SKKN một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp được trường, Sở GD-ĐT
tổ chức hàng năm và dưới sự chỉ đạo của các cấp quản lí giáo dục, trong đó thực
hiện chuyên đề các cấp được tổ chức hàng năm và sinh hoạt chuyên môn cụm
được Sở GD-ĐT chính thức triển khai và tổ chức cuộc thi từ đầu năm học 20182019.
Sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp nhằm tạo ra sự chuyển
biến mạnh mẽ và rõ nét về chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng thường
xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
phổ thông, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Tạo cơ hội giao lưu, trao đổi,
học tập kinh nghiệm quản lý, giảng dạy cho cán bộ quản lý và giáo viên trong
cụm chuyên môn. Góp phần đánh giá phong trào bồi dưỡng đội ngũ, đổi mới
phương pháp dạy học của các nhà trường. Thúc đẩy công tác sinh hoạt chuyên
môn theo cụm trở thành hoạt động thường xuyên, có kế hoạch, tác động tích cực
tới công tác tự bồi dưỡng giáo viên, tới chất lượng của việc sinh hoạt tổ, nhóm
chuyên môn. Các trường sinh hoạt chuyên môn trong cụm được tổ chức theo các
chuyên đề chung nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn của các đơn vị đặt ra.
Giáo viên được chuẩn bị kỹ nội dung trước khi sinh hoạt cụm. Sinh hoạt chuyên
môn cụm và chuyên đề các cấp được tổ chức dưới nhiều hình thức, chú trọng
gắn đổi mới phương pháp dạy của giáo viên với đổi mới phương pháp học tập
của học sinh các vùng miền, rèn cho học sinh phương pháp tự học.
Đối với trường THPT Hướng Hóa, tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và
chuyên đề các cấp đã được quan tâm và đưa vào nhiệm vụ hàng năm, được thảo
luận trong hội nghị đầu năm học. Qua đó đã đạt được các kết quả khá khả quan,
chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên và chất lượng giáo dục ngày được nâng
cao, đồng thời nhận được sự quan tâm của giáo viên, phụ huynh và học sinh.
Với những lí do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm
nâng cao chất lượng tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các
cấp” như là một giải pháp giúp đồng nghiệp trong và ngoài trường có thêm kinh
nghiệm tổ chức, cũng như tham gia góp ý trong sinh hoạt chuyên môn cụm và
chuyên đề các cấp đạt hiệu quả cao.

2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu khảo sát thực trạng, kinh nghiệm thực tế và cách thức khai
thác khả năng tự học, sáng tạo, đổi mới phương pháp dạy học và tích hợp giáo
dục, công tác bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà
trường... đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng, hiệu
quả giáo dục.
3. Đối tượng nghiên cứu
Cán bộ quản lý, giáo viên trong nhà trường.
1


Nghiên cứu các văn bản hướng dẫn và cách thức tổ chức và quản lý cuộc
thi các cấp.
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
Khảo sát Ban chỉ đạo, Ban tổ chức, tổ chuyên môn, giáo viên và học sinh
đã thực hiện được đánh giá cao trong các năm học 2016-2017, 2017-2018 và
chuẩn bị thực hiện trong năm học 2018-2019.
5. Phương pháp nghiên cứu
Thu thập thông tin từ hưởng ứng việc triển khai, tổ chức đăng ký thực
hiện và kết quả đạt được trong các năm học 2016-2017, 2017-2018, thảo luận
tìm ra các giải pháp tối ưu triển khai thực hiện trong năm học 2018-2019 đạt
hiệu quả cao nhất.
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu áp dụng trong vòng 03 năm. Bắt đầu từ năm học
2016-2017 tại trường THPT Hướng Hóa.
Kế hoạch nghiên cứu từ tháng 11 năm 2018 cho đến tháng 5 năm 2019.
II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
- Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH, ngày 08 tháng 10 năm 2014 của Bộ
GDĐT về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và

kiểm tra đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường
THPT qua mạng.
- Công văn số 3535/BGDĐT-GDTrH, ngày 27 tháng 5 năm 2013 về áp
dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực
khác.
- Công văn số 1495/SGDĐT-GDTrH ngày 23/8/2018 của Sở GD-ĐT
Quảng Trị về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2018-2019.
- Công văn số 1535/KH-GDĐT ngày 06/9/2018 về kế hoạch hoạt động
của Hội đồng bộ môn văn hóa và hướng dẫn thực hiện công tác chuyên môn cấp
THCS và THPT năm học 2018-2019.
- Các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm năm học của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo qua các năm.
2. Cơ sở thực tiễn
- Quá trình tổ chức và kết quả đạt được của sinh hoạt chuyên môn và
chuyên đề các cấp năm học 2016-2017 đến 2018-2019.
- Sự quan tâm của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh, học sinh của các
trường trên toàn tỉnh, cũng như toàn xã hội.
2


- Tổ chức phát động và triển khai sâu rộng mục đích, ý nghĩa của sinh
hoạt chuyên môn và thực hiện chuyên đề và các văn bản hướng dẫn của Bộ
GDĐT, Sở GD-ĐT và Hội đồng bộ môn cấp tỉnh về hoạt chuyên môn và thực
hiện chuyên đề các cấp đến cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh.
- Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn về sinh hoạt chuyên môn theo cụm và
thực hiện chuyên đề, Hội đồng bộ môn giao các cụm trưởng và các tổ chuyên
môn trong cụm tổ chức lựa chọn nội dung sinh hoạt phù hợp với điều kiện thực
tế của đơn vị, chương trình, nội dung dạy học của cơ sở giáo dục và đặc thù cụm
chuyên môn. Trong quá trình triển khai, cần quan tâm tổng kết, đánh giá, khen
thưởng giáo viên và tập thể tổ có thành tích. Khai thác hiệu quả tiềm lực của đội

ngũ giáo viên hiện có, đặc biệt là giáo viên có năng lực và kinh nghiệm, giáo
viên đã tham gia thực hiện có hiệu quả của năm học trước; đưa công tác sinh
hoạt chuyên môn theo cụm và thực hiện chuyên đề trở thành hoạt động thường
xuyên trong các tổ chuyên chuyên môn.
3. Cách thức thực hiện
Để đạt thực hiện có hiệu quả sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các
cấp cần thực hiện tốt các công việc như sau:
3.1. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến văn bản hướng dẫn.
a. Mục đích:
- Nhằm triển khai các văn bản hướng dẫn của Sở GD-ĐT và Hội đồng bộ
môn, các văn bản hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy
học, từ đó triển khai xây dựng kế hoạch, quy trình, biện pháp, phân công tập thể,
cá nhân thực hiện.
- Thúc đẩy công tác sinh hoạt chuyên môn và thực hiện chuyên đề trở
thành hoạt động thường xuyên, có kế hoạch, tác động tích cực tới công tác tự bồi
dưỡng giáo viên, tới chất lượng của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn.
- Khuyến khích giáo viên tự học, sáng tạo, đổi mới phương pháp dạy học
và tích hợp giáo dục theo chủ đề, chủ điểm của môn học.
- Tạo cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa cán bộ quản lý, giáo
viên trong và ngoài nhà trường; nhà trường có thể tạo điều kiện cho giáo viên
được dự giờ, thăm lớp một số trường lớn trong và ngoài huyện để học hỏi, tìm
hiểu thêm về thực tế học sinh trên cùng vùng miền.
b. Nội dung:
- Nêu được mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng và các vấn đề đổi
mới của văn bản hướng dẫn liên quan.
- Rút kinh nghiệm tổ chức chuyên đề cấp trường và tham gia thực hiện,
cũng như dự chuyên đề các cấp của các đơn vị bạn thực hiện trong các năm học
trước, triển khai văn bản, tập trung thảo luận biện pháp để làm căn cứ xây dựng
kế hoạch cho nhà trường và các tổ chuyên môn tùy theo đặc thù bộ môn và điều
kiện của tổ.

3


- Hướng dẫn cách chọn chủ đề, chủ điểm xây dựng kế hoạch, viết báo cáo
chuyên đề, báo cáo và trình bày các phụ lục...
- Hướng dẫn cách soạn và giảng:
+ Giáo viên phải xác định được sự chuẩn bị chu đáo của giáo viên và học
sinh, sẽ quyết định phần lớn sự thành công trong tiết dạy.
+ Trước tiên giáo viên cần phải thống kê năng lực bộ môn của học sinh
trong lớp, để làm căn cứ soạn bài đảm bảo việc tổ chức dạy học phân hóa phù
hợp các đối tượng học sinh theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
+ Bài học trước cần quan tâm phần củng cố và dặn dò học sinh chuẩn bị
bài mới, đặc biệt hướng dẫn thực hiện các dự án dạy học được giao để thực hiện
trong tiết tiếp theo.
+ Lên ý tưởng bài giảng theo sơ đồ tư duy về kiến thức, kỹ năng, phương
pháp, kỹ thuật dạy học, đồ dùng dạy học, liên hệ thực tế… trước khi bắt tay vào
soạn bài.
+ Luôn chuẩn bị bài dạy theo hai phương án có điện và mất điện.
+ Chuẩn bị đồ dùng dạy học cần tham khảo ý kiến của đồng nghiệp để
đưa ra các đồ dùng hợp lí có tính sáng tạo.
+ Ứng dụng Công nghệ thông tin trong bài dạy, các slide trình chiếu phải
hợp lí, không lạm dụng, tạo điểm nhấn và thấy rõ sự ưu việt của việc ứng dụng
Công nghệ thông tin vào bài dạy.
+ Phần soạn giáo án, cần soạn lại nhiều lần và tham khảo của các đồng
nghiệp lâu năm có kinh nghiệm, soạn trên giáo án Word và giáo án PơerPoint,
cần lưu ý: PowerPoint dùng để trình chiếu và minh họa.
+ Phần dạy thử cần chọn ba lớp có trình độ tương đương với lớp mình
định dạy để dự trù các tình huống. Sau mỗi lần dạy thử, cần lắng nghe thật kĩ
các ý kiến xây dựng đóng góp để rút ra kinh nghiệm cho lần dạy sau về kiến
thức, phương pháp, kỹ thuật, phân phối thời gian, hệ thống câu hỏi, trình bày

bảng ...
+ Giáo viên phải phối hợp với GVCN để đảm bảo chuẩn bị các điều kiện
để đáp ứng yêu cầu bài giảng.
- Trao đổi thảo luận và tháo gỡ những vướng mắc và các kiến nghị, đề
xuất từ phía giáo viên và tổ chuyên môn.
- Đối với chuyên đề cần quan tâm bám sát tiết dạy minh họa; nội dung
chuyên đề cần lồng ghép nội dung ôn thi THPT Quốc gia, chuyên đề và tiết dạy
phải bám vào nội dung tập huấn hè, nội dung thống nhất triển khai của trưởng
bộ môn như đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá – tích hợp liên
môn – trải nghiệm hướng nghiệp – hướng dẫn ôn thi - ứng dụng CNTT – sử
dụng thiết bị dạy học hiện có và thiết bị dạy học tự làm...
4


3.2. Tổ chức phát động và đăng ký:
- Tuyên truyền, phát động trong toàn thể cán bộ, giáo viên trong họp Hội
đồng sư phạm, trong chào cờ, trong Lễ khai giảng năm học mới và trong Hội
nghị CB-CCVC trường đầu năm học.
- Bên cạnh phát động, việc tổ chức đăng ký thi là chỉ tiêu phấn đấu của tổ
chuyên môn và của từng giáo viên.
3.3. Tổ chức thực hiện:
- Trường thành lập ban chỉ đạo, ban tổ chức, ban cố vấn và các tiểu ban,
gồm có: Trưởng ban là đ/c Hiệu trưởng, phó ban gồm P. Hiệu trưởng phụ trách
chuyên môn, ban cố vấn gồm các TTCM và giáo viên có kinh nghiệm, thành
viên là các TTCM/NTCM.
- Xây dựng kế hoạch chặt chẽ - thiết thực, nêu lên được giải pháp thực
hiện trên cơ sở phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế và thực tiễn nguồn nhân
lực vật lực hiện có của nhà trường. Cần thể hiện rõ quy trình thực hiện, giao chỉ
tiêu, gắn trách nhiệm và có chế độ khen thưởng động viên.
- Trên cơ sở đăng ký của tổ và phân công thực hiện đến từng cá nhân,

cũng như kế hoạch của nhà trường. Tổ trưởng chuyên môn, nhóm giáo viên cố
vấn và giáo viên trực tiếp thực hiện phải cụ thể hóa và xây dựng kế hoạch, kịch
bản phù hợp với đặc thù của tổ và của cá nhân, kế hoạch phải thể hiện được quy
trình, thời gian thực hiện, cách thức thực hiện và kênh tham khảo, điều tra, thu
thập…
- Định kỳ TTCM báo cáo tiến độ thực hiện triển khai thực hiện về Ban tổ
chức (theo mẫu thu thập thông tin của Ban tổ chức).
- Tổ chức chạy chương trình theo kịch bản, từ đó rút kinh nghiệm và tiếp
tục triển khai hoàn thiện chuẩn bị cho thực hiện theo thời gian đăng ký.
3.4. Tổng kết – khen thưởng động viên:
- Sau khi tổ chức thực hiện, căn cứ vào đánh giá nhận xét của Hội đồng
bộ môn và quá trình triển khai thực hiện của tập thể tổ, cũng như từng cá nhân,
trường tổ chức tổng kết đợt hoạt động trong đó có thực hiện chuyên môn cụm và
chuyên đề các cấp, trường tuyên dương – khen thưởng động viên kịp thời. Tổng
kết đánh giá tinh thần hưởng ứng hoạt động, quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo, tinh
thần làm việc của các ban và tiểu ban, đánh giá ưu điểm và rút kinh nghiệm các
tồn tại để tập thể tổ cũng như từng giáo viên phát huy mặt mạnh, khắc phục các
hạn chế từ khâu xây dựng kế hoạch, chuẩn bị hồ sơ, phối hợp tổ chức giữa cá
nhân, tập thể tổ trong và ngoài trường và thực hiện chuyên đề.
- Đối với các tập thể tổ, giáo viên thực hiện được Hội đồng bộ môn đánh
giá cao, trường trao thưởng và tôn vinh nhân dịp tổng kết trường, khai giảng
năm học mới và trong kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 hàng năm…

5


- Kết quả tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và thực hiện chuyên đề các
cấp là căn cứ đánh giá thi đua cuối năm cho tập thể tổ và cá nhân, đồng thời làm
căn cứ để xem xét, thực hiện chế độ chính sách đối với giáo viên.
4. Kết quả thực hiện:

Với cách thức tổ chức thực hiện như trên cho nên trong các năm liền
trường đã thực hiện có hiệu quả và được Hội đồng bộ môn cấp tỉnh đánh giá
cao, cũng như triển khai vận dụng trong các trường trực thuộc trong toàn tỉnh, cụ
thể:
Thực hiện chuyên đề các cấp:
Năm học

Số lượng
Môn thực
tổ chức
hiện
thực hiện

Cấp

Số lượng được đánh giá cao và
triển khai áp dụng

13 môn (2
26 chuyên đề được đánh giá cao
chuyên Trường
và triển khai áp dụng trong trường
đề/môn)
2016-2017

2017-2018

28

GDCD

Cụm

được đánh giá cao và triển khai áp
dụng trong các trường trực thuộc

Địa lí

Tỉnh

được đánh giá cao và triển khai áp
dụng trong các trường trực thuộc

13 môn (2
26 chuyên đề được đánh giá cao
chuyên Trường
và triển khai áp dụng trong trường
đề/môn)

27

Lịch sử

2018-2019

Tỉnh

được đánh giá cao và triển khai áp
dụng trong các trường trực thuộc

13 môn (2
26 chuyên đề được đánh giá cao
chuyên Trường
và triển khai áp dụng trong trường
đề/môn)

27

Tỉnh

Vật lý

được đánh giá cao và triển khai áp
dụng trong các trường trực thuộc

Sinh hoạt chuyên môn cụm:
Năm học

Số lượng tổ
chức thực hiện
tại trường

Các môn thực
hiện

Số lượng được đánh giá cao và
triển khai áp dụng

Hóa học
2018-2019

3

Lịch sử
Tiếng Anh
6

3


III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Với một số kinh nghiệm tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên
đề các cấp, đã có nhiều tổ chuyên môn, nhiều giáo viên thực hiện đã có sự
chuyển biến mạnh mẽ và rõ nét về chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng
thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Với kết quả đó đã
chứng tỏ được lòng nhiệt tình, tâm huyết, yêu nghề của giáo viên trong nhà
trường.
- Qua các năm tổ chức cấp trường, cấp cụm, cũng như cấp tỉnh với kết
quả đạt được đã khẳng định tiềm năng và ý chí vươn lên của giáo viên trong
công tác học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Đồng thời ít nhiều
khẳng định một số kinh nghiệm trên có tính khả thi đối với đơn vị trực tiếp tổ
chức thực hiện và các đơn vị trên địa bàn cụm.
2. Kiến nghị, đề xuất:
- Để cán bộ quản lý của các trường học, đặc biệt là phó Hiệu trưởng
chuyên môn, nắm bắt và triển khai và chỉ đạo thực hiện tại đơn vị, trong thành
phần dự sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp cụm cần bổ sung thêm
phó Hiệu trưởng chuyên môn các đơn vị trực thuộc trong cụm.
- Để tránh sự trùng lặp về chủ đề thực hiện trong mỗi năm và qua đó làm

nên sự đa dạng về chuyên đề, nên thay đổi thời điểm tổ chức của từng trường,
từng cụm.
- Để cuộc thi ngày càng có nhiều giáo viên tham gia và chất lượng ngày
càng cao, trong Hội nghị triển khai nhiệm vụ GDTrH đầu năm học, cần tổ chức
tổng kết, rút kinh nghiệm, trao thưởng cho các đơn vị thực hiện đa dạng, đổi mới
và sáng tạo trong tổ chức, cũng như đạt hiệu quả cao tạo động lực cho các năm
học mới.
Hướng Hóa, ngày tháng 05 năm 2019
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình

viết, không sao chép nội dung người khác.

Người thực hiện

Nguyễn Đình Thứ

7