Lời Nói Đầu
Trong cuộc sống luôn có những rủi ro có thể xảy ra như: rủi ro trong công việc, rủi ro
về sức khỏe,rủi ro về tài chính,rủi ro về thiên tai,rủi ro về an ninh chính trị hay pháp luật quốc
gia,rủi ro về tính mạng….Tất cả các loại rủi ro này đều ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp
đến đời sống và bản thân của chúng ta. Một tai nạn nghề nghiệp cần được biết đến là rủi ro
trong thanh toán.Rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế bằng phương thức tín dụng
chứng từ cũng là một trong số các loại rủi ro thường thấy trong hoạt động xuất nhập khẩu và
gây ảnh hưởng trầm trọng đến tài sản và khả năng tồn tại của doanh nghiệp.Ta thừa nhận rủi
ro như là một hiện thực khách quan,vì nó độc lập ngoài tư duy của con người.Do vậy,rủi ro
xảy ra luôn bất ngờ và khó lường trước nên cũng không thể khắc phục hoàn toàn tuyệt đối
,mà chúng ta chỉ có thể hạn chế những rủi ro và phòng ngừa những nguy cơ tìm ẩn sinh ra rủi
ro,để có phương hướng giải quyết kịp thời và đúng đắn trong những trường hợp bất khả
kháng.
Vấn đề thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ tưởng chừng như đơn
giản.Song,trong thực tế,không ít các doanh nghiệp xuất nhập khẩu nước ta lâm vào tình trạng
khó khăn khi thực hiện phương thức thanh toán này,dẫn đến việc thanh toán chậm,khiếu kiện
kéo dài,có thể bị lừa và gây thiệt hại đến doanh nghiệp.Vậy làm sao có thể phòng ngừa và
hạn chế những rủi ro khi thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ vẫn là một vấn đề
lớn còn bỏ ngõ….
Nhận thức được tầm quan trọng trong việc phòng ngừa và hạn chế những rủi ro khi
thực hiện phương thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ,cùng với sự hướng dẫn tận tình của
thầy giáo,Thạc Sĩ.Ngộ Hồng Giang. Em đã chọn đề tài: “Một số giải pháp nhằm phòng
ngừa và hạn chế rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ tại các công ty xuất nhập
khẩu Việt Nam” làm báo cáo thực hành đề án 1 năm học 2009-2010.
Mục đích chính của đề tài này:
1. Tập trung nghiên cứu có hệ thống những vấn đề về tín dụng chứng từ và phương
thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ.Từ đó,làm cơ sở để đưa ra những phương
hướng giải quyết rủi ro có hiệu quả
2. Tìm hiểu thực trạng và sai sót của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam khi
thực hiện việc thanh toán bằng tín dụng chứng từ
3. Đề xuất một số giải pháp để phòng ngừa và hạn chế rủi ro khi thanh toán bằng
phương thức tín dụng chứng từ.
Sau đây,là kết cấu của đề án:
Chương 1: Tổng Quan Về Phương Thức Thanh Toán Bằng Tín Dụng
Chứng Từ
Chương 2: Thực Trạng Rủi Ro Trong Thanh Toán Quốc Tế Theo
Phương Thức Tín Dụng Chứng Từ Tại Các Doanh Nghiệp Xuất Nhập
Khẩu Việt Nam
Chương 3: Đề Xuất Một Số Giải Pháp Phòng Ngừa Và Hạn Chế Rủi Ro
Trong Phương Thức Thanh Toán Bằng Tín Dụng Chứng Từ Tại Các
Doanh Nghiệp
Để hoàn thành đề tài môn học này,em xin chân thành cám ơn sự giúp đỡ quý báu của thầy
Ngô Hồng Giang đã giúp em thực hiện đề tài.Do những hạn chế về mặt thời gian,tài
liệu,thông tin và khả năng của người viết,nên đề tài cũng còn một số thiếu sót và hạn chế nhất
định.Do vậy,em mong các quý thầy cô,các bằng hữu cùng với các đọc giả lượng thứ cho
những thiếu sót này.
Em xin chân thành cám ơn!
MỤC LỤC
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN BẰNG TÍN
DỤNG CHỨNG TỪ
1.1 Tín Dụng Chứng Từ…………………………………………………………1
1.2 Cơ sở pháp lý…………………………………………………………………2
1.2.1 UCP No 600……………………………..............................................2
1.2.2 URR No 525………………………………………………………….6
1.2.3 E-UCP……………………………………………………………...…7
1.2.4 ISBP-681………………………………………………………….….7
1.2.5 Một số văn bản pháp lý khác…………………………………………7
1.3Nội dung chủ yếu của phương thức tín dụng chứng từ……………………..8
1.4 Phân loại thư tín dụng………………………………………………………..11
1.4.1 Thư tín dụng hủy ngang………………………………………………11
1.4.2 Thư tín dụng không hủy ngang……………………………………….11
1.4.3 Thư tín dụng không hủy ngang,có xác nhận………………………….11
1.4.4 Thư tín dụng hủy ngang,miễn truy đòi………………………………..11
1.4.5 Các loại đặc biệt khác ………………………………………………..11
1.5Quy trình vận hành phương thức thanh toán tín dụng chứng từ…………..12
1.6 Các hình thức thanh toán trong quy trình thực hiện thanh toán bằng L/C..13
1.6.1 Thanh toán ngay……………………………………………………….13
1.6.2 Thanh toán chấp nhận hối phiếu……………………………………….13
1.6.3 Cam kết thanh toán khi đến hạn……………………………………….13
1.6.4 Thanh toán bằng cách chiết khấu……………………………………....13
1.7 Cơ sở khoa học về sự hình thành rủi ro trong thanh toán quốc tế theo
phương thức tín dụng chứng từ………………………………………………...…13
1.7.1 Khái niệm……………………………………………………………….13
Nhận dạng các loại rủi ro đối với doanh nghiệp……………………….14
Rủi ro về đạo đức kinh doanh……………………………………..14
Rủi ro về kỹ thuật………………………………………………….14
Rủi ro về chính trị…………………………………………………14
Rủi ro do các trường hợp bất khả kháng…………………………..15
Chương 2: THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ THEO
PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP XUẤT
NHẬP KHẨU VIỆT NAM
2.1 Đôi nét về tình hình hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng
chứng từ tại các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tại Việt Nam…………………...15
2.2 Thực trạng hoạt động thanh toán theo phương thức tính dụng chứng từ tại
các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam……………………………………..16
2.2.1 Đối với doanh nghiệp nhập khẩu………………………………………16
2.2.2 Đối với doanh nghiệp xuất khẩu……………………………………….17
2.3 Đánh giá mức độ từng loại rủi ro có thể xảy ra đối với các doanh nghiệp Việt
Nam………………………………………………………………………………….17
2.3.1 Rủi ro về đạo đức kinh doanh…………………………………………..17
2.3.2 Rủi ro về kỹ thuật……………………………………………………….19
2.3.3 Rủi ro về chính trị……………………………………………………….19
2.3.4 Rủi ro do các trường bất khả kháng…………………………………….20
2.4 Nguyên nhân về sự hình thành rủi ro của các doanh nghiệp Việt Nam khi sử
dụng phương thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ………………………….20
2.4.1 Các loại rủi ro đối với doanh nghiệp nhập khẩu……………………20
2.4.1.1 Rủi ro do người xuất khẩu không giao hàng(bạn hàng ảo)
……...21
2.4.1.2 Rủi ro do người xuất khẩu xuất trình chứng từ giả mạo mâu thuẫn
với nội dung hàng
hóa…………………………………………………….21
2.4.1.3 Rủi ro do chọn hãng tàu không tin cậy, hư hỏng hàng hoá do xếp
hàng không đúng quy định,
………………………………………………..22
2.4.1.4 Rủi ro do không kiểm tra kỹ bộ chứng từ trước khi thanh toán...22
2.4.2 Các loại rủi ro đối với doanh nghiệp xuất khẩu…………………….23
2.4.2.1 Rủi ro do doanh nghiệp xuất khẩu thiếu thông tin về khả năng, uy
tín của ngân hàng phát hành thư tín
dụng…………………………………23
2.4.2.2 Rủi ro do sai sót trong quá trình lập chứng từ…………………..23
2.4.2.3 Rủi ro từ quá trình kiểm tra thư tín dụng(L/C)………………….24
2.4.2.4 Rủi ro do nhà xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ không phù hợp với
L/C…………………………………………………………………
……...24
2.4.2.5 Rủi ro do doanh nghiệp xuất khẩu chậm giao hàng và thực hiện
không đúng những quy định trong
L/C……………………………………24
2.4.3 Các loại rủi ro từ những nguyên nhân khách quan ảnh hưởng đến
doanh nghiệp
2.4.3.1 Rủi ro do cơ chế chính sách thay đổi……………………………25
2.4.3.2 Rủi ro do gặp phải những trường hợp bất khả kháng:thiên tai,hỏa
hoạn………………………………………………………………………..25
2.5 Một số bài học kinh nghiệm về các rủi ro của doanh nghiệp nước ngoài..…25
2.5.1 Tình huống rủi ro do đối tác không cung cấp hàng hóa……………..25