Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý thu bảo hiểm y tế hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VÕ QUANG TUẤN

QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ HỘ GIA ĐÌNH
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM,
TỈNH KON TUM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 60 34 04 10

Đà Nẵng - Năm 2019


Công trình được hoàn thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN

Người hướng dẫn khoa học: TS. NINH THỊ THU THỦY

Phản biện 1: PGS. TS. Bùi Quang Bình
Phản biện 2: PGS. TS. Phạm Bảo Dương
.

Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp Thạc sĩ Quản trị kinh tế họp tại Trường Đại học Kinh tế,
Đại học Đà Nẵng vào ngày 10 tháng 3 năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin – Học liệu, Đại học Đà Nẵng;
- Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Khoa học ngày càng phát triển, con người ngày chế ngự và dự
báo được những rủi ro diễn ra trong cuộc sống như thiên tai, dịch
bệnh... Tuy nhiên trước diễn biến phức tạp của cuộc sống, con người
cũng không thể lường trước được những rủi ro như bệnh tật, tuổi già,
ốm đau, sinh tử... Mong muốn có một khoản bù đắp những rủi ro
không chỉ là của mỗi người mà còn là sự quan tâm, chăm sóc của
Đảng và Nhà nước.
Xuất phát từ tầm quan trọng của chính sách Bảo hiểm y tế
(BHYT) đối với sự phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) trên địa bàn.
Do đó, để đảm bảo an sinh xã hội, Bảo hiểm xã hội thành phố cần nỗ
lực hơn nữa trong việc quản lý Thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn
thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
Chính vì vậy, Đề tài “Quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa
bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum” là hết sức cần thiết, có ý
nghĩa thực tiễn cao.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu tổng quát: Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng
công tác quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon
Tum, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu
BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thu BHYT hộ gia đình.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu BHYT hộ
gia đình của thành phố Kon Tum, chỉ ra những thành công, hạn chế
và nguyên nhân.

- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu BHYT


2
hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon Tum thời gian tới.
3. Câu hỏi nghiên cứu
- Nội hàm công tác quản lý thu BHYT hộ gia đình gồm những
vấn đề gì?
- Công tác quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành
phố Kon Tum được thực hiện như thế nào? Có những tồn tại, hạn chế
gì?
- Cần có giải pháp nào để hoàn thiện công tác quản lý thu
BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon Tum trong thời gian
tới?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu: Là những vấn đề lý luận và thực
tiễn về công tác quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành
phố Kon Tum
b. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến
công tác quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon
Tum, tỉnh Kon Tum.
- Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu tại địa bàn thành
phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
- Phạm vi về thời gian: Các số liệu nghiên cứu của đề tài được
tập hợp từ giai đoạn 2013 – 2017, đề xuất giải pháp đến năm 2020.
5. Phương pháp nghiên cứu
Ngoài phương pháp thu thập thông tin thứ cấp, sơ cấp, luận
văn còn sử dụng các phương pháp phân tích như: nghiên cứu định
tính, thống kê mô tả, phân tích tổng hợp, so sánh, phương pháp

chuyên gia để phân tích thực trạng quản lý thu BHYT hộ gia đình
trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.


3
6. Ý nghĩa khoa học của luận văn
- Về mặt lý luận: Luận văn tổng hợp và hệ thống hóa khung lý
thuyết về quản lý thu BHYT hộ gia đình, nhất là vấn đề chính sách và
tổ chức thực hiện bảo hiểm y tê hộ gia đình trong giai đoạn hiện nay.
- Về mặt thực tiễn:
Các kết quả nghiên cứu của luận văn là cứ liệu khoa học để các
cấp quản lý hoạch định chính sách và xây dựng các giải pháp khả thi
trong việc triển khai BHYT hộ gia đình trên địa bàn thành phố nhằm
đạt hiệu quả cao trong tương lai.
7. Sơ lược tài liệu chính sử dụng trong nghiên cứu
8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
9. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục các bảng biểu số liệu, nội dung chính của luận văn
gồm có 3 chương như sau:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thu BHYT hộ gia đình.
- Chương 2: Thực trạng quản lý thu BHYT hộ gia đình trên địa
bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.
- Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu BHYT
hộ gia đình trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum.


4
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ

HỘ GIA ĐÌNH
1.1. KHÁI QUÁT VỀ BẢO HIỂM Y TẾ VÀ QUẢN LÝ THU
BẢO HIỂM Y TẾ
1.1.1. Một số khái niệm
a. Khái niệm BHYT
* BHYT: là hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực
chăm sóc sức khoẻ, không vì mục tiêu lợi nhuận, do nhà nước tổ chức
thực hiện và các đối tượng có trách nhiệm tham gia theo quy định
* BHYT theo hộ gia đình: Hộ gia đình tham gia BHYT bao
gồm toàn bộ người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.
* Quản lý: là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm
soát các nguồn lực và hệ thống xã hội nhằm đạt được mục đích của
hệ thống với hiệu lực và hiệu quả cao một cách bền vững trong điều
kiện môi trường luôn biến động
* Thu BHYT hộ gia đình: là hoạt động tài chính của Nhà
nước; nhằm thực hiện thu nguồn đóng BHYT của các hộ gia đình để
hình thành quỹ tài chính BHYT thống nhất do Nhà nước quản lý.
* Quản lý thu BHYT hộ gia đình: chính là quá trình cơ quan
BHXH xác định các mục tiêu, phương hướng để lập các kế hoạch
Thu BHYT hộ gia đình, tiếp đó là triển khai tổ chức thực hiện kế
hoạch thu đã đặt ra đồng thời tổ chức việc giám sát, thanh tra, kiểm
tra và xử lý những vi phạm của các đại lý thu BHYT ở các xã,
phường trực thuộc nhằm bảo đảm thu đúng đối tượng, đúng mức
đóng vào quỹ BHYT, đồng thời hoàn thành kế hoạch thu BHYT hộ
gia đình đã đặt ra, góp phần tăng trường và phát triển số thu BHYT


5
hộ gia đình trên địa bàn.
1.1.2. Mục tiêu quản lý thu BHYT hộ gia đình

- Quản lý đúng đối tượng có đóng - có hưởng
- Quản lý theo đúng chế độ chính sách hiện hành
- Quản lý thu kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia
BHYT
- Hoàn thành kế hoạch thu BHYT hộ gia đình đã đặt ra.
- Tăng tổng số thu BHYT hộ gia đình trên địa bàn tỉnh
- Quản lý thống nhất, tập trung, công khai, minh bạch
1.1.3. Vai trò của quản lý thu BHYT hộ gia đình
Quản lý tốt công tác thu BHYT hộ gia đình nhằm thực hiện tốt
các vai trò chủ yếu sau đây:
- Bảo vệ tài chính cho các thành viên tham gia: khi các
thành viên trong gia đình tham gia BHYT mà không may bị rủ ro, ốm
đau, bệnh tật thì BHYT sẽ giúp họ giảm thiểu tối đa những chi phí
phát sinh khi khám chữa bệnh. Người tham gia BHYT sẽ được tham
toán toàn bộ chi phí hoặc chỉ phải chi tra một phần rất nhỏ khi sử
dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
- Bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân:
+ Tạo công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế trong đó tất cả mọi
người, ai có nhu cầu đều được sử dụng dịch vụ y tế, không phân biệt
đối xử và không phụ thuộc vào khả năng chi trả.
+ Cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản, toàn diện: Bao gồm dịch
vụ y tế cơ bản về nâng cao sức khoẻ, dự phòng, điều trị và phục hồi
chức năng có chất lượng đủ tốt để có hiệu quả nâng cao sức khỏe cho
người sử dụng dịch vụ.
- Giảm nhẹ gánh nặng cho ngân sách nhà nước: với sự chi
trả phần lớn chi phí khám chữa bệnh, đã góp phần giúp ngân sách


6
nhà nước giảm được gánh nặng, mặt khác cũng giúp cho ngành y tế

tháo gỡ khó khăn về tài chính, giúp các cơ sở KCB có điều kiện nâng
cấp cơ sở vật chất, các phương tiện hiện đại để phục vụ người bệnh
tốt hơn.
- Đảm nhiệm trọng trách trụ cột chính trong hệ thống các
chính sách ASXH: tạo lập niềm tin của người dân vào chế độ xã hội
và các cấp chính quyền, từ đó góp phần đảm bảo ASXH bền vững.
1.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ HỘ GIA
ĐÌNH
1.2.1. Tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về
BHYT hộ gia đình
Công tác tuyên truyền phổ biến giúp các người tham gia thấy
được những nội dung, vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của BHYT
hộ gia đình, thông qua những người đã hiểu, đã tham gia BHYT để
họ vận động gia đình,người thân, bạn bè, cũng như vận động cộng
đồng cùng tham gia BHYT.
1.2.2. Quản lý và phát triển đối tượng tham gia BHYT hộ
gia đình
- Quản lý đối tượng tham gia: hộ gia đình bao gồm toàn bộ
người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú. Điều này cũng có
nghĩa tất cả các thành viên trong gia đình đều phải mua BHYT (trừ
trường hợp đã tham gia BHYT của nhóm đối tượng khác).
- Mức đóng, trách nhiệm đóng BHYT: mức đóng hàng tháng
bằng 4,5% mức lương cơ sở do đối tượng tự đóng và được giảm trừ
mức đóng theo số lượng thành viên tham gia trong hộ.
- Phương thức đóng BHYT: định kỳ 03, 06 hoặc 12 tháng.
- Phát triển đối tượng tham gia: Phát triển số người tham gia
BHYT hộ gia đình là “chìa khóa” quan trọng để phát triển các đối


7

tượng tham gia BHYT.
1.2.3. Tổ chức thu BHYT hộ gia đình
a. Lập kế hoạch thu BHYT hộ gia đình
Thực hiện theo văn bản hướng dẫn lập dự toán thu hàng năm
của BHXH Việt Nam trên cơ sở đánh giá kết quả thu năm trước (đối
tượng tham gia, số tiền thu, khả năng phát triển đối tượng) trong năm
sau, tính đúng, tính đủ các khoản thu theo quy định hiện hành, sát
thực tế và mang tính khả thi cao. Kế hoạch phải kèm thuyết minh đầy
đủ và rõ ràng, có đề xuất giải pháp để thực hiện tốt dự toán thu năm
sau.
b. Tổ chức thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ gia đình
- Xác định bộ máy và nhân sự thực hiện kế hoạch:
Khi xây dựng bộ máy và nhân sự cho việc thực hiện BHYT hộ
gia đình cần chú ý đến nhiệm vụ, chức năng, quyền hạn để tránh sự
chồng chéo giữa các nhiệm vụ.
- Ra văn bản hướng dẫn:
BHXH Việt Nam ban hành những văn bản về quy trình, thủ
tục hồ sơ chung để hướng dẫn thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ gia
đình cho các địa phương trên cả nước. Căn cứ tình hình thực tế,
BHXH điạ phương sẽ căn cứ theo những hướng dẫn này áp dụng
hoặc có thể sửa đổi cho phù hợp với đặc thù của mình, tiếp đó sẽ
hướng dẫn cho các Đại lý Thu ở cấp dưới.
- Tập huấn triển khai kế hoạch:
Nội dung tập huấn tập chung vào phương pháp, các căn cứ lập
và giao kế hoạch, đưa ra những phương pháp để kiểm soát, đánh giá
việc thực hiện kế hoạch.
1.2.4. Giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong
hoạt động thu BHYT hộ gia đình

8
Giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm là một phương
thức của quản lý trong hoạt động thu BHYT hộ gia đình
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI QUẢN LÝ THU BẢO
HIỂM Y TẾ HỘ GIA ĐÌNH
1.3.1. Nhận thức, tập quán của người dân
Thói quen mua thuốc mà không có đơn thuốc, tư vấn của bác
sĩ không còn là vấn đề mới lạ đối với mỗi người dân, đặc biệt là ở các
vùng sâu, vùng xa, trình độ dân trí còn thấp. Nó đã ăn sâu vào tư
tưởng của mỗi người dân và chỉ khi bệnh nặng, có chi phí lớn mới có
nhu cầu mua, sử dụng thẻ BHYT để đi khám, chữa bệnh.
1.3.2. Thu nhập của người dân và mức phí tham gia
Đặc điểm của dân cư, thu nhập: Các yếu tố cấu thành về
dân cư ảnh hương không nhỏ đến công tác quản lý thu BHYT hộ gia
đình.
Mức phí tham gia BHYT Hộ gia đình: Mức phí này so với
người dân Việt nam thì đây là mức hợp lý, tuy nhiên so với người
dân lao động tại các địa bàn vùng núi, vùng sâu, các vùng có điều
kiện tương tự, thì còn quá cao so với không ít bộ phận người lao
động làm việc tự do.
1.3.3. Chất lượng khám chữa bệnh BHYT
Mong muốn của các đối tượng tham gia BHYT nói chung,
BHYT hộ gia đình là phải được hưởng các gói dịch vụ chăm sóc về y
tế có chất lượng ngày càng cao khi sử dụng các dịch vụ này để KCB.
1.3.4. Các nhân tố khác
- Hệ thống chính sách, pháp luật của Nhà nước: Đây là
nhân tố chủ yếu và có tác động tổng hợp đến nguồn thu BHYT hộ gia
đình. Nhà nước căn cứ vào từng giai đoạn phát triển KT-XH của đất
nước để ban hành, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện chính sách cho phù

9
hợp.
- Tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương: Điều
kiện kinh tế - xã hội có tác động trực tiếp đến số lượng đối tượng
tham gia, đến cơ cấu tham gia của các nhóm đối tượng, đến mức
đóng góp và cả sự hỗ trợ của đối với BHYT hộ gia đình.
- Sự phối hợp của các bên liên quan: Việc điều hành, quản
lý và sự phối hợp về chính sách BHYT cần có sự phối hợp chặt chẽ
của các ban ngành, đoàn thể, nhất là cơ quan quản lý nhà nước.
1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ HỘ
GIA ĐÌNH
1.4.1. Kinh nghiệm của Bảo hiểm xã hội Thành phố Huế
1.4.2. Kinh nghiệm của Bảo hiểm xã hội Thành phố Pleiku,
Gia Lai
1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho thành phố Kon Tum


10
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ HỘ GIA
ĐÌNH TẠI THÀNH PHỐ KON TUM
2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA THÀNH
PHỐ KON TUM
2.1.1. Đặc điểm về tự nhiên
- Vị trí: Kon Tum là tỉnh miền núi, vùng cao, biên giới nằm ở
cực bắc Tây Nguyên, đường biên giới giáp với Lào và Campuchia.
- Khí hậu: chia thành 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.
- Đất đai: Diện tích đất lâm nghiệp và sản xuất nông nghiệp
chiếm đa số.

2.1.2. Đặc điểm về kinh tế: Trong thời gian qua, cơ cấu kinh
tế của thành phố đã có thay đổi, chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng
ngành Công nghiệp - Xây dựng, Thương mại - Dịch vụ và giảm dần tỷ
trọng ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp.
2.2.3. Đặc điểm về xã hội
- Về dân số: Dân số đa số tại khu vực thành thị tập trung tại
địa bàn thành phố Kon Tum và trung tâm các xã, phường.
- Về lao động: đang có xu hướng chuyển dần từ lĩnh vực nông,
lâm nghiệp và thủy sản sang lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và
thương mại - dịch vụ.
2.2. KHÁI QUÁT VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ KON
TUM
2.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã
hội thành phố Kon Tum
Là đơn vị trực thuộc BHXH tỉnh đóng chân trên địa bàn thành
phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum; chức năng chính của BHXH thành phố
là thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động và


11
người dân trên địa bàn thành phố Kon Tum.
2.2.2. Tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực
Hiện nay BHXH thành phố có 26 viên chức, người lao động,
được phân công ở các bộ phận chuyên môn nghiệp vụ hợp lý. BHXH
thành phố cơ bản ổn định về mặt tổ chức, đảm bảo về số lượng cán
bộ viên chức để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
2.2.3. Tình hình tham gia BHYT của hộ gia đình tại thành
phố Kon Tum
Từ khi thực hiện Luật BHYT sửa đổi, người tham gia BHYT
tự đóng 100% theo hộ gia đình tăng mạnh. Cho thấy sự chuyển biến

tích cực trong nhận thức của người dân, sự phù hợp của chính sách
mới, nói lên phần nào tính hiệu quả của các giải pháp thực hiện thu
BHYT hộ gia đình trong giai đoạn này.
2.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ HỘ GIA
ĐÌNH
2.3.1. Thực trạng công tác tuyên truyền, phổ biến chính
sách, pháp luật về BHYT hộ gia đình
Thông qua tuyên truyền, các chủ trương, đường lối của đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước về BHYT hộ gia đình đến được
với người dân; tác động đến quyết định tham gia BHYT của người
dân.
2.3.2. Thực trạng quản lý và phát triển đối tượng BHYT hộ
gia đình
Việc quản lý đối tượng được thực hiện đúng luật, đúng đối
tượng với phạm vi rộng khắp các xã, phường trong thành phố, với sự
tham gia của các phòng ban chức năng và chính quyền địa.
2.3.3. Thực trạng tổ chức thu BHYT hộ gia đình
a. Lập kế hoạch thu BHYT hộ gia đình: Quá trình lập kế


12
hoạch thu BHYT hộ gia đình nằm trong kế hoạch thu BHYT nói
chung của BHXH thành phố, chịu sự tác động của kế hoạch thu
BHYT của BHXH tỉnh, chiến lược phát triển ngành BHXH cũng như
chỉ tiêu giao bao phủ BHYT hàng năm của Chính phủ.
b. Tổ chức thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ gia đình
BHXH thành phố ra các văn bản hướng dẫn thực hiện kế hoạch
thu BHYT hộ gia đình cho các đại lý thu BHYT; các văn bản hướng
dẫn quy trình, thủ tục hồ sơ thu BHYT hộ gia đình cho các đại lý.
Các văn bản tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong thực tiễn triển khai

kế hoạch.
- Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch về người tham gia BHYT hộ gia đình
Bảng 2.1: Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch về người tham gia BHYT hộ
gia đình giai đoạn 2013-2017
Đơn vị

Năm

Năm

Năm

Năm

Năm

tính

2013

2014

2015

2016

2017

Nội dung
Chỉ tiêu kế hoạch người

tham gia BHYT hộ gia

Người

10,574 14,622 15,755 21,856 28,608

Người

11,156 14,421 15,436 21,670 28,687

đình
Số người đã tham gia
BHYT hộ gia đình
Thực hiện so với kế
%

105,5

98,8

97,9

99.1

100,2

hoạch
Nguồn: Báo cáo quyết toán thu BHYT và số liệu kế hoạch qua các năm

13
Bảng 2.2: Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch tiền thu BHYT hộ gia đình
giai đoạn 2013-2017
Đơn vị tính: triệu đồng

Nội dung
Chỉ tiêu kế hoạch tiền
thu BHYT hộ gia đình
Số

tiền

thực

thu

BHYT hộ gia đình
Thực hiện so với kế
hoạch

Năm

Năm

Năm

Năm

Năm

2013

2014

2015

2016

2017

6,874

9,021

9,413

12,520

16,641

6,989

8,904

9,318

12,039

16,687

101.6%

98.7%

99%

96.2%

100,3%

Nguồn: Báo cáo quyết toán thu BHYT và số liệu kế hoạch qua các năm

Năm 2015, 2016 không hoàn thành không đạt chỉ tiêu kế hoạch
giao. Một trong các nguyên nhân chủ yếu do năm 2015,2016 là năm
đầu thực hiện Luật BHYT sửa đổi. Năm 2017 hoàn thành vượt kế
hoạch, ngoài nguyên nhân đã tháo gỡ vướng mắc về thủ tục tham gia,
tuyên truyền Luật BHYT phát huy hiệu quả hơn, thì còn có nguyên
nhân số kế hoạch lập quá thấp so với khả năng thực hiện.
- Số lần tập huấn tổ chức thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ
gia đình:
Trong giai đoạn nghiên cứu, BHXH thành phố đã tổ chức được
một số hoạt động tập huấn triển khai kế hoạch thu BHYT hộ gia đình
đến các viên chức quản lý thu và Đại lý Thu BHYT.
2.3.4. Thực trạng công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và
xử lý vi phạm trong thu BHYT hộ gia đình
a. Giám sát, thanh tra, kiểm tra
BHXH thành phố đã thực hiện công tác giám sát, thanh tra,
kiểm tra và xử phạt theo trình tự sau:

14
- Chuẩn bị: Ra quyết định; Gửi quyết định kiểm tra.
- Tiến hành thanh tra, kiểm tra: Công bố quyết định; Thực hiện
thanh tra, kiểm tra; Lập và thông qua biên bản;
- Nội dung kiểm tra gồm: Kiểm tra chấp hành thủ tục thu
BHYT hộ gia đình; Kiểm tra mức đóng, thời gian đóng, phương thức
đóng, quản lý biên lai thu tiền.
- Kết thúc kiểm tra: Báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra; Kết
luận sau thanh tra, kiểm tra; Thực hiện kết luận; Xử phạt (nếu cần);
Lưu trữ hồ sơ kiểm tra.
Ngoài thu thập thông tin từ các báo cáo của Đại lý thu BHYT,
thì BHXH thành phố Kon Tum còn thu thập thông tin phản hồi từ hộ
gia đình qua các cơ quan tuyên truyền, qua hoạt động giám sát của
Hội đồng nhân dân.
Các ý kiến tại các hội nghị giao ban, sơ kết, tổng kết trong
ngành cũng là kênh phản hồi quan trọng giúp BHXH thành phố giám
sát tình hình thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ gia đình của các Đại lý
Thu.
Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư thực hiện khá nề nếp.
Các đơn thư, tiếp công dân chủ yếu hỏi về chế độ, thủ tục tham gia,
không có đơn về xác định sai đối tượng và thu sai mức đóng.
2.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU
BHYT HỘ GIA ĐÌNH TẠI THÀNH PHỐ KON TUM
2.4.1. Nhận thức, tập quán của người dân
2.4.2. Thu nhập của người dân và mức phí BHYT
2.4.3. Chất lượng khám chữa bệnh BHYT
2.4.3. Một số nhân tố khác
Để làm rõ hơn các thuộc tính của hộ gia đình ảnh hưởng đến
kết quả trên, luận văn sử dụng dữ liệu số hóa từ điều tra hộ gia đình

15
tham gia BHYT năm 2017 của BHXH thành phố Kon Tum để đánh
giá sâu hơn về đặc điểm của hộ gia đình đã và chưa tham gia BHYT.
2.5. ĐÁNH GIÁ VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHYT HỘ
GIA ĐÌNH TẠI THÀNH PHỐ KON TUM
2.5.1. Những thành công
a. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật:
BHXH thành phố đã đề xuất và đưa ra nhiều giải pháp nhằm
tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo về chính sách BHXH, BHYT để cán
bộ, đảng viên và nhân dân thấy rõ vai trò, ý nghĩa của BHXH, BHYT
trong hệ thống an sinh xã hội của địa phương.
b. Công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT:
BHXH thành phố đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để
phát triển đối tượng tham gia BHYT. Hàng năm, BHXH thành phố
tham mưu UBND thành phố tổ chức hội nghị triển khai giải pháp
phát triển đối tượng và nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn
thành phố Kon Tum và ban hành về có giao chỉ tiêu bao phủ BHYT
theo xã, phường theo định kỳ.
c. Công tác quản lý Thu BHYT hộ gia đình
- Về lập kế hoạch
BHXH thành phố đã xây dựng kế hoạch thu BHYT hộ gia đình
hàng năm, hàng quý.
Việc lập kế hoạch đã khai thác khá toàn diện các số liệu lịch sử
phục vụ cho dự báo lập kế hoạch từ phần mềm quản lý thu do BHXH
Việt Nam cung cấp.
Quá trình lập kế hoạch đã xem xét đến các yếu tố chủ yếu ảnh
hưởng đến các chỉ tiêu kế hoạch.
- Về tổ chức thực hiện
+ Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cá nhân, bộ phận

16
liên quan được BHXH thành phố quy định khá rõ ràng.
+ Việc quản lý các đại lý thu, khai thác mở rộng đối tượng
tham gia BHYT hộ gia đình đã chuyên môn hóa sâu hơn, tạo thuận
lợi hơn cho quản lý thu BHYT hộ gia đình.
+ Sử dụng các kênh tuyên truyền mới qua các tổ chức Hội,
đoàn thể như: Nông dân, Phụ nữ,... mang lại kết quả khá tốt.
+ Ra các văn bản hướng dẫn thực hiện kế hoạch thu BHYT hộ
gia đình.
+ Phối hợp các cơ quan liên quan.
d. Công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm
trong thu BHYT hộ gia đình
Công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư thực hiện tốt. Trong
toàn bộ giai đoạn không có báo cáo kiểm tra, giám sát nào của
BHXH thành phố cho thấy có sai phạm trong xác định đối tượng
hoặc mức đóng.
e. Một số công tác khác
Năm 2016, Ngành BHXH đã triển khai Hệ thống thông tin
giám định BHYT cho phép kịp thời theo dõi, phân tích tình hình sử
dụng quỹ khám chữa bệnh.
Quyền lợi của người dân khi đi KCB bằng thẻ BHYT đã được
đảm bảo
Các cơ sở khám chữa bệnh BHYT cũng đã được đầu tư, đổi
mới cách thức làm việc phần nào đã đáp ứng được nhu cầu khám
chữa bệnh của người dân.
Chuyển từ cơ chế hành chính thụ động sang cơ chế phục vụ
đối tượng.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước hiện đại

hóa hệ thống quản lý BHXH, BHYT.


17
Từ năm 2015 đến nay đã tiến hành rà soát để hoàn thành việc
chuẩn hóa dữ liệu thành viên hộ gia đình tham gia BHYT tại tất cả 21
xã, phường trên địa bàn toàn thành phố đến tất cả các đối tượng tham
gia BHXH, BHYT trên địa bàn.
2.4.3. Những hạn chế
- Về lập kế hoạch: Phương pháp lập kế hoạch chưa khoa học.
Các phân tích đều cho thấy rõ ràng phương pháp thống kê, phân tích
dự báo cho lập kế hoạch còn yếu.
- Về tổ chức thực hiện kế hoạch
+ Bộ máy quản lý thu: Vị trí việc làm cho quản lý thu BHYT
hộ gia đình chưa có.
+Tập huấn nghiệp vụ: Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ
thu BHYT hộ gia đình chưa được tiến hành thường xuyên, nội dung
chưa sát thực tế, nặng về phổ biến văn bản, đối tượng còn hạn hẹp ở
viên chức tổng hợp thu, ít cuộc tập huấn đến toàn thể viên chức thu.
+ Tuyên truyền về BHYT hộ gia đình: Chưa được quan tâm
xứng đáng với vị trí, vai trò của BHYT hộ gia đình trong phát triển
BHYT toàn dân
+ Phối hợp các bên có liên quan chưa thật sự thường xuyên,
còn mang tính hình thức, chưa phát huy hiệu quả.
- Về kiểm soát sự thực hiện
Có thể nhận định rằng, công tác kiểm soát thu BHYT hộ gia
đình chưa thật sự được quan tâm đúng mức.
2.4.4. Nguyên nhân của những hạn chế
a. Nguyên nhân thuộc về Bảo hiểm xã hội Thành phố Kon
Tum

Về bộ máy thực hiện: Chưa ưu tiên bổ sung đủ số viên chức
làm thu BHYT hộ gia đình cho phòng quản lý thu, viên chức làm


18
quản lý đại lý và khai thác đối tượng và viên chức làm công tác quản
lý thu chuyên trách theo dõi đại lý thu và BHYT hộ gia đình;
Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chưa tiến hành thường
xuyên, nội dung đào tạo còn mang nặng phổ biến văn bản cấp trên
Trong tạo động lực, BHXH thành phố Kon Tum chưa đưa chỉ
tiêu phát triển thu BHYT hộ gia đình vào hệ thống chỉ tiêu thi đua
với BHXH huyện/thành phố hàng năm.
b. Nguyên nhân do các yếu tố bên ngoài:
- Nguyên nhân thuộc về các cơ quan trung ương
- Nguyên nhân thuộc về chính quyền
- Nguyên nhân thuộc về BHXH Việt Nam
- Nguyên nhân thuộc về hộ gia đình


19
CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y TẾ
HỘ GIA ĐÌNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM,
TỈNH KON TUM
3.1. MỤC TIÊU, PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỀN BẢO HIỂM
Y TẾ HỘ GIA ĐÌNH
3.1.1. Mục tiêu
- Số người tham gia BHYT hộ gia đình tăng trưởng hàng năm,
phấn đấu tăng bình quân mỗi năm trên 6%.
- Số thu BHYT hộ gia đình tăng trưởng hàng năm tương đương

mức tăng người tham gia và tăng lương cơ sở.
- Hoàn thành kế hoạch thu BHYT hộ gia đình hàng năm.
- Hàng năm đều không có sai phạm lớn, gây hậu quả nghiêm
trọng về thu BHYT hộ gia đình. Đặc biệt, không để xảy ra sai phạm
trong quản lý tiền thu BHYT hộ gia đình.
- Chất lượng quản lý thu BHYT hộ gia đình ngày càng nâng
cao ở cả 3 chức năng quản lý: Lập Kế hoạch, tổ chức thực hiện Kế
hoạch; kiểm tra, giám sát thực hiện Kế hoạch.
- Đổi mới phương thức hoạt động nhằm nâng cao chất lượng
phục vụ của hệ thống BHXH.
- Thực hiện minh bạch, công khai, tăng cường quản lý các hoạt
động khám, chữa bệnh
- Cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong
quản lý, nâng cao chất lượng dịch vụ.
3.1.2. Phương hướng
Một là, Tranh thủ sự lãnh đạo, sự điều hành của UBND thành
phố; sự phối hợp của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể.


20
Hai là, Bổ sung và nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác
quản lý thu BHYT hộ gia đình tại BHXH thành phố Kon Tum.
Ba là, Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách BHYT
trong đó đặc biệt coi trọng chính sách về BHYT hộ gia đình.
Bốn là, Củng cố, mở rộng, nâng cao chất lượng hệ thống các
đại lý Thu đến từng xã, phường.
Năm là, Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát trong triển
khai chính sách, pháp luật về thu BHYT hộ gia đình.
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU
BẢO HIỂM Y TẾ HỘ GIA ĐÌNH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH

PHỐ KON TUM
3.2.1. Hoàn thiện công tác tuyên truyền, phổ biến chính
sách, pháp luật về BHYT hộ gia đình
- Đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính
sách, chế độ về BHYT hộ gia đình:
Đổi mới nội dung và tăng cường công tác thông tin, tuyên
truyền, vận động, giáo dục bằng nhiều hình thức.
Quan tâm hơn nữa đến việc phân loại đối tượng tham gia, tập
trung tuyên truyền vào nhóm dân cư sống ở nông thôn, vùng sâu,
vùng xa và nhóm dân cư đang làm nghề tự do trong xã hội…..
Nội dung tuyên truyền cần phải rõ ràng, dễ hiểu, dễ nhớ. Tận
dụng tối đa các phương tiện thông tin đại chúng như: đài, báo, các cơ
quan thông tấn và các cuộc họp tổ dân phố, thôn.
Hàng năm cần tổ chức đánh giá hiệu quả của công tác tuyên
truyền.
- Hình thức tuyên truyền, tuyên truyền, phổ biến chính
sách, pháp luật về BHYT hộ gia đình:
Công tác tuyên truyền phải tiến hành thường xuyên, liên tục.


21
Đối với công tác tuyên truyền cần đặc biệt quan tâm đến nội
dung tuyên truyền.
Đẩy mạnh sự tham gia của cơ quan thông tấn, báo chí, ban,
ngành, đoàn thể và toàn xã hội vào việc tuyên truyền chính sách.
3.2.2. Hoàn thiện công tác quản lý và phát triển đối tượng
tham gia BHYT hộ gia đình
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý đối tượng là
xu hướng phát triển tất yếu, đã và sẽ đem lại hiệu quả rất cao.
Phối hợp với các cấp chính quyền địa phương rà soát lại các

đối tượng, sau đó phân loại đối tượng thành các nhóm khác nhau.
Thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để tiếp tục duy trì tỷ lệ bao
phủ và các giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.
3.2.3. Hoàn thiện công tác tổ chức thu BHYT hộ gia đình
a. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch
Về nội dung lập kế hoạch Thu BHYT hộ gia đình cần xây
dựng phương pháp lập kế hoạch một cách khoa học:
+ Cần xác định hệ thống những nhân tố ảnh hưởng đến số lập
kế hoạch thu.
+ Phải xây dựng hệ thống các chỉ tiêu báo cáo thống kê theo
các nhân tố ảnh hưởng.
+ Sử dụng rộng rãi các phương pháp tiên tiến của công tác dự
báo trong lập kế hoạch.
+ Ngoài ra, nhân tố lương cơ sở, đơn giản là dùng mức tăng
lương cơ sở của năm hiện hành cho năm kế hoạch.
+ Dựa vào lộ trình tăng giá viện phí của Bộ y tế và giá viện phí
hiện hành để dự báo mức tăng bình quân giá viện phí mới.
b. Hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện kế hoạch
- Hoàn thiện bộ máy và nhân sự thực hiện kế hoạch:


22
Chuyển từ cơ chế hành chính thụ động sang cơ chế phục vụ
đối tượng.
BHXH thành phố cần phải xây dựng bộ máy và nhân sự thực
hiện thu BHYT hộ gia đình cần bảo đảm rõ ràng về chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn, phân cấp quản lý, nếu không sẽ dẫn đến chồng chéo
nhiệm vụ, xung đột giữa các bộ phận, làm cản trở khả năng thực hiện
kế hoạch thu BHYT hộ gia đình.
Tăng cường quản lý, kiểm tra giám sát nhằm nâng cao tinh

thần trách nhiệm và đạo đức công vụ.
BHXH thành phố cần thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo,
tập huấn nâng cao trình độ cho đối tượng cán bộ xã phường, đại lý
Thu BHYT để thống nhất cách thực hiện kế hoạch, hiểu văn bản,
thống nhất trong tổ chức thực hiện.
- Ra văn bản hướng dẫn:
BHXH thành phố cần chủ động phối hợp với các cấp chính
quyền, ban, ngành, đoàn thể triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo
của cấp trên về chính sách BHYT, coi trọng BHYT hộ gia đình.
Hướng dẫn chính sách mới về thu BHYT hộ gia đình được ban
hành. Đồng thời, quan tâm đến các văn bản tháo gỡ vướng mắc phát
sinh trong thực tiễn triển khai kế hoạch.
- Hoàn thiện công tác tập huấn triển khai kế hoạch:
BHXH thành phố cần tăng cường các cuộc tập huấn nghiệp vụ,
trong đó có nội dung về BHYT hộ gia đình.
Thực hiện các hình thức tuyên truyền, cổ động trực quan phù
hợp với từng đối tượng, từng địa phương.
Tăng cường phối hợp Hội Nông dân, Hội Phụ nữ tuyên truyền
rộng khắp chính sách BHYT hộ gia đình.


23
3.2.4. Hoàn thiện công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và
xử lý vi phạm trong thu BHYT hộ gia đình
Xây dựng lịch kiểm tra thường xuyên ở các cơ sở, không chỉ
đơn thuần và thụ động kiểm tra theo đơn thư khiếu nại, tố cáo.
Xây dựng kế hoạch và chương trình phối hợp với các ngành
LĐ-TB & Xã hội, tổ chức chính quyền, UBND các cấp.
Thường xuyên đối chiếu hồ sơ đối tượng đang quản lý với
danh sách Thu và hồ sơ quản lý đối.

3.2.5. Một số giải pháp khác
- Nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của BHYT:
Để chính sách BHYT thật sự đi vào lòng dân, vấn đề trước mắt là
phải làm thay đổi nhận thức của người dân, để họ thấy việc tham gia
BHYT là lợi ích chứ không phải là nghĩa vụ.
- Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT:
+ Nâng cao chất lượng phục vụ.
+ Nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ người khám chữa
bệnh BHYT.
- Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ quản lý và thực hiện
thu BHYT: Tổ chức bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng
yêu cầu ứng dụng CNTT trong toàn ngành.
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
3.3.1. Đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền một cách sâu, rộng để nhân
dân hiểu rõ các chính sách BHYT hộ gia đình.
Tăng cường xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ thu.
Tập trung cải cách thủ tục hành chính, tăng cường quản lý,
giám sát các đối tượng tham gia, thụ hưởng, quản lý công tác thu.
Đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT. Đề nghị BHXH Việt Nam