Khoáng, Đặng Dung, Nguyễn Cảnh
Dị, đều bị bắt. Cuộc khởi nghĩa thất bại.
? Các cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa gì? Đợc coi là ngọn lửa nuôi
dỡng tinh thần yêu nớc
của nhân dân ta.
nghĩa thất bại.
b. Khởi nghĩa Trần

Quý Khoáng :
- 1409, trần Quý
Khoáng lên ngôi, lấy
hiệu là Trùng Quang
đế.
- Cuộc khởi nghĩa
phát triển nhanh
chóng từ Thanh Hoá
-> Hoá Châu.
-1413 : Thất bại.
4. Củng cố- Dặn dò : - Trình bày cuộc khởi nghĩa của nhà Hồ chống Minh ?
- Chính sách cai trị của quân Minh ?
- Tóm tắt hai cuộc khởi nghĩa ?
- Làm bài 4, 5 .
Tiết 34 : Làm bài tập lịch sử ( phần chơng II )
I. Mục tiêu : - Củng cố kiến thức cơ bản chơng III.
-Rèn kĩ năng so sánh, đánh giá các sự kiện lịch sử.
-Giáo dục ý thức ham học hỏi, tìm hiểu.
II.Thiết kế bài:
Bài1(Phiếu học tập)
Dới đây là nội dung về pháp luật thời Trần. Em hãy cho biết có điểm nào giống pháp luật thời Lý,
điểm nào khác và cho biết ý kiến nhận xét?
a. Ban hành bộ luật Quốc triều hình luật.
b. Nhà vua sai đặt chuông ở thềm điện Long Trì, ai có gì oan ức thì đánh để xin xét xử.
c. Nhà nớc ra các điều luật nhằm bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
d. Luật pháp xác nhận và bảo vệ quyền t hữu tài sản.
e. Luật pháp mang tính chất đẳng cấp rõ rệt.
* Giống : b,c
* Khác : a, d, e.
* Nhận xét chung : Pháp luật thời Trần đợc sửa sang hoàn thiện hơn, có thêm cơ quan thi hành

luật pháp.
Bài 2 (Phiếu học tập)
Dới đây là các chủ trơng phát triển kinh tế thời Trần. Hãy cho biết chủ trơng nào giống và khác thời
Lý. Cho nhận xét.
a. Đẩy mạnh khẩn hoang.
b. Chú trọng công việc thuỷ lợi.
c. Phát triển điền trang.
d. Lập các xởng thủ công nhà nớc.
đ. Phát triển nhiều làng nghề thủ công.
e. Buôn bán tấp nập ở các điạ phơng với thơng nhân nớc ngoài.
g. Kinh thành Thăng Long có 61 phờng.
* Giống : a, b, d, đ, e.
* Khác : c, g.
* Nhận xét : Ngoại thơng thời Trần phát triển hơn.
Bài 3(Phiếu học tập)
Dới đây là các biện pháp xây dựng quân đội thời Trần. Tìm điểm giống và khác với thời Lý và cho ý
kiến nhận xét :
a. Quân đội thời Trần có cấm quân và quân ở các lộ.
b. Quân đội thời Trần đợc tuyển dụng theo chính sách " ngụ binh nông "
c. Quân đội thời Trần đợc tổ chức theo chủ trơng " Quân lính cốt tinh nhiuệ không
cốt đông ".
d. Quân đội thời Trần thờng xuyên luyện tập võ nghệ, binh pháp.
e. Vua Trần chú trọng kiểm tra việc phòng bị các nơi hiểm yếu.
* Giống : a, b, d.
* Khác : c, e.
* Nhận xét : Nhà Trần xây dựng quân đội vững mạnh, chú ý tới chất lợng là quân phải tinh
nhuệ.
Bài 4 ( Hoạt động nhóm )
Hãy tóm tắt những sự kiện chính trong cuộc kháng chiến lần thứ 3 đã diễn ra tại các địa điểm Vân
Đồn, sông Bạch Đằng.

( Học sinh tóm tắt theo sách giáo khoa những sự kiện quan trọng -> Giáo viên đa ra đáp án đối
chiếu ).
Bài 5. Hãy nêu nhận xét về cách đánh giặc của quân dân nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ
ba chống quân xâm lợc Mông- Nguyên.
* Đây là cuộc kháng chiến dựa vào sức mạnh của toàn dân, phát động toàn dân tham gia kháng
chiến :
+ Thực hiện chủ trơng " Vờn không nhà trống ".
+ Đánh du kích tiêu hao dần lực lợng địch.
+ Đánh truy kích.
+ Đánh tập kích.
+ Mai phục chờ giặc đánh ...
+ Đánh trận lớn phủ đầu...
4. Củng cố- Dặn dò : + Củng cố, bổ sung cho hoàn thiện bài tập.
+ Đọc bài 19 phần I.