Quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường cao đẳng an ninh nhân dân i trong bối cảnh hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐẶNG VŨ HIỆP

QU¶N Lý HO¹T §éNG GI¸O DôC §¹O §øC NGHÒ NGHIÖP
CHO HäC VI£N TR¦êNG CAO §¼NG ANND I
TRONG BèI C¶NH HIÖN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2019


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐẶNG VŨ HIỆP

QU¶N Lý HO¹T §éNG GI¸O DôC §¹O §øC NGHÒ NGHIÖP
CHO HäC VI£N TR¦êNG CAO §¼NG ANND I
TRONG BèI C¶NH HIÖN NAY
Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số
: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. VŨ THỊ THUÝ HẰNG

HÀ NỘI - 2019

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực. Những
kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất
kỳ công trình nào.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Đặng Vũ Hiệp

i


LỜI CẢM ƠN
Luận văn này là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện tại trường
Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu
sắc tới cô giáo - TS. Vũ Thị Thuý Hằng - người cô đã trực tiếp hướng dẫn tôi
trong suốt quá trình tôi nghiên cứu và thực hiện luận văn này. Tôi xin chân
thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong khoa Quản lý giáo dục – Trường
ĐH Giáo dục đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong quá trình học tập và rèn
luyện ở trường, cũng như trong thời gian hoàn thành bài luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Đảng uỷ Ban Giám hiệu, lãnh đạo phòng quản
lý học viên cùng các đồng chí đồng nghiệp trường Cao đẳng CĐANND I và các
đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi thực hiện luận văn này.
Do khả năng và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học của tôi còn hạn chế,
thời gian nghiên cứu có hạn nên kết quả nghiên cứu có thể còn những thiếu
sót, kính mong nhận được nhiều đóng góp của quý thầy cô và các bạn để đề
tài nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!

TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Đặng Vũ Hiệp

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ ............................................................ ix
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. x
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO
ĐẲNG AN NINH NHÂN DÂN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ............ 7

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................... 7
1.2. Một số khái niệm ................................................................................... 12
1.2.1. Đạo đức nghề nghiệp ............................................................................. 12
1.2.2.Giáo dục đạo đức nghề nghiệp ................................................................ 14
1.2.3. Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp ................................. 15
1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
công an nhân dân .................................................................................... 16
1.3. Bối cảnh xã hội hiện nay và yêu cầu nâng cao chất lƣợng
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên ở trƣờng cao
đẳng an ninh nhân dân ......................................................................... 17
1.4. Hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
trƣờng cao đẳng an ninh nhân dân trong bối cảnh hiện nay ........... 21

1.4.1. Ý nghĩa, mục tiêu hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ................................................................................................... 21
1.4.2. Nội dung giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường CĐ
ANND ..................................................................................................... 24
1.4.3. Hình thức giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên CĐ
ANND ..................................................................................................... 26
1.4.4. Đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức nghề nghiệp của học viên ........... 29
1.4.5. Các lực lượng giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên .................. 29

iii


1.5. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ở Trƣờng Cao đẳng An ninh Nhân dân giai đoạn
hiện nay .................................................................................................. 30
1.5.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên .......... 30
1.5.2. Chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp ................................. 36
1.5.3. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ................................................................................................... 38
1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên các trƣờng CĐ ANND giai đoạn
hiện nay .................................................................................................. 40
1.6.1. Các yếu tố về phía học viên ................................................................... 40
1.6.2. Yếu tố phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý .................................... 41
1.6.3. Phẩm chất và năng lực giáo dục của giảng viên .................................... 41
1.6.4.. Cơ sở vật chất và tài chính .................................................................... 41
1.6.5. Yếu tố truyền thống và văn hóa nhà trường........................................... 42
1.6.6. Hệ thống văn bản quy định về giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên các trường công an nhân dân ............................................. 42
1.6.7. Các yếu tố từ phía môi trường xã hội .................................................... 42

Kết luận chƣơng 1 ................................................................................... 43
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO
ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
AN NINH NHÂN DÂN I TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ..................... 44

2.1. Giới thiệu về Trƣờng Cao đẳng An ninh Nhân Dân I .................... 44
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng .......................................................... 51
2.2.1. Mục tiêu khảo sát ................................................................................... 51
2.2.2. Nội dung khảo sát................................................................................... 52
2.2.3. Đối tượng khảo sát ................................................................................. 52
2.2.4. Phương pháp khảo sát ............................................................................ 52
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên ở Trƣờng Cao đẳng An ninh Nhân dân I ................................... 53
2.3.1 Thực trạng nhận thức của CBQL và GV, SV về hoạt động giáo
dục đạo đức nghề nghiệp ........................................................................ 53
2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục đạo đức nghề nghiệp

iv


cho học viên trường Cao đẳng ANND I ................................................. 57
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên ............................................................................................ 58
2.3.4. Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên ................................................................................ 62
2.3.5. Thực trạng đánh giá kết quả giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ................................................................................................... 66
2.3.6. Thực trạng các lực lượng tham gia giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I ................... 67
2.4. Thực trạng thực hiện nội dung quản lý giáo dục đạo đức nghề

nghiệp của Trƣờng Cao đẳng An ninh Nhân Dân I .......................... 69
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch giáo dục ĐĐNN cho học viên Trường
Cao đẳng An ninh nhân dân I ................................................................. 69
2.4.2. Thực trạng Tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục ĐĐNN cho
học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I ..................................... 71
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động giáo dục ĐĐNN cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I .................................................... 73
2.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ................................................................................................... 76
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động giáo
dục đạo đức nghề nghiệp của trƣờng CĐ An Ninh Nhân Dân
I trong bối cảnh hiện nay ..................................................................... 78
2.6. Nhận xét chung về công tác quản lý giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên trƣờng CĐ ANND I ............................................ 81
2.6.1. Ưu điểm .................................................................................................. 81
2.6.2. Hạn chế ................................................................................................... 83
2.6.3. Nguyên nhân .......................................................................................... 84
Kết luận chƣơng 2 ................................................................................... 86
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO
ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
AN NINH NHÂN DÂN I TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY .................. 87

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .......................................................... 87
3.1.1 Đảm bảo tính hệ thống ........................................................................... 87

v


3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ........................................................................... 87
3.1.3. Đảm bảo tính cấp thiết ........................................................................... 88

3.1.4. Đảm bảo tính khả thi .............................................................................. 88
3.2. Đề xuất các biện pháp giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên trƣờng Cao đẵng An ninh nhân dân I trong bối
cảnh hiện nay .................................................................................. 89
3.2.1. Tổ chức hoạt động nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên,
học viên nhà trường về giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên .......................................................................................................... 89
3.2.2. Tổ chức xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên ................................................................................................... 92
3.2.3 Chỉ đạo đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên theo hướng tăng tính trải nghiệm thực
tế nghề nghiệp ......................................................................................... 95
3.2.4 Chỉ đạo giáo viên, cán bộ quản lý phát huy vai trò nêu gương
trong công tác học tập, ứng xử với nhân dân, đồng nghiệp, với
học viên ................................................................................................... 98
3.2.5 Tổ chức học viên tích cực tự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức, tác
phong chiến sĩ theo Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân và
Điều lệnh Công an nhân dân ................................................................. 100
3.2.6 Phát huy vai trò tự quản của Chi uỷ, Chi bộ học viên, Ban chấp
hành chi đoàn và đội ngũ cán bộ lớp học trong giám sát, đánh
giá hoạt động rèn luyện đạo đức nghề nghiệp của học viên ................. 103
3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ..................................................... 105
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên Trƣờng Cao đẳng An ninh Nhân dân I ............................... 107
3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm ........................................................................... 107
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 108
Kết luận chƣơng 3 ................................................................................. 112
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................. 113
PHỤ LỤC ...................................................................................................... 121

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Thống kê số lượng cán bộ, giảng viên và nhân viên của nhà
trường ............................................................................................... 49
Bảng 2.2: Thống kê phân loại giảng viên (chỉ tính những giảng viên trực
tiếp giảng dạy trong 5 năm gần đây) .................................................. 50
Bảng 2.3: Thống kê học viên đăng ký dự thi đại học vào trường,
số học viên trúng tuyển và nhập học trong 3 năm gần đây (hệ
chính quy)......................................................................................... 50
Bảng 2.4: Thống kê, phân loại số lượng người nhập học trong 3 liên tiếp
hệ chính quy ..................................................................................... 51
Bảng 2.5: Nhận thức của CBQL, GV, HV về tầm quan trọng của hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên nhà trường ........ 53
Bảng 2.6: Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và Học viên về các
nội dung cần giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I ............................................ 54
Bảng 2.7: Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và Học viên về các
lực lượng có trách nhiệm tham gia giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I ........... 56
Bảng 2.8 : Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng thực hiện mục tiêu
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao
đẳng An ninh Nhân dân I ................................................................. 57
Bảng 2.9 : Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng thực hiện nội dung
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng
An Ninh Nhân dân I .......................................................................... 58
Bảng 2.10 : Đánh giá của học viên về thực trạng thực hiện nội dung
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao

đẳng An Ninh Nhân dân I ................................................................ 60
Bảng 2.11: Đánh giá của CBQL, GV về hình thức tổ chức hoạt động
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao
đẳng An ninh Nhân dân I ................................................................. 62

vii


Bảng 2.12: Đánh giá của học viên về thực trạng các hình thức tổ chức
hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I ............................................ 64
Bảng 2.13: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng đánh giá kết quả giáo
dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên ............................................ 66
Bảng 2.14: Thực trạng các lực lượng tham gia giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I ........... 68
Bảng 2.15: Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng xây dựng kế hoạch
hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường
Cao đẳng An ninh Nhân dân 1 ......................................................... 69
Bảng 2.16: Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng tổ chức hoạt động
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường Cao đẳng
An ninh Nhân dân 1 ......................................................................... 71
Bảng 2.17: Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng chỉ đạo hoạt động
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao
đẳng An Ninh Nhân dân I ................................................................ 74
Bảng 2.18: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp chọ học viên Trường Cao
đẳng An ninh Nhân dân ..................................................................... 76
Bảng 2.19: Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng
đến quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp chọ học
viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân ....................................... 79

Bảng 3.1: Đánh giá của CBQL, GV về tính cấp thiết của các biện pháp
quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I .................................. 108
Bảng 3.2: Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I .................................. 110

viii


DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ
Hình vẽ:
Hình 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I .......... 47
Biểu đồ:
Biểu đồ 3.1. Tính cấp thiết của 6 biện pháp ................................................... 110
Biểu đồ 3.2. Tính khả thi của 6 biện pháp đề xuất.......................................... 112

ix


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CAND

:

Công an nhân dân

BGH

:

Ban Giám hiệu

CA

:

Công an

CBQL

:

Cán bộ quản lý

CĐ ANND

:

Cao đẳng an ninh nhân dân

CĐ ANND I

:

Cao đẳng an ninh nhân dân I

ĐĐNN

:

Đạo đức nghề nghiệp

GD

:

Giáo dục

GD Đ Đ NN

:

Giáo dục đạo đức nghề nghiệp

GV

:

Giảng viên

HV

:

Học viên

TN

:

Thanh niên

x


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đạo đức nghề nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng
đến chất lượng và hiệu quả hoạt động nghề nghiệp của người lao động. Ở Việt
Nam, từ xa xưa ông cha ta đã nhận thấy vai trò của đạo đức nghề nghiệp, đề ra
và thực hiện nguyên tắc “truyền nghề phải dạy đạo làm nghề” nhằm tạo ra
những người làm nghề có tài có đức. Ý thức được điều đó, Đảng và Nhà nước
Việt Nam luôn xác định: “thường xuyên nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
nghề nghiệp là yêu cầu tất yếu trong nền giáo dục Việt Nam”.
Là lực lượng chủ lực trong Công an nhân dân - lực lượng vũ trang trọng
yếu của nhà nước, lực lượng An ninh được nhà nước tin cậy giao là lực lượng
chuyên trách bảo vệ ANQG, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ANQG
và phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm xâm phạm ANQG. Cán bộ,
chiến sĩ công an phải vừa hồng, vừa chuyên để đảm đương nhiệm vụ công tác,
xứng đáng là “thanh bảo kiếm” của Đảng, của Nhà nước và của nhân dân. Giáo
dục đạo đức nghề nghiệp trong nhà trường góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo,
góp phần hình thành nên mặt “hồng” trong nhân cách của mỗi học viên nhà
trường. Do đó, quản lý giáo dục trong các trường cần quan tâm đến giáo dục đạo
đức nghề nghiệp cho học viên.
Lãnh đaọ bộ Công an đã thường xuyên quan tâm chỉ đạo các nhà trường
An ninh phải tập trung nghiên cứu đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giáo
dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên, sinh viên và quản lý tốt hoạt động đó
trong các nhà trường. Quán triệt sự chỉ đạo của Bộ, các trường An ninh đã tích

cực đổi mới nội dung chương trình đào tạo, cải tiến phương pháp tổ chức hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên, học viên. Vì vậy, đa số học
viên các trường An ninh sau khi ra trường và trong quá trình công tác đều là
những cán bộ, chiến sỹ An ninh yêu nghề, tận tuỵ với công việc, dũng cảm trong
chiến đấu, họ thật sự đang là nhân tố góp phần to lớn để đảm bảo thắng lợi trong
sự nghiệp bảo vệ ANQG.

1


Trường Cao đẳng ANND I thuộc Bộ Công an là đơn vị được giao nhiệm
vụ đào tạo cán bộ An ninh có trình độ trung cấp, cao đẳng nghiệp vụ an ninh để
cung cấp lực lượng cho các đơn vị An ninh thuộc các tỉnh phía Bắc nước ta. Nhà
trường luôn xác định rõ nhiệm vụ của nhà trường là đào tạo nghề an ninh cho
người học, do đó nhà trường đặc biệt coi trọng hoạt động giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên, thường xuyên tổ chức các phong trào thi đua nghiên cứu
cải tiến, đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên từng chuyên ngành của các khoá. Đồng thời luôn tăng cường nâng cao hiệu
quả quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp của nhà trường. Vì vậy,
giáo dục đạo đức nghề nghiệp và quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp của
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân 1 thời gian qua đã có những kết quả tích
cực nhất định, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường trong
những năm qua có đạt nhiều tiến bộ, đại đa số học viên được nhà trường đào tạo
về nhận công tác tại các đơn vị An ninh đều là những chiến sỹ an ninh có lòng
yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm với công việc, luôn nỗ lực phấn đấu hoàn
thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên thực tế thời gian qua vẫn có một số học viên của nhà trường
khi ra công tác tại các đơn vị An ninh đã bộc lộ những biểu hiện tiêu cực, ảnh
hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ANQG, uy tín của cơ sở đào tạo,
như: có chiến sỹ ngại khó, ngại khổ, chọn nghề, chọn việc, thiếu ý thức kỷ luật,

làm lộ bí mật nghiệp vụ… thậm chí còn có một số cán bộ, chiến sỹ vi phạm
pháp luật nghiêm trọng đã bị xử lý hình sự. Nghiên cứu thực trạng trên cho thấy
nguyên nhân của những biểu hiện tiêu cực ở các cưu học viên nhà trường có một
phần là do hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp của nhà trường trong thời
gian qua còn có những tồn tại, thiếu sót nhất định.., đó là thời gian qua trong nhà
trường một số cán bộ, giảng viên chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của giáo dục
đạo đức nghề nghiệp, chưa chú ý nghiên cứu áp dụng các phương pháp giáo dục
tích cực đối với từng loại đối tượng người học, đặc biệt là đối với số học sinh hệ
cử tuyển. Mặt khác, cũng là do công tác quản lý hoạt động giáo dục đạo đức
2


nghề nghiệp của nhà trường trong thời gian qua còn có những vấn đề hạn chế,
bất cập không được phát hiện kịp thời hoặc chậm được nghiên cứu đánh giá để
có khắc phục. Những vấn đề nói trên đang là yêu cầu đòi hỏi nhà trường cần
phải khẩn trương nghiên cứu tìm giải pháp giải quyết
Thời gian tới theo Nghị quyết của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Việt Nam và đề án của lãnh đạo Bộ Công an “Về sắp xếp
lại bộ máy Bộ Công an tinh gọn hiệu lực, hiệu quả”, Trường cao đẳng ANND 1
sẽ được sắp xếp lại với nhiệm vụ mới là “đào tạo cán bộ an ninh có trình độ
trung cấp”, với nhiều chuyên ngành khác nhau và đối tượng học chủ yếu là học
viên cử tuyển, trong đó đa số là con em đồng bào các dân tộc thiểu số ở mọi
miền đất nước. Mặt khác, thời gian tới tình hình an ninh thế giới và của Việt
Nam tiếp tục còn có những diễn biến phức tạp, khó lường, yêu cầu bảo vệ
ANQG có nhiều nhiệm vụ mới, việc bố trí, sắp xếp, phân công lực lượng An
ninh và tổ chức hoạt động nghiệp vụ theo mô hình mới sẽ có những thay đổi
nhất định.
Tình hình và những vấn đề mới phát sinh nêu trên chắc chắn sẽ có ảnh
hưởng lớn đến nhiệm vụ đào tạo nói chung và đối với hoạt động giáo dục đạo
đức nghề nghiệp nói riêng của nhà trường trong thời gian tới. Do đó, việc nghiên

cứu tìm giải pháp để nâng cao chất lượng hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục
đạo đức nghề nghiệp đối với học viên của Trường Cao đẳng ANND đang là yêu
cầu thực tiễn đặt ra có tính cấp thiết nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của
nhà trường là đào tạo ra đội ngũ cán bộ, chiến sỹ An ninh có nghiệp vụ giỏi, có
“cái đầu lạnh, trái tim nóng và bàn tay sạch” đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ
ANQG trong thời kỳ mới.
Vì những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục đạo
đức nghề nghiệp cho học viên Trường cao đẳng ANND I trong bối cảnh hiện
nay” nghiên cứu để làm luận văn thạc sỹ.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề tài đề xuất các

3


biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân 1, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà trường trong bối cảnh hiện nay.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu: Hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho
học viên Trường Cao đẳng ANND.
3.2 Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng ANND I trong bối cảnh hiện nay.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Cần có những biện pháp nào để quản lý tốt hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân 1 trong bối cảnh
hiện nay?
5 Giả thuyết khoa học
Hiện nay, quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên ở
trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I đang gặp những khó khăn và có những

hạn chế nhất định. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý khoa học, khả thi
dựa trên cơ sở phát huy thế mạnh, trách nhiệm của các lực lượng trong trường;
vai trò định hướng, nêu gương của cán bộ, giáo viên nhà trường; vai trò tự quản
của tập thể học viên thì sẽ nâng cao được chất lượng quản lý hoạt động giáo dục
đạo đức nghề nghiệp cho học viên của nhà trường trong bối cảnh hiện nay.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục đạo
đức nghề nghiệp cho học viên trường cao đẳng an ninh nhân dân.
6.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp và cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I, xác định
nguyên nhân của thực trạng.
6.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong bối cảnh hiện nay .

4


7. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
7.1. Đối tượng khảo sát: 95 cán bộ quản lý, giáo viên và 120 học viên
Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I
7.2. Thời gian khảo sát: từ tháng 10/2018 đến tháng 6/2019
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa các tài liệu liên quan và đưa ra các
nhận định độc lập về giáo dục đạo đức nghề nghiệp và quản lý giáo dục đạo đức
nghề nghiệp; chủ trương, đường lối, nghị quyết, chính sách của Đảng và nhà
nước, các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an về giáo dục đạo đức
nghề nghiệp và quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp để luận giải làm rõ cơ sở
lý luận của vấn đề nghiên cứu.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

+ Phương pháp quan sát: Thực hiện quan sát hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp và quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên để đưa ra
đánh giá, kết luận về thực trạng và đề xuất các biện pháp có tính khả thi cho việc
quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh
nhân dân I.
+ Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: phát phiếu điều tra cho CBQL,
GV, HV nhằm thu thập thông tin, số liệu minh chứng cho những nhận định,
phân tích, đánh giá về thực trạng quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học
viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I, xác định nguyên nhân, tìm ra các
yếu tố tác động đến quản lý giáo dục đạo đức cho học viên một cách phù hợp,
trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục đạo đức cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh nhân dân I trong thời gian tới.
+ Phương pháp phỏng vấn: Thực hiện phỏng vấn, lấy ý kiến của giảng
viên, cán bộ quản lý, học viên để thu thông tin đánh giá bổ sung cho phương
pháp điều tra bằng phiếu hỏi. Nội dung phỏng vấn tập trung thu thập những
thông tin định tính về nguyên nhân, nhận định đánh giá, đề xuất của các đối
tượng khảo sát về vấn đề nghiên cứu.

5


+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: Nghiên cứu các văn
bản, báo cáo tổng kết, các đơn vị điển hình trong quản lý giáo dục đạo đức
cho học viên.
8.3 Phương pháp xử lý số liệu: luận văn sử dụng các phép toán thống kê
để xử lý các số liệu, kết quả khảo sát thực trạng và khảo nghiệm.
8. Những đóng góp của đề tài
Luận văn góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường cao đẳng an ninh nhân
dân trong bối cảnh hiện nay.

Phân tích thực trạng, xác định nguyên nhân của thực trạng quản lý hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh
Nhân dân I.
Đề xuất biện pháp quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I trong bối cảnh hiện nay,
Kết quả nghiên cứu luận văn có thể tham khảo và vận dụng vào nghiên
cứu, quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên các Trường cao đẳng
công an nhân dân.
9. Dự kiến cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
luận văn có kết cấu gồm 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên Trường Cao đẳng An ninh nhân dân trong bối
cảnh hiện nay.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân I trong bối cảnh hiện nay.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên Trường Cao đẳng An ninh Nhân dân 1 trong bối cảnh hiện nay.

6


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
AN NINH NHÂN DÂN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
* Nghiên cứu về giáo dục đạo đức nghề nghiệp:
Trong dòng chảy của lịch sử tư tưởng nhân loại, khi nghiên cứu về sự
phát triển của xã hội loài người, trên cơ sở thế giới quan duy vật biện chứng và

duy vật lịch sử C. Mác và Ph. Ăngghen, đã đánh giá lại toàn bộ những tư tưởng
đạo đức nghề nghiệp đã có từ xưa đến nay, tổng kết và đưa ra những luận điểm
khoa học của mình về đạo đức nghề nghiệp. Hai ông đã chỉ ra sự tất yếu xuất hiện
của một kiểu đạo đức nghề nghiệp mới trong lịch sử - đạo đức nghề nghiệp cách
mạng của giai cấp công nhân. [21]. Luận điểm này đã đặt cơ sở phương pháp luận
cho việc nghiên cứu quản lý quá trình giáo dục phẩm chất nhân cách nhằm đảm
bảo cho con người phát triển một cách toàn diện.
Trong cuốn Giáo trình Đạo đức học Mác – Lê nin và Giáo dục đạo đức
của tác giả Trần Đăng Sinh, Nguyễn Thị Thọ [36]; cuốn giáo trình Đạo đức học
[8] và cuốn “Các dạng đạo đức xã hội” [10] đã trình bày rất rõ những lý luận cơ
bản về đạo đức như: mối quan hệ giữa đạo đức và các hình thái ý thức xã hội,
nguyên tắc đạo đức xã hội, yêu cầu của giáo dục đạo đức cá nhân, phẩm chất
đạo đức trong đời sống. Từ đó, các tác giả đã khẳng định đạo đức nghề nghiệp là
loại hình đạo đức xã hội được thể hiện ra là những quy tắc chuẩn mực đạo đức
đối với người lao động trong những tình huống, hoạt động nghề xác định. Từ đó
các tác giả phân tích, chỉ ra những yêu cầu mới về đạo đức trong tình hình mới
của đất nước. Đây là những công trình rất có ý nghĩa để tác giả kế thừa, phân
tích bản chất, đặc điểm của giáo dục đạo đức và giáo dục đạo đức nghề nghiệp,
làm cơ sở để tìm hiểu, phân tích về đạo đức nghề nghiệp công an nhân dân.
Cuốn “Giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên sư phạm trong nền
kinh tế thị trường ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Anh Tuấn [35]; Bài báo“Sự

7


biến đổi của thang giá trị đạo đức nghề nghiệp trong nền kinh tế thị trường với
việc xây dựng đạo đức nghề nghiệp mới cho cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay”
của Nguyễn Chí Mỳ (1999); “Văn hóa đạo đức nghề nghiệp, mấy vấn đề lý luận
và thực tiễn” của Nguyễn Thành Duy (2004): Tác giả của các công trình trên
tìm hiểu tác động của cơ chế thị trường đến đời sống văn hóa đạo đức nghề

nghiệp và đều thống nhất cho rằng, sự biến đổi của hệ thống giá trị đạo đức nghề
nghiệp, văn hóa đạo đức nghề nghiệp ở nước ta hiện nay là một tất yếu; đề cập
đến thực trạng đạo đức nghề nghiệp và đưa ra một số giải pháp khắc phục tình
trạng xuống cấp về đạo đức nghề nghiệp ở một bộ phận sinh viên, cán bộ, đảng
viên, công chức nhà nước.
Bài “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức nghề nghiệp và ý nghĩa của nó
trong xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp ở Việt Nam hiện nay” của tác
giả Lê Thị Hiền, Phan Ngọc Vượng [13] đã phân tích, chỉ ra những nội dung tư
tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức nghề nghiệp. Từ đó chỉ ra ý nghĩa lý luận, là căn
cốt để xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp cụ thể. Đồng thời, cung cấp
phương pháp, cách thức khoa học để giáo dục đạo đức nghề nghiệp.
Nghiên cứu chuyên sâu về giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ,
chiến sĩ công an nhân dân trước hết phải nhắc đến tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về vấn đề này. Trong lời dạy, thư gửi chiến sĩ, Bác đã thể hiện tư tưởng lý
luận về đạo đức nghề nghiệp, trong đó có đạo đức công an nhân dân. Người
khẳng định: “Công an nhân dân phải là kiểu mẫu, phải là người chuyên trách thi
hành chính sách, phương châm của Đảng, Chính phủ cho tốt. Công an nhân dân
phải thực sự phục vụ nhân dân. Vì vậy, công an nhân dân phải nắm vững, trung
thành với đường lối của Đảng và Chính phủ; phải bảo vệ nhân dân, gần gũi với
nhân dân; phải đoàn kết nội bộ, nâng cao cảnh giác” [24]. Trong trong Thư gửi
đồng chí Hoàng Mai, Giám đốc Công an Khu XII về “Tư cách người công an
cách mệnh”, ngày 11-3-1948, Người chỉ rõ những phẩm chất đạo đức và tư cách
người công an cách mạng phải có, đó là:
“Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.

8


Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.

Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”
Nội dung Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân có ý nghĩa sâu sắc, toàn
diện đối với quá trình công tác, chiến đấu, tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ,
chiến sĩ công an [25, tr.280]. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức nghề nghiệp,
đạo đức cách mạng của chiến sĩ công an nhân dân trở thành chủ đề nghiên cứu
của nhiều công trình, cung cấp nền tảng, cơ sở để tác giả kế thừa trong phân tích
nội dung giáo dục đạo đức nghề nghiệp công an nhân dân.
Luận văn “Giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường cao đẳng
cảnh sát nhân dân 1 trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay” của tác giả Vũ
Hồng Mai (2015- luận văn thạc sĩ trường KHXH và Nhân văn), đã trình bày
những nét lý luận về giáo dục đạo đức nghề nghiệp và yêu cầu giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên. Từ đó đề xuất một số giải pháp giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên nhà trường như: tăng cường sự phối hợp các lực lượng
giáo dục, tạo điều kiện cho hoạt động tự giáo dục của học viên, tăng cường giám
sát, đánh giá đạo đức của học viên. [22]
Luận văn “Giáo dục đạo đức cho học viên các trường công an nhân dân
theo tư tưởng Hồ Chí Minh” của tác giả Phạm Minh Văn (luận văn thạc sĩ ngành
Hồ Chí Minh học trường ĐHKHXH và Nhân văn), tập trung phân tích nội dung
6 điều Bác Hồ dạy Công an Nhân dân và phương pháp giáo dục nêu gương, phê
bình và tự phê bình, cảm hóa từ đó đề xuất Phát huy vai trò của Đảng và các tổ
chức đoàn thể trong nhà trường, phát huy vai trò chủ thể tích cực của mỗi học
viên, đổi mới dạy học đạo đức trong nhà trường, Đổi mới nội dung giáo dục đạo
đức trong nhà trường,... [37].
Trong “Kỷ yếu Hội thảo khoa học nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên các trường CAND phía bắc” Các tác giả đã đưa ra
những phân tích, nhận định từ các góc nhìn khác nhau đối với giáo dục đạo đức
nghề nghiệp cho học viên các trường công an nhân dân. Đó có thể kể đến những

9


bài viết “Sự cần thiết của việc giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên các
trường CAND” của Khúc Thị Hoàn [6], “Vai trò của giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên các trường CAND trong giai đoạn hiện nay” của tác giả
Nguyễn Ngọc Huấn; bài “Đạo đức nghề nghiệp và giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho học viên các trường CAND hiện nay” của tác giả Vũ Linh,… Những
bài viết này đã phân tích bức tranh về yêu cầu về phẩm chất đạo đức đối với cán
bộ, chiến sĩ công an nhân dân, phân tích vai trò của đạo đức nghề nghiệp như
một bộ phận, một mặt trong nhân cách người công an nhân dân. Trên cơ sở phân
tích thực trạng đạo đức hiện nay của học viên trong các trường công an nhân
dân, các bài viết trong kỷ yếu hội thảo đã làm rõ mấy vấn đề: cần thiết phải giáo
dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên; cần tập trung giáo dục học viên về Sáu
điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân; giáo dục học viên thực hiện nghiêm Điều
lệnh công an nhân dân và các quy định về đạo đức của ngành công an; Cần phối
hợp nhiều lực lượng trong giáo dục đạo đức nghề cho học viên các nhà trường;
Lưu ý đổi mới phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức nghề cho học viên.
Tránh giáo điều, lý thuyết suông. Mặc dù chưa đi sâu phân tích về khoa học
quản lý đối với giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên công an nhân dân
nhưng những nội dung trình bày trong Kỷ yếu cơ bản cũng khái quát được một
số vấn đề lý luận và thực trạng giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trước
yêu cầu đổi mới hiện nay.
* Nghiên cứu về quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp:
Tác giả Nguyễn Thanh Phú đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ với đề
tài: “Quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên trường Cao đẳng Sư
phạm miền đông Nam bộ” . Luận án đã đề cập đến các nội dung đạo đức nghề
nghiệp của một nhà giáo cần giáo dục cho sinh viên, các biện pháp quản lý hoạt
động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho sinh viên trong các trường Cao đẳng Sư
phạm. Có thể nói, đây là một trong số ít công trình nghiên cứu về quản lý giáo

dục đạo đức của một nghề nghiệp cụ thể- nghề Sư phạm. [28]
Tác giả Tạ Thị Nhung với bài viết “Giải pháp nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên khối trường Cảnh sát nhân dân trong

10


điều kiện kinh tế thị trường hiện nay” xác định yêu cầu cần thiết phải nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho
cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân. Từ đó, đề ra các giải pháp dưới góc độ quản
lý như: Phối hợp, kết hợp giữa các phòng, khoa trong giáo dục đạo đức nghề
nghiệp cho sinh viên; phát huy vai trò của tổ chức Đoàn thanh niên, Hội sinh
viên trong giáo dục đạo đức nghề cho sinh viên. [26]
Bài viết “Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ,
chiến sĩ CAND trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Kiều Oanh,
Vũ Hồng Mai trên tạp chí Giáo dục [27] cũng đã chỉ ra thực trạng đạo đức nghề
nghiệp hiện nay của cán bộ, chiến sỹ. Từ đó,đề xuất giải pháp dưới góc độ quản
lý để nâng cao hiệu quả hoạt động GDĐĐNN. Trong đó, đề xuất giải pháp Kết
hợp giữa nhà trường và địa phương trong khâu tuyển chọn, Đổi mới công tác tổ
chức, cán bộ trong lực lượng công an; Tăng cường quản lý, giám sát các cấp đối
với cán bộ, chiến sĩ công an,... Điều này có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với việc
định hướng nghiên cứu cho đề tài.
Luận văn “Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục đạo đức nghề nghiệp
cho học viên Trường Trung cấp Cảnh sát Vũ trang Bộ Công an” của tác giả Lê
Kim Chịnh (2015) đã phân tích một số vấn đề lý luận về đặc điểm và yêu cầu
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên trường trung cấp cảnh sát, đặc điểm
thực tế học viên trường trung cấp cảnh sát, Từ đó khẳng định hoạt động thực tế
là một phương thức hiệu quả trong giáo dục đạo đức nghề nghiệp, giúp học viên
trải nghiệm và khẳng định giá trị thực tế của các hành vi đạo đức nghề nghiệp.
Từ đó đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động thực tế

để giáo dục đạo đức nghề nghiệp chọ học viên Trường Trung cấp Cảnh sát vũ
trang thuộc Bộ Công an. [4]
Tổng hợp các nghiên cứu trên cho thấy: nghiên cứu về giáo dục dạo đức
nghề nghiệp cho học viên các trường công an nhân dân đã được quan tâm ở
nhiều khía cạnh. Những nghiên cứu này giúp tác giả xác lập, hệ thống hóa lý
luận về giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên công an nhân dân. Tuy
nhiên, những nghiên cứu về quản lý giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên

11


các trường công an nhân dân chưa nhiều. Nhiều vấn đề chưa được làm sáng tỏ
như: thực trạng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên
hiện nay có ưu điểm và hạn chế như thế nào? Biện pháp quản lý nào có thể được
triển khai phù hợp với đặc thù học viên và đặc thù đào tạo trong các trường công
an nhân dân? Trong bối cảnh xã hội hiện nay, quản lý nhà trường cần lưu ý gì để
triển khai hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên công an nhân
dân đáp ứng những đòi hỏi bức thiết, ngày càng phức tạp của lao động nghề
công an? Đây chính là những khía cạnh, những khoảng trống cần được nghiên
cứu, tìm hiểu. Từ những phân tích trên, tác giả chọn vấn đề “Quản lý hoạt động
giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho học viên các trường công an nhân dân I trong
bối cảnh hiện nay” để nghiên cứu, làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
1.2. Một số khái niệm
1.2.1. Đạo đức nghề nghiệp
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc, quy
tắc, chuẩn mực xã hội nhằm điều chỉnh cách đánh giá và cách ứng xử của con
người trong quan hệ với nhau và quan hệ xã hội, chúng được thực hiện bởi niềm tin
cá nhân, bởi sức mạnh của truyền thống và sức mạnh của dư luận xã hội. [36]. Nhờ
có những nguyên tắc, những quy tắc đó mỗi người tự điều chỉnh hành vi của
mình sao cho phù hợp với lợi ích, hạnh phúc của con người và sự tiến bộ xã

hội. Những chuẩn mực, quy tắc đạo đức là yêu cầu của xã hội hoặc của một giai
cấp nhất định đề ra cho hành vi mỗi cá nhân, được xã hội thừa nhận. Nó bao
gồm hành vi của cá nhân đối với xã hội (đối với tổ quốc, nhà nước, giai cấp
mình và giai cấp đối địch…) và đối với người khác, đối với chính mình. Đạo
đức bao gồm đạo đức xã hội và đạo đức cá nhân. Các chức năng cơ bản của đạo
đức là: định hướng giáo dục, điều chỉnh hành vi và Kiểm tra, đánh giá. [8]
Trong đời sống xã hội, con người phải tham gia vào các lĩnh vực lao
động, sản xuất khác nhau để duy trì sự tồn tại và phát triển. Sự điều chỉnh hành
vi của các cá nhân trong các lĩnh vực lao động, các ngành nghề là cần thiết đảm
bảo sự ổn định và phát triển của các ngành nghề. Từ đó hình thành những chuẩn

12


mực đạo đức của từng ngành nghề tức là đạo đức nghề nghiệp. Xã hội có nghề
nào thì tương ứng sẽ có đạo đức nghề nghiệp đó.
Đạo đức nghề nghiệp, theo quan điểm của chủ nghĩa Mác “là một hình
thái ý thức xã hội có nguồn gốc từ lao động sản xuất và đời sống cộng đồng xã
hội. Đạo đức nghề nghiệp là một hình thái ý thức xã hội phản ánh và chịu sự chi
phối của tồn tại xã hội. Vì vậy tồn tại xã hội thay đổi thì ý thức xã hội (đạo đức
nghề nghiệp) cũng thay đổi theo. Và như vậy đạo đức nghề nghiệp xã hội luôn
mang tính lịch sử, tính giai cấp và tính dân tộc” [21, tr.133]. Ph.Angghen khi
bàn về đạo đức và đạo đức nghề nghiệp đã viết: “Trong thực tế, mỗi giai cấp và
ngay cả mỗi nghề nghiệp đều có đạo đức riêng của mình” [21,tr.125]. Theo đó,
đạo đức được coi là phương thức cơ bản dùng để điều chỉnh thái độ và hành vi
của con người trong các mối quan hệ, hoạt động xã hội. Trong lao động sản
xuất, trong hoạt động nghề nghiệp càng cần có những quy tắc, chuẩn mực đạo
đức cùng với pháp luật, kỷ luật điều chỉnh hoạt động của các thành viên để tránh
những vi phạm quy ước hoạt động chung đó.
Đạo đức nghề nghiệp, theo từ điển Tiếng Việt “là những tiêu chuẩn,

những nguyên tắc quy định hành vi quan hệ của con người đối với nhau và đối
với xã hội. Đạo đức nghề nghiệp là những phẩm chất tốt đẹp của con người theo
những tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp của một giai cấp nhất định” [38, tr.211]
Đạo đức nghề nghiệp, theo quan điểm Giáo dục học, tác giả Phạm Minh
Hạc quan niệm theo nghĩa hẹp là luân lý, những quy định, những chuẩn mực
ứng xử của con người trong nghề nghiệp cụ thể. ĐÓ là các chuẩn mực chi phối
hành vi của người lao động trong quan hệ với con người, với công việc và với
bản thân, kể cả với thiên nhiên và môi trường sống trong thực thi hoạt động lao
động của nghề đó.
Đạo đức nghề nghiệp, theo tác giả Trần Hậu Kiểm “là tổng hợp những
nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh
hành vi của mình vì lợi ích xã hội, hạnh phúc của con người trong mối quan
hệ giữa con người với con người, giữa cá nhân với tập thể hay toàn xã hội”
[10, tr.31]

13