Quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân tai xã dị chế, huyện tiên lữ, tỉnh hưng yên

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận này là
trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học hàm, học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng: Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này đã
được cảm ơn và những thông tin trích dẫn đều được ghi ro nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 4 tháng 6 năm 2014
Người cam đoan

NGUYỄN THỊ HIÊN

i


LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản
thân là sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo cũng như sự động viên của các tổ
chức tập thể, gia đình, bạn bè.
Qua đây tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo Trường
ĐHNN Hà Nội nói chung, Ban chủ nhiệm và các thầy cô giáo khoa Kinh tế và phát
triển nông thôn nói riêng đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập tại
trường. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS. Nguyễn Tất Thắng, người
đã trực tiếp tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành khóa luận.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn tới UBND xã Dị Chế đã tạo điều kiện cho tôi
nghiên cứu thực hiện đề tài.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sác tới gia đình, bạn bè và những người
than đã động viên, khích lệ và giúp đỡ tôi hoàn thành khóa học và thực hiện đề tài.
Do thời gian nghiên cứu hạn chế và bản thân còn ít kinh nghiệm nên không
tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự động viên, đóng góp ý kiến của thầy
cô, gia đình, bạn bè.
Hà Nội, ngày tháng năm 2014
Tác giả khóa luận

NGUYỄN THỊ HIÊN

ii


TÓM TẮT KHÓA LUẬN
Ngành chăn nuôi chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân nói
chung và trong sản xuất nông nghiệp nói riêng, góp phần phát triển kinh tế, tạo công
ăn việc làm cho hàng vạn nông dân, chăn nuôi còn chiếm tỷ trọng không nhỏ trong
tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, chăn nuôi lợn thịt hiện nay đã đem lại
nguồn doanh thu lớn cho ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, những hộ nông dân chăn nuôi
lợn đang gặp phải rất nhiều khó khăn và rủi ro. Xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh
Hưng Yên cũng là một xã có mức độ xuất hiện rủi ro trong chăn nuôi lợn với tỷ lệ
khá cao, gây ảnh hưởng lớn đến tình hình phát triển kinh tế, thu nhập và các quyết
định trong chăn nuôi của người dân trong xã. Để tìm hiểu về những rủi ro gặp phải
trong chăn nuôi lợn của các hộ chăn nuôi trong xã, từ đó tìm ra những giải pháp
giúp người dân giảm thiểu được rủi ro, tôi chon nghiên cứu đề tài: “ Quản lý rủi ro
trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân tai xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ,
tỉnh Hưng Yên”.
Mục tiêu nghiên cứu chính của đề tài là nghiên cứu thực trạng rủi ro và quản
lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt, từ đó tìm ra những biện pháp nhằm quản lý tốt rủi
ro trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên.
Như chúng ta thấy rằng, lý luận luôn gắn liền với thực tiễn. Trong đề tài, tôi
có đưa ra cơ sở thực tiễn bao gồm thực trạng rủi ro và quản lý rủi ro của hộ chăn
nuôi lợn thịt.
Để làm rõ các mục tiêu cũng như phục vụ cho việc phân tích tôi tiến hành
nghiên cứu, điều tra 40 hộ chăn nuôi lợn thịt ở 2 thôn vủa xã Dị Chế và Chế Chì
trên địa bàn xã Dị Chế và phân theo 3 quy mô lớn, vừa, nhỏ.
Số liệu điều tra được ghi chép, tập hợp, xử lý và phân tích theo phương pháp

thống kê mô tả, phương pháp so sánh, phương pháp phân tổ thống kê, phương pháp
chuyên gia, chuyên khảo. Ngoài ra đề tài còn sử dụng một số hệ thống chỉ tiêu như:
Chỉ tiêu mô tả tình hình chăn nuôi, chỉ tiêu mô tả thực trạng rủi ro, chỉ tiêu đo lường
thiệt hại do rủi ro và chỉ tiêu đánh giá quản lý rủi ro

iii


Trong quá trình nghiên cứu trên địa bàn huyện, kết quả nghiên cứu mà tôi đạt
được như sau:
Thực trạng chăn nuôi lợn thịt ở các nông hộ trên địa xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ,
tỉnh Hưng Yên: Chăn nuôi tại Xã đang có xu hướng giảm số hộ chăn nuôi, nhưng lại tăng
số đầu lợn/ 1 nhà, cho thấy rằng người chăn nuôi trên địa bàn xã đang có xu hướng chăn
nuôi QML theo hình thức trang trại, chứ không chăn nuôi theo hình thức nhỏ, lẻ. Chủ hộ
chăn nuôi QML có độ tuổi trung bình thấp hơn chủ hộ của 2 quy mô còn lại. Trình độ văn
hóa của chủ hộ QML cao hơn so với QMV và QMN. Trọng lượng xuất chuồng tăng dần
theo quy mô của hộ. Những hộ chăn nuôi QMN chủ yếu vẫn sử dụng phương thức chăn
nuôi truyền thống, các quy mô chăn nuôi lớn hơn đang chuyển dần sang chăn nuôi công
nghiệp, hàng hóa. Phần lớn các hộ chăn nuôi đều chăn nuôi lợn trong khu dân cư hoặc liền
kề khu dân cư, địa bàn xã hiện chưa có khu công nghiệp tập trung.
Thực trạng về rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã: Rủi ro thường
gặp là rủi ro về thị trường và rủi ro đầu vào và đầu ra, rủi ro về tài chính, rủi ro về
chủ chương chính sách, rủi ro về khoa học kỹ thuật . Tuy nhiên, theo kết quả điều
tra, mức độ người chăn nuôi gặp phải rủi ro về thị trường và dịch bệnh là cao nhất.
Rủi ro thị trường là rủi ro về giá đầu ra giảm, giá yếu tố đầu vào tăng. Mức độ xuất
hiện các rủi ro khác nhau ở các quy mô khác nhau. Các hộ chăn nuôi QML thường
gặp ít rủi ro hơn những hộ quy mô vừa và nhỏ. Mà nguyên nhân chính là do: người
chăn nuôi thiếu kiến thức, kỹ thuật chăn nuôi lợn, kiến thức phòng và chống rủi ro.
Đặc biệt là ý thức của người dân chưa cao trong việc chủ động ngăn ngừa rủi ro.
Nguyên nhân khách quan chính là các tác động bên ngoài thị trường,tình hình tài

chính của hộ chăn nuôi, tình hình dịch bệnh chung trên địa bàn.
Thực trạng quản lý rủi ro của người chăn nuôi trong chăn nuôi lợn thịt: Ở
những quy mô khác nhau, rủi ro khác nhau thì hộ chăn nuôi có những biện pháp
quản lý rủi ro khác nhau.
 Rủi ro về dịch bệnh: Với rủi ro về dịch bệnh một số hộ chăn nuôi đã có
những biện pháp phòng bệnh như: Tách biệt khu chăn nuôi, dọn phân rửa chuồng
trại hằng ngày, phun thuốc khử trùng khu nuôi, tiêm phòng.
 Rủi ro về giống: Hầu hết người chăn nuôi khi mua giống phải giống chất
lượng kém thì đều nuôi đến khi nào có điều kiện thì loại thải. Với các hộ chăn nuôi
QMN thì chủ yếu nuôi tới khi nào có điều kiện loại thải thì loại thải.

iv


 Rủi ro về thị trường: Các hộ chăn nuôi trên địa bàn huyện đã có một số biện
pháp nhằm giảm thiểu rủi ro về thị trường như các hộ chăn nuôi QMN thì dùng ít
TACN công nghiệp, mà thay vào đó sử dụng thức ăn thay thế từ các phụ phẩm khác từ
nông nghiệp. Với các hộ chăn nuôi QML thì họ có nhiều biện pháp để giảm rủi ro về
thị trường như liên kết với nhau thành hiệp hội chăn nuôi của xã. Tìm kiếm thị trường
mới để có thể tiêu thụ tốt hơn, sau mỗi lứa nuôi, thì tổ chức học hỏi kinh nghiệm của
nhau, đặc biệt là học hỏi về kỹ thuật chăn nuôi và phương thức phòng, chữa bệnh.
Nghiên cứu đã bước đầu làm những lý luận và thực tiễn về quản lý rủi ro và
đã đem lại những thuận lợi và khó khăn trong việc quản lý rủi ro trong chăn nuôi
lợn thịt của hộ chăn nuôi trên địa bàn xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng
Yên.Thứ nhất là những thuận lợi của việc quản lý rủi ro đem lại là được sự hỗ trợ
của cán bộ và chính quyền địa phương, bản thân các hộ nông dân chăm chỉ, chịu
khó học hỏi và luôn cẩn trọng đề phòng dịch bệnh, thực hiện tốt công tác vệ sinh
phòng bệnh cho vật nuôi. một số hộ có diện tích đất đai rộng lên họ có thể trồng
trọt, chăn nuôi một số cây trồng và vật nuôi bên cạnh việc chăn nuôi lợn thịt để
san sẻ rủi ro. Thứ hai là bên cạnh những thuận lợi thì việc quản lý rủi ro trên địa

bàn huyện cũng gặp phải không ít những khó khăn như: Ảnh hưởng của điều
kiện tự nhiên, thiếu thông tin về kỹ thuật tiến bộ.
Từ thực trạng về rủi ro, thiệt hại mà rủi ro mang lại cho người chăn nuôi và
các cách quản lý rủi ro đề ra một số giải pháp . Thức nhất giải pháp liên quan đến
hộ chăn nuôi là thực hiện đẩy mạnh đa dạng hóa sản xuất, vệ sinh chuồng trại
thường xuyên và cho lợn ăn thức ăn, nước uống đẩm bảo vệ sinh, thực hiện các biện
pháp liên kết, tham gia bảo hiểm nông nghiệp. Thứ hai là giải pháp liên quan đến tổ
chức quản lý là quy hoạch chăn nuôi tập trung, gắn sản xuất với giết mổ tập trung
vào chế biến công nghiệp. Phục hồi chăn nuôi sau dịch bệnh, chính sách liên quan
đến chăn nuôi lợn, chính sách khuyến khích các hình thức liên kết trong chăn nuôi.
Đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật cho người chăn nuôi, đẩy nhanh
ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào trong chăn nuôi lợn, giải pháp nhằm phát
triển và bảo vệ thị trường tiêu thụ sản phẩm, tạo cơ chế thông thoáng cho người
chăn nuôi va vốm chăn nuôi, xây dựng cơ sở chuồng trại.

v


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i
LỜI CÁM ƠN...........................................................................................................ii
TÓM TẮT KHÓA LUẬN........................................................................................iii
MỤC LỤC................................................................................................................ vi
DANH MỤC BẢNG................................................................................................ix
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..........................................................................xi
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................1
1.1 Tính cấp thiết của vấn đề.....................................................................................1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung.................................................................................................2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể.................................................................................................2

1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................3
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu......................................................................................3
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................3
PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN.....................................................4
2.1 Cơ sở lý luận về rủi ro.........................................................................................4
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản..................................................................................4
2.1.2 Nguyên nhân và đặc điểm rủi ro trong chăn nuôi............................................9
2.1.3 Vai trò và ý nghĩa của quản lý rủi ro trong chăn nuôi.....................................12
2.1.4 Nội dung quản lý rủi ro...................................................................................13
2.2 Cơ sở thực tiễn về quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt.................................17
2.2.1 Quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt ở Thế Giới.........................................17
2.2.2 Quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt ở Việt Nam........................................21
2.2.3 Những chính sách của Nhà nước về giảm thiểu rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt
ở các hộ nông dân....................................................................................................32
2.2.4 Bài học kinh nghiệm rút ra.............................................................................33
PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.........35
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu............................................................................35

vi


3.1.1 Đặc diểm về điều kiện tự nhiên......................................................................35
3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội...............................................................................36
3.2 Phương pháp nghiên cứu...................................................................................46
3.2.1 Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu................................................................46
3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu..........................................................................46
3.2.3 Phương pháp xử lý dữ liệu..............................................................................48
3.2.4 Phương pháp phân tích dữ liệu.......................................................................48
3.2.5 Phương pháp chuyên khảo..............................................................................50
3.3 Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................50

3.3.1 Chỉ tiêu mô tả tình hình chăn nuôi.................................................................50
3.3.2 Chỉ tiêu mô tả thực trạng rủi ro.......................................................................50
3.3.3 Chỉ tiêu đo lường thiệt hại do rủi ro................................................................50
3.3.4 Chỉ tiêu đánh giá quản lý rủi ro.....................................................................50
PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..................................51
4.1 Thực trạng rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt tại xã................................................51
4.1.1 Tổng quan chung về tình hình chăn nuôi lợn của các hộ điều tra...................51
4.1.2 Điều kiện sản xuất của các hộ điều tra............................................................53
4.2 Thực trạng rủi ro trong chăn nuôi lợn tại xã Dị Chế..........................................58
4.2.1 Rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt........................................................................60
4.2.2 Rủi ro về thị trường đầu vào và đầu ra trong chăn nuôi lợn thịt......................70
4.2.3 Rủi ro về chủ trương chính sách và tài chính..................................................74
4.3 Thực trạng quản lý rủi ro...................................................................................80
4.3.1 Quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn..................................................................80
4.3.2 Quản lý rủi ro thị trường.................................................................................88
4.3.3 Quản lý rủi ro về chủ chương chính sách và tài chính....................................89
4.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng........................................................................96
4.4.1 Nhân tố chủ quan............................................................................................96
4.4.2 Nhân tố khách quan........................................................................................98

vii


4.5 Những thuận lợi và khó khăn trong việc quản lý rủi ro trong chăn
nuôi lợn thịt của hộ chăn nuôi trên địa bàn xã Dị Chế, huyện tiên Lữ,
tỉnh Hưng Yên....................................................................................................100
4.5.1 Những thuận lợi trong quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt của nông hộ. .100
4.5.2 Những khó khăn trong quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt của nông hộ. 101
4.6. Những giải pháp nhằm quản lý tốt rủi ro của các hộ chăn nuôi lợn
thịt........................................................................................................................ 102

PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................110
5.1 Kết luận...........................................................................................................110
5.2 Kiến nghị.........................................................................................................111
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................114

viii


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng lợn Việt Nam qua các năm......................................................22
Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất đai của xã Dị Chế giai đoạn 2011– 2013.............38
Bảng 3.2. Tình hình dân số và lao động của xã Dị Chế...........................................40
Bảng 3.3. Tình hình phát triển kinh tế của xã Dị Chế giai đoạn 2011 – 2013..........42
Bảng 3.4. Giá trị sản xuất nông nghiệp qua các năm của xã Dị Chế........................43
Bảng 3.5. Số mẫu và số con trên mẫu điều tra.........................................................46
Bảng 3.6. Thu thập thông tin thứ cấp.......................................................................47
Bảng 3.7.Đối tượng và mẫu điều tra........................................................................48
Bảng 4.1. Tình hình chăn nuôi lợn toàn xã Dị Chế qua 3 năm 2011- 2013.............51
Bảng 4.2. Tình hình nhân khẩu của các hộ điều tra.................................................53
Bảng 4.3. Diện tích đất các hộ chăn nuôi lợn tại xã Dị Chế....................................55
Bảng 4.4. Chuồng trại và phương thức chăn nuôi....................................................56
Bảng 4.5. Tài chính của hộ chăn nuôi lợn thịt.........................................................58
Bảng 4.6 Mức độ thiệt hại ở các quy mô khác nhau của xã Dị Chế.........................58
Bảng 4.7. Các loại bệnh trong chăn nuôi lợn tại xã Dị Chế.....................................60
Bảng 4.8 . Mức độ thiệt hại về dịch bệnh ở các hộ điều tra năm 2013....................62
Bảng 4.9. Thực trạng do rủi ro TACN.....................................................................64
Bảng 4.10. Nguyên nhân rủi ro về TACN................................................................65
Bảng 4.11. Nguồn gốc mua giống của các hộ chăn nuôi năm 2013.........................66
Bảng 4.12. Thiệt hại về giống của hộ điều tra năm 2013.........................................69
Bảng 4.13. Thiệt hại rủi ro kĩ thuật..........................................................................70

Bảng 4.14. Rủi ro trong thị trường đầu vào tới các quy mô khác nhau....................71
Bảng 4.15. Bảng chi phí đầu vào và giá bán ra........................................................72
Bảng 4.16. Tình hình sử dụng vốn trong chăn nuôi của hộ.....................................76
Bảng 4.17. Rủi ro về mặt tài chính của các hộ nuôi lợn thịt xã Dị Chế...................79
Bảng 4.18: Cách quản lý của người dân trước điều kiện chăn nuôi rủi ro..............80
Bảng 4.19. Các biện pháp phòng bệnh của hộ chăn nuôi.........................................81
Bảng 4.20. Lý do người dân tự chữa cho lợn khi mắc bệnh theo quy mô...............82
Bảng 4.21. Các biện pháp phòng chống trong dịch bệnh cho lợn của người chăn
nuôi.......................................................................................................................... 85
Bảng 4.22. Một số biện pháp phòng chống rủi ro trong chăn nuôi.........................87

ix


DANH MỤC HỘP
Hình 2.1. Các loại rủi ro chính .................................................................................8
Hộp 4.1: Tình hình đầu ra trong chăn nuôi trên địa bàn xã......................................78
Hộp 4.2 Công tác phòng, chống dịch bệnh và kiểm soát giết mổ trên đàn gia súc, gia
cầm ...................................................................................................................... 106

x


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
BHNN
BQ
CC
DT
ĐVT

GAHP

Diễn giải
Bảo hiểm nông nghiệp
Bình quân
Cơ cấu
Diện tích
Đơn vị tính
Good Animal Husbandry Practice:là Thực hành sản xuất

KHKT
NN
QML
QMV
QMN
TACN
TM –DV
Trđ

chăn nuôi tốt
Khoa học kỹ thuật
Nông nghiệp
Quy mô lớn
Quy mô vừa
Quy mô nhỏ
Thức ăn chăn nuôi
Thương mại dịch vụ
Triệu đồng

xi

PHẦN I
ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1 Tính cấp thiết của vấn đề.
Ở Việt Nam chăn nuôi lợn nói chung và chăn nuôi lơn thịt nói riêng luôn có
vai trò , ý nghĩa quan trọng trong kinh tế hộ, nhiều hộ đã làm giàu từ chăn nuôi, tạo
ra thu nhập cho người chăn nuôi, giải quyết việc làm. Chăn nuôi lợn thịt trong xã Dị
Chế là ngành khá quan trọng trong nền kinh tế và đời sống của con người. Nó cung
cấp nguồn thực phẩm thiết yếu hàng ngày cho con người, cung cấp nguyên liệu cho
các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm. Để cho chăn nuôi nói chung và cũng
như chăn nuôi lợn thịt nói riêng phát triển thì một trong những vấn đề cần quan tâm
là quản lý tốt các rủi ro xảy ra trong chăn nuôi.
Ở xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên chăn nuôi lợn thịt thời gian qua
đã có phát triển, nó mang lại thu nhập chính cho cho người dân chăn nuôi và đóng
góp 70% lao động giúp giải quyêt công ăn việc làm cho nhiều người tại địa phương.
Ngoài ra còn góp phần đóng góp cho sự phát triển kinh tế tại xã.
Bên cạnh những cái đạt được còn tồn tại những hạn chế trong chăn nuôi ở
đây còn manh mún nhỏ lẻ không đáp ứng đủ nhu cầu người tiêu dùng, chăn nuôi
quảng canh hiệu quả thấp, dịch bệnh nhiều, giá cả, lợn nhập lậu. Đặc biệt, người
chăn nuôi hiện đang thiếu vốn, thua lỗ kéo dài dẫn đến tình trạng bỏ trống chuồng,
trại tại nhiều địa phương. Việc xuất, nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi vẫn còn nhiều
bất cập và chưa kiểm soát được đã ảnh hưởng không nhỏ đến phát triển chăn nuôi
và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi trong nước. Mặt khác, việc nhập lậu gia súc sống,
nhập nội tạng và phụ phẩm chăn nuôi còn ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, vệ
sinh thú y và tiềm ẩn các nguy cơ về dịch bệnh cho vật nuôi và con người. Tiếp nữa
là giá thức ăn cao do 80%nguyên liệu phải nhập khẩu. Do vậy, nó chưa thực sự tạo
ra thu nhập cải thiện đáng kể cho người dân. Kể cả vấn đề về rủi ro và quản lý rủi ro
cũng chưa được quan tâm, giải quyết những tồn tại nói chung cũng như giải quyết
các rủi ro và quản lý rủi ro là góp phần cho chăn nuôi trên địa bàn xã phát triển. Câu

hỏi đặt ra là thực trạng rủi ro trên địa bàn xã như thế nào? Mức thiệt hại khi có rủi

1


ro là bao nhiêu? Cách quản lý rủi ro của các hộ chăn nuôi như thế nào? Và các ảnh
hưởng đến quản lý rủi ro là gì? Giải pháp quản lý tốt rủi ro là gi? Và cần phải quan
tâm nghiên cứu.
Trong thời gian qua đã có những nghiên cứu của Phạm Thị Lam, (2011), Phân
tích rủi ro trong chăn nuôi lợn ở huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, Luận văn Thạc sỹ kinh
tế trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Đỗ Thị Vân, (2013), Nghiên cứu rủi ro trong
chăn nuôi lợn thịt tại huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên, Luận Văn tốt nghiệp, trường
đại học Nông Nghiệp Hà Nội. Bên cạnh đó có một số đề tài còn đề cập tới rủi ro và
đi sâu vào quản lý các loại rủi ro như: Hồ Sỹ Sáng, (2010), Quản lý rủi ro trong
chăn nuôi lợn thịt ở các nông hộ tại xã Nam Giang, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An,
Luận văn tốt nghiệp, trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Lương Thị Thu, (2013),
Quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt tại huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, Luận
văn tốt nghiệp, trường Đại học Nông Nghiệp Hà Nội. Tựu chung lại tât cả các
nghiên cứu đó mới chỉ nghiên cứu về lý luận, nghiên cứu về thực tiễn, nghiên cứu
rủi ro và quản lý rủi ro Hải Dương, Hưng Yên tức là nghiên cứu trên phạm vi rộng
là một tỉnh hay một huyện mà chưa có đề cập nghiên cứu về rủi ro và quản lý rủi ro
trên phạm vi xã Dị Chế.
Xuất phát từ vấn đề trên tôi đưa ra lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý rủi
ro trong chăn nuôi lợn thịt của hộ chăn nuôi tại xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh
Hưng Yên”.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích rủi ro và quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt ở các nông hộ trên
địa bàn xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên, từ đó đề ra đề xuất những giải
pháp nhằm quản lý tốt rủi ro trong chăn nuôi ở xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh

Hưng Yên.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể.
 Góp phần hệ thống hóa và làm rõ một số vấn đề về lý luận và thực tiễn về
rủi ro và quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt.

2


 Phân tích, đánh giá thực trạng và chỉ rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý rủi
ro trong chăn nuôi lợn thịt tại xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hừn Yên.
 Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện, quản lý tôt rủi ro để thích ứng,
đối phó, phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt trên địa bàn xã trong
thời gian tới
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu.


Chủ thể: Là các rủi ro và các cách quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn trên

địa bàn nghiên cứu.


Khách thể: là các hộ có hoạt động chăn nuôi lợn thịt, chính quyền địa

phương, các cơ quan, tổ chức đoàn thể của địa bàn nghiên cứu.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
1.3.2.1 Phạm vi không gian.
Nghiên cứu quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt ở quy mô nông hộ tại xã
Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên.
1.3.2.2 Phạm vi thời gian.

Số liệu thu thập từ: Nghiên cứu rủi ro trong 3 năm gần đây từ năm 20112013.
Thời gian thực hiện đề tài:
1.3.2.3 Phạm vi nội dung.
Tìm hiểu về thực trạng rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt và các biện pháp quản
lý để thích ứng, đối phó và phòng ngừa với rủi ro và đề xuất các giải pháp nhằm hạn
chế rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt của các nông hộ tại địa phương.

3


PHẦN II
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
2.1 Cơ sở lý luận về rủi ro
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản
2.1.1.1 Khái niệm về rủi ro
Hiện nay, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật thì đời sống sinh hoạt và
sản xuất hàng này đang được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên du muốn dù không thì người ta
vẫn phải gánh chịu những tổn thất – hậu quả mà rủi ro mang lại dưới sự tác động của
các nguy cơ mang tới.
Vậy rủi ro là gì?
Để trả lời câu hỏi trên, đã có rất nhiều quan điểm, ý kiến trái chiều nhau về
khái niệm rủi ro.
Theo PGS.TS Đoàn Thị Hồng Vân cho đến nay chưa có định nghĩa thống
nhất về rủi ro, những trường phái khác nhau, tác giả khác nhau đưa ra những định
nghĩa khác nhau về rủi ro. Những định nghĩa được đưa ra rất đa dạng, nhiều màu
sắc, nhưng tóm lại có thể chia làm hai trường phái lớn: Trường phái truyền
thống(hay còn gọi là trường phái tiêu cực) và Trường phái trung hòa.
 Trường phái tiêu cực
Theo cách nghĩ của truyền thống thì Trường phái tiêu cực cho rằng:‘‘Rủi ro là
những thiệt hại, mất mát, nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc chắn có thể xảy ra

cho con người”. Theo trường phái này thì có nhiều định nghĩa như sau:
- ‘‘Rủi ro là điều không lành, không tốt, bất ngờ xảy ra” (Từ điển Tiếng Việt, 1995). Là
sự không may mắn” (Từ điển từ và ngữ Việt Nam năm 1998)
- ‘‘Rủi ro là gặp nguy hiểm hoặc bị đau đớn, thiệt hại…”(Từ điển Oxford).
Một số khác lại cho rằng: ‘‘Rủi ro là sự bất trắc, gây ra mất mát, hư hại” hoặc ‘‘Rủi ro
là yếu tố liên quan đến nguy hiểm, sự khó khăn hoặc điều không chắc chắn”. Trong
lĩnh vực kinh doanh tác giả Hồ Diệu định nghĩa:‘‘Rủi ro là sự tổn thất về tài sản hay
là sự giảm sút lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận dự kiến”. Hay ‘‘Rủi ro là những bất

4


trắc ngoài ý muốn xảy ra trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tác động
xấu đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp”
 Trường phái trung hòa
Theo trường phái trung hòa thì lại có sự khác biệt với trường phái tiêu cực,
trường phái này có một số định nghĩa sau:
Frank Knight cho rằng‘‘Rủi ro là sự bất bất trắc có thể đo lường được”. Còn
Allan Willett nói ‘‘Rủi ro là sự bất trắc có thể liên quan đến sự xuất hiện những biến
đổi không mong đợi”. Theo Irving Preffer ‘‘Rủi ro là một tổng hợp ngẫu nhiên có
thể đo lường được bằng xác suất”.
- ‘‘Rủi ro là giá trị và kết quả hiện thời chưa biết đến” hay là sự biến động
tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro có thể xuất hiện trong hầu hết hoạt động của con
người. Khi có rủi ro, người ta không thể dự đoán được chính xác kết quả. Sự hiện
diện của rủi ro gây nên sự bất ổn định. Nguy cơ rủi ro phát sinh bất cứ khi nào một
hành động dẫn đến khả năng được hoặc mất không thể đoán trước”(C.Arthur
William, Jr.Smith).
2.1.1.2 Khái niệm về không chắc chắn trong nông nghiệp
Theo TS.Bùi Thị Gia, trong lĩnh vực nông nghiệp chúng ta có thể hiểu rủi ro
là những tổn thất, những bất trắc, khả năng không đạt được kết quả mong muốn và

rủi ro có thể đo lường được.
Theo GS.TS. Đỗ Kim Chung:‘‘Trong các tình trạng không chắc chắn, các
biến cố có thể xảy ra với một xác suất ước đoán chủ quan được gọi là sự rủi ro”.
Trong nông nghiệp, các hộ gia đình, chủ trang trại phải đương đầu với hàng loạt rủi
ro như: mất mùa, giá cả bấp bênh, ốm đau, bệnh tật, thay đổi bất lợi về tổ chức trịxã hội, bất lợi trong thương mại quốc tế, thiên tai...đã có tác động xấu đến kết quả
và hiệu quả sản xuất nông nghiệp.
P.H.Callkin và cộng sự của ông (1993) nói rằng F.H.Knight (1921) đã phân
biệt giữa rủi ro (risk) và không chắc chắn (uncertainty). Theo Knight, rủi ro tồn tại
khi con người sản xuất biết vùng kết quả (Outcome) có khả năng xảy ra và xác suất
của từng kết quả đó đối với quyết định của anh ta. Ngược lại, sự không chắc chắn
xảy ra khi kết quả hoặc sự kiện (event) xảy ra và xác suất của chúng không biết.

5


Thông thường, không chắc chắn bao gồm các sự cố thỉnh thoảng xảy ra như lũ lụt
của một con sông hoặc một cái chết của một con bò đực đáng giá…
Còn R.D.Kay (1988) nói rằng, có nhiều tác giả phân biệt giữa rủi ro và không
chắc chắn. Họ định nghĩa rủi ro là tình trạng mà ở đó tất cả các kết quả có khả năng xảy
ra và xác xuất của nó là biết trước đối với người ra quyết định.
Không chắc chắn là tình trạng mà các kết quả có khả năng xảy ra và xác suất của
nó không biết trước khi quyết định quản lý. Với sự phân biệt này, phần lớn các quyết
định trong nông nghiệp được phân biệt ra rủi ro và không chắc chắn.
J.B.Hardaker (1997) cho rằng rủi ro và không chắc chắn có thể định nghĩa theo
nhiều cách khác nhau, song phân biệt thông thường đó là: Rủi ro là sự biết không hoàn
hảo về kết quả có khả năng xảy ra và xác suất của nó, còn không chắc chắn là kết quả có
khả năng xảy ra và xác suất của nó là không biết trước.
2.1.1.3 Khái niệm về quản lý rủi ro
Quản lý rủi ro là một phần trong việc lập kế hoạch nhằm xác định những
nguy cơ chủ yếu, từ đó xây dựng các kế hoạch phòng chống hay giảm thiểu những

tác động bất lợi.
Trên thực tế có hai hình thức quản lý rủi ro: (1) giả định khả năng xảy ra sự
cố nào đó có thể ảnh hưởng xấu đến kế hoạch hay lịch trình và (2) thừa nhận rằng
không thể dự báo tất cả mọi sự cố bất lợi.
Có thể không cần lập kế hoạch đối phó với những sự cố bất ngờ, mà biện
pháp duy nhất là thiết lập một cơ cấu quản lý vững chắc có thể đối phó với bất kỳ
sự cố nào.
Theo nghĩa truyền thống, hình thức quản lý rủi ro theo kiểu giả định khả
năng xảy ra sự cố có ba mục tiêu chính yếu sau đây:
- Nhận biết và xác định mức độ của các nguy cơ rủi ro
- Có hành động phòng tránh hoặc giảm thiểu các rủi ro chính
- Triển khai kế hoạch đối phó sự cố bất ngờ và xử lý những thất bại có thể xảy ra
Haraker và các cộng sự (1997) đưa ra khái niệm rằng ‘‘ Quản lý rủi ro là sự
áp dụng có hệ thống các chính sách quản lý, các nguyên tắc và hành động trong
định dạng, phân tích, đánh giá, xử lí và giám sát rủi ro nhằm giảm thiểu thiệt hại và

6


tối đa hóa các cơ hội’’. Tuy nhiên các nguyên tắc này không cố định và mang tính
thích ứng với từng trường hợp cụ thể (Hardaker, 1997).
Do đó, để nhận biết các rủi ro và có thể giảm thiểu các tác động tiêu cực của
rủi ro đến từng hoạt động của tổ chức nói riêng, và toàn thể tổ chức nói chung, ta
phải thực hiện quản lý rủi ro.
Quản lý rủi ro là việc tăng cường nghiên cứu, đưa ra các biện pháp đối với cả
hai mặt tích cực cũng như tiêu cực của rủi ro. Quản lý rủi ro là quy trình mà các tổ
chức áp dụng bao gồm các bước nhằm xác định, xử lý và điều hành các rủi ro ảnh
hưởng đến các hoạt động của tổ chức.
Việc xác định và đưa ra các biện pháp xử lý rủi ro là tâm điểm của hoạt động
quản lý rủi ro. Thực hiện quản lý rủi ro sẽ giúp tổ chức đánh giá được khả năng tác

động tích cực và tiêu cực cũng như những hoạt động không mong muốn đến toàn
thể hoạt động của tổ chức.
Vì vậy, quản lý rủi ro chính là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học,
toàn diện và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu
những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro.
2.1.1.4 Phân loại rủi ro
Có rất nhiều loại rủi ro theo các cách phân loại khác nhau của nhiều tác giả
khác nhau.
Theo P.H.Callkin (1983) đã chia rủi ro thành 2 loại: Rủi ro trong kinh doanh
và rủi ro về tài chính.
Theo tài liệu của Hardaker (1997), Bộ Nông nghiệp Mỹ (1999), Wrold Bank
(2002), Rasaswamin (2003), rủi ro trong nông nghiệp được chia thành các nhóm
như sau căn cứ vào nguồn gốc hình thành thì rủi ro bao gồm: Rủi ro trong sản xuất;
Rủi ro về giá cả hay rủi ro về thị trường; Rủi ro thể chế; Rủi ro về con người; Rủi ro về
kĩ thuật; Rủi ro tài chính và rủi ro tín dụng.( Luận văn thạc sĩ kinh tế, Phạm Thị Lam,
2011).

7


Rủi ro

Dịch
bệnh

Rủi ro

Rủi ro

Sản

Thị

xuất

trường

Thức

Khoa

Thời

Tổ

ăn

học

tiết

chức

kỹ

khí

sản

thuật

hậu

xuất

chăn
nuôi

Giống

Giá
Đầu

đầu

tư

vào

Giá
đầu ra

Rủi ro
chủ
trương
chính
sách

Chủ

Tài

trương

chính

Hình 2.1. Các loại rủi ro chính
- Rủi ro do sản xuất: là những rủi ro liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất
của hộ nông dân. Là những rủi ro không đoán trước được, vì chăn nuôi cũng như
ngành nông nghiệp luôn chịu tác động của nhiều yếu tố không kiểm soát được như
khí hậu thời tiết, giống, dịch bệnh,…Có thể tại cùng một thời điểm giống nhau của
các năm, sử dụng các yếu tố đầu vào như nhau nhưng lại đem lại hiệu quả khác
nhau.
- Rủi ro do thị trường: là những rủi ro do sự thay đổi không báo trước của thị
trường đầu vào, đầu ra. Giá đầu vào và đầu ra hay đổi năm này qua năm khác và
đặc biệt là biến động lớn theo các vụ sản xuất. Giá thay đổi do vô số lý do mà người
nông dân không có khả năng kiểm soát được như: người tiêu dung, chính sách xuất
nhập khẩu, chính sách thương mại, sự mở rộng hay thu hẹp của thị trường…
- Rủi ro do chủ chương chính sách: là những rủi ro do thay đổi của luật định,
quy định, chính sách của nhà nước hay chính quyền địa phương ảnh hưởng đến quá
trình sản xuất của các hộ nông dân làm giảm hiệu quả sản xuất như: tăng lãi suất
vốn vay ngân hàng, quỹ tín dụng, …..

8


2.1.1.3 Phân biệt giữa rủi ro và không chắc chắn
Qua đây ta có thể thấy: Rủi ro và Không chắc chắn là những sự kiện bất
thường xảy ra với người sản xuất thường gây những tác động không mong đợi. Khi
đó để phân biệt giữa rủi ro và không chắc chắn một cách độc lập thì đó là một điều

khó có thể, bởi Nhà quản lý sản xuất nông nghiệp luôn luôn phải quyết định trong
môi trường không chắc chắn hay mọi quyết định đều chứa đựng rủi ro. Mặt khác,
rủi ro và không chắc chắn có thể xem như một quá trình liên tục. Ở một đầu của quá
trình là các sự kiện rủi ro với xác suất xảy ra và hậu quả của nó có thể biết trước. Ở
đầu còn lại của quá trình là sự kiện không chắc chắn với xác suất xảy ra và hậu quả
của nó không thể biết trước. Nhiều sự kiện xảy ra ở khoảng giữa rủi ro và không
chắn chắn.
2.1.2 Nguyên nhân và đặc điểm rủi ro trong chăn nuôi
2.1.2.1 Nguyên nhân gây ra rủi ro
Trong sản xuất nông nghiệp cũng như trong đời sống thì rủi ro là điều
không thể tránh khỏi nó đã gây ra nhiều tổn thất, thiệt hại lớn mà người sản xuất là
người chịu ảnh hưởng mà rủi ro gây ra. Trong chăn nuôi lợn ở các hộ có rất nhiều
loại rủi ro và không chắc chắn ảnh hưởng đến quá trình chăn nuôi làm cho lợi nhuận
đạt được từ quá trình chăn nuôi giảm, không đạt được những hiệu quả như mong
muốn. Có nhiều nguyên nhân gây ra rủi ro cho người chăn nuôi:
 Rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt
Đối với ngành nông nghiệp, yếu tố tự nhiên đóng vai trò hết sức quan trọng.
Do tác động của các yếu tố đó nên xảy ra trường hợp sử dụng cùng số lượng và chất
lượng các yếu tố đầu vào nhưng vẫn cho kết quả khác nhau. Sự biến động này có thể nói
là do rất nhiều nguyên nhân mà bản thân con người không có khả năng đối phó được,
cho dù KHKT ngày càng phát triển và tiên tiến hơn. Sự biến động đó đã làm cho năng
suất giảm đi rõ rệt. Đây là một đặc điểm riêng mà trong ngành nông nghiệp mới có.
 Rủi ro giá cả
- Rủi ro do giá đầu vào và sự sẵn có của đầu vào
Đầu vào là yếu tổ không thể thiếu trong sản xuất kinh doanh. Trong chăn
nuôi lợn thì những yếu tố đầu vào có tác dụng không nhỏ đến quá trình chăn nuôi.

9

Sự biến động của giá các yếu tố đầu vào là nguyên nhân chứa đựng nhiều rủi ro. Sự
tăng giá hay chất lượng các yếu tố đầu vào có ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất
chăn nuôi lợn. Hiện nay, sự cung ứng đầu vào luôn có xu hướng tăng, các nhà máy
sản xuất vật tư khác nhau về nhiều mặt, đa dạng bao gồm nhiều chủng loại, chất
lượng và giá cả sản phẩm. Sự phát triển ngành công nghiệp phục vụ cung ứng đầu
vào cho nông nghiệp tạo lên sự sẵn có và sự lựa chon trong tiêu thụ đầu vào của
người nông dân, giảm bớt sự thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp do đầu vào cao.
- Rủi ro đầu ra và sự sẵn có của người mua đầu ra
Rủi ro thị trường tiêu thụ sản phẩm hay là những rủi ro liên quan đến đầu ra
của sản phẩm. Giá nông sản thay đổi do vô số lý do mà người dân không có khả
năng kiểm soát . Nhu cầu nông sản cũng chịu ảnh hưởng bởi vô số yếu tố như người
tiêu dùng, xuất khẩu, chính sách thương mại,.. Sự mở rộng thị trường tiêu thụ trong
và ngoài nước tạo nên sự sẵn có của người mua. Nhu cầu tiêu thụ tăng cao hơn làm
cho người dân có nhiều sự lựa chọn bán cho người cần nhưng sự thiếu hiểu biết về
thông tin thị trường cũng là trở ngại cho người nông dân, ảnh hưởng đến lợi nhuận
mục tiêu của nhà sản xuất nông nghiệp.
Rủi ro thì trường tiêu thụ sản phẩm là một yếu tố dẫn đến những rủi ro cho
các hộ nông dân chăn nuôi lợn.Giá thịt lợn, lợn giống có thể thay đổi qua các
tháng , thậm chí là từng ngày. Cũng có khi lường trước được nếu như thị trường bên
ngoài biến động theo một chu kì nhất định. Nhưng chi kì chăn nuôi lợn kéo dài, có
thể vài tháng nhưng dự đoán về thị trường là rất khó.
Giá thịt lợn, lợn giống thay đổi do vô số lý do mà hộ nông dân không thể biết
trước được. Cung về thịt lợn chịu tác động của quyết định sản xuất của từng hộ hay thời
tiết, dịch bệnh năm đó. Còn cầu thịt lợn lại chịu tác động của nhiều yếu tố như thu nhập
của người tiêu dung hay thị hiếu của họ, giá cả những hàng hóa thay thế như thịt bò, thịt
gà,..như vậy giá sản phẩm đầu ra cũng chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro.
Tại thời điểm ra quyết định thì giá thịt lợn thường cao, nhưng do đặc điểm
của chăn nuôi lợn là phải mất thời gian dài mới tạo ra sản phẩm nên chưa chắc chắn
những monh muốn của người ra quyết định có thể được đáp ứng.

10


Rủi ro thị trường là rủi ro về khả năng cung ứng và đáp ứng các yếu tố đầu
vào và đầu ra.
 Rủi ro chủ trương chính sách
Các chủ trương và chính sách cũng là một nguồn chứa đựng nhiều rủi ro. Nó
được tạo bởi những thay đổi luật định,quy định, chính sách từ phía nhà nước hoặc
cấp chính quyền địa phương.Những thay đổi các quy định có ảnh hưởng đến người
chăn nuôi lợn, có thể làm cho lợi nhuận đã định không đạt được như mong muốn.
Rủi ro do chính sách tăng lãi suất cho vay hay hạn chế số vốn vay, thủ tục vay vốn
phức tạp cũng là nguyên nhân gây rủi ro.
2.1.2.2 Đặc điểm của rủi ro trong chăn nuôi
Chăn nuôi là một trong 2 ngành sản xuất chủ yếu của nông nghiệp, và chăn nuôi
lợn là một trong những ngành được quan tâm hàng đầu của ngành chăn nuôi, là nguồn
cung cấp thực phẩm chủ yếu cho người dân. Đây cũng là ngành kinh tế giúp cho nông
dân tăng thu nhập, giải quyết được nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Tuy
nhiên, ngành chăn nuôi lợn ở đã phải gặp nhiều khó khăn như rớt giá, bệnh dịch, sử dụng
chất cấm và dư thừa kháng sinh... Hậu quả là nhiều người chăn nuôi đã bị thua lỗ nặng
nề phải bỏ nghề, dịch bệnh xảy ra liên miên từ năm này sang năm khác, môi trường chăn
nuôi bị ô nhiễm... ngành chăn nuôi với những đặc điểm khác xa so với các ngành khác
cùng với những rủi ro luôn rình rập. Sự khác nhau ở đây có thể xuất phát do những đặc
điểm vốn có của ngành. Trong đó bao gồm một số đặc điểm sau:
- Nuôi lợn thịt chịu tác động nhiều của các yếu tố ngoại cảnh như thời tiết,
dịch bệnh. Mặc dù KHKT ngày càng tiên tiến và hiện đại, con người ngày càng có
điều kiện để chế ngự nó nhưng những chế ngự này thường gây ra những chi phí trực
tiếp hoặc chi phí gián tiếp cho chủ hộ. Nhiều khi những tiến bộ về KHKT cũng
không chế ngự được những yếu tố đó.
- Đối tượng là các vật nuôi nên chịu tác động nhiều của các quá trình sinh
học vì vậy xác suất rủi ro là rất lớn.

- Chu kỳ chăn nuôi lợn thịt thường dài nên việc kiểm soát và đánh giá rủi ro
là rất khó thực hiện.

11


- Trong chăn nuôi lợn nhiều lúc hộ gia đình muốn vay thếm vốn để mở rộng
quy mô chăn nuôi , họ cũng không dám mạnh dạn vay thêm vốn để đầu tư bởi vì lãi
suất cho vay khá cao hoặc không có tài sản để thế chấp.
- Trong điều kiện có rủi ro nhiều hộ gia đình có xu hướng giảm chăn nuôi hay
chuyển sang ngành khác với mong muốn thu được lợi nhuận cao hơn
- Đa phần hộ chăn nuôi theo kinh nghiệm truyền thống, cơ sở vật chất về
chuồng trại theo đúng tiêu chuẩn vật nuôi sạch (GAHP, LIFSAP) khó áp dụng do
chăn nuôi lợn không tập trung, quy mô quy mô nhỏ, gần khu sinh hoạt của nông hộ
gâp ô nhiễm môi trường, không đảm bảo được quy trình nuôi sạch. Nên khi có dịch
bệnh thì việc bùng phát dịch là rất lớn.
- Hầu hết người chăn nuôi đều thiếu thông tin về thị trường lợn thịt.
-Trong điều kiện có rủi ro nhiều hộ gia đình có xu hướng giảm chăn nuôi hay
chuyển hướng sang chăn nuôi các sản phẩm thay thế thịt lợn hoặc các ngành khác
với monh muốn thu được lợi nhuận cao hơn.
2.1.3 Vai trò và ý nghĩa của quản lý rủi ro trong chăn nuôi
Việc quản lý tốt rủi ro trong chăn nuôi lợn thịt giúp người chăn nuôi tránh
được những hậu quản khó lường trước mà những rủi ro mang lại. Những rủi ro
trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân không chỉ tác động tiêu cực đến kinh
tế của hộ chăn nuôi mà còn không nhỏ đối với nền kinh tế của địa phương, quốc
gia. Vì vậy, việc phòng ngừa, hạn chế rủi ro và quản lý tôt rủi ro trong hộ chăn nuôi
lợn thịt có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Hạn chế những tổn thất vè vốn và tài sản, góp phần tăng lợn nhuận cho
hộ chăn nuôi trong chăn nuôi lợn thịt.
Rủi ro có tác động trực tiếp tới lợi nhuận của hộ chăn nuôi lợn thịt.Khi rủi ro

xảy ra ở mức độ nhỏ thì người chăn nuôi có thể dung lwoij nhuận của mình hoặc
vốn tự có để bù đắp. Song nếu rủi ro ở mức độ lớn thì lợi nhuận đủ bù đắp thì người
chăn nuôi sẽ ở bên bờ phá sản. Vì vậy, hạn chế và quản lý tốt rủi ro trong chăn nuôi
sẽ giúp người chăn nuôi hạn chế tổn thất về vốn và tài sản của hộ tạo điều kiện
kinhdoanh thuận lợi cũng nhằm nâng cao được lợi nhuận của họ.

12


 Đảm bảo an toàn tài sản cho người chăn nuôi.
Rủi ro là yếu tố gắn liền với mọi hoạt động chăn nuôi lợn thịt nói chung,
trong đó có hoạt động quản lý tốt rủi ro của người chăn nuôi, tổ chức tại địa
phương.Trong lỗ lực nhằm thu được lợi nhuận, các hộ chăn nuôi không thể chối bỏ rủi
ro, nghĩa là không thể ngừng quản lý rủi ro trong chăn nuôi lợn, mà có thể tìm cách làm
cho hoạt hông này trở nên an toàn và hạn chế mức tối đa những tổn thất có thể có bằng
cách đề ra cho mình một chiến lược quản lý rủi ro thích hợp. Như vây, người chăn nuôi
mới có thể đảm bảo quản lý tôt những rủi ro gặp phải trong chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm
và các chủ chương chính sách của địa phương cho chăn nuôi.
 Góp phần ổn định kinh tế-xã hội
Hoạt động quản lý rủi ro liên quan đến hoạt động chăn nuôi của các hộ chăn
nuôi, người tiêu dùng và địa phương. Vì vậy, một khi người chăn nuôi gặp phải rủi ro
trong dịch bệnh như vật nuôi dịch bệnh không được xử lý tốt, các hộ chăn nuôi vất tại
các sông suối, ao hồ gây phát tán dịch bệnh hay bị phá sản thì người chăn nuôi khác
hoang mang lo sợ về việc chăn nuôi của họ gây ra tình trạng bán chạy gây ảnh hưởng tới
quá trình sản xuất kinh doanh của hộ chăn nuôi ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ kinh tế.
Nó làm cho nền kinh tế. Nó làm cho nền kinh tế bị suy thoái, giá đầu vào nguyên vật liệu
tăng, giá đầu ra giảm, thất nghiệp tăng, xã hội mất ổn định
2.1.4 Nội dung quản lý rủi ro
 Nhận dạng rủi ro
 Nhận dạng

Để quản lý rủi ro tốt thì trước tiên phải xác định, nhận dạng rủi ro. Xác định
rủi ro hay nhân dạng rủi ro là quá trình xác định liên tục và có hệ thống các rủi ro
có thể xảy ra trong hoạt động chăn nuôi lợn, tức là xác định tất cả các rủi ro sự cố mà nười
chăn nuôi gặp phải. Hoạt động nhận dạng rủi ro nhằm phát triến các thông tin về nguồn
gốc rủi ro, các yếu tố mạo hiểm, hiểm họa, đối tượng rủi ro và các loại tổn thất. Nhận dạng
rủi ro bao gồm các công việc theo dõi, xem xét, nghiên cứu môi trường hoạt động và toàn
bộ hoạt động nhằm thống kê được tất cả các rủi ro, không chỉ những rủi ro đã và đang xảy

13


ra, mà còn dự báo được những dạng rủi ro mới có thể xuất hiện, trên cơ sở đó đề xuất các
giải pháp kiểm soát và tài trợ rủi ro thích hợp.
-

Phương pháp nhận dạng rủi ro
Đê nhận dạng rủi ro hay mô tả rủi ro là việc trình bày đầy đủ về tất cả các

mặt, các nội dung của rủi ro đã được xác định theo cấu trúc cụ thể, ví dụ chúng ta có
thể sử dụng bảng liên kết các dang rủi ro đã và đang xuất hiện, co thể xảy ra trong
tương lai để mô tả các rủi ro đã xác định. Các mô tả này có thể bao gồm nội dung về
tên rủi ro, quy mô rủi ro, đặc tính tự nhiên của rủi ro, gợi ý các giải pháp giảm thiểu
rủi ro...Dự đoán rủi ro là việc dự đoán quy mô rủi ro, hậu quả có thể xảy ra của rủi
ro, gồm các tác động của rủi ro cao, trung, hay thấp bằng cách:
Thứ nhất là lập câu hỏi nghiên cứu và tiên hành điều tra: như các loại rủi ro
mà các hộ chăn nuôi gặp phải? Tổn thất bao nhiêu? Số lần xuất hiện các rủi ro trong
một năm? Những biện pháp phòng ngừa rủi ro đã được thực hiện? Những rủi ro có
thể xảy ra chưa xuất hiện?
Thứ hai là thanh tra hiện tượng là việc thanh tra trực tiếp hiện trường nắm
được tình hình của địa bàn nghiên cứu để từ đó có thể phân tích, đánh giá, nhận

dang rủi ro.
 Phân tích
Là quá trình phân tích hiểm họa, xác định nguyên nhân gây ra rủi ro trên cơ
sở đó tìm ra các biện pháp phòng ngừa. Quản lý rủi ro không được coi như là một
quy trình tĩnh mà đó là một quy trình tương tác trong đó thông tin liên tục được cập
nhật, phân tích, đưa ra những hướng dẫn về biện pháp xử lý rủi ro và theo dõi, đánh
giá hiệu quả của những biện pháp này, từ đó người chăn nuôi có thể có những điều
chỉnh nhằm nâng cao hiệu quả của quy trình quản lý rủi ro.
 Đo lường
Là tần suất xuất hiện rủi ro hay xác định mức độ nghiêm trọng của rui ro. Đo
lường rủi ro là việc thực hiện so sánh các rủi ro đã dự đoán với các yêu cầu pháp lý,
các yếu tố xã hội
Có hai cách tiếp cận chính về đo lường rủi ro.
-Cách tiếp cận phương sai- thu nhập và phòng tránh thảm hoạ hay còn gọi là
cách tiếp cận an toàn trước tiên. Theo cách này dùng độ phân tán của kết quả, như

14