Quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam hiện nay (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ QUANG HUY

QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN NHÀ NƯỚC TẠI
DOANH NGHIỆP THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
HIỆN NAY
Ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 8.38.01.07

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. Trần Đình Hảo

Hà Nội, 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng những số liệu và kết quả nghiên cứu thể hiện trong

luận văn Thạc sĩ Luật học: “Quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp
theo pháp luật Việt Nam hiện nay” là hoàn toàn trung thực và không trùng lặp
với các đề tài khác cùng lĩnh vực nghiên cứu. Các thông tin, số liệu trình bày
trong luận văn được chú thích rõ ràng. Luận văn là công trình nghiên cứu của cá
nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của Thầy PGS. TS. Trần Đình Hảo

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này./.
Tác giả luận văn

Ngô Quang Huy


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG

VỐN NHÀ NƯỚC TẠI DOANH NGHIỆP.............................................................. 8
1.1. Quan niệm về quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp ........................... 8
1.2. Nội dung quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp ............................ 10
1.3. Pháp luật về quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp........................ 13
1.4 Các nhân tố tác động đến quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.... 14
1.5. Kinh nghiệm nước ngoài về quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh
nghiệp.......................................................................................................................... 20
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN NHÀ NƯỚC

TẠI DOANH NGHIỆP THEO PHÁP LUẬT Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.......... 26
2.1. Quy định về quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo pháp luật

Việt Nam ..................................................................................................................... 26
2.2. Thực tiễn quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp ở Việt Nam hiện
nay............................................................................................................................... 41
CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN

LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN NHÀ NƯỚC TẠI DOANH NGHIỆP Ở VIỆT NAM.. 61
HIỆN NAY................................................................................................................. 61
3.1. Quan điểm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh

nghiệp ở nước ta hiện nay........................................................................................... 61
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại

doanh nghiệp ở nước ta hiện nay ................................................................................ 62
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 70
KẾT LUẬN................................................................................................................ 72
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................. 74
PHỤ LỤC................................................................................................................... 82


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

DN

:

Doanh nghiệp;

DNNN

:

Doanh nghiệp Nhà nước;

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa;

NSNN

:

Ngân sách Nhà nước;

UBND

:

Uỷ ban nhân dân;

SCIC

:

Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước;

TCT

:

Tổng công ty;

TĐ

:

Tập đoàn;

TNHH MTV:

Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;

SXKD

Sản xuất kinh doanh

:

CNH, HĐH :

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) có vai trò quan trọng trong việc xây
dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) ở nước ta.

Trên thực tế, các DNNN nắm giữ lượng vốn lớn, có giá trị tổng tài sản cao,
đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước (NSNN). Khối tài sản nằm

trong các DNNN, doanh nghiệp có vốn nhà nước được ước tính lên tới gần
400 tỷ USD. Hiện nay, việc quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại các doanh
nghiệp rất phân tán và do nhiều đầu mối đảm nhận, bao gồm Chính phủ, các

Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh và Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh
vốn nhà nước (SCIC). Tình trạng các Bộ và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố
thực hiện đồng thời cả ba chức năng: quản lý nhà nước về kinh tế, chủ quản
cấp trên đối với doanh nghiệp và đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh
nghiệp vẫn còn phổ biến. Cơ chế quan lý này đã và đang làm suy giảm hiệu

quả sử dụng vốn tại các DNNN. Mới đây, Chính phủ mới thành lập cơ quan

chuyên trách là Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Đây là cơ
quan thuộc Chính phủ, có vai trò đại diện chủ chủ sở hữu nhà nước đối với
doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và phần vốn nhà nước
đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên
theo quy định của pháp luật. Uỷ ban này mới đi vào hoạt động từ tháng
9/2018, đến nay vẫn chưa có sự tổng kết đánh giá về kết quả hoạt động.
Nghiên cứu thực tiễn cho thấy, công tác quản lý và sử dụng vốn Nhà
nước tại doanh nghiệp ở nước ta thời gian qua còn nhiều hạn chế, bất cập. Cụ
thể như sau:
Thứ nhất, vi phạm nguyên tắc tuân thủ pháp luật trong kinh doanh . Hầu
hết các doanh nghiệp (DN) qua thanh tra, kiểm toán đều vi phạm pháp luật ở
các mức độ khác nhau. Một số DNNN thực hiện thủ tục đầu tư, đấu thầu, mua
sắm tài sản không đúng quy định; huy động, quản lý, sử dụng vốn đầu tư dàn

1


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn Full.rar